Cơ sở hạ tầng trong thương mại điện tử

CHAPTER 2 C S HA TÂNG TRONG TH NG M I ĐI N TƠ Ở ̣ ̀ ƯƠ Ạ Ệ Ử 2.1 C S HA TÂNG KY THUÂTƠ Ở ̣ ̀ ̃ ̣ 2.1.1 M NG MÁY TÍNHẠ 2.1.1.1 . Cac khai niêḿ ́ ̣ - M ng máy tính hay h th ng m ng (computer network hay network system), làạ ệ ố ạ m t t p h p các máy tính t ho t đ c k t n i v i nhau thông qua các ph ng ti nộ ậ ợ ự ạ ượ ế ố ớ ươ ệ truy n d n đ nh m cho phép chia s tài nguyên: máy in, máy fax, t p tin, d li u....ề ẫ ể ằ ẻ ậ ữ ệ - Mang nôi bô (Lan): la môt mang may tinh đ c kêt nôi v i nhau trong 1 phaṃ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ượ ́ ́ ớ ̣ vi han hep nh trong 1 toa nha, nh 1 sô loai cap dân va không s dung t i thuê bao điêṇ ̣ ư ̀ ̀ ờ ́ ̣ ́ ̃ ̀ ử ̣ ớ ̣ thoaị - Mang diên rông (Wan): Bao gôm cac mang nôi bô kêt nôi v i nhau, cac mang̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ́ ớ ́ ̣ diên rông đ c kêt nôi v i nhau thông qua đ ng dây điên thoai thuê bao hoăc nh 1 sộ ̣ ượ ́ ́ ớ ườ ̣ ̣ ̣ ờ ́ công nghê khac nh hê thông điên t viên thông hoăc vê tinḥ ́ ư ̣ ́ ̣ ử ̃ ̣ ̣ . Các thành ph n c a m ng bao g m:ầ ủ ạ ồ - Các thi t b đ u cu i (end system) k t n i v i nhau t o thành m ng, có th làế ị ầ ố ế ố ớ ạ ạ ể các máy tính ho c các thi t b khác. ặ ế ị - Môi tr ng truy n d n (media) là n i mà các thao tác truy n thông đ c th cườ ề ẫ ơ ề ượ ự hi n qua đó. Môi tr ng truy n có th d i d ng h u tuy n (các lo i dây cáp),ệ ườ ề ể ở ướ ạ ữ ế ạ ho c vô tuy n (đ i v i các m ng không dây).ặ ế ố ớ ạ - Giao th c (protocol) là các quy t c quy đ nh cách trao đ i d li u gi a cácứ ắ ị ổ ữ ệ ữ thi t b đ u cu i trên m ng. ế ị ầ ố ạ Hình 2-1: Các thành ph n c a m ng máy tínhầ ủ ạ 2.1.1.2. Phân loai cac mang may tinḥ ́ ̣ ́ ́  Intranet M ng n i b (Intranet) là m ng dùng trong n i b t ch c, cũng dùng giao th cạ ộ ộ ạ ộ ộ ổ ứ ứ TCP/IP c a Internet. Thông th ng, ch nh ng ai đ c phép (nhân viên trong t ch c)ủ ườ ỉ ữ ượ ổ ứ m i đ c quy n truy c p m ng n i b này. ớ ượ ề ậ ạ ộ ộ Thi t b đ u cu iế ị ầ ố Thi t b đ u cu iế ị ầ ố Môi tr ng ườ truy nề Giao th cứ M ng n i b th ng đ c s d ng đ l u thông tin, chia s file, cung c p thôngạ ộ ộ ườ ượ ử ụ ể ư ẻ ấ tin dùng chung cho toàn t ch c nh chính sách, thông báo… Nh ng thông tin này cóổ ứ ư ữ th hi n th gi ng nh m t website trên Internet, tuy nhiên, ch nh ng ai đ c choể ể ị ố ư ộ ỉ ữ ượ quy n truy c p m i có th truy c p đ c. ề ậ ớ ể ậ ượ  Extranet M ng m r ng (Extranet) là m ng n i b nh ng cho phép m t s đ i t ngạ ở ộ ạ ộ ộ ư ộ ố ố ượ ngoài t ch c truy c p v i nhi u m c đ phân quy n khác nhau. M ng m r ng giúpổ ứ ậ ớ ề ứ ộ ề ạ ở ộ t ch c liên h v i đ i tác ti n l i, nhanh chóng, kinh t h n. ổ ứ ệ ớ ố ệ ợ ế ơ  Internet Internet là m ng c a các m ng máy tính trên ph m vi toàn th gi i, s d ng giaoạ ủ ạ ạ ế ớ ử ụ th c có tên là TCP/IP đ k t n i và truy n d li u gi a các máy tính. ứ ể ế ố ề ữ ệ ữ Hình 2-3: Vai trò c a các m ng máy tính trong TMĐTủ ạ o Cách th c truy n tin - Giao th c TCP/IPứ ề ứ Trong các ho t đ ng c a m ng Internet, có nh ng t p h p ho t đ ng t ngạ ộ ủ ạ ữ ậ ợ ạ ộ ưở ch ng r t đ n gi n nh ng có ý nghĩa vô cùng quan tr ng giúp cho nhi u máy tính vàừ ấ ơ ả ư ọ ề m ng máy tính trên toàn c u có th chia s đ c các thông tin trên m ng Internet: ạ ầ ể ẻ ượ ạ - Chia m i đo n thông tin và tin báo thành các m u tin g i là các gói tin;ỗ ạ ẫ ọ - Phân phát các gói tin đó đ n các đi m đích thích h p; ế ể ợ - Sau đó ráp n i các gói tin này thành d ng ban đ u sau khi chúng đ n đ cố ạ ầ ế ượ đi m đích đ các máy tính nh n tin có th xem và s d ng các đo n thông tin đó. ể ể ậ ể ử ụ ạ T p h p các ho t đ ng này là công vi c c a hai giao th c truy n thông quanậ ợ ạ ộ ệ ủ ứ ề Intranet Th tr ngị ườ Qu ng cáoả Giao d chị … Internet Th đi n t ư ệ ử Thông tin Qu n trả ị Đào t oạ … Extranet Giao d chị Trao đ i d li uổ ữ ệ Đ t hàngặ T ng l aườ ử tr ng nh t trên m ng Internet – giao th c đi u khi n truy n d n (TCP – Transmissionọ ấ ạ ứ ề ể ề ẫ Control Protocol) và giao th c Internet (IP – Internet Protocol), đ c g i chung là bứ ượ ọ ộ giao th c TCP/IP. ứ Trong toàn b giao th c này, giao th c TCP s đ m nhi m vi c chia thông tinộ ứ ứ ẽ ả ệ ệ thành các gói tin và sau đó th c hi n ráp n i các gói tin đó l i; giao th c IP có tráchự ệ ố ạ ứ nhi m đ m b o các gói tin đó đ c g i đ n đúng đi m đích c n đ n.ệ ả ả ượ ử ế ể ầ ế Hình 2-4: Cách th c truy n tin trên Internetứ ề Đ các máy tính cá nhân (PC – Personal Computer) khai thác đ c các tài nguyênể ượ c a Internet, các máy tính này c n thi t ph i s d ng ph n m m đ c bi t có thủ ầ ế ả ử ụ ầ ề ặ ệ ể hi u và d ch đ c các giao th c TCP/IP c a Internet đ c g i là m t socket hay m tể ị ượ ứ ủ ượ ọ ộ ộ TCP/IP stack. Đây có th coi là c u trung gian gi a Internet và các máy tính cá nhân.ể ầ ữ Các thi t b tham gia vào quá trình truy n d nế ị ề ẫ Đ ng đi c a các gói tin có th đi qua các thành ph , qua nhi u qu c gia ho cườ ủ ể ố ề ố ặ vòng quanh th gi i. Hàng lo t các thi t b s tham gia vào quá trình x lý các gói tinế ớ ạ ế ị ẽ ử đó và đ nh tuy n đ chúng có th đ n đ c đích cu i cùng đã đ nh tr c. Các thi t bị ế ể ể ế ượ ố ị ướ ế ị này đ c thi t k sao cho vi c truy n d n d li u gi a các m ng đ c k t n i v iượ ế ế ệ ề ẫ ữ ệ ữ ạ ượ ế ố ớ nhau trên Internet. Các thi t b quan tr ng th ng tham gia vào quá trình này đó là các b trung tâmế ị ọ ườ ộ (hub), các c u n i (brige), các c ng n i (gateway), các b l p (repeater) và các bầ ố ổ ố ộ ặ ộ đ nh tuy n (router).ị ế - Trong quá trình truy n d n d li u, các b trung tâm (hub) đóng vai trò quanề ẫ ữ ệ ộ tr ng vì chúng liên k t các nhóm máy tính v i nhau, và cho phép máy tính này đ cọ ế ớ ượ liên l c v i máy tính khác. ạ ớ - Các c u n i (brige) đóng vai trò k t n i các m ng c c b (LANs) v i nhau.