Đề cương ôn thi cao học Triết Mac Lenin

cuûa con ngöôøi thoâng qua vieäc vaïch roõ 3 ñieåm cô baûn : - Con ngöôøi laø moät thöïc theå thoáng nhaát giöõa maët sinh hoïc vaø maët XH trong ñoù maët XH ñoùng vai troø QÑ. - Baûn chaát con ngöôøi laø toång hoøa caùc moái quan heä XH. - Con ngöôøi khoâng chæ laø saûn phaåm maø coøn laø chuû theå cuûa XH, cuûa lòch söû. 2/ YÙ nghóa veà maët phöông phaùp luaän ñoái vôùi coâng taùc coâng an: - Baûn caùt con ngöôøi khoâng phaûi laø heä thoáng kheùp kín maø laø heä thoáng môû töông öùng vôùi söï toàn taïi cuûa con ngöôøi, moãi söï vaän ñoäng tieán leân cuûa lòch söû seõ quy ñònh moät caùch töông öùng söï vaän ñoâng, bieán ñoåi baûn chaát con ngöôøi. Do vaäy ñeå hình thaønh baûn chaát toát ñeïp cuûa con ngöôøi caàn taïo döïng moâi tröôøng sinh soáng cho con ngöôøi ngaøy caøng laønh maïnh, trong saïch, vaên minh. -Con ngöôøi laø chuû theå cuûa lòch söû, baûn chaát con ngöôøi ñöôïc hình thaønh qua hoaït ñoäng thöïc tieãn, vì vaäy caàn taïo ra nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå quaàn chuùng nhaân daân tröïc tieáp tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng giöõ gìn TTATXH, baûo veä moâi tröôøng… Ñaëc bieät laø tham gia vaøo caùc theá traän ANND vaø QPTD. -Khi ñaùnh giaù baûn chaát con ngöôøi caàn thaän troïng, toaøn dieän, nghieân cöùu tìm hieåu caùc quan heä XH coù theå coù ôû con ngöôøi, nghieân cöùu caùch öùng xöû cuûa hoï, töø ñoù toång hôïp raùt ra baûn chaát. -Ñeå caûi taïo thay ñoåi baûn chaát con ngöôøi caàn coù söï keát hôïp caùc taùc ñoäng cuûa caû gia ñình, baïn beø, caàn laøm thay ñoåi moâi tröôøng, hoaøn caûnh vaø quan heä XH cuõ cuûa hoï. - ÑH IX khaúng ñònh : xaây döïng con ngöôøi Vieät Nam phaùt trieån toaøn dieän veà chính trò, tö töôûng, trí tueä, ñaïo ñöùc, theå chaát, naêng löïc saùng taïo, coù yù thöùc coäng ñoàng, loøng nhaân aùi, khoan dung, toân troïng nghóa tình, loái soáng coù vaên hoùa, quan heä haøi hoøa trong giai ñoaïn, coäng ñoàng vaø xaõ hoäi. Caâu 38: Moái quan heä giöõa caù nhaân vaø XH. Lieân heä traùch nhieäm ngöôøi CAND. Khaùi nieäm: Caù nhaân laø khaùi nieäm chæ con ngöôøi cuï theå soáng trong moät XH nhaát ñònh vaø ñöôïc phaân bieät vôùi caùc caù nhaân khaùc thoâng qua tính ñôn nhaát vaø phoå bieán cuûa noù. Moãi caù nhaân laø moät caù theå coù ñôøi soáng rieâng, QHXH rieâng, nhu caàu nhieäm vuï lôïi ích rieâng. Song khoâng loaïi tröø tính chung, moãi caù nhaân laø moät thaønh vieân cuûa XH vaø mang baûn chaát XH. Caù nhaân coù caùc ñaëc tröng sau ñaây: +Laø phöông thöùc toàn taïi cuï theå cuûa loaøi ngöôøi moät caùch tröïc tieáp caûm tính, khoâng coù con ngöôøi noùi chung maø chæ toàn taïi nhöõng con ngöôøi cuï theå, ñoù chính laø caù nhaân. +Caù nhaân laø phaàn töû ñôn nhaát, rieâng leû taïo thaønh coäng ñoàng XH. +Caù nhaân laø moät chænh theå toaøn veïn, coù nhaân caùch theå hieän nhöõng phaåm chaát taâm sinh lyù cuûa moãi ngöôøi. +Caù nhaân laø hieän töôïng lòch söû, vaän ñoäng phaùt trieån phuø hôïp vôùi moãi thôøi ñaïi nhaát ñònh. -XH laø hình thaùi vaän ñoäng cao nhaát cuûa theá giôùi vaät chaát, bieåu hieän toång soá nhöõng moái lieân heä vaø quan heä cuûa caùc caù nhaân ñoái vôùi nhau, laø saûn phaåm söï taùc ñoäng qua laïi giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. XH ñöôïc hieåu vôùi nhieàu caáp ñoä khaùc nhau, roäng nhaát laø XH loaøi ngöôøi, heïp hôn laø heä thoáng nhö quoác gia, daân toäc, giai caáp. -Moái quan heä giöõa caù nhaân- XH. XH giöõ vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi caù nhaân, laø moâi tröôøng toàn taïi cuûa caù nhaân, quy ñònh söï phaùt trieån caù nhaân, xaùc laäp neân baûn chaát cuûa caù nhaân. XH caøng phaùt trieån thì caù nhaân caøng tieáp nhaän ñöôïc nhieàu nhöõng giaù trò VC vaø tinh thaàn. Caù nhaân laø nhöõng thaønh vieân cuûa XH vaø XH laø do caù nhaân taïo thaønh. Trong baát cöù 1 XH naøo thì caù nhaân cuõng khoâng taùch rôøi XH vaø moãi moät thôøi ñaïi khaùc nhau laïi saûn sinh ra nhöõng maãu caù nhaân khaùc nhau. Maùc ñaõ chæ roõ: “Caù nhaân khoâng taùch khoûi XH, khoûi coäng ñoàng caù nhaân laø thaønh vieân cuûa XH, chæ coù trong XH, trong coäng ñoàng thì caù nhaân môùi bieåu loä nhöõng phaåm chaát cuûa mình. Chæ coù trong coäng ñoàng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc thì moãi caù nhaân môùi coù nhöõng phöông tieän phaùt trieån toaøn dieän nhöõng naêng khieáu cuûa mình”. Thöïc chaát cuûa moái quan heä caù nhaân vaø XH laø moái quan heä lôïi ích. Lôïi ích laø chaát keo keát dính caù nhaân taïo thaønh XH. Noù trôû thaønh ñoäng löïc thuùc ñaåy hoaït ñoäng cuûa caù nhaân qua ñoù thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa XH. Vì vaäy quan heä giöõa caù nhaân vaø Xh mang tính bieän chöùng, vöøa thoáng nhaát vöøa maâu thuaãn vôùi nhau. Trong nhöõng XH khoâng phaân chia giai caáp, lôïi ích caù nhaân vaø XH ñoàng nhaát, ôû ñoù khoâng coù söï ñoái laäp caù nhaân vôùi XH. Khi XH phaân chia thaønh giai caáp ñoái khaùng thì nhöõng ngöôøi bò boùc loät khoâng coù ñieàu kieän vaø tö caùch ñeå trôû thaønh caù nhaân thöïc thuï. Quan heä giöõa hoï vaø XH ñoái laäp. Hoï mong muoán vaø haønh ñoäng ñeå thay ñoåi caùc quan heä XH hieän coù vaø qua ñoù laøm thay ñoåi cheá ñoä XH. Ngöôïc laïi nhöõng ngöôøi thuoäc taàng lôùp boùc loät coù ñaëc quyeàn, coù ñieàu kieän ñeå khaúng ñònh tö caùch caù nhaân cuûa mình laø ñaëc tröng cho thôøi ñaïi, cho XH ñoù. Quan heä giöõa caù nhaân vaø XH bieán ñoåi theo söï bieán ñoåi cuûa lòch söû , ñieàu ñoù khoâng chæ lieân quan ñeán trình ñoä phaùt trieån cuûa LLSX, trình ñoä vaên hoùa vaên minh maø noù lieân quan ñeán söï thay ñoåi cuûa phöông thöùc saûn xuaát, cheá ñoä XH.ø Chæ khi hình thaùi kinh teá XH thay ñoåi thì quan heä giöõa caù nhaân vaø XH môùi thay ñoåi moät caùch caên baûn. