Các nguồn tài trợ cho cán cân vãng lai

c có th đ cho CA t bù đ pồ ừ ố ặ ừ ặ ể ể ự ắ b ng cách phá giá n i t .ằ ộ ệ 1. Bù đ p thâm h t CA b ng Kắ ụ ằ ho c OFB. ặ Có th bù đ p ể ắ cán cân vãng lai t các ngu n sau:ừ ồ  Ki u h iề ố Nhóm 1_NHC_K10. 4 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ  Cán cân v nố • Cán cân v n dài h n:ố ạ  Đ u t tr c ti p, đ u t gián ti pầ ư ự ế ầ ư ế  Vay dài h nạ • Cán cân v n ng n h nố ắ ạ • Chuy n giao v n m t chi uể ố ộ ề  Sd OFB Nhóm 1_NHC_K10. 5 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ B ng t ng k t cán cân vãng lai và cán cân v n c a Vi t Nam t 1999 đ nả ổ ế ố ủ ệ ừ ế năm 2008 và d tính năm 2009ự T b ng t ng k t trên ta có th rút ra nh n xét r ng: CA liên t c thâm h từ ả ổ ế ể ậ ằ ụ ụ t năm 2005 đ n năm 2008 và m c đ thâm h t ngày càng tăng d n. trongừ ế ứ ộ ụ ầ Nhóm 1_NHC_K10. 6 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ khi đó K t năm 2005 đ n năm 2008 liên t c th ng d vì Vi t Nam đã sừ ế ụ ặ ư ệ ử d ng K đ bù đ p thâm h t c a CA là ch y u.ụ ể ắ ụ ủ ủ ế Ví d : Thi u h t năm 2007 đ c gi i quy t b ng ba ngu n tài chính tụ ế ụ ượ ả ế ằ ồ ừ n c ngoài đ vào: (1) Ki u h i chuy n v n c 6,3 t USD b ng 9,8%ướ ổ ề ố ể ề ướ ỉ ằ GDP, (2) đ u t tr c ti p c a n c ngoài kho ng 4 t USD, và (3) ph nầ ư ự ế ủ ướ ả ỉ ầ còn l i là đ u t gián ti p vào th tr ng ch ng khoán và vay m n ng nạ ầ ư ế ị ườ ứ ượ ắ h n.ạ Xét các ngu n c th :ồ ụ ể 1.1. L ng ngo i t chuy n t n c ngoài vào Vi t Nam:ượ ạ ệ ể ừ ướ ệ T năm 1999 đ n năm 2008 l ng ngo i t chuy n vào Vi t Nam khôngừ ế ượ ạ ệ ể ệ ng ng tăng:ừ Năm 1999, l ng ngo i t chuy n vào Vi t Nam đ t 1,18 t USD, nămượ ạ ệ ể ệ ạ ỷ 2005 là 3,8 t USD thì năm 2007 đã đ t 6,43 t USD. Trong đó quan tr ngỷ ạ ỷ ọ nh t là ngu n ki u h i chuy n v Vi t Nam.ấ ồ ề ồ ể ề ệ Các quy đ nh v qu n lý ngo i h i th hi n trong ngh đ nhị ề ả ạ ố ể ệ ị ị 63/1999NĐ-CP đ n pháp l nh ngo i h i năm 2005 đã t ng b c t doế ệ ạ ố ừ ướ ự hóa các giao d ch vãng lai, đ c bi t là chính sách ki u h i ngày càng thôngị ặ ệ ề ố thoáng, phù h p v i thông l qu c t . Ng i nh n ki u h i không ph iợ ớ ệ ố ế ườ ậ ề ố ả đóng thu thu nh p, giá tr ki u h i chuy n v n c không h n ch , cácế ậ ị ề ố ể ề ướ ạ ế đ n v chi tr ki u h i đ a ti n đ n t n nhà cho ng i thơ ị ả ề ố ừ ề ế ậ ườ ụ h ng….ngoài ra Vi t Nam tr thành thành viên t ch c th ng m i thưở ệ ở ổ ứ ươ ạ ế gi i WTO cùng v i nh ng n đ nh v chính tr , s tăng tr ng cao vớ ớ ữ ổ ị ề ị ự ưở ề kinh t , s sôi đ ng c a th tr ng ch ng khoán và th tr ng b t đ ngế ự ộ ủ ị ườ ứ ị ườ ấ ộ s n, s c i thi n m nh m v môi tr ng đ u t , th tr ng lao đ ngả ự ả ệ ạ ẽ ề ườ ầ ư ị ườ ộ Nhóm 1_NHC_K10. 7 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ kh i s c và m c đ h i nh p kinh t qu c t cao trong nh ng năm qua…ở ắ ứ ộ ộ ậ ế ố ế ữ cho phép thu hút l ng ki u h i chuy n v n c liên t c tăng nhanh.ượ ề ố ể ề ướ ụ Ki u h i hi n nay đ c chuy n v n c theo nhi u con đ ng nhề ố ệ ượ ể ề ướ ề ườ ư chuy n ti n qua ngân hàng, qua các công ty chuy n ti n nhanh, qua cácể ề ể ề đ i lý làm d ch v ki u h i,chuy n ti n t do, t mang vào khi nh p c nhạ ị ụ ề ố ể ề ự ự ậ ả nên càng t o đi u ki n ngo i h i vào Vi t Nam. ạ ề ệ ạ ố ệ Vi n tr chính th c không hoàn l i là 0,188 t USD. Đây là ngu nệ ợ ứ ạ ỉ ồ quan tr ng góp ph n gia tăng d tr ngo i h i c a Vi t Nam trong th iọ ầ ự ữ ạ ố ủ ệ ờ gian này. Ki u h i (tri u USD)ề ố ệ 1757 1820 2100 2700 3800 4500 5500 2830 5700 3200 7200 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Jun- 09 Proj 2009 T ri u U S D ệ Ki u h i (tri u USD)ề ố ệ Ngu n: Th i báo Kinh t - Kinh t VN và th gi i 2005 – 2006; ồ ờ ế ế ế ớ website: vnexpress.net D báo năm 2009 gi m nhi u so v i năm 2008:ự ả ề ớ Hôm 17 tháng 6, Th ng đ c Ngân hàng Nhà n c Nguy n Văn Giàu nóiố ố ướ ễ r ng ki u h i trong năm 2009 có th đ t m c 5,6 đ n 5,7 t đô la, th pằ ề ố ể ạ ứ ế ỉ ấ h n 20% so v i năm tr c. D báo c a Ngân Hàng Nhà N c Vi t Namơ ớ ướ ự ủ ướ ệ xu t phát t tình hình th c t là trong 6 tháng đ u năm nay, l ng ki uấ ừ ự ế ầ ượ ề h i mà Vi t Nam nh n đ c ch là 2,83 t đô la.ố ệ ậ ượ ỉ ỷ Nhóm 1_NHC_K10. 8 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Gi i thích v nguyên nhân khi n cho ki u h i chuy n v Vi t Nam gi mả ề ế ề ố ể ề ệ ả sút, gi i quan sát đã nêu b t y u t kh ng ho ng toàn c u. Ki u h i nóiớ ậ ế ố ủ ả ầ ề ố chung xu t phát t hai ngu n chính : ti n dành d m c a ng i Vi t Namấ ừ ồ ề ụ ủ ườ ệ trong n c đi xu t kh u lao đ ng g i v cho gia đình, và ti n c a ng iướ ấ ẩ ộ ở ề ề ủ ườ Vi t đ nh c n c ngoài g i v giúp đ thân nhân trong n c.ệ ị ư ở ướ ở ề ỡ ướ Do kh ng ho ng kinh t , nhi u n c tr c đây thu nh n nhi u lao đ ngủ ả ế ề ướ ướ ậ ề ộ Vi t Nam đã b t đ u sa th i nhân viên có s n, hay đình ch vi c thu nh nệ ắ ầ ả ẵ ỉ ệ ậ nhân công m i. H qu là ngu n ki u h i đ n t gi i này c n d n. Theoớ ệ ả ồ ề ố ế ừ ớ ạ ầ m t ghi nh n c a chính b Lao đ ng, Th ng binh và Xã h i Vi t Namộ ậ ủ ộ ộ ươ ộ ệ vào đ u tháng 9, thì trong 8 tháng đ u năm nay, m i ch có h n 45.000 laoầ ầ ớ ỉ ơ đ ng Vi t Nam đ c g i ra n c ngoài làm vi c, trong lúc ch tiêu toànộ ệ ượ ở ướ ệ ỉ năm c a Nhà n c là xu t kh uủ ướ ấ ẩ đ c 90.000 lao đ ng. Tr c đó, báo chíượ ộ ướ Vi t Nam liên t c loan tin v nh ng tr ng h p công nhân Vi t Nam tệ ụ ề ữ ườ ợ ệ ừ Malaysia, Đài Loan, Nh t B n, C ng Hoà Séc, Slovakia... ph i h i h ngậ ả ộ ả ồ ươ vì b m t công ăn vi c làm.ị ấ ệ Tuy nhiên, s ti n g i v n c c a các lao đ ng Vi t Nam hi n n cố ề ở ề ướ ủ ộ ệ ệ ở ướ ngoài ch chi m m t ph n nh trong s ki u h i g i v n c. Theo nh tỉ ế ộ ầ ỏ ố ề ố ở ề ướ ậ báo M Wall Street Journal, g n 2 ph n ba l ng ki u h i mà Vi t Namỹ ầ ầ ượ ề ố ệ nh n đ c trong th i gian quaậ ượ ờ đ n t Hoa Kỳ, n i có m t c ng đ ngế ừ ơ ộ ộ ồ ng i Vi t h i ngo i đông đ o. Kinh t Hoa Kỳ đang tr i qua m t giaiườ ệ ả ạ ả ế ả ộ đo n khó khăn, n n th t nghi p gia tăng, các y u t này t t nhiên tácạ ạ ấ ệ ế ố ấ đ ng đ n l ng ti n g i v Vi t Nam. Theo Wall Street Journal, chínhộ ế ượ ề ở ề ệ quy n M đã c tính là ki u h i mà c ng đ ng ng i Vi t t i Mề ỹ ướ ề ố ộ ồ ườ ệ ạ ỹ chuy n v Vi t Nam trong năm nay có th gi m kho ng 10%.ể ề ệ ể ả ả 1.2. Cán cân v nố Nhóm 1_NHC_K10. 