Đại cương về quản trị kinh doanh ngân hàng

lãi su tủ ấ Là kh năng gi m sút thu nh p c a ngân hàng t ho t đ ng đ u t ch ng khoán,ả ả ậ ủ ừ ạ ộ ầ ư ứ ch ng khoán và ti n g i là hai hàng hóa thay th nhau. Khi lãi su t tăng ứ ề ử ế ấ ⇒ giá ti n g iề ử 68 tăng ⇒ giá ch ng khoán gi m. N u ngân hàng bán ch ng khoán, ngân hàng s b m tứ ả ế ứ ẽ ị ấ m t ph n thu nh p.ộ ầ ậ R i ro v nủ ỡ ợ Là kh năng m t thu nh p c a ngân hàng khi t ch c phát hành không có kh năngả ấ ậ ủ ổ ứ ả thanh toán l i t c ho c chi tr ph n v n g c t ho t đ ng đ u t ch ng khoánợ ứ ặ ả ầ ố ố ừ ạ ộ ầ ư ứ R i ro mua l iủ ạ R i ro mua l i là kh năng làm gi m thu nh p c a ngân hàng khi t ch c phát hànhủ ạ ả ả ậ ủ ổ ứ ch ng khoán mua l i toàn b s ch ng khoán mà ngân hàng đang n m gi đ phátứ ạ ộ ố ứ ắ ữ ể hành m t đ t ch ng khoán m i v i m c sinh l i th p h n m c sinh l i hi n t i.ộ ợ ứ ớ ớ ứ ờ ấ ơ ứ ờ ệ ạ Tính thanh kho nả Th i h n c a ch ng khoánờ ạ ủ ứ : Căn c vào th i gian đáo h n c a ch ng khoán, th i gianứ ờ ạ ủ ứ ờ đáo h n càng ng n thì tính thanh kho n càng cao. ạ ắ ả - Ch t l ng c a ch ng khoán: ch u s chi ph i b i:ấ ượ ủ ứ ị ự ố ở + Năng l c tài chính t ch c phát hành ch ng khoán: t t thì ch t l ng ch ng khoánự ở ổ ứ ứ ố ấ ượ ứ cao. + Uy tín c a t ch c phát hành ch ng khoánủ ổ ứ ứ + M c sinh l i ch ng khoánứ ờ ở ứ + R i ro liên quan đ n ch ng khoán đó: n u r i ro nhi u thì ch t l ng gi m xu ngủ ế ứ ế ủ ề ấ ượ ả ố Khi ch ng khoán có ch t l ng t t, nó s d dàng đ c mua đi bán l i trên tr tr ngứ ấ ượ ố ẽ ễ ượ ạ ị ườ th c p, nên tính thanh kho n cao.ứ ấ ả Các qui đ nh c a chính ph :ị ủ ủ VD: + qui đ nh s l ng ng i n m gi ch ng khoán: n u nhi u ng i n m gi ch ngị ố ượ ườ ắ ữ ứ ế ề ườ ắ ữ ứ khoán thì kh năng chuy n đ i là d dàng. VD: Trung Qu c quy t đ nh: 1 Cty khi phátả ể ổ ễ ố ế ị hành c phi u, n i b ch đ c n m gi 75%, 25% còn l bán ra ngoài cho ít nh tổ ế ộ ộ ủ ượ ắ ữ ạ ấ 500 ng i.ườ + qui đ nh v thu ph i n p t ho t đ ng đ u t ch ng khoán: n u không ph i n pị ề ế ả ộ ừ ạ ộ ầ ư ứ ế ả ộ thu thì nhà đ u t s a thích h n. Các ch ng khoán c a Chính ph th ng khôngế ầ ư ẽ ư ơ ứ ủ ủ ườ ph i n p thu .ả ộ ế 69 + Th t c chuy n đ i ngo i h i: qui đ nh các nhà đ u t n c ngoài có đ c phépủ ụ ể ổ ạ ố ị ầ ư ướ ượ chuy n l i nhu n v qu c gia không. N u đ c phép thì s kích thích mong mu n ể ợ ậ ề ố ế ượ ẽ ố ở nhà đ u t n c ngoài, d n đ n tăng s l ng ng i mua bán trên thi tr ng th c p.ầ ư ướ ẫ ế ố ượ ườ ườ ứ ấ c. Các chi n l c đ u t ch ng khoánế ượ ầ ư ứ Chi n l c phân b kỳ h n đ uế ượ ổ ạ ề Các nhà qu n tr ph i xác đ nh đ c m c th i h n t i đa mà NH l a ch n đ đ u tả ị ả ị ượ ứ ờ ạ ố ự ọ ể ầ ư ch ng khoán.ứ Sau đó, các nhà qu n tr s ph n b đ u qui mô v n đ đ u t ch ng khoán vào cácả ị ẽ ẩ ổ ề ố ể ầ ư ứ m c th i h n mà NH đã xác đ nh.ứ ờ ạ ị VD: NH xác đ nh m c th i h n đ u t ch ng khoán t i đa 5 năm. Qui mô v n đ u tị ứ ờ ạ ầ ư ứ ồ ố ầ ư cho m i th i h n là 20%.ỗ ờ ạ M c tiêu chính c a NH khi s d ng chi n l c này là phân tán r i ro ho t đ ng kinhụ ủ ử ụ ế ượ ủ ạ ộ doanh c a ngân hàng.ủ Chi n l c này r t ít đáp ng đ c m c tiêu sinh l i cho ngân hàng (20% là s r tế ượ ấ ứ ượ ụ ờ ố ấ nh ).ỏ Chi n l c này không đáp ng đ c m c tiêu thanh kho n (do m i năm thu v đ cế ượ ứ ượ ụ ả ỗ ề ượ 20% là r t ít). M t khác, m i năm thu v , NH l i th c hi n tái đ u t nên khoàn thuấ ặ ỗ ề ạ ự ệ ầ ư th c t là r t ít đ đáp ng nhu c u thanh kho n.ự ế ấ ể ứ ầ ả Chi n l c đ u t kỳ h n ng nế ượ ầ ư ạ ắ Ngân hàng xác đ nh c th m c tiêu h ng t i đa là đáp ng nhu c u thanh kho n.ị ụ ể ụ ướ ố ứ ầ ả C th là:ụ ể NH đ u t 70% vào ch ng khoán có th i h n ng n, 30% vào ch ng khoán có th i h nầ ư ứ ờ ạ ắ ứ ờ ạ dài h n. ơ Mô t nh sau:ả ư 70 1 2 30% 70% 1 2 20 % 20 % 20 % 20 % 20 % 3 54 => Chi n l c này ch đáp ng m c tiêu thanh kho n.ế ượ ỉ ứ ụ ả Chi n l c đ u t kỳ h n dàiế ượ ầ ư ạ NH s ch đ u t các ch ng khoán có kỳ h n dài đ đáp ng nh c u sinh l i. (Hìnhẽ ỉ ầ ư ứ ạ ể ứ ư ầ ờ v )ẽ => M i chi n l c trong 3 chi n l c trên đ u ch giúp cho ngân hàng đáp ng đ c 1ỗ ế ượ ế ượ ề ỉ ứ ượ m c tiêu c th (phân tán r i ro ho c sinh l i ho c thanh kho n).ụ ụ ể ủ ặ ờ ặ ả Chi n l c Barbellế ượ Đ u t c ng n và dài h n theo t l phân b nh hình v .ầ ư ả ắ ạ ỷ ệ ổ ư ẽ Đ c đi m chung c a c 4 chi n l c trên là: các nhà qu n tr ch d a trên th i h n đặ ể ủ ả ế ượ ả ị ỉ ự ờ ạ ể đáp ng các m c tiêu t c là x ây d ng chi n l c d a trên th i h n (mà th i h n l iứ ụ ứ ậ ự ế ượ ự ờ ạ ờ ạ ạ không ph i là y u t duy nh t quy t đ nh tính r i ro, sinh l i,…) => g i là chi n l cả ế ố ấ ế ị ủ ờ ọ ế ượ đ u t ch ng khoán th đ ngầ ư ứ ụ ộ Chi n l c đ u t theo t l thu nh p mong đ iế ượ ầ ư ỷ ệ ậ ợ 71 65 30% 70% 1 2 10% 40% 65 10% 40% Các nhà qu n tr căn c vào r i ro đ t đó có h ng l a ch n phù h p (N° theo phânả ị ứ ủ ể ừ ướ ự ọ ợ tích trên, ch có r i ro lãi su t là có th d đoán tr c đ c).ở ỉ ủ ấ ể ự ướ ượ +Khi lãi su t trên th tr ng tăng, giá c ch ng khoán s gi m đ khi lãi su t ch a k pấ ị ườ ả ứ ẽ ả ể ấ ư ị tăng thì ch ng khoán đã đ n th i đi m đáo h n ho c khi bán ch ng khoán thì ch ngứ ế ờ ể ạ ặ ứ ứ khoán v n ch a b gi m giá => n m gi ch ng khoán.ẫ ư ị ả ắ ữ ứ + Khi lãi su t trên th tr ng gi m => ngân hàng n m gi ch ng khoán ng n h n đấ ị ườ ả ắ ữ ứ ắ ạ ể n m gi ch ng khoán kỳ h n dài.ắ ữ ứ ạ R i ro l n nh t mà ngân hàng có th g p ph i là d báo sai bi n đ ng c a lãi su t =>ủ ớ ấ ể ặ ả ự ế ộ ủ ấ thua l c a ngân hàng càng cao h n.ỗ ủ ơ Khi s d ng chi n l c này đòi h i ngân hàng ph i liên t c chuy n đ i kỳ h n c aử ụ ế ượ ỏ ả ụ ể ổ ạ ủ ch ng khoán => ph i đ i m t v i v n đ chi phí chuy n đ i ch ng khoán (chi phí cứ ả ố ặ ớ ấ ề ể ổ ứ ơ h i, chi phí giao d ch,…)…ộ ị => Đ i v i các ngân hàng, theo quan đi m c a các nhà qu n tr , ng i ta không nh tố ớ ể ủ ả ị ườ ấ thi t ph i s d ng chi n l c ch đ ng mà có th s d ng chi n l c th đ ng đế ả ử ụ ế ượ ủ ộ ể ử ụ ế ượ ụ ộ ể gi m b t s quan tâm c a h h n đ i v i s thay đ i th ng xuyên lãi su t.