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän trong tieán trình cuûa lòch söû. Trong XH CSNT quan heä caù nhaân- XH laø khoâng coù ñoái khaùng, khoâng coù maâu thuaãn. Tuy nhieân caù nhaân khoâng coù ñieàu kieän ñeå phaùt trieån toaøn dieän vaø hoï bò hoøa tan vaøo trong coäng ñoàng. ÔÛ CNXH, caù nhaân khoâng bò thuû tieâu hay hoøa tan, traùi laïi XH taïo nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa moãi caù nhaân vaø taïo ñieàu kieän ñeå caù nhaân töï do hoaøn thieän phaåm chaát vaø naêng löïc cuûa chính mình. Vì vaäy, XH XHCN laø moät xaõ hoäi nhaân baûn vì con ngöôøi thöïc hieän coâng baèng, daân chuû, vaên minh. Trong XH ñoù, giöõa caù nhaân vaø XH khoâng coù maâu thuaãn ñoái khaùng maø thoáng nhaát vôùi nhau, laø tieàn ñeà vaø ñieàu kieän cho nhau. Ñoù laø moät xh tieán boä vaø vaên minh vaø caên baûn trong lòch söû. Caù nhaân taùc ñoäng ñeán XH, hieäu quaû tuyø thuoäc vaøo nhaân caùch, vò theá cuûa caù nhaân ñoù trong XH. Nhöõng caù nhaân coù ñaïo ñöùc seõ ñoùng goùp tích cöïc vaøo söï phaùt trieån cuûa XH. Nhöõng caù nhaân keùm coûi veà nhaân caùch thì söï taùc ñoäng cuûa hoï kìm haõm söï phaùt trieån cuûa XH. Ñaëc bieät ñoái vôùi caù nhaân laø laõnh tuï, anh huøng, thuû lónh thì söï taùc ñoäng cuûa hoï ñoái vôùi Xh laø raát to lôùn. Nhaän thöùc roõ vai troø, söï taùc ñoäng cuûa caù nhaân ñoái vôùi XHvaø ñaëc bieät laø vaán ñeà lôïi ích, taïi ÑH 9 ÑCSVN khi noùi veà ñoäng löïc thuùc ñaåy söï nghieäp ñoåi môùi hieän nay ñaõ coù söï nhaán maïnh caàn phaûi keát hôïp giaûi quyeát haøi hoaø caùc lôïi ích giöõa caù nhaân, taäp theå vaø XH. b)Lieân heä traùch nhieäm ngöôøi CSND: - Caàn nhaän thöùc roõ muïc tieâu cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta laø ñem laïi bình ñaúng, töï do vaø haïnh phuùc cho caû coäng ñoàng vaø moãi thaønh vieân trong coäng ñoàng. Chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc hieän nay laø ñoäng vieân toaøn theå coäng ñoàng phaán ñaáu vì lôïi ích chung, ñoàng thôøi quan taäm thích ñaùng ñeán lôïi ích caù nhaân chaân chính, keát hôïp haøi hoøa giöõa giaûi phoùng XH vaø giaûi phoùng caù nhaân, thöïc hieän daân chuû hoùa XHCN trong moïi maët cuûa ñôøi soáng XH. Ñaïi hoäi IX Ñaûng coäng saûn Vieät Nam xaùc ñònh : Moät trong ñoäng löïc chuû yeáu ñeå phaùt trieån ñaát nöôùc hieän nay laø ñaïi ñoaøn keát toaøn daân treân cô sôû lieân minh giöõa coâng nhaân, noâng daân vaø tri thöùc do Ñaûng laõnh ñaïo, keát hôïp haøi hoøa caùc lôïi ích caù nhaân , taäp theå vaø XH, phaùt huy moïi tieàm naêng vaø nguoàn löïc cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá vaø cuûa toaøn XH. - Nhaän thöùc roõ thöïc chaát cuûa vieäc toå chöùc traät töï XH laø saép xeáp caùc quan heä lôïi ích sao cho khai thaùc ñöôïc cao nhaát khaû naêng cuûa moãi thaønh vieân vaøo caùc quaù trình KT-XH vaø thuùc ñaåy quaù trình ñoù phaùt trieån leân trình ñoä cao hôn, töø ñoù xaây döïng traùch nhieäm cuûa ngöôøi caùn boä chieán só coâng an, ñaûm baûo an ninh quoác gia, giöõ gìn traät töï an toaøn xaõ hoäi. Veà thöïc chaát noù ñaûm baûo moâi tröôøng laønh maïnh, oån ñònh, laâu beàn ñeå trong ñoù moãi caù nhaân coù ñieàu kieän phaùt trieån khaû naêng cuûa mình. Maët khaùc tham gia tích cöïc vaøo cuoäc ñaáu tranh choáng teä naïn, tieâu cöïc…. Nhaèm baûo veä quyeàn lôïi chính ñaùng, hôïp phaùp cuûa caùc caù nhaân.… Caàn ñaáu tranh choáng 2 bieåu hieän cöïc ñoan chæ thaáy lôïi ích caù nhaân maø haï thaáp lôïi ích chung cuûa XH vaø ngöôïc laïi chæ nhaán maïnh 1 chieàu XH maø coi thöôøng lôïi ích caù nhaân. Baûo veä lôïi ích cuûa caù nhaân nhöng ñoàng thôøi caàn phaûi choáng chuû nghóa caù nhaân, ñaët caù nhaân leân treân XH./. Caâu 39 : Vai troø quaàn chuùng nhaân daân vaø caù nhaân trong lòch söû . YÙ nghóa vaán ñeà naøy. Con ngöôøi laø chuû theå chaân chính saùng taïo ra lòch söû . Tuy nhieân, vai troø quyeát ñònh söï phaùt trieån XH laø thuoäc veà quaàn chuùng nhaân daân hay thuoäc veà caù nhaân laõnh tuï . Xung quanh vaán ñeà naøy cuõng coù nhieàu quan ñieåm khaùc nhau : - Coù quan ñieåm haï thaáp coi thöôøng vai troø quaàn chuùng vaø qui taát caû caùc loïai phaùt trieån XH cho moät hay moät nhoùm caù nhaân naøo ñoù, vaø töø ñoù cho raèng caù nhaân, vó nhaân , laõnh tuï , laø ngöôøi quyeát ñònh lòch söû, quyeát ñònh töông lai quoác gia daân toäc. - Coù quan ñieåm cho raèng khoâng thaáy vai troø caù nhaân, laõnh tuï vaø cho raèng quaàn chuùng nhaân daân töï mình laøm neân taát caû töø ñoù daãn ñeán thaùi ñoä haønh ñoäng voâ chính phuû. - Trieát hoïc Maùc Leânin lyù giaûi vai troø quaàn chuùng nhaân daân vaø caù nhaân laõnh tuï treân cô sôû phaân tích ñuùng ñaén vò trí, vai troø vaø yù nghóa söï hoaït ñoäng cuûa khoái quaàn chuùng, caù nhaân laõnh tuï cuõng nhö xem xeùt töøng vaán ñeà trong moãi quan heä vôùi nhau. Trieát hoïc Maùc Leânnin cho raèng : “Quaàn chuùng nhaân daân laø boä phaän coù cuøng chung lôïi ích caên baûn, bao goàm nhöõng thaønh phaàn, nhöõng taàng lôùp, nhöõng giai caáp lieân keát laïi thaønh taäp theå döôùi söï laõnh ñaïo moät caù nhaân, toå chöùc hay moät ñaûng phaùi nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà kinh teá, chính trò, XH cuûa moät thôøi ñaïi nhaát ñònh” . - Quaàn chuùng nhaân daân bao goàm löïc löôïng chuû yeáu sau : + Nhöõng ngöôøi tröïc tieáp lao ñoäng saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát, tinh thaàn . Ñaây laø haït nhaân cô baûn khoái quaàn chuùng nhaân daân. + Nhöõng boä phaän daân cö ñaáu tranh choáng laïi giai caáp thoáng trò aùp böùc boùc loät . + Nhöõng giai caáp nhöõng taàng lôùp XH hoaït ñoäng thuùc ñaåy söï tieán boä XH . Nhö vaäy quaàn chuùng nhaân daân coù vai troø to lôùn, quyeát ñònh söï phaùt trieån cuûa lòch sö. Trieát hoïc Maùc Leânin khaúng ñònh chính quaàn chuùng nhaân daân laø chuû theå saùng taïo ra lòch söû bôûi vì moïi lyù töôûng ñeå giaûi phoùng xaõ hoäi, con ngöôøi chæ ñöôïc thöïc hieän thoâng qua nhaän thöùc vaø hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa quaàn chuùng. Khoâng coù hoaït ñoäng thöïc tieãn thì moïi yù töôûng, giaác mô, qui luaät XH ñeàu khoâng trôû thaønh hieän thöïc. Vì vaäy vai troø quyeát ñònh cuûa quaàn chuùng nhaân daân theå hieän cuï theå nhöõng ñieåm chuû yeáu sau : @ Xeùt treân phöông dieän kinh teá- XH: quaàn chuùng nhaân daân laø ngöôøi saùng taïo ra moïi cuûa caûi vaät chaát, laøm cô sôû cho XH toàn taïi phaùt trieån. Hoï laø LLSX chuû yeáu cuûa moïi phöông thöùc saûn xuaát. @ Xeùt veà phöông dieän chính trò- XH : Quaàn chuùng nhaân daân laø ñoäng löïc cô baûn vaø löïc löôïng chuû yeáu cuûa moïi cuoäc CMXH. CM laø söï nghieäp cuûa quaàn chuùng, khoâng coù söï chuyeån bieán CM naøo maø laïi khoâng phaûi laø hoaït ñoäng cuûa quaàn chuùng nhaân daân. Chính nhôø hoaït ñoäng ñaáu tranh cuûa quaàn chuùng maø caùc maâu thuaãn trong Xh ñöôïc giaûi quyeát vaø töø ñoù laøm chuyeån bieán töø HTKTXH naøy sang HTKTXH khaùc cao hôn . Caùch maïng laø ngaøy hoäi cuûa quaàn chuùng laø söï nghieäp cuûa quaàn chuùng . @ Xeùt treân phöông dieän vaên hoùa- xaõ hoäi : Quaàn chuùng nhaân daân cuõng laø ngöôøi saùng taïo neân moïi giaù trò vaên minh, vaên hoùa tinh thaàn nhaân loaïi. Quaàn chuùng ñoùng vai troø to lôùn trong söï phaùt trieån ngheä thuaät vaên hoùa tinh thaàn . Ñoàng thôøi cuõng chính quaàn chuùng laø ngöôøi aùp duïng nhöõng thaønh töïu ñoù vaøo trong thöïc tieãn, vieäc saùng taïo cuûa quaàn chuùng nhaân daân veà vaên hoïc ngheä thuaät , khoa hoïc y hoïc ñaïo ñöùc … vöøa laø coäi nguoàn vöøa laø ñieàu kieän ñeå thuùc ñaåy neàn vaên hoùa tinh thaàn cho moãi daân toäc vaø caû thôøi ñaïi. Hoaït ñoäng quaàn chuùng cuõng laø nguoàn caûm höùng voâ taän cho hoaït ñoäng saùng taïo saùng taùc chuyeân nghieäp . Maët khaùc nhöõng giaù trò vaên hoùa tinh thaàn ñöôïc baûo löu , ñöôïc giöõ gìn ñöôïc tröôøng toàn khi ñöôïc quaàn chuùng nhaân daân chaáp nhaän. Nhö vaäy xeùt töø lónh vöïc kinh teá ñeán lónh vöïc chính trò, töø hoaït ñoäng vaät chaát ñeán hoaït ñoäng tinh thaàn ôû ñaâu cuõng thaáy quaàn chuùng nhaân daân giöõ vai troø quyeát ñònh. Vì vaäy, Trieát hoïc ML ñaõ khaùi quaùt keát luaän : “Quaàn chuùng nhaân daân laø chuû theå cuûa lòch söû, laø ngöôøi saùng taïo chaân chính ra lòch söû.”