ầ ố ế ố ạ ụ ộ ớ Chúng cho phép g i d li u t m ng máy tính này t i m ng máy tính khác, đ ng th iử ữ ệ ừ ạ ớ ạ ồ ờ v n cho phép gi l i d li u c c b bên trong m ng g i d li u đi. ẫ ữ ạ ữ ệ ụ ộ ạ ử ữ ệ - C ng n i (gateway) cũng t ng t nh các c u n i nh ng chúng còn đóng vaiổ ố ươ ự ư ầ ố ư Phân chia Truy n tinề T p h pậ ợ TCP/IP trò chuy n đ i l i d li u t d ng này sang d ng khác đ m ng nh n d li u (cònể ổ ạ ữ ệ ừ ạ ạ ể ạ ậ ữ ệ g i là m ng đích) có th hi u đ c n i dung nh ng d li u g i t i. ọ ạ ể ể ượ ộ ữ ữ ệ ử ớ - Khi truy n qua m ng Internet, d li u th ng đ c truy n qua nh ng kho ngề ạ ữ ệ ườ ượ ề ữ ả cách r t l n, v n đ đ t ra là tín hi u g i d li u đi s y u d n theo kho ng cách.ấ ớ ấ ề ặ ệ ử ữ ệ ẽ ế ầ ả Đ gi i quy t v n đ này, các b l p (repeater) có nhi m v khuy ch đ i tín hi uể ả ế ấ ề ộ ặ ệ ụ ế ạ ệ đ đ m b o cho nó không b suy y u trong quá trình truy n d n.ể ả ả ị ế ề ẫ - Các b đ nh tuy n (router) đóng vai trò then ch t trong vi c qu n lý l u thôngộ ị ế ố ệ ả ư trên Internet. Nhi m v c a chúng là đ m b o cho các gói tin luôn luôn đ n đ cệ ụ ủ ả ả ế ượ đúng đích c n đ n. N u d li u đ c truy n đi gi a các máy tính trên cùng m tầ ế ế ữ ệ ượ ề ữ ộ m ng LAN thì không c n thi t ph i có các b đ nh tuy n vì m ng LAN có kh năngạ ầ ế ả ộ ị ế ạ ả t đi u khi n đ c l u thông c a mình. Bên c nh đó, các b đ nh tuy n còn ki m traự ề ể ượ ư ủ ạ ộ ị ế ể các gói tin đ xác đ nh đích đ n c a các gói tin này. Sau đó, chúng tính toán ho t đ ngể ị ế ủ ạ ộ l u thông trên m ng Internet và s quy t đ nh g i các gói tin đ n m t b đ nh tuy nư ạ ẽ ế ị ử ế ộ ộ ị ế khác g n v i đích cu i cùng h n; c nh v y, gói tin s đ c chuy n t i n i c nầ ớ ố ơ ứ ư ậ ẽ ượ ể ớ ơ ầ đ n. ế C u trúc mang đ c đi m vi n thông c a m ng Internet ấ ặ ể ễ ủ ạ R t nhi u k thu t vi n thông h tr cho ho t đ ng c a Internet và TMĐT. Kấ ề ỹ ậ ễ ỗ ợ ạ ộ ủ ỹ thu t k t n i đi n tho i t o ra m t m ng l i toàn c u t cáp, v tinh và h th ngậ ế ố ệ ạ ạ ộ ạ ướ ầ ừ ệ ệ ố viba cho phép truy n d n tín hi u. Trong th p niên v a qua, nh ng m ng v t lý m iề ẫ ệ ậ ừ ữ ạ ậ ớ đã đ c thi t l p trên toàn th gi i ph c v cho vi c truy n tín hi u truy n hình.ượ ế ậ ế ớ ụ ụ ệ ề ệ ề Vi c truy n d n thông tin trên Internet có th s d ng nh ng m ng này. ệ ề ẫ ể ử ụ ữ ạ Đ có th s d ng nh ng h th ng vi n thông đ truy c p Internet, khách hàng,ể ể ử ụ ữ ệ ố ễ ể ậ doanh nghi p hay cá nhân c n ph i k t n i đ n m t trong các h th ng này, có thệ ầ ả ế ố ế ộ ệ ố ể t n i làm vi c hay t nhà. Ph n v t lý c a Internet bao g m m ng l i và đ ngừ ơ ệ ừ ầ ậ ủ ồ ạ ướ ườ truy n c a r t nhi u công ty và t ch c. M t nhà cung c p d ch v Internet (Internetề ủ ấ ề ổ ứ ộ ấ ị ụ Supplier Provider – ISP) là m t t ch c có k t n i liên t c đ n Internet và bán k tộ ổ ứ ế ố ụ ế ế n i t m th i cho nh ng cá nhân, đ n v có yêu c u có kèm theo chi phí. ố ạ ờ ữ ơ ị ầ Nh ng nhà cung c p d ch v Internet đ a ph ng k t n i đ n nh ng máy ch đ aữ ấ ị ụ ị ươ ế ố ế ữ ủ ị ph ng (IAP – Internet Access Provide) d i s qu n lý, đi u hành c a nh ng nhàươ ướ ự ả ề ủ ữ cung c p d ch v toàn qu c (NAP – National Access Provider). nh ng máy ch đ aấ ị ụ ố ữ ủ ị ph ng này đ c k t n i đ n m ng chính n i mà toàn b l u l ng thông tin trênươ ượ ế ố ế ạ ơ ộ ư ượ Internet truy n qua b i nh ng đ ng truy n t c đ cao - đ c g i là m ng đ ngề ở ữ ườ ề ố ộ ượ ọ ạ ườ tr c (backbone), có th hình dung nh là đ ng qu c l . ụ ể ư ườ ố ộ Hình 2-5: C u trúc m ng Internetấ ạ Cách th c k t n i vào Internet ứ ế ố Có 4 cách đ cá nhân, t ch c hay doanh nghi p k t n i vào Internet. m i cáchể ổ ứ ệ ế ố ỗ tuỳ thu c vào m c đích truy c p, c và lo i hình doanh nghi p. ộ ụ ậ ỡ ạ ệ - K t n i tr c ti p theo yêu c u (On – demand, direct online connection). Ng iế ố ự ế ầ ườ dùng có nhu c u k t n i Internet th ng xuyên. Cách này s d ng modem ho c m ngầ ế ố ườ ử ụ ặ ạ LAN k t n i tr c ti p b ng cách s d ng đ a ch IP c a chính máy tính đó và b nế ố ự ế ằ ử ụ ị ỉ ủ ả thân máy tính sau khi k t n i tr thành m t ph n c a m ng Internet. Đ có th k tế ố ở ộ ầ ủ ạ ể ể ế n i đòi h i ph n m m, modem, ph n m m giao ti p modem.ố ỏ ầ ề ầ ề ế - K t n i theo yêu c u thông qua thi t b đ u cu i (On – demand terminalế ố ầ ế ị ầ ố connection). Máy tính s đ c k t n i v i Internet thông qua m t thi t b mà thi t bẽ ượ ế ố ớ ộ ế ị ế ị này đ c k t n i v i Internet. Khi đó, máy tính s không c n đ n ph n m m h tr ,ượ ế ố ớ ẽ ầ ế ầ ề ỗ ợ ch c n modem và ph n m m giao ti p modem. K t n i này ít ph c t p h n k t n iỉ ầ ầ ề ế ế ố ứ ạ ơ ế ố tr c ti p, không c n đ n nhi u thao tác, và th ng đ c s d ng trong nh ng m ngự ế ầ ế ề ườ ượ ử ụ ữ ạ có nhi u máy dùng chung. ề - K t n i ngo i tuy n (Offline connection). K t n i ngo i tuy n cho phép ng iế ố ạ ế ế ố ạ ế ườ dùng truy c p vào Internet cho dù h có đ c k t n i hay không. Thông tin đ cậ ọ ượ ế ố ượ truy n xu ng và l u tr trong đĩa c ng ho c m t ng i dùng khác, hay đ i di nề ố ư ữ ứ ặ ộ ườ ạ ệ ng i dùng khi đ c k t n i v i Internet. ườ ượ ế ố ớ - K t n i đ c h tr (Supported connection methods). K t n i đ c th c hi nế ố ượ ỗ ợ ế ố ượ ự ệ nh s h tr c a ethernet ho c k t n i theo th t s d ng giao th c SLIP và PPP. ờ ự ỗ ợ ủ ặ ế ố ứ ự ử ụ ứ • PPP (Point – to – Point) đ c phát tri n đ cung c p tiêu chu n và qu n lýượ ể ể ấ ẩ ả đ a ch IP t i m t máy ch . PPP cho phép m t máy tính k t n i đ n máy ch b ngị ỉ ạ ộ ủ ộ ế ố ế ủ ằ Cá nhân Cá nhân Internet Khách hàng doanh nghi p ệ Khách hàng cá nhân Khách hàng cá nhân ISP ISP ISP IAP IAP IAP NAP NAP NAP m ng đ ng tr c ạ ườ ụ t c đ r t cao ố ộ ấ ISP – Internet Supplier Provider IAP – Internet Access đ ng truy n th t (serial line) - ch ng h n nh modem đ tr thành m t nút th cườ ề ứ ự ẳ ạ ư ể ở ộ ự s c a m ng Internet và cho phép b t c ai k t n i t nhà, doanh nghi p… b t cự ủ ạ ấ ứ ế ố ừ ệ ấ ứ đâu thông qua k t n i đi n tho i đ nh n, g i, l u tr th đi n t , và duy t Web. ế ố ệ ạ ể ậ ử ư ữ ư ệ ử ệ • SLIP (Serial Line Internet Protocol) k t n i ng i dùng vào Internet và choế ố ườ phép h duy t Web, nh n, g i, l u tr th đi n t nh ng ch s d ng giao th cọ ệ ậ ử ư ữ ư ệ ử ư ỉ ử ụ ứ TCP/IP. Các ng d ng trên Internetứ ụ - Thông đi p đi n t (Electronic messaging). Thông đi p đi n t liên quan đ nệ ệ ử ệ ệ ử ế vi c l u và chuy n ti p m t thông đi p t m t h th ng ngu n t i m t ho c nhi uệ ư ể ế ộ ệ ừ ộ ệ ố ồ ớ ộ ặ ề h th ng đích b ng ph ng ti n đi n t . ng d ng này h tr cho vi c s d ngệ ố ằ ươ ệ ệ ử Ứ ụ ỗ ợ ệ ử ụ d ch v th tín đi n t cá nhân cũng nh các nhu c u truy n thông c a các ng d ngị ụ ư ệ ử ư ầ ề ủ ứ ụ khác g i chung là các ng d ng có s d ng th tín.