Các bệnh hô hấp trên bệnh nhân nhiễm HIV

Các bệnh hô hấp trên bệnh nhân nhiễm HIVHAIVNChương trình AIDS củaĐại học Y Harvard tại Việt NamMục tiêu học tậpKết thúc bài này, học viên sẽ có khả năng:Nhận biết được các nguyên nhân bệnh hô hấp hay gặp nhất trên bệnh nhân HIVKhái quát được chẩn đoán phân biệt của các hội chứng hô hấp thường gặpGiải thích được cách chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp trên bệnh nhân HIVGiới thiệu Viêm phổi do vi khuẩn, lao, và PCP là ba nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các nhiễm trùng hô hấp ở bệnh nhân nhiễm HIV tại Việt Nam và các nước đang phát triển khácKhả năng của các căn nguyên khác nhau đó phụ thuộc vào CD4Căn nguyên thường gặp của bệnh phổiNhiễm trùngNhiễm vi khuẩn Nhiễm MycobateriumNhiễm virusKhông nhiễm trùngUng thư mô liên kết KaposiU lymphoViêm phổi kẽ thâm nhiễm lympho bào (LIP) ở trẻ emBệnh khác:Suy tim ứ máu Hen và COPDUng thư phổiCăn nguyên bệnh phổi theo CD4CD4 > 200CD4 2-3 tuầnSốtSụt cânĐổ mồ hôi trộmHo khanThở nôngKhám thực thểĐánh giá chungNhìnSờGõNgheXét Nghiệm Chẩn Đoán X quang phổiCông thức máuPhiến đồ đờm tìm AFB, nhuộm GramCấy đờm, máuĐo độ bão hòa oxyTổng quanvề ba bệnh phổi phổ biến nhất ở người nhiễm HIVViêm phổi vi khuẩn (1)Bệnh sử: SốtHo có đờmCD4 cao hoặc thấpĐau ngựcX Quang phổi: đông đặc thùyBệnh nguyên: Phế cầuH. influenzaeTụ cầu vàngViêm phổi vi khuẩn (2)Điều trị:Bệnh nhân Ngoại trúBN Nội trúAzithromycinErythromycinAmoxicillin/clavulanateLevofloxacin (nếu không nghi ngờ lao)Cephalosporin thế hệ 3 +/- erythromycinViêm phổi do Pneumocystis jiroveci (PCP) (1)Biểu hiện lâm sàng gồm:Khó thở khởi phát từ từHo khanSốtNghe phổi có thể bình thường hoặc có ít ran nổHay gặp thiếu oxy Tăng LDH hay gặp nhưng không đặc hiệu CD4 200 trong 6 tháng với ARVPhác đồ điều trị quốc giaLao (1)CD4 > 500Biểu hiện“điển hình”SốtHoSụt cânĐờm máuCD4 < 200Biểu hiện “không điển hình”: Sốt không rõ nguyên nhânSụt cânhoNhiều khả năng lao ngoài phổiDấu hiệu và Triệu chứng của Lao phổiLao (2)Chẩn đoán:Triệu chứng lâm sàngX quang phổiPhiến đồ đờm tìm AFBSoi phế quản khi có điều kiệnSinh thiết mô (hạch) (hạch bạch huyết) Thâm nhiễm thùy trên bên phải Lao (3)Phác đồ điều trị quốc giaTình trạngPhác đồ điều trịĐiều trị mới4RH cần DOTS trong giai đoạn duy trì. 2S(E)HRZ/6HE hoặc2S(E)RHZ/4RHĐiều trị lạiCác trường hợp nặng2SHRZE/1HRZE/5H3R3E3Cho trẻ em2HRZE/4HR hoặc 2HRZ/4HRĐọc phim X-quang phổiCD4 cao thì thường có hình ảnh điển hình trên X quang phổiCD4 thấp thì rất hay gặp hình ảnh không điển hình hoặc thậm chí bình thường trên X- quangĐiều này đặc biệt đúng với bệnh Lao Hình ảnh X quang phổi (1)Bệnh nguyên? Do vi khuẩn: Tụ cầu phổiHaemophilus influenzaeLaoMô tả: Đông đặc thùy giữa bên phảiHình ảnh X quang phổi (2)Bệnh nguyên là gì? PCPTBNhiễm virus (Cúm)Cryptococcus P. marneffeiMô tả biểu hiện: Thâm nhiễm kẽ lan tỏaHình ảnh X quang phổi (3)Bệnh nguyên là gì?LaoU LymphoNấmMô tả biểu hiện: Hạch to ở trung thấtHình ảnh X quang phổi (4)Bệnh nguyên là gì?LaoNấmMô tả biểu hiệnDạng nốt hoặc kêNghiên cứu trường hợp ở Việt nam Dũng, nam giới (1)Sốt, ho có đờm máu trong 3 tháng và sụt 8 kgCD4 = 280Chưa điều trị ARVThấy gì từ X-quang? Thâm nhiễm thùy trên cả hai bên, có thể có hangDũng, nam giới (2)Xét nghiệm chẩn đoán nào cần dùng?AFB đờm và nhuộm GramKết quả: 3/3 AFB +Cách điều trị tốt nhất? Điều trị lao trước, sau đó dùng ARV ngay khi bệnh nhân tiến triển tốt và dung nạp được điều trị laoQuốc, nam giới, 30 tuổi (1)HIV+, tổng số tế bào lympho = 1.000Sốt, ho, đau ngực Sức khỏe yếu trong 1 thángAFB đờm làm tại PKNT quận âm tínhX quang cho thấy gì? Thâm nhiễm thùy trên phổi phải với thâm nhiễm thùy giữa/dưới Hạch to ở trung thất Quốc, nam giới, 30 tuổi (2)Chẩn đoán phân biệt?LaoViêm phổi do vi khuẩn Sẽ dùng xét nghiệm chẩn đoán nào?Nhuộm đờm và làm nhiều lần AFBChọc hút hạch (nếu có)CD4Kết quả:AFB làm nhiều lần dương tính 1/3CD4 = 150Long, nam giới (1)Sốt, ho và khó thở trong 1 thángCD4 = 150 X quang cho thấy gì ?Thâm nhiễm phổi phải với tràn dịch màng phổi phải số lượng lớnLong, nam giới (2)Chẩn đoán phân biệt?Lao, viêm phổi do vi khuẩnLong nên được điều trị như thế nào?Bệnh nhân được bắt đầu điều trị kháng sinh cho viêm phổi và sau một tuần có AFB đờm +Tiếp tục được điều trị kháng sinh trong 10 ngày và sau đó bắt đầu điều trị Lao Bệnh nhân đáp ứng tốtCác điểm chínhCăn nguyên và biểu hiện bệnh phổi thay đổi tùy thuộc vào số lượng CD4Nguyên nhân hay gặp là viêm phổi do vi khuẩn, lao và PCPLao là nguyên nhân hay gặp nhất của các bệnh phổi và là nhiễm trùng cơ hội thường gặp nhất ở bệnh nhân HIVX-quang thường không điển hình ở bệnh nhân nhiễm HIV, đặc biệt khi CD4 thấpCảm ơn!Câu hỏi?