Chương 4 Công nghệ kiểm soát chất thải rắn

CHƯƠNG 4 CÔNG NGHỆ KIỂM SOÁT CHẤT THẢI RẮN NỘI DUNG CHÍNH: 4.1. Nguồn gốc và phân loại CTR đô thị 4.2. Những vấn đề môi trường liên quan tới CTR đô thị 4.3. Kiểm soát ô nhiễm do CTR đô thị 4.4. Những tồn tại trong quản lý CTR đô thị ở Việt Nam Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.1. NGUỒN GỐC VÀ PHÂN LOẠI CTR ĐÔ THỊ NGUỒN PHÁT SINH CTR ĐÔ THỊ: - Khu dân cư - Trung tâm thương mại - Công sở, trường học, công trình công cộng - Khu vực dịch vụ đô thị, sân bay, bến cảng - Bệnh viện và các trung tâm y tế - Nhà máy, xí nghiệp trong khu vực đô thị - Công trình xây dựng - Bùn thải từ trạm XLNT và cống thoát nước đô thị Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. PHÂN LOẠI CTR ĐÔ THỊ THEO BẢN CHẤT NGUỒN TẠO THÀNH: - CTR sinh hoạt - CTR công nghiệp - CTR xây dựng - CTR y tế THEO THÀNH PHẦN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ VÀ HOÁ HỌC: - CTR hữu cơ và CTR vô cơ - CTR dễ cháy và khó cháy Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. PHÂN LOẠI CTR ĐÔ THỊ THEO MỨC ĐỘ NGUY HẠI: - CTR không nguy hại: không chứa các chất và hợp chất có một trong các đặc tính nguy hại trực tiếp hoặc tương tác thành phần - CTR nguy hại: chứa các loại hoá chất dễ gây phản ứng, độc hại, các chất dễ cháy nổ, các chất phóng xạ, các chất thải nhiễm khuẩn, lây lan, v.v. có nguy cơ đe doạ tới sức khoẻ con người. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2. NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG LIÊN QUAN TỚI CTR ĐÔ THỊ NỘI DUNG CHÍNH: 4.2.1. Lãng phí tài nguyên 4.2.2. Ô nhiễm môi trường không khí 4.2.3. Ô nhiễm môi trường nước 4.2.4. Tập trung sinh vật gây bệnh và truyền bệnh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2.1. LÃNG PHÍ TÀI NGUYÊN - Thải bỏ phế thải giấy → lãng phí tài nguyên rừng - Thải bỏ phế thải kim loại → lãng phí tài nguyên khoáng sản KL - Thải bỏ phế thải nhựa → lãng phí tài nguyên dầu mỏ - Thải bỏ phế thải cao su → lãng phí tài nguyên than đá, dầu mỏ - Thải bỏ phế thải thuỷ tinh → lãng phí tài nguyên đất v.v. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2.2. Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ Khí phát sinh từ quá trình phân huỷ rác bao gồm CH4 , NH3 , H2S, hợp chất hữu cơ chứa phốt pho, hợp chất hữu cơ mạch vòng, v.v có mùi khó chịu và gây ô nhiễm không khí Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2.3. Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC Ô nhiễm môi trường nước do rác thải xả bừa bãi vào nguồn nước: Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2.3. Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC Ô nhiễm môi trường nước do nước rỉ rác: - COD rất cao (3.000 – 60.000 mg/l) - Chứa dầu mỡ, KLN, các chất dinh dưỡng với hàm lượng rất cao (tổng N = 150 mg/l) - Chứa vi trùng gây bệnh - Mùi hôi Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.2.4. LAN TRUYỀN DỊCH BỆNH Bãi rác là nơi trú ngụ của các vật chủ và vật trung gian truyền bệnh như ruồi, muỗi, chuột, gián, v.v. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3. KIỂM SOÁT Ô NHIỄM DO CTR ĐÔ THỊ NỘI DUNG CHÍNH: 4.3.1. Phân loại CTR tại nguồn 4.3.2. Tái sử dụng CTR đô thị 4.3.3. Tái chế CTR đô thị 4.3.4. Xử lý CTR đô thị 4.3.5. Chôn lấp CTR đô thị Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.1. PHÂN LOẠI CTR TẠI NGUỒN PHÂN LOẠI: - CTR hữu cơ - CTR có thể tái sử dụng, tái chế: kim loại, cao su, thuỷ tinh, nhựa, giấy - CTR nguy hại Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.2. TÁI SỬ DỤNG CTR ĐÔ THỊ — Sử dụng lại các loại chai, lọ, thùng, túi xách nhiều lần để giảm lượng thải. — VD: Sử dụng nhiều lần các chai đựng bằng thuỷ tinh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.2. TÁI SỬ DỤNG CTR ĐÔ THỊ — Sử dụng phế thải để chế tạo các đồ gia dụng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.3. TÁI CHẾ CTR ĐÔ THỊ MỤC ĐÍCH TÁI CHẾ: Sử dụng CTR làm nguyên liệu đầu vào của các quá trình sản xuất nhằm giảm lượng thải và tiết kiệm tài nguyên CÁC LOẠI CTR THÔNG DỤNG CÓ THỂ TÁI CHẾ: - Kim loại - Cao su - Thuỷ tinh - Nhựa - Giấy Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ KIM LOẠI — NGUYÊN LÝ: Kim loại phế liệu → tẩy rỉ → tinh chế → sản xuất kim loại dạng tấm, phôi hoặc cuộn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ CAO SU — NGUYÊN