ọ ứ ụ ử ụ ư V i s phát tri n nhanh chóng c a thông đi p đi n t , b t c th ng gia nàoớ ự ể ủ ệ ệ ử ấ ứ ươ cũng có th có đ a ch th tín đi n t và chúng ta s d dàng liên h v i h qua côngể ị ỉ ư ệ ử ẽ ễ ệ ớ ọ ngh thông đi p đi n t . Chính vì v y, ng d ng này là m t y u t công ngh quanệ ệ ệ ử ậ ứ ụ ộ ế ố ệ tr ng làm n y sinh lĩnh v c th ng m i d a trên c s công ngh thông tin – đó làọ ả ự ươ ạ ự ơ ở ệ TMĐT. - M ng tin t c (Network news). Là m t ng d ng d i d ng b ng thông báoạ ứ ộ ứ ụ ướ ạ ả đi n t , đ c bi t đ h tr cho các nhóm th o lu n v nhi u ch đ khác nhau. ệ ử ặ ệ ể ỗ ợ ả ậ ề ề ủ ề - Truy n/nh n t p tin (File transfer). Là m t ng d ng s d ng giao th c truy nề ậ ậ ộ ứ ụ ử ụ ứ ề t p tin (FTP – File Transfer Protocol) cho phép ng i s d ng truy nh p vào m t hệ ườ ử ụ ậ ộ ệ th ng t xa đ sao chép các t p tin t ho c t i các h th ng này. ố ừ ể ệ ừ ặ ớ ệ ố - Truy nh p t xa (Remote login). Là m t ng d ng h tr các thi t b đ u cu iậ ừ ộ ứ ụ ỗ ợ ế ị ầ ố đ n cho phép ng i s d ng t i m t v trí nào đó có th t o l p k t n i, truy nh pơ ườ ử ụ ạ ộ ị ể ạ ậ ế ố ậ vào m t máy ch xa. Giao th c đ c s d ng ng d ng này đ c g i là Telnet.ộ ủ ở ứ ượ ử ụ ở ứ ụ ượ ọ - Trình duy t thông tin (tìm thông tin theo ch đ ). Là m t ng d ng cho phépệ ủ ề ộ ứ ụ ng i s d ng xác đ nh v trí và đánh giá các thông tin g c (nguyên b n) đ c l u trườ ử ụ ị ị ố ả ượ ư ữ trên m t máy tính xa. V i d ch v này, ng i s d ng có th xác đ nh v trí c a cácộ ở ớ ị ụ ườ ử ụ ể ị ị ủ máy tính l u tr thông tin mà mình quan tâm, cho phép hi n th ho c l y các thông tinư ữ ể ị ặ ấ t các máy này và cho phép t m t máy tính tham chi u t i các thông tin liên quanừ ừ ộ ế ớ đ c l u tr trên m t máy tính khác. Ch ng trình thông d ng cho phép s d ng lo iượ ư ữ ộ ươ ụ ử ụ ạ d ch v này có tên là Gopher.ị ụ - M ng thông tin toàn c u (WWW – World Wide Web) th ng đ c g i đ nạ ầ ườ ượ ọ ơ gi n là Web. Là m t ng d ng trình duy t thông tin t ng t nh Gopher, nh ng nóả ộ ứ ụ ệ ươ ự ư ư bao g m nhi u đ c tính ph c t p và đa d ng. đ c bi t, d ch v thông tin đi n t nàyồ ề ặ ứ ạ ạ ặ ệ ị ụ ệ ử cho phép cung c p các trang thông tin bao g m văn b n, hình nh, đ h a và c cácấ ồ ả ả ồ ọ ả đo n băng video…Đây là m t trong nh ng d ch v ph bi n nh t hi n nay c aạ ộ ữ ị ụ ổ ế ấ ệ ủ Internet. S phát tri n m nh m c a Internet hi n nay cũng nh trong t ng l i doự ể ạ ẽ ủ ệ ư ươ ạ d ch v này mang l i.ị ụ ạ - D ch v tìm ki m thông tin di n r ng (WAIS). Là m t d ch v tìm ki m tị ụ ế ệ ộ ộ ị ụ ế ự đ ng cho phép xem xét và l y các t li u t m t máy tính xa có s d ng công cộ ấ ư ệ ừ ộ ở ử ụ ụ tìm ki m trên c s có ch a đo n văn b n c n tìm.ế ơ ở ứ ạ ả ầ 2.1.1.3. ng d ng c a m ng máy tínhỨ ụ ủ ạ  M ng n i bạ ộ ộ - Chia s các tài nguyên: Các ng d ng, kho d li u và các tài nguyên khác đ cẻ ứ ụ ữ ệ ượ dùng chung và chia s thì c h th ng máy tính s làm vi c h u hi u h n.ẻ ả ệ ố ẽ ệ ữ ệ ơ - Đ tin c y và s an toàn c a thông tin cao h n. Thông tin đ c c p nh t theoộ ậ ự ủ ơ ượ ậ ậ th i gian th c, do đó chính xác h n. M t khi có m t hay vài máy tính b h ng thì cácờ ự ơ ộ ộ ị ỏ máy còn l i v n có kh năng ho t đ ng và cung c p d ch v không gây ách t c.ạ ẫ ả ạ ộ ấ ị ụ ắ - Ti t ki m: qua k thu t m ng ng i ta có th t n d ng kh năng c a hế ệ ỹ ậ ạ ườ ể ậ ụ ả ủ ệ th ng, chuyên môn hoá các máy tính, và do đó ph c v đa d ng hoá h n. Ngoài ra, khiố ụ ụ ạ ơ t o m ng, ng i ch ch c n đ u t m t ho c vài máy tính có kh năng ho t đ ngạ ạ ườ ủ ỉ ầ ầ ư ộ ặ ả ạ ộ cao đ làm máy ch cung c p các d ch v chính y u và đa s máy còn l i là các ể ủ ấ ị ụ ế ố ạ máy khách dùng đ ch y các ng d ng thông th ng và khai thác hay yêu c u các d ch vể ạ ứ ụ ườ ầ ị ụ mà máy ch cung c p. ủ ấ - M ng máy tính còn là m t ph ng ti n thông tin m nh và h u hi u gi a cácạ ộ ươ ệ ạ ữ ệ ữ c ng s trong t ch c.ộ ự ổ ứ  Đ i v i ố ớ xã h iộ H th ng m ng cung c p nhi u ti n l i cho s truy n thông tin trong các m i quan hệ ố ạ ấ ề ệ ợ ự ề ố ệ ng i v i ng i nh là: ườ ớ ườ ư - Cung c p thông tin t xa gi a các cá nhânấ ừ ữ - Liên l c tr c ti p và riêng t gi a các cá nhân v i nhau.ạ ự ế ư ữ ớ - TMĐT - Làm ph ng ti n gi i trí chungươ ệ ả Hình 2-2: Cách th c chia s tài nguyên ( đây là máy in) tr c và sau khi có sứ ẻ ở ướ ự tr giúp c a m ng máy tính.