ả ớ ự ủ ọ ơ ố ớ ự ổ ườ ấ 1.3. Qu n tr danh m c cho vayả ị ụ a. M c tiêuụ (Cho vay là ho t đ ng truy n th ng chi m t tr ng l n trên B ng Cân đ i k toán c aạ ộ ề ố ế ỷ ọ ớ ả ố ế ủ ngân hàng (80% giá tr BTKTS), đem l i ngu n thu l n nh t cho ngân hàng => ngânị ạ ồ ớ ấ hàng c n ph i cân đ i gi a thu nh p và r i ro mang l i t ho t đ ng cho vay)ầ ả ố ữ ậ ủ ạ ừ ạ ộ - Xây d ng 1 danh m c cho vay có ch t l ng cao đ t i u hóa thu nh p c aự ụ ấ ượ ể ố ư ậ ủ ngân hàng. - K p th i phát hi n nh ng kho n cho vay có v n đ đ đ a ra bi n pháp x lý giúpị ờ ệ ữ ả ấ ề ể ư ệ ủ ngân hàng h n ch đ n m c th p nh t các t n th t có th x y ra.ạ ế ế ứ ấ ấ ổ ấ ể ả b. Xây d ng chính sách cho vayự Chính sách ng n h n h n chi n l c kinh doanh nh ng cho m t n i dung c th . Kắ ạ ơ ế ượ ư ộ ộ ụ ể ỹ thu t xây d ng chính sách cũng gi ng xây d ng chi n l c kinh doanh).ậ ự ố ự ế ượ - Chính sách cho vay c a ngân hàng ph i th hi n rõ tiêu chu n c a danh m củ ả ể ệ ẩ ủ ụ cho vay mà ngân hàng mu n n m gi .ố ắ ữ 72 + Ngân hàng ph i xác đ nh rõ lo i hình cho vay mà ngân hàng cung ng cho th tr ngả ị ạ ứ ị ườ (cho vay đ i v i doanh nghi p hay đ i v i c doanh nghi p và cá nhân, cho vay theoố ớ ệ ố ớ ả ệ ph ng th c nào: t ng l n, luân chuy n, hay cho vay theo h n m c,…).ươ ứ ừ ầ ể ạ ứ + Ngân hàng ph i xác đ nh rõ đ i t ng khách hàng mà ngân hàng cung c p ngu nả ị ố ượ ấ ồ v n vay (đ cán b tín d ng có đ c h ng d n trong vi c Marketing khách hàng,…)ố ể ộ ụ ượ ướ ẫ ệ + Ngân hàng ph i qui đ nh th i h n kho n vay (ng n h n, trung h n hay dài h n)ả ị ờ ạ ả ắ ạ ạ ạ + NH ph i xác đ nh qui mô cho vay t i đa đ i v i m t khách hàng (theo qui đ nh <15%ả ị ố ố ớ ộ ị v n t có, nh ng v n t có thay đ i qua t ng năm, ngân hàng cũng có th phát hànhố ự ư ố ự ổ ừ ể ch ng khoán n đ tăng V n ch s h u, do đó con s cho vay t i đa cũng thay đ iứ ợ ể ố ủ ở ữ ố ố ổ qua t ng năm. VÌ v y ph i qui đ nh rõ).ừ ậ ả ị + NH ph i qui đ nh rõ v tiêu chu n đ i v i ch t l ng 1 kho n vayả ị ề ẩ ố ớ ấ ượ ả NH chia các kho n cho vay thành 3 lo i: ả ạ • các kho n cho vay có ch t l ng cao (NH yên tâm)ả ấ ượ • các kho n cho vay có ch t l ng trung bình (NH ph i th ng xuyên đôn đ c)ả ấ ượ ả ườ ố • các kho n cho vay ch t l ng kém (đem l i r i ro cho NH)ả ấ ượ ạ ủ => NH ph i d a trên nh ng tiêu chu n này đ phân lo i t đó làm c s cho các nhàả ự ữ ẩ ể ạ ừ ơ ở qu n trả ị Ngân hàng quy đ nh rõ v ph ng pháp phán quy t tín d ng mà ngân hàng s d ng.ị ề ươ ế ụ ử ụ V m t lý thuy t có 2 ph ng phápề ặ ế ươ Ph ng pháp phán quy t t p trung:ươ ế ậ Quy n quy t đ nh cho vay đ c trao cho m tề ế ị ượ ộ b ph n, th ng là h i đ ng tín d ng và h i đ ng qu n tr (h i đ ng tín d ng chi đ cộ ậ ươ ộ ồ ụ ộ ồ ả ị ộ ồ ụ ượ phán quy t trong m t gi i h n nh t đ nh, v t quá ng ng này ph i đ c g i lên h iế ộ ớ ạ ấ ị ượ ưỡ ả ượ ử ộ đ ng qu n tr nên các cán b tín d ng ch th c hi n Marketing khách hàng, thu th pồ ả ị ộ ụ ỉ ự ệ ậ h s , th m đ nh và cu i cùng g i lên h i đ ng) VN áp d ng ph ong pháp nàyồ ơ ẩ ị ố ử ộ ồ Ở ụ ư nh ng vi c phân quy n r ng rãi h n. GĐ chi nhánh cũng đ c quy n phán quy tư ệ ề ộ ơ ượ ề ế u đi m: tránh đ c tình tr ng tiêu c c và móc ngo c gi a cán b tín d ng v i kháchƯ ể ượ ạ ự ặ ữ ộ ụ ớ hàng vay v n (cán b tín d ng không đ c quy n phán quy t)ố ộ ụ ượ ề ế Quy t đ nh phán quy t s m ng tính kháhc quan h n do các khâu trong quy trình choế ị ế ẽ ạ ơ vay đ c phân chia cho nhi u b ph n.ượ ề ộ ậ 73 Nh c đi m: Gây nên s quá t i trong công vi c đ i v i b ph n phán quy t tín d ngượ ể ự ả ệ ố ớ ộ ậ ế ụ t đó có th làm ch m tr vi c đ a ra các quy t đ nh làm m t c h i kinh doanh c aừ ể ậ ễ ệ ư ế ị ấ ơ ộ ủ ngân hàng. Ng i đ a ra phán quy t không có nh ng thông tin tr c ti p t khách hàng vay v nườ ư ế ữ ự ế ừ ố cho nên khó khăn trong vi c đ a ra các quy t đ nh.ệ ư ế ị Có th gây nên tình tr ng đ l i cho nhau gi a các b ph n cùng tham gia vào vi cể ạ ổ ỗ ữ ộ ậ ệ th c hi n m t kho n cho vay (VD bp th m đ nh đ l i cho bp phán quy t và ng c l i)ự ệ ộ ả ẩ ị ổ ỗ ế ượ ạ và có th gây ra mâu thu n trong n i b ngân hàng.ể ẫ ộ ộ Ph ng pháp phân quy n phán quy t:ươ ề ế Quy n phán quy t tín d ng đ oc giao choề ế ụ ự m i cán b tín d ng bên trong ngân hàng (m i cán b tín d ng có m t h n m cọ ộ ụ ở ỗ ộ ụ ộ ạ ứ phán quy t nh t đ nh, n u v t qua m c đó thì chuy n lên c p trên) Cán b tín d ngế ấ ị ế ượ ứ ể ấ ộ ụ th c hi n t t c các khâu c a h p đ ng cho vay t Marketing đ n ki m tra, giám sát,ự ệ ấ ả ủ ợ ồ ừ ế ể thu h i nồ ợ u đi m: Cán b tín d ng là ng i theo dõi m i m t c a h p đ ng t khâu đ u đ nƯ ể ộ ụ ườ ọ ặ ủ ợ ồ ừ ầ ế khâu cu i cho nên các quy t đ nh mà h đ a ra s mang tính chu n xác cao h n.ố ế ị ọ ư ẽ ẩ ơ G n trách nhi m c a các cán b tín d ng v i ch t l ng c u nh ng món vay c thắ ệ ủ ộ ụ ớ ấ ượ ả ữ ụ ể do đó có th nâng cao ch t l ng kho n vayể ấ ượ ả Nh c đi m: Có th làm phát sinh hi n t ng tiêu c c, móc ngo c gi a khách hàngượ ể ể ệ ượ ự ặ ữ v i cán b tín d ng khi đ o đ c c a cán b tín d ng b suy thoái.ớ ộ ụ ạ ự ủ ộ ụ ị Ph ng pháp này đ c áp d ng n c ngoài. Đ kh c ph c nh c đi m c aươ ượ ụ ở ướ ể ắ ụ ượ ể ủ ph ng pháp này h áp d ng hình th c kiêm tra chéo gi a các cán b tín d ng khi cóươ ọ ụ ứ ữ ộ ụ ý ki n c a ng i ki m tra chéo m i đ c quy t đ nh cho vay và quá trình giám sátế ủ ườ ể ớ ượ ế ị món vay cũng đ c ki m tra chéo.ượ ể Tuy nhiên, trong th c ti n, các NH n c ngoài cũng đang ti n d n t i phán quy t t pự ễ ướ ế ầ ớ ế ậ trung nh ng hi n đ i h n chúng ta r t nhi u nh có h th ng thông tin đ y đ (có c cư ệ ạ ơ ấ ề ờ ệ ố ầ ủ ụ Tín d ng ngân hàng). Do đó, m i công vi c đã đ c cán b tín d ng hoàn thành khiụ ọ ệ ượ ộ ụ đ a lên HĐQT đ phán quy t s nhânh chóng h n, chính xác h n.ư ể ế ẽ ơ ơ NH ph i qui đ nh rõ trách nhi m đ i v i t ng cán b , t ng b ph n trong quá trình th cả ị ệ ố ớ ừ ộ ừ ộ ậ ự hi n ho t đ ng cho vay đ nâng cao ch t l ng c a kho n vay. Vi c qui đ nh tráchệ ạ ộ ể ấ ượ ủ ả ệ ị nhi m này đ i v i phán quy t t p trung s khó h n đ i v i phán quy t phân quy n (đãệ ố ớ ế ậ ẽ ơ ố ớ ế ề g n trách nhi m đ i v i kho n vay c th ). Đ i v i phán quy t t p trung, do có nhi uắ ệ ố ớ ả ụ ể ố ớ ế ậ ề ng i tham gia vào qui trình cho vay v n nên ngân hàng ph i chia nh công vi c vàườ ố ả ỏ ệ 74 phân trách nhi m. VD: B ph n Marketing sau khi thu hút đ c khách hàng s l p báoệ ộ ậ ượ ẽ ậ cáo nhanh g i lên b ph n thu th p h s . T t c các báo cáo, h s c a các b ph nử ộ ậ ậ ồ ơ ấ ả ồ ơ ủ ộ ậ s đ c g i lên c p ra phán quy t. Sau khi cho vay, n u kho n vay ch t l ng kémẽ ượ ử ấ ế ế ả ấ ượ thì ng i ta s d a vào báo cáo làm c s truy c u trách nhi m => ph i qui đ nh rõ bườ ẽ ự ơ ở ứ ệ ả ị ộ ph n nào ph i làm báo cáo nào, chi ti t ra sao và khi kho n vay có v n đ thì truy c uậ ả ế ả ấ ề ứ nh th nào.