Bài giảng văn hóa kinh doanh

• Honda: HiÕn d©ng mình cho viÖc cung cÊp những s¶n phÈm hiÖu qu¶ cao víi gi¸ ph¶i chăng trªn toµn thÕ giíi • FPT: “FPT mong muèn trë thµnh mét tæ chøc kiÓu míi, giµu m¹nh b»ng nç lùc lao ®éng s¸ng t¹o trong khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, lµm kh¸ch hµng hµi lßng, gãp phÇn h−ng thÞnh quèc gia. Môc tiªu cña c«ng ty lµ nh»m ®em l¹i cho mçi thµnh viªn cña minh ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn tèt nhÊt vÒ tµi năng, mét cuéc sèng ®Çy ®ñ vÒ vËt chÊt, phong phó vÒ tinh thÇn” (TÇm nhin FPT- chÝnh lµ tuyªn bè sø mÖnh cña c«ng ty) Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh Hệ thống giá trị FPT 1. Tôn trọng con người và tài năng cá nhân Con ng
'i là ct lõi ca s thành công và tr
'ng tn ca FPT. 2. Trí tuệ tập thể Trí tu t p th  FPT đ
c th hi n  s đoàn k#t, nh t trí trong công vi c và trong cuc sng hàng ngày. 3. Không ngừng học hỏi nâng cao trình độ FPT luôn khuy#n khích m(i thành viên không ng)ng hc t p đ nâng cao trình đ chuyên môn, trình đ qu n lý. 4. Giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa FPT M(i ng
'i FPT đ!u ph i bi#t lch s công ty thông qua S ký, ni san Chúng ta, các câu h*i thi tìm hiu v! FPT. 4CÀ PHÊ TRUNG NGUYÊN • Lch s hình thành và phát trin: • 16/06/1996: Khởi nghiệp ở Buôn Ma Thuột (Sản xuất và kinh doanh trà, cà phê ) • 1998:Trung Nguyên xuất hiện ở TP.HCM bằng khẩu hiệu “Mang lại nguồn cảm hứng sáng tạo mới” và con số 100 quán cà phê Trung Nguyên. • 2000: Đánh dấu sự phát triển bằng sự hiện diện tại Hà Nội và lần đầu tiên nhượng quyền thương hiệu đến Nhật Bản • 2001: Trung Nguyên có mặt trên khắp toàn quốc và tiếp tục nhượng quyền tại Singapore và tiếp theo là Campuchia, Thái Lan • 2002: Sản phẩm Trà Tiên ra đời • 2003: Ra đời cà phê hòa tan G7 và xuất khẩu G7 đến các quốc gia phát triển • 2004: Mở thêm quán cà phê Trung Nguyên tại Nhật Bản, mạng lưới 600 quán cà phê tại VN, 121 nhà phân phối, 7000 điểm bán hàng và 59,000 cửa hàng bán lẻ sản phẩm • 2005: Khánh thành nhà máy rang xay tại Buôn Ma Thuột và nhà máy cà phê hòa tan lớn nhất Việt Nam tại Bình Dương với công suất rang xay là 10,000tấn/năm và cà phê hòa tan là 3,000tấn/năm. Đạt chứng nhận EUREPGAP (Thực hành nông nghiệp tốt và Chất lượng cà phê ngon) của thế giới. Chính thức khai trương khu du lịch văn hóa Trà Tiên Phong Quán tại Lâm Đồng. Phát triển hệ thống quán cà phê lên đến con số 1.000 quán cà phê và sự hiện diện của nhượng quyền quốc tế bằng các quán cà phê Trung Nguyên tại các nước Nhật Bản, Singapore, Thái Lan, Campuchia, Trung Quốc, Ucarine, Mỹ, Ba Lan. • 2006: Đầu tư và xây dựng phát triển hệ thống phân phối G7Mart lớn nhất Việt Nam và xây dựng, chuẩn hóa hệ thống nhượng quyền trong nước, đẩy mạnh phát triển nhượng quyền ở quốc tế. Ra mắt công ty truyền thông bán lẻ Nam Việt và công ty liên doanh Vietnam Global Gateway (VGG) có trụ sở đặt tại Singapore. Quán Trung Nguyên tại Tokyo Quán nhượng quyền cà phê Trung Nguyên tại Nam Ninh - Trung Quốc Cùng nhóm bạn tại “hãng cà phê ọp ẹp nhất” năm 1996 (Nguyên Vũ đứng thứ 2 từ trái) Cà phê Trung Nguyên Các thành tựu (giải thưởng) đã đạt được của Trung Nguyên • • Huân chương lao động Hạng III do Chủ Tịch nước trao tặng năm 2007 • • Bằng khen của Thủ tướng chính phủ cho doanh nghiệp “Đã có thành tích nhiều năm liền được bình chọn danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao, góp phần vào sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa và bảo vệ tổ quốc” năm 2007 • • Được người tiêu dùng bình chọn là sản phẩm đứng đầu ngành thức uống không cồn trong cuộc bình chọn HVNCLC 2007 do báo Sài Gòn Tiếp Thị tổ chức • • 8 năm liền đạt danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao (2000 - 2007) • • Giải thương hiệu nổi tiếng Việt Nam năm 2006 do Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam cấp. • • Giải thương hiệu mạnh Việt Nam năm 2006 do Thời báo Kinh tế Việt Nam phối hợp Cục xúc tiến thương mại (Bộ thương mại) tổ chức • • Là doanh nghiệp cà phê duy nhất của Việt Nam đạt chứng chỉ EUREPGAP về Thực hành nộng nghiệp tốt và chất lượng cà phê ngon (do Institude for Marketecology cấp năm 2005) • • Giải thương hiệu hàng đầu Việt Nam năm 2004 do báo Sài Gòn Tiếp Thị tổ chức • • Giải thưởng nhà doanh nghiệp trẻ xuất sắc nhất ASEAN năm 2004 do Hiệp hội các nhà doanh nghiệp Đông Nam Á trao tặng • • Giải thưởng Sao Vàng Đất Việt năm 2003 và 2005 do Hội doanh nghiệp trẻ Việt Nam trao tặng • • Huân chương lao động hạng III do Chủ tịch nước trao tặng năm 2003 • • Tổng Giám Đốc được trao tặng giải thưởng Sao Đỏ năm 2000 của Hội doanh nghiệp trẻ Việt Nam Cà phê Trung Nguyên Tầm nhìn và sứ mạng: • Tầm nhìn: Trở thành một tập đoàn thúc đẩy sự trỗi dậy của nền kinh tế Việt Nam, giữ vững sự tự chủ về kinh tế quốc gia và khơi dậy, chứng minh cho một khát vọng Đại Việt khám phá và chinh phục. • Sứ mạng: Tạo dựng thương hiệu hàng đầu qua việc mang lại cho người thưởng thức cà phê nguồn cảm hứng sáng tạo và niềm tự hào trong phong cách Trung Nguyên đậm đà văn hóa Việt. 5Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh 7 giá trị cốt lõi của Trung Nguyên Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý TriÕt lý vÒ qu¶n lý DN lµ c¬ së ®Ó lùa chän, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, qua ®ã nã cñng cè mét phong c¸ch qu¶n lý kinh doanh ®Æc thï cña tõng c«ng ty • Honda : “ Đ−¬ng ®Çu víi những th¸ch thøc gay go nhÊt tr−íc tiªn” • Matsushita : “Phôc vô d©n téc b»ng con ®−êng hoµn thiÖn s¶n xuÊt “ • Sony : “ Tinh thÇn lu«n ®éng n·o, ®éc lËp s¸ng t¹o“ • HP : “ TiÒn l·i ®ã lµ biÖn ph¸p duy nhÊt thùc sù chñ yÕu ®Ó ®¹t những kÕt qu¶ dµi h¹n cña xÝ nghiÖp “ Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh NHỮNG NGUYÊN TẮC ĐỊNH HƯỚNG củaTổng Công ty Xuất nhập khẩu Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) TGĐ Vinaconex Nguyn Văn Tuân - Khách hàng là trung tâm của mọi công việc là đố tượng phục vụ quan trọng nhất - Chất lượng, thời gian giao nhận sản phẩm là ưu tiên số 1. - Quan hệ hợp tác rộng rãi trên tất cả các linh vực. - Liên tục đào tạo nguồn nhân lực, không ngừng cải tiến và đối mới mọi mặt là vấn đề cốt yếu để thành công. - Đoàn kết mọi người cùng nhau hợp tác trong mọi công việc là cách làm việc chung của cán bộ công nhân viên của VINACONEX. VINACONEX là một tập thể thống nhất, mọi người tin tưởng và tôn trọng nhau. 6Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh Những điểm mốc lịch sử của Viettel • 1989: Tổng Công ty Ðiện tử thiết bị thông tin, tiền thân của Công ty Viễn thông Quân đội (Viettel) được thành lập • 1995: Công ty Ðiện tử thiết bị thông tin được đổi tên thành Công ty Ðiện tử Viễn thông Quân đội (tên giao dịch là Viettel), trở thành nhà khai thác viễn thông thứ hai tại Việt Nam • 1998:Thiết lập mạng bưu chính công cộng và dịch vụ chuyển tiền trong nước.Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ trung kế vô tuyến • 2000:Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ bưu chính quốc tế. Kinh doanh thử nghiệm dịch vụ điện thoại đường dài trong nước sử dụng công nghệ mới VoIP • 2001: Chính thức cung cấp rộng rãi dịch vụ điện thoại đường dài trong nước và quốc tế sử dụng công nghệ mới VoIP. Cung cấp dịch vụ cho thuê kênh truyền dẫn nội hạt và đường dài trong nước Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh Thành tích của Viettel • Nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn thứ 2 trên thị trường, sau VNPT • 2000: được bình chọn là 1 trong 10 sự kiện nổi bật nhất ngành BCVT và CNTT • Cuối tháng 12/2007 đã vượt con số trên 7 triệu khách hàng. VIETTEL mobile là mạng di động có tốc độ phát triển nhanh thứ 13 trên thế giới). • Xây dựng trạm vệ tinh, xây dựng hai tuyến cáp quang quốc tế đất liền đi qua Trung Quốc • Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài cung cấp dịch vụ viễn thông tại Campuchia (Viettel Cambodia) ngày 26/5/2006 • Liên tục trong hai năm 2004, 2005 được bình chọn là thương hiệu mạnh, 2006 VIETTEL được đánh giá là thương hiệu nổi tiếng nhất Việt Nam trong lĩnh vực dịch vụ BCVT (doVCCI phi hp vi Công ty Life Media và công ty nghiên cứu thị trường ACNielsen tổ chức.) • Đến 2008: . Năm thứ tư liên tiếp đạt mức tăng trưởng năm sau gấp đôi năm trước . Lọt vào Top 100 thương hiệu viễn thông lớn nhất thế giới · Đứng thứ hai về hạ tầng tại thị trường Campuchia 7TriÕt lý kinh doanh của Viettel Sứ mệnh và Mục tiêu Trở thành nhà khai thác dịch vụ Bưu chính - Viễn thông hàng đầu tại Việt Nam và có tên tuổi trên thế giới Quan điểm phát triển ● Kết hợp kinh tế với quốc phòng. ● Phát triển có định hướng và chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng. ● Đầu tư nhanh và phát triển nhanh. ● Kinh doanh hướng vào thị trường ● Lấy con người là nhân tố chủ đạo để phát triển. TriÕt lý kinh doanh của Viettel(tiếp) Phương thức hành đông ● Liên tục đổi mới, sáng tạo và luôn quan tâm, lắng nghe khách hàng như những cá thể riêng biệt để cùng họ tạo ra các sản phẩm, dịch vụ ngày càng hoàn hảo. ● Gắn kết các hoạt động sản xuất kinh doanh với các hoạt động nhân đạo, hoạt động xã hội. ● Chân thành với đồng nghiệp, cùng nhau gắn bó, góp sức xây dựng mái nhà chung Viettel. 8 giá trị cốt lõi ● Thc tin là tiêu chun Đ+ KI+M NGHI,M CHÂN LÝ ● Tr
ng thành qua nh"ng THÁCH TH-C VÀ TH.T B/I ● Thích ng nhanh là S-C M/NH C/NH TRANH ● Sáng to là S-C S0NG ● T
duy H, TH0NG ● K#t hp ĐÔNG TÂY ● Truy!n thng và CÁCH LÀM NGƯ8I LÍNH ● Viettel là NGÔI NHÀ CHUNG Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh NHỮNG NGUYÊN TẮC ĐỊNH HƯỚNG củaTổng Công ty Xuất nhập khẩu Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) TGĐ Vinaconex Nguyn Văn Tuân - Khách hàng là trung tâm của mọi công việc là đố tượng phục vụ quan trọng nhất - Chất lượng, thời gian giao nhận sản phẩm là ưu tiên số 1. - Quan hệ hợp tác rộng rãi trên tất cả các linh vực. - Liên tục đào tạo nguồn nhân lực, không ngừng cải tiến và đối mới mọi mặt là vấn đề cốt yếu để thành công. - Đoàn kết mọi người cùng nhau hợp tác trong mọi công việc là cách làm việc chung của cán bộ công nhân viên của VINACONEX. VINACONEX là một tập thể thống nhất, mọi người tin tưởng và tôn trọng nhau. 8Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh hì̀nh thøc thÓ hiÖn cña triÕt lý kinh doanh 1. In ra trong c¸c cuèn s¸ch nhá 2. Mét văn b¶n nªu râ thµnh tõng môc 3. D−íi d¹ng mét vµi c©u khÈu hiÖu 4. D−íi d¹ng mét vµi chư/ 5. D−íi d¹ng mét bµi h¸t Văn phong th−êng gi¶n dÞ mµ hïng hån, ng¾n gän mµ s©u l¾ng, dÔ hiÓu vµ dÔ nhí VÍ DỤ Ba chiÕn l−îc chÝnh cña Samsung Nh©n lùc vµ con ng−êi (quan träng nhÊt) C«ng viÖc kinh doanh tiÕn hµnh hîp lý Ho¹t ®éng kinh doanh lµ ®Ó ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn ®Êt n−íc C«ng thøc Q+ S + C cña Macdonald Q (Quality): chÊt l−îng S (Service) : phôc vô. Ph¶i cè g¾ng phôc vô gi¶n ®¬n, lµm hµi lßng kh¸ch hµng. Tr¶i khăn trªn quÇy còng ph¶i ngay ng¾n C (Clean) :s¹ch sÏ. BÊt cø cöa hµng chi nh¸nh nµo cña c«ng ty ®Òu kh«ng cã m¶nh giÊy vôn vøt d−íi ch©n kh¸ch Ch
̃ NhÉn, ch
̃ Đøc, ch
̃ Trung ë c¸c c«ng ty еi Loan Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh TRIẾT LÝ “4 SẠCH” CỦA DNTN NƯỚC UỐNG TINH KHIẾT SÀI GÒN (SAPUWA) • CON NGƯỜI SẠCH: Hoài bão, năng động, sáng tạo, chuyên nghiệp, sạch sẽ trong tư duy, vệ sinh trong sinh hoạt. • NHÀ XƯỞNG SẠCH: Kỹ thuật công nghệ hiện đại nhất, môi trường thông thoáng, sạch sẽ và tiện nghi. • SẢN PHẨM SẠCH: Quan tâm bảo vệ và góp phần nâng cao sức khoẻ con người. • LỢI NHUẬN SẠCH: Thực hiện đúng các chính sách, quy định của Nhà nước, chăm lo đến cuộc sống của từng nhân viên Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh Vai trß cña triÕt lý KINH doanh B¶o vÖ nh©n viªn cña DN Lµm cho DN thÝch øng víi những nÒn văn ho¸ kh¸c nhau ĐiÒu chØnh hµnh vi cña nh©n viªn Cho phÐp DN cã sù linh ho¹t, sù mÒm dÎo C¬ së ®Ó b¶o tån phong th¸i vµ b¶n s¾c văn ho¸ cña DN Gi¸o dôc cho cnvc ®Çy ®ñ vÒ lý t−ëng, vÒ c«ng viÖc Mét lùc l−îng h−íng dÉn, t¹o søc m¹nh to lín cho thµnh c«ng Cèt lâi cña phong c¸ch-phong th¸i cña DN Ph−¬ng tiÖn gi¸o dôc, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc C«ng cô ®Þnh h−íng vµ c¬ së ®Ó qu¶n lý chiÕn l−îc Cèt lâi cña văn ho¸ doanh nghiÖp 9Tæng quan vÒ TriÕt lý kinh doanh Vai trß cña triÕt lý KINH doanh VÞ trÝ cña triÕt lý kinh doanh trong c¸c yÕu tè cña văn ho¸ doanh nghiÖp Møc ®é thay ®æiKhã DÔ Møc ®é thay ®æiKhã DÔ Cao ThÊp TÝnh hiÖn hữu ThÊp ThÊp Møc ®é gi¸ trÞ vµ Sù æn ®Þnh
