Chương I: Kinh tế học Vi mô và những vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp

Giảng viên: Mai Văn Hùng Kinh tế học Vi m« KHÁI QUÁT VỀ KINH TẾ HỌC * MỤC TIÊU - Định nghĩa được kinh tế học vi mô - Phân biệt được KT vi mô và KT vĩ mô Biết được 3 vấn đề cơ bản của mọi tổ chức kinh tế - Trình bày được khái niệm chi phí cơ hội và nắm rõ quy luật khan hiếm, lợi suất giảm dần để lựa chọn kinh tế tối ưu. SÖÏ KHAN HIEÁM VAØ SÖÏ LÖÏA CHOÏN LÖÏA CHOÏN CAÙCH SÖÛ DUÏNG SAO CHO HIEÄU QUAÛ KINH TEÁ HOÏC NGHIEÂN CÖÙU VAÁN ÑEÀ GÌ ? Nhö theá naøo ? Cho ai ? Caùi gì ? KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ & KINH TEÁ HOÏC VÓ MOÂ VI MOÂ VÓ MOÂ Nghieân cöùu töøng chuû theå trong neàn kinh teá Nghieân cöùu toång theå neàn kinh teá Nghieân cöùu caàu & cung cuûa töøng thò tröôøng Nghieân cöùu toång caàu & toång cung KINH TEÁ HOÏC THÖÏC CHÖÙNG & CHUAÅN TAÉC THÖÏC CHÖÙNG CHUAÅN TAÉC Giaûi thích nhöõng hieän töôïng xaûy ra trong neàn kinh teá Ñöa ra nhöõng chæ daãn ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa neàn kinh teá * Các cơ chế kinh tế và việc lựa chọn các vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp a. Cơ chế mệnh lệnh (Kế hoạch hóa tập trung). b. Cơ chế thị trường c. Cơ chế hỗn hợp Trong nền kinh tế nào sau đây chính phủ giải quyết vấn đề cái gì được sản xuất ra, sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai? a. Nền kinh tế thị trường. b. Nền kinh tế hỗn hợp. c. Nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung. d. Nền kinh tế truyền thống. e. Tất cả các nền kinh tế trên * Caùc tröôøng phaùi kinh teá hoïc Hoä gia ñình Doanh nghieäp Thò tröôøng saûn phaåm Thò tröôøng caùc yeáu toá saûn xuaát CHU CHUYEÅN KINH TEÁ Kinh tế học có thể định nghĩa là: a. Cách làm tăng lượng tiền của gia đình. b. Cách kiếm tiền ở thị trường chứng khoán c. Giải thích các số liệu khan hiếm. d. Cách sử dụng các tài nguyên khan hiếm để sản xuất ra các hàng hoá dịch vụ và phân bổ các hàng hoá dịch vụ này cho các cá nhân trong xã hội. e. Tại sao tài nguyên lại khan hiếm như thế. Lý thuyết trong kinh tế học: a. Có một số đơn giản hoá hoặc bóp méo thực tế. b. Có mối quan hệ với thực tế mà không được chứng minh. c. Không thể có vì không thể thực hiện được thí nghiệm. d. Nếu là lý thuyết tốt thì không có sự đơn giản hoá thực tế. e. Có sự bóp méo quá nhiều nên không có giá trị. CÔ CAÁU THÒ TRÖÔØNG Caïnh tranh hoaøn toaøn Ñoäc quyeàn hoaøn toaøn Caïnh tranh ñoäc quyeàn Thieåu soá ñoäc quyeàn ÑAËC ÑIEÅM CUÛA THÒ TRÖÔØNG CAÏNH TRANH HOAØN TOAØN Voâ soá ngöôøi mua & baùn Saûn phaåm ñoàng nhaát Xuaát nhaäp ngaønh deã daøng Thoâng tin ñaày ñuû Chương I: Kinh tế học Vi mô và những vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp I.Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu môn kinh tế học vi mô 1. Kinh tế học Vi mô 1.1. Kinh tế học 1.2. Kinh tế học Vi mô: Người tiêu dùng - Người sản xuất - Chính phủ 2.1. Đối tượng 2. Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu môn kinh tế học vi mô 2.2. Nội dung nghiên cứu  Nghiên cứu cung cầu  Nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng  Nghiên cứu hành vi của người sản xuất  Nghiên cứu hành vi người tiêu dùng và người sản xuất trên các loại thị trường:  Nghiên cứu sự trục trặc của thị trường và vai trò điều tiết của chính phủ: 2.3. Phương pháp nghiên cứu *Phương pháp chung: kết hợp lý luận và thực tiễn, phân tích và tổng hợp, thống kê so sánh đối chiếu... *Phương pháp đặc thù: phương pháp toán học, phương pháp phân tích từng phần. 3. Một số khái niệm: 3.1. Tài nguyên Tài nguyên thiên nhiên Sức lao động Tư bản 3.2.Hàng hoá (Goods) * Hàng hoá hữu hình (visible goods) * Hàng hoá vô hình (invisible goods) 3.3. Sự khan hiếm (Scarity)  Chỉ mối quan hệ giữa nhu cầu và khả năng đáp ứng, khi nhu cầu > khả năng đáp ứng II. Những vấn đề cơ bản của Doanh nghiệp 1. Doanh nghiệp, quá trình