9 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ a. Đ u t tr c ti pầ ư ự ế • Đ u t tr c ti p n c ngoài tăng m nh t 2000-2008ầ ư ự ế ướ ạ ừ . Đó là do môi tr ng kinh doanh đ c c i thi n h n, l i th v chi phíườ ượ ả ệ ơ ợ ế ề đ u t nh chi phí lao đ ng đang c nh tranh v i các n c trong khu v c.ầ ư ư ộ ạ ớ ướ ự Đ c bi t là sau khi Vi t Nam gia nh p WTO, lu t pháp đ c hoàn thi nặ ệ ệ ậ ậ ượ ệ cho phù h p v i lu t qu c t . Ngu n FDI thu hút ngày càng tăng còn doợ ớ ậ ố ế ồ c s h t ng c a Vi t Nam đ c nâng c p nhanh, đ c bi t là các c ngơ ở ạ ầ ủ ệ ượ ấ ặ ệ ả bi n, đ ng giao thông và các nhà máy đi n. Ngoài ra, th t c hành chínhể ườ ệ ủ ụ tuy còn ph c t p nh ng đã đ c c i thi n r t nhi u trong th i gian qua.ứ ạ ư ượ ả ệ ấ ề ờ Vi c công khai minh b ch trong v n đ thông tin, các chính sách, c chệ ạ ấ ề ơ ế qu n lý d n t o đ c ni m tin c a các nhà đ u t đ i v i Vi t Nam. H nả ầ ạ ượ ề ủ ầ ư ố ớ ệ ơ n a, môi tr ng chính tr n đ nh, giá nhân công r cũng là u đi mữ ườ ị ổ ị ẻ ư ể c aVi t Nam trong thu hút v n đ u t tr c ti p n c ngoài.ủ ệ ố ầ ư ự ế ướ V n th c hi n c a đ u t tr c ti p n c ngoài tăng đ u đ n t 2000 đ nố ự ệ ủ ầ ư ự ế ướ ề ặ ừ ế 2007, đ c bi t 2007 đ c coi là năm đ t bi n trong thu hút v n FDI.ặ ệ ượ ộ ế ố Trong giai đo n 2001- 2005 cam k t đ u t FDI bình quân t i Vi t Namạ ế ầ ư ạ ệ đ t trên 3 t USD/năm, cam k t ngu n v n ODA bình quân đ t g n 3 tạ ỷ ế ồ ố ạ ầ ỷ USD/năm. Trong đó gi i ngân FDI và ODA trung bình kho ng 1,5 tả ả ỷ USD/năm. Đ c bi t năm 2007 gi ngân FDI là 6,55 t USD tăng m nh soặ ệ ả ỷ ạ v i nh ng năm tr c. trong năm 2008, l ng v n đ u t tr c ti p n cớ ữ ướ ượ ố ầ ư ự ế ướ ngoài đăng ký đ t m c k l c 64 t USD, g n g p 3 l n năm 2007, trongạ ứ ỷ ụ ỷ ầ ấ ầ đó 60,3 t USD là v n đ u t đăng ký m i, 3,7 t USD là v n đăng kýỷ ố ầ ư ớ ỷ ố tăng thêm. Lĩnh v c công nghi p và xây d ng chi m 54,1% t ng v n đăngự ệ ự ế ổ ố ký t ng đ ng 32,6 t USD; lĩnh v c d ch v 27,4 t USD, chi mươ ươ ỷ ự ị ụ ỷ ế Nhóm 1_NHC_K10. 10 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ 45,5%. Tuy nhiên con s trong kho n m c đ u t tr c ti p n c ngoàiố ả ụ ầ ư ự ế ướ ròng thì chúng ta ch tính đ n con s gi i ngân th c t . ỉ ế ố ả ự ế Đ u t tr c ti p c a Vi t Nam ra n c ngo i m r ng sang các n cầ ư ự ế ủ ệ ướ ạ ở ộ ướ Nga, Mĩ, Đ c và các n c trong khu v c vào các lĩnh v c khai khoáng,ứ ướ ự ự ch bi n nông s n, th ng m i…Tuy nhiên so v i lu ng v n FDI thu hútế ế ả ươ ạ ớ ồ ố vào Vi t Nam thì đ u t tr c ti p c a Vi t Nam ra n c ngoài khôngệ ầ ư ự ế ủ ệ ướ đáng k . Đáng chú ý là th tr ng ch ng khoán Vi t Nam đã phát tri n,ể ị ườ ứ ệ ể trong đó giao d ch c a các nhà đ u t n c ngoài vào ch ng khoán doị ủ ầ ư ướ ứ ng i c trú Vi t Nam phát hành cũng góp ph n làm tăng cung ngo i t .ườ ư ệ ầ ạ ệ C u ngo i t cho các m c đích chi d ch v , chi thu nh p đ u t v n tăngầ ạ ệ ụ ị ụ ậ ầ ư ẫ nh ng t c đ tăng không nhanh b ng t c đ tăng c a cung ngo i t .ư ố ộ ằ ố ộ ủ ạ ệ FDI cam k tế 2,695 3,230 2,963 3,145 4,222 5,814 10,200 20,300 60,217 10,453 0 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 70,000 t U SD ỷ 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 25/8/2009 Ngu n: Th i báo kinh t - Kinh t VN;ồ ờ ế ế T ng c c th ng kê; B k ho ch và đ u tổ ụ ố ộ ế ạ ầ ư • FDI gi m m nh trong năm 2009:ả ạ Trong năm 2009, v n FDI đăng ký vào gi i ngân ch c ch n s suy gi mố ả ắ ắ ẽ ả so v i năm 2008. Nhìn vào c c u v n đăng ký FDI năm 2008 có th th yớ ơ ấ ố ể ấ r ng Malayxia, Đài Loan, Nh t B n và Xingapo đã chi m t i 80% v nằ ậ ả ế ớ ố Nhóm 1_NHC_K10. 11 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ đăng ký. N n kinh t các n c này d báo s g p nhi u khó khăn h nề ế ướ ự ẽ ặ ề ơ n a trong năm 2009, c ng v i vi c v n t đó c a các d án đăng ký chữ ộ ớ ệ ố ự ủ ự ỉ chi m kho ng 30% giá tr d đăng ký. Th c t ế ả ị ự ự ế tình hình thu hút v n đ uố ầ t tr c ti p n c ngoài FDI suy gi m m nh, đ t 10,453 t USD và chư ự ế ướ ả ạ ạ ỷ ỉ b ng 18,4% so v i cùng kỳ năm ngoái, C c Đ u t n c ngoài công bằ ớ ụ ầ ư ướ ố ngày 25/8. Hai tháng tr c, trung bình m i tháng có thêm h n 1 t USD bướ ỗ ơ ỷ ổ sung vào v n FDI c n c nh ng riêng tháng 8, c n c ch thu hút đ cố ả ướ ư ả ướ ỉ ượ thêm 350 tri u USD v n FDI.ệ ố b. Vay dài h nạ Đ c bi t năm 2005 l n đ u Vi t Nam phát hành 750 tri u USD trái phi uặ ệ ầ ầ ệ ệ ế Chính ph ra th tr ng qu c t nên kho n đ u t vào giủ ị ườ ố ế ả ầ ư ấy t có giáờ th ng d 750 tri u USD. Đây cũng là m t ngu n quan tr ng b sungặ ư ệ ộ ồ ọ ổ ngo i t cho Vi t Nam đ ng th i cũng tăng uy tín c a Vi t Nam trênạ ệ ệ ồ ờ ủ ệ tr ng qu c t và có th t o đi u ki n, t o kinh nghi m cho các đ t phátườ ố ế ể ạ ề ệ ạ ệ ợ hanhf ti p theo. Tuy nhiên, nó t o áp l c tr n lên Vi t Nam trong nh ngế ạ ự ả ợ ệ ữ năm sau này n u chúng ta không đ m b o ngu n d tr ngo i h i đ l n. ế ả ả ồ ự ữ ạ ố ủ ớ Chính ph ti p t c th c hi n vi c phát hành trái phi u qu c t trongủ ế ụ ự ệ ệ ế ố ế năm 2009-2010 và giao B Tài chính l a ch n th i gian c th thích h p.ộ ự ọ ờ ụ ể ợ B Tài chính đ c ch đ ng xác đ nh th i h n và lãi su t c a trái phi uộ ượ ủ ộ ị ờ ạ ấ ủ ế trong quá trình chào bán và đ nh giá trái phi u v i đi u ki n đ m b o lãiị ế ớ ề ệ ả ả su t trái phi u th i h n 10 năm không quá 7%/năm (lãi su t c a các tráiấ ế ờ ạ ấ ủ phi u có kỳ h n khác t ng ng v i đi u ki n trên). ế ạ ươ ứ ớ ề ệ S ti n thu đ c t vi c bán trái phi u qu c t đ hoàn tr ngân sách nhàố ề ượ ừ ệ ế ố ế ể ả n c 700 tri u USD, s còn l i giao B K ho ch và Đ u t ph i h pướ ệ ố ạ ộ ế ạ ầ ư ố ợ Nhóm 1_NHC_K10. 12 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ v i B Tài chính l a ch n d án phù h p, có kh năng tr đ c n , trìnhớ ộ ự ọ ự ợ ả ả ượ ợ Th t ng Chính ph quy t đ nh trong th i gian chu n b phát hành.ủ ướ ủ ế ị ờ ẩ ị Vi c phát hành trái phi u nàyệ ế tuân th theo Ngh quy t ủ ị ế 7/2007/NQ-CP ngày 1/6/2007 và Ngh quy tị ế 54/2007/NQ-CP c a Chính ph . Theo n iủ ủ ộ dung c a 2 Ngh quy t trên, Vi t Namủ ị ế ệ phát hành 1 tỷ USD trái phi uế Chính ph ra th tr ng v n qu c t . Kỳ h n trái phi u qu c t phát hànhủ ị ườ ố ố ế ạ ế ố ế trong năm 2007 m r ng t 10-30 năm, trong đó u tiên kỳ h n 15 và 20ở ộ ừ ư ạ năm. S trái phi u qu c t phát hành theo 2 Ngh quy t trên đ c dành cho T pố ế ố ế ị ế ượ ậ đoàn D u khí Vi t Nam, T ng Công ty Hàng h i Vi t Nam, T ng công tyầ ệ ổ ả ệ ổ Sông Đà và T ng công ty L p máy Vi t Nam vay l i đ th c hi n đ u tổ ắ ệ ạ ể ự ệ ầ ư các D án: Nhà máy l c d u Dung Qu t, D án mua tàu v n t i, D ánự ọ ầ ấ ự ậ ả ự Th y đi n Xê Ca M n 3 và Nhà máy th y đi n H a Na.