. Tuy nhieân, tuøy vaøo moãi giai ñoaïn lòch söû vaø nhöõng ñieàu kieän cuï theå vai troø ñoù ñöôïc phaùt huy vaø theå hieän vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau vaø chæ ñeán XH XHCN vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân môùi ñöôïc phaùt huy ôû möùc cao nhaát vaø CNXH cuõng taïo ra nhöõng moâi tröôøng , nhöõng ñieàu kieän ñeå quaàn chuùng nhaân daân chöùng toû vai troø chuû theå cuûa mình ñoái vôùi lòch söû, ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa XH. Trong khi nhaán maïnh vai troø quyeát ñònh cuûa quaàn chuùng nhaân daân, trieát hoïc ML cuõng ñeà cao vai troø cuûa laõnh tuï vaø theo ñoù thì laõnh tuï laø nhöõng caù nhaân kieät xuaát gaén boù vôùi quaàn chuùng, ñöôïc quaàn chuùng tín nhieäm vaø nguyeän hy sinh thaân mình cho lôïi ích cuûa quaàn chuùng nhaân daân. Laõnh tuï coù nhöõng phaåm chaát cô baûn sau: - Hoï laø nhöõng ngöôøi coù tri thöùc khoa hoïc uyeân baùc, naém baét ñöôïc xu theá vaän ñoäng cuûa daân toäc, theá giôùi vaø thôøi ñaïi. - Hoï laø ngöôøi coù khaû naêng taäp hôïp vaø thu huùt quaán chuùng nhaân daân thaønh moät khoái thoáng nhaát. - Hoï laø ngöôøi gaén boù maät thieát vôùi nhaân daân, hy sinh queân mình vì lôïi ích cuûa nhaân daân. * Vai troø cuûa laõnh tuï : Trong moái quan heä vôùi giai caáp, laõnh tuï coù nhieäm vuï chuû yeáu sau : + Naém baét ñöôïc xu theá cuûa daân toäc, quoác teá vaø thôøi ñaïi treân cô sôû söï hieåu bieát caùc quy luaät cuûa XH. + Ñònh höôùng chieán löôïc vaø hoaïch ñònh chöông trình haønh ñoäng caùch maïng. + Toå chöùc löïc löôïng giaùo duïc nhaân daân thoáng nhaát yù chí vaø haønh ñoäng cuøng höôùng vaøo 1 muïc ñích chung. Töø nhieäm vuï ñoù ta thaáy ñöôïc vai troø cuûa laõnh tuï ñoái vôùi phong traøo quaàn chuùng : @ Thuùc ñaåy hoaëc kìm haõm söï phaùt trieån vaø tieán boä XH tuyø theo laõnh tuï thöïc hieän nhieäm vuï cuûa mình tôùi ñaâu. @ Laõnh tuï laø ngöôøi saùng laäp ra caùc toå chöùc CT-XH vaø laø linh hoàn cuûa caùc toå chöùc ñoù. @ Laõnh tuï cuûa moãi thôøi ñaïi chæ coù theå hoaøn thaønh nhieäm vuï do thôøi ñaïi ñoù ñaët ra vaø sau khi hoaøn thaønh vai troø cuûa mình thì laõnh tuï trôû thaønh bieåu töôïng tinh thaàn trong tình caûm vaø nieàm tin cuûa quaàn chuùng, khoâng coù laõnh tuï cho moïi thôøi ñaïi maø chæ coù laõnh tuï gaén vôùi moät thôøi ñaïi nhaát ñònh . Trieát hoïc Maùc Leânin khoâng chæ ñaùnh giaù ñuùng ñaén vai troø quaàn chuùng nhaân daân cuõng nhö caù nhaân laõnh tuï maø coøn lyù giaûi moái quan heä bieän chöùng giöõa quaàn chuùng nhaân daân vôùi laõnh tuï theå hieän treân nhöõng ñieåm sau ñaây: + Giöõa quaàn chuùng nhaân daân vaø laõnh tuï laø thoáng nhaát vôùi nhau , laõnh tuï laø töø phong traøo quaàn chuùng maø ra chính phong traøo quaàn chuùng ñaõ reøn luyeän neân phaåm chaát cuûa laõnh tuï . Toùm laïi, laõnh tuï laø ngöôøi daãn daét phong traøo thuùc ñaåy phong traøo caùch maïng quaàn chuùng nhaân daân . Khoâng coù phong traøo thì khoâng coù laõnh tuï , ngöôïc laïi khoâng coù laõnh tuï phong traøo khoâng theå phaùt trieån ñöôïc. ÑCSVN nhaán maïnh ñaùnh giaù veà Chuû tòch Hoà Chí Minh vaø daân toäc Vieät Nam : “Non soâng ñaát nöôùc VN ñaõ saûn sinh ra Hoà Chí Minh vaø chính ngöøôi ñaõ laøm raïng rôõ non soâng ñaát nöôùc ta”. + Quaàn chuùng nhaân daân vaø laõnh tuï thoáng nhaát trong muïc ñích vaø lôïi ích cuûa mình . Söï thoáng nhaát veà caùc muïc tieâu caùch maïng , haønh ñoäng caùch maïng , giöõa laõnh tuï vaø quaàn chuùng treân neàn taûng söï thoáng nhaát veà maët lôïi ích. Töø lôïi ích maø coù söï thoáng nhaát vaø tuøy thuoäc vaøo lôïi ích , söï thoáng nhaát ñoù coù ñöôïc beàn chaët hay khoâng vaø keùo daøi ñöôïc bao laâu. Trong ñieàu kieän Ñaûng coäng saûn caàm quyeàn lôïi ích ÑCS vaø nhaân daân lao ñoäng laø thoáng nhaát vôùi nhau, vì vaäy moái quan heä ÑCS vôùi tö caùch laõnh tuï taäp theå vaø quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng laø laâu daøi gaén boù maät thieát vaø quan heä (maùu thòt) + Giöõa quaàn chuùng nhaân daân vaø laõnh tuï coù söï khaùc bieät veà vai troø taùc ñoäng vôùi lòch söû, trong ñoù quaàn chuùng nhaân daân laø löïc löôïng quyeát ñònh coù vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi lòch söû . Laõnh tuï laø ngöôøi ñònh höôùng daãn daét phong traøo thuùc ñaåy phaùt trieån. + Chuû nghóa Maùc Leânin moät maët ñeà cao vai troø laõnh tuï , maët khaùc choáng teä suøng baùi caù nhaân , thaàn thaùnh hoùa caù nhaân ñeå haï thaáp coi thöôøng quaàn chuùng. * YÙ nghóa phöông phaùp luaän : + Xaây döïng vaø quaùn trieät quan ñieåm quaàn chuùng trong moïi hoaït ñoäng vôùi noäi dung caên baûn vaø tin töôûng vaøo söùc maïnh cuûa quaàn chuùng nhaân daân, toå chöùc vaän ñoäng quaàn chuùng nhaân daân tham gia vaøo caùc phong traøo caùch maïng toân troïng vaø phaùt huy quyeàn laøm chuû cuûa nhaân daân. + Trong coâng taùc giaùo duïc toå chöùc quaàn chuùng tham gia vaøo phong traøo baûo veä ANTQ xaây döïng theá traän ANND, xaùc ñònh baûo veä ANQG laø söï nghieäp cuûa quaàn chuùng. + Xaùc ñònh traùch nhieäm vaø yù thöùc töï haøo trong vieäc baûo veä Ñaûng, baûo veä laõnh tuï baûo veä ñöôøng loái cuûa Ñaûng baûo veä toå chöùc cô sôû Ñaûng. + Ñaáu tranh choáng laïi aâm möu haønh ñoäng phaù hoaïi chia reõ khoái ñaïi ñoaøn keát toøan daân, phaù hoaïi söï chia reõ giöõa Ñaûng vaø quaàn chuùng . Caâu 40 : Toàn taïi XH laø gì? vai troø cuûa toàn taïi XH ñoái vôùi yù thöùc XH. Lieân heä vôùi nhieäm vuï cuûa ngöôøi CSND. Traû lôøi : a. Khaùi nieäm - Toàn taïi XH laø toøan boä sinh hoaït vaät chaát laøm cô sôû cho XH toàn taïi, vaän ñoäng vaø phaùt trieån - Toàn taïi XH bao goàm caùc yeáu toá chính : Phöông thöùc saûn xuaát ñieàu kieän töï nhieân hoøan caûnh ñòa