ợ ủ ạ Máy in 2.1.2. WEBSITE TH NG MAI ĐIÊN TƯƠ ̣ ̣ Ử 2.1.2.1. Khai niêm:́ ̣ Trang Web là m t t p văn b n có ch a đ ng ngôn ng l p trình siêu văn b nộ ệ ả ứ ự ữ ậ ả (HyperText Markup Language - HTML) đ tích h p hình nh, âm thanh và nh ngể ợ ả ữ trang Web khác. • HTML là ngôn ng đ c s d ng đ mô t cách th c trình duy t Webữ ượ ử ụ ể ả ứ ệ hi n th m t t p d li u đ c g i đ n t m t máy ch . Nó mô t n i dung ch aể ị ộ ệ ữ ệ ượ ọ ế ừ ộ ủ ả ộ ứ trong các trang Web. - Gi a các trang Web có các siêu liên k t cho phép ng i s d ng có th tữ ế ườ ử ụ ể ừ trang này sang trang khác mà không tính đ n kho ng cách đ a lý ế ả ị - HTML cho phép ng i dùng trao đ i và k t n i các văn b n b ng cách sườ ổ ế ố ả ằ ử d ng siêu văn b n (hypertext). Các trang tài li u siêu văn b n có th đ c g n cácụ ả ệ ả ể ượ ắ tham chi u (g i là các siêu liên k t – hyperlink) (d i d ng m t t , tranh, nh…ế ọ ế ướ ạ ộ ừ ả đ c đánh d u trong m t văn b n) t i các tài li u siêu văn b n khác đ c l u trượ ấ ộ ả ớ ệ ả ượ ư ữ trên cùng h th ng máy ch ho c trên m t h th ng nào đó và có th truy c p quaệ ố ủ ặ ộ ệ ố ể ậ Web. Hình 2-5: Trang Web v i siêu liên k tớ ế Trang Web đ c l u t i Web Server và có th đ c truy c p vào m ng Internetượ ư ạ ể ượ ậ ạ qua trình duy t Web Browser có trong máy tính. ệ 2.1.2.2. Cac yêu câu cua 1 website th ng mai điên t́ ̀ ̉ ươ ̣ ̣ ử • Cac yêu tô cua 1 website th ng mai điên t́ ́ ́ ̉ ươ ̣ ̣ ử Siêu liên k tế - Phong cách (Context). Phong cách c a m t website đ c p đ n y u t ch củ ộ ề ậ ế ế ố ứ năng và th m m . M t s website chú tr ng đ n y u t thi t k , nh là màu s c,ẩ ỹ ộ ố ọ ế ế ố ế ế ư ắ hình nh s ng đ ng.., trong khi đó m t s l i có xu h ng đ n gi n hoá, t o đi mả ố ộ ộ ố ạ ướ ơ ả ạ ể nh n nh ng đi m c n gây s chú ý. ấ ở ữ ể ầ ự - N i dung (Content).ộ N i dung là t t c nh ng đ i t ng s trên website. Nóộ ấ ả ữ ố ượ ố bao g m c d ng c a các đ i t ng s : văn b n, file nh c, hình nh.. Và n i dungồ ả ạ ủ ố ượ ố ả ạ ả ộ ch a đ ng trong các đ i t ng đó thu c v s n ph m, d ch v hay thông tin. Cáchứ ự ố ượ ộ ề ả ẩ ị ụ th c t p trung vào vi c s thi t k website theo phong cách nào thì n i dung t p trungứ ậ ệ ẽ ế ế ộ ậ vào nh ng đ i t ng ch a trong website đó. ữ ố ượ ứ - C ng đ ng (Community).ộ ồ C ng đ ng nh ng ng i truy c p vào website duyộ ồ ữ ườ ậ trì d i hai d ng quan h gi a hai cá nhân (trao đ i e – mail, các game th cùng ch iướ ạ ệ ữ ổ ủ ơ game…) hay gi a cá nhân v i nhóm (forum, di n đàn trên m ng…). ữ ớ ễ ạ - Tuỳ bi n (Customization).ế Tuỳ bi n là kh năng website c p nh t, hoàn thi nế ả ậ ậ ệ do chính nh ng ng i qu n tr hay t phía ng i tiêu dùng. Khi s c p nh t đ cữ ườ ả ị ừ ườ ự ậ ậ ượ kh i x ng và qu n tr b i chính doanh nghi p ch qu n thì tuỳ bi n đ c g i là tở ướ ả ị ở ệ ủ ả ế ượ ọ ự tuỳ bi n; thay vào đó, ng i truy c p th c hi n vi c c p nh t thì đ c g i là cá nhânế ườ ậ ự ệ ệ ậ ậ ượ ọ hoá. Ví d : website landsend.com, khách hàng khi truy c p có th c p nh t choụ ở ậ ể ậ ậ website m t m c gi i h n, có nghĩa là h s khai báo thông tin cá nhân khi thi t l pở ộ ứ ớ ạ ọ ẽ ế ậ tài kho n mua hàng cá nhân, nh ng thông tin này đ c c p nh t vào c s d li u,ả ữ ượ ậ ậ ơ ở ữ ệ doanh nghi p có th s d ng nh ng thông tin này (t t nhiên m c cho phép) trongệ ể ử ụ ữ ấ ở ứ vi c g i e – mail thông báo v hoá đ n, v s n ph m, d ch v m i, g i nh ng thôngệ ử ề ơ ề ả ẩ ị ụ ớ ử ữ tin khuy n mãi… đ n cho nh ng khách hàng có các tài kho n này. ế ế ữ ả  Ví d - C p nh t website theo hình th c cá nhân hoá (ụ ậ ậ ứ - Giao ti p (Communication).ế Giao ti p là nh ng đ i tho i gi a website v iế ữ ố ạ ữ ớ ng i truy c p, nó có th 3 d ng: t website đ n ng i truy c p (e – mail thôngườ ậ ể ở ạ ừ ế ườ ậ báo…), ng i truy c p đ n website (yêu c u d ch v khách hàng…), giao ti p 2ườ ậ ế ầ ị ụ ế chi u (trao đ i tr c ti p qua tin nh n…). ề ổ ự ế ắ - K t n i (Connection).ế ố K t n i là kh năng liên k t đ n nh ng website khácế ố ả ế ế ữ t trang Web đang truy c p. ừ ậ - Th ng m i (Commerce)ươ ạ . Đây là quá trình bán hàng hay cung c p d ch v .ấ ị ụ • M iố quan h gi a các y u tệ ữ ế ố 7 y u t nói trên đ m b o cho s ra đ i và t n t i c a vi c kinh doanh trênế ố ả ả ự ờ ồ ạ ủ ệ m ng, nh ng mu n duy trì và đi đ n thành công đòi h i m i y u t ph i có đ c sạ ư ố ế ỏ ỗ ế ố ả ượ ự đ u t theo h ng đ c l p v chi u sâu nh ng ph c v cho hình nh chung màầ ư ướ ộ ậ ề ề ư ụ ụ ả doanh nghi p mu n h ng đ n khách hàng – nguyên t c s phù h p(fit); đ ng th iệ ố ướ ế ắ ự ợ ồ ờ m i y u t cũng s đ c phát tri n trong m i quan h m t thi t v i các y u t cònỗ ế ố ẽ ượ ể ố ệ ậ ế ớ ế ố l i đ t o nên s c m nh t ng th - nguyên t c s t ng h p. ạ ể ạ ứ ạ ổ ể ắ ự ổ ợ Hình 3.3 Nguyên t c s phù h p và s t ng h p trong m i quan h gi a các y u tắ ự ợ ự ổ ợ ố ệ ữ ế ố giao di nệ 2.1.2.3. Ki n trúc m t Website th ng mai điên tế ộ ươ ̣ ̣ ử Đ thi t k m t Website, đ u tiên ta ph i xác đ nh các m c tiêu kinh doanh choể ế ế ộ ầ ả ị ụ Website, trên c s các m c tiêu kinh doanh đó ta xác đ nh các ch c năng c n thi tơ ở ụ ị ứ ầ ế c a h th ng c n ph i có và xác đ nh các yêu c u thông tin c n ph i có đ th c hi nủ ệ ố ầ ả ị ầ ầ ả ể ự ệ các ch c năng đó. ứ B ng 2-2: M i quan h gi a m c tiêu c a website và ch c năng, yêu c u c a ả ố ệ ữ ụ ủ ứ ầ ủ h th ng thông tinệ ố M c tiêuụ Ch c năng h th ngứ ệ ố Yêu c u thông tinầ Hi n th hàng hoáệ ị trên Web Catalog đi n t ệ ử Văn b n đ ng và catalog d ng hìnhả ộ ạ nh ả Cung c p thông tinấ v s n ph m ề ả ẩ CSDL s n ph m ả ẩ Các thu c tính c a s n ph m ộ ủ ả ẩ Mô t s n ph m, mãả ả ẩ s n ph m, các m cả ẩ ứ qu n lý kho ả Các s n ph m may đoả ẩ theo yêu c u c aầ ủ khách Theo dõi khách hàng trên Website Th c hi n m t giaoự ệ ộ d ch ị H th ng gi muaệ ố ỏ hàng và thanh toán B o m t các thanh toán qua th tínả ậ ẻ d ng và cung c p cho khách hàngụ ấ nhi u s l a ch n khác ề ự ự ọ Tích lu thông tinỹ khách hàng Xây d ng CSDL kháchự hàng, Đăng ký khách hàng tr c tuy n ự ế Mã khách hàng, tên, đ a ch , đi nị ỉ ệ tho i, e-mail ạ Cung c p d ch v sauấ ị ụ bán CSDL bán hàng Mã khách hàng, tên, ngày đ t, thanhặ toán, ngày giao hàng, quá trình cung c p d ch v sau bán ấ ị ụ Đi u ph i cácề ố ch ng trình qu ngươ ả cáo và ti p th ế ị Ad-server, E-mail server, qu n lý e-mail,ả qu n lý ad-banner ả Xác đ nh các khách hàng ti m năng đị ề ể th c hi n qu ng cáo, g i th đi n t ự ệ ả ử ư ệ ử Đánh giá hi u quệ ả ti p th ế ị H th ng báo cáo vàệ ố theo dõi nh t kýậ Website S l ng khách, s đ n hàng, s trangố ượ ố ơ ố Web khách đ n xem, s s n ph mế ố ả ẩ mua trong đ t qu ng cáo ợ ả Cung ng v t t vàứ ậ ư liên k t v i các nhàế ớ cung c p ấ H th ng qu