ủ ệ ả ủ ệ ủ Tính đ n ngày 9/9, đã có 40 đ t phát hành trái phi u b ng ti n đ ng và 2ế ợ ế ằ ề ồ đ t phát hành trái phi u b ng ngo i t do Chính ph b o lãnh phát hànhợ ế ằ ạ ệ ủ ả trong năm 2009. Tuy nhiên, m i ch có 2.310 t đ ng và 230 tri u USDớ ỉ ỷ ồ ệ đ c huy đ ng.ượ ộ Có 36 đ t phát hành trái phi u ti n đ ng hoàn toàn th t b i khi không thuợ ế ề ồ ấ ạ đ c m t đ ng nào. L n phát hành g n đây nh t n i dài chu i phiên phátượ ộ ồ ầ ầ ấ ố ỗ hành không thành công là ngày 9/9, do Công ty Đ u t Phát tri n Đ ngầ ư ể ườ cao t c Vi t Nam phát hành 1.000 t đ ng nhu c u trái phi u chia đ u choố ệ ỷ ồ ầ ế ề hai kỳ h n 3 năm và 5 năm hoàn toàn không đ c bán ra ph n nào.ạ ượ ầ Ph n l n s ti n phát hành (2.000 t đ ng) đ c t p trung kỳ h n 2ầ ớ ố ề ỷ ồ ượ ậ ở ạ năm (kỳ h n ng n nh t) thông qua Ngân hàng Chính sách Xã h i, phátạ ắ ấ ộ hành trong tháng 6 v i lãi su t bình quân là 8,93%/năm.ớ ấ Nguyên nhân tr c ti p d nh n th y c a s th t b i trong huy đ ng v nự ế ễ ậ ấ ủ ự ấ ạ ộ ố Nhóm 1_NHC_K10. 13 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ b ng trái phi u c a Chính ph là lãi su t không h p d n. ằ ế ủ ủ ấ ấ ẫ Trong h u h t các đ t phát hành, lãi su t tr n mà t ch c phát hành đ a raầ ế ợ ấ ầ ổ ứ ư đ u th p h n lãi su t th p nh t mà các nhà th u đăng ký. Tính trung bìnhề ấ ơ ấ ấ ấ ầ qua các đ t phát hành, m c chênh l nh này là 0,88%/năm.ợ ứ ệ Thông th ng, trái phi u Chính ph đ c coi là lo i ch ng khoán phi r iườ ế ủ ượ ạ ứ ủ ro v m t thanh kho n trên th tr ng tài chính. Tuy nhiên, n u lãi su tề ặ ả ị ườ ế ấ c a lo i công c n này không đ l n đ chi n th ng đ c m c bù r i roủ ạ ụ ợ ủ ớ ể ế ắ ượ ứ ủ lãi su t mà th tr ng yêu c u thì các nhà đ u t s không m n mà v iấ ị ườ ầ ầ ư ẽ ặ ớ vi c “ôm” vào lo i ch ng khoán này. ệ ạ ứ R i ro lãi su t trong giai đo n hi n nay ch y u là kh năng gi m lãiủ ấ ạ ệ ủ ế ả ả su t th c do l m phát có th x y ra.ấ ự ạ ể ả Các thành viên tham gia đ u th u trái phi u Chính ph ch y u là cácấ ầ ế ủ ủ ế ngân hàng th ng m i. Trong th i gian v a qua cũng nh hi n nay, cácươ ạ ờ ừ ư ệ ngân hàng th ng m i c nh tranh khá quy t li t trong lĩnh v c huy đ ngươ ạ ạ ế ệ ự ộ ti n g i nh m tài tr cho các kho n tín d ng m r ng theo m c tiêu góiề ử ằ ợ ả ụ ở ộ ụ kích thích kinh t c a Chính ph và đ đ phòng kh năng l m phát cóế ủ ủ ể ề ả ạ th x y ra. Cu c c nh tranh này đã đ y m t b ng lãi su t huy đ ng lênể ả ộ ạ ẩ ặ ằ ấ ộ cao và vô hình chung đ y lãi su t yêu c u c a các t ch c này đ i v i lãiẩ ấ ầ ủ ổ ứ ố ớ su t trái phi u lên cao.ấ ế V y t i sao các t ch c phát hành v n c “khăng khăng” gi m c lãiậ ạ ổ ứ ẫ ứ ữ ứ su t không h p d n v i các nhà đ u t qua nhi u l n “kiên trì” t ch cấ ấ ẫ ớ ầ ư ề ầ ổ ứ đ u th u, nh ng không thành.ấ ầ ư M t s chuyên gia phân tích kinh t cho r ng Chính ph không s n sàngộ ố ế ằ ủ ẵ v i m c lãi su t huy đ ng trái phi u đ cao do chi phí c h i t vi cớ ứ ấ ộ ế ủ ơ ộ ừ ệ ch m gi i ngân l n. Th c t , theo thông tin t y ban Th ng v Qu cậ ả ớ ự ế ừ ủ ườ ụ ố h i, trong sáu tháng đ u năm 2009, Chính ph m i ch gi i ngân đ cộ ầ ủ ớ ỉ ả ượ Nhóm 1_NHC_K10. 14 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ kho ng 27% so v i k ho ch 37.000 t đ ng v n trái phi u Chính phả ớ ế ạ ỷ ồ ố ế ủ ban đ u.ầ Tình tr ng ch m gi i ngân trong lĩnh v c đ u t công x a nay v n t nạ ậ ả ự ầ ư ư ẫ ồ t i dai d ng do nh ng b t c p c h u v c ch . Tuy nhiên hi n nayạ ẳ ữ ấ ậ ố ữ ề ơ ế ệ đang là giai đo n đ c bi t, m t s v ng m c có th đ c gi i quy tạ ặ ệ ộ ố ướ ắ ể ượ ả ế đ c cách nh m khai thông cho dòng v n ch y nhanh nh t vào khu v c s nặ ằ ố ả ấ ự ả xu t qua đó kích thích c t ng c u và t ng cung. ấ ả ổ ầ ổ Có ý ki n cho r ng, đ gi i quy t tình th c p thi t, trong ng n h n,ế ằ ể ả ế ế ấ ế ắ ạ Chính ph nên ch p nh n m c lãi su t cao nh m huy đ ng đ c v n choủ ấ ậ ứ ấ ằ ộ ượ ố các gói kích thích kinh t .ế Nhu c u huy đ ng v n đ tài tr cho các gói kích thích kinh t là khôngầ ộ ố ể ợ ế h n ch . Trong s các kênh huy đ ng ti n đ tài tr cho m c tiêu c pạ ế ố ộ ề ể ợ ụ ấ thi t trên, phát hành trái phi u là kênh t i u h n c so v i phát hành ti nế ế ố ư ơ ả ớ ề do tính ch t “ti n ích kép” c a nó, đó là v a huy đ ng đ c ti n, v a gópấ ệ ủ ừ ộ ượ ề ừ ph n kìm ch l m phát do không làm tăng t ng ph ng ti n thanh toán.ầ ế ạ ổ ươ ệ Tuy nhiên, Chính ph không th huy đ ng trái phi u b ng m i giá doủ ể ộ ế ằ ọ có s xung đ t v i m c tiêu kích thích tín d ng c a chính sách ti n tự ộ ớ ụ ụ ủ ề ệ hi n nay. Cùng v i gói h tr lãi su t, vi c duy trì lãi su t c b n 7%/nămệ ớ ỗ ợ ấ ệ ấ ơ ả đ i v i cho vay kinh doanh là đ t o m t b ng chi phí v n th p cho cácố ớ ể ạ ặ ằ ố ấ doanh nghi p. ệ Đây chính là rào c n đ i v i lãi su t trái phi u. Chính ph không thả ố ớ ấ ế ủ ể áp d ng hai h th ng lãi su t thi u th ng nh t cũng gi ng nh ng i taụ ệ ố ấ ế ố ấ ố ư ườ không th duy trì hai m c n c chênh l ch gi a hai bình thông nhau. M tể ự ướ ệ ữ ặ khác, Chính ph cũng không th làm đi u duy ý chí là “đông c ng” thủ ể ề ứ ị tr ng tài chính.ườ Bi t tr c nh ng b t c p nan gi i đ i v i lãi su t trái phi u, các nhàế ướ ữ ấ ậ ả ố ớ ấ ế phát hành trái phi u Chính ph v n kiên trì t ch c đ u th u v i “hiế ủ ẫ ổ ứ ấ ầ ớ Nhóm 1_NHC_K10. 15 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ v ng” s “kh p” đ c v i danh m c đ u t c a m t nhà th u nào đó.ọ ẽ ớ ượ ớ ụ ầ ư ủ ộ ầ Trong lúc đang c n v n đ kích thích kinh t nh ng th t b i trong vi cầ ố ể ế ư ấ ạ ệ huy đ ng b ng phát hành trái phi u, Chính ph đã đ t đ c th a thu nộ ằ ế ủ ạ ượ ỏ ậ vay 500 tri u USD t Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB). Kho n cho vayệ ừ ể ả này đã đ c ADB chính th c phê duy t hôm 15/9/2009. Th t ng Chínhượ ứ ệ ủ ướ ph cũng đã yêu c u Ngân hàng Nhà n c, B Tài chính và B K ho chủ ầ ướ ộ ộ ế ạ và Đ u t nghiên c u ph ng án gi i ngân kho n vay có th i h n 5 nămầ ư ứ ươ ả ả ờ ạ này. Ngoài vi c góp ph n b sung ngu n v n cho gói kích thích kinh t ,ệ ầ ổ ồ ố ế kho n ngo i t 500 tri u USD này cũng đ c hy v ng s góp ph n vàoả ạ ệ ệ ượ ọ ẽ ầ vi c bình n th tr ng ngo i h i v n còn ch a “h nhi t”.ệ ổ ị ườ ạ ố ẫ ư ạ ệ Năm 2008 gi i ngân ODA c tính đ t 1,227 t USD và 6 tháng đ uả ướ ạ ỉ ầ năm 2009, gi i ngân ODA đ t 1,27 t USD. Theo trang web dddn.com.vnả ạ ỷ H i ngh T v n các nhà tài tr cho Vi t Nam (CG) l n th 15 (di n raộ ị ư ấ ợ ệ ầ ứ ễ ngày 4-5/12/2008) cho bi t ế m c cam k t ODA đ c nhóm các nhà tài trứ ế ượ ợ qu c t đ a ra cho Vi t Nam trong năm 2009 đ t 5,014.67 t USD, th pố ế ư ệ ạ ỷ ấ h n m c cam k t đ a ra năm ngoái là 8%. S dĩ các nhà tài tr v n đ a raơ ứ ế ư ở ợ ẫ ư nh ng tín hi u tích c c v cam k t ODA cho Vi t Nam là do các nhà tàiữ ệ ự ề ế ệ tr đ u đánh giá Vi t Nam s d ng khá hi u qu ngu n v n này. M t báoợ ề ệ ử ụ ệ ả ồ ố ộ cáo c a V Tài chính đ i ngo i (B Tài chính) v a đ c công b , choủ ụ ố ạ ộ ừ ượ ố bi t Vi t Nam luôn theo đu i chính sách qu n lý n th n tr ng. Chính phế ệ ổ ả ợ ậ ọ ủ Vi t Nam đã ban hành nhi u văn b n liên quan đ n qu n lý vay, tr nệ ề ả ế ả ả ợ n c ngoài; xây d ng và qu n lý h th ng ch tiêu n , thu th p, báo cáoướ ự ả ệ ố ỉ ợ ậ thông tin n , b o lãnh, cho vay l i... Vì v y, các ch s n n c ngoài c aợ ả ạ ậ ỉ ố ợ ướ ủ Vi t Nam t 2000 đ n nay luôn trong gi i h n an toàn, đ c WB và IMFệ ừ ế ớ ạ ượ đ t trong danh sách nhóm các n c có m i nguy th p v n n c ngoài. ặ ướ ố ấ ề ợ ướ Nhóm 1_NHC_K10. 16 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ c. Cán cân v n ng n h nố ắ ạ Cán cân ng n h n bao g m nhi u h ng m c phong phú và ch y uắ ạ ồ ề ạ ụ ủ ế là: tín d ng th ng m i ng n h n, ho t đ ng ti n g i, mua bán các gi yụ ươ ạ ắ ạ ạ ộ ề ử ấ t có giá ng n h n, các kho n tín d ng ngân hàng ng n h n, kinh doanhờ ắ ạ ả ụ ắ ạ ngo i h i…ạ ố Nhóm 1_NHC_K10. 17 Tri uệ USD 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 * Vay ng nắ h n(ạ 8) -118 -29 -22 7 26 -54 46 -30 79 261 0,270 Cán cân v n ng n h n th ng d có th do: tín d ng th ng m i qu cố ắ ạ ặ ư ể ụ ươ ạ ố t , tín d ng ngân hàng qu c t (các hình th c tài tr ngo i th ng c a cácế ụ ố ế ứ ợ ạ ươ ủ ngân hàng th ng m i), trái phi u th ng m i ng n h n (Nh ng công tyươ ạ ế ươ ạ ắ ạ ữ l n có m c tín d ng cao th ng bán trái phi u th ng m i ng n h n đớ ứ ụ ườ ế ươ ạ ắ ạ ể c p v n cho các nhu c u tr c m t c a mình. Đây là m t gi i pháp có chiấ ố ầ ướ ắ ủ ộ ả phí th p h n thay cho vi c vay ngân hàng ng n h n. Trái phi u th ngấ ơ ệ ắ ạ ế ươ m i ng n h n là m t gi y b o lãnh n ng n h n, nhìn chung có th i h nạ ắ ạ ộ ấ ả ợ ắ ạ ờ ạ thanh toán t 2 đ n 270 ngày. H u h t trái phi u này đ c bán m cừ ế ầ ế ế ượ ở ứ chi t kh u so v i m nh giá c a nó và có th khôi ph c m nh giá khi đ nế ấ ớ ệ ủ ể ụ ệ ế h n. S khác bi t gi a giá bán chi t kh u và m nh giá t ng tr ng choạ ự ệ ữ ế ấ ệ ượ ư lãi dành cho ng i mua trái phi u. Các nhà đ u t có các kho n d ti nườ ế ầ ư ả ư ề m t t m th i th ng là ng i mua trái phi u th ng m i ng n h n. Đ iặ ạ ờ ườ ườ ế ươ ạ ắ ạ ố v i h đây là cách an toàn h p lý đ sinh l i trên ti n nhàn r i c a h ).ớ ọ ợ ể ợ ề ỗ ủ ọ Tuy nhiên Vi t Nam ch a phát tri n trong ho t đ ng tín d ng (c s hệ ư ể ạ ộ ụ ơ ở ạ t ng c a tín d ng VN ch a đáp ng đ c các quy chu n tiên ti n đ thamầ ủ ụ ư ứ ượ ẩ ế ể gia các ph ng th c ho t đ ng tín d ng b c cao), vì v y, xét trên khíaươ ứ ạ ộ ụ ậ ậ c nh bù đ p cho thâm h t CA, lu ng v n ng n h n ch y vào Vi t Namạ ắ ụ ồ ố ắ ạ ả ệ d a trên các ngu n:ự ồ Tín d ng th ng m i qu c tụ ươ ạ ố ế Là ho t đ ng tài tr ngo i th ng gi a các doanh nghi p xu t nh pạ ộ ợ ạ ươ ữ ệ ấ ậ kh u. Công c c a tín d ng th ng m i nh h i phi u, kỳ phi u…ẩ ụ ủ ụ ươ ạ ư ố ế ế Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Tín d ng c a doanh nghi p xu t kh u đ i v i doanh nghi p nh pụ ủ ệ ấ ẩ ố ớ ệ ậ kh uẩ . Ví d : m t nh p kh u giày Vi t Nam nh n lô giày tr giá 3.000ụ ộ ậ ẩ ệ ậ ị USD t m t nhà xu t kh u Trung Qu c v i th i h n thanh toán trong 60ừ ộ ấ ẩ ố ớ ờ ạ ngày. Sau 60 ngày, hóa đ n m i đ n h n. T c là, nhà cung ng đã c pơ ớ ế ạ ứ ứ ấ v n cho ph n hàng đó mà không tính phí, đ i v i nhà nh p kh u thì đây làố ầ ố ớ ậ ẩ m t v th a thu n t t h n là dùng h n m c tín d ng ngân hàng hay m tộ ụ ỏ ậ ố ơ ạ ứ ụ ộ hình th c khác ph i tr lãi su t.ứ ả ả ấ Tín d ng c a doanh nghi p nh p kh u đ i v i doanh nghi p xu tụ ủ ệ ậ ẩ ố ớ ệ ấ kh u: ng tr c ti n hàng.ẩ ứ ướ ề Ti n g iề ử Tri u USDệ 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009* Ti n g i ròngề ử -787 -2,088 -1,197 624 1,372 35 -634 -1,535 2,623 1,700 1,100 Ti n g i trong tài kho n v n bi n đ ng th t th ng, đây không ph iề ử ả ố ế ộ ấ ườ ả là ngu n bù đ p th ng xuyên ch y u cho thâm h t cán cân vãng lai.ồ ắ ườ ủ ế ụ D a vào s li u trên, có th th y l ng ti n g i c a n c ngoài Vi tự ố ệ ể ấ ượ ề ử ủ ướ ở ệ Nam âm trong các năm t 1999 đ n 2001, 2005-2006, trong khi d ngừ ế ươ trong các năm 2002-2004 và đ c bi t năm 2007 và quý 1 năm 2008 tăngặ ệ m nh. C th , năm 2007 là 2,623 t USD (chi m 3,7% GDP) và quýạ ụ ể ỷ ế 1/2008 là 3,302 t USD (chi m t i 17,9% GDP). Trong năm 2008, chúng taỷ ế ớ ch ng ki n s suy gi m dòng ti n g i t các n c phát tri n sang cácứ ế ự ả ề ử ừ ướ ể n c đang phát tri n. Theo s li u c a Ngân hàng th gi i, trong nămướ ể ố ệ ủ ế ớ 2008, l ng ti n g i t các n c phát tri n sang các n c đang phát tri nượ ề ử ừ ướ ể ướ ể gi m t m c 2% c a năm 2007 xu ng m c 1,8% GDP c a cac n c đangả ừ ứ ủ ố ứ ủ ướ phát tri n. Vi t Nam cũng không n m ngoài xu h ng đó, c tính l ngể ệ ằ ướ ướ ượ ti n g i trong năm 2008 cũng ch vào kho ng 1,8% GDP (b ng m t n a tề ử ỉ ả ằ ộ ử ỷ l năm 2007), t ng đ ng 1,57 t USD. D báo c năm 2009, l ngệ ươ ươ ỷ ự ả ượ ti n g i vào Vi t Nam đ t kho ng 1,1 t USD.ề ử ệ ạ ả ỷ Nhóm 1_NHC_K10. 19 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ d. Chuy n giao v n m t chi uể ố ộ ề - Các kho n vi n tr không hoàn l i cho m c đích đ u tả ệ ợ ạ ụ ầ ư - Các kho n n đ c xóa (M t vài VD tiêu bi u)ả ợ ượ ộ ể Tháng 12/2000, theo th a thu n đ c ký k t, B s th c hi n xóa nỏ ậ ượ ế ỉ ẽ ự ệ ợ cho Vi t Nam kho ng 21,8 tri u USD, t ng đ ng v i 75% t ng s dệ ả ệ ươ ươ ớ ổ ố ư n . Ph n n 25% còn l i, t ng đ ng 7,28 tri u USD s đ c chuy nợ ầ ợ ạ ươ ươ ệ ẽ ượ ể đ i thành vi n tr đ Vi t Nam l p m t qu đ i ng, s d ng cho các dổ ệ ợ ể ệ ậ ộ ỹ ố ứ ử ụ ự án đ c V ng qu c B vi n tr trong khuôn kh ch ng trình h p tácượ ươ ố ỉ ệ ợ ổ ươ ợ phát tri n gi a hai n c giai đo n 2001-2003. Các lĩnh v c mà Chính phể ữ ướ ạ ự ủ B u tiên vi n tr theo ch ng trình h p tác song ph ng là xóa đói gi mỉ ư ệ ợ ươ ợ ươ ả nghèo, h tr nông nghi p và phát tri n nông thôn, c i cách hành chình, yỗ ợ ệ ể ả t và giáo d c.