Báo cáo Bài : Khoa Học Trái Đất

LỜI NÓI ĐẦU Khoáng sản là một loại vật chất không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Đó là kết quả của một quá trình hoạt động phức tạp diễn ra bên trong lòng đất. Quá trình đó diễn ra liên tục, thường xuyên và ta chỉ có thể nghiên cứu, nhận ra chúng thông qua sóng điện từ mà chúng phát ra trong quá trình hoạt động. Hiện nay với khoa học kỹ thuật tiến bộ, con người đã khám phá ra rất nhiều các loại khoáng sản, đáp ứng nhu cầu của con người. Họ đã phân loại, lựa chọn và đánh giá công dụng của từng loại khoáng sản. Các nguồn khoáng sản ảnh hưởng đến đời sống, đến sức khỏe và cả môi trường xung quanh con người. Nếu biết cách sử dụng, khoáng sản trở thành vật chất hết sức quý hiếm. Đặc biệt, Khoáng sản ảnh hưởng rõ rệt đến sản xuất của con người, là nguồn nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất đó. Thế nhưng, hiện nay con người đang khai thác không hợp lý nguồn tài nguyên này, sử dụng không hiệu quả, đưa đến một yêu cầu rất cấp bách đó là việc quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả nhất, đồng thời tìm ra các loại vật chất thay thế khác, cải tạo và bảo vệ nguồn tài nguyên Khoáng sản là góp phần bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta. Nhận thấy vấn đề này, nhóm chúng em đã tìm hiểu, tìm ra các khái niệm, phân loại khoáng sản, và việc ảnh hưởng của Khoáng sản lên sản xuất của con người. Xin cám ơn Th.s Bùi Thị Luận, cô đã giới thiệu tài liệu, hướng dẫn tận tình. Mong Thầy Cô và các bạn tham khảo và cho nhận xét, để bài báo cáo hoàn chỉnh hơn nữa. I.Định nghĩa: Khoáng là khoa học mà các phân tích khoáng sản. Here we have to define what minerals are. Ở đây chúng ta phải xác định những gì là khoáng sản. A mineral is a solid or liquid material with certain chemical and physical properties which is in the earth. khoáng sản là một vật liệu rắn hoặc lỏng với các chất hóa học nhất định và tính chất vật lý mà là ở trái đất. In comparison to minerals rocks are very different. So với các loại đá khoáng chất rất khác nhau. Since thousands of years people are fascinate of minerals. Từ hàng ngàn năm người ta mê hoặc khoáng sản. There are about 3000 known minerals, but only few of them are fascinating got people. Có khoảng 3.000 khoáng chất được biết đến, nhưng chỉ vài trong số đó là hấp dẫn người nhận. Their look is the reason why they pleases to people. nhìn của họ là lý do tại sao họ vui lòng cho nhân dân. Very beautiful minerals are often transparent and they have got a nice color or form. Rất đẹp khoáng chất thường được minh bạch và họ đã có một màu sắc đẹp, hoặc hình thức. The popularity of a minerals decides if it is a precious stone or not. Sự phổ biến của một khoáng chất quyết định nếu nó là một đá quý hay không. The formation: There are three developing processes: the macmatic developing process, the sedimentary developing process and the metamorphically developing process. Sự hình thành: Có ba phát triển các quá trình: quá trình phát triển macmatic, sự phát triển quá trình trầm tích và metamorphically phát triển quy trình. The magma is known as the material which comes out of volcanos and is called lava. magma này được gọi là vật liệu mà đi ra của núi lửa và được gọi là dung nham. It is a liquid in the earth with a temperature of 1300 degrees. Nó là một chất lỏng trong trái đất với nhiệt độ 1.300 độ. When the magma comes out of the earth to the surface it becomes colder and it crystallizes. Khi macma đi ra khỏi trái đất vào bề mặt nó trở nên lạnh hơn và nó kết tinh. The first minerals are formed which are deep in the earth. Các khoáng sản được hình thành đầu tiên được sâu trong đất. On the way to the earth surface the magma becomes high liquid and it crystallizes. Trên đường đến bề mặt trái đất trở nên cao macma lỏng và nó kết tinh. One of the last phases is the hydrothermal phase. Một trong những giai đoạn cuối cùng là giai đoạn nhiệt dịch. In this phase some gases leave the magma und flow to the top. Trong giai đoạn này một số loại khí rời khỏi dòng magma und tới đỉnh. Often these gases forms rooms in the rocks. Thường thì các hình thức phòng khí trong đá. These rooms are later filled with magma. Các phòng đều có sau này đầy macma. In this phase quartz (rock crystal, amethyst) originate. This is the reason why quartz is often in closed rooms of rock which are called geodes. Trong giai đoạn thạch anh (tinh thể đá, amethyst) có nguồn gốc. Đây là lý do tại sao thạch anh thường trong các phòng khép kín của rock mà được gọi là geodes. Generelly quartz grows in cracks of rock. Generelly thạch anh phát triển trong vết nứt của đá. In the sedimentary developing process minerals originate because of many enviromental factors. Trong quá trình phát triển khoáng sản trầm tích có nguồn gốc do nhiều yếu tố môi trường. High temperatures can cause new chemical connections. Nhiệt độ cao có thể gây ra các kết nối hóa học mới. Strong frost can have an explosive effect. Sương giá mạnh có thể có một hiệu ứng nổ. There also also acid and other substances, because fo the rain. Hiện cũng còn acid và các chất khác, bởi vì cho cơn mưa. Water and the oxygen in the air can also react with minerals and so new minerals are formed. Nước và ôxy trong không khí cũng có thể phản ứng với các khoáng chất và khoáng chất như vậy mới được hình thành. In the metamorphically developing process it is so that magma flows again throught the rocks where minerals already exist. Trong quá trình phát triển metamorphically nó là như vậy mà lại nghĩ macma chảy đá có khoáng sản đã tồn tại. Here the magma alters these minerals. Đây macma