ư ế NH ph i qui đ nh rõ ph ng thúc và đ i t ng tham gia vào ho t đ ng ki m tra, giámả ị ươ ố ượ ạ ộ ể sát kho n vay tr c, trong và sau khi cho vay. VN, vi c ki m tra, giám sát kho nả ướ Ở ệ ể ả vay giao cho m t b ph n g i là b ph n qu n lý tín d ng. S dĩ tách riêng b ph nộ ộ ậ ọ ộ ậ ả ụ ở ộ ậ cho vay và b ph n giám sát vì th c t v n t n t i tình tr ng móc ngo c gi a cán bộ ậ ự ế ẫ ồ ạ ạ ặ ữ ộ tín d ng và khách hàng. Do đó, tách bi t đ đ m b o tính khách quan h n, an toànụ ệ ể ả ả ơ h n đ i v i nh ng đ ng v n vay c a NH. ( n c ngoài, cán b tín d ng th c hi nơ ố ớ ữ ồ ố ủ Ở ướ ộ ụ ự ệ ki m soát luôn).ể NH ph i qui đ nh rõ ph ng th c b o đ m ti n vay mà NH s d ng. Có th s d ng 2ả ị ươ ứ ả ả ề ử ụ ể ử ụ ph ng pháp: b o đ m b ng tài s n, b o đ m b ng uy tín.ươ ả ả ằ ả ả ả ằ + Trong TH yêu c u b o đ m b ng tài s nầ ả ả ằ ả : NH ph i qui đ nh rõ nh ng tài s n nhả ị ữ ả ư th nào thì đ c s d ng làm tài s n th ch p. Nh ng tài s n dùng làm th ch p c nế ượ ử ụ ả ế ấ ữ ả ế ấ ầ ph i có nh ng gi y t pháp lý b t bu c nào đ ch ng minh quy n s h u đ i v i tàiả ữ ấ ờ ắ ộ ể ứ ề ở ữ ố ớ s n c a khách hàng vay v n (VD: v i nhà c a ph i có s đ ,…). NH cũng ph i quiả ủ ố ớ ử ả ổ ỏ ả đ nh rõ ph ng th c đ nh giá tài s n th ch p (NH đ nh giá sai s làm nh h ng, gâyị ươ ứ ị ả ế ấ ị ẽ ả ưở r i ro cho NH. M t khác, TS th ch p nh h ng t i qui mô c a kho n vay => kháchủ ặ ế ấ ả ưở ớ ủ ả hàng mu n đ c đ nh giá cao, trong khi đó vi c xây d ng theo giá th tr ng khôngố ượ ị ệ ự ị ườ ph i lúc nào cũng th c hi n đ c; VD: đ i v i b t đ ng s n… VN không có th tr ngả ự ệ ượ ố ớ ấ ộ ả ị ườ b t đ ng s n chính th c). Do đó, có tr ng h p NH m i các t ch c chuyên nghi pấ ộ ả ứ ườ ợ ờ ổ ứ ệ đ nh giá b t đ ng s n (ch s d ng khi món cho vay quá l n vì khi thuê các t ch cị ấ ộ ả ỉ ử ụ ớ ổ ứ nh vây, NH ph i m t chi phí => lãi su t cho vay tăng).ư ả ấ ấ + Trong TH b o đ m b ng uy tín: ả ả ằ (có ng i b o lãnh ho c h s d ng chính uy tínườ ả ặ ọ ử ụ c a khách hàng), NH ph i đánh giá chính xác năng l c tài chính c a ng i b o lãnhủ ả ự ủ ườ ả và khách hàng, đánh giá đ c tình hình ho t đ ng c th c a khách hàng, c a ng iượ ạ ộ ụ ể ủ ủ ườ b o lãnh.ả NH ph i qui đ nh v ph ng pháp, trình t c a vi c phát hi n và x lý nh ng kho nả ị ề ươ ự ủ ệ ệ ử ữ ả vay có v n đ .ấ ề NH ph i qui đ nh ph ng pháp đ nh giá kho n vayả ị ươ ị ả 75 + Ph ng pháp t ng h p chi phí:ươ ổ ợ Các nhà qu n tr ph i xác đ nh t t c các chi phí liên quan đ n 1 kho n vay, các chiả ị ả ị ấ ả ế ả phí này đ c tính theo t l % trên qui mô c a 1 món vay c th .ượ ỷ ệ ủ ụ ể Các nhà qu n tr t ng h p các chi phí y đ xác đ nh lãi su t kho n vayả ị ổ ợ ấ ể ị ấ ả VD: Khách hàng A vay ngân hàng m t kho n ti n tr giá 100tr trong th i gian 1 nămộ ả ề ị ờ Chi phí huy đ ng v n: ộ ố 7%/năm Chi phí qu n lý, hành chính, tr l ng cho nhân viên ả ả ươ 2%/năm Ph n bù r i ro tin d ng: ầ ủ ụ 0,3%/năm Ph n bù r i ro kỳ h n: ầ ủ ạ 0,2%/năm M c l i nhu n c n biên d tính ứ ợ ậ ậ ự 0,15%năm T ng c ng: ổ ộ 9,65%/năm u đi m: d hi u, d thuy t ph c đ c khách hàngƯ ề ể ể ễ ế ụ ượ Nh c đi m : khó xác đ nh vì tính theo t l %/quy mô món vay, chi phí huy đ ng v nượ ể ị ỷ ệ ộ ố thay đ i qua th i kỳ nên khó xác đ nh, khó phân b các kho n chi phí qu n lý cho t ngổ ờ ị ổ ả ả ừ món vay. VN áp d ng ph ng pháp này nh ng tính bình quân (không tính cho t ng món vayỞ ụ ươ ư ừ c th ) nên khó thuy t ph c đ c khách hàngụ ể ế ụ ượ Ph ng pháp đ nh giá theo lãi su t c sươ ị ấ ơ ở Ls kho n vay = Ls c s + ph n bù r i roả ơ ở ầ ủ Ls c s : Là lãi su t cho vay ng n h n trung bình m t s ngân hàng l n (s l ngơ ở ấ ắ ạ ở ộ ố ớ ố ượ ngân hàng tùy thu c vào t ng qu c gia) l y lãi suât chào (có c chi phí huy đ ng v n,ộ ừ ố ấ ả ộ ố qu n lý, l i nhu n d tính) đây ph i tính ph n bù r i ro vì trong lãi su t ch a tínhả ợ ậ ự Ở ả ầ ủ ấ ư đ n ph n bù r i ro kỳ h n.ế ầ ủ ạ u đi m: lãi su t c s đã đ c NHTW niêm y t nên đ nh h ng cho các ngân hàngƯ ể ấ ơ ở ượ ế ị ướ d dàng h n trong vi c xác đ nh lãi su t cho vayễ ơ ệ ị ấ Nh c đi m: Lãi su t kho n vay đ c xác đ nh ra không phù h p v i s thay đ i c aượ ể ấ ả ượ ị ợ ớ ự ổ ủ th tr ng, không ph n ánh đ c các tín hi u c a th tr ng.ị ườ ả ượ ệ ủ ị ườ Ph ng pháp đ nh giá theo c s LIBORươ ị ơ ở Ls kho n vay = LIBOR + Ph n bù RR + m c l i nhu n c n biên d tínhả ầ ứ ợ ậ ậ ự 76 u đi m: Kh c ph c đ c các nh c đi m c a các ph ng pháp tr c (lãi su tƯ ể ắ ụ ượ ượ ể ủ ươ ướ ấ kho n vay ph n ánh đ c tín hi u c a th tr ngả ả ượ ệ ủ ị ườ Lãi su t kho n vay đ c xác đ nh sát th c đúng v i th i đi m bi n đ ng c a lãi su tấ ả ượ ị ự ớ ờ ể ế ộ ủ ấ th tr ng.ị ườ Nh c đi m: M c lãi su t xác đ nh đ i v i các ngân hàng là t ng đ ng nên khôngượ ể ứ ấ ị ố ớ ươ ươ t o ra s khác bi t gi a các ngân hàng nên không t o ra l i th c nh tranh lãi su t.ạ ự ệ ữ ạ ợ ế ạ ấ Ph ng pháp đ nh giá d i c sươ ị ướ ơ ở Ls kho n vay = Ls đi vay trên th tr ng tt + M c lãi su t c n biên d tínhả ị ườ ệ ứ ấ ậ ự L y lãi suât đi vay trên th tr ng ti n t vì ng i ta xem đây là lãi su t đi vay th pấ ị ườ ề ệ ườ ấ ấ nh t mà ngân hàng có th huy đ ng đ c. Th tr ng ti n t là th tr ng mà ngânấ ể ộ ượ ị ườ ề ệ ị ườ hàng có th đi vay d dàng nh t, ngân hàng có th th c hi n đ c b t c lúc nào.ể ễ ấ ể ự ệ ượ ấ ứ u đi m: giúp ngân hàng có kh năng h th p lãi su t kho n vay đ c nh tranh v iƯ ể ả ạ ấ ấ ả ể ạ ớ các đ i thố ủ Nh c đi m: Ngân hàng không th sinh l i t ph ng pháp này (ngân hàng s ch hòaượ ể ể ờ ừ ươ ẽ ỉ v n, th m chí l n u ngân hàng mu n tăng kh năng c nh tranhố ậ ỗ ế ố ả ạ Ph ng pháp này ch đ c s d ng trong m t giai đo n nh t đ nh khi ngân hàngươ ỉ ượ ử ụ ộ ạ ấ ị mu n tăng kh năng c nh tranhố ả ạ Ph ng pháp này ch đ c s d ng trong m t giai đo n nh t đ nh khi ngân hàngươ ỉ ượ ử ụ ộ ạ ấ ị mu n thu hút khách hàng (sau đó ngân hàng ph i s d ng nh ng ph ng pháp nhố ả ử ụ ữ ươ ư đã trình bày trên)ở Có 3 y u t c b n đ i v i lãi su t kho n vayế ố ơ ả ố ớ ấ ả Bù đ p chi phíắ Đ m b o tính c nh tranhả ả ạ Phù h p v i tín hi u th tr ngợ ớ ệ ị ườ c. Qu n tr nh ng kho n cho vay có v n đả ị ữ ả ấ ề Khái ni m:ệ Đó là nh ng kho n cho vay có kh năng không hoàn tr n g c và lãi đúng h n choữ ả ả ả ợ ố ạ ngân hàng mà h u qu c a nó là có th làm m t v n, m t thu nh p c a ngân hàng.