ế ụ Năm 2002, Chính ph Italia đã xóa n cho Vi t Nam 40 t Lia (kho ngủ ợ ệ ỷ ả trên 20 tri u EURO) trong t ng s 54 t Lia n c a các d án thu c giaiệ ổ ố ỷ ợ ủ ự ộ đo n 90-92 và ký thêm 6 d án m i tr giá 17 tri u Euro (trong đó 3,5 tri uạ ự ớ ị ệ ệ cho không và 13,5 tri u vay u đãi, lãi su t t 0,25% đ n 0,5%/năm, th iệ ư ấ ừ ế ờ h n tr 35 năm, ân h n 15 năm).ạ ả ạ 1.3. OFB Qu Ti n t Qu c t (IMF) hôm 29/7 tuyên b , đ n tr c năm 2014 sỹ ề ệ ố ế ố ế ướ ẽ cung c p cho các n c nghèo kho n vay lên đ n 17 t USD, nh m trấ ướ ả ế ỷ ằ ợ giúp nh ng n c này ng phó v i bão t tài chính.ữ ướ ứ ớ ố IMF n i l ng vi c cho vayớ ỏ ệ TT - Qu Ti n t qu c t (IMF) đ a ra nh ng c i cách l n trong cáchỹ ề ệ ố ế ư ữ ả ớ th c và th t c cho vay v i 185 n c thành viên. Đây đ c coi là m tứ ủ ụ ớ ướ ượ ộ Nhóm 1_NHC_K10. 20 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ ph n tr ng tâm trong nhi m v c a t ch c này giúp bình n tài chínhầ ọ ệ ụ ủ ổ ứ ổ toàn c u.ầ Trong m t đ ng thái mà AFP đánh giá là “đ t phá”, IMF đã công bộ ộ ộ ố ch ng trình H n m c tín d ng linh ho t (FCL) không bao g m đi uươ ạ ứ ụ ạ ồ ề ki n, không gi i h n s ti n đ c vay và có th đ c vay b t c lúc nào,ệ ớ ạ ố ề ượ ể ượ ấ ứ đ c dùng đ đ i phó kh ng ho ng hay nh “m t ph ng ti n ngănượ ể ố ủ ả ư ộ ươ ệ ng a” kh ng ho ng. FCL s thay th ch ng trình Công c thanh kho nừ ủ ả ẽ ế ươ ụ ả ng n h n (SLF) cũ. Theo nh ng đi u kho n c a FCL, th i gian tr n vayắ ạ ữ ề ả ủ ờ ả ợ đ c n i r ng t ba tháng t i năm năm, thay vì t i đa là chín tháng nhượ ớ ộ ừ ớ ố ư SLF. Ngoài vi c tác đ ng vào K và OFB đ c i thi n CA, chúng ta có th đệ ộ ể ả ệ ể ể cho CA t c i thi n b ng cách phá giá n i tự ả ệ ằ ộ ệ 2. Phá giá n i t đ CA t c i thi n.ộ ệ ể ự ả ệ Chúng ta bi t cán cân vãng lai bao g m: cán cân th ng m i, cán cân d chế ồ ươ ạ ị v , cán cân thu nh p và cán cân chuy n giao vãng lai m t chi u. Song,ụ ậ ể ộ ề Y u t t giá thay đ i khi phá giá n i t h u nh ko nh h ng cán cânế ố ỉ ổ ộ ệ ầ ư ả ưở thu nh p và cán cân chuy n giao vãng lai m t chi u, do đó khi nghiên c uậ ể ộ ề ứ nh h ng c a nhân t t giá lên cán cân vãng lai, chúng ta coi cán cânả ưở ủ ố ỷ th ng m i và cán cân d ch v chính là cán cân vãng lai.ươ ạ ị ụ Xem xét v n đ này theo 2 ph ng pháp ti p c n:ấ ề ươ ế ậ  Ph ng pháp ti p c n h s co giãnươ ế ậ ệ ố  Ph ng pháp ti p c n chi tiêu.ươ ế ậ 2.1. Ph ng pháp ti p c n h s co giãn – Đi u ki n Marshallươ ế ậ ệ ố ề ệ Lerner Gi đ nh: ả ị Nhóm 1_NHC_K10. 21 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ  cung hàng hóa xu t kh u có h s co giãn hoàn h oấ ẩ ệ ố ả  c u hàng hóa nh p kh u cũng có h s co giãn hoànầ ậ ẩ ệ ố h o.ả  Cán cân vãng lai ch bao g m cán cân th ng m i vàỉ ồ ươ ạ cán cân d ch v .ị ụ  T giá đ c y t theo ph ng pháp tr c ti p.ỉ ượ ế ươ ự ế Phá giá làm cho t giá danh nghĩa tăng nên làm t giá th c tăng, t đóỉ ỉ ự ừ c i thi n đ c s c c nh tranh th ng m i qu c t , nghĩa là kích thíchả ệ ượ ứ ạ ươ ạ ố ế xu t kh u, h n ch nh p kh u. Kh i l ng xu t kh u tăng và kh iấ ẩ ạ ế ậ ẩ ố ượ ấ ẩ ố l ng nh p kh u gi m nh ng ch a ch c làm cán cân vãng lai c i thi n doượ ậ ẩ ả ư ư ắ ả ệ trong cán cân vãng lai ta quan tâm đ n giá tr xuát nh p kh u ch khôngế ị ậ ẩ ứ ph i là kh i l ng. Ph ng pháp ti p c n h s co giãn s giúp chúng taả ố ượ ươ ế ậ ệ ố ẽ xem xét đ c trong đi u ki n nh th nào thì cán cân vãng lai đ c c iượ ề ệ ư ế ượ ả thi n khi phá giá ti n t .ệ ề ệ N i dung c a ph ng pháp này là phân tích hai nhân t nh h ngộ ủ ươ ố ả ưở tr c ti p đ n cán cân vãng lai khi phá giá ti n t là: nhân t là c i thi nự ế ế ề ệ ố ả ệ cán cân vãng lai và nhân t làm x u đi cán cân vãng lai.ố ấ 2.1.1. H s co giãn nh p kh u và xu t kh uệ ố ậ ẩ ấ ẩ Cán cân vãng lai tính b ng n i t :ằ ộ ệ CAVND = P.XQ – E.P* .MQ (1) P : giá c a hàng hóa trong n c tính b ng n i tủ ướ ằ ộ ệ XQ: kh i l ng xu t kh uố ượ ấ ẩ E: t giáỉ MQ: kh i l ng nh p kh u.ố ượ ậ ẩ V iớ X: giá tr xu t kh u tính b ng n i t (PXị ấ ẩ ằ ộ ệ Q) Nhóm 1_NHC_K10. 22 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ M: giá tr nh p kh u tính b ng ngo i t (Pị ậ ẩ ằ ạ ệ *MQ) Ta có th vi t l i:ể ế ạ CA = X – E.M (2) Đ o hàm hai v có:ạ ế dCA = dX – E.dM – M.dE (3) Chia 2 v cho s thay đ i t giá dE có:ế ự ổ ỉ dE dEM dE dME dE dX dE dCA −−= (4) −H s co dãn xu t kh u:ệ ố ấ ẩ Ta có: EdE XdX x / / =η η X là h s co dãn xu t kh uệ ố ấ ẩ → dX = XE dE Xη (5) − H s co dãn nh p kh u:ệ ố ậ ẩ EdE MdM M / / −=η ηM là h s co dãn nh p kh uệ ố ậ ẩ → ME dEdM Mη−= (6) Thay (5) và (6) và (4) ta đ c:ượ MM E X dE dCA m X −+= ηη →    −+= 1ηη mX EM XM dE dCA (7) Gi s tr ng thái ban đ u c a cán cân vãng lai là cân b ng: ả ử ạ ầ ủ ằ X – E.M = 0 hay X/EM = 1 (7) đ c vi t l i là:ượ ế ạ ( )1−+= ηη mxMdEdCA (8) Nhóm 1_NHC_K10. 23 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Ph ng trình (8) là đi u ki n Marshall-Lerner. Đi u ki n này đ c phátươ ề ệ ề ệ ượ bi u nh sau: ể ư N u tr ng thái xu t phát c a cán cân vãng lai là cân b ng thì khi phá giáế ạ ấ ủ ằ n i t s d n đ n:ộ ệ ẽ ẫ ế - C i thi n đ c cán cân vãng lai, t c là dCA/dE >0 ch khi t ng hả ệ ượ ứ ỉ ổ ệ s co dãn nh p kh u và h s co dãn xu t kh u l n h n 1, nghĩa là:ố ậ ẩ ệ ố ấ ẩ ớ ơ ηη mx + >1 - Thâm h t cán cân vãng lai, t c dCA/dE <0 khi ụ ứ ηη mx + <1 Ví d minh h a cho đi u ki n Marshall – Lerner :ụ ọ ề ệ Gi thi t : ả ế  Vi t Nam và M quan h ngo i th ng v i nhauệ ỹ ệ ạ ươ ớ  Eo = 15000 ( t giá tr c khi phá giá ti n t )ỷ ướ ề ệ  E1= 18000 ( t giá sau khi phá giá ti n t )ỷ ề ệ  Pxk = 2000 VND = const  Pnk = 2 USD = const Xét s thay đ i c a CA tr c và sau khi phá giá.ự ổ ủ ướ Tr c khi phá giáướ : Eo = 15000, CA=0 Tiêu chí S l ngố ượ Giá CA- VND CA- USD Xu t kh uấ ẩ VN 150 2000 VND 300000 VND 20 USD Nh p kh uậ ẩ VN 10 2 USD 300000 VND 20 USD CA 0 0 Nhóm 1_NHC_K10. 