lyù, daân soá vaø maät ñoä daân soá . Trong 3 yeáu toá ñoù thì phöông thöùc saûn xuaát vaät chaát laø cô baûn nhaát bôûi leõ chính nhôø vaøo saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát duy trì söï toàn taïi phaùt trieån cuûa mình , con ngöôøi ñoàng thôøi saùng taïo ra toøan boä ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa XH vôùi taát caû phong phuù ña daïng phöùc taïp cuûa noù . XH toàn taïi phaùt trieån ñöôïc tröôùc heát laø nhôø vaøo söï phaùt trieån saûn xuaát . Lòch söû PT cuûa XH tröôùc laø lòch söû keá tieáp nhau cuûa PTSX vaãn luoân luoân ñoùng vai troø laø cô sôû laø neàn taûng cho XH . + Daân soá : Laø ñieàu kieän thöôøng xuyeân taát yeáu döôùi söï toàn taïi phaùt trieån XH . Baát kyø XH naøo cuõng caàn ñeán moät soá löôïng daân cö nhaát ñònh , ñeå ñaûm baûo löïc löôïng lao ñoäng nguoàn nhaân löïc ñeå tieán haønh toå chöùc phaân coâng lao ñoäng XH chuyeân moân hoùa trong lao ñoäng SX . Thöïc teá cho thaáy löïc gia taêng daân soá quaù chaäm hoaëc quaù nhanh so vôùi yeân caàu ñoøi hoûi hay khaû naêng phaùt trieån cuûa caùc ñieàu kieän - KTXH ñieàu aûnh höôûng ñeán toác ñoä phaùt trieån XH . + Moâi tröôøng : Laø nôi sinh soáng vaø hoïat ñoäng cuûa con ngöôøi laø cô sôû ñeå XH toàn taïi moâi tröôøng bao goàm nhieàu loïai nhö moâi tröôøng : sinh , ñòa , hoùa moâi tröôøng sinh quyeån , moâi tröôøng sinh thaùi . Thöïc chaát cuûa vaán ñeà moâi tröôøng laø moái quan heä qua laïi taùc ñoäng laãn nhau giöõa con ngöôøi XH, vaø töï nhieân . Moâi tröôøng sinh thaùi coù vai troø quan troïng lieân quan tröïc tieáp tôùi ñôøi soáng con ngöôøi vaø söï phaùt trieån cuûa XH, caøng ngaøy con ngöôøi caøng coù yù thöùc roõ hôn taàm quan troïng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi con ngöôøi vaø XH . b. Vai troø toàn taïi XH ñoái vôùi yù thöùc Xh : + Nhaát quaùn vôùi laäp tröôøng duy vaät khi xem xeùt nghieân cöùu ñôøi soáng XH vaø söï vaän ñoäng XH. Trieát hoïc Maùc Leânin khaúng ñònh :” Toàn taïi XH quyeát ñònh yù thöùc XH, yù thöùc XH laø söï phaûn aûnh toàn taïi XH phuï thuoäc vaøo toàntaïi XH , toàn taïi XH nhö theá naøo thì yù thöùc XH seõ töông öùng nhö theá vaø ñôøi soáng tinh thaàn XH ñöôïc hình thaønh phaùt trieån treân cô sôû ñôøi soáng vaät chaát Xh ” + Moãi khi toàn taïi XH thay ñoåi maø ñaëc bieät laø söï bieán ñoåi ôû PTSX thì tö töôûng vaø lyù luaän XH nhöõng quan ñieåm veà chính trò , phaùp quyeàn trieát hoïc , ñaïo ñöùc , vaên hoùa ngheä thuaät … sôùm hay muoän cuõng bieán ñoåi theo. Vì vaäy ôû nhöõng thôøi kyø lòch söû khaùc nhau neáu xuaát hieän nhöõng lyù luaän quan ñieåm tö duy XH khaùc nhau thì ñoù laø do nhöõng ñieàu kieän khaùc nhau cuûa ñôøi soáng vaät chaát quyeát ñònh . Chính vì vaäy maø Maùc ñaõ khaúng ñònh :” Khoâng phaûi yù thöùc con ngöôøi quyeát ñònh toàn taïi cuûa hoï maø trôû laïi toàn taïi XH quyeát ñònh yù thöùc cuûa hoï ” + Vai troø quyeát ñònh cuûa toàn taïi XH ñoái vôùi yù thöùc XH khoâng theå hieän moät caùch giaûn ñôn tröïc tieáp maø thöôøng thoâng qua nhöõng böôùc nhöõng khaâu trung gian . Khoâng phaûi baát kyø tö töôûng quan nieäm vaø taùc phaåm vaên hoïc ngheä thuaät naøo cuõng phaûn aûnh roõ raøng tröïc tieáp nhöõng quan heä kinh teá cuûa thôøi ñoù vaø chæ ñeán khi xeùt tôùi cuøng thì ngöôøi ta môùi thaáy ñöôïc caùc quan heä kinh teá ñaõ ñöôïc phaûn aûnh baèng caùch naøy hay caùch khaùc vaøo trong caùc hình thaùi yù thöùc Xh . c. Lieân heä vôùi coâng taùc : + Veà phöông dieän nhaän thöùc caàn nhaän thaáy yù nghóa taàm quan troïng vai troø quyeát ñònh yù nghóa toàn taïi XH vôùi yù thöùc XH . Töø ñoù xaây döïng laäp tröôøng baûo veä toàn taïi Xh baûo veä phöông thöùc Saûn Xuaát . + Nhaän thöùc saâu saéc raèng toàn taïi XH ôû VN hieän nay ñang coù nhöõng thay ñoåi kinh teá ñoù laø kinh teá thò tröôøng ñang xaây döïng ñôøi soáng kinh teá ñoåi môùi. Nhieäm vuï cuûa cuûa löïc löôïng CSND goùp phaàn cho söï nghieäp ñoåi môùi . + Maëc khaùc trong quaù trình CNH – HÑH naûy sinh vaán ñeà moâi tröôøng caàn quan taâm , toác ñoä gia taêng daân soá caàn giaûi quyeát söï di daân töï do lao ñoäng trong caùc vuøng , caùc mieàn caàn phaûi ñöôïc quaûn lyù. + Do cuoäc soáng KTXH coù nhöõng thay ñoåi cho neân ñôøi soáng tinh thaàn cuûa XH hieän nay caû tieâu cöïc laãn tích cöïc . Ñaëc bieät maët traùi cuûa kinh teá thò tröôøng aûnh höôûng ñeán vaên hoùa loái soáng , vì vaäy ñoøi hoûi löïc löôïng thöïc thi phaùp luaät taêng cöôøng ñaáu tranh treân lónh vöïc vaên hoùa loái soáng ….Nhaèm goùp phaàn baûo veä moâi tröông vaên hoùa tinh thaàn trong saïch giöõ gìn vaên hoùa baûn chaát daân toäc. Caâu 41 : Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa yù thöùc xaõ hoäi vaø yù nghóa cuûa vaán ñeà naøy ñoái vôùi vieäc xaây döïng xaõ hoäi môùi ? Daãn luaän : Trieát hoïc ML trong khi khaúng ñònh vai troø quyeát ñònh cuûa toàn taïi xaõ hoäi ñoái vôùi yù thöùc xaõ hoäi thì ñoàng thôøi nhaán maïnh taùc duïng tích cöïc cuûa yù thöùc xaõ hoäi ñoái vôùi ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Thöøa nhaän yù thöùc xaõ hoäi coù tính ñoäc laäp töông ñoái trong moái quan heä vôùi toàn taïi xaõ hoäi. Theo trieát hoïc ML, yù thöùc xaõ hoäi laø moät tinh thaàn cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi, bao goàm nhöõng quan ñieåm, tö töôûng cuøng nhöõng tình caûm , taâm traïng, truyeàn thoáng cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi naûy sinh töø toàn taïi xaõ hoäi vaø phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi trong nhöõng giai ñoaïn nhaát ñònh. 1/ YÙ thöùc xaõ hoäi bao goàm nhöõng hieän töôïng tinh thaàn, nhöõng boä phaän nhöõng hình thaùi khaùc nhau, phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi vôùi nhöõng phöông thöùc khaùc nhau. Tuyø theo goùc ñoä xem xeùt yù thöùc xaõ hoäi ñöôïc phaân chia thaønh nhöõng daïng khaùc nhau. Bao goàm yù thöùc xaõ hoäi thoâng thöôøng vaø yù thöùc lyù luaän; taâm lyù xaõ hoäi vaø heä tö töôûng xaõ hoäi. -YÙ thöùc XH thoâng thöôøng : laø nhöõng tri thöùc , nhöõng quan nieäm cuûa con ngöôøi ñöôïc hình thaønh moät caùch tröïc tieáp trong hoaït ñoäng thöïc tieãn haøng ngaøy vaø noù chöa ñöôïc heä thoáng hoaù, khaùi quaù hoaù. -YÙ thöùc lyù luaän : laø nhöõng tö töôûng quan ñieåm ñaõ ñöôïc heä thoáng hoaù thaønh caùc hoïc thuyeát XH vaø ñöôïc trình baøy döôùi daïng nhöõng khaùi nieäm, phaïm truø, quy luaät. -Taâm lyù xaõ hoäi : bao goàm toaøn boä tình caûm , öôùc muoán, thoùi quen, taäp quaùn cuûa con ngöôøi cuûa moät boä phaän XH hay cuûa toaøn XH hình thaønh döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa hoï vaø