thay đổi các khoáng chất. There are special developing processes for organic minerals, too. Có các quy trình đặc biệt phát triển khoáng sản hữu cơ, quá. Chemical and physical properties: Every mineral has got certain chemical and physical properties. Hóa chất và tính chất vật lý: Tất cả các khoáng sản đã có một số hóa chất và tính chất vật lý. Every mineral has got a structure. Tất cả các khoáng sản đã có một cấu trúc. The easiest structure is an element, but most of the minerals are molecules or ions and so they have got a chemical formula. Cấu trúc đơn giản nhất là một yếu tố, nhưng hầu hết các khoáng chất là các phân tử hoặc các ion và do đó họ đã có một công thức hóa học. The chemical formulas are described in the chapters about the minerals. Các công thức hóa học được mô tả trong chương về khoáng sản. Here we will look at the 9 mineral classes in which the minerals are arranged. Ở đây chúng tôi sẽ xem xét các khoáng sản lớp 9, trong đó các khoáng vật được sắp xếp. Elements (diamond, gold, silver) Các yếu tố (kim cương, vàng, bạc) Sulfides, selenides, tellurides, arsenides, antimonides and bismutides (pyrite) Sulfua, selenides, tellurides, asenua, antimonides và bismutides (pyrit) Halides (fluorite, rock salt) Halogenua (fluorit, đá muối) Oxides and hydroxides (corundum, quartz) Oxit và hydroxit (corundum, thạch anh) Nitrates, carbonates and borates (calcite, malachite) Nitrat, cacbonat và borat (canxit, malachite) Sulfates, chromates, molybdates and tungstenates (alabaster) Sulfat, crômat, molybdates và tungstenates (thạch cao tuyết hoa) Phosphates, arsenates and vanadates (turkis) Phosphat, asenat và vanadates (turkis) Silicates (feldspar, topaz) Silicat (fenspat, topaz) Organic connections (amber) Các kết nối hữu cơ (hổ phách) Most of the minerals form crystals. Hầu hết các tinh thể khoáng chất hình thức. Crystals are a symmetric order of atoms, molecules or ions. Tinh thể là một lệnh đối xứng của các nguyên tử, phân tử hoặc các ion. It is called crystal lattice. An arbitrary order is called amorph. Nó được gọi là tinh thể lưới. An để tùy ý được gọi là amorph. There are 7 different crystal systems for minerals (cubical, monoclinical, triclinical, hexagonal, trigonal, tetragonal, rhombical). Hiện có 7 hệ tinh thể khác nhau đối với khoáng sản (hình lập phương, monoclinical, triclinical, lục giác, tam giác, bốn phương, rhombical). Rock salt for example crystallizes in the cubical system. Ví dụ như Rock muối kết tinh trong hệ thống hình lập phương. Because rock salt (NaCl) is also common salt (NaCl), we can see little cubes in the common salt. It is easier to see in bigger pieces. Bởi vì đá muối (NaCl) cũng phổ biến muối (NaCl), chúng ta có thể nhìn thấy hình khối nhỏ trên muối thường. Nó là dễ dàng hơn để nhìn thấy trong phần lớn hơn. So minerals which crystallize in the cubical system have got the form of a cube. Quartz and corundum (ruby, sapphire) crystallize in the trigonal system. Vì vậy, khoáng sản kết tinh trong hệ thống hình lập phương đã có hình thức một khối lập phương và. Quartz corundum (ruby, saphia) kết tinh trong hệ thống tam giác. When the material does not comes regular during the formation of a mineral then the crystal would not be perfect. Khi vật liệu không đến thường xuyên trong quá trình hình thành các tinh thể khoáng sản một sau đó sẽ không được hoàn hảo. Other factors have also an influence of a wrong form of a crystal. Các yếu tố khác cũng ảnh hưởng của một hình thức sai lầm của tinh thể. A too small room or other materials can change the crystal form, too. Một phòng quá nhỏ hoặc các tài liệu khác có thể thay đổi hình thức tinh thể, quá. Nearly never we can find perfect crystals. Gần như không bao giờ chúng ta có thể tìm thấy các tinh thể hoàn hảo. The relation between the perimeter and the height is not always the same. Mối quan hệ giữa chu vi và chiều cao không phải luôn luôn giống nhau. When the room is too small then often one crystal grows into another crystal. Khi phòng quá nhỏ sau đó thường là một tinh thể phát triển thành tinh thể khác. Another property of minerals is their density. Một tài sản của các khoáng chất có mật độ của họ. The density is the mass per volume. mật độ là khối lượng trên khối lượng. It is gram per cubic centimetre (g/cm 3 ). Đó là gram mỗi centimet khối (g / cm 3). Water for eample has got a density of 1 g/cm 3 . Most of the minerals have got a higher density than water and so they sink in water. Nước cho eample đã có một mật độ của 1 g / cm 3. Hầu hết các khoáng sản đã có một mật độ cao hơn nước và vì vậy họ chìm trong nước. The hardness is another property. The hardness is the possibility to break into a mineral. độ cứng là một tài sản. độ cứng là khả năng để đột nhập vào một khoáng sản. There is the Mohs' hardness scale. Có quy mô độ cứng của Mohs. It is from1 to 10. Đó là from1 đến 10. A mineral with the hardness of 1 can be scratched with the finger nail. Một khoáng sản với độ cứng của 1 có thể bị trầy xước với móng tay ngón tay. The diamond with a hardness of 10 cannot be even scratched with a knife. Viên kim cương với độ cứng là 10 không thể được, ngay cả trầy xước bằng dao. A mineral with a higher hardness can scratch a mineral with a lower hardness. Một khoáng sản với độ cứng cao hơn có thể đầu một khoáng chất với độ cứng thấp hơn. Mohs' hardness scale Mohs 'quy mô độ cứng 1 talc 1 talc 2 gypsum 2 thạch cao 3 calcite 3 canxit 4 fluorite 4 fluorite 5 apatite 5 apatit 6 feldspar 6 fenspat 7 quartz 7 thạch anh 8 topaz 8 topaz 9 corundum 9 corundum 10 diamond 10 viên kim cương Many minerals can be splited throught an