24 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Kh năng 1ả : Phá giá VND, t ừ Eo = 15000 đ n ế E1= 18000, làm cho CA<0 Tiêu chí S l ngố ượ Giá CA- VND CA- USD Xu t kh uấ ẩ VN 160 2000 VND 320000 VND 17,78 USD Nh p kh uậ ẩ VN 9 2 USD 324000 VND 18 USD CA - 4000 VND - 0,22 USD H s co giãn : ệ ố η x= 0.355, η m = 0,578, η x+η m =0,993<1→ CA<0 Kh năng 2ả : Phá giá VND, t ừ Eo = 15000 đ n ế E1= 18000, làm cho CA=0 Tiêu chí S l ngố ượ Giá CA- VND CA- USD Xu t kh uấ ẩ VN 162 2000 VND 324000 VND 18 USD Nh p kh uậ ẩ VN 9 2 USD 324000 VND 18 USD CA 0VND 0 USD H s co giãn: ệ ố η x= 0,422, η m = 0,578, η x +η m =1 → CA= 0 Kh năng 3ả : Phá giá VND, t Eo = 15000 đ n E1= 18000, làm choừ ế CA>0 Tiêu chí S l ngố ượ Giá CA- VND CA- USD Xu t kh uấ ẩ VN 180 2000 VND 360000 VND 20 USD Nh p kh uậ ẩ VN 8 2 USD 288000 VND 16 USD CA +72000 VND + 4 USD Nhóm 1_NHC_K10. 25 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ H s co giãn: ệ ố η x= 1, η m = 1,222, η x+η m >1 → CA> 0 Các h s co giãn trong b ng trên đ c tính d a vào CTTQ sauệ ố ả ượ ự : 2 01 01 VV VV V dV v + − ==η Trong đó: Vo : bi n s tr c khi x y ra thay đ iế ố ướ ả ổ V1 : bi n s sau khi x y ra thay đ iế ố ả ổ η v : h s thay đ i c a bi n sệ ố ổ ủ ế ố T đây , ta hình thành đ c công th c tính h s nh p kh u và xu từ ượ ứ ệ ố ậ ẩ ấ kh u nh sauẩ ư :  Công th c tính h s co giãn xu t kh uứ ệ ố ấ ẩ : η x= 2 2 01 01 01 01 EE EE XX XX E dE X dX + − + − = Trong đó : E0 : m c t giá tr c khi phá giá ti n tứ ỉ ướ ề ệ E1 : m c t giá sau khi phá giá ti n tứ ỉ ề ệ Nhóm 1_NHC_K10. 26 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ X0 : giá tr xu t kh u tính b ng n i t tr c khi phá giáị ấ ẩ ằ ộ ệ ướ X1 : giá tr xu t kh u tính b ng n i t sau khi phá giáị ấ ẩ ằ ộ ệ  Công th c tính h s co giãn nh p kh uứ ệ ố ậ ẩ 2 2 01 01 01 01 EE EE XX XX E dE d m + − + − = Μ Μ =η Trong đó : E0 : m c t giá tr c khi phá giá ti n tứ ỉ ướ ề ệ E1 : m c t giá sau khi phá giá ti n tứ ỉ ề ệ M0 : giá tr nh p kh u tính b ng ngo i t tr c khi phá giáị ậ ẩ ằ ạ ệ ướ M1 : giá tr nh p kh u tính b ng ngo i t sau khi phá giáị ậ ẩ ằ ạ ệ Áp d ng công th c (1.1) và (1.2) vào s li u b ng trên ta tính h sụ ứ ố ệ ả ệ ố co giãn xu t kh u và nh p kh u, và t ng c a chúng v i m i khấ ẩ ậ ẩ ổ ủ ớ ỗ ả năng nh sauư : Kh năng 1ả : E0= 15000, E1= 18000, X0= 300000, X1= 320000, M0=20, M1= 18. Thay s li u vào (1.1) và (1.2) ta có:ố ệ Nhóm 1_NHC_K10. 27 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ η x= 355,0 2 1500018000 1500018000 2 300000320000 300000320000 = + − + − 578,0 2 1500018000 1500018000 2 1518 1518 = + − + − =ηm η x+η m = 0,355 + 0,578 = 0,933 < 1 Kh năng 2ả : E0= 15000, E1= 18000, X0= 300000, X1= 324000, M0=20, M1= 18. Thay s li u vào (1.1) và (1.2) ta có:ố ệ η x= 324000 300000 324000 300000 2 18000 15000 18000 15000 2 − + = − + 0,422 578,0 2 1500018000 1500018000 2 1518 1518 = + − + − =ηm η x+η m = 0,422+ 0,578 = 1 Kh năng 3: ả Nhóm 1_NHC_K10. 28 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ E0= 15000, E1= 18000, X0= 300000, X1= 360000, M0=20, M1= 16. η x= 360000 300000 360000 300000 2 18000 15000 18000 15000 2 − + = − + 1 16 15 16 15 2 18000 15000 18000 15000 2 m zη − + = = − + η x+η m = 1+1.222 = 2,222> 1 K t lu n:ế ậ T ví d trên ta th y sau khi phá giá ti n t , CA có thừ ụ ấ ề ệ ể t n t i c 3 tr ng thái l n h n, nh h n ho c b ng 0.ồ ạ ở ả ạ ớ ơ ỏ ơ ặ ằ 2.1.2. Hi u ng giá c và hi u ng kh i l ngệ ứ ả ệ ứ ố ượ Ta c n ph i xem xét 2 y u t tác đ ng tr c ti p đ n giá tr xu tầ ả ế ố ộ ự ế ế ị ấ nh p kh u ch ko ch xem xét riêng v m t kh i l ng hàng hóaậ ẩ ứ ỉ ề ặ ố ượ xnk. a,Hi u ng giá c ệ ứ ả Đ hi u rõ h n v b n ch t c a hi u ng giá c , ta phân tích cán cânể ể ơ ề ả ấ ủ ệ ứ ả vãng lai tính b ng VND và $ nh sau:ằ ư • Cán cân vãng lai tính b ng VND ằ CAVND = P.XQ – E.P* .MQ Nhóm 1_NHC_K10. 29 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Khi phá giá, E tăng do đó E.P* tăng, hay giá c hàng nh p kh u tínhả ậ ẩ b ng n i t tăng. Theo ph ng trình trên, CAằ ộ ệ ươ VND gi m.ả • Cán cân vãng lai tính b ng $:ằ CAUSD = P/E. XQ – P*.MQ Khi phá giá đ ng nghĩa v i E tăng, làm cho P/E gi m t c giá c hàngồ ớ ả ứ ả xu t kh u b ng ngo i t gi m, thay vào ph ng trình ta có CAấ ẩ ằ ạ ệ ả ươ USD gi m.ả Ví d :ụ Nghiên c u ti p ví d c a ph ng pháp ti p c n h s co dãn nh m làmứ ế ụ ủ ươ ế ậ ệ ố ằ rõ s thay đ i c a giá c XK b ng ngo i t và giá c NK b ng n i t nhự ổ ủ ả ằ ạ ệ ả ằ ộ ệ ư sau: T giá ban đ u Eỷ ầ 0 = 15.000 VND/USD Giá c a 1 đv hàng XK P =2.000 VNDủ Giá c a 1 đv hàng NK P* = 2 USDủ T giá sau khi phá giá Eỷ 1 = 18.000 VND/USD Ta có: Tr c khi phá giá, m i đ n v XK thu đ c 2000/15000 USDướ ỗ ơ ị ượ Sau khi phá giá, ch còn 2000/18000 USD.ỉ  XK tr nên r h nở ẻ ơ Tr c khi phá giá, m i đv NK có giá 2.15000 = 30.000 VNDướ ỗ Sau khi phá giá, m i đv NK có giá 2.18000 = 36.000 VND.ỗ  NK tr nên đ t h nở ắ ơ Nh v y, hi u ng giá c (vi c xu t r , nh p đ t ) làm cho cán cân vãngư ậ ệ ứ ả ệ ấ ẻ ậ ắ lai x u đi.ấ b,Hi u ng kh i l ngệ ứ ố ượ Nhóm 1_NHC_K10. 30 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Đ hi u rõ b n ch t hi u ng kh i l ng, phân tích cán cân vãng laiể ể ả ấ ệ ứ ố ượ tính b ng VND và USD nh sau:ằ ư Cán cân vãng lai tính b ng VND:ằ CAVND = P.XQ – E.P* .MQ Phá giá t c là E tăng làm giá c hàng hóa nh p kh u tính b ng n i t tăngứ ả ậ ẩ ằ ộ ệ mà giá hàng hóa trong n c tính b ng n i t không đ i theo gi thi t. Tướ ằ ộ ệ ổ ả ế ừ đó s h n ch nh p kh u. Kh i l ng nh p kh u gi m, t c ẽ ạ ế ậ ẩ ố ượ ậ ẩ ả ứ MQ gi m.ả Cán cân vãng lai tính b ng USD:ằ CAUSD = P/E. XQ – P*.MQ Phá giá làm cho giá c hàng hóa xu t kh u tính b ng n i t gi m v i đi uả ấ ẩ ằ ộ ệ ả ớ ề ki n giá c hàng hóa n c ngoài tính b ng ngo i t không đ i s kíchệ ả ướ ằ ạ ệ ổ ẽ thích xu t kh u. Kh i l ng xu t kh u tăng, t c là ấ ẩ ố ượ ấ ẩ ứ XQ tăng. Phá giá làm MQ gi m và Xả Q tăng làm cho CA tăng. Nh v y hi u ng kh i l ng là nhân t làm cho CA c i thi n sau khiư ậ ệ ứ ố ượ ố ả ệ phá giá ti n t .ề ệ c,Hi u ng ròng lên CAệ ứ Hi u ng ròng c a CA ph thu c vào tính tr i c a hi u ng kh i l ngệ ứ ủ ụ ộ ộ ủ ệ ứ ố ượ hay hi u ng giá c . Có 3 kh năng có th x y ra:ệ ứ ả ả ể ả - Hi u ng giá c tr i h n thì CA x u điệ ứ ả ộ ơ ấ do kh i l ng xu tố ượ ấ kh u tăng và kh i l ng nh p kh u gi m không bù đ p cho gi m giá trẩ ố ượ ậ ẩ ả ắ ả ị xu t kh u tính b ng ngo i t và tăng giá tr nh p kh u tính b ng n i t :ấ ẩ ằ ạ ệ ị ậ ẩ ằ ộ ệ ηη mx + < 1 - Trung hòa hai hi u ng thì ko làm thay đ i CA ệ ứ ổ : Kh i l ngố ượ xu t kh u tăng và kh i l ng nh p kh u gi m v a đ đ bù đ p choấ ẩ ố ượ ậ ẩ ả ừ ủ ể ắ Nhóm 1_NHC_K10. 