phaûn aùnh ñôøi soáng ñoù. -Heä tö töôûng XH : laø nhaän thöùc lyù luaän veà toàn taïi xaõ hoäi bao goâm heä thoáng nhöõng quan ñieåm tö töôûng, chính trò, trieát hoïc, ngheä thuaät, ñaïo ñöùc, toân giaùo… ñöôïc hình thaønh moät caùch töï giaùc töø söï khaùi quaùt hoaù nhöõng kinh nghieäm xaõ hoäi bôûi caùc nhaø tö töôûng cuûa nhöõng giai caáp nhaát ñònh , vaø ñöôïc truyeàn baù trong XH. 2/ Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa yù thöùc xaõ hoäi trong moái quan heä vôùi toàn taïi xaõ hoäi : * Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa yù thöùc XH : Khi khaúng ñònh vai troø cuûa TTXH ñoái vôùi YTXH, T.H Maùc ñaõ theå hieän tính trieät ñeå duy vaät cuûa mình, ñieàu maø caùc nhaø trieát hoïc tröôùc ñoù ñaõ khoâng laøm ñöôïc. Song trieát hoïc maùc khoâng döøng laïi ôû ñoù maø tieán xa hôn moät böôùc. Trieát hoïc Maùc coøn chæ roõ moái quan heä giöõa TTXH vaø YTXH mang tính baûn chaát, raèng khoâng chæ coù TTXH quyeát ñònh YTXH maø YTXH coøn coù tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa noù. Tính ñoäc laäp töông ñoái ñoù theå hieän treân nhöõng ñieåm chuû yeáu sau ñaây : + YTXH thöôøng laïc haäu hôn so vôùi YTXH . Khi TTXH cuõ ñaõ maát ñi nhöng YTXH do noù sinh ra vaãn coøn toàn taïi dai daúng vaø aûnh höôûng laâu daøi ñeán XH môùi. Khi TTXH môùi ñöôïc thieát laäp, YTXH môùi töông öùng vôùi noù vaãn chöa hình thaønh moät caùch ñaày ñuû. Ñieàu naøy laøm xuaát hieän tình traïng ñan xen giöõa YTXH cuõ vaø YTXH môùi. Cuoäc ñaáu tranh treân lónh vöïc ñôøi soáng tinh thaàn laø moät taát yeáu, ñaëc bieät trong thôøi kyø quaù ñoä chuyeån giao töø cuõ sang môùi thì cuoäc ñoáu tranh ñoù caøng trôû neân gaêy gaét. Nguyeân nhaân tình traïng laïc haäu cuûa YTXH thöù nhaát laø do söï bieán ñoåi cuûa TTXH cuûa ñôøi soáng kinh teá Xh thöôøng dieãn ra vôùi toác ñoä nhanh, lieân tuïc. YTXH laø caùi ñi phaûn aùnh thöôøng toác ñoä bieán ñoåi cuûa noù chaäm hôn so vôùi TTXH. Thöù hai laø do söùc maïnh cuûa thoùi quen truyeàn thoáng taäp quaùn cuõng nhö do tính laïc haäu baûo thuû voán coù cuûa hình thaùi yù thöùc Xh . Thuù ba laø do YTXH luoân gaén boù vôùi lôïi ích nhöõng nhoùm ngöôøi, taäp ñoaøn ngöôøi, giai caáp nhaát ñònh . Vì vaäy nhöõng tö töôûng cuõ laïc haäu thöôøng ñöôïc nhöõng phaàn töû phaûn tieán boä löu giöõ truyeàn baù nhaèm choáng laïi nhöõng löïc löôïng tieán boä Xh. +YÙ thöùc xaõ hoäi coù theå vöôït tröôùc toàn taïi xaõ hoäi : Trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, tö töôûng cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng tö töôûng khoa hoïc, tieân tieán coù theå vöôït tröôùc söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi; döï baùo baèng töông lai, hoaïch ñònh ñöôïc ñöôøng loái, giaûi phaùp ñeå ñaït tôùi töông lai ñoù. Nguyeân nhaân cuûa tình traïng naøy laø do yù thöùc xaõ hoäi trong quaù trình phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi ñaõ phaùt hieän ra baûn chaát, nhöõng quy luaät cuûa söï vaän ñoäng cuûa ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Phaùt hieän nhöõng vaán ñeàà, nhöõng yeâu caàu môùi naûy sinh töø trong thöïc teá, ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát. Ñaây laø 1 tính chaát raát quan troïng theå hieän vai troø tích cöïc cuûa YTXH ñoái vôùi TTXH. (Chaúng haïn nhö chuû nghóa ML treân cô sôû phaân tích söï toàn taïi, vaän ñoäng cuûa hình thaùi kinh teá TBCN ñaõ phaùt hieän ra nhöõng maâu thuaån voán coù trong hình thaùi naøy, ñoàng thôøi treân cô sôû khaùi quaùt toång keát caû lòch söû loaøi ngöôøi ñaõ phaùt hieän ra nhöõng quy luaät khaùch quan chi phoái söï vaän ñoäng phaùt trieån cuûa caùc hình thaùi kinh teá XH. Töø ñoù ñaõ döï baùo raèng trong töông lai, loaøi ngöôøi ngaùt ñònh seõ tieán tôùi CNCS. Hình thaùi kính teá XH CSCN seõ thay theá hình thaùi kinh teá xaõ hoäi TBCN). + YÙ thöùc XH coù tính keá thöøa trong söï phaùt trieån cuûa mình : Trong lòch söû phaùt trieån ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, nhöõng quan ñieåm lyù luaän cuûa moãi thôøi ñaïi khoâng phaûi xuaát hieän treân maûnh ñaát troáng maø noù ñöôïc xaây döïng döïa treân cô sôû keá thöøa nhöõng thaønh töïu KH, lyù luaän cuûa caùc thôøi ñaïi tröôùc, caùc theá heä tröôùc. Noäi dung cuûa yù thöùc XH khoâng ñôn thuaàn chæ laø söï phaûn aùnh nhöõng maët, nhöõng lónh vöïc cuûa xaõ hoäi ñöông ñaïi maø coøn goàm caû nhöõng giaù trò lyù luaän, tinh thaàn töø tröôùc ñoù. Vaø ñieàu naøy laøm cho neàn vaên minh cuûa moãi moät daân toäc cuõng nhö cuûa caû nhaân loaïi phaùt trieån nhö moät doøng chaûy lieân tuïc khoâng ñöùt quaõng. Do coù söï keá thöøa daãn ñeán xuaát hieän tình traïng ôû moät soá nöôùc tuy trình ñoä phaùt trieån kinh teâ xaõ hoäi ôû möùc ñoä trung bình nhöng veà maët ñôøi soáng vaên hoaù tinh thaàn… laïi ñaït ôû trình ñoä cao hôn. Trong xaõ hoäi coù giai caáp söï keá thöøa cuûa yù thöùc xaõ hoäi gaén vôùi tính giai caáp cuûa noù. Tuyø theo lôïi ích vaø ñòa vò cuûa mình moïi giai caáp coù söï saøng loïc, löïa choïn vaø tieáp caän khaùc nhau ñoái vôùi nhöõng di saûn tinh thaàn cuûa xaõ hoäi tröôùc. Söï keá thöøa ñöôïc thöïc hieän töø hai nguoàn : ñoù laø nhöõng giaù trò trong truyeàn thoáng daân toäc vaø nhöõng tinh hoa cuûa neàn vaên minh nhaân loaïi. *Giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi coù söï taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau. Yù thöùc xaõ hoäi phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi qua nhöõng hình thaùi cuï theå khaùc nhau nhö tö töôûng chính trò, phaùp quyeàn, ñaïo ñöùc, ngheä thuaät, khoa hoïc, toân giaùo… giöõa caùc hình thaùi ñoù coù moái lieân heä taùc ñoäng aûnh höôûng laãn nhau. Ñaây cuõng laø moät quy luaät phaùt trieån cuûa yù thöùc xaõ hoäi. Söï taùc ñoäng qua laïi giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi laøm cho ôû moãi hình thaùi ñoù coù nhöõng maët, nhöõng tính chaát khoâng theå giaûi thích ñöôïc moät caùch tröïc tieáp baèng toàn taïi xaõ hoäi hay baèng moät ñieàu kieän vaät chaát khaùc. Söï taùc ñoäng aûnh höôûng laãn nhau giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi laø ña daïng vaø phöùc taïp, trong ñoù coù nhöõng quan heä taùc ñoäng cuøng chieàu boå sung, hoã trôï cho nhau cuøng phaùt trieån. Chaúng haïn nhöõng quan ñieåm tö töôûng chính trò, tö töôûng phaùp quyeàn, tö töôûng ñaïo ñöùc. Ngöôïc laïi cuõng coù nhöõng quan heä kìm haõm cheá öôùc nhau, laøm trieät tieâu aûnh höôûng cuûa nhau (chaúng haïn nhö nhöõng quan ñieåm tö töôûng toân giaùo). Trong moãi moät thôøi ñaïi, theo nhöõng hoaøn caûnh lòch söû cuï theå, coù nhöõng hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi naøo ñoù noãi baät leân haøng ñaàu vaø coù taùc ñoäng maïnh ñeán caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi. Chaúng haïn vaøo thôøi coå ñaïi Hy Laïp, trieát hoïc ngheä thuaät ñoùng vai troø ñaëc bieät to lôùn. Vaøo thôøi kyø trung coå, Taây AÂu, tö töôûng toân giaùo coù aûnh höôûng maïnh meõ vaø chi phoái ñeán moïi maët cuûa ñôøi soáng tinh thaàn. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi veà tö töôûng chính trò coù vai troø chuû ñaïo chi phoái caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi cuï theå khaùc. (Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng IX vaïch roõ : CN ML vaø tö töôûng HCM giöõ ñòa vò thoáng trò, laø neàn taûng tö töôûng vaø kim chæ nam cho moïi haønh ñoäng). * YÙ thöùc xaõ hoäi taùc ñoäng trôû laïi toàn taïi xaõ hoäi : Trieát hoïc ML khoâng nhöõng choáng laïi quan ñieåm cuûa CNDT ñaõ tuyeät ñoái hoaù vai troø cuûa yù thöùc xaõ hoäi maø ñoàng thôøi coøn baùc boû quan ñieåm cuûa chuû nghóa duy vaät taàm thöôøng, CNDVKT ñaõ phuû nhaän taùc duïng tích cöïc cuûa yù thöùc xaõ hoäi. Trieát hoïc Maùc ñaùnh giaù cao vai troø cuûa yù thöùc xaõ hoäi ñoái vôùi söï vaän duïng phaùt trieån ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Anghen ñaõ nhaán maïnh: “söï phaùt trieån veà maët chính trò, phaùp luaät, trieát hoïc, toân giaùo, VHNT… ñeàu döïa vaøo söï phaùt trieån kinh teá nhöng taát caû chuùng cuõng coù aûnh höôûng laãn nhau vaø aûnh höôûng ñeán cô sôû kinh teá.” Söï taùc ñoäng cuûa yù thöùc xaõ hoäi dieãn ra theo hai chieàu höôùng : +Nhöõng tö töôûng, yù thöùc tieán boä, CM phaûn aùnh ñuùng quy luaät phaùt trieån khaùch quan cuûa xaõ hoäi daãn ñeán thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. +Nhöõng yù thöùc , tö töôûng laïc haäu phaûn aùnh xuyeân taïc TTXH seõ caûn trôû söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa yù thöùc tö töôûng ñoái vôùi söï phaùt trieån xaõ hoäi phuï thuoäc vaøo nhöõng ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh. Chaúng haïn nhö, tính chaát cuûa caùc moái quan heä kinh teá laøm naûy sinh heä tö töôûng. Vai troø lòch söû cuûa giai caáp ñeà xöôùng vaø giöông cao ngoïn côø tö töôûng ñoù so vôùi hieän thöïc. Möùc ñoä phaûn aùnh cuûa tö töôûng ñoù ñoái vôùi nhöõng nhu caàu phaùt trieån xaõ hoäi. Khaû naêng xaâm nhaäp, môû roäng tö töôûng ñoù vaøo trong quaàn chuùng nhaân daân. 3/YÙ nghóa : -Naâng cao trình ñoä nhaän thöùc veà vai troø yù nghóa, taùc duïng cuûa yù thöùc xaõ hoäi, cuûa ñôøi soáng tinh thaàn xaõ hoäi ñoái vôùi ñôøi soáng vaät chaát xaõ hoäi. -Xaùc ñònh thaùi ñoä , haønh ñoäng ñeå baûo veä trung thaønh vôùi chuû nghóa ML, thaät söï laøm cho heä tö töôûng ñoù laø neàn taûng kim chæ nam cho haønh ñoäng, trôû thaønh löïc löôïng thoáng trò toaøn boä ñôøi soáng tinh thaàn xaõ hoäi. -Tieán haønh toå chöùc giaùo duïc, tuyeân truyeàn ñöôøng loái chính saùch cuûa Ñaûng, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaøo trong nhaân daân. Naâng cao trình ñoä daân trí VH-CT, VH PL cho nhaân daân. -Tham gia vaøo cuoäc ñaáu tranh nhaèm baûo veä nhöõng giaù trò truyeàn thoáng, baûn saéc vaên hoaù daân toäc , choáng dieãn bieán hoaø bình treân lónh vöïc vaên hoaù tö töôûng. Haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát aûnh höôûng cuûa yù thöùc xaõ hoäi cuõ, laïc haäu voán laø taøn dö cuûa XH cuõ. Vaø nhöõng vaán ñeà tieâu cöïc treân lónh vöïc ñôøi soáng tinh thaàn-xh naûy sinh maët traùi cuûa cô cheá thò tröôøng. èLieân heä theâm Caâu 42 : Quan heä giöõa toàn taïi Xh vaø yù thöùc Xh vaø yù nghóa vaán ñeà naøy trong söï nghieäp ñoåi môùi hieän nay ôû Vieät Nam. Traû lôøi : a. Quan heä bieän chöùng giöõa toàn taïi Xh vaø yù thöùc Xh . - Khaùi nieäm TTXH laø toaøn boä sinh hoaït vaät chaát vaø nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït vaät chaát laøm cô sôû cho XH toàn taïi, vaän ñoäng vaø phaùt trieån. Toàn taïi XH bao goàm caùc yeáu toá chính : Phöông thöùc saûn xuaát ñieàu kieän töï nhieân hoøan caûnh ñòa lyù, daân soá vaø maät ñoä daân soá . Trong 3 yeáu toá ñoù thì phöông thöùc saûn xuaát vaät chaát laø cô baûn nhaát bôûi leõ chính nhôø vaøo saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát duy trì söï toàn taïi phaùt trieån cuûa mình , con ngöôøi ñoàng thôøi saùng taïo ra toøan boä ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa XH vôùi taát caû phong phuù ña daïng phöùc taïp cuûa noù . XH toàn taïi phaùt trieån ñöôïc tröôùc heát laø nhôø vaøo söï phaùt trieån saûn xuaát . Lòch söû PT cuûa XH tröôùc laø lòch söû keá tieáp nhau cuûa PTSX vaãn luoân luoân ñoùng vai troø laø cô sôû laø neàn taûng cho XH . + Daân soá : Laø ñieàu kieän thöôøng xuyeân taát yeáu döôùi söï toàn taïi phaùt trieån XH . Baát kyø XH naøo cuõng caàn ñeán moät soá löôïng daân cö nhaát ñònh , ñeå ñaûm baûo löïc löôïng lao ñoäng nguoàn nhaân löïc ñeå tieán haønh toå chöùc phaân coâng lao ñoäng XH chuyeân moân hoùa trong lao ñoäng SX . Thöïc teá cho thaáy löïc gia taêng daân soá quaù chaäm hoaëc quaù nhanh so vôùi yeân caàu ñoøi hoûi hay khaû naêng phaùt trieån cuûa caùc ñieàu kieän - KTXH ñieàu aûnh höôûng ñeán toác ñoä phaùt trieån XH . + Moâi tröôøng : Laø nôi sinh soáng vaø hoïat ñoäng cuûa con ngöôøi laø cô sôû ñeå XH toàn taïi moâi tröôøng bao goàm nhieàu loïai nhö moâi tröôøng : sinh , ñòa , hoùa moâi tröôøng sinh quyeån , moâi tröôøng sinh thaùi . Thöïc chaát cuûa vaán ñeà moâi tröôøng laø moái quan heä qua laïi taùc ñoäng laãn nhau giöõa con ngöôøi XH, vaø töï nhieân . Moâi tröôøng sinh thaùi coù vai troø quan troïng lieân quan tröïc tieáp tôùi ñôøi soáng con ngöôøi vaø söï phaùt trieån cuûa XH, caøng ngaøy con ngöôøi caøng coù yù thöùc roõ hôn taàm quan troïng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi con ngöôøi vaø XH . - Khaùi nieäm YTXH : laø maët tinh thaàn ñôøi soáng Xh bao goàm nhöõng quan ñieåm tö töôûng cuøng vôùi nhöõng tình caûm taâm traïng truyeàn thoáng …cuûa coäng ñoàng Xh naûy sinh töø toàn taïi Xh vaø phaûn aûnh toàn taïi Xh trong nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån nhaát ñònh. YÙ thöùc xaõ hoäi bao goàm nhöõng hieän töôïng tinh thaàn, nhöõng boä phaän nhöõng hình thaùi khaùc nhau, phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi vôùi nhöõng phöông thöùc khaùc nhau. Tuyø theo goùc ñoä xem xeùt yù thöùc xaõ hoäi ñöôïc phaân chia thaønh nhöõng daïng khaùc nhau. Bao goàm yù thöùc xaõ hoäi thoâng thöôøng vaø yù thöùc lyù luaän; taâm lyù xaõ hoäi vaø heä tö töôûng xaõ hoäi. -YÙ thöùc XH thoâng thöôøng : laø