impact with a hammer. Nhiều khoáng sản có thể được splited nghĩ rằng một tác động với một cái búa. A mineral can be splited well in one direction, but for example not in another. khoáng sản có thể được splited tốt trong một hướng, nhưng không ở trong ví dụ khác. There are also minerals without a certain fissileness. Ngoài ra còn có khoáng sản mà không có một fissileness nhất định. They break casual. Họ chia ngẫu nhiên. Here we can see the break. The color is the easiest property. Ở đây chúng tôi có thể xem trong giờ giải lao. Màu sắc là tài sản dễ dàng nhất. There are colorless minerals like the rock crystal and the diamond. Có những khoáng chất không màu, giống như đá tinh thể và viên kim cương. Other quartzs like the amethyst have got a color, because of admixtures. quartzs khác như ametit là đã có một màu sắc, vì phụ gia. They are colored minerals. Họ là những màu nguyên khoáng sản. The third group are minerals which have got an own color, because of their chemical and physical properties. Nhóm thứ ba là khoáng sản mà có được một màu sắc riêng, vì chất hóa học và tính chất vật lý. To see wheather a mineral is colored or has got an own color we can pass it over a surface and look at the abrasion. Để xem Thời tiết là một khoáng chất màu hoặc đã có một màu sắc riêng của chúng tôi có thể vượt qua nó trên một bề mặt và nhìn vào sự mài mòn. It is the line color. Nó là màu dòng. The gloss of a mineral is another property. Các bóng của một khoáng sản là một tài sản. There is diamond gloss, glass glos, fat gloss and metal gloss. Anh có kim cương, Glos thủy tinh, chất béo và kim loại bóng Anh. The transparency is very important, too. minh bạch là rất quan trọng, quá. Clear minerals have got a high transparency, but the transparency is caused by the chemical and physical properties of the mineral. khoáng sản Clear đã có một sự minh bạch cao, nhưng minh bạch được gây ra bởi các hóa chất và tính chất vật lý của khoáng sản.  Khoáng sản là thành tạo khoáng vật của lớp vỏ Trái Đất, mà thành phần hóa học và các tính chất vật lý của chúng cho phép sử dụng chúng có hiệu quả và lợi ích trong lĩnh vực sản xuất ra của cải vật chất của nền kinh tế quốc dân. Khoáng sản là một vật liệu rắn hoặc lỏng với các chất hóa học nhất định và tính chất vật lý mà là ở trái đất. Theo mục đích và công dụng người ta chia ra thành các dạng khoáng sản sau: Khoáng sản nhiên liệu hay nhiên liệu hóa thạch bao gồm dầu mỏ, hơi đốt, đá phiến dầu, than bùn, than v.v. Khoáng sản phi kim: Bao gồm các dạng vật liệu xây dựng như đá vôi, cát, đất sét v.v.; đá xây dựng như đá hoa cương v.v và các khoáng sản phi kim khác. Khoáng sản kim loại hay quặng: Bao gồm các loại quặng kim loại đen, kim loại màu và kim loại quý. Nguyên liệu đá màu bao gồm ngọc thạch anh (jasper), rhodolit, đá mã não (agat), onyx, canxedon, charoit, nefrit v.v. và các loại đá quý như kim cương, ngọc lục bảo, hồng ngọc, xa-phia. Dựa trên trạng thái vật lí phân ra: Khoáng sản rắn: như quặng kim loại v.v Khoáng sản lỏng: như dầu mỏ, nước khoáng v.v Khoáng sản khí: khí đốt, khí trơ. Sự tích tụ của khoáng sản tạo ra các mỏ (hay còn gọi là khoáng sàng), còn trong trường hợp chiếm một diện tích lớn thì gọi là các vùng mỏ, bồn hay bể. Người ta cũng phân biệt các loại khoáng sản rắn, lỏng và khí. Khoáng sản nằm trong lớp vỏ Trái Đất ở dạng tích tụ với các đặc trưng khác nhau (gân, mạch, cán, bướu, nham cán, vỉa, ổ, sa khoáng v.v.) . Việc khai thác các khoáng sản gọi là khai khoáng. Các dấu hiệu biểu hiện của tích tụ khoáng sản: Các khoáng vật cộng sinh của mỏ quặng (đối với vàng là thạch anh, đối với platin là quặng sắt có crôm v.v.). Các mảnh vụn, đá cuội v.v, bắt gặp tại các khe máng sông suối. Các chỗ lộ vỉa. Các nguồn khoáng vật. Thảm thực vật. Trong quá trình thăm dò khoáng sản, người ta thường sử dụng các phương pháp như đào giếng, mương, hào, rãnh, các đường xẻ hay tiến hành khoan các lỗ khoan v.v. để bắt gặp thân quặng. Diện tích phổ biến Theo diện tích phổ biến của khoáng sản, người ta chia ra như sau: Tỉnh khoáng sản là một phần lớn lớp vỏ Trái Đất, tương quan với nền địa chất, các đới uốn nếp hay đáy đại dương, với các mỏ khoáng sản phân bố trong phạm vi của nó và vốn có của nó. Chẳng hạn, người ta chia ra các tỉnh Kavkaz, tỉnh Ural (Nga) v.v. Đôi khi người ta cũng phân biệt tỉnh kim loại, tỉnh than, tỉnh dầu khí v.v. Vùng (đới, bể/bồn) khoáng sản chiếm một phần của tỉnh và được đặc trưng bằng một tập hợp các mỏ khoáng sản xác định về thành phần và nguồn gốc, được xếp vào một và chỉ một nhóm thành phần kiến tạo bậc nhất (nếp lồi ghép, nếp lõm v.v). Các đới khoáng sản có thể là thuần nhất mà cũng có thể là không thuần nhất theo thành phần khoáng sản, kích thước của nó dao động trong các giới hạn rộng. Các bể khoáng sản tạo thành các vùng có sự phổ biến liên tục hay gần như liên tục của các khoáng sản dạng vỉa. Khu khoáng sản tạo thành một phần của vùng và thường được đặc trưng bằng sự tập trung cục bộ của các mỏ, và liên quan tới điều này, khu khoáng sản không hiếm khi được gọi là đầu mối khoáng sản. Bãi quặng là một nhóm các mỏ đồng nhất về nguồn gốc và thống nhất về cấu trúc địa chất. Bãi khoáng sản cấu thành từ các mỏ, còn các mỏ cấu thành từ các thân quặng. Thân quặng hay vỉa quặng là sự tích tụ cục bộ của nguyên liệu khoáng vật thiên nhiên, có thành phần cấu trúc-thạch học xác định hay tổ hợp của các thành phần này. Vùng, khu, bãi mỏ có thể lộ ra hoàn toàn trên bề mặt đất và được nói tới như là mỏ lộ thiên; nó cũng có thể bị phủ một phần bởi các loại đất đá khác nhau, thuộc về loại mỏ bán kín hoặc có thể bị vùi lấp hoàn toàn thì được xếp vào loại mỏ kín. Các nhóm trữ lượng khoáng sản rắn theo giá trị kinh tế-thương mại: Các trữ lượng khoáng sản rắn và hàm lượng của các thành phần hữu ích có trong chúng theo giá trị kinh tế được chia ra thành 2 nhóm chính, theo các kiểm định và tính toán riêng biệt: Cân đối/kinh tế/thương mại Không cân đối/kinh tế tiềm tàng/thương mại tiềm tàng. Các trữ lượng cân đối/kinh tế/thương mại. Chúng được phân chia thành: Các trữ lượng, mà sự khai thác và thu hồi chúng tại thời điểm đánh giá theo các tính toán kinh tế-kỹ thuật là có hiệu quả về mặt kinh tế, trong điều kiện cạnh tranh thị trường trong việc sử dụng các kỹ thuật và công nghệ khai thác và chế biến nguyên liệu, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về sử dụng hợp lý lòng đất và bảo vệ môi trường trong và sau quá trình khai thác, chế biến khoáng sản. Các trữ lượng, mà sự khai thác hay thu hồi chúng tại thời điểm đánh giá theo các tính toán kinh tế-kỹ thuật không đảm bảo tính hiệu quả có thể thực hiện được về mặt kinh tế-thương mại trong việc khai thác-chế biến chúng trong điều kiện cạnh tranh thị trường do các chỉ số kinh tế-kỹ thuật thấp, nhưng sự khai thác nó trở thành có thể về mặt kinh tế-thương mại khi có những sự hỗ trợ đặc biệt từ phía nhà nước đối với các pháp nhân khai thác khoáng sản dưới các dạng như ưu đãi thuế, trợ cấp, trợ giá v.v. (trữ lượng kinh tế/thương mại có giới hạn). Trữ lượng không cân đối (kinh tế tiềm năng/phi kinh tế). Chúng chia ra thành: Các trữ lượng, đảm bảo các yêu cầu được đề ra đối với các trữ lượng cân đối, nhưng việc sử dụng chúng tại thời điểm đánh giá là không thể, theo các điều kiện và tình trạng của kỹ thuật khai mỏ, các yêu cầu của luật pháp, các yêu cầu sinh thái-môi trường và/hoặc các điều kiện khác; Các trữ lượng, mà việc khai thác hay thu hồi chúng tại thời điểm đánh giá là không hợp lý về mặt kinh tế do hàm lượng thành phần khoáng sản thấp, bề dày thân quặng mỏng hay sự phức tạp chuyên môn đặc biệt trong các điều kiện khai thác và/hoặc chế biến nó, nhưng việc sử dụng nó trong tương lai gần có thể trở thành hiệu quả về mặt kinh tế-thương mại do sự gia tăng giá cả của khoáng sản trên thị trường hay do các tiến bộ khoa học-kỹ thuật đảm bảo cho việc giảm giá thành sản xuất của khoáng sản đó. Các trữ lượng không cân đối được kiểm định và tính toán trong trường hợp, nếu các tính toán kinh tế-kỹ thuật đưa ra khả năng hoặc là bảo tồn nó trong lòng đất để khai thác sau này; hoặc chỉ ra sự hợp lý của việc vừa khai thác hiện tại vừa lưu giữ và bảo tồn để sử dụng trong tương lai. Mẫu quặng Rubi Lục Yên, Yên Bái Trong tính toán các trữ lượng không cân đối người ta chia chúng ra thành các tiểu thể loại, phụ thuộc vào nguyên nhân làm chúng trở thành không cân đối (kinh tế, kỹ thuật, kỹ thuật khai mỏ, sinh thái, môi trường v.v.). Đánh giá tính chất cân đối của các trữ lượng khoáng sản được thực hiện trên cơ sở các luận chứng kinh tế-kỹ thuật chuyên môn, được thẩm định bởi các chuyên gia trong các lĩnh vực khác nhau. Trong các luận chứng này cần phải dự kiến trước các phương pháp khai thác mỏ có hiệu quả nhất, đánh giá về mặt giá thành và đề xuất các tham số tiêu chuẩn, đảm bảo việc sử dụng đầy đủ và tổng hợp nhất đối với các trữ lượng, với sự tính toán tới các yêu cầu của luật pháp trong lĩnh vực bảo vệ và phục hồi môi trường-sinh thái trong và sau khi khai thác. II. Các dạng khoáng sản: 1. Khoáng sản nhiên liệu: hay nhiên liệu hóa thạch bao gồm dầu mỏ, hơi đốt, đá phiến dầu, than bùn, than v.v Nhiên liệu hóa thạch là các loại nhiên liệu được tạo thành bởi quá trình phân hủy kỵ khí của các sinh vật chết bị chôn vùi cách đây hơn 300 triệu năm. Các nguyên liệu này chứa hàm lượng cacbon và hydrocacbon cao. Các nhiên liệu hóa thạch thay đổi trong dải từ chất dễ bay hơi với tỷ số cacbon:hydro thấp như methane, dầu hỏa dạng lỏng, đến các chất không bay hơi chứa toàn là cacbon như than đá. Methane có thể được tìm thấy trong các mỏ hydrocacbon ở dạng riêng lẻ hay đi cùng với dầu hỏa hoặc ở dạng methane clathrates. Về tổng quát chúng được hình thành từ các phần còn lại của thực vật và động vật bị hóa thạch khi chịu áp suất và nhiệt độ bên trong vỏ Trái Đất hàng triệu năm. Học thuyết phát sinh sinh vật được Georg Agricola đưa ra đầu tiên vào năm 1556 và sau đó là Mikhail Lomonosov vào thế kỷ 18. Cơ quan thông tin năng lượng Hoa Kỳ (EIA) ước tính năm 2006 rằng nguồn năng lượng nguyên thủy bao gồm 36,8% dầu mỏ, than 26,6%, khí thiên nhiên 22,9%, chiếm 86% nhiên liệu nguyên thủy sản xuất trên thế giới. Các nguồn nhiên liệu không hóa thạch bao gồm thủy điện 6,3%, năng lượng hạt nhân 6,0%, và năng lượng địa nhiệt, năng lượng mặt trời, năng lượng gió, nhiên liệu gỗ, tái chế chất thải chiếm 0,9%.[4] Tiêu thụ năng lượng trên thế giới tăng mỗi năm khoảng 2,3%. Các nhiên liệu hóa thạch là tài nguyên không tái tạo bởi vì trái đất mất hàng triệu năm để tạo ra chúng và lượng tiêu thụ đang diễn ra nhanh hơn tốc độ được tạo thành. Sản lượng và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch làm tăng các mối quan tâm về môi trường. Thế giới đang hướng tới sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo là một trong những cách giúp giải quyết vấn đề tăng nhu cầu năng lượng. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra khoảng 21,3 tỉ tấn carbon dioxide hàng năm, nhưng người ta ước tính rằng các quá trình tự nhiên có thể hấp thu phân nửa lượng khí thải trên, vì vậy hàm lượng cacbon dioxit sẽ tăng 10,65 tỉ tấn mỗi năm trong khí quyển (một tấn cacbon tương đương 44/12 hay 3,7 tấn cacbon đioxit). Cacbon đioxit là một trong những khí nhà kính làm tăng lực phóng xạ và góp phần vào sự nóng lên toàn cầu, làm cho nhiệt độ trung bình bề mặt của Trái Đất tăng. Nguồn gốc: Nhiên liệu hóa thạch được hình thành từ quá trình phân hủy kỵ khí của xác các sinh vật, bao gồm thực vật phù du và động vật phù du lắng đọng xuống đáy biển (hồ) với số lượng lớn trong các điều kiện thiếu ôxy, cách đây hàng triệu năm. Trải qua thời gian địa chất, các hợp chất hữu cơ này trộn với bùn, và bị chôn vùi bên dưới các lớp trầm tích nặng. Trong điều kiện nhiệt độ và áp suất cao làm cho các vật chất hữu cơ bị biến đổi hóa học, đầu tiên là tạo ra kerogen ở dạng sáp. Chúng được tìm thấy trong các đá phiến sét dầu và sau đó khi bị nung ở nhiệt cao hơn sẽ tạo ra hydrocacbon lỏng và khí bởi quá trình phát sinh ngược. Ngược lại, thực vật đất liền có xu hướng tạo thành than. Một vài mỏ than được xác định là có niên đại vào kỷ Phấn trắng. Các ví dụ so sánh tương đối: 1 lít xăng tương đương 23,5 tấn vật chất hữu cơ cổ lắng đọng trên đáy biển. Tổng nhiên liệu hóa thạch sử dụng trong năm 1997 tương đương khối lượng thực vật hóa thạch phát triển trong 422 năm trên bề mặt Trái Đất và các đại dương cổ. 2. Khoáng sản kim loại: Kim loại là loại vật liệu có các tính chất có lợi cho xây dựng: cường độ lớn, độ dẻo và độ chống mỏi cao. Nhờ đó mà kim loại được sử dụng rộng rãi trong xây dựng và các ngành kĩ thuật khác. Kim loại đen được sử dụng trong xây dựng nhiều hơn cả, giá kim loại đen thấp hơn kim loại màu. Tuy nhiên kim loại màu lại có nhiều tính chất có giá trị: cường độ, độ dẻo, khả năng chống ăn mòn, tính trang trí cao. Quặng kim loại cơ bản. Quặng sắt và hợp kim sắt. Quặng sắt có các kiểu nguồn gốc khác nhau đã được phát hiện ở nhiều nơi như Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Yên Bái, Cao Bằng. Đáng chú ý là quặng sắt ở đồng bằng ven biển Thạch Khê (Hà Tĩnh) có trữ lượng tới 550 triệu tấn. Mẫu quăng Mangan Mangan: Các mỏ và điểm quặng phần lớn phân bố ở Cao Bằng, Tuyên Quang, Hà Giang, một số ít có ở các nơi khác như Lạng Sơn, Pia Oắc, Quảng Bình. Titan: Hầu hết các mỏ, điểm quặng và sa khoáng titan phân bố ở Bắc Thái và Tuyên Quang, ven biển Bắc Bộ và Trung Bộ. Crom: Ngoài 2 mỏ sa khoáng Bãi Áng, Cổ Định có quy mô lớn, còn có 2 điểm quặng gốc Núi Nưa, Làng Mun. Nickel: Có ở Sơn La. Wolfram, molybden, cobalt và một số loại quặng kim loại đen khác đã được phát hiện, thăm dò và khai thác ở nhiều nơi. Quặng chì kẽm: Đã phát hiện nhiều vùng quặng nhỏ đến trung bình như Chợ Điền, Sìn Hồ, Tú Lệ, Bó Xinh, Lô Gâm, Lang Hít, Ngân Sơn, Đồng Mỏ, Quan Sơn, Phu Loi, Mỹ Đức. Quặng đồng: Các vùng quặng đồng chính Phan Si Pan, Sông Đà, Núi Chúa-Khao Quế, Tri Năng, Tam Kỳ, Tây Ninh. Mỏ đồng Sinh Quyền được phát hiện từ cuối thập kỷ 50 và đã được thăm dò đánh giá trữ lượng đồng cùng kim loại đi kèm như vàng, bạc, đất hiếm... Quặng đồng Sinh Quyền- Lao Cai Quặng antimon ở Việt Bắc, Đông Bắc, Bắc Trung Bộ có quy mô trữ lượng trung bình. Quặng thiếc ở Tam Đảo, Quỳ Hợp, Lâm Đồng đã được phát hiện, trong đó nhiều nơi đã được đưa vào khai thác. Kim loại nhẹ Quặng nhôm: Hình thành Bô xít hình thành trên các loại đá có hàm lượng sắt thấp hoặc sắt bị rửa trôi trong quá trình phong hóa. Quá trình hình thành trải qua các giai đoạn: a) phong hóa và nước thấm lọc vào trong đá gốc tạo ra ôxít nhôm và sắt, b) làm giàu trầm tích hay đá đã bị phong hóa bởi sự rửa trôi của nước ngầm, c) xói mòn và tái tích tụ bô xít. Quá trình này chịu ảnh hưởng của một vài yếu tố chính như a) đá mẹ chứa các khoáng vật dễ hòa tan và các khoáng vật này bị rửa trôi chỉ để lại nhôm và sắt, b)độ lổ hổng có hiệu của đá cho phép nước thấm qua, c) có lượng mưa cao xen kẽ các đợt khô hạn ngắn, d)hệ thống thoát nước tốt, e)khí hậu nhiệt đới ẩm, f) có mặt lớp phủ thực vật với vi khuẩn. Theo một mô hình mô phỏng quá trình này thì giá trị pH thích hợp đạt khoảng 3,5-4,0 Phân bố Các quặng bôxít phân bố chủ yếu ở khu vực nhiệt đới, Caribe, Địa Trung Hải [3]và vành đai xung quanh xích đạo, người ta tìm thấy quặng bôxít ở các vùng lãnh thổ như Úc, Nam và Trung Mỹ (Jamaica, Brazil, Surinam, Venezuela, Guyana), châu Phi (Guinea), châu Á (Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam), Nga, Kazakhstan và châu Âu (Hy Lạp). Từ nguồn gốc hình thành dẫn đến việc thành tạo hai loại mỏ bauxit: Loại phong hóa được hình thành do quá trình laterit hóa chỉ diễn ra trong điều kiện nhiệt đới trên nền đá mẹ là các loại đá silicat:granit, gneiss, bazan, syenite và đá sét. Khác với quá trình hình thành laterit sắt, sự hình thành bauxite đòi hỏi điều kiện phong hóa mạnh mẽ hơn và điều kiện thủy văn thoát nước rất tốt cho phép hòa tan và rửa trôi kaolinite và hình thành lắng đọng nên gibbsit. Đới giàu hàm lượng nhôm nhất thường nằm ngay dưới lớp mũ sắt. Dạng tồn tại chủ yếu của hydroxit nhôm trong bauxit laterit chủ yếu là gibbsit. Tại Việt Nam, bauxit Tây Nguyên được hình thành theo phương thức này trên nền đá bazan. Loại trầm tích có chất lượng tốt và có giá trị công nghiệp. Loại này được hình thành bằng con đường phong hóa laterit trên nền đá cacbonat như đá vôi và dolomit xen kẽ các lớp kẹp sét tích tụ do phong hóa sót hay do lắng đọng phần khoáng vật sét không tan khi đá vôi bị phong hóa hóa học. Thân quặng bô xít tồn tại ở 4 dạng: lớp phủ, túi, xen kẹp và mảnh vụn Các dạng lớp phủ lớn xuất hiện ở tây Phi, Úc, Nam Mỹ và Ấn Độ, bao gồm các lớp bằng phẳng nằm gần bề mặt và có thể trãi dài hàng km. Chiều dày có thể thay đổi từ ít hơn một mét đến 40m, trong các trường hợp chấp nhận được thì bề dày trung bình khoảng 4-6m. Dạngtúi được tìm thấy ở Jamaica và Hispaniola, cũng như miền nam châu Âu, bô xít phân bố ở độ sâu trong các võng này từ ít hơn 1m đến hơn 30m. Trong một số trường