31 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ gi m giá tr c a xu t kh u tính b ng ngo i t và tăng giá tr nh p kh uả ị ủ ấ ẩ ằ ạ ệ ị ậ ẩ tính b ng n i t : ằ ộ ệ ηη mx + = 1 - Hi u ng kh i l ng tr i h n CA đc c i thi nệ ứ ố ượ ộ ơ ả ệ do kh i l ngố ượ hàng xu t kh u tăng và l ng nh p kh u gi m th a đ bù đ p cho hi uấ ẩ ượ ậ ẩ ả ừ ể ắ ệ ng giá c : ứ ả ηη mx + >1 Khi phá giá n i t đ mong mu n c i thi n đ c CA cho nên đ phá giáộ ệ ề ố ả ệ ượ ể thành công thì ph i đáp ng đi u ki n Marshall-lerner là ả ứ ề ệ ηη mx + >1. Trong ng n h n, kh i l ng nh p kh u và xu t kh u không nhi uắ ạ ố ượ ậ ẩ ấ ẩ ề thay đ i ( không co giãn) nên hi u ng giá c tr i h n so v i hi u ngổ ệ ứ ả ọ ơ ớ ệ ứ kh i l ng nên CA b x u đi trong ng n h n sau khi phá giá. Sau m t th iố ượ ị ấ ắ ạ ộ ờ gian nh t đ nh ( t 6 tháng tr đi) kh i l ng xu t kh u b t đ u tăng vàấ ị ừ ở ố ượ ấ ẩ ắ ầ kh i l ng nh p kh u b t đ u gi m, hi u ng kh i l ng d n d n tr iố ượ ậ ẩ ắ ầ ả ệ ứ ố ượ ầ ầ ộ h n so v i hi u ng giá c vì th CA đ c c i thi n d n.ơ ớ ệ ứ ả ế ượ ả ệ ầ Nguyên nhân kh i l ng xu t kh u và nh p kh u không co dãnố ượ ấ ẩ ậ ẩ trong ng n h n mà cô dãn trong dài h n là:ắ ạ ạ  Ph n ng c a ng i s n xu t di n ra ch m: Tuy phá giá ti n tả ứ ủ ườ ả ấ ễ ậ ề ệ t o đi u ki n c nh tranh cho xu t kh u nh ng nhà s n xu t c n ph i cóạ ề ệ ạ ấ ẩ ư ả ấ ầ ả th i gian đ m r ng s n xu t hàng xu t kh u.ờ ể ở ộ ả ấ ấ ẩ  Các h p đ ng nh p kh u đã kí t tr c không d đ h y boợ ồ ậ ẩ ừ ướ ễ ể ủ trong ng n h n.ắ ạ  Ph n ng c a ng i tiêu dung di n ra ch m: b i vì h c n th iả ứ ủ ườ ễ ậ ở ọ ầ ờ gian đ thay đ i thói quen tiêu dùng. C ng i tiêu dùng trong và ngoàiể ổ ả ườ n c đ u c n th i gian vì h lo l ng v các v n đ : ch t l ng hàng hóa,ướ ề ầ ờ ọ ắ ề ấ ề ấ ượ đ tin c y, danh ti ng c a hãng s n xu t.ộ ậ ế ủ ả ấ Nhóm 1_NHC_K10. 32 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ  Th tr ng không hoàn h o; n u nh nhà s n xu t n c ngoàiị ườ ả ế ư ả ấ ướ có th ph n l n, khi có phá giá ti n t , đ duy trì th ph n h cóị ầ ớ ề ệ ể ị ầ ọ th h giá hàng hóa xu t kh u và h giá hàng hóa n c h để ạ ấ ẩ ạ ở ướ ọ ể c nh tranh v i hàng hóa nh p kh u và xuât kh u r h n n cạ ớ ậ ẩ ẩ ẻ ơ ở ướ phá giá ti n t . ề ệ Do hi u ng giá c có tác d ng l p t c ngay sau khi phá giá trong khi hi uệ ứ ả ụ ậ ứ ệ ng kh i l ng ch có tác d ng trong m t th i gian sau nh t đ nh vì kh iứ ố ượ ỉ ụ ộ ờ ấ ị ố l ng xu t kh u và nh p kh u co giãn trong dài h n, g n nh không coượ ấ ẩ ậ ẩ ạ ầ ư giãn trong ng n h n. V y có th th y đi u ki n Marshall- lerner ch cóắ ạ ậ ể ấ ề ệ ỉ th duy trì trong dài h n.ể ạ 3.2. Ph ng pháp ti p c n chi tiêu:ươ ế ậ H n ch c b n trong ph ng pháp ti p c n h s co giãn là đã d aạ ế ơ ả ươ ế ậ ệ ố ự trên gi đ nh các y u t khác không thay đ i. Tuy nhiên khi kh i l ngả ị ế ố ổ ố ượ xu t nh p kh u thay đ i s làm cho thu nh p qu c dân và chi tiêu trongấ ậ ẩ ổ ẽ ậ ố n c thay đ i.ướ ổ Trong ph ng pháp này, chúng ta ti p c n d i góc đ cán cân thanhươ ế ậ ướ ộ toán là 1 b ph n c a thu nh p qu c dân, và qua đó s xem xét hi u ngộ ậ ủ ậ ố ẽ ệ ứ phá giá t i CA thông qua vi c tác đ ng c a nó t i thu nh p qu c dân vàớ ệ ộ ủ ớ ậ ố chi tiêu trong n c.ướ Y = C + I + G + X - M (2.1) N u đ nh nghĩa chi tiêu trong n c là ế ị ướ A=C+I+G, thì PT trên có th vi tể ế thành: CA = X – M = Y - A. (2.2) Pt (2.2) nói lên r ng cán cân vãng lai CA bi u di n chênh l ch gi a thuằ ể ễ ệ ữ nh p qu c dân và chi tiêu trong n c.ậ ố ướ Nhóm 1_NHC_K10. 33 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Đ o hàm 2 v PT (2.2) ta đ c:ạ ế ượ dCA = dY - dA (2.3) T đó có th th y hi u ng c a phá giá t i CA ph thu c vào vi c pháừ ể ấ ệ ứ ủ ớ ụ ộ ệ giá nh h ng nh th nào t i Y và A:ả ưở ư ế ớ N u phá giá d n đ n Y tăng t ng đ i so v i A thì CA đ c c i thi n.ế ẫ ế ươ ố ớ ượ ả ệ N u phá giá d n đ n Y gi m t ng đ i so v i A thì CA tr nên x uế ẫ ế ả ươ ố ớ ở ấ h n.ơ Xét v chi tiêu trong n c (A). Ph n tăng thêm c a A g m có 2 b ph n:ề ướ ầ ủ ồ ộ ậ - Chi tiêu tăng thêm do thu nh p tăng thêm. Ph n tăng thêm theoậ ầ thu nh p đ c xácđ nh b ng chi tiêu biên, kí hi u: a.dYậ ượ ị ằ ệ - Chi tiêu tăng thêm tr c ti p do hi u ng phá giá đem l i, kíự ế ệ ứ ạ hi u : dAệ d  T ng thay đ i chi tiêu, kí hi u: ổ ổ ệ dA = a.dY + dAd (2.4) Thay vào Pt (2.3): dCA = (1-a).dY - dAd (2.5) => Đi u ki n đ phá giá c i thi n đ c cán cân vãng lai làề ệ ể ả ệ ượ : (1-a)dY > dAd (2.6) t c là CA ch đ c c i thi n n u b t c m t s thay đ i trong thu nh p màứ ỉ ượ ả ệ ế ấ ứ ộ ự ổ ậ không đ c chi tiêu ph i l n h n b t c s thay đ i nượ ả ớ ơ ấ ứ ự ổ ào trong chi tiêu tr cự ti p.ế Bây gi chúng ta s xét riêng hi u ng c a phá giá lên Y và A:ờ ẽ ệ ứ ủ a) Hi u ng phá giá lên thu nh p qu c dânệ ứ ậ ố N n kinh t có th có 2 tr ng thái: có và không có công ăn vi c làmề ế ể ạ ệ đ y đ . Trong tr ng h p ầ ủ ườ ợ N N KINH T có công ăn vi c làm đ y đ thìề ế ệ ầ ủ Nhóm 1_NHC_K10. 34 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ không th làm tăng thêm thu nh p cho N N KINH T . Còn đ i v i N Nể ậ ề ế ố ớ ề KINH T không có công ăn vi c làm đ y đ (ch a đ t Yế ệ ầ ủ ư ạ *) thì CA chỉ đ c c i thi n khi thu nh p tăng và a<1.ượ ả ệ ậ Câu h i đ c đ t ra là đ i v i N N KINH T không có công ănỏ ượ ặ ố ớ ề ế viêc làm đ y đ phá giá làm tăng hay gi m thu nh p qu c dân?ầ ủ ả ậ ố Đ tr l i, ta xét t i hi u ng đi u ki n ngo i th ng. Hi u ngể ả ờ ớ ệ ứ ề ệ ạ ươ ệ ứ đi u ki n ngo i th ng là t s gi a giá c xu t kh u và giá c nh pề ệ ạ ươ ỷ ố ữ ả ấ ẩ ả ậ kh u:ẩ ugiánhapkha ugiáxuatkha = ∗PE P . P : Giá hàng hóa XK (hàng n i đ a)ộ ị P*: Giá hàng hóa nh p kh u t n c ngoài b ng ngo i tậ ẩ ừ ướ ằ ạ ệ E : T giá.ỷ Khi phá giá (E tăng) làm cho giá nh p kh u tính b ng n i t tr lênậ ẩ ằ ộ ệ ở đ t h n (E.Pắ ơ * tăng), mà giá xu t kh u tính b ng n i t không đ i (P khôngấ ẩ ằ ộ ệ ổ đ i), do đó đi u ki n th ng m i tr nên x u h n, chúng ta c n nhi uổ ề ệ ươ ạ ở ấ ơ ầ ề đ n v hàng n i đ a h n đem xu t kh u m i đ i đ c 1 đ n v hàng nh pơ ị ộ ị ơ ấ ẩ ớ ổ ượ ơ ị ậ kh u, nghĩa là thu nh p qu c dân b gi m xu ng.