kinh doanh, chu kỳ kinh doanh 2. Vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp: sản xuất cái gì, như thế nào và cho ai. II. Lựa chọn kinh tế tối ưu: 1.Bản chất của sự lựa chọn: * Tại sao phải lựa chọn: vì thế giới chúng ta đang sống đặc trưng bởi sự khan hiếm * Thế nào là sự lựa chọn: Là cách thức mà các thành viên kinh tế sử dụng để đưa ra các quyết định tốt nhất có lợi nhất cho họ 2. Mục tiêu Người tiêu dùng Người sản xuất Chính phủ * Chi phí cơ hội (opportunity cost) chi phí cơ hội của 1 hoạt động là giá trị của hoạt động thay thế tốt nhất bị bỏ qua khi 1 sự lựa chọn kinh tế được thực hiện. *Lưu ý:  Chi phí cơ hội là công cụ của sự lựa chọn nhưng đôi khi nó không thể hiện được bằng tiền  Tính chi phí cơ hội chỉ xem xét hoạt động thay thế tốt nhất bị bỏ qua vì trên thực tế khi ta lựa chọn 1 phương án thì có nhiều phương án khác bị bỏ qua. 3. Phương pháp lựa chọn 3.1. Lợi ích cận biên: (MU: Marginal utility) Là sự thay đổi của tổng lợi ích khi có sự thay đổi của một đơn vị hàng hoá trong mức độ hoạt động gây ra 3.2. Chi phí cận biên (MC: Marginal cost) Là sự thay đổi của tổng chi phí khi có sự thay đổi của một đơn vị hàng hoá trong mức độ hoạt động gây ra 3.3. Nguyên tắc lựa chọn:  MU > MC : nên tăng mức độ hoạt động  MU < MC : nên giảm mức độ hoạt động  MU = MC : mức độ hoạt động lúc này tối ưu  Q*. 4. Đường giới hạn khả năng sản xuất: (PPF Production possibility frontier) * Khái niệm: Là những kết hợp hàng hoá mà một nền kinh tế có thể sản xuất được với nguồn tài nguyên nhất định với một trình độ công nghệ hiện có. ÑÖÔØNG GIÔÙI HAÏN KHAÛ NAÊNG SAÛN XUAÁT Hàng tiêu dùng Thiết bị CB °F - Neàn kinh teá chæ coù 2 ngaønh - Kyõ thuaät saûn xuaát vaø nguoàn cung caùc yeáu toá khoâng ñoåi Giaû ñònh : Đường PPF nghiêng xuống từ trái sang phải thể hiện 2 nguyên tắc kinh tế:  Thứ nhất: có một giới hạn về các hàng hoá dịch vụ được sản xuất ra nhằm thể hiện sự khan hiếm  Thứ hai: chỉ có thể tăng sản lượng sản xuất ra của hàng hoá này bằng việc giảm sản lượng của hàng hoá khác và ngược lại điều này thể hiện chi phí cơ hội.  Các điểm nằm trên ABCD là hiệu quả, các điểm nằm trong ABCD là chưa hiệu quả, các điểm nằm ngoài ABCD là không có khả năng sản xuất TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ Đường giới hạn khả năng SX dịch chuyển sang trái khi có sự Tăng trưởng kinh tế: Nguyên nhân: Tăng cường các Yếu tố đầu vào, Sự thay đổi về công nghệ,….. Đường giới hạn khả năng sản xuất lồi so với gốc tạo độ biểu thị a. Đường giới hạn khả năng sản xuất đi từ tây bắc sang đông nam. b. Đường giới hạn khả năng sản xuất lõm so với gốc tọa độ. c. Quy luật hiệu suất giảm dần. d. Đường giới hạn khả năng sản xuất có độ dốc thay đổi. e. Tất cả đều đúng. QUY LUẬT KINH TẾ CƠ BẢN Quy luật khan hiếm Quy luật năng suất cận biên giảm dần Quy luật chi phí cơ hội ngày càng tăng khi muốn có thêm một số lượng bằng nhau về một mặt hàng thì xã hội phải hy sinh ngày càng nhiều mặt hàng khác. THẢO LUẬN Anh B có 500 triệu, hiện tại anh đang phân vân không biết nên làm gì với số tiền này để 5 năm sau anh B sẽ sử dụng số tiền này để mua nhà. Gửi ngân hàng với lãi suất 10%/năm Đầu cơ mua một mảnh đất dự kiến sau 5 năm sẽ bán được 700tr Mua cổ phiếu của một công ty điện để sau 5 năm sẽ bán lại Bạn sẽ khuyên anh B làm gì với số tiền trên, chi phí cơ hội của các phương án trên là gì? THẢO LUẬN Buổi sáng Linh thấy đói bụng và muốn đi ăn một tô bún. Giá một tô bún sinh viên là 15k, Linh sẵn sàng ăn liền. Nhưng tại mức giá là 20k, dù hơi ngập ngừng nhưng vì đói nên vẫn quyết định ăn. Khi giá ở mức 25k, sau khi suy nghĩ và tính toán Linh quyết định nhịn ăn sáng để dành tiền cho việc uống café 15k và dùng vào việc khác. Vậy lợi ích của việc ăn sáng đối với Linh là gì? Nếu giá tô bún là 15k, giá ly café 15k thì tổng lợi ích sau khi cả ăn sáng và uống café của Linh có phải là 30k không? Vì sao?