hợp, các túi này nằm riêng biệt, trong khi các khu vực khác các vùng võng chồng lấn nhau và tạo thành các mỏ lớn. Dạng xen kẹp được được tìm thấy ở Hoa Kỳ, Suriname, Brazil, Guyana, Russia, Trung Quốc, Hungary và khu vực Địa Trung Hải. Ban đầu chúng nằm trên bề mặt sau đó bị các đá hình thành sau phủ lên thường gặp ở dạng đá núi lửa. Loại quặng này thường có kết cấu chặt hơn các loại khác do nó bị nén bởi các lớp đá nằm trên. Dạng mảnh vụn chỉ các tích tụ quặng được tạo thành từ sự xói mòn bôxít (kiểu trầm tích ở trên) ví dụ như bôxít Arkansas ở Hoa Kỳ. + Ở Việt Nam, bauxite phân bố phổ biến ở các tỉnh: Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn và Tây nguyên. Ở các tỉnh phía Bắc, bauxite là các ổ, các phễu và dạng cột xuyên lên vào giao điểm các đứt gẫy địa chất ( chủ yếu là giao điểm của 4 đứt gẫy, lấp đầy các hang động karsto, và phủ bất chỉnh hợp lên các đá cổ hơn ( người ta nhầm bauxite trầm tích)dưới dạng các lớp dăm, cuội dung nham đã phong hóa thành sét-kaolin chứa quặng bauxits dạng bom núi lửa, dạng dăm - cuội. Ở Tây nguyên, bauxite có thân quặng dăm, cuội dung nham chứa bauxit dạng cột, dạng phễu và dạng dòng chảy phủ lên đá bazan và các trầm tích cổ hơn. Phần trên mặt lộ ra trên mặt đất và trên mực nước tĩnh, lớp dăm cuội dung nham này bị laterit hóa rất rắn chắc; nhưng ngay dưới lớp laterit sẽ là đá cổ hơn, hoặc nếu dưới mực nước tĩnh sẽ gặp "cuội, sỏi, cát, sét - kaolin chứa bauxite và quặng đa khoáng" giống quặng sa khoáng. Các tài liệu chưa nói đến là: trong laterit và trong quặng sa khoáng luôn có sulfua đa kim và các khoáng vật nặng, trong đó có vàng, thiếc, và có thể có vật liệu phóng xạ. Từ quan sát và phân tích thực tế, có thể kết luận: bauxite Việt Nam, nói riêng, thế giới nói chung, có nguồn gốc nội sinh kiểu á núi lửa. Quặng chỉ có ở vùng họng núi lửa và vùng phụ cận do quy mô núi lửa và địa hình khi núi lửa phun trào quặng bauxite. Quy mô của bauxite phụ thuộc vào quy mô của núi lửa mang quặng. Thành phần khoáng vật Bôxít tồn tại ở 3 dạng chính tùy thuộc vào số lượng phân tử nước chứa trong nó và cấu trúc tinh thể gồm: gibbsit Al(OH)3, boehmit γ-AlO(OH), và diaspore α-AlO(OH), [3] cùng với các khoáng vật oxit sắt goethit và hematit, các khoáng vật sét kaolinit và đôi khi có mặt cả anata TiO2. Gibbsit là hydroxit nhôm thực sự còn boehmit và diaspore tồn tại ở dạng hidroxit nhôm ôxít. Sự khác biệt cơ bản giữa boehmit và diaspore là diaspore có cấu trúc tinh thể khác với boehmit, và cần nhiệt độ cao hơn để thực hiện quá trình tách nước nhanh.[3] Gibbsit Boehmit Diaspore Thành phần Al(OH)3 AlO(OH) AlO(OH) Hàm lượng alumina tối đa (%) 65,4 85,0 85,0 Hệ tinh thể Đơn tà Trực thoi Trực thoi Mật độ (g.cm-3) 2,42 3,01 3,44 Nhiệt độ tách nước (°C) 150 350 450 Bau xít hình thành trên các loại đá có hàm lượng sắt thấp hoặc sắt bị rửa trôi trong quá trình phong hóa. Quá trình hình thành trải qua các giai đoạn: a) phong hóa và nước thấm lọc vào trong đá gốc tạo ra ôxít nhôm và sắt, b) làm giàu trầm tích hay đá đã bị phong hóa bởi sự rửa trôi của nước ngầm, c) xói mòn và tái tích tụ bau xít. Quá trình này chịu ảnh hưởng của một vài yếu tố chính như a) đá mẹ chứa các khoáng vật dễ hòa tan và các khoáng vật này bị rửa trôi chỉ để lại nhôm và sắt, b)độ lổ hổng có hiệu của đá cho phép nước thấm qua, c) có lượng mưa cao xen kẽ các đợt khô hạn ngắn, d)hệ thống thoát nước tốt, e)khí hậu nhiệt đới ẩm, f) có mặt lớp phủ thực vật với vi khuẩn. Theo một mô hình mô phỏng quá trình này thì giá trị pH thích hợp đạt khoảng 3,5-4,0 bauxit trong trầm tích Permi ở Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Lỗ Sơn, Quỳ Châu, Quỳ Hợp đã được thăm dò từ trước và trong những năm 60. Hàng loạt vùng quặng bauxit-laterit từ đá bazan Neogen ở Bản Tấu (Điện Biên), Đak Nông, Sông Bé, Bù Na, Bảo Lộc, Măng Đen, Vân Hoà, Bắc Quảng Ngãi đã được phát hiện. Riêng bauxit laterit từ đá bazan ở Tây Nguyên đã được thăm dò đạt trữ lượng lớn. Bauxit với phần lõi còn nguyên mảnh đá mẹ chưa phong hóa Thành phần hóa học của Bauxit Thành phần hóa học chủ yếu (quy ra ôxít) là Al2O3, SiO2, Fe2O3, CaO, TiO2, MgO... trong đó, hyđrôxit nhôm là thành phần chính của quặng, Thành phần hóa học Al2O3 Fe2O3 CaO SiO2 TiO2 MgO Mất khi đốt % theo khối lượng (%) 55,6 4,5 4,4 2,4 2,8 0,3 30 Ở Việt Nam, bô xít được xếp vào khoáng sản khi tỷ lệ giữa ôxít nhôm và silic ôxít gọi là modun silic (ký hiệu là µsi) không được nhỏ hơn 2. - Các bạn chưa nghiên cứu các mẫu giã đãi để biết thành phần khoáng vật trong các tảng quặng bauxite là rất phức tạp và đa dạng. Chúng luôn có kèm theo sulfua đa kim, các khoáng vật nặng và quý hiếm. Có lẽ đây là điêm yếu của công tác địa chất ở Việt Nam. nhiệm vụ tìm khoáng sản gì thì chỉ phân tích khoáng sản đó. Nhiều khi khoáng sản đi kèm có giá trị kinh tế lớn hơn loại quặng đang thăm dò. Ví dụ ở Việt Nam, vàng và các nguyên tố hiếm, phóng xạ luôn đi kèm các quặng kim loại, nên người ta rất thích mua quặng thô của ta, còn ta kém quá, được ít tiền là bán tất./. Quặng kim loại quý. Vàng đã được điều tra phát hiện ở nhiều vùng trên lãnh thổ. Có hai nhóm loại hình mỏ: Nhóm các mỏ vàng thực thụ: gồm 40 mỏ, điểm quặng gốc và sa khoáng đã được điều tra đánh giá, trong đó một vài mỏ đã được đưa vào khai thác. Nickel: Có ở Sơn La. Wolfram, molybden, cobalt và một số loại quặng kim loại đen khác đã được phát hiện, thăm dò và khai thác ở nhiều nơi. Nhóm các mỏ chứa vàng cộng sinh: gồm các mỏ thiếc chứa vàng (kiểu Núi Pháo, Nà Đeng, Pia Oắc và Đa Thiện, Đà Lạt).Ngoài ra còn có kiểu khoáng hoá vàng-bismut, vàng-molybden. Khoáng sản kim loại nói chung có chứa nhiều loại độc hại như Hg, Pb… Để xác định