Chẩn đoán và điều trị nghẽn động mạch

Chaån ñoaùn vaø ñieàu tròNGHEÕN ÑOÄNG MAÏCH NGOAÏI BIEÂN CAÁP TÍNH TS. Ñoã Kim Queá BV Thoáng Nhaát Môû ñaàu TÑMNBCT laø moät caáp cöùu ngoaïi khoa tim maïch vôùi taàn suaát ngaøy caøng taêng. Chaån ñoaùn sôùm vaø xöû trí kòp thôøi mang laïi keát quaû toát cho BN. Nhieàu tröôøng hôïp chaån ñoaùn nhaàm laøm chaäm treã trong chaån ñoaùn vaø xöû trí. Keát quaû 214 TH. Môû ñaàu 1628 Harvey moâ taû TÑMNBCT. 1856 Virchow moâ taû ngheõn ñoäng maïch do vieâm noäi taâm maïc. 1899 Welch moâ taû bieåu hieän L.saøng Greenspan(1934), Groth(1940) moâ taû caùc TÑMNBCT do khoái u. Môû ñaàu Sabanijev (1896), Handley(1907) phaãu thuaät laáy khoái taéc ÑM. 1911 Labey thöïc hieän thaønh coâng phaãu thuaät laáy huyeát khoái gaây taéc ÑM caáp. 1930 Heparin ñöôïc söû duïng trong ñieàu trò taéc ñoäng maïch Môû ñaàu 1934 Denk, Leriche, Fontain chuû tröông ñieàu trò baûo toàn. 1963 Fogarty giôùi thieäu oáng thoâng laáy khoái taéc ñoäng maïch. Haimovici, Cormier, Devin nghieân cöùu caùc roái loaïn chuyeån hoùa do TÑMNBCT. Phaân loaïi Ngheõn ñoäng maïch caáp tính: Hoäi chöùng taéc ñoäng maïch caáp tính Coù toån thöông ôû tim hoaëc maïch maùu lôùn treân ñoäng maïch bò taéc. Khoâng coù toån thöông lôùp trong ñoäng maïch taïi vò trí ñoäng maïch bò taéc. Phaân loaïi Huyeát khoái ñoäng maïch caáp tính: Hoäi chöùng taéc ñoäng maïch caáp tính Coù tieàn söû ñau caùch hoài. Coù toån thöông lôùp trong ñoäng maïch taïi choã taéc maïch.. Laâm saøng Ñau Chi laïnh Thay ñoåi maøu saéc da Maát maïch ngoaïi vi. Dò caûm. Lieät cô Laâm saøng Tieàn söû beänh van tim, cô tim thieáu maùu. Coù rung nhó. Chaán thöông maïch treân ñöôøng ñi ñoäng maïch. Sau caùc thuû thuaät treân maïch maùu. Caän laâm saøng Sieâu aâm doppler maïch maùu. X quang ñoäng maïch. CT scan, Multi-slides. Hình aûnh Dupplex Hình aûnh Dupplex Hình aûnh X quang ñoäng maïch Hình aûnh X quang ñoäng maïch Tieán trieån TÑMCT Söï taïo cuïc maùu ñoâng thöù phaùt. Aûnh höôûng treân moâ thieáu maùu Caùc roái loaïn do taùi töôùi maùu. Töï tieâu cuïc maùu ñoâng. Cuïc maùu ñoâng thöù phaùt Aûnh höôûng treân moâ thieáu maùu Vò trí taéc ñoäng maïch. Soá löôïng vaø ñoä lôùn caùc voøng noái. Cung löôïng tim. Roái loaïn do taùi töôùi maùu Toaøn thaân: Truïy tuaàn hoaøn Suy hoâ haáp Suy thaän caáp Taïi choã: Phuø neà chi Hoaïi töû thöù phaùt. Sinh lyù beänh Sinh lyù beänh Tuoåi vaø giôùi 9598 Vò trí Chi döôùi:179 Chi treân: 35 Nguyeân nhaân Nguyeân nhaân Thôøi gian Chaån ñoaùn NÑMNBCT HC thieáu maùu nuoâi chi caáp tính Tieàn söû beänh van tim Tieàn söû beänh cô tim thieáu maùu hoaëc NMCT. Khoâng daáu hieäu ñau caùch hoài. Bieåu hieän treân Ñieän tim Chaån ñoaùn vò trí Daáu hieäu laâm saøng: Vò trí maát maïch. Giôùi haïn vuøng chi thieáu maùu