ậ ả ủ ể ấ ố ấ ậ ủ D u hi u nh n bi tấ ệ ậ ế 77  Khách hàng ch m tr n lãi và g c cho ngân hàng nhi u l n theo đ nh kỳ đãậ ả ợ ố ề ầ ị đ c th a thu n ượ ỏ ậ  S d ng v n sai m c đíchử ụ ố ụ  Có d u hi u gi m sút trong doanh thu hay trong dòng ti n thu v th c t v iấ ệ ả ề ề ự ế ớ dòng ti n d tính mà khách hàng đã báo cáo ề ự  Khách hàng ch m tr trong viêc giao n p các báo cáo tài chính cho ngân hàngậ ể ộ  Có s thay đ i b t th ng trong c c u t ch c và nhân s c a khách hàng vayự ổ ấ ườ ơ ấ ổ ứ ự ủ v nố  Khách hàng t ch i ti p xúc v i nhân viên ngân hàngừ ố ế ớ  Khi có s tích t b t th ng c a hàng t n kho. Ngân hàng lo l ng s n ph mự ụ ấ ườ ủ ồ ắ ả ẩ c a khách hàng s không bán đ c nên không có doanh thuủ ẽ ượ  Khi ngân hàng nh n th y có s thay đ i b t th ng trong c c u n c a kháchậ ấ ự ổ ấ ườ ơ ấ ợ ủ hàng. C c u n đ c tính b ng n ph i tr trên v n ch s h uơ ấ ợ ượ ằ ợ ả ả ố ủ ở ữ  Khi có s tranh ch p v tài s n đ c dùng th ch p cho kho n vayự ấ ề ả ượ ế ấ ả  Khi ngân hàng đ c các thông báo v thi u n thu hay nh ng ki n t ng liênượ ề ế ợ ế ữ ệ ụ quan đ n khách hàng.ế Gi i pháp đ qu n tr nh ng kho n cho vay có v n đả ể ả ị ữ ả ấ ề Có 2 nhóm gi i phápả ⇒ Phòng ng aừ Th m đ nh h s khách hàng chính xác, đ y đ đ có các quy t đ nh h p lý khi choẩ ị ồ ơ ẩ ủ ể ế ị ợ vay Ki m tra, giám sát kho n vay ch t ch c tr c trong và sau khi th c hi n cho vayể ả ặ ẽ ả ướ ự ệ S d ng các công c phái sinh đ phòng ng aử ụ ụ ể ừ (trong ba bi n pháp trên hai bi n pháp đ u là tác đ ng tr c ti p vào kho n vay đệ ệ ầ ộ ự ế ả ể phòng ng a và nâng cao ch t l ng kho n vay. Bi n pháp 3 t c đ ng gián ti p thôngừ ấ ượ ả ệ ắ ộ ế qua vi c đem l i thu nh p bù đ p khi r i ro tín d ng phát sinh.ệ ạ ậ ắ ủ ụ H p đ ng t ng laiợ ồ ươ H p đ ng quy n ch nợ ồ ề ọ 78 Các công c gián ti p giúp ngân hàng phòng ng a r i ro b ng cách t o ra m t kho nụ ế ừ ủ ằ ạ ộ ả thu nh p bù đ p ch không tăng ch t l ng kho n vayậ ắ ứ ấ ượ ả ⇒ X lýử T v n cho khách hàng đ giúp h ph c h i đ c ho t đ ng tài chính c a mình quaư ấ ể ọ ụ ồ ượ ạ ộ ủ đó th t ch t m i quan h gi a ngân hàng v i khách hàng t đó hi u rõ h n tình hìnhắ ặ ố ệ ữ ớ ừ ể ơ tài chính c a khách hàng. Khách hàng có th đ n ngân hàng ho c ngân hàng chủ ể ế ặ ủ đ ng t v n, th m chí c cán b tín d ng đ n DN trong m t th i gian dài.ộ ư ấ ậ ử ộ ụ ế ộ ờ Ngân hàng c c u l i n cho khách hàng. Ngân hàng s xem xe6ts th a thu n l i xemơ ấ ạ ợ ẽ ỏ ậ ạ thay đ i đ nh kỳ tr n g c và lãi ra sao.ổ ị ả ợ ố Giãn n . Ngân hàng cho phép khách hàng đ c ng ng chi tr m t phân g c và lãiợ ượ ừ ả ộ ố trong m t kho ng th i gian đ h có kh năng ph c h i ho t đ ng tài chính c a mình.ộ ả ờ ể ọ ả ụ ồ ạ ộ ủ Nuôi n : Ngân hàng có th cho khách khàng vay m t món vay m i đ h có thêmợ ể ộ ớ ể ọ ngu n v n kinh doanh, ph c h i ho t đ ng tài chính (ngân hàng ch cho khách hàngồ ố ụ ồ ạ ộ ỉ ti p t c vay khi th y khách hàng có m c r i ro th p, khách hàng không tr đ c n làế ụ ấ ứ ủ ấ ả ượ ợ do y u t khách quan)ế ố Bán n : Ngân hàng s bán nh ng kho n cho vay có ch t l ng x u cho các t ch cợ ẽ ữ ả ấ ượ ấ ổ ứ có kh năng khai thách các kho n n này. Có hai hình th c bán n . ả ả ợ ứ ợ Bán n có truyợ đòi: khi ngân hàng bán n cho m t t ch c khác, hai bên cam k t sau m t kho ng th iợ ộ ổ ứ ế ộ ả ờ gian mà bên mua không khai thác đ c kho n n này thì có th tr l i cho bên ban.ượ ả ợ ể ả ạ Hình th c này không giúp ngân hàng lo i b đ c hoàn toàn r i ro. ứ ạ ỏ ượ ủ Bán n mi n truyợ ễ đòi: Ngân hàng chuy n toàn b r i ro cho ng i mua sau khi bán n , Cho dù ng iể ộ ủ ườ ợ ườ mua không khai thác đ c thì ngân hàng cũng không ph i liên đ i trách nhi m. Tuyượ ả ớ ệ nhiên, giá bán n mi n truy đòi th p h n nhi u so v i bán n có truy đòi.ợ ễ ấ ơ ề ớ ợ Sau khi s d ng các bi n pháp trên không đ c ngân hàng s d ng bi n pháp thanhử ụ ệ ượ ử ụ ệ lý. Phát m i tài s n th ch p: Bán tài s n mà khách hàng dùng làm th ch p cho kho nạ ả ế ấ ả ế ấ ả vay đ thu h i v n g c và lãi. Khi th c hi n nh v y ngân hàng cũng g p khó khăn vìể ồ ố ố ự ệ ư ậ ặ nh ng tài s n th ch p kho n vay th ng là đ t đai, nhà c a ho c trang thi t bữ ả ế ấ ả ườ ấ ử ặ ế ị chuyên d ng nên r t khó có ng i mua ho c bán đ c giá cũng r t th p.ụ ấ ườ ặ ượ ấ ấ Thanh lý doanh nghi p: Trong tr ng h p khách hàng vay v n mà không có tài s nệ ườ ợ ố ả th ch p, ngân hàng s ti n hành thanh lý doanh nghi p, bán m t ph n tài s n c aề ấ ẽ ế ệ ộ ầ ả ủ 79 doanh nghi p đ thu ti n v . Tuy nhiên vi c bán tài s n nào là do quy t đ nh c a tòaệ ể ề ề ệ ả ế ị ủ án xem xét và ch đ nh m t s tài s n mà ngân hàng đ c bán.ỉ ị ộ ố ả ượ Tuyên b phá s n doanh nghi p: Theo quy đ nh c a lu t Doanh Nghi p, sau 30 ngàyố ả ệ ị ủ ậ ệ t ngày đòi n ngân hàng có quy n n p đ n lên tòa án đòi tuyên b phá s n doanhừ ợ ề ộ ơ ố ả nghi p. Các tài s n c a DN s đ c phát m i đ tr n cho ngân hàng và các ch nệ ả ủ ẽ ượ ạ ể ả ợ ủ ợ khác.Tuy nhiên, ph ng pháp này ít đ c áp d ng vì có th gây ra chi phí cao và nhươ ượ ụ ể ả h ng đ n uy tín c a ngân hàng.ưở ế ủ 2 Qu n tr tài s n nả ị ả ợ 2.1 Qu n tr danh m c ti n g iả ị ụ ề ử a. M c tiêuụ Đ n nh ng năm 60 qu n tr tài s n n m i ra đ i do vi c huy đ ng ngu n v n c aế ữ ả ị ả ợ ớ ờ ệ ộ ồ ố ủ ngân hàng ban đ u là khá d dàng nên ngân hàng lúc đó ch quan tâm đ n vi c sầ ễ ỉ ế ệ ử d ng v n m t cách có hi u qu .ụ ố ộ ệ ả Vi c qu n tr doanh m c ti n g i s giúp cho ngân hàng tìm ki m đ c quy mô ngu nệ ả ị ụ ề ử ẽ ế ượ ồ v n kinh doanh đ l n, đáp ng đ c các yêu c u trong ho t đ ng kinh doanh c a h .ố ủ ớ ứ ượ ầ ạ ộ ủ ọ Giúp ngân hàng tìm ki m nh ng ngu n ti n g i v i chi phí h p lý đ có kh năng thuế ữ ồ ề ử ớ ợ ể ả hút khách hàng c nh tranh v i đ i thu song v n cân đ i v i thu nh p mà ngân hàngạ ớ ố ẫ ố ớ ậ tao ra đ gia tăng l i nhu n.ể ợ ậ b. Qu n tr quy mô ti n g iả ị ề ử Các nhân t nh h ng đ n quy mô ti n g iố ả ưở ế ề ử Các nhân t khách quanố Nhân t ch quanố ủ Lãi su t ti n g i: khách hàng bao gi cũng mu n tăng trong khi ngân hàng mu n gi mấ ề ử ờ ố ố ả lãi su t nên ngân hàng luôn mu n duy trì lãi su t c nh tranh đ giúp ngân hàng thu hútấ ố ấ ạ ể đ c nhi u khách hàng g i ti n nh t t các đ i th c nh tranh c a mình. S d ngượ ề ử ề ấ ừ ố ủ ạ ủ ử ụ ph ng pháp xác đ nh chi phí ti n g i s giúp ngân hàng duy trì đ c m t m c lãiươ ị ề ử ẽ ượ ộ ứ su t c nh tranh phù h p.