HÖ gi¸ trÞ, triÕt lý doanh nghiÖp
C¸c nghi thøc, lÔ héi, tËp qu¸n, tÝn ng−ìng
C¸c truyÒn thuyÕt, giai tho¹i
C¸c anh hïng, biÓu t−îng c¸ nh©n
Ho¹t ®éng v¨n nghÖ, thÓ thao
Lèi øng xö, giao tiÕp
KiÕn tróc n¬i lµm viÖc
Néi quy, quy t¾c, ®ång phôc
BiÓu t−îng c«ng ty - Logo Vai trß ®Þnh h−íng cña triÕt lý doanh nghiÖp ®−îc m« t¶ qua S¬ ®å tiÕn trình ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc Bước 1: Xác định sứ mệnh và các mục tiêu của tổ chức Bước 1: Xác định sứmệnh và các mục tiêu của tổ chức Bước 4: Xây dựng các kế hoạch chiến lược để lựa chọn Bước 4: Xây dựng các kế hoạch chiến lược để lựa chọn Bước 5: Triển khai kế hoạch chiến lược Bước 5: Triển khai kế hoạch chiến lược Bước 6: Triển khai các kế hoạch tác nghiệp Bước 6: Triển khai các kế hoạch tác nghiệp Bước 7: Kiểm tra và đánh giá kết quả Bước 7: Kiểm tra và đánh giá kết quả Bước 8: Lặp lại quá trình hoạch định Bước 8: Lặp lại quá trình hoạch định Bước 3: Đánh giá những điểm mạnh và yếu của tổ chức Bước 3: Đánh giá những điểm mạnh và yếu của tổ chức Bước 2: Phân tích các đe doạ và cơ hội của thị trường Bước 2: Phân tích các đe doạ và cơ hội của thị trường 11 ®iÒu kiÖn cho sù thµnh c«ng cña “c¸c doanh nghiÖp ch−a hÒ thÊt b¹i”, xÕp theo tÇm quan träng cña chóng: 1- TriÕt häc vµ phong th¸i kinh doanh 2- Søc sèng cña doanh nghiÖp vµ tinh thÇn cña ng−êi chñ doanh nghiÖp 3- Kh¶ năng kh¸m ph¸ những tin tình b¸o 4- Năng lùc kÕ ho¹ch 5- Năng lùc kh¸m ph¸ vµ ph¸t triÓn kü thuËt 6- KhÐo lÐo trong qu¶n lý s¶n xuÊt 7- Năng lùc tìm vµ sö dông nh©n tµi 8- Năng lùc tiÕp thÞ vµ năng lùc tiªu thô 9- Năng lùc kinh doanh quèc tÕ 10- Năng lùc thÝch øng víi thay ®æi cña m«i tr−êng KD 11- Hình t−îng doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng tæ chøc 16 NhiÖm vô qu¶n trÞ ®ßi hái mçi qu¶n trÞ viªn hµng ®Çu ph¶i biÕt Tôn chỉ, mục đích, đường lối, chính sách của tổ chức (1) Tiêu chuẩn đo lường kết quả toàn bộ của tổ chức Những kết quả công việc mà mình chịu trách nhiệm Các hoạt động đòi hỏi phải hoàn tất để đạt kết quả mong muốn Những nguyên tắc của một tổ chức hợp lý và cách sử dụng hợp lý Các kỹ thuật uỷ quyền hữu hiệu Những điều cơ bản của khoa học quản trị tiến bộ - Tổng quát và đặc thù Nghệ thuật sử dụng các biện pháp kiểm soát tỷ lệ, chiều hướng, tiêu chuẩn (2) (3) (4)(5) (6) (7) (8) (10) Những vấn đề chuyên môn, đề tài chuyên môn thuộc chức vụ đang nắm giữ Cách sử dụng các tiện nghi vật chất tiên tiến (11) Đặt kế hoạch và tổ chức thực hiện công tác (12) Điều khiển có hiệu quả các hội nghị (13) Rèn luyện và phát triển nhân viên dưới quyền (14) Phân tích và cải tiến các phương pháp làm việc Duy trì và củng cố các mối quan hệ nhân sự(15) (16) Các kế hoạch, chương trình, lịch trình và ngân sách của các hoạt động (9) Nhiệm vụ Quản trị Qu¶n trÞ c¬ b¶n ®−îc ph©n lo¹i thµnh 4 chøc năng, xÕp theo tÇm quan träng: 1. X¸c ®Þnh triÕt lý, gi¸o lý vµ triÕt lý kinh doanh 2. KÕ ho¹ch kinh doanh vµ kiÓm tra 3. Tæ chøc vµ chØ huy 4. Ph¸t triÓn qu¶n trÞ viªn 10 C¸ch thøc tạo dùng và phát huyTriÕt lý kinh doanh C¸c ®iÒu kiÖn vµ c¸c c¸ch thøc t¹o dùng triÕt lý kinh doanh NhỮng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho sù ra ®êi cña triÕt lý doanh nghiÖp 1. Về c¬ chÕ ph¸p luËt: Kinh tÕ thÞ tr−êng ®Õn giai ®o¹n ph¸t triÓn nhu cÇu vÒ lèi kinh doanh hîp ®¹o lý, cã văn ho¸ph¶i tÝnh ®Õn viêSc x¸c ®Þnh sø mÖnh vµ t¹o lËp triÕt lý kinh doanh cña mình 1. Thêi gian ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ kinh nghiÖm cña ng−êi lunh ®¹o 2. B¶n lÜnh vµ năng lùc cña ng−êi lunh ®¹o doanh nghiÖp 3. Sù chÊp nhËn tù gi¸c cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn C¸ch thøc tạo dùng và phát huyTriÕt lý kinh doanh C¸c ®iÒu kiÖn vµ các c¸ch thøc t¹o dùng triÕt lý kinh doanh 2 C¸ch thøc x©y dùng TriÕt lý kinh doanh 1.TriÕt lý doanh nghiÖp ®−îc hÌnh thµnh tõ kinh nghiÖm kinh doanh cña ng−êi s¸ng lËp vµ lunh ®¹o DN Như/ng ng−êi s¸ng lËp (hoÆc lunh ®¹o) DN sau mét thêi gian lµm kinh doanh vµ qu¶n lý ®u tõ kinh nghiÖm, tõ thùc tiÔn thµnh c«ng nhÊt ®Þnh cña DN ®u rót ra triÕt lý kinh doanh cho DN VÝ dô: HP, Matsushita 2. TriÕt lý doanh nghiÖp ®−îc t¹o lËp theo kÕ ho¹ch cña ban lunh ®¹o Ban lunh ®¹o chñ ®éng x©y dùng triê=t ly= kinh doanh ®Ó phôc vô kinh doanh. VÝ dô: Các công ty tr? ca Vi t Nam C¸ch thøc tạo dùng và phát huyTriÕt lý kinh doanh Xây dng s mng và tri#t lý qu n lý Quá trình thành lập bản tuyên bố về sứ mạng: Hình thành ý tưởng ban đầu về sứ mạng Khảo sát môi trường bên ngoài và nhận định các ĐK nội bộ Xác định ý tưởng về sứ mạng Tiến Hành Xây Dựng bản Sứ mạng Tổ Chức Thực Hiện Bản sứ mạng Xem xét Và Điều Chỉnh Bản sứ mạng C¸ch thøc tạo dùng và phát huyTriÕt lý kinh doanh Xây dng s mng và tri#t lý qu n lý Triết lý quản lý Kaizen • Kaizen được ghép từ hai từ tiếng Nhật: Kai - "Thay đổi” và Zen - "Tốt hơn", nghĩa là "Thay đ@i đ tt hn" hoặc "C i ti#n liên tAc". • Triết lý quản lý Kaizen với nội dung 5S (năm nguyên tắc bắt đầu bằng chữ S trong tiếng Nhật) để khắc phục các "trục trặc" này: 1. Seiri - Sàng lọc (Sort - tiếng Anh): Nhằm loại bỏ tất cả mọi thứ không cần thiết, không có giá trị ra khỏi công việc, nhà xưởng, tổ chức... 2. Seiton - Sắp xếp (Simply - tiếng Anh): Phần loại, hệ thống hoá để bất cứ thứ gì cũng có thể "dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy, dễ kiểm tra, dễ trả lại". 3. Seiso - Sạch sẽ (Shine - tiếng Anh): Thực chất là lau chùi, quét dọn, vệ sinh, kiểm tra xem mọi thứ có được sắp xếp đúng nơi quy định. 4. Seiketsu - Săn sóc (Standardize - tiếng Anh): Nhằm "Tiêu chuẩn hoá", "quy trình hoá" những gì đã đạt dược với ba nguyên tắc nêu trên đề mọi thành viên của doanh nghiệp tuân theo một cách bài bản, hệ thống. 