ẩ ậ ố ị ả ố Nh v y, khi a<1, N N KINH T không có công ăn vi c làm đ yư ậ ề ế ệ ầ đ , thì hi u ng đi u ki n ngo i th ng khi phá giá s làm thu nh p qu củ ệ ứ ề ệ ạ ươ ẽ ậ ố dân gi m, và do đó CA không đ c c i thi n.ả ượ ả ệ Tuy nhiên, m t cách t ng quát thì hi u ng phá giá lên thu nh p làộ ổ ệ ứ ậ không rõ ràng, b i vì khi xu t kh u ròng tăng (v i đi u ki n Marshall-ở ấ ẩ ớ ề ệ Lerner đ c duy trì), thì hi u ng đi u ki n ngo i th ng v n làm choượ ệ ứ ề ệ ạ ươ ẫ thu nh p gi m.ậ ả Nhóm 1_NHC_K10. 35 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Tóm l i, đ i v i N N KINH T không có công ăn vi c làm đ y đ ,ạ ố ớ ề ế ệ ầ ủ đ CA đ c c i thi n thì thu nh p qu c dân ph i tăng trong đi u ki nể ượ ả ệ ậ ố ả ề ệ a1 thì khi thu nh p qu c dân tăng (dY>0) v n làm cho CAế ậ ố ẫ x u đi do thu nh p tăng ch m h n chi tiêu.ấ ậ ậ ơ Th c t các công trình nghiên c u th c nghi m ch ra r ng a>1ự ế ứ ự ệ ỉ ằ trong ng n h n, do đó khi thu nh p tăng s làm CA tr nên x u h n.ắ ạ ậ ẽ ở ấ ơ Đ i v i VN (ố ớ N N KINH T không có công ăn vi c làm đ y đ ): n uề ế ệ ầ ủ ế nhìn vào t tr ng xu t kh u trong n n kinh t Vi t Nam (77% GDP nămỷ ọ ấ ẩ ề ế ệ 2007 và kho ng 90% GDP năm 2008) và thâm h t cán cân th ng m i (-ả ụ ươ ạ 9,9% GDP năm 2007 và -11% GDP năm 2008) thì có v nên phá giá VNDẻ đ tăng s c c nh tranh v giá . Tuy nhiên gi i pháp này không t o ra đ cể ứ ạ ề ả ạ ượ n đ nh kinh t lâu dài và còn có th làm cho cán cân vãng lai x u đi vì nóổ ị ế ể ấ làm cho TNQD gi m. Vi c gi m thu nh p khi n gi m s c mua c a ng iả ệ ả ậ ế ả ứ ủ ườ tiêu dùng trong n c và n u s c mua gi m trong dài h n và l n h n sướ ế ứ ả ạ ớ ơ ự gi m giá c a đ ng n i t , áp l c xã h i s gia tăng, đ t ra nhi u khó khănả ủ ồ ộ ệ ự ộ ẽ ặ ề cho chính sách tài khóa và phân ph i thu nh pố ậ . Còn trong tr ng h p ườ ợ N N KINH T có công ăn vi c làm đ y đề ế ệ ầ ủ thì không th tăng Y, do đó ch có th c i thi n CA thông qua vi c gi mể ỉ ể ả ệ ệ ả chi tiêu tr c ti p.ự ế b) Hi u ng phá giá ệ ứ ti n t lên chi tiêu tr c ti pề ệ ự ế Gi thi t: ả ế - nh h ng c a phá giá ti n t lên thu nh p qu c dân b ngả ưở ủ ề ệ ậ ố ằ 0(dY=0) - dCA = - dAd K t lu n rút ra: N u phá giá làm gi m chi tiêu tr c ti p(dAế ậ ế ả ự ế d < 0) thì cán cân vãng lai s đ c c i thi n (dCA > 0) và ng c lẽ ượ ả ệ ượ ại. Nhóm 1_NHC_K10. 36 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Đ xem xét nh h ng c a phá giá lên chi tiêu tr c ti p c n đ c p t iể ả ưở ủ ự ế ầ ề ậ ớ Hi u ng c u ti n th c t .ệ ứ ầ ề ự ế Hi u ng c u ti n th c t :ệ ứ ầ ề ự ế Nói m t cách đ n gi n: nhu c u n m gi ti n chính là n m gi l ngộ ơ ả ầ ắ ữ ề ắ ữ ượ ti n th c t ( là l ng ti n danh nghĩa đã lo i tr y u t l m phát). N uề ự ế ượ ề ạ ừ ế ố ạ ế m c giá tăng lên g p 2 thì các ch th s có nhu c u ti n danh nghĩa cũngứ ấ ủ ể ẽ ầ ề tăng g p 2 nh ng c u ti n th c t thì v n ko thay đ i. Do đó, đ ng th cấ ư ầ ề ự ế ẫ ổ ẳ ứ c u ti n th c t có th bi u di n nh sau: ầ ề ự ế ể ể ễ ư M / P1 = K Trong đó: K: c u ti n th c tầ ề ự ế P1: ch s giá trung bìnhỉ ố M: l ng ti n cung ng danh nghĩaượ ề ứ Ý NGHĨA: cho bi t l ng hàng hóa mà m t l ng ti n danh nghĩa có thế ượ ộ ượ ề ể mua đ c, t c là đ mua đ c m t l ng hàng hóa là K, m c giá c là Pượ ứ ể ượ ộ ượ ứ ả thì nhu c u ti n danh nghĩa là Mầ ề Ch s giá c trung bình Pỉ ố ả 1 đ c bi u di n nh sau:ượ ể ễ ư P1=αP + (1- α)E.P* Trong đó: α : t l % chi tiêu lên hàng n i đ aỉ ệ ộ ị P: giá c hàng n i đ aả ộ ị P*: giá hàng hóa nh p kh u ( tính b ng ngo i t )ậ ẩ ằ ạ ệ E: t giáỉ Ví d : ụ Nhóm 1_NHC_K10. 37 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Gi s giá hàng hóa n i đ a P= 15000 VND, trong khi n c ngoài là Pả ử ộ ị ướ * = 2 usd. T giá tr c khi phá giá Eỷ ướ 0 = 18000. G a s ng i tiêu dùng chi 60%ỉ ử ườ ti n c a h lên hàng hóa n i đ a, t c α= 0.6. Gía trung bình là :ề ủ ọ ộ ị ứ P1=0.6 × 15000 + (1-0.6)×18000×2 = 23400 VND N u VND phá giá và t giá m i là Eế ỉ ớ 1=21600 thì giá trung bình là : Ρ'1 = 0.6 × 15000 + (1-0.6) × 21600 ×2 = 26280. Nh v y, v i 20% phá giá c a VND làm cho m t b ng giá c tăng lênư ậ ớ ủ ặ ằ ả 12.3%. Đ n đây, chúng ta gi thi t r ng: L ng ti n cung ng danh nghĩa khôngế ả ế ằ ượ ề ứ thay đ i (M không đ i)( gi thi t *)ổ ổ ả ế Phá giá ti n t ( E tăng) làm tăng m t b ng giá c (Pề ệ ặ ằ ả 1 tăng), l m phátạ đã x y ra. Nh đã nói trên, các ch th s mu n duy trì l ng ti n th cả ư ở ủ ể ẽ ố ượ ề ự t c a mình (K không đ i), do đó h s ph i tăng l ng ti n danh nghĩaế ủ ổ ọ ẽ ả ượ ề t ng ng v i m c tăng c a giá c → các ch th trong n n kinh t sươ ứ ớ ứ ủ ả ủ ể ề ế ẽ ph i bán các trái phi u h đang n m gi đ thu ti n v → cung trái phi uả ế ọ ắ ữ ể ề ề ế tăng → giá trái phi u gi m → lãi su t tăngế ả ấ . Lãi su t tăng làm h n ch đ uấ ạ ế ầ t và tiêu dùng, do đó làm gi m chi tiêu tr c ti p, c i thi n cán cânư ả ự ế ả ệ th ng m i.ươ ạ Hi u ng c u ti n th c t ch tr nên hi n th c n u nh NHTWệ ứ ầ ề ự ế ỉ ở ệ ự ế ư không cung ng thêm ti n đ cân đ i kho n c u ti n tăng thêm ( đ th aứ ề ể ố ả ầ ề ể ỏ mãn gi thi t *) vì n u cung ti n danh nghĩa tăng (M tăng) t ng ng v iả ế ế ề ươ ứ ớ m c tăng c a Pứ ủ 1 thì t s M / Pỉ ố 1 s không thay đ i → K=M / Pẽ ổ 1 không đ iổ → các ch th s không có đ ng l c bán trái phi u đ duy trì K nh ủ ể ẽ ộ ự ế ể ư ở trên, t đó s không tác đ ng đ n lãi su t, đ u t và tiêu dùng và sừ ẽ ộ ế ấ ầ ư ẽ không tác đ ng t i chi tiêu tr c ti p.ộ ớ ự ế Nhóm 1_NHC_K10. 38 Các ngu n tài tr cho cán cân vãng laiồ ợ Vi c bù đ p cán cân vãng lai t ngu n nào c n đ c cân nh c k .ệ ắ ừ ồ ầ ượ ắ ỹ Thông th ng trong ng n h n, ngu n bù đăp cho cán cân vãng lai th ngườ ắ ạ ồ ườ t cán cân v n và OFB, còn vi c phá giá có th gây nên nhi u tác đ ng t iừ ố ệ ể ề ộ ớ n n kinh t nên có nên đ cho cán cân vãng lai t bù đ p cho chính nóề ế ể ự ắ không c n ph i xem xét r t k . Không nh ng th phá giá không ph i baoầ ả ấ ỹ ữ ế ả gi cũng thành công, cũng làm cho cán cân vãng lai đ c c i thi n. Nh ngờ ượ ả ệ ữ ngu n tài tr cho cán cân vãng lai k trên là nh ng ngu n tiêu bi u, chúngồ ợ ể ữ ồ ể em tìm hi u đ c. Do h n ch v ki n th c và th i gian nên bài th oể ượ ạ ế ề ế ứ ờ ả lu n còn nhi u thi u sót, mong đ c cô giáo góp ý và b sung.ậ ề ế ượ ổ Nhóm 1_NHC_K10. 39