n lý kho ệ ố ả H th ng các c p kho s n ph m, đ aệ ố ấ ả ẩ ị ch và danh sách các nhà cung c p, sỉ ấ ố li u s l ng s n ph m đ t c a cácệ ố ượ ả ẩ ặ ủ đ n hàngơ Sau khi xác đ nh các ch c năng c a h th ng, các nhà l p trình s xác đ nh c uị ứ ủ ệ ố ậ ẽ ị ấ trúc logic và c u trấ úc v t lý c a Website. Khi xây d ng Website, ph i xác đ nh ki nậ ủ ự ả ị ế trúc website. Ki n trúc h th ng Website bao g m vi c l a ch n ph n m m, ph n c ng vàế ệ ố ồ ệ ự ọ ầ ề ầ ứ phân b các nhi m v trong h th ng thông tin nh m đ t đ c các ch c năng c a hổ ệ ụ ệ ố ằ ạ ượ ứ ủ ệ th ng nêu trên. ố Hình 2-8: C u trúc logic c a m t Website đi n hìnhấ ủ ộ ể Hình 2-9: C u trúc v t lý c a m t Websiteấ ậ ủ ộ Thông th ng Website có các ki u ki n trúc sau: ườ ể ế • Ki n trúc hai l p: Là ki n trúc s d ng m t Web server đ đáp ng các yêuế ớ ế ử ụ ộ ể ứ c u truy xu t các trang Web và m t server CSDL đ cung c p thông tin. Web serverầ ấ ộ ể ấ CSDL khách hàng CSDL danh m c ụ hàng hoá CSDL đ n đ t hàng ơ ặ Xác nh n truy ậ c pậ tr Website khách hàng it Trang hi n th ể ị danh m c ụ hàng hoá r i t ị Mua hàng V n chuy n ậ ể hàng hoá Thông tin khách hàngYêu c u ầ HTTP Xác nh n ậ v n chuy nậ ể Th c hi n ự ệ đ n đ t ơ ặ hàng Ch p nh n/t ấ ậ ừ ch i truy c pố ậ Interne t Interne t C s d li uơ ở ữ ệ Giao di n TMĐT ệ Danh m c hàng hoá ụ tr c tuy nự ế Máy ch qu ng cáoủ ả Máy ch liên l củ ạ Gi mua hàngỏ Khách hàng Website c a doanh ủ nghi pệ và CSDL server đ u dùng trên m t máy ề ộ Hình 2-10: Ki n trúc website 2 l pế ớ • Ki n trúc nhi u l p: G m m t Web server liên k t v i các l p trung gian baoế ề ớ ồ ộ ế ớ ớ g m các server ng d ng th c hi n m t nhi m v nào đó, m i server ng d ng sồ ứ ụ ự ệ ộ ệ ụ ỗ ứ ụ ử d ng m t ho c nhi u máy ch . Các nhi m v đó th ng mang tính ch t ph tr . ụ ộ ặ ề ủ ệ ụ ườ ấ ụ ợ Hình 2-11: Ki n trúc website nhi u l pế ề ớ 2.1.2.4. Các b c xây d ng m t Website ướ ự ộ Ð t o ra m t Website có ch t l ng đòi h i có s nghiên c u k v Web, ph iể ạ ộ ấ ượ ỏ ự ứ ỹ ề ả bi t mình s làm gì và không nên làm gì đ đ a t t c các ý t ng đó vào vi c xâyế ẽ ể ư ấ ả ưở ệ d ng m t Website. Ð t o ra m t Website c n ph i làm theo nh ng b c sau đây: ự ộ ể ạ ộ ầ ả ữ ướ B c 1:ướ Ðây là giai đo n đ nh h ng. C n ph i nghiên c u đ n nh ng v n đ : ạ ị ướ ầ ả ứ ế ữ ấ ề 1 − Nh ng ý t ng t ng quan; ữ ưở ổ 2 − M c đích c n đ t t i đ i v i Website; ụ ầ ạ ớ ố ớ 3 − Ð i t ng c n nh m t i là ai;ố ượ ầ ắ ớ 4 − Thông tin gì đã có trong tay và s d ng chúng nh th nào. ử ụ ư ế M ngạ Máy khách – tr mạ Máy ch Webủ Máy ch ng ủ ứ d ngụ Máy ch CSDLủ C s d li uơ ở ữ ệ Máy ch th c hi n t t c x lýủ ự ệ ấ ả ử H th ng h trệ ố ỗ ợ M ngạ Máy khách – tr mạ Máy ch Webủ Máy ch ng ủ ứ d ngụ C s d li uơ ở ữ ệ M ngạ Máy ch CSDLủ B c 2:ướ Sau khi xác đ nh đ c các đi m trên ta s : ị ượ ể ẽ 1 − Ti n hành t ch c các ph n m c và các thông tin có trên site. T o ra cácế ổ ứ ầ ụ ạ nhánh, các tiêu đ và các tiêu đ ph đ có th tìm ki m thông tin h u ích m t cáchề ề ụ ể ể ế ữ ộ d dàng đ không lãng phí th i gian đ i v i các thông tin mà ta không quan tâm; ễ ể ờ ố ớ 2 − L a ch n các t khoá thích h p đ thu n ti n cho vi c tìm ki m và s d ngự ọ ừ ợ ể ậ ệ ệ ế ử ụ các d ch v tìm ki m. ị ụ ế B c 3: ướ 3 − L a ch n các hình nh đ a lên site t th vi n đi n t ho c t trên đĩa CDự ọ ả ư ừ ư ệ ệ ử ặ ừ – ROM. Ðó có th là nh ng hình nh v s n ph m, v văn phòng làm vi c, cácể ữ ả ề ả ẩ ề ệ chuyên gia chính c a công ty; ủ 4 − Chuy n đ i các hình nh đ n v trí thích h p và có s ch nh s a v màu s cể ổ ả ế ị ợ ự ỉ ử ề ắ và kích c cho phù h p. ỡ ợ B c 4: ướ 5 − Khi đã có b khung c a mình thì ta b t đ u chu n b t o ra Website b ngộ ủ ắ ầ ẩ ị ạ ằ vi c s d ng ngôn ng siêu văn b n (HTML). Ti n hành chuy n đ i các văn b n textệ ử ụ ữ ả ế ể ổ ả c a mình t i HTML mà có th làm b ng World, Netscape, Homesite và m t vài cácủ ớ ể ằ ộ gói thông tin đ c l a ch n khác. Chúng ta đã có m t vài ch ng trình ph n m m r tượ ự ọ ộ ươ ầ ề ấ thu n ti n cho ng i s d ng mà có th chuy n đ i m t cách t đ ng t d ng textậ ệ ườ ử ụ ể ể ổ ộ ự ộ ừ ạ thành ngôn ng HTML mà có th không c n bi t m t chút gì v HTML. ữ ể ầ ế ộ ề 6 − Ta có th t thi t k Website ho c là tham gia vào các khoá đào t o v thi tể ự ế ế ặ ạ ề ế k Web ho c có th thuê các chuyên gia bên ngoài v thi t k Web. ế ặ ể ề ế ế B c 5: ướ L a ch n nhà cung c p d ch v Internet đ đ a Website lên Internet ự ọ ấ ị ụ ể ư B c 6: ướ 7 − Thi t l p tên mi n; ế ậ ề 8 − Ðăng ký tên Website v i các nhà tìm ki m;ớ ế 9 − Qu ng cáo và khuy ch tr ng Website đ i v i các khách hàng m c tiêu. Cóả ế ươ ố ớ ụ th th c hi n đ c đi u này thông qua các ph ng pháp truy n th ng nh g i th ,ể ự ệ ượ ề ươ ề ố ư ử ư truy n thanh, truy n hình cũng nh có các bi n hi u qu ng cáo; ề ề ư ể ệ ả 10 − Thông qua các công c tìm ki m ti n ích nh (Lycos, Alta Vista, Google...)ụ ế ệ ư đ đ m b o r ng Website ph i th t n i b t;ể ả ả ằ ả ậ ổ ậ 11 − M t đi u r t quan tr ng là các thông tin ph i đ c c p nh t liên t c ộ ề ấ ọ ả ượ ậ ậ ụ 2.1.3. PH N M M TH NG M I ĐI N TẦ Ề ƯƠ Ạ Ệ Ử 2.1.3.1. Đ c tr ng c a ph n m m TMĐT ặ ư ủ ầ ề • Đ c tr ng h ng ng i bánặ ư ướ ườ Nh ng đ c tr ng h ng ng i bán xu t phát t nh ng trông đ i, vi n c nh c aữ ặ ư ướ ườ ấ ừ ữ ợ ễ ả ủ chính ng i bán, nó bao g m: qu n tr s n ph m, ki m tra hàng t n, nh n đ n đ tườ ồ ả ị ả ẩ ể ồ ậ ơ ặ hàng, ki m ch ng th tín d ng, tính toán thu bán hàng, thu v n chuy n, công cể ứ ẻ ụ ế ế ậ ệ ụ phân tích Website. - Qu n tr s n ph m. Sau khi đã thi t k , phát tri n và đ a Website đi vào ho tả ị ả ẩ ế ế ể ư ạ đ ng, doanh nghi p c n chuy n tr ng tâm vào qu n tr s n ph m. Website TMĐTộ ệ ầ ể ọ ả ị ả ẩ c a doanh nghi p ph i đ n gi n, d t ng thích v i càng nhi u trình duy t Webủ ệ ả ơ ả ễ ươ ớ ề ệ càng t t. Ho t đ ng qu n tr bao g m chuy n đ i thu c tính s n ph m ch b