nhöõng tri thöùc , nhöõng quan nieäm cuûa con ngöôøi ñöôïc hình thaønh moät caùch tröïc tieáp trong hoaït ñoäng thöïc tieãn haøng ngaøy vaø noù chöa ñöôïc heä thoáng hoaù, khaùi quaù hoaù. -YÙ thöùc lyù luaän : laø nhöõng tö töôûng quan ñieåm ñaõ ñöôïc heä thoáng hoaù thaønh caùc hoïc thuyeát XH vaø ñöôïc trình baøy döôùi daïng nhöõng khaùi nieäm, phaïm truø, quy luaät. -Taâm lyù xaõ hoäi : bao goàm toaøn boä tình caûm , öôùc muoán, thoùi quen, taäp quaùn cuûa con ngöôøi cuûa moät boä phaän XH hay cuûa toaøn XH hình thaønh döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa hoï vaø phaûn aùnh ñôøi soáng ñoù. -Heä tö töôûng XH : laø nhaän thöùc lyù luaän veà toàn taïi xaõ hoäi bao goâm heä thoáng nhöõng quan ñieåm tö töôûng, chính trò, trieát hoïc, ngheä thuaät, ñaïo ñöùc, toân giaùo… ñöôïc hình thaønh moät caùch töï giaùc töø söï khaùi quaùt hoaù nhöõng kinh nghieäm xaõ hoäi bôûi caùc nhaø tö töôûng cuûa nhöõng giai caáp nhaát ñònh , vaø ñöôïc truyeàn baù trong XH. Giöõa TTXH vaø YTXH coù quan heä bieän chöùng qua laïi laãn nhau vaø thöïc söï ñaây laø bieåu hieän cuûa moái quan heä giöõa ñôøi soáng tinh thaàn vôùi ñôøi soáng vaät chaát kinh teá cuûa XH. * Toàn taïi Xh quyeát ñònh yù thöùc Xh: + Nhaát quaùn vôùi laäp tröôøng duy vaät khi xem xeùt nghieân cöùu ñôøi soáng Xh vaø söï vaän ñoäng Xh . Trieát hoïc Maùc – Leânin khaúng ñònh : TTXH quyeát ñònh YTXH, YTXH laø söï phaûn aûnh TTXH phuï thuoäc vaøo TTXH . TTXH nhö theá naøo thì YTXH seõ töông öùng nhö theá vaø ñôøi soáng tinh thaàn Xh ñöôïc hình thaønh phaùt trieån treân cô sôû ñôøi soáng vaät chaát Xh . + Moãi khi TTXH thay ñoåi maø ñaëc bieät laø söï bieán ñoåi ôû PTSX thì tö töôûng vaø lyù luaän Xh nhöõng quan ñieåm veà chính trò, phaùp quyeàn, trieát hoïc ñaïo ñöùc vaên hoùa ngheä thuaät … sôùm hay muoän seõ bieán ñoåi theo vì vaäy ôû nhöõng thôøi kyø lòch söû khaùc nhau neáu xuaát hieän nhöõng lyù luaän quan ñieåm tö töôûng Xh khaùc nhau thì ñoù laø do nhöõng ñieàu kieän khaùc nhau cuûa ñôøi soáng vaät chaát quyeát ñònh . Chính vì vaäy Maùc ñaõ khaúng ñònh : “ Khoâng phaûi yù thöùc con ngöôøi quyeát ñònh toàn taïi cuûa hoï vaø traùi laïi toàn taïi Xh quyeát ñònh yù thöùc cuûa hoï” + Vai troø quyeát ñònh TTXH ñoái vôùi YTXH khoâng theå hieän moät caùch ñôn giaûn tröïc tieáp maø thöôøng thoâng qua nhöõng böôùc, nhöõng khaâu trung gian. Khoâng phaûi baát kyø tö töôûng quan nieäm vaø taùc phaåm vaên hoïc ngheä thuaät naøo cuõng phaûn aûnh roõ raøng tröïc tieáp nhöõng quan heä kinh teá cuûa thôøi ñoù vaø chæ ñeán khi xeùt tôùi cuøng thì ngöôøi ta môùi thaáy ñöôïc caùc quan heä kinh teá ñaõ ñöôïc phaûn aûnh baèng caùch naøy hay caùch khaùc vaøo trong caùc hình thaùi yù thöùc Xh . * Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa yù thöùc XH : Khi khaúng ñònh vai troø cuûa TTXH ñoái vôùi YTXH, T.H Maùc ñaõ theå hieän tính trieät ñeå duy vaät cuûa mình, ñieàu maø caùc nhaø trieát hoïc tröôùc ñoù ñaõ khoâng laøm ñöôïc. Song trieát hoïc maùc khoâng döøng laïi ôû ñoù maø tieán xa hôn moät böôùc. Trieát hoïc Maùc coøn chæ roõ moái quan heä giöõa TTXH vaø YTXH mang tính baûn chaát, raèng khoâng chæ coù TTXH quyeát ñònh YTXH maø YTXH coøn coù tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa noù. Tính ñoäc laäp töông ñoái ñoù theå hieän treân nhöõng ñieåm chuû yeáu sau ñaây : + YTXH thöôøng laïc haäu hôn so vôùi YTXH . Khi TTXH cuõ ñaõ maát ñi nhöng YTXH do noù sinh ra vaãn coøn toàn taïi dai daúng vaø aûnh höôûng laâu daøi ñeán XH môùi. Khi TTXH môùi ñöôïc thieát laäp, YTXH môùi töông öùng vôùi noù vaãn chöa hình thaønh moät caùch ñaày ñuû. Ñieàu naøy laøm xuaát hieän tình traïng ñan xen giöõa YTXH cuõ vaø YTXH môùi. Cuoäc ñaáu tranh treân lónh vöïc ñôøi soáng tinh thaàn laø moät taát yeáu, ñaëc bieät trong thôøi kyø quaù ñoä chuyeån giao töø cuõ sang môùi thì cuoäc ñoáu tranh ñoù caøng trôû neân gaêy gaét. Nguyeân nhaân tình traïng laïc haäu cuûa YTXH thöù nhaát laø do söï bieán ñoåi cuûa TTXH cuûa ñôøi soáng kinh teá Xh thöôøng dieãn ra vôùi toác ñoä nhanh, lieân tuïc. YTXH laø caùi ñi phaûn aùnh thöôøng toác ñoä bieán ñoåi cuûa noù chaäm hôn so vôùi TTXH. Thöù hai laø do söùc maïnh cuûa thoùi quen truyeàn thoáng taäp quaùn cuõng nhö do tính laïc haäu baûo thuû voán coù cuûa hình thaùi yù thöùc Xh . Thuù ba laø do YTXH luoân gaén boù vôùi lôïi ích nhöõng nhoùm ngöôøi, taäp ñoaøn ngöôøi, giai caáp nhaát ñònh . Vì vaäy nhöõng tö töôûng cuõ laïc haäu thöôøng ñöôïc nhöõng phaàn töû phaûn tieán boä löu giöõ truyeàn baù nhaèm choáng laïi nhöõng löïc löôïng tieán boä Xh. +YÙ thöùc xaõ hoäi coù theå vöôït tröôùc toàn taïi xaõ hoäi : Trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, tö töôûng cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng tö töôûng khoa hoïc, tieân tieán coù theå vöôït tröôùc söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi; döï baùo baèng töông lai, hoaïch ñònh ñöôïc ñöôøng loái, giaûi phaùp ñeå ñaït tôùi töông lai ñoù. Nguyeân nhaân cuûa tình traïng naøy laø do yù thöùc xaõ hoäi trong quaù trình phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi ñaõ phaùt hieän ra baûn chaát, nhöõng quy luaät cuûa söï vaän ñoäng cuûa ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Phaùt hieän nhöõng vaán ñeàà, nhöõng yeâu caàu môùi naûy sinh töø trong thöïc teá, ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát. Ñaây laø 1 tính chaát raát quan troïng theå hieän vai troø tích cöïc cuûa YTXH ñoái vôùi TTXH. (Chaúng haïn nhö chuû nghóa ML treân cô sôû phaân tích söï toàn taïi, vaän ñoäng cuûa hình thaùi kinh teá TBCN ñaõ phaùt hieän ra nhöõng maâu thuaån voán coù trong hình thaùi naøy, ñoàng thôøi treân cô sôû khaùi quaùt toång keát caû lòch söû loaøi ngöôøi ñaõ phaùt hieän ra nhöõng quy luaät khaùch quan chi phoái söï vaän ñoäng phaùt trieån cuûa caùc hình thaùi kinh teá XH. Töø ñoù ñaõ döï baùo raèng trong töông lai, loaøi ngöôøi ngaùt ñònh seõ tieán tôùi CNCS. Hình thaùi kính teá XH CSCN seõ thay theá hình thaùi kinh teá xaõ hoäi TBCN). + YÙ thöùc XH coù tính keá thöøa trong söï phaùt trieån cuûa mình : Trong lòch söû phaùt trieån ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, nhöõng quan ñieåm lyù luaän cuûa moãi thôøi ñaïi khoâng phaûi xuaát hieän treân maûnh ñaát troáng maø noù ñöôïc xaây döïng döïa treân cô sôû keá thöøa nhöõng thaønh töïu KH, lyù luaän cuûa caùc thôøi ñaïi tröôùc, caùc theá heä tröôùc. Noäi dung cuûa yù thöùc XH khoâng ñôn thuaàn chæ laø söï phaûn aùnh nhöõng maët, nhöõng lónh vöïc cuûa xaõ hoäi ñöông ñaïi maø coøn goàm caû