nuoâi. Dupplex vaø X quang ñoäng maïch. Hình aûnh Dupplex Chaån ñoaùn nguyeân nhaân Do beänh van tim: Daáu hieäu beänh van tim treân LS. Sieâu aâm tim. Do beänh cô tim thieáu maùu: Tieàn söû ñau thaét ngöïc. Daáu hieäu TMCT hoaëc NMCT treân ECG. Sieâu aâm tim vaø men tim Chaån ñoaùn nguyeân nhaân Phình ñoäng maïch Tuùi phình ñoäng maïch treân vò trí ñm taéc. Khoâng beänh lyù tim. Xô vöõa ñoäng maïch: Khoâng coù beänh tim. Maûng xô vöõa treân sieâu aâm hoaëc XQ ñm Maûng xô vöõa khi moå. Hình aûnh XQ ñm Möùc ñoä thieáu maùu nuoâi chi Chöa ñe doaï hoaïi töû : Chi laïnh, taùi nhôït nhöng khoâng tím. Tín hieäu Doppler ôû ñm vaø tm xa (+). Ñe doaï hoaïi töû: Tím, giaûm caûm giaùc vaø vaän ñoäng. Tín hieäu Doppler ôû ñm. (-), tm. (+). Hoaïi töû chi: Maát caûm giaùc vaø vaän ñoäng. Tín hieäu Doppler ôû ñm vaø tm xa (-). Phöông phaùp ñieàu trò Chæ ñònh phaãu thuaät Phuïc hoài löu thoâng maïch maùu: Chöa hoaïi töû . Ñoaïn chi: Hoaïi töû chi. Ñieàu trò phaãu thuaät Laáy khoái ngheõn ñoäng maïch baèng oáng thoâng Fogarty laø PT ñôn giaûn vaø hieäu quaû. Boùc lôùp trong ñm hoaëc caàu noái cho nhöõng TH coù heïp naëng / taéc do XVDM keøm theo. Caét tuùi phình vaø phuïc hoài löu thoâng cho nhöõng TH coù phình ñm. Phöông phaùp phaãu thuaät Phaãu thuaät laáy khoái taéc ñoäng maïch Phaãu thuaät laáy khoái taéc ñoäng maïch Phaãu thuaät gheùp ñoäng maïch Ñieàu trò phaãu thuaät Chuïp XQ ñoäng maïch trong moå giuùp: Ruùt ngaén thôøi gian chaån ñoaùn . Ñaùnh giaù heä thoáng maïch maùu. Phoøng ngöøa hoäi chöùng taùi töôùi maùu. Söû duïng Heparin duy trì aPTT 60 - 90”. X quang ñoäng maïch trong moå Keát quaû khí maùu vaø ion ñoà Phöông phaùp ñieàu trò Ñieàu trò Heparin cho nhöõng tröôøng hôïp theå traïng quaù naëng vaø taéc ñoäng maïch xa. Thuoác tieâu sôïi huyeát caàn nghieân cöùu theâm. Wasselle, Garcia, Ye: Chæ hoã trôï PT. Ouriel, Norem, Alavaikko: Duøng tröïc tieáp vaøo ñoäng maïch. Ñieàu trò baèng thuoác tieâu sôïi huyeát ÖU ÑIEÅM: Traùnh RLCH ñoät ngoät. Giaûi quyeát huyeát khoái trong caùc maïch maùu nhoû. NHÖÔÏC ÑIEÅM: Chæ coù taùc duïng vôùi huyeát khoái Ñoøi hoûi theo doõi saùt sao. Hieäu quaû khoâng chaéc chaén. Keát quaû Keát luaän NÑMNBCT coøn laø thaùch thöùc vôùi caùc PTV TM vì tæ leä TV vaø ñoaïn chi cao. Chaån ñoaùn chuû yeáu döïa vaøo LS. Laáy khoái ngheõn maïch baèng oáng thoâng Fogarty laø PP ñôn giaûn vaø hieäu quaû. Söû duïng khaùng ñoâng laø heát söùc quan troïng. Ñieàu trò toát nhöõng beänh lyù nguyeân nhaân. Algorithm for management Suspect AAO Distal pulse return Limb not salvageble (muscle rigor..) Amputation Limb salvageable Arterial embolectomy No distal pulse Heparin therapy angiogram Severe occlusive diseases Bypass Residual clot No lesion Accessible Thrombolysis Re embolectomy Inaccessible