ngố ạ ộ ả ị ồ ể ổ ộ ả ẩ ỉ ằ nh ng cái click cũng nh c ng thêm, c p nh t hay xoá đi nh ng s n ph m không cònữ ư ộ ậ ậ ữ ả ẩ phù h p. ợ - Ki m traể hàng t n. Kh năng ki m tra hàng t n khác nhau m i gi i phápồ ả ể ồ ở ỗ ả khác nhau. M t s nhà cung c p cho phép kh năng tích h p Website TMĐT vàoộ ố ấ ả ợ nh ng h th ng ki m tra hàng t n có s n. Tuy nhiên, ph n l n các gi i pháp áp d ngữ ệ ố ể ồ ẵ ầ ớ ả ụ h th ng ki m tra ngay t đ u, s n ph m nh p vào, s n ph m trên các đ n đ t hàng,ệ ố ể ừ ầ ả ẩ ậ ả ẩ ơ ặ s n ph m đã phân ph i và s n ph m còn l i. ả ẩ ố ả ẩ ạ - Nh n đ n đ t hàng. Là kh năng chu n c a b t kỳ m t Website TMĐT nào,ậ ơ ặ ả ẩ ủ ấ ộ nh ng, bên c nh đó cũng c n ph i đ t ra kh năng c i bi n, thay đ i uy n chuy nư ạ ầ ả ặ ả ả ế ổ ể ể (nh ng v n trong t m ki m soát c a nhà qu n tr ) cho phù h p v i nhu c u c aư ẫ ầ ể ủ ả ị ợ ớ ầ ủ khách hàng. Đ c đi m này đ c bi t quan tr ng đ i v i lo i hình B2B – khi mà nh ngặ ể ặ ệ ọ ố ớ ạ ữ đ n đ t hàng thay th cho nh ng giao d ch b ng th tín d ng. ơ ặ ế ữ ị ằ ẻ ụ - Ki m ch ng th tín d ng. M c dù ph ng th c chính cho nh ng c a hàngể ứ ẻ ụ ặ ươ ứ ữ ử trên m ng là th tín d ng, nh ng cũng c n có h th ng ki m ch ng cho phép s ho tạ ẻ ụ ư ầ ệ ố ể ứ ự ạ đ ng c a nh ng ph ng th c thanh toán khác nh m m c đích t o s ti n l i, tho iộ ủ ữ ươ ứ ằ ụ ạ ự ệ ợ ả mái nh t cho khách hàng khi mua hàng trên Website doanh nghi p c a b n. ấ ệ ủ ạ - Tính toán thu bán hàng, thu v n chuy n. Khách hàng luôn mu n bi t t ngế ế ậ ể ố ế ổ chi phí c a hoá đ n h n là nhìn th y đ n đ t hàng. Chính vì th , c n ch n gi i phápủ ơ ơ ấ ơ ặ ế ầ ọ ả cho phép doanh nghi p tính toán và xác đ nh thu , chi phí v n chuy n càng chi ti tệ ị ế ậ ể ế càng t t. Khi th c hi n vi c tính toán này c n chú ý đ n s khác nhau gi a vi c tínhố ự ệ ệ ầ ế ự ữ ệ thu cũng nh cách th c tính chi phí v n chuy n gi a các đ n v , t ch c, các qu cế ư ứ ậ ể ữ ơ ị ổ ứ ố gia khi ti n hành th c hi n các giao d ch qu c t . ế ự ệ ị ố ế - Công c phân tích Website. Công c phân tích Website cho phép doanh nghi pụ ụ ệ xác đ nh nh ng ng i s d ng l t qua Website, s n ph m khách hàng đ t mua,ị ữ ườ ử ụ ướ ả ẩ ặ nh ng trang Web có đ c liên k t đ n trang Web c a doanh nghi p. Tr c tiên,ữ ượ ế ế ủ ệ ướ doanh nghi p c n xác đ nh chính xác doanh nghi p - c th là m i b ph n mu nệ ầ ị ệ ụ ể ỗ ộ ậ ố thông tin gì, thông tin đó s nh h ng nh th nào đ n ho t đ ng ti p theo c aẽ ả ưở ư ế ế ạ ộ ế ủ doanh nghi p, và c n t n d ng đ d li u tr thành thông tin h u d ng. ệ ầ ậ ụ ể ữ ệ ở ữ ụ • Đ c tr ng h ng khách hàng ặ ư ướ Nh ng đ c tr ng h ng khách hàng xu t phát t nh ng trông đ i, vi n c nhữ ặ ư ướ ấ ừ ữ ợ ễ ả c a khách hàng, nó bao g m: li t kê s n ph m, k thu t chi t kh u, gi i đáp th củ ồ ệ ả ẩ ỹ ậ ế ấ ả ắ m c khách hàng, so sánh s n ph m, ki m tra đ n đ t hàng, ki m tra v n chuy n vàắ ả ẩ ể ơ ặ ể ậ ể công c tìm ki m. ụ ế - Li t kê s n ph m. B ng cách phân lo i các s n ph m theo t ng m c s t oệ ả ẩ ằ ạ ả ẩ ừ ụ ẽ ạ s d dàng cho khách hàng khi tìm ki m thông tin, l a ch n s n ph m và mua hàng. ự ễ ế ự ọ ả ẩ - Chi t kh u bán hàng. Chi t kh u bán hàng chính là m t hình th c gi m giá.ế ấ ế ấ ộ ứ ả Ph n m m th ng m i s cho phép chi t kh u nh ng s n ph m đ c l a ch n,ầ ề ươ ạ ẽ ế ấ ữ ả ẩ ượ ự ọ th m chí có th l a ch n khách hàng đ đi u ki n nh n đ c chính sách chi t kh u. ậ ể ự ọ ủ ề ệ ậ ượ ế ấ - Gi i đáp th c m c khách hàng. Trình bày nh ng câu h i th ng g p và câu trả ắ ắ ữ ỏ ườ ặ ả l i cho nó. Tr c tiên là nh m cung c p thông tin v s n ph m, d ch v v doanhờ ướ ằ ấ ề ả ẩ ị ụ ề nghi p cho khách hàng. Ngoài ra nó còn đ c xem là công c thu hút khách hàng vàệ ượ ụ giúp doanh nghi p thu th p r t nhi u thông tin t phía khách hàng.ệ ậ ấ ề ừ - Ki m tra đ n đ t hàng. Ki m tra đ n đ t hàng cho phép doanh nghi p ki mể ơ ặ ể ơ ặ ệ ể tra tình tr ng th c hi n đ n đ t hàng: đang ti n tri n, gián đo n hay g p r c r i, g pạ ự ệ ơ ặ ế ể ạ ặ ắ ố ặ r c r i giai đo n nào; khi có đ c nh ng thông tin này, doanh nghi p s có h ngắ ố ở ạ ượ ữ ệ ẽ ướ gi i quy t k p th i, giúp hàng hoá đ c v n chuy n đ n khách hàng k p th i, đ mả ế ị ờ ượ ậ ể ế ị ờ ả b o ch t l ng. ả ấ ượ - Công c tìm ki m. Nhu c u tìm ki m thông tin ngày càng tr nên b c thi t,ụ ế ầ ế ở ứ ế chính vì th , qu n tr trang Web c n tính đ n công c giúp khách hàng có kh năngế ả ị ầ ế ụ ả tìm ki m thông tin ngay trên Website c a doanh nghi p. ế ủ ệ • Đ c tr ng qu ng cáoặ ư ả Nh ng đ c tr ng qu ng cáo xu t phát t nh ng trông đ i, vi n c nh c a chi nữ ặ ư ả ấ ừ ữ ợ ễ ả ủ ế l c marketing doanh nghi p, nó bao g m: đăng ký, bán hàng chéo, công c qu ngượ ệ ồ ụ ả cáo và truy n thông, k thu t đ y, công c phân ph i th . ề ỹ ậ ẩ ụ ố ư - Đăng ký là m t đ c tr ng tiêu bi u c a nh ng gi i pháp ph n m m th ngộ ặ ư ể ủ ữ ả ầ ề ươ m i. Th t c đăng ký có th đ c th c hi n ngay t lúc ng i s d ng truy c p vàoạ ủ ụ ể ượ ự ệ ừ ườ ử ụ ậ Website ho c khi ng i đó b t đ u th c hi n mua hàng. Khi ng i s d ng khai báoặ ườ ắ ầ ự ệ ườ ử ụ thông tin trong b ng đăng ký và truy nh p b ng tên truy c p, m t mã thì doanh nghi pả ậ ằ ậ ậ ệ đã có đ c thông tin r t h u ích trong vi c phân tích xu h ng mua hàng, g i thôngượ ấ ữ ệ ướ ử tin s n ph m (mà h quan tâm) đ n khách hàng, t o l p tính riêng t trong nh ngả ẩ ọ ế ạ ậ ư ữ đ n hàng. ơ - Bán hàng chéo. Trên c s phân tích xu h ng mua hàng và nh ng giao d ch đãơ ở ướ ữ ị th c hi n tr c đó, doanh nghi p có th gi i thi u đ n khách hàng nh ng s n ph mự ệ ướ ệ ể ớ ệ ế ữ ả ẩ mà h th ng yêu thích, t o cho khách hàng kh năng cao nh t ti p c n đ n s nọ ườ ạ ả ấ ế ậ ế ả ph m, khi đó h s t đ ng bi n nhu c u c a h thành doanh thu c a doanh nghi p. ẩ ọ ẽ ự ộ ế ầ ủ ọ ủ ệ - Công c qu ng cáo và truy n thông. M t khi Website đã đi vào n đ nh, c nụ ả ề ộ ổ ị ầ ph i có chi n l c truy n thông