LÝ: Cao su cũ → nghiền → chế tạo thành bột và hạt cao su → tái sử dụng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ THUỶ TINH — NGUYÊN LÝ: Thuỷ tinh phế thải → đập vỡ → nấu → chế tạo dụng cụ thuỷ tinh mới Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ NHỰA — NGUYÊN LÝ: Phế thải nhựa → làm vụn → nấu → tạo hạt → chế tạo sản phẩm bằng nhựa mới Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ GIẤY — NGUYÊN LÝ: Giấy loại → cắt vụn → nấu → bột giấy → sản xuất giấy tái chế Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. TÁI CHẾ GIẤY Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.4. XỬ LÝ CTR ĐÔ THỊ NỘI DUNG CHÍNH: - Sản xuất phân compost - Đốt rác Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. SẢN XUẤT PHÂN COMPOST NGUYÊN LIỆU: Rác hữu cơ Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. SẢN XUẤT PHÂN COMPOST NGUYÊN LÝ: Phân huỷ rác hữu cơ thành dạng mùn nhờ hoạt động của các vi sinh vật và côn trùng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. SẢN XUẤT PHÂN COMPOST QUY MÔ CÔNG NGHIỆP Rác hữu cơ Phân hầm cầu Trộn Lên men Cung cấp độ ẩm Thổi khí cưỡng bức Kiểm soát nhiệt độ tự động Ủ chín Sàng Tinh chế Trộn phụ gia NPK Tạo hạt Đóng bao 21 ngày Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. SẢN XUẤT PHÂN COMPOST QUY MÔ CÔNG NGHIỆP Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. SẢN XUẤT PHÂN COMPOST QUY MÔ HỘ GIA ĐÌNH Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. ĐỐT CTR ĐÔ THỊ NGUYÊN LÝ: Đốt rác thải và thu hồi nhiệt lượng sinh ra trong quá trình đốt để sưởi ấm hoặc sản xuất điện ƯU ĐIỂM: Tiết kiệm năng lượng NHƯỢC ĐIỂM: Gây ô nhiễm không khí (210 loại dioxin, HCl, F2 , kim loại nặng, v.v.) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.3.5. CHÔN LẤP CTR ĐÔ THỊ YÊU CẦU CỦA BÃI CHÔN LẤP RÁC HỢP VỆ SINH: - Có khoảng cách hợp lý so với khu dân cư - Không gây ô nhiễm nước, không khí, đất - Không lưu chứa các vật chủ và vật trung gian truyền bệnh - Không gây nguy hiểm cháy, nổ - Không làm mất mỹ quan Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. CẤU TẠO BÃI CHÔN LẤP RÁC HỢP VỆ SINH Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. BÃI CHÔN LẤP RÁC HỢP VỆ SINH ĐANG VẬN HÀNH Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. BÃI CHÔN LẤP RÁC HỢP VỆ SINH Đà HẾT THỜI HẠN Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 4.4. NHỮNG TỒN TẠI TRONG QUẢN LÝ CTR ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM NỘI DUNG CHÍNH: 4.4.1. Không phân loại tại nguồn 4.4.2. Tình trạng xả rác bừa bãi rất phổ biến 4.4.3. Không thu gom triệt để 4.4.4. Rác thải y tế chưa được xử lý triệt để 4.4.5. Rất ít rác hữu cơ được xử lý 4.4.6. Các bãi chôn lấp quá tải, không hợp vệ sinh, thiếu không gian để xây dựng bãi chôn lấp Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. KHÔNG PHÂN LOẠI RÁC TẠI NGUỒN NGUYÊN NHÂN: - Ý thức bảo vệ môi trường của người dân còn kém - Các dự án thí điểm phân loại rác tại nguồn hoạt động không hiệu quả Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. XẢ RÁC BỪA BÃI NGUYÊN NHÂN: - Ý thức bảo vệ môi trường của người dân còn kém - Không đủ thùng chứa rác Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. KHÔNG THU GOM TRIỆT ĐỀ NGUYÊN NHÂN: - Hệ thống thu gom không đủ đáp ứng nhu cầu xả rác của thành phố Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. RÁC THẢI Y TẾ CHƯA ĐƯỢC XỬ LÝ TRIỆT ĐỂ NGUYÊN NHÂN: - Lò đốt rác y tế không đủ đáp ứng nhu cầu đốt rác y tế của toàn thành phố - Hệ thống thu gom, phân loại rác thải y tế hoạt động kém - Cá nhân vụ lợi đem rác thải y tế bán cho các cơ sở tái chế (Ghi chú hình ảnh: Rác thải y tế bán ra ngoài bị cảnh sát bắt giữ) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. RẤT ÍT RÁC THẢI HỮU CƠ ĐƯỢC XỬ LÝ NGUYÊN NHÂN: - Thiếu kinh phí xây dựng nhà máy chế biến phân compost từ rác - Các hộ gia đình không có đủ không gian để ủ phân conpost - Không tìm được đầu ra tiêu thụ phân compost Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. BÃI CHÔN LẤP QUÁ TẢI, KHÔNG HỢP VỆ SINH NGUYÊN NHÂN: - Quy hoạch phát triển đô thị không hợp lý - Lượng rác thải quá nhiều do ít được phân loại và xử lý - Bãi rác cũ, chưa quan tâm tới các vấn đề môi trường của bãi rác (Ghi chú hình ảnh: Nước rỉ rác từ bãi rác Gò Cát) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.