khoáng sản độc hại được dựa vào các tiêu chuẩn và văn bản pháp quy của chính phủ sau đây: Các tiêu chuẩn để đánh giá khoáng sản độc hại được dựa vào các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN): TCVN 5942-1995, TCVN 5944-1995, TCVN 5937-1995, TCVN 7209-2002… và các tiêu chuẩn của thế giới, như của IAEA, WHO và FAO. Điều 14 của Nghị định số 160/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ cũng quy định các loại khoáng sản đặc biệt và độc hại. Phân biệt các nhóm khoáng sản kim loại độc hại: Khoáng sản độc hại nhóm I: Nhóm khoáng sản độc hại ảnh hưởng đến con người, nhưng không gây ra biến chứng ngay tức thì, mà ảnh hưởng lâu dài trong nhiều năm từ đời này đến đời khác, như sự biến đổi gien, di truyền gây ra các bệnh dị dạng, ngớ ngẩn, thần kinh…, gồm các khoáng vật urani, thori, đất hiếm; Khoáng sản độc hại nhóm II: Nhóm khoáng sản độc hại gây ra những tác động ngay tức thì, như ngộ độc, rối loạn quá trình trao đổi chất,… gồm các khoáng vật: mangan, chì-kẽm, đồng, quặng vàng chứa các nguyên tố độc hại, molybđen, antimon, apatit, asbest, pyrit, lưu huỳnh. 3.Khoáng sản phi kim: Bao gồm các vật liệu xây dựng và nguyên liệu xi măng (đá vôi, đá sét, vôi, sét, cát, cuội, sỏi...), nguyên liệu gốm, sành sứ, thuỷ tinh (sét, caolanh, fenpat, cát thạch anh), nguyên liệu chịu lửa (sét chịu lửa, đisten, silimanit), nguyên liệu chế tạo hoá chất và phân bón (pirit, apatit, photphorit), các loại muối khoáng (NaCl, KCl...), nguyên liệu kĩ thuật (thạch anh áp điện, graphit, mica), các loại đá quý và nửa quý (kim cương, rubi, saphia, nefrit, emơrôt...) và các nguyên liệu để tuyển tách ra các nguyên tố á kim (S, P, As...). khoáng sản phi kim: Kaolin,Bentonite, Talc,silica,Mica, Đất sét,CaC03,Penspat,ditomite,zeolite,Liti… Quặng photphorit: kiểu apatit trầm tích biến chất có ở Lào Cai, trữ lượng thăm dò khoảng 900 triệu tấn và dự báo đến 2,5 tỷ tấn. Quặng barit: Đã phát hiện được khoảng 40 điểm quặng và mỏ, trong đó 2 mỏ đã được thăm dò là Làng Cao (Bắc Giang) và Ao Sen (Tân Trào -Tuyên Quang), 7 mỏ khác đã được tìm kiếm đánh giá: Nậm Xe, Đông Pao (Lai Châu), Lục Ba (Thái Nguyên), Sơn Thành (Nghệ An), Tân Yên (Bắc Ninh), Thượng Ấm (Tuyên Quang). Đá vôi xi măng, dolomit có trữ lượng lớn. Sét gốm, sét kaolin, pyrophylit, diatomit, bentonit, cát silic,v.v... Các sưu tập trưng bày: + Asbest Suối Cẩn, Hoà Bình + Quarzit Tấn Mài,Quảng Ninh + Cát ven biển + Apatit Cam Đường, Lào Cai + Đá ốp lát miền Bắc Việt Nam + Đá ốp lát miền Nam Việt Nam + Khoáng sản vùng Tấn Mài - Quảng Ninh. + Graphit Lào Cai. III. Vai trò của Khoáng sản lên sản xuất của con người 1. Tình hình Khai thác một số khoáng sản: Sản lượng một số sản phẩm chủ yếu ngành công nghiệp khai thác mỏ 1990 - 1999 Năm Than sạch (1000 tấn) Dầu thô (1000 tấn) Quặng crôm (1000 tấn) Quặng Apatit (1000 tấn) Đá (1000 m3) 1990 4626,5 2700,0 4,6 274,0 5362,0 1991 4729,0 3956,0 6,0 319,0 4464,0 1992 5020,6 5496,0 3,6 290,0 5419,5 1993 5899,0 6312,0 6,9 362,0 7415,0 1994 6690,0 7074,0 6,3 470,0 8873,0 1995 8350,0 7620,0 24,5 592,0 10657,0 1996 9823,0 8803,0 37,3 613,0 12465,0 1997 11388,0 10090,0 51,0 581,0 15849,0 1998 11672,0 12500,0 59,0 599,0 18020,0 1999 9629,0 15217,0 58,5 681,0 19172,0 Nguồn số liệu: Tình hình kinh tế – xã hội Việt Nam 1991-2000 Cơ chế thị trường tạo điều kiện thuận lợi cho ngành công nghiệp khai khoáng phát triển mạnh mẽ. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê trong giai đoạn 1990 - 1999 sản lượng than khai thác tăng gấp hơn hai lần (năm 2002 cả nước đạt 15,8 triệu tấn, gấp hơn 3 lần) so với năm 1990; dầu thô tăng hơn 5 lần (năm 2002 đạt 16,6 triệu tấn, gấp 6 lần) so với năm 1990. Sản lượng các loại khoáng sản khác cũng tăng gấp nhiều lần so với năm 1990 như: apatít đạt hơn 680 ngàn tấn, gấp 2,5 lần; quặng crôm đạt 59 ngàn tấn, gấp 13 lần; đá các loại đạt 19.172 ngàn m3… (xem biểu 4). Ngoài ra còn có hàng trăm mỏ khoáng sản kim loại như sắt, thiếc, crômit, đồng, niken, kẽm, chì, magan, antimon, vonfram, vàng… và các khoáng sản phi kim loại như đá quý, đá vôi, đá ốp lát, cát, thủy tinh và vật liệu xây dựng đang được tiến hành đầu tư khai thác. Công nghiệp khai thác mỏ phát triển đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp đủ nguyên liệu, nhiên liệu cho hoạt động sản xuất của các ngành kinh tế quốc dân, xuất khẩu tăng nguồn thu ngoại tệ cho đất nước. Khai thác quặng sắt ở mỏ Quí Xa. Ảnh: Báo Lào Cai 2. Lãng phí trong khai thác khoáng sản Những hạn chế trong quy định pháp luật, cùng với việc buông lỏng quản lý tài nguyên khoáng sản diễn ra phổ biến và kéo dài đã mang đến nhiều hệ lụy. Tài nguyên đất nước bị sử dụng lãng phí, thất thu ngân sách, hủy hoại môi trường, ảnh hưởng tới đời sống nhân dân... Về sự gia tăng các dự án khai thác khoáng sản những năm qua, các nhà quản lý thường đưa ra 2 lý do: Quyền cấp phép khai thác khoáng sản được phân mạnh cho chính quyền cấp tỉnh và thuế tài nguyên được điều tiết cho ngân sách địa phương. Vì thế, với mục tiêu đẩy mạnh tăng trưởng, nhiều địa phương đã ồ ạt cấp phép khai thác khoáng sản. Chỉ trong vòng 4 năm gần đây, các địa phương đã cấp trên 4.000 giấy phép khai thác khoáng sản, trong khi chỉ có 100 dự án do cấp bộ quản lý được cấp phép. Nhiều chuyên gia cho rằng tình trạng khai thác khoáng sản tràn lan thời gian qua còn phản ánh tình trạng tranh giành tài nguyên đang diễn ra dưới nhiều hình thức. Ở cấp độ quốc gia, trước năm 2008, nhiều khoáng sản chưa qua tinh chế được phép xuất khẩu, đã dẫn đến tình trạng xuất khẩu quặng thô ồ ạt, chủ yếu sang Trung Quốc. Ở cấp độ địa phương, cuộc tranh giành thị phần khai thác khoáng sản cũng diễn ra gay gắt. Nhiều