5. Shitsuke - Sẵn sàng (Sustain - tiếng Anh): Giáo dục, duy trì và cải tiến bốn nguyên tắc nêu trên trong bất kỳ mọi hoàn cảnh nào và trong suất quá trình hoạt động của doanh nghiệp. 11 C¸ch thøc tạo dùng và phát huyTriÕt lý kinh doanh Ng−êi L'nh ®¹o/Qu n lý trong xây dng và phát huy triÕt lý kinh doanh • Hiểu và chứng minh triết lý kinh doanh *Triết lý kinh doanh thể hiện bằng sự chia sẻ của mọi nhân viên, đồng lòng thực hiện tầm nhìn và nhiệm vụ của công ty. * Thực hiện vai trò lãnh đạo phù hợp với triết lý kinh doanh sẽ định hướng cho các thành viên trong DN cùng hướng về sự chỉ đạo thống nhất trong DN. * Người lãnh đạo phải là người tâm huyết theo đuổi triết lý kinh doanh và là người truyền bá tinh thần của triết lý kinh doanh cho toàn DN • G−¬ng mÉu thùc hiÖn nghiªm tóc lý t−ëng vµ nguyªn t¾c hµnh ®éng cña DN (®−îc ghi trong triÕt lý), • Lu«n cã th¸i ®é t«n träng triÕt lý cña DN, kh«ng ®−îc tù ý thay ®æi néi dung cña nã • ViÖc th−ëng ph¹t c¸n bé, CNV ph¶i dùa trªn hÖ gi¸ trÞ ®· ®−îc ®óc kÕt trong triÕt lý VÊn ®Ò t¹o dùng vµ ph¸t huy triÕt lý kinh doanh ë ViÖt Nam Hoµn c¶nh kinh tÕ-x' héi cña sù hiCnh thµnh, ph¸t triÓn TriÕt lý kinh doanh ViÖt Nam ĐiÒu kiÖn tù nhiªn kh¸ thuËn lîi, c¸c triÕt lý vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ cã nguån gèc trùc tiÕp tõ ®©y; ®èi phã linh ho¹t víi mäi tình thÕ, cã lèi øng xö mÒm dÎo, cëi më, dÔ héi nhËp ĐiÒu kiÖn x· héi kh«ng thuËn lîi: Quan hÖ s¶n xuÊt ph©n t¸n vµ l¹c hËu. KÕt cÊu lµng xu vµ t©m lý tiÓu n«ng. Hoµn c¶nh chiÕn tranh x¶y ra th−êng xuyªn vµ kÐo dµi. Ảnh h−ëng cña c¸c nÒn văn ho¸ bªn ngoµi. >> Đây là những lý do giải thích vì sao ng−êi ViÖt Nam cã ®ñ kh¶ năng ®ể trë thµnh mét d©n téc lµm th−¬ng m¹i, kinh doanh giái nh−ng thùc tÕ l¹i kh«ng ph¶i nh− vËy, ViÖt Nam l¹i lµ n−íc cã nÒn th−¬ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn VÊn ®Ò t¹o dùng vµ ph¸t huy triÕt lý kinh doanh ë ViÖt Nam TriÕt lý kinh doanh ViÖt Nam qua c¸c thêi kú lÞch sö • TriÕt lý kinh doanh trong x· héi truyÒn thèng (tõ thêi kú dùng n−íc ®Õn khi bÞ Ph¸p x©m l−îc). • TriÕt lý kinh doanh trong x· héi thùc d©n phong kiÕn. • Thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1945-1954) • TriÕt lý kinh doanh thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü vµ theo c¬ chÕ quan liªu bao cÊp VÊn ®Ò t¹o dùng vµ ph¸t huy triÕt lý kinh doanh ë ViÖt Nam Thc trng vi c xây dng và phát huy tri#t lý kinh doanh ca các doanh nghi p Vi t Nam hi n nay TriÕt lý kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc Nhìn chung, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc hiÖn nay ch−a cã triÕt lý kinh doanh bÒn vững ®−îc trình bµy râ rµng víi ®Çy ®ñ chøc năng, gi¸ trÞ cña nã. TriÕt lý kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− trùc tiÕp tõ n−íc ngoµi. C¸c c«ng ty n−íc ngoµi ®Òu mang vµo ViÖt Nam vµ sö dông triÕt lý kinh doanh cña hä nh− mét c«ng cô qu¶n lý chiÕn l−îc, nh− lµ h¹t nh©n cña văn ho¸ doanh nghiÖp vµ lµ ph−¬ng tiÖn gi¸o dôc tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong c«ng ty TriÕt lý kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp t− nh©n, c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h"u h¹n vµ c¸c c«ng ty cæ phÇn Do kh«ng ph¶i chÞu sù cai qu¶n vµ søc Ðp cña nhiÒu cÊp trªn, những ng−êi lunh ®¹o doanh nghiÖp t− nh©n dÔ dµng h¬n so víi ®ång nghiÖp cña hä trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc trong viÖc tæng kÕt kinh nghiÖm kinh doanh ®óc rót thµnh triÕt lý vµ truyÒn b¸, gi¸o dôc c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp Chñ yÕu vẫn dõng ë c©u khÈu hiÖu hoÆc những c©u qu¶ng c¸o 12 VÊn ®Ò t¹o dùng vµ ph¸t huy triÕt lý kinh doanh ë ViÖt Nam Gi¶i ph¸p ph¸t huy triÕt lý kinh doanh cña c¸c DN ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi 1-Tăng c−êng nghiªn cøu, gi¶ng d¹y vµ qu¶ng b¸ vÒ triÕt lý kinh doanh 2- Nhµ n−íc tiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Ó t¹o ra m«i tr−êng kinh doanh thuËn lîi, c«ng b»ng, minh b¹ch 3- KhuyÕn khÝch c¸c doanh nh©n, doanh nghiÖp chó träng viÖc x©y dùng triÕt lý kinh doanh, triÕt lý doanh nghiÖp vµ kiªn trì vËn dông, ph¸t huy nã vµo trong ho¹t ®éng kinh doanh VÊn ®Ò t¹o dùng vµ ph¸t huy triÕt lý kinh doanh ë ViÖt Nam Kinh nghiÖm cña mét sè doanh nghiÖp Th# gii và ViÖt Nam trong x©y dùng, phát huy tri#t lý kinh doanh • Kinh nghiệm của IBM • Kinh nghiệm của Microsoft • Kinh nghiệm của Viettel • Kinh nghiệm Trung Nguyên • Kinh nghiệm Việt Á 47 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Kh¸i niÖm ®¹o ®øc Đ¹o ®øc lµ tËp hîp c¸c nguyªn t¾c, quy t¾c, chuÈn mùc xu héi nh»m ®iÒu chØnh, ®¸nh gi¸ hµnh vi cña con ng−êi ®èi víi b¶n th©n vµ trong quan hÖ víi ng−êi kh¸c, víi xu héi. Theo nghĩa thông th
'ng, đo đc là nh"ng nguyên tEc c
x đ phân bi t Tt và X u, Đúng và Sai Chuẩn mực đạo đức là những nguyên tắc, quy tắc đạo đức được mọi người thừa nhận trở thành những mực thước, khuôn mẫu để xem xét đánh giá và điều chỉnh hành vi của con người trong xã hội. “ Đ¹o ®øc cã tÝnh giai cÊp, tÝnh khu vùc, tÝnh ®Þa ph−¬ng. Néi dung c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc thay ®æi theo ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ. ĐiÒu chØnh c¸c hµnh vi cña con ng−êi theo c¸c chuÈn mùc vµ quy t¾c ®¹o ®øc ( Đé l−îng, khoan dung, khiªm tèn, dòng c¶m, trung thùc, tÝn, thiÖn…) ®−îc xu héi thõa nhËn Quy ®Þnh th¸i ®é, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña mçi ng−êi ®èi víi b¶n th©n còng nh− ®èi víi ng−êi kh¸c vµ x· héi Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Kh¸i niÖm ®¹o ®øc kinh doanh LÞch sö ®¹o ®øc kinh doanh • Tr