ấ ạ ợ Phí d ch v : Khi khách hàng g i ti n là có mong mu n th c hi n d ch v ngân hàng.ị ụ ử ề ố ự ệ ị ụ ở Phí d ch v r s giúp khách hàng g i ti n nhi u h n. Phí d ch v r t h p d n đ i v iị ụ ẻ ẽ ử ề ề ơ ị ụ ấ ấ ẫ ố ớ khách hàng n u ngân hàng s d ng các bi n pháp tác đ ng thích h p.ế ử ụ ệ ộ ợ 80 S l ng và ch t l ng các s n ph m d ch v ngân hàng. Ngân hàg có s l ngố ượ ấ ượ ả ẩ ị ụ ở ố ượ d ch v đa d ng, phong phú s thu hút đ c nhi u khách hàng h n. Nói đ n ch tị ụ ạ ẽ ượ ề ơ ế ấ l ng là nói đ n s thu n ti n nhanh chóng, an toàn, đ i ngũ qu n tr viên, nhân viênượ ế ự ậ ệ ộ ả ị ngân hàng. Uy tín và hình nh c a ngân hàng t o nên ni m tin cho khách hàng nên t o ra c h iả ủ ạ ề ạ ơ ộ cho ngân hàng thu hút ti n g i.ề ử Bi n pháp giúp ngân hàng gia tăng quy mô ti n g u c a mìnhệ ề ử ủ Bi n pháp kinh tệ ế Bi n pháp k thu tệ ỹ ậ Bi n pháp tâm lýệ Đ a ra các bi n pháp c thư ệ ụ ể c. Qu n tr chi phí ti n g iả ị ề ử Đ xác đ nh chi phí ti n g i h p lý, các nhà qu n tr đ a ra 3 ph ng pháp: bình quân,ể ị ề ử ợ ả ị ư ươ chi phí biên và bình quân gia quy n (đã h c môn ngân hàng th ng m i)ề ọ ở ươ ạ 2.2 Qu n tr danh m c ti n vayả ị ụ ề a. M c tiêuụ Danh m c ti n vay chi m t tr ng không cao trong b ng t ng k t tài s n nh ng có ýụ ề ế ỷ ọ ả ổ ế ả ư nghĩa quan tr ng giúp ngân hàng có đ oc ngu n v n kinh doanh đúng th i đi m đọ ự ồ ố ờ ể ể đáp ng nhu c u thanh kho nứ ấ ả Giúp ngân hàng tìm ki m đ c ngu n v n kinh doanh v i m c chi phí h p lý, vào đúngế ượ ồ ố ớ ứ ợ th i đi m mà ngân hàng c n đ bù đ p thi u h t v ngu n v n kinh doanh.ờ ể ầ ể ắ ế ụ ề ồ ố b. Xác đ nh khe h v nị ở ố Tr c khi ngân hàng quy t đ nh đi vay thì ngân hàng ph i xác đ nh xem có thi u h tướ ế ị ả ị ế ụ v n hay không thông qua vi c xác đ nh khe h v nố ệ ị ở ố GF = Cho vay, đ u t trongầ ư hi n t i và d tínhệ ạ ự + Rút ti n trongề hi n t i và d tínhệ ạ ự - Quy mô TG trong hi n t i và d tínhệ ạ ự C u thanh kho nầ ả Cung thanh kho nả N u GF> 0 ngân hàng ph i đi vayế ả 81 N u GF=< 0 ngân hàng không ph i đi vayế ả Các y u t nh h ng đ n l a ch n ngu n ti n vayế ố ả ưở ế ự ọ ồ ề Các ngu n ti n vayồ ề T NHTW ừ Chi t kh uế ấ Tái c p v nấ ố Chi t kh u gi y t có giáế ấ ấ ờ C a s ch ng khoán: Là c u cánh cu n cùng c a NHTW đ i v i NHTM khi ngânử ố ứ ứ ố ủ ố ớ hàng th ng m i không còn ngu n đ vayươ ạ ồ ể T t ch c tín d ngừ ổ ứ ụ T d tr th ng d c a các NHTM t i NHTWừ ự ữ ặ ư ủ ạ Trên th tr ng liên ngân hàngị ườ Th c hi n các cam k t mua l iự ệ ế ạ Trên th tr ng ti n tị ườ ề ệ Phát hành các gi y t có giá ng n h n mà thông th ng là CDấ ờ ắ ạ ườ Các hình th c này đ u ch u nh h ong b i 4 y u t , th i h n, lãi su t, r i ro, quy đ nhứ ề ị ả ử ở ế ố ờ ạ ấ ủ ị c a chính ph . Do đó, các nhà qu n trj ph i căn c và các y u t này đ l a ch n.ủ ủ ả ả ứ ế ố ể ự ọ 2.3 Qu n tr v n ch s h uả ị ố ủ ở ữ a. Các quy đ nh v v n ch s h uị ề ố ủ ở ữ V n ch s h u có ý nghĩa quan tr ng, nh h ng v i s an toàn c a ngân hàng =>ố ủ ở ữ ọ ả ưở ớ ự ủ các c qu n lý vĩ mô đ a ra các qui đ nh ch không ph i ngân hàng t đ a ra các lýơ ả ư ị ứ ả ự ư thuy t v qu n tr v n ch s h u.ế ề ả ị ố ủ ở ữ 100 5* % % i� VCSH TG = = => NH đ m b o t t và an toàn trong ho t đ ng kinh doanh NH, t l này càng l n thìả ả ố ạ ộ ỷ ệ ớ đ an toàn càng cao. VN, ngh ch đ o t l này: các NH không đ c huy đ ng quaộ Ở ị ả ở ỷ ệ ượ ộ 20% V n t có.ố ự 82 công th c này đo l ng ph n ti n g i (bên Tài s n N ) trong khi đó r i ro c a ngânỞ ứ ườ ầ ề ử ả ợ ủ ủ hàng th ng n m bên tài s n có. Song d i giác đ quy n l i ng i g i ti n, các nhàườ ằ ả ướ ộ ề ợ ườ ử ề qu n tr đ a ra công th c này => ng i g i ti n yên tâm h n.ả ị ư ứ ườ ử ề ơ 100 4 5* % % %VCSH TSC = − =  Ngân hàng nào đ t đ c t l này thì có s an toàn v ho t đ ng kinh doanh, tạ ượ ỷ ệ ự ề ạ ộ ỷ l này càng cao thì càng an toàn.ệ T l này ch a ph n ánh đ c r i ro trong kinh doanh, ch a ph i t l đo l ng đ anỷ ệ ư ả ượ ủ ư ả ỷ ệ ườ ộ toàn trong ho t đ ng kinh doanh ngân hàng (do ch a xét đ n ch t l ng c a tài s nạ ộ ở ư ế ấ ượ ủ ả có). Đ i v i các ngân hàng l n th ng x y ra tình tr ng t c đ tăng V n ch s h u ch mố ớ ớ ườ ả ạ ố ộ ố ủ ở ữ ậ h n so v i t c đ tăng tài s n có (do uy tín l n h n, m ng l i kinh doanh l n); trongơ ớ ố ộ ả ớ ơ ạ ướ ớ khi đ i v i các ngân hàng nh , 2 t c đ này là đ ng th i. Đi u này không đ ng nghĩaố ớ ỏ ố ộ ồ ờ ề ồ v i vi c các NH l n không an toàn b ng các ngân hàng nh => các c quan qu n lý vĩớ ệ ớ ằ ỏ ơ ả mô thay đ i qui đ nh này.ổ ị VCSH*100%  s  Cook = �� i ro qui  i (n i & ngo i b ng)� �� � � � H TSCrT H s này cho phép các ngân hàng so sánh m c đ an toàn m t cách chính xác h n.ệ ố ứ ộ ộ ơ T l này là 4% n u là v n lo i 1, 8% n u là v n ch s h u là v n lo i 1 và lo i 2.ỷ ệ ế ố ạ ế ố ủ ở ữ ố ạ ạ V n lo i 1: V n đi u l , quĩ b sung V n đi u l , các quĩ khác, l i nhu n đ l i.ố ạ ố ề ệ ổ ố ề ệ ợ ậ ể ạ V n lo i 2: Ch ng khoán dài h n có th i h n t i thi u 7 năm, đ c c quan vĩ mô choố ạ ứ ạ ờ ạ ố ể ượ ơ phép c ng vào.ộ V n lo i 2 ch a t ng bi t đ n Ngân hàng Vi t Nam. Ng i ta c tính kho ng 20ố ạ ư ừ ế ế ở ệ ườ ướ ả năm n a các ngân hàng Vi t Nam m i có th duy trì đ c.ữ ệ ớ ể ượ b. Các bi n pháp tăng v n ch s h uệ ố ủ ở ữ • Phát tri n v n t bên trong ngân hàngể ố ừ NH ph i tăng l i nhu n c a ngân hàng (vì các quĩ đ u đ c trích l p t l i nhu n màả ợ ậ ủ ề ượ ậ ừ ợ ậ v n t bên trong g m l i nhu n+các quĩ).ố ừ ồ ợ ậ - (1) Gi m chi phí trong ho t đ ng kinh doanh: chí phí tr lãi, chi phí ngoài lãi, khác ả ạ ộ ả - (2) Tăng thu nh p ( đây là t ng thu).ậ ở ổ 83 - Gi m chi phí+Tăng thu nh pả ậ Trong các chi phí tr lãi, chi phí tr lãi ti n g i th ng là l n nh t. NH ch có th tìmả ả ề ử ườ ớ ấ ỉ ể ki m ngu n ti n g i có chi phí h p lý.ế ồ ề ử ợ Các chi phí khác: chi phí qu n lý, ti n l ng: là các chi phí t n t i t t y u. NH khó lòngả ề ươ ồ ạ ấ ế c t gi m mà ch có th ti t ki m chi phí này => NH c n xây d ng 1 b máy t ch cắ ả ỉ ể ế ệ ầ ự ộ ổ ứ g n nh , hi u qu đ gi m chi phí nh ng v n đ m b o ho t đ ng hi u qu .ọ ẹ ệ ả ể ả ư ẫ ả ả ạ ộ ệ ả (2): g m thu nh p t lãi và thu nh p ngoài lãi.ồ ậ ừ ậ +Tăng thu nh p t lãi: NH ph i tăng Tài s n có sinh l i ngân hàng => NH ph i mậ ừ ả ả ờ ả ở r ng danh m c cho vay và đ u t , đi kèm v i nó là nâng cao ch t l ng danh m cộ ụ ầ ư ớ ấ ượ ụ này. + Tăng thu nh p ngoài lãi: tăng các d ch v NH: m r ng, đa d ng hóa các s nậ ị ụ ở ở ộ ạ ả ph m d ch v đ ng th i nâng cao ch t l ng các s n ph m, d ch v y.ẩ ị ụ ồ ờ ấ ượ ả ẩ ị ụ ấ • Phát tri n v n t bên ngoài ngân hàng: s d ng các bi n pháp truy n th ng:ể ố ừ ử ụ ệ ề ố - Phát hành c phi u th ng: đây là m t bi n pháp giúp gia tăng v n ch s h u ổ ế ườ ộ ệ ố ủ ở ữ + B t l iấ ợ : ° NH ph i b chi phí cho vi c in n, phát hành, qu ng cáo v đ t phát hành c phi uả ỏ ệ ấ ả ề ợ ổ ế c a mình.ủ ° T o ra hi n t ng loãng quy n s h u. Trong tr ng h p các c đông hi n t i phạ ệ ượ ề ở ữ ườ ợ ổ ệ ạ ủ quy t vi c phát hành c phi u thì không th gia tăng V n ch s h u b ng cách này.ế ệ ổ ế ể ố ủ ở ữ ằ Cách này ch có các NH c ph n s d ng đ c. Đ i v i các NHQD, ví d VCB sỉ ổ ầ ử ụ ượ ố ớ ụ ử d ng trong th i gian t i là phát hành nh ng c phi u ghi danh cho cán b công nhânụ ờ ớ ữ ổ ế ộ viên (không chuy n nh ng đ c). Th c ch t đây là hình th c vay m n t cán bể ượ ượ ự ấ ứ ượ ừ ộ công nhân viên => g n đ c trách nhi m c a h .ắ ượ ệ ủ ọ - Phát hành c phi u u đãi: C phi u u đãi khác c phi u th ng ch nó ch đ cổ ế ư ổ ế ư ổ ế ườ ở ỗ ỉ ượ ngân hàng phát hành cho 1 s đ i t ng, ch y u là các quan ch c, các nhân v t cóố ố ượ ủ ế ứ ậ quan h m t thi t v i ho t đ ng kinh doanh ngân hàng.ệ ậ ế ớ ạ ộ + L iợ : ° NH có th gia tăng V n ch s h u b ng cách b sung v n này vào V n ch s h uể ố ủ ở ữ ằ ổ ố ố ủ ở ữ ° T o ra s g n bó ch t ch gi a các nhân v t v i ho t đ ng kinh doanh ngân hàngạ ự ắ ặ ẽ ữ ậ ớ ạ ộ => NH có đ c c h i kinh doanh t t.ượ ơ ộ ố 84 + B t l iấ ợ : ° Ph i tr c t c ngay c khi ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng không có lãi (Ngânả ả ổ ứ ả ạ ộ ủ hàng không đ c phép chuy n đ i c phi u u đãi b ng cách ghi danh đ xây d ngượ ể ổ ổ ế ư ằ ể ự m i quan h v i nhân v t mong mu n). M t khác, ngân hàng có th phát hành nhi uố ệ ớ ậ ố ặ ể ề lo i c phi u u đãi nh c phi u u đãi vĩnh vi n (ng i n m gi c phi u ch t đi thìạ ổ ế ư ư ổ ế ư ễ ườ ắ ữ ổ ế ế m i đ c thanh lý), c phi u u đãi có th i h n (ch nh m xây d ng m i quan hớ ượ ổ ế ư ờ ạ ỉ ằ ự ố ệ trong m t ộ th i gian ờ nh t đ nh).ấ ị *Có 2 bi n pháp tăng V n ch s h u lo i 2ệ ố ủ ở ữ ạ : - NH phát hành tín phi u v n: Tín phi u v n là m t ch ng khoán v n dài h n có đ cế ố ế ố ộ ứ ố ạ ặ đi m nh sau:ể ư + Th i h n t i thi u c a tín phi u v n là 7 nămờ ạ ố ể ủ ế ố + Qui mô c a tín phi u v n không đ c v t quá 50% V n t có lo i 1ủ ế ố ượ ượ ố ự ạ + Vi c chi tr v n g c và lãi cho ng i n m gi tín phi u v n đ c th c hi n đ u đ nệ ả ố ố ườ ắ ữ ế ố ượ ự ệ ề ặ hàng năm v i các m c ti n c đ nh b ng nhau.ớ ứ ề ố ị ằ VD: 1 tín phi u v n 60 tri u trong 7 năm, lãi trong 7 năm là 10 tri u => NH s chi trế ố ệ ệ ẽ ả c đ nh m i năm 10 tri u.ố ị ỗ ệ - Phát hành trái phi u hoán đ i: Lo i trái phi u này cho phép ng i n m gi nóế ổ ạ ế ườ ắ ữ chuy n sang c phi u th ng: h p d n các nhà đ u t , giúp các nhà đ u t gia tăngể ổ ế ườ ấ ẫ ầ ư ầ ư thu nh p c a mình trong tr ng h p ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng có l iậ ủ ườ ợ ạ ộ ủ ợ nhu n cao. (Khi đó chuy n đ i đ h ng lãi, c t c cao h n).ậ ể ổ ể ưở ổ ứ ơ + Đ c đi m gi ng tín phi u v n (th i h n t i thi u 7 năm, qui mô không v t qua sặ ể ố ế ố ờ ạ ố ể ượ 50% V n t có lo i 1).ố ự ạ - Bán tài s n và thuê l i: bán TSCĐ do NH cho r ng qui mô c a NH không n m quiả ạ ằ ủ ằ ở mô TSCĐ mà ch t l ng s n ph m, d ch v c a NH => bán TSCĐ đ gia tăng V nở ấ ượ ả ẩ ị ụ ủ ể ố t có lo i 1 c a mình. Sau đó, NH thuê l i và v n ho t đ ng bình th ng.ự ạ ủ ạ ẫ ạ ộ ườ 85 CH NG V ƯƠ QU N TR K T QU TÀI CHÍNHẢ Ị Ế Ả I. GI I THI U BÁO CÁO THU NH P, CHI PHÍỚ Ệ Ậ 1. Các kho n thuả 1.1. Thu t lãiừ Thu t lãi là ti n lãi và các kho n phí ừ ề ả đ c t o ra t các kho n cho vay, đ u tượ ạ ừ ả ầ ư c a ngânủ hàng (cho vay th ng m i, cho vay tiêu dùng, lãI thu t ti n g i t i các ngân hàng khác, lãIươ ạ ừ ề ử ạ thu t cho vay s dừ ố t i NHTW, lãi thu t vi c đ u tạ ừ ệ ầ ch ng khoán….)ư ứ Đ c đi m:ặ ể Nh chúng ta ư đã nghiên c u, ho t đ ng chính và ch y u c a ngân hàng là đi vay đ choứ ạ ộ ủ ế ủ ể vay, ho t đ ng cho vay chi m t i 2/3 t ng ngu n v n c a ngân hàng. Vì v y đây là ho tạ ộ ế ớ ổ ồ ố ủ ậ ạ đ ng mang l i ngu n doanh thu chính cho ngân hàng đ ng th i đây cũng là ho t đ ngộ ạ ồ ồ ờ ạ ộ mang tính r i ro cao nh t. ủ ấ M c doanh thu c a kho n m c này ph thu c vào lãI su t cho vay đ i v i khách hàng c aứ ủ ả ụ ụ ộ ấ ố ớ ủ ngân hàng. M c lãI su t l I ph thu c vào nhi u y u t nhứ ấ ạ ụ ộ ề ế ố : th i h n, quy mô kho n vay;ờ ạ ả m c đ r i ro c a kho n vay; m c đ c nh tranh; xu h ng phát tri n c a n n kinh t …ứ ộ ủ ủ ả ứ ộ ạ ướ ể ủ ề ế 1.2 Thu ngoài lãi Các ngu n thu ngoài các kho n cho vay ồ ả đ c g i là các kho n thu khác nhượ ọ ả ư: thu c t c,ổ ứ thu phí và hoa h ng, lãI ròng t ho t đ ng kinh doanh ngo i t ……ồ ừ ạ ộ ạ ệ 2. Các kho n chiả 2.1 Chi phí tr lãiả Là các kho n chi phí tr lãI cho ngu n v n huy ả ả ồ ố đ ng và đI vay c a ngân hàng (tr lãI cácộ ủ ả kho n ti n g i ti t ki m c a t ch c và đân cả ề ử ế ệ ủ ổ ứ , tr lãI kỳ phi u, tr lãI các tàI kho n giao d chả ế ả ả ị có h ng lãI, tr lãI các kho n vay trên th tr ng ti n t …..)