nhöõng giaù trò lyù luaän, tinh thaàn töø tröôùc ñoù. Vaø ñieàu naøy laøm cho neàn vaên minh cuûa moãi moät daân toäc cuõng nhö cuûa caû nhaân loaïi phaùt trieån nhö moät doøng chaûy lieân tuïc khoâng ñöùt quaõng. Do coù söï keá thöøa daãn ñeán xuaát hieän tình traïng ôû moät soá nöôùc tuy trình ñoä phaùt trieån kinh teâ xaõ hoäi ôû möùc ñoä trung bình nhöng veà maët ñôøi soáng vaên hoaù tinh thaàn… laïi ñaït ôû trình ñoä cao hôn. Trong xaõ hoäi coù giai caáp söï keá thöøa cuûa yù thöùc xaõ hoäi gaén vôùi tính giai caáp cuûa noù. Tuyø theo lôïi ích vaø ñòa vò cuûa mình moïi giai caáp coù söï saøng loïc, löïa choïn vaø tieáp caän khaùc nhau ñoái vôùi nhöõng di saûn tinh thaàn cuûa xaõ hoäi tröôùc. Söï keá thöøa ñöôïc thöïc hieän töø hai nguoàn : ñoù laø nhöõng giaù trò trong truyeàn thoáng daân toäc vaø nhöõng tinh hoa cuûa neàn vaên minh nhaân loaïi. Giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi coù söï taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau. Yù thöùc xaõ hoäi phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi qua nhöõng hình thaùi cuï theå khaùc nhau nhö tö töôûng chính trò, phaùp quyeàn, ñaïo ñöùc, ngheä thuaät, khoa hoïc, toân giaùo… giöõa caùc hình thaùi ñoù coù moái lieân heä taùc ñoäng aûnh höôûng laãn nhau. Ñaây cuõng laø moät quy luaät phaùt trieån cuûa yù thöùc xaõ hoäi. Söï taùc ñoäng qua laïi giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi laøm cho ôû moãi hình thaùi ñoù coù nhöõng maët, nhöõng tính chaát khoâng theå giaûi thích ñöôïc moät caùch tröïc tieáp baèng toàn taïi xaõ hoäi hay baèng moät ñieàu kieän vaät chaát khaùc. Söï taùc ñoäng aûnh höôûng laãn nhau giöõa caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi laø ña daïng vaø phöùc taïp, trong ñoù coù nhöõng quan heä taùc ñoäng cuøng chieàu boå sung, hoã trôï cho nhau cuøng phaùt trieån. Chaúng haïn nhöõng quan ñieåm tö töôûng chính trò, tö töôûng phaùp quyeàn, tö töôûng ñaïo ñöùc. Ngöôïc laïi cuõng coù nhöõng quan heä kìm haõm cheá öôùc nhau, laøm trieät tieâu aûnh höôûng cuûa nhau (chaúng haïn nhö nhöõng quan ñieåm tö töôûng toân giaùo). Trong moãi moät thôøi ñaïi, theo nhöõng hoaøn caûnh lòch söû cuï theå, coù nhöõng hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi naøo ñoù noãi baät leân haøng ñaàu vaø coù taùc ñoäng maïnh ñeán caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi. Chaúng haïn vaøo thôøi coå ñaïi Hy Laïp, trieát hoïc ngheä thuaät ñoùng vai troø ñaëc bieät to lôùn. Vaøo thôøi kyø trung coå, Taây AÂu, tö töôûng toân giaùo coù aûnh höôûng maïnh meõ vaø chi phoái ñeán moïi maët cuûa ñôøi soáng tinh thaàn. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi veà tö töôûng chính trò coù vai troø chuû ñaïo chi phoái caùc hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi cuï theå khaùc. (Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng IX vaïch roõ : CN ML vaø tö töôûng HCM giöõ ñòa vò thoáng trò, laø neàn taûng tö töôûng vaø kim chæ nam cho moïi haønh ñoäng). YÙ thöùc xaõ hoäi taùc ñoäng trôû laïi toàn taïi xaõ hoäi : Trieát hoïc ML khoâng nhöõng choáng laïi quan ñieåm cuûa CNDT ñaõ tuyeät ñoái hoaù vai troø cuûa yù thöùc xaõ hoäi maø ñoàng thôøi coøn baùc boû quan ñieåm cuûa chuû nghóa duy vaät taàm thöôøng, CNDVKT ñaõ phuû nhaän taùc duïng tích cöïc cuûa yù thöùc xaõ hoäi. Trieát hoïc Maùc ñaùnh giaù cao vai troø cuûa yù thöùc xaõ hoäi ñoái vôùi söï vaän duïng phaùt trieån ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Anghen ñaõ nhaán maïnh: “söï phaùt trieån veà maët chính trò, phaùp luaät, trieát hoïc, toân giaùo, VHNT… ñeàu döïa vaøo söï phaùt trieån kinh teá nhöng taát caû chuùng cuõng coù aûnh höôûng laãn nhau vaø aûnh höôûng ñeán cô sôû kinh teá.” Söï taùc ñoäng cuûa yù thöùc xaõ hoäi dieãn ra theo hai chieàu höôùng : +Nhöõng tö töôûng, yù thöùc tieán boä, CM phaûn aùnh ñuùng quy luaät phaùt trieån khaùch quan cuûa xaõ hoäi daãn ñeán thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. +Nhöõng yù thöùc , tö töôûng laïc haäu phaûn aùnh xuyeân taïc TTXH seõ caûn trôû söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa yù thöùc tö töôûng ñoái vôùi söï phaùt trieån xaõ hoäi phuï thuoäc vaøo nhöõng ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh. Chaúng haïn nhö, tính chaát cuûa caùc moái quan heä kinh teá laøm naûy sinh heä tö töôûng. Vai troø lòch söû cuûa giai caáp ñeà xöôùng vaø giöông cao ngoïn côø tö töôûng ñoù so vôùi hieän thöïc. Möùc ñoä phaûn aùnh cuûa tö töôûng ñoù ñoái vôùi nhöõng nhu caàu phaùt trieån xaõ hoäi. Khaû naêng xaâm nhaäp, môû roäng tö töôûng ñoù vaøo trong quaàn chuùng nhaân daân. b. YÙ nghóa cuûa vaán ñeà naøy : + Trong söï nghieäp ñoåi môùi hieän nay ôû VN chuùng ta caàn phaûi xaây döïng caû TTXH môùi vaø YTXH môùi. Trong ñoù, nhieäm vuï troïng taâm laø xaây döïng PTSX – XHCN hoaøn thieän neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN, ñoàng thôøi vôùi nhöõng nhieäm vuï giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng daân soá , giaûm tyû leä gia taêng daân soá boá trí laïi daân cö . + Vaán ñeà xaây döïng vaø phaùt trieån YTXH môùi . Taïi ÑH9 cuûa ÑCSVN ñaõ ñeà caäp ñeán 3 lónh vöïc cöïc kyø quan troïng ñoù laø : xaây döïng vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc; giaùo duïc vaø ñaøo taïo ; khoa hoïc vaø coâng ngheä . Söï toång hôïp cuûa 3 vaán ñeà ñoù taïo neân maët cô baûn cuûa chaát löôïng ñôøi soáng con ngöôøi vaø trình ñoä phaùt trieån Xh . ÑH9 ñeà ra phöông höôùng lôùn sau ñaây : - Xaùc ñònh vaên hoùa giaùo duïc vaø ñaøo taïo , khoa hoïc vaø coâng ngheä vaø neàn taûng tinh thaàn cuûa Xh laø ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá Xh ñaåy maïnh CNH – HÑH ñaát nöôùc . Trang 88 ñaïi hoäi 9 chæ roõ :” Taêng tröôûng kinh teá ñi ñoâi phaùt trieån vaên hoùa giaùo duïc xaây döïng neàn vaên hoùa VN tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc laøm cho chuû nghóa Maùc Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh giöõ vai troø chuû ñaïo trong ñôøi soáng tinh thaàn cuûa nhaân daân naâng cao daân trí, giaùo duïc vaø ñaøo taïo con ngöôøi xaây döïng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ñaát nöôùc” - Xaùc ñònh neàn vaên hoùa môùi laø muïc tieâu cuûa xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá vì Xh coâng baèng daân chuû vaên minh con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän . Xaây döïng neàn vaên hoùa tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc. - Xaùc ñònh giaùo duïc vaø ñaøo taïo, khoa hoïc vaø coâng ngheä laø quoác saùch haøng ñaàu .