t t. Đó có th là k ho ch qu ng cáo, chi t kh uả ế ượ ề ố ể ế ạ ả ế ấ bán hàng, đ t qu ng cáo nh ng Website khác… ặ ả ở ữ - K thu t chuy n t i thông tin là k thu t giúp doanh nghi p đ a nh ng thôngỹ ậ ể ả ỹ ậ ệ ư ữ tin, n i dung đ c bi t đ n v i khách hàng. ộ ặ ệ ế ớ - Th đi n t tr c ti p đ c xem là phiên b n đi n t c a th tr c ti p thôngư ệ ử ự ế ượ ả ệ ử ủ ư ự ế th ng, đi u đ c bi t là doanh nghi p có th g i n i dung mang tính cá nhân đ nườ ề ặ ệ ệ ể ử ộ ế t ng khách hàng v i chi phí r t th p m t cách nhanh chóng và chính xác. ừ ớ ấ ấ ộ 2.1.3.2. Công c qu n lý trên máy chụ ả ủ: - Qu n lý n i dung. Qu n lý n i dung là ch c năng cho phép doanh nghi p qu nả ộ ả ộ ứ ệ ả lý n i dung bao g m: nh ng s n ph m m i, thi t k Website, th m c b sung. N iộ ồ ữ ả ẩ ớ ế ế ư ụ ổ ộ dung c a m t Website s là đi u t o n t ng ban đ u c a ng i s d ng khi đ nủ ộ ẽ ề ạ ấ ượ ầ ủ ườ ử ụ ế thăm Website, nh t là trong l n đ u tiên, và đi u này s nh h ng r t nhi u đ nấ ầ ầ ề ẽ ả ưở ấ ề ế cách đánh giá, nhìn nh n s n ph m v sau. ậ ả ẩ ề Qu n lý n i dung liên quan đ n t t c nh ng thay đ i c n i dung l n hình th cả ộ ế ấ ả ữ ổ ả ộ ẫ ứ trên Website, và ho t đ ng này c n đ c ch đ nh rõ ràng cho nhóm các nhân viên phạ ộ ầ ượ ỉ ị ụ trách. Hình d i đây di n t quá trình qu n lý n i dung đi n hình: ướ ễ ả ả ộ ể (1) Tác gi g i văn b n đ n máy chả ử ả ế ủ (2) Ng i ch u trách nhi m biên t p xem xét s phù h p c a văn b n v i Websiteườ ị ệ ậ ự ợ ủ ả ớ (3) Khi văn b n đã đ c ch p thu n, văn b n s đ c g i đ n máy ch th ngả ượ ấ ậ ả ẽ ượ ử ế ủ ươ m i bên ngoàiạ (4) Khách hàng xem văn b n t máy ch th ng m i. ả ừ ủ ươ ạ Hình 2-12: Qu n lý n i dungả ộ - Sao chép và t p h p. Sao chép và t p h p giúp doanh nghi p x p lo i serverậ ợ ậ ợ ệ ế ạ c a mình, và công c này phát huy tác d ng khi doanh nghi p càng có nhi u server đủ ụ ụ ệ ề ể ng i s d ng truy c p vào Website. Thông th ng, giao th c FTP đ c s d ng đườ ử ụ ậ ườ ứ ượ ử ụ ể truy n file gi a các server, thay vào đó công c sao chép cũng có th thay th FTP,ề ữ ụ ể ế nh ng thông th ng con s này không nhi u do có ít máy ch s d ng công c nàyư ườ ố ề ủ ử ụ ụ r ng rãi. ộ - Th ng kê m c đ s d ng Website. Đ đánh giá, x p h ng Website c a doanhố ứ ộ ử ụ ể ế ạ ủ (1) (2) (3) (4) Máy ch ủ bên trong Máy ch ủ th ng m i ươ ạ Xu t b nấ ả Phê chu nẩ Khách hàng nghi p, nh ng công c đánh giá đ c s d ng d a vào các ch tiêu s l ng cácệ ữ ụ ượ ử ụ ự ỉ ố ượ ch ng trình ch y trên máy ch , s l ng ng i s d ng truy c p vào Website, k tươ ạ ủ ố ượ ườ ử ụ ậ ế qu mang l i t Website, m c đ s d ng CPU, s d ng b nh . ả ạ ừ ứ ộ ử ụ ử ụ ộ ớ - Qu n tr t xa. Doanh nghi p c n có ch đ b o m t cho h đi u hành m ng,ả ị ừ ệ ầ ế ộ ả ậ ệ ề ạ máy ch Web, máy ch th ng m i và c nh ng ph n m m trên máy ch đ có thủ ủ ươ ạ ả ữ ầ ề ủ ể ể th c hi n các ho t đ ng qu n tr hi u qu , đ m b o không nh h ng đ n tàiự ệ ạ ộ ả ị ệ ả ả ả ả ưở ế nguyên chung. 2.1.3.3. Kh năng k t h pả ế ợ Tr c khi l a ch n m t ph n m m máy ch th ng m i, doanh nghi p ph iướ ự ọ ộ ầ ề ủ ươ ạ ệ ả xác đ nh kh năng ch c ch n có th k t h p nó v i h th ng s n có. Nh v y, ngoàiị ả ắ ắ ể ế ợ ớ ệ ố ẵ ư ậ vi c tìm hi u k đ c đi m c a ph n m m m i, doanh nghi p c n có hi u bi t sâuệ ể ỹ ặ ể ủ ầ ề ớ ệ ầ ể ế s c c u trúc doanh nghi p hi n t i: h đi u hành m ng, trang Web ch , nh ng c sắ ấ ệ ệ ạ ệ ề ạ ủ ữ ơ ở d li u liên quan, h th ng th c hi n giao d ch, h th ng ho ch đ nh ngu n l cữ ệ ệ ố ự ệ ị ệ ố ạ ị ồ ự doanh nghi p, h th ng trao đ i d li u đi n t - EDI, ph n m m bên th ba, và cệ ệ ố ổ ữ ệ ệ ử ầ ề ứ ả nh ng h th ng đ c quy n. ữ ệ ố ộ ề - H đi u hành m ng. Đây là đòi h i mang tính s ng còn khi l a ch n ph nệ ề ạ ỏ ố ự ọ ầ m m th ng m i. Nó đòi h i c u hình c a máy tính ph i phù h p, t ng thích.ề ươ ạ ỏ ấ ủ ả ợ ươ - Trang Web ch . Trang Web ch s nh h ng đ n gi i pháp th ng m iủ ủ ẽ ả ưở ế ả ươ ạ doanh nghi p l a ch n nh ng không mang tính b t bu c. Do đó, có th có nhi uệ ự ọ ư ắ ộ ể ề trang Web ch đ c s d ng trên cùng m t Website, khi đó, c n có s t ng thíchủ ượ ử ụ ộ ầ ự ươ gi a các trang Web ch này, đ ng th i cùng h ng đ n h tr cho m c đích kinhữ ủ ồ ờ ướ ế ỗ ợ ụ doanh c a doanh nghi p. ủ ệ - Nh ng c s d li u liên quan. S t ng thích gi a nh ng c s d li u liênữ ơ ở ữ ệ ự ươ ữ ữ ơ ở ữ ệ quan v i ph n m m gi i pháp th ng m i đ c các ch doanh nghi p r t quan tâm.ớ ầ ề ả ươ ạ ượ ủ ệ ấ M c đ t ng thích càng cao thì ph n m m đó càng đ c l a ch n nhi u. Oracle làứ ộ ươ ầ ề ượ ự ọ ề m t trong nh ng ph n m m đ c đánh giá cao, ngoài ra còn có Microsoft SQL, DB2ộ ữ ầ ề ượ c a IBM.ủ - H th ng giao d ch. Ph n l n doanh nghi p th ng m i có nhi u l a ch n hệ ố ị ầ ớ ệ ươ ạ ề ự ọ ệ th ng giao d ch v i các kh năng khác nhau và tiêu chí l a ch n có th là tính ph cố ị ớ ả ự ọ ể ứ t p khi tri n khai trong th c t và hi u qu th c s mà ph n m m mang l i choạ ể ự ế ệ ả ự ự ầ ề ạ doanh nghi p là gì. IBM và Lotus chú tr ng đ n vi c k t h p v i môi tr ng phía sauệ ọ ế ệ ế ợ ớ ườ server, đ c bi t là n n t ng k th a nh CICS và IMS) và ph n m m trung gian giaoặ ệ ề ả ế ừ ư ầ ề d ch – mqseries. Nh ng công c tăng tính liên k t có th là b ng c s d li u, b nị ữ ụ ế ể ả ơ ở ữ ệ ả chính, code m u …ẫ - H th ng ho ch đ nh tài nguyên doanh nghi p. M t s h th ng tiêu bi u cóệ ố ạ ị ệ ộ ố ệ ố ể th k đ n Peoplesoft và SAP. H th ng server th ng m i h tr h th ng ERPể ể ế ệ ố ươ ạ ỗ ợ ệ ố hi n t i b ng các ho t đ ng: đ nh d ng chu n các đ n đ t hàng, t ng l a,khôngệ ạ ằ ạ ộ ị ạ ẩ ơ ặ ườ ử cho phép ng i s d ng tr c ti p xâm nh p h th ng, m r ng kh năng l a ch nườ ử ụ ự ế ậ ệ ố ở ộ ả ự ọ s n ph m cho khách hàng. ả ẩ - H th ng h tr . H th ng h tr giúp xác nh n kh năng t ng thích gi aệ ố ỗ ợ ệ ố ỗ ợ ậ ả ươ ữ h th ng hi n hành v i ph n m m th ng m i m i.