ưở ả ả ị ườ ề ệ Đ c đi m: ặ ể Ho t đ ng cho vay là ho t đ ng đem l I ngu n thu l n nh t cho ngân hàngạ ộ ạ ộ ạ ồ ớ ấ thì chi phí cho huy đ ng v n cũng là kho n chi phí l n nh t. Kho n chi phí này th ngộ ố ả ớ ấ ả ườ chi m h n 50% t ng chi phí c a ngân hàng ế ơ ổ ủ 86 M c lãi su t tr thứ ấ ả ư ng ph thu c ch y u vào s bi n đ ng c a lãI su t trên th tr ng,ờ ụ ộ ủ ế ự ế ộ ủ ấ ị ườ ngoàI ra còn ph thu c vào nhi u y u t khác nhụ ộ ề ế ố ư: tâm lý c a khách hàng, s phát tri nủ ự ể c a n n kinh t , quy đ nh pháp lu t …ủ ề ế ị ậ 2.2 Chi phí ngoài lãi Chi phí ngoài lãi là các kho n chi phí ngoàI chi phí tr lãI c a ngân hàng nhả ả ủ : chi phí ti nư ề lưl ng, chi phí qu ng cáo, chi phí b o hi m ti n g i, chi phí văn phòng thi t b , …ươ ả ả ể ề ử ế ị 3. Thu nh p t lãiậ ừ Thu nh p t lãi chính là kho n chênh l c gi a thu t lãi và chi tr lãi. ậ ừ ả ệ ữ ừ ả Thu nh p t lãi cho nhà qu n tr ngân hàng bi t ngu n thu nh p trên các kho n cho vayậ ừ ả ị ế ồ ậ ả nhi u h n chi phí các ngu n v n huy đ ng là bao nhiêu. T đó có các bi n pháp đi u ch nhề ơ ồ ố ộ ừ ệ ề ỉ thích h pợ 4. Thu nh p ngoài lãiậ Thu nh p ngoài lãi = thu ngoài lãi – chí phí ngoài lãiậ 5. Thu nh p ròngậ Thu nh p ròng là kho n chênh l ch gi a thu nh p t lãI, thu nh p phi lãI v i các kho n chiậ ả ệ ữ ậ ừ ậ ớ ả phí ngoàI lãI và thuế Thu nh p ròng = thu nh p ròng t lãI + thu ngoàI lãI – chi phí ngoàI lãi– thuậ ậ ừ ế II. QU N TR K T QU TÀI CHÍNHẢ Ị Ế Ả 1. Qu n tr kh năng sinh l iả ị ả ờ 1.1. Xác đ nh các ch tiêu đo l ng kh năng sinh l iị ỉ ườ ả ờ T l chênh l ch ngoài lãi ròngỷ ệ ệ T l chênh l ch ỷ ệ ệ ngoài lãi ròng = TN ngoài lãi * 100% Σ TSC T l chênh l ch ho t đ ng ròngỷ ệ ệ ạ ộ T l chênh l ch ỷ ệ ệ ho t đ ng ròng ạ ộ = TN t lãi + TN ngoài lãiừ * 100% Σ TSC (ΣTSC sinh l i)ờ 87 H s s d ng tài s nệ ố ử ụ ả H s s d ng tài s nệ ố ử ụ ả = Σ Doanh thu thu nầ * 100% Σ TSC S nhân đòn b y tài chínhố ẩ S nhân đòn b y tàiố ẩ chính = Σ TSC * 100% Σ VCSH T su t l i nhu n ròng v n ch s h uỷ ấ ợ ậ ố ủ ở ữ T su t l i nhu n ròngỷ ấ ợ ậ v n ch s h u (ROE)ố ủ ở ữ = L i nhu n ròng sau thuợ ậ ế * 100% Σ VCSH ROE đo l ng v i m t đ ng v n ch s h u trong m t kỳ (th ng lai 1 năm) ngânườ ớ ộ ồ ố ủ ở ữ ộ ườ hàng t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Là ch tiêu đó l ng t l thuạ ượ ồ ợ ậ ế ỉ ườ ỷ ệ nh p cho các c đông ngân hàng, nó th hi n thu nh p mà các c đông nh n đ c tậ ổ ể ệ ậ ổ ậ ượ ừ vi c đ u tệ ầ ư vào ngân hàng. N u ROE quá l n so v i ROA (t l thu nh p trên t ng tàiế ớ ớ ỷ ệ ậ ổ s n) ch ng t v n t có c a ngân hàng chi m t tr ng nh so v i t ng ngu n v n.ả ứ ỏ ố ự ủ ế ỷ ọ ỏ ớ ổ ồ ố Vi c huy đ ng v n quá nhi u có th nh h ng đ n đ lành m nh trong kinh doanhệ ộ ố ề ể ả ưở ế ộ ạ c a ngân hàng.ủ T l thu nh p lãi c n biênỷ ệ ậ ậ T l thu nh p lãi ỷ ệ ậ c n biênậ (NIM) = Thu lãi t các kho n choừ ả vay và đ u tầ ư ch ng khoánứ - Chi phí tr lãi choả ti n g i và n khácề ử ợ T ng tài s nổ ả Ch tiêu NIM ph n ánh v i m t đ ng tài s n s d ng bình quân trong kỳ ngân hàng đãỉ ả ớ ộ ồ ả ử ụ t o ra đ c bao nhiêu đ ng thu nh p ròng t lãi. Ch tiêu này càng cao th hi n hi uạ ượ ồ ậ ừ ỉ ể ệ ệ qu s d ng tài s n c a ngân hàng nói chung và c a các tài s n sinh l i c a ngânả ử ụ ả ủ ủ ả ờ ủ hàng nói riêng là t t. Đ i v i m t ngân hàng thông th ng thì thu nh p t lãi chi mố ố ớ ộ ườ ậ ừ ế trên 60%, đ c bi t có ngân hàng chi m t i h n 85% t ng thu t ho t đ ng c a ngânặ ệ ế ớ ơ ổ ừ ạ ộ ủ 88 hàng. Do đó, ch tiêu t l thu nh p c n biên có th s d ng đánh giá ho t đ ng kinhỉ ỷ ệ ậ ậ ể ử ụ ạ ộ doanh nói chung c a ngân hàng.ủ T l thu nh p ho t đ ng c n biênỷ ệ ậ ạ ộ ậ T l thu nh p ỷ ệ ậ ho t đ ng c n biênạ ộ ậ = T ng thu t ho t đ ng - T ng chi phí ho t đ ngổ ừ ạ ộ ổ ạ ộ T ng tài s nổ ả Ph n ánh v i m t đ ng đ u tả ớ ộ ồ ầ ư vào tài s n trung bình trong m t kỳ (1 năm) ngân hàngả ộ t o ra đ c bao nhiêu đ ng thu nh p t ho t đ ng ròng. Ch tiêu này càng cao ch ngạ ượ ồ ậ ừ ạ ộ ỉ ứ t ngân hàng s d ng có hi u qu tài s n trong vi c t o ra thu nh p t ho t đ ng kinhỏ ử ụ ệ ả ả ệ ạ ậ ừ ạ ộ doanh. Thu nh p trên c phi uậ ổ ế Thu nh p trên c phi uậ ổ ế (EPS) = Thu nh p sau thuậ ế T ng s c phi u th ngổ ố ổ ế ườ Ch tiêu EPS ch áp d ng cho các ngân hàng c ph n có phát hành c phi u. Đây làỉ ỉ ụ ổ ầ ổ ế m t ch tiêu r t quan tr ng đ i v i các c đông ngân hàng nó ph n ánh hi u qu c aộ ỉ ấ ọ ố ớ ổ ả ệ ả ủ ho t đ ng đ u tạ ộ ầ ư vào ngân hàng. EPS càng cao ch ng t v i m i c phi u ngân hàngứ ỏ ớ ỗ ổ ế t o ra đ c càng nhi u l i nhu n.ạ ượ ề ợ ậ Chênh l ch lãi su t bình quânệ ấ M t bi n pháp ộ ệ đo l ng hi u qu c a ch tiêu thu nh p truy n th ng khác mà các nhàườ ệ ả ủ ỉ ậ ề ố qu n lý s d ng đ đi u hành ngân hàng là chênh l ch lãi su t bình quânả ử ụ ể ề ệ ấ Chênh l ch lãi ệ su t bình quânấ = Thu t lãiừ - T ng chi phí tr lãiổ ả T ng tài s n sinh l iổ ả ờ T ng ngu n v n ph i trổ ồ ố ả ả lãi Đo l ng hi u qu đ i v i ho t đ ng trung gian tài chính c a ngân hàng trong quáườ ệ ả ố ớ ạ ộ ủ trình huy đ ng v n và cho vay, đ ng th i nó cũng đo l ng c ng đ c nh tranh trongộ ố ồ ờ ườ ườ ộ ạ th tr ng c a ngân hàng. Th tr ng càng có tính c nh tranh thì chênh l ch lãi su tị ườ ủ ị ườ ạ ệ ấ bình quân gi m và ngả c l iợ ạ Ngân hàng cũng có th s d ng ch tiêu t l hi u su t s d ng tài s n c đ nh, b ngể ử ụ ỉ ỷ ệ ệ ấ ử ụ ả ố ị ằ t ng thu nh p ho t đ ng chia cho t ng tài s n. T l này đ c chia thành hai b ph nổ ậ ạ ộ ổ ả ỷ ệ ượ ộ ậ 89 quan tr ng là m c thu lãi bình quân trên tài s n và m c thu ngoài lãi bình quân trên tàiọ ứ ả ứ s n.ả T ng thu t ho t đ ngổ ừ ạ ộ = Thu nh p lãiậ - Thu nh p ngoài lãiậ T ng tài s nổ ả T ng tài s nổ ả T ng tài s nổ ả Khi c nh tranh trên th tr ng tín d ng gia tăng và các kho n cho vay kém ch t lạ ị ườ ụ ả ấ ngợ ngày càng nhi u thì m t s l n các ngân hàng đã chú tr ng vào vi c tăng ngu n thuề ộ ố ớ ọ ệ ồ ngoài lãi. Ngày nay các nhà qu n lý cũng n l c h n ch t tr ng tài s n không sinh l i (ti nả ỗ ự ạ ế ỷ ọ ả ờ ề m t, tài s n c đ nh h u hình, và tài s n vô hình) trong t ng tài s n.ặ ả ố ị ữ ả ổ ả T l tàiỷ ệ s n ả sinh l iờ = T ng tài s nổ ả sinh l iờ = Các kho nả cho vay + Các kho nả cho thuê + Đ u tầ ư ch ng khoánứ T ng tài s nổ ả T ng tài s nổ ả = T ng tài s n - Tài s n không sinh l iổ ả ả ờ T ng tài s nổ ả Ph n ánh t m quan tr ng t ng đ i gi a tài s n không sinh l i và nh ng tài s n khác.ả ầ ọ ươ ố ữ ả ờ ữ ả V i các đi u ki n khác không đ i, khi t l tài s n sinh l i gi m, h i đ ng qu n tr vàớ ề ệ ổ ỷ ệ ả ờ ả ộ ồ ả ị các nhân viên ngân hàng ph i làm viêc tích c c h n đ có th duy trì m c thu nh pả ự ơ ể ể ứ ậ hi n t i.ệ ạ 1.2. Các bi n pháp nâng cao kh năng sinh l iệ ả ờ Đ đánh giá tình hình ho t đ ng c a ngân hàng ngể ạ ộ ủ i ta th ng s d ng các đ ngườ ườ ử ụ ẳ th c th hi n m i liên h gi a các t l sinh l i. Hai ch s ROA và ROE là hai ch sứ ể ệ ố ệ ữ ỷ ệ ờ ỉ ố ỉ ố quan tr ng nh t đánh giá ho t đ ng c a ngân hàng và cũng có m i quan h m t thi tọ ấ ạ ộ ủ ố ệ ậ ế v i nhau.