doanh nghiệp không đủ năng lực tài chính và công nghệ vẫn được cấp phép khai thác khoáng sản. Một số doanh nghiệp phát đạt trong thời gian ngắn nhờ xuất khẩu quặng thô tiếp tục xin được cấp phép hàng chục dự án mới. Thế nhưng, sau các cuộc khởi công rầm rộ, đa số các dự án này rơi vào tình trạng hoạt động cầm chừng. Đơn cử, tại tỉnh Hà Giang hiện đã có gần 100 tổ chức, cá nhân được tỉnh cấp phép hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản; 22 dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư nhưng mới có 13 mỏ đi vào hoạt động. Có tới 20 doanh nghiệp được cấp giấy phép đã quá 12 tháng vẫn chưa hoàn thiện các thủ tục theo quy định... Xu thế tranh giành tài nguyên lan tới người dân. Nạn khai thác vàng trái phép tại nhiều địa phương như Quảng Nam, Thái Nguyên, Hà Giang, Bắc Kạn... hiện nay là minh chứng rõ nét. Tại nhiều mở quặng sắt, chì, kẽm, titan, hoạt động tận thu khoáng sản của người dân địa phương khiến cho tình hình quản lý khoáng sản càng trở nên rối rắm, phức tạp, ảnh hưởng tới an ninh trật tự. Tài nguyên đất nước bị sử dụng lãng phí, môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng, trong khi ngân sách nhà nước thu được không bao nhiêu. 3. Ảnh hưởng đối với sản xuất của con người: Dựa vào thế mạnh và đặc điểm của từng vùng, từng loại khoáng sản, cho nên việc sản xuất và kinh doanh cũng vì thế mà khác nhau. Bình Thuận có nhiều tích tụ khoáng sản đa dạng về chủng loại: vàng, wolfram, chì, kẽm, nước khoáng và các phi khoáng khác. Trong đó, có giá trị thương mại và công nghiệp là nước khoáng, sét, đá xây dựng. - Nước khoáng: có nhiều điểm nước khoáng như Vĩnh Hảo (Tuy Phong), Đa Kai (Đức Linh), Đồng Kho (Tánh Linh) Văn Lâm, Hàm Cường, Tà kóu (Hàm Thuận Nam), Phong Điền (Hàm Tân). Riêng 4 điểm Vĩnh Hảo, Văn Lâm, Hàm Cường, Đa Kai là loại nước khoáng thuộc loại cacbonat - natri được dùng làm nước giải khát, khả năng khai thác khoảng 300 triệu lít/năm. Nước khoáng khu vực Tuy Phong có đủ điều kiện để sản xuất tảo với sản lượng lớn. - Trữ lượng sa khoáng Ilmenit 1,08 triệu tấn, Zicon 193 nghìn tấn, đi cùng với Zicon còn có nhiều Monazit và đất hiếm. Hàm lượng TiO2 43- 45%, hàm lượng ZrO2 48, 6 - 59, 5%. Sa khoáng Ilmenit - Zicon phân bố ở mũi Kê Gà (Hàm Thuận Nam), mũi Né (Phan Thiết), Tân Thiện (Hàm Tân), Thiện ái (Bắc Bình).Nguồn khoáng sản lớn nhất của Bình Thuận là cát trắng thủy tinh với tổng trữ lượng 496 triệu m3 cấp P2, hàm lượng SiO2 97- 99%. Phân bố ở Dinh Thầy, Tân An, Tân Thắng (Hàm Tân), Cây Táo, Long Thịnh, Hồng Sơn (Hàm Thuận Nam), Nhơn Thành, Phan Rí và Phan Rí Thành (Bắc Bình). Có thể thoả mãn yêu cầu sản xuất thủy tinh cao cấp và kính dân dụng hoặc xuất khẩu nguyên liệu. Khoáng vật liệu xây dựng có cát kết vôi 3,9 triệu m3 cấp P2 phân bố ở Vĩnh Hảo và Phước Thể (Tuy Phong), đá vôi san hô (Tuy Phong). Sét gạch ngói phân bố ở nhiều nơi (Hàm Thuận Nam, Đức linh, Tánh Linh, Bắc Bình). Đá xây dựng và trang trí ở Tà Kóu (Hàm Thuận Nam) trữ lượng 45 triệu m3, Núi Nhọn (Hàm Tân) trữ lượng cấp P là 30 triệu m3. Một số các loại khoáng sản được cho là nguyên liệu trong ngành công nghiệp xây dựng 1. Cát các loại không đạt yêu cầu làm nguyên liệu sản xuất khuôn đúc, vật liệu chịu lửa, phối liệu sản xuất sứ, gồm và không phải cát trắng thạch anh; 2. Sét các loại không đạt yêu cầu làm nguyên liệu sản xuất vật liệu chịu lửa, chất tẩy màu, sản xuất ximăng, vật liệu bền axit và không phải là sét dẻo, bentonit, keamzit, caolin; 3. Đá cát kết, đá quarzit không đạt yêu cầu làm nguyên liệu sản xuất đá ốp lát, vật liệu chịu lửa (dinat), trợ dung luyện kim và không chứa các khoáng vật kim loại, đá quý, bitum với hàm lượng có ý nghĩa thương mại; 4. Đá phiến, trừ đá phiến lợp và đá phiến cháy; 5. Các loại đá trầm tích, macma, biến chất không chứa các khoáng vật kim loại, kim loại tự sinh, đá quý với hàm lượng có ý nghĩa thương mại, không đạt yêu cầu làm nguyên liệu sản xuất đá ốp lát, đá mỹ nghệ, nguyên liệu sản xuất phân khoáng, vật liệu chịu lửa, phụ gia sản xuất ximăng; 6. Các loại cuội, sỏi, sạn có thành phần và chất lượng thuộc các loại 3, 4, 5 nói trên, thạch anh và đá ong không chứa các kim loại tự sinh hoặc khoáng vật kim loại với hàm lượng có ý nghĩa thương mại, không đạt yêu cầu làm phụ gia sản xuất ximăng; 7. Các loại đá vôi, sét vôi không đạt yêu cầu làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp Hoá chất, nguyên liệu sản xuất ximăng, đá ốp lát, đá mỹ nghệ, trợ dung luyện kim và không chứa bitum; 8. Đá đolomit không đạt yêu cầu làm nguyên liệu cho các ngành công nghiệp hoá chất, thuỷ tinh, trợ dung luyện kim, sản xuất vật liệu chịu lửa, sản xuất đá ốp lát, đá mỹ nghệ. Như vậy, việc đưa các khoáng sản làm nguyên vật liệu trong sản xuất của con người là vô cùng cần thiết, các loại khoáng sản đóng vai trò quyết định về sự phát triển ngành công nghiệp, và các ngành khác. IV. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ Kết luận: Nguồn tài nguyên khoáng sản đã và đang được sử dụng làm nguyên – vật liệu trong các ngành công nghiệp. Với cần thiết của mình, nguồn tài nguyên khoáng sản được khai thác và sử dụng. nhưng hiện nay, nguồn tài nguyên này bị khai thác bất hợp lý, khai thác ồ ạt không được quan lý chặt chẽ. Hiện trạng là nguồn tài nguyên đang bị cạn kiệt. 2. Kiến Nghị: Với khoa học kỹ thuật đang phát triển, con người ngày càng mong muốn được đáp ứng nhu cầu của họ, càng nhiều càng tốt. Nhưng con người phải thực hiện tiết kiệm, khai thác hợp lý nguồn tài nguyên hợp lý, sử dụng có kế hoạch rõ ràng. Các quy định, quy chế cần khắc khe hơn nữa. công tác quản lý nghiêm hơn thì vấn đề khai thác khoáng sản bừa bãi sẽ được giảm thiểu.