ệ ố ệ ớ ầ ề ươ ạ ớ - Trao đ i d li u đi n t - EDI. EDI cho phép trao đ i d li u trên m ng n iổ ữ ệ ệ ử ổ ữ ệ ạ ộ b hay r ng l n h n. Nó d a trên n n t ng xác nh n m i quan h cho tr c vàộ ộ ớ ơ ự ề ả ậ ố ệ ướ chu n th ng nh t gi a các bên tham gia, bao g m: giao di n, chu n chuy n đ i dẩ ố ấ ữ ồ ệ ẩ ể ổ ữ li u, s p đ t d li u, giao th c đ nh tuy n. EDI chuy n t i nh ng yêu c u, đ n đ tệ ắ ặ ữ ệ ứ ị ế ể ả ữ ầ ơ ặ hàng c a ng i bán hàng, khách hàng đ n nhà cung c p và ng c l i, nhà cung c pủ ườ ế ấ ượ ạ ấ cũng s thông báo tình hình hàng hoá c a mình thông qua h th ng này. ẽ ủ ệ ố - H th ng đ c quy n. Đ có th k t n i m t h th ng th ng m i v i hệ ố ộ ề ể ể ế ố ộ ệ ố ươ ạ ớ ệ th ng ph n m m đ c quy n c n ph i xây d ng m t giao di n l p trình ng d ngố ầ ề ộ ề ầ ả ự ộ ệ ậ ứ ụ (API – Application Programming Interface) đóng vai trò trung gian, t o l p yêu c uạ ậ ầ gi a hai h th ng, đ m b o giao ti p chính xác và hi u qu . ữ ệ ố ả ả ế ệ ả 2.2. C S HA TÂNG PHAP LYƠ Ở ̣ ̀ ́ ́ 2.2.1. Môt sô vân đê phap ly liên quan đên th ng mai điên ṭ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ươ ̣ ̣ ử 2.2.1.1. Cac vân đê liên quan đên luât th ng maí ́ ̀ ́ ̣ ươ ̣ 2.2.1.2. Cac vân đê liên quan đên bi mât ca nhân va bao vê thông tin ca nhâń ́ ̀ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ́ 2.2.1.3. Cac vân đê liên quan đên quyên s h u tri tuế ́ ̀ ́ ̀ ở ữ ́ ̣ 2.2.1.4. Cac vân đê liên quan đên thuê va thuê quań ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ 2.2.1.5. Cac vân đê liên quan đên luât ap dung va giai quyêt tranh châṕ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ́ 2.2.1.6. Vê cac tiêu chuân hoa công nghiêp va th ng maì ́ ̉ ́ ̣ ̀ ươ ̣ 2.2.2. Luât mâu Uncitral va luât giao dich điên t cua 1 sô quôc gia trên thê gị ̃ ̀ ̣ ̣ ̣ ử ̉ ́ ́ ́ iớ 2.2.2.1. Danh sach luât chon loc va 1 sô luât giao dich điên t quôc tê va cua số ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ử ́ ́ ̀ ̉ ́ quôc gia trên thê gi í ́ ớ 2.2.2.2. Môt sô qui đinh chung vê khuôn khô phap ly th ng mai điên t toan câụ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ươ ̣ ̣ ử ̀ ̀ 2.2.3. Cac văn ban phap qui vê giao dich điên t tai Viêt Naḿ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ử ̣ ̣ 2.2.3.1. S cân thiêt xây d ng c s phap li cho giao dich điên t tai Viêt Namự ̀ ́ ự ơ ở ́ ́ ̣ ̣ ử ̣ ̣ 2.2.3.2. Luât giao dich điên t cua Viêt Naṃ ̣ ̣ ử ̉ ̣ Tóm t t n i dungắ ộ M ng máy tính hay h th ng m ng là m t t p h p các máy tính t ho t đ c k t n iạ ệ ố ạ ộ ậ ợ ự ạ ượ ế ố nhau thông qua các ph ng ti n truy n d n cho phép chia s tài nguyên: máy in, máyươ ệ ề ẫ ẻ fax, t p tin, d li u …ậ ữ ệ Các thành ph n c a m ng bao g m các thi t b đ u cu i, môi tr ng truy n và giaoầ ủ ạ ồ ế ị ầ ố ườ ề th c chuy n giao thông tin. ứ ể ng d ng c a m ng máy tính r t to l n và thông th ng đ c chia làm hai m ng,Ứ ụ ủ ạ ấ ớ ườ ượ ả đ iố với m ng n i bạ ộ ộ nó có tác d ng chia s các tài nguyên, tăng đ tin c y và s anụ ẻ ộ ậ ự toàn c a thông tin đ ng th i t n d ng kh năng c a h th ng, chuyên môn hoá cácủ ồ ờ ậ ụ ả ủ ệ ố máy tính; đ iố v iớ xã h i, h th ng m ng cung c p nhi u ti n l i cho s truy n thôngộ ệ ố ạ ấ ề ệ ợ ự ề tin trong các m i quan h ng i v i ng i.ố ệ ườ ớ ườ Theo ph m vi s d ng, m ng máy tính có th đ c phân chia thành ba m c đ :ạ ử ụ ạ ể ượ ứ ộ m ng Internet, m ng n i b và m ng m r ng. ạ ạ ộ ộ ạ ở ộ Đ th c hi n vi c truy n tin trong m ng máy tính, giao th c TCP/IP đ c sể ự ệ ệ ề ạ ứ ượ ử d ng, bao g m các b c: chia m i đo n thông tin và tin báo thành các gói tin; Phânụ ồ ướ ỗ ạ phát các gói tin đó đ n các đi m đích thích h p; sau đó ráp n i các gói tin này thànhế ể ợ ố d ng ban đ u. ạ ầ Hàng lo t các thi t b s tham gia vào quá trình x lý các gói tin đó và đ nh tuy nạ ế ị ẽ ử ị ế đ chúng có th đ n đ c đích cu i cùng đã đ nh tr c. Năm trong s các thi t bể ể ế ượ ố ị ướ ố ế ị quan tr ng nh t tham gia vào quá trình này đó là các b trung tâm, các c u n i, cácọ ấ ộ ầ ố c ng n i, các b l p và các b đ nh tuy nổ ố ộ ặ ộ ị ế Trong s các m ng máy tính, Internet đ c s d ng r ng rãi nh t vì có đ c đa d ngố ạ ượ ử ụ ộ ấ ượ ạ các ng d ng trong đó, World Wide Web là ng d ng ph bi n nh t, nó th c ch t làứ ụ ứ ụ ổ ế ấ ự ấ m t h th ng thông tin phân tán có quy mô toàn c u bao g m hàng tri u các website. ộ ệ ố ầ ồ ệ M t trang Web mu n t n t i trên Internet c n có các thành ph n: ngôn ng HTML;ộ ố ồ ạ ầ ầ ữ Giao th c; Giao di n c ng chung và đ a ch trang Web.ứ ệ ổ ị ỉ Đ thi t k m t Website, đ u tiên ta ph i xác đ nh các m c tiêu kinh doanh choể ế ế ộ ầ ả ị ụ Website, trên c s các m c tiêu kinh doanh đó ta xác đ nh các ch c năng c n thi tơ ở ụ ị ứ ầ ế c a h th ng c n ph i có và xác đ nh các yêu c u thông tin c n ph i có đ th c hi nủ ệ ố ầ ả ị ầ ầ ả ể ự ệ các ch c năng đó. ứ Website đ c thi t k ph i bao hàm nh ng đ c tr ng h ng ng i bán xu tượ ế ế ả ữ ặ ư ướ ườ ấ phát t nh ng trông đ i, vi n c nh c a chính ng i bán, nh ng đ c tr ng h ngừ ữ ợ ễ ả ủ ườ ữ ặ ư ướ khách hàng và nh ng đ c tr ng qu ng cáo.ữ ặ ư ả Đ qu n lý máy ch , ng i qu n tr website ph i có kh năng qu n lý n i dung, saoể ả ủ ườ ả ị ả ả ả ộ chép và t p h p thông tin, th ng kê m c đ s d ng Website và qu n tr t xa. ậ ợ ố ứ ộ ử ụ ả ị ừ Câu h i ôn t pỏ ậ Q2.1. Nêu các thành ph n ch y u c a m ng máy tính.ầ ủ ế ủ ạ Q2.2. Nêu đi m khác bi t c b n c a d ch v email truy n th ng và d ch vể ệ ơ ả ủ ị ụ ề ố ị ụ Webmail Q2.3. Phân tích s đ nguyên lý ho t đ ng c a d ch v FTPơ ồ ạ ộ ủ ị ụ Q2.4. Nêu nh ng đi m khác bi t gi a HTML và SGML (Standard Generalisedữ ể ệ ữ Markup Language) ? Q2.5. T i sao World Wide Web ngày càng tr nên ph bi n? Ch ng minh b ngạ ở ổ ế ứ ằ nh ng s li u c th .ữ ố ệ ụ ể Q2.6. Phân tích vai trò ch c năng k t h p c a ph n m m TMĐT trong vi c phát huyứ ế ợ ủ ầ ề ệ hi u qu c a ph n m m đó?ệ ả ủ ầ ề