ớ ROE = ROA x T ng tài s nổ ả T ng v n ch s h uổ ố ủ ở ữ Hay có th vi t l iể ế ạ 90 ROE = Thu nh p sau thuậ ế x T ng tài s nổ ả T ng tài s nổ ả T ng v n ch s h uổ ố ủ ở ữ T ph ng trình trên chúng ta nh n th y t l thu nh p trên v n ch s h u c a ngânừ ươ ậ ấ ỷ ệ ậ ố ủ ở ữ ủ hàng (ROE) ph thu c vào kh năng sinh l i c a tài s n mà ngân hàng n m gi và cụ ộ ả ờ ủ ả ắ ữ ơ c u ngu n v n c a ngân hàng. ROE c a ngân hàng s tăng n u hi u qu s d ng tàiấ ồ ố ủ ủ ẽ ế ệ ả ử ụ s n c a ngân hàng tăng và/ho c t tr ng v n ch s h u c a ngân hàng trong t ngả ủ ặ ỷ ọ ố ủ ở ữ ủ ổ ngu n v n (l u ý t i m t th i đi m b t kỳ t ng tài s n c a m t ngân hàng b ng t ngồ ố ư ạ ộ ờ ể ấ ổ ả ủ ộ ằ ổ ngu n v n) gi m.ồ ố ả 1.3. Phân chia t l thu nh p trên v n ch s h uỷ ệ ậ ố ủ ở ữ ROE = Thu nh p ậ sau thuế X T ng thu ổ t ho t đ ngừ ạ ộ x T ng tài s nổ ả T ng thu ổ t ho t đ ngừ ạ ộ T ng tài s nổ ả T ng v n ổ ố ch s h uủ ở ữ ROE = T l sinh l iỷ ệ ờ ho t đ ngạ ộ X T l hi u quỷ ệ ệ ả sử d ng tài s nụ ả x T tr ng ỷ ọ v n ch s h uố ủ ở ữ = NPM X AU x EM T l sinh l i ho t đ ng (NPM) ph n ánh hi u qu c a vi c qu n lý chi phí và cácỷ ệ ờ ạ ộ ả ệ ả ủ ệ ả chính sách đ nh giá d ch v . Nó ph thu c vào m c đ ki m soát và đ nh hị ị ụ ụ ộ ứ ộ ể ị ng trongướ qu n lý. Ngân hàng có th tăng thu nh p c a mình và c a các c đông b ng vi c tăngả ể ậ ủ ủ ổ ằ ệ c ng ki m soát chi phí và t i đa hoá các ngu n thu. Ch tiêu này càng l n ch ng tườ ể ố ồ ỉ ớ ứ ỏ ngân hàng ki m soát t t các ngu n thu và gi m chi phí ho t đ ng.ể ố ồ ả ạ ộ Hi u qu s d ng tài s n (AU) ph n ánh các chính sách qu n lý danh m c đ u tệ ả ử ụ ả ả ả ụ ầ ư đ cặ bi t là c u trúc và thu nh p c a tài s n. Thông qua vi c phân b v n c a ngân hàngệ ấ ậ ủ ả ệ ổ ố ủ cho kho n m c tín d ng và đ u tả ụ ụ ầ ư v i t l thu nh p cao nh t t i m c r i ro h p lý,ớ ỷ ệ ậ ấ ạ ứ ủ ợ ngân hàng có th tăng t l thu nh p trung bình trên tài s n.ể ỷ ệ ậ ả T tr ng v n ch s h u (EM) (chính xác là ngh ch đ o t tr ng v n ch s h u) ph nỷ ọ ố ủ ở ữ ị ả ỷ ọ ố ủ ở ữ ả ánh các chính sách đòn b y tài chính: các ngu n v n đ c l a ch n đ tài tr choẩ ồ ố ượ ự ọ ể ợ ho t đ ng ngân hàng. Do v n ch s h u có ch c năng bù đ p thua l nên t tr ngạ ộ ố ủ ở ữ ứ ắ ỗ ỷ ọ 91 này càng l n thì r i ro phá s n c a ngân hàng càng cao nhớ ủ ả ủ ng đ i l i thu nh p c a cổ ạ ậ ủ ổ đông càng l n.ớ Thay đ i đ ng th c trên chúng ta thu đ c m t mô hình h u ích cho vi c phán đoánổ ẳ ứ ượ ộ ữ ệ các v n đ trong b n lĩnh v c qu n lý c a ngân hàng.ấ ề ố ự ả ủ ROE = Thu nh p sau thuậ ế x Thu nh p tr c thu vàậ ướ ế lãi (l ) t kinh doanh CKỗ ừ Thu nh p trậ c thu vàướ ế lãi (l ) t kinh doanh CKỗ ừ T ng thu t ho t đ ngổ ừ ạ ộ X T ng thu t ho t đ ngổ ừ ạ ộ x T ng tài s nổ ả T ng tài s nổ ả T ng v n ch s h uổ ố ủ ở ữ ROE = Hi u quệ ả qu n lýả thuế x Hi u quệ ả ki m soát chiế phí x Hi u qu sệ ả ử d ng tài s nụ ả x T tr ngỷ ọ v n ch số ủ ở h uữ 2. Qu n tr r i roả ị ủ Có 3 lo i r i ro c b nạ ủ ơ ả 2.1. R i ro thanh kho nủ ả R i ro thanh kho nủ ả = T ng tài s n n l ngổ ả ợ ỏ T ng tài s n có l ngổ ả ỏ Tài s n có l ng chính là cung thanh kho n c a ngân hàng (là ngu n đáp ng nhu c uả ỏ ả ủ ồ ứ ầ thanh kho n)ả T ng tài s n n l ng chính là c u thanh kho nổ ả ợ ỏ ầ ả H s này = 1: Tr ng thái thanh kho n cân b ng => không có r i ro thanh kho nệ ố ạ ả ằ ủ ả H s này > 1: Tr ng thái thanh kho n th ng d => tìm ki m c h i đ u tệ ố ạ ả ặ ư ế ơ ộ ầ ư H s này = 1: Tr ng thái thanh kho n thâm h t => tìm ki m ngu n bù đ pệ ố ạ ả ụ ế ồ ắ Tài s n có l ng bao g m các kho n m c sauả ỏ ồ ả ụ 92  Ti n m tề ặ  Ti n g i th ng d t i NHTWề ử ặ ư ạ  TG t i TCTD khácạ  Đ u t ng n h nầ ư ắ ạ  Cho vay ng n h n – n quá h nắ ạ ợ ạ Tài s n n l ng bao g m các kho n m c nh sauả ợ ỏ ồ ả ụ ư  TG không kỳ h nạ  Ti n vay ng n h nề ắ ạ 2.2. R i ro tín d ngủ ụ R i ro tín d ngủ ụ = N quá h nợ ạ * 100% T ng d nổ ư ợ Không ph i c phát sinh n quá h n là ngân hàng có r i ro. Ngân hàng th ng duy trìả ứ ợ ạ ủ ườ m t t l r i ro tín d ng ch p nh n đ c. Thông th ng n u t l này > 1% thì ngânộ ỷ ệ ủ ụ ấ ậ ượ ườ ế ỷ ệ hàng g p ph i r i ro tín d ng. Các ngân hàng khác nhau thì đ t m c tiêu này khácặ ả ủ ụ ặ ụ nhau. T l d phòng t nỷ ệ ự ổ th t tín d ngấ ụ = Qu d phòng t n th t tínỹ ự ồ ấ d ngụ T ng d nổ ư ợ H s này có ý nghĩa h n so v i h s trên (liên quan đ n n quá h n) nh ng trongệ ố ơ ớ ệ ố ế ợ ạ ư th c t ta ph i d phòng cho c kho n vay có ch t l ng x u (ngay c khi trong h n).ự ế ả ự ả ả ấ ượ ấ ả ạ 2.3. R i ro lãi su tủ ấ R i ro lãi su tủ ấ = Tài s n có nh y c m v i lãi su tả ạ ả ớ ấ Tài s n n nh y c m v i lãi su tả ợ ạ ả ớ ấ H s này = 1: Ngân hàng không ph i đ i m t v i r i ro lãi su tệ ố ả ố ặ ớ ủ ấ H s này ệ ố ≠ 1: Ngân hàng ph i đ i m t v i r i ro lãi su t.ả ố ặ ớ ủ ấ H s > 1: ngân hàng g p r i ro lãi su t khi lãi su t trên th tr ng bi n đ ng gi mệ ố ặ ủ ấ ấ ị ườ ế ộ ả Ngân hàng ph i gia tăng quy mô tài s n n nh y c m đ tr ng thái lãi su t cân b ngả ả ợ ạ ả ể ạ ấ ằ 93 Ngân hàng có th kéo dài kỳ h n c a các tài s n có nh y c mể ạ ủ ả ạ ả H s < 1: ngân hàng g p r i ro lãi su t khi lãi su t trên th tr ng bi n đ ng tăngệ ố ặ ủ ấ ấ ị ườ ế ộ Ngân hàng gia tăng nh ng tài s n có nh y c m đ chuy n v tr ng thái cân b ng.ữ ả ạ ả ể ể ề ạ ằ Kéo dài kỳ h n tài s n nạ ả ợ Tài s n có nh y c m bao g mả ạ ả ồ Cho vay, đ u t ng n h n v i lãi su t c đ nh ho c th n iầ ư ắ ạ ớ ấ ố ị ặ ả ổ Cho vay, đ u t trung và dài h n v i lãi su t th n i đ c tái đ nh giá trong vòng m tầ ư ạ ớ ấ ả ổ ượ ị ộ năm. (kho n m c ngân qu không đ c x p vào tài s n có nh y c m vì ngân qu đ c duyả ụ ỹ ượ ế ả ạ ả ỹ ượ trì m c t i thi u đ đáp ng nhu c u thanh kho n. Do đó dù đ c l i thì ngân hàngở ứ ố ể ể ứ ầ ả ượ ợ cũng không s d ng ngân qu đ đ u t )ử ụ ỹ ể ầ ư Tài s n n nh y c mả ợ ạ ả Ti n g i và ti n vay có kỳ h n ng n v i lãi su t c đ nh ho c th n iề ử ề ạ ắ ớ ấ ố ị ặ ả ổ Ti n g i và ti n vay trung và dài h n v i lãi su t th n i đ c tái đ nh giá trong vòng 1ề ử ề ạ ớ ấ ả ổ ượ ị năm. Không x p ti n g i giao d ch vào tài s n n nh y c m v i lãi su t cho dù lãi su t cóế ề ử ị ả ợ ạ ả ớ ấ ấ bi n đ ng nh th nào thì nhu c u giao d ch v n phát sinh, khách hàng không sế ộ ư ế ầ ị ẫ ử d ng vào c h i đ u t có m c sinh l i cao h n.ụ ơ ộ ầ ư ứ ờ ơ Trên th c t ti n g i trung và dài h n có th i gian đáo h n <1 năm cũng đ c đ a vàoự ế ề ử ạ ờ ạ ượ ư tài s n n nh y c m.ả ợ ạ ả 94