c th# kF XX: ë ph−¬ng T©y, ®¹o ®øc kinh doanh xuÊt ph¸t tõ nh"ng tÝn ®iÒu cña T«n gi¸o. • ThÕ kû XX: -ThËp kû 60: Møc l−¬ng c«ng b»ng, quyÒn cña ng−êi c«ng nh©n, ®Õn møc sinh sèng cña hä. « nhiÔm, c¸c chÊt ®éc h¹i, quyÒn b¶o vÖ ng−êi tiªu dïng -Những năm 70: hèi lé, qu¶ng c¸o lõa g¹t, an toµn s¶n phÈm, th«ng ®ång c©u kÕt víi nhau ®Ó ®Æt gi¸ c¶ -Những năm 80: c¸c Trung t©m nghiªn cøu ĐĐkd; Uû ban ®¹o ®øc vµ ChÝnh s¸ch xu héi ®Ó gi¶i quyÕt những vÊn ®Ò ®¹o ®øc trong c«ng ty. -Những năm 90: ThÓ chÕ ho¸ ®¹o ®øc kinh doanh. -Tõ năm 2000 ®Õn nay: Đ−îc tiÕp cËn, ®−îc xem xÐt tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau: Tõ luËt ph¸p, triÕt häc vµ c¸c khoa häc xu héi kh¸c. Đ¹o ®øc kinh doanh ®u g¾n chÆt víi kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm ®¹o ®øc vµ víi viÖc ra quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi c«ng ty. C¸c héi nghÞ vÒ ĐĐkd th−êng xuyªn ®−îc tæ chøc. 13 49 ..\..\TƯ LIỆU CHƯƠNG 3. Đạo đức kinh doanh\Độc quyền và cái giá phải trả.doc Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Kh¸i niÖm ®¹o ®øc kinh doanh Đ¹o ®øc kinh doanh lµ mét tËp hîp c¸c nguyªn t¾c, chuÈn mùc cã t¸c dông ®iÒu chØnh, ®¸nh gi¸, h−íng dÉn vµ kiÓm so¸t hµnh vi cña c¸c chñ thÓ kinh doanh. Đ¹o ®øc kinh doanh chÝnh lµ ®¹o ®øc ®−îc vËn dông vµo trong ho¹t ®éng kinh doanh  Đ¹o ®øc kinh doanh lµ mét d¹ng ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, cã tÝnh ®Æc thï cña ho¹t ®éng kinh doanh CÁC NGUYEN TẮ VÀ CHUẨN MỰC CỦA ĐẠO ĐỨC KINH DOANH TÝnh trung thùc T«n träng con ng−êi G¾n lîi Ých cña DN víi lîi Ých cña kh¸ch hµng vµ xu héi Coi träng hiÖu qu¶ g¾n víi tr¸ch nhiÖm xu héi BÝ mËt vµ trung thµnh víi c¸c tr¸ch nhiÖm ®Æc biÖt ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH TÇng líp doanh nh©n lµm nghÒ kinh doanh Kh¸ch hµng cña doanh nh©n PHẠM VI ÁP DỤNG ThÓ chÕ chÝnh trÞ xu héi ChÝnh phñ C«ng ®oµn Nhµ cung øng Kh¸ch hµng Cæ ®«ng Chñ doanh nghiÖp Ng−êi lµm c«ng Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Kh¸i niÖm ®¹o ®øc kinh doanh • “Đạo đức kinh doanh là những nguyên tắc được chấp nhận để phân định đúng sai, nhằm điều chỉnh hành vi của các nhà kinh doanh”. (Brenner,1992) • “Đạo đức kinh doanh là tất cả những quy tắc, tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức hoặc luật lệ để cung cấp chỉ dẫn về hành vi ứng xử chuẩn mực và sự trung thực (của một tổ chức) trong những trường hợp nhất định” (Phillip V. Lewis,1985) Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Kh¸i niÖm ®¹o ®øc kinh doanh Đo đc kinh doanh bao gm: 1. Tuân thủ pháp luật 2. Bảo vệ quyền lợi cho những người có liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp 3. Bảo vệ quyền lợi của cộng đồng. Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi “Trách nhi m xã hi ca doanh nghi p (CSR - Corporate Social Responsibility) là cam kết của công ty đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững, thông qua việc tuân thủ chuẩn mực về bảo vệ môi trường, bình đẳng về giới, an toàn lao động, quyền lợi lao động, trả lương công bằng, đào tạo và phát triển nhân viên, phát triển cộng đồng… theo cách có lợi cho cả công ty cũng như phát triển chung của xã hội”. (Định nghĩa của Hội đồng kinh doanh thế giới về Phát triển bền vững - World Business Council for Sustainable Development) • CSR là một khái niệm theo đó các công ty hội nhập một cách t nguy n những mối quan tâm về mặt xã hi và môi tr
'ng vào trong các hoạt động sản xuất - kinh doanh của mình và các mối quan hệ tương tác với tất cả những người có liên quan ở bên trong và bên ngoài doanh nghiệp (như nhân viên, khách hàng, láng giềng, các tổ chức phi chính phủ, các cơ quan công quyền, v.v.) (Định nghĩa trong cuốn “Sách xanh” năm 2001 của Ủy ban Âu châu) Đi vi n
c ta, đây là mt khái ni m khá mi m? và trên thc t# ng
'i ta r t d hiu lm khái ni m Trách nhi m xã hi theo nghĩa "truy!n thng". Tc là doanh nghi p thc hi n Trách nhi m xã hi nh
là mt hot đng tham gia gi i quy#t các v n đ! xã hi mang tính nhân đo, t) thi n. VÊn ®Ò kh«ng ph¶i v©y. 14 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi Doanh nghi p nh n đ
c li ích gì t) vi c thc hi n các trách nhi m xã hi? • Xây dựng danh tiếng, hình ảnh tốt về doanh nghiệp; tăng giá trị thương hiệu và uy tín của công ty • Tăng khả năng thu hút nguồn lao động có năng lực, có chất lượng; cải thiện quan hệ trong công việc giúp doanh nghiệp có được một môi trường kinh doanh bên trong lành mạnh • Thiết lập được mối quan hệ tốt với chính phủ và cộng đồng giúp doanh nghiệp có được một môi trường kinh doanh bên ngoài lành mạnh • Giảm chi phí, tăng năng suất dẫn đến việc tăng doanh thu Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi Ti sao nh t thi#t cn ph i có CSR? • Doanh nghiệp muốn phát triển bền vững luôn phải tuân thủ những chuẩn mực về bảo vệ môi trường, bình đẳng về giới, an toàn lao động, quyền lợi lao động, trả lương công bằng, đào tạo và phát triển nhân viên, phát triển cộng đồng… Bởi vậy, trong tiến trình hội nhập kinh tế thì việc thực hiện trách nhiệm xã hội đối với doanh nghiệp là một động lực để tạo sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. • Các yêu cầu về trách nhiệm xã hội hiện nay đã trở thành các tiêu chuẩn phải có trong kinh doanh (chẳng hạn như SA8000 của dệt may), các DN chỉ có thể cạnh tranh được nếu đạt được cả ba yếu tố: chất lượng, giá cả và tuân thủ các tiêu chuẩn về CSR. • Lợi ích ngắn hạn chủ yếu là có thêm đơn đặt hàng từ những công ty mua hàng đòi hỏi các tiêu chuẩn về CRS Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi CÁC KHÍA CẠNH CỦA TRÁCH NHIỆM Xà HỘI Khía cạnh kinh tế Khía cạnh pháp lý Khía cạnh đạo đức Khía cạnh nhân văn (lòng bác ái) C¸c doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm x· héi cña mình b»ng c¸ch ®¹t mét chøng chØ quèc tÕ hoÆc ¸p dông những bé quy t¾c øng xö (Code of Conduct – CoC). Mét doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm x· héi liªn quan ®Õn mäi khÝa c¹nh vËn hµnh cña mét doanh nghiÖp Nghĩa vụ kinh tế Nghĩa vụ pháp lý Nghĩa vụ đạo đức Nghĩa vụ nhân văn Tháp trách nhi m xã hi 56 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh vµ tr¸ch nhiÖm x· héi KHÍA CẠNH/NGHĨA VỤ ĐẠO ĐỨC • Lµ những hµnh vi vµ ho¹t ®éng mµ xu héi mong ®îi ë doanh nghiÖp nh−ng kh«ng ®−îc quy ®Þnh trong hÖ thèng luËt ph¸p, kh«ng ®−îc thÓ chÕ hãa thµnh luËt  v−ît qua c¶ nh"ng yªu cÇu ph¸p lÝ kh¾c nghiÖt • Th−êng ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua những nguyªn t¾c, gi¸ trÞ ®¹o ®øc ®−îc t«n träng trình bµy trong b¶n sø mÖnh vµ chiÕn l−îc cña c«ng ty. Th«ng qua c¸c c«ng bè nµy, nguyªn t¾c vµ gi¸ trÞ ®¹o ®øc trë thµnh kim chØ nam cho sù phèi hîp hµnh ®éng cña mçi thµnh viªn trong c«ng ty vµ víi c¸c bªn hữu quan. Đ¹o ®øc kinh doanh lµ søc m¹nh trong tr¸ch nhiÖm x3 héi 15 57 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp Đ¹o ®øc kinh doanh: 1- Gãp phÇn ®iÒu chØnh hµnh vi cña c¸c chñ thÓ kinh doanh 2- Gãp phÇn vµo chÊt l−îng cña doanh nghiÖp 3- Gãp phÇn vµo sù cam kÕt vµ tËn t©m cña nh©n viªn 4- Gãp phÇn lµm hµi lßng kh¸ch hµng 5- Gãp phÇn t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp 6- Gãp phÇn vµo sù vững m¹nh cña nÒn kinh tÕ quèc gia Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Sự trung thành của nhân viên Sự thoả mãn của khách hàng Chất lượng tổ chức Sự tin tưởng của khách hàng và nhân viên Môi trường đạo đức Lợi nhuận 59 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Đ¹o ®øc KD gãp phÇn ®iÒu chØnh hµnh vi cña c¸c chñ thÓ KD -Điều chỉnh hành vi KD bằng các nguyên tắc, chuẩn mực của đạo đức kinh doanh -Bæ sung vµ kÕt hîp víi ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c hµnh vi kinh doanh +T¸c ®éng vµo l−¬ng t©m cña doanh nh©n để ®iÒu chØnh những hµnh vi mà pháp luật không can thiệp tới + Đạo ®øc cµng ®−îc ®Ò cao khi ph¸p luËt cµng ®Çy ®ñ, chÆt chÏ vµ ®−îc thi hµnh nghiêm chØnh Mang tÝnh c−ìng bøc, c−ìng chÕ vµ ghi thµnh văn b¶n ph¸p quy Mang tÝnh tù nguyÖn vµ kh«ng ®−îc ghi thµnh văn b¶n ph¸p quy SỰ ĐIỀU CHỈNH HÀNH VI Bao qu¸t mäi lÜnh vùc cña thÕ giíi tinh thÇn Đ¹o ®øc ĐiÒu chØnh những hµnh vi liªn quan ®Õn chÕ ®é xu héi, chÕ ®é nhµ n−íc PHẠM VI ĐIỀU CHỈNH VÀ ẢNH HƯỞNG Ph¸p luËt Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Đạo đức kinh doanh còn đi xa hơn luật pháp • "Dẫu biết làm ăn phải "vị kỷ", lợi nhuận là điều quan trọng mang ý nghĩa sống còn của người kinh doanh trước khi nghĩ đến người khác, nhưng chính đạo đức mới là chuẩn tối thiểu để tạo nên hiệu ứng cộng hưởng tốt nhất với cộng đồng xã hội". • Lợi nhuận là cơ sở cho những gì chúng tôi đang làm, nó là thước đo sự đóng góp của chúng tôi và là phương tiện cho sự tăng trưởng tự hạch toán, nhưng bản thân nó chưa bao giờ là mục tiêu cuối cùng. Mục tiêu là để chiến thắng, sự chiến thắng được xét trong cách nhìn của người tiêu dùng và làm được điều gì đó mà bạn có thể hãnh diện. (David Packard, nhà sáng lập công ty Hewlett-Packard (trích trong Cẩm nang Đạo đức kinh doanh) Phán xét ca L
ng tâm doanh nghi p • Doanh nhân được tự do hành xử trong quá trình cạnh tranh trừ những hành vi mà pháp luật cấm . • Không thiếu những thủ đoạn lạm dụng tự do cạnh tranh để xâm hại lợi ích của nhà nước, của doanh nghiệp và của người tiêu dùng. • Việc doanh nghiệp lách luật, nếu không xét ở góc độ đạo đức kinh doanh, rất khó để quy kết trách nhiệm. Vấn đề là lỗi do ai? • Sự ràng buộc giữa doanh nghiệp với chính lương tâm của nó trong việc thực hiện các hoạt động kinh doanh đối với tất cả mọi đối tác. 16 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Gãc vu«ng x¸c ®Þnh tÝnh chÊt ®¹o ®øc vµ ph¸p lý cña hµnh vi Phi Hợp pháp Pháp I II Hợp đạo lý Hợp đạo lý Phản đạo lý Phản đạo lý III IV Phi Hợp pháp pháp 62 Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Hai Gi¸o s− John Kotter vµ James Heskett ë tr−êng ®µo t¹o qu¶n lý kinh doanh thuéc Harvard, t¸c gi¶ cuèn s¸ch "Văn hãa c«ng ty vµ chØ sè ho¹t ®éng hữu Ých", sau 11 năm nghiªn cøu, ®u ph©n tÝch những kÕt qu¶ kh¸c nhau ë c¸c c«ng ty víi những truyÒn thèng ®¹o ®øc kh¸c nhau • Nạn đút lót đã làm suy thoái hoạt động đầu tư thương mại toàn cầu, làm thất thoát hàng tỷ USD mỗi năm đối với các quốc gia nghèo và các tổ chức hợp tác đa quốc gia. Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) ước tính, số tiền tham nhũng chiếm khoảng 17% GNP của nước nghèo. 10 nước công nghiệp hàng đầu thế giới như Mỹ, Anh. Đức, Pháp, Nhật Bản, Canada, Italia, Hàn Quốc, Bỉ, Hà Lan có sự đút lót lớn nhất trong các ngành: quốc phòng, hàng không, bưu chính viễn thông, dầu mỏ, công nghiệp nặng. 1%756% L'i rßng 74%901%Gi¸ trÞ cæ phiÕu trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n 36%682% Thu nhËp Những c«ng ty kh¸c Những c«ng ty “đ¹o ®øc cao” Ph©n lo¹i Tiªu chÝ Khi DN KDoanh cã ®o ®øc (tu©n thñ c¸c ng. t¾c & chun mc KD)sÏ: + T¹o ®c bÇu t©m lý lµm viÖc hiÖu qu¶ cña nh©n viªn (nh©n viªn c¶m thÊy tho¶ mun vÒ DN còng nh− chÝnh mình, tăng lßng trung thµnh & trách nhiÖm ch.m«n, lµm viÖc hªt mình vì sù thµnh ®¹t cña DN) + Ph¸t triÓn ®c c¸c mèi q.hÖ tin cËy víi kh.hµng + Tèi thiÓu ho¸ c¸c thiÖt h¹i do sù ph¸ ho¹i ngÇm cña nhân viªn (ăn c¾p, gian lËn) + DN Ýt ph¶i hÇu toµ do tránh được các vụ kiện tụng  DN tr¸nh ®ược những rñi ro, bÊt tr¾c trong hoạt ®éng KD  ®.®kd lµ mét lîi thÕ c¹nh tranh, “Đ¹o ®øc lµ KD tèt" thay cho "KD lµ KD". Đ¹o ®øc lµ nh©n tè bªn trong cña Hoạt ®éng kd Chi phÝ ®¹o ®øc. • C¸c c«ng ty lín ®Òu ®−a chuÈn mùc ®¹o ®øc vµo trong "triÕt lý KD"(vd: Matsushita, IBM, Oracle…) • NhiÒu c«ng ty trªn thÕ giíi ®u x©y dùng “bé tiêu chuẩn đạo đức”, bộ Quy tắc đạo đức” , “Quy tắc đạo đức nghề nghiêp” • 1/3 c¸c hung ë Anh, 3/4 c¸c hung ë Mü & nhiÒu hung lín ë Hång K«ng ®u cã các bộ quy tắc nµy • Mü - mét quèc gia cã truyền thèng ®Ò cao tù do cạnh tranh, thÕ mµ vµo ®Çu những năm 90 ®u có 25 c«ng ty tham dù s¸ng lËp mét ®iÒu lÖ gåm 18 ®iÓm vÒ ®®kd.C¸c quan chøc nhµ n−íc còng ®ược tham vÊn trong qúa trình s¸ng lËp nµy. Sau ®ã c¸c c«ng ty tham dù ®u cïng nhau ký kÕt ®iÒu lÖ Êy “Chi phÝ ®¹o ®øc” Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh Vai trß cña ®¹o ®øc kinh doanh Tæng quan vÒ ®¹o ®øc kinh doanh C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong c¸c chøc năng cña doanh nghiÖp •Đ¹o ®øc trong qu¶n trÞ nguån nh©n lùc •Đ¹o ®øc trong Marketting •Đ¹o ®øc trong kÕ to¸n, kiÓm to¸n ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong quan hÖ víi c¸c ®èi t−îng h"u quan •Đ¹o ®øc trong quan hÖ cña chñ së hữu •Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ng−êi lao ®éng •Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi kh¸ch hµng •Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ®èi thñ c¹nh tranh 17 C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong c¸c chøc năng cña doanh nghiÖp 1. ®¹o ®øc trong qu¶n trÞ nguån nh©n lùc 2. ®¹o ®øc trong Marketting 3. ®¹o ®øc trong kÕ to¸n, kiÓm to¸n KẾ TOÁN TÀI CHÍNH MARKETINGQUẢN LÝ CHỦ SỞ HỮU KHÁCH HÀNG NHÂN VIÊN Đ¹o ®øc trong qu¶n trÞ nguån nh©n lùc Trong tuyn dAng, b@ nhi m, s dAng lao đng Trong đánh giá ng
'i lao đng Trong b o v ng
'i lao đng C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong c¸c chøc năng cña doanh nghiÖp Tho¶ m·n những nhu cÇu c¬ b¶n ®−îc an toµn ®−îc th«ng tin ®−îc lùa chän ®−îc l¾ng nghe ®−îc båi th−êng 8 quyÒn cña ng−êi tiªu dïng ®−îc gi¸o dôc vÒ tiªu dïng ®−îc cã mét m«i tr−êng lµnh m¹nh vµ bÒn vững Marketing lµ ho¹t ®éng h−íng dßng l−u chuyÓn hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ nhµ s¶n xuÊt tíi ng−êi tiªu dïng B¶o hé ng−êi tiªu dïng xuÊt hiÖn khi cã sù bÊt bình ®¼ng giữa nhµ s¶n xuÊt vµ ng−êi tiªu dïng ®¹o ®øc trong Marketting ®¹o ®øc trong Marketting Các biện pháp marketing phi đạo đức Qu ng cáo phi đo đc Lôi kéo, nài ép, dụ dỗ; tạo ra hay khai thác, lợi dụng một niềm tin sai lầm; phóng đại, thổi phồng; che dấu sự thật trong một thông điệp; giới thiệu mơ hồ; hình thức khó coi, phi thị hiếu; nhằm vào những đối tượng nhạy cảm Bán hàng phi đo đc Bán hàng lừa gạt Bao gói và dán nhãn lừa gạt Nhử và chuyển kênh Lôi kéo Bán hàng dưới chiêu bài nghiên cứu thị trường Phi đo đc trong quan h vi đi th cnh tranh Cố định giá cả Phân chia thị trường Bán phá giá Sử dụng những biện pháp thiếu văn hoá 18 ®¹o ®øc trong kÕ to¸n, kiÓm to¸n 1 Giảm giá dịch vụ khi c«ng ty kiÓm to¸n nhËn mét hîp ®ång cung cÊp dÞch vô víi møc phÝ thÊp h¬n nhiÒu so víi møc phÝ cña c«ng ty kiÓm to¸n tr−íc ®ã, hoÆc so víi møc phÝ cña c¸c c«ng ty kh¸c ®−a ra 2 Cho mượn danh kiểm toán viên để hành nghề lµ vi ph¹m t− c¸ch nghÒ nghiÖp vµ tÝnh chÝnh trùc qui ®Þnh trong chuÈn mùc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña ng−êi hµnh nghÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ còng lµ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt 3 Sè liÖu v−ît tréi, các khoản phí “không chính thức” và tiền hoa hồng C ¸ c n h © n v i ª n K h ¸ c h h µ n g N h µ c u n g c Ê p Đ è i t h ñ c ¹ n h t r a n h C¸c c¬ quan nhµ n−íc, nghiệp đoàn Các đối tượng hữu quan a Céng ®ång ®Þa ph−¬ng, công chúng C ¸ c c æ ® « n g h o Æ c n g − ê i g ã p v è n C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong quan hÖ víi c¸c ®èi t−îng hữu quan . C¸c ®èi t−îng hữu quan lµ những ®èi t−îng hay nhãm ®èi t−îng cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn sù sèng cßn vµ sù thµnh c«ng cña mét ho¹t ®éng kinh doanh. 3. Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi kh¸ch hµng 2. Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ng−êi lao ®éng 1. Đ¹o ®øc trong quan hÖ cña chñ së h"u vi nhà qu n lý 4. Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ®èi thñ c¹nh tranh C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh Xem xÐt trong quan hÖ víi c¸c ®èi t−îng hữu quan ®¹o ®øc trong quan hÖ cña chñ së h"u vi nhà qu n lý Sù t¸ch biÖt giữa viÖc së hữu vµ ®iÒu khiÓn DN, Xu t hi n v n đ! mâu thu%n quy!n li gi"a ch s h"u và ng
'i đi!u hành C¸c m©u thuÉn giữa nhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n lý ®èi víi c¸c chñ së hữu vµ lîi Ých cña chÝnh hä 19 1Vấn đề cáo giác 2Bí mật thương mại 3 Điều kiện, môi trường làm việc 4Lạm dụng của công, phá hoại ngầm và các vấn đề khác Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ng−êi lao ®éng Vấn đề cáo giác Cáo giác là mt vi c mt thành viên ca t@ chc công b nh"ng thông tin làm chng c v! nh"ng hành đng b t hp pháp hay vô đo đc ca t@ chc. Ti=nh hGp đaGo đ
=c: khi người c¸o gi¸c ngăn chÆn viÖc lÊy ®éng c¬, lîi Ých cá nhân/ tr−íc m¾t ®Ó che lÊp những thiÖt h¹i l©u dµi của tæ chøc víi mét ®éng c¬ trong s¸ng ThiÖt h¹i ®èi víi b¶n th©n ng−êi c¸o gi¸c ®«i khi rÊt lín (bÞ trï dËp, bÞ ®e do¹, bÞ trõng ph¹t vÒ thu nhËp, vÒ c«ng ăn viÖc lµm, bÞ mang tiÕng xÊu...). Vì vËy cÇn cã ý thøc b¶o vÖ ng−êi c¸o gi¸c tr−íc những sè phËn kh«ng ch¾c ch¾n. ĐiÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp gi¶i quyÕt cña c¸c c¬ quan chøc năng. Bí mật thương mại Bí m t th
ng mi là nh"ng thông tin đ
c s dAng trong quá trình ti#n hành hot đng kinh doanh không đ
c nhi!u ng
'i bi#t ti nh
ng li có th to c hi cho ng
'i s h"u nó có mt li th# so vi nh"ng đi th cnh tranh không bi#t hoIc không s dAng nh"ng thông tin đó BÝ mËt th−¬ng m¹i cÇn ph¶i ®−îc b¶o vÖ vi nã lµ mét lo¹i tµi s¶n ®Æc biÖt mang l¹i lîi nhuËn cho c«ng ty Khi ng−êi lao ®éng bÞ ®èi xö mét c¸ch kh«ng b×nh ®¼ng sÏ cã thÓ dÉn ®Õn hä tiÕt lé bÝ mËt th−¬ng m¹i cho c¸c c«ng ty ®èi thñ ®Ó nhËn phÇn tiÒn thªm hoÆc hä sÏ sö dông bÝ mËt th−¬ng m¹i vµo viÖc t¸ch ra lËp c«ng ty riªng C¶i thiÖn mèi quan hÖ víi ng−êi lao ®éng, ë ®ã, ng−êi chñ x¸c ®Þnh ®óng møc ®é ®ãng gãp, x¸c ®Þnh ®óng chñ quyÒn ®èi víi c¸c ý t−ëng, ë ®ã ng−êi lao ®éng thùc sù c¶m thÊy r»ng nh"ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp còng lµ cña hä chø kh«ng ph¶i lµ cña riªng «ng chñ, Quy!n ca Ng
'i Ld: Lµm viÖc trong mét m«i tr−êng an toµn vµ vÖ sinh, hä cã quyÒn ®−îc b¶o vÖ tr¸nh mäi nguy hiÓm, cã quyÒn ®−îc biÕt vµ ®−îc tõ chèi c¸c c«ng viÖc nguy hiÓm Điều kiện, môi trường làm việc Nghĩa vụ của Chủ DN: Cung cÊp ®Çy ®ñ thông tin vÒ mèi nguy hiÓm cña c«ng viÖc Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c trang thiÕt bÞ an toµn cho ng−êi lao ®éng, kiÓm tra xem chóng cã an toµn kh«ng жm b¶o c¸c tiªu chuÈn cho phÐp vÒ m«i tr−êng lµm viÖc (tiÕng ån, ®é Èm, bôi, ¸nh s¸ng, kh«ng khÝ, chÊt ®éc h¹i...), cham sãc y tÕ vµ b¶o hiÓm 20 Đ−a s¶n phÈm kh«ng an toµn ®Õn kh¸ch hµng Những thñ ®o¹n marketing lõa g¹t Add Your Text Add Your Text Không c©n ®èi giữa nhu cÇu tr−íc m¾t vµ nhu cÇu l©u dµi cña kh¸ch hµng Những qu¶ng c¸o phi ®¹o ®øc Xâm phạm c¸c vÊn ®Ò riªng t− của khách hàng liÖu Vấn đề đạo đức từ phía khách hàng ®¹o ®øctrong quan hÖ Víi kh¸ch hµng Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi khách hàng Đ¹o ®øc trong quan hÖ víi ®èi thñ c¹nh tranh t i i t t C¸c thñ ®o¹n c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh Th«ng ®ång Dùng thủ Đoạn xấu để thắng thầu Ăn c¾p bÝ mËt th−¬ng m¹i S dAng nh"ng bi n Pháp thi#u văn hoá 79 C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu C¸c quy t¾c ®¹o ®øc toµn cÇu •Quy t¾c 1: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c doanh nghiÖp •Quy t¾c 2: T¸c ®éng vÒ mÆt kinh tÕ vµ xu héi cña c¸c doanh nghiÖp: H−íng tíi ®æi míi, c«ng b»ng, vµ céng ®ång thÕ giíi •Quy t¾c 3: Hµnh vi cña doanh nghiÖp: Kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc thùc hiÖn ®óng c¸c văn b¶n luËt ph¸p mµ ph¶i h−íng tíi mét tinh thÇn cã tr¸ch nhiÖm •Quy t¾c 4: T«n träng luËt lÖ •Quy t¾c 5: Trî gióp cho th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng •Quy t¾c 6: B¶o vÖ m«i tr−êng •Quy t¾c 7: Tr¸nh c¸c cuéc lµm ăn kh«ng hîp ph¸p •Quy t¾c 8: Đèi víi kh¸ch hµng •Quy t¾c 9: Đèi víi c¸c nh©n viªn •Quy t¾c 10: Đèi víi chñ së hữu c¸c nhµ ®Çu t− •Quy t¾c 11: Đèi víi c¸c c«ng ty cung øng •Quy t¾c 12: Đèi víi c¸c ®èi thñ •Quy t¾c 13: Đèi víi c¸c céng ®ång C¸c khÝa c¹nh thÓ hiÖn cña ®¹o ®øc kinh doanh ®¹o ®øc kinh doanh trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu C¸c vÊn ®Ò ®¹o ®øc kinh doanh toµn cÇu 1. Tham nhũng và hối lộ 2. Phân biệt đối xử (giới tính và chủng tộc) 3. Các vấn đề khác: Quy!n con ng
'i Phân bi t giá c Các s n phm có hi Vin thông và công ngh thông tin Ô nhim môi tr
'ng 21 Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc kinh doanh Ph©n tÝch c¸c hµnh vi ®¹o ®øc trong kinh doanh •NhËn diÖn c¸c vÊn ®Ò ®¹o ®øc •Ph©n tÝch qu¸ trinh ra quyÕt ®Þnh ®¹o ®øc b»ng Algorithm X©y dùng ®¹o ®øc trong kinh doanh •Mét ch−¬ng trinh tu©n thñ ®¹o ®øc hiÖu qu¶ •X©y dùng vµ truyÒn ®¹t/ phæ biÕn hiÖu qu¶ c¸c tiªu chuÈn ®¹o ®øc •ThiÕt lËp hÖ thèng ®iÒu hµnh thùc hiÖn, kiÓm tra, tang c−êng tiªu chuÈn vµ viÖc tu©n thñ ®¹o ®øc •C¶i thiÖn liªn tôc ch−¬ng trinh tu©n thñ ®¹o ®øc Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD NhËn diÖn c¸c vÊn ®Ò ®¹o ®øc VÊn ®Ò ®¹o ®øc lµ mét tình huèng, mét vÊn ®Ò hoÆc mét c¬ héi yªu cÇu c¸ nh©n hoÆc tæ chøc ph¶i chän trong sè nh"ng hµnh ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ lµ ®óng hay sai, cã ®¹o ®øc hay v« ®¹o đc 1. C¸c vÊn ®Ò do m©u thuÉn vÒ lîi Ých. 2. C¸c vÊn ®Ò vÒ sù c«ng b»ng vµ tÝnh trung thùc. 3. C¸c vÊn ®Ò vÒ giao tiÕp. 4. C¸c vÊn ®Ò vÒ c¸c mèi quan hÖ cña tæ chøc Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD NhËn diÖn c¸c vÊn ®Ò ®¹o ®øc Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn diÖn vÊn ®Ò ®¹o ®øc? Thø nhÊt X¸c ®Þnh những ng−êi hữu quan và kh¶o s¸t quan ®iÓm, triÕt lý cña c¸c ®èi t−îng hữu quan nµy X¸c ®Þnh mèi quan t©m, mong muèn cña những ng−êi hữu quan. X¸c ®Þnh b¶n chÊt vÊn ®Ò ®¹o ®øc b»ng c¸ch tr¶ lêi cho c©u hái vÊn ®Ò ®¹o ®øc b¾t nguån tõ những m©u thuÉn c¬ b¶n, chñ yÕu nµo? Thø hai Thø ba 84 Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD Ph©n tÝch qu¸ trình ra quyÕt ®Þnh ®¹o ®øc b»ng Algorithm -Algorithm lµ mét hÖ thèng c¸c b−íc ®i víi mét quy t¾c, nguyªn t¾c, trËt tù t¹o thµnh chuçi thao t¸c logic hîp lý ®Ó gi¶i bµi to¸n s¸ng t¹o -Algorithm ®¹o ®øc: Lµ mét hÖ thèng c¸c b−íc ®i víi mét quy t¾c, trËt tù nhÊt ®Þnh ®Ó h−íng dÉn, chØ ra những quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p cã gi¸ trÞ vÒ mÆt ®¹o ®øc. Lµ mét c«ng cô cÇn thiÕt gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ nhËn diÖn ®−îc c¸c gi¶i ph¸p ®¹o ®øc tèi −u trong ho¹t ®éng kinh doanh; nhËn râ những khã khăn vÒ mÆt ®¹o ®øc khi ra c¸c QĐ kinh doanh; tiªn ®o¸n ®Ó nÐ tr¸nh c¸c tình huèng nan gi¶i, khã xö 22 Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD Ph©n tÝch qu¸ trình ra quyÕt ®Þnh ®¹o ®øc b»ng Algorithm Chuçi thao t¸c logic cña Algorithm ®¹o ®øc Lµm thÕ nµo ®Ó theo ®uæi môc tiªu? Doanh nghiÖp muèn ®¹t ®−îc ®iÒu gì Môc tiªu BiÖn ph¸p Đéng c¬ HËu quả Doanh nghiÖp cã thÓ l−êng tr−íc những hËu qu¶ nµo? ĐiÒu gi th«i thóc doanh nghiÖp ®¹t môc tiªu? - C¸c hËu qu¶ l−êng tr−íc sÏ x¶y ra trong ng¾n h¹n hay dµi h¹n? - C¸c hËu qu¶ l−êng tr−íc sÏ cã ¶nh h−ëng g× ®Õn c¸c ®èi t−îng quan t©m cña doanh nghiÖp? - Cã thÓ cã c¸c yÕu tè bÊt ngê kh«ng? - Doanh nghiÖp che ®Ëy hay tá lé ®éng c¬ cña m×nh? - Đéng c¬ cña doanh nghiÖp mang tÝnh vÞ kû hay tÝnh vÞ tha? - ĐÞnh h−íng gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp lµ g×? - C¸c ®èi t−îng quan t©m cã t¸n thµnh c¸c biÖn ph¸p hµnh ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng? - C¸c biÖn ph¸p cã ®¸p øng hoÆc tèi ®a hãa c¸c môc tiªu ®Ò ra kh«ng? - C¸c biÖn ph¸p cã cÇn thiÕt ®Ó ®¹t môc tiªu kh«ng hay t−¬ng ®èi kh«ng quan träng hoÆc ®¬n thuÇn kh«ng dÝnh lÝu g× ®Õn môc tiªu cña b¹n? Doanh nghiÖp cã nhiÒu môc tiªu kh«ng? C¸c môc tiªu cã hµi hßa víi nhau kh«ng? Đèi t−îng nµo ®−îc quan t©m hµng ®Çu? Các Câu hỏi cần trả lời khi lựa chọn Dẫn đến những gì?Tại sao?Vì lý do gì? Làm như thế nào?Cần phải làm gì? Hậu quảĐộng cơBiện phápMục tiêu Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD Xây dng các chun mc đo đc trong các quan h ca doanh nghi p Xây dựng bộ quy tắc đạo đức trong kinh doanh (Code of Ethics- CoE) thống nhất • Phạm trù đạo đức thường rất rộng và trừu tượng, nhiều khi còn mang tính chủ quan. Do đó, để cA th hóa vi c thc hi n các v n đ! đo đc, mỗi doanh nghiệp nên xây dựng và áp dụng một bộ những quy tắc đạo đức thống nhất. Bộ quy tắc này được xem là một cẩm nang hướng dẫn cho nhân viên và là cơ sở để giải quyết các vấn đề liên quan đến đạo đức trong doanh nghiệp. • Ni dung ca b quy tEc đo đc nên bao gm bn phn chính: 1. Sự ủng hộ và yêu cầu thực hiện đạo đức của lãnh đạo doanh nghiệp; 2. Cam kết và trách nhiệm của doanh nghiệp với nhân viên; 3. Các giá trị đạo đức và trách nhiệm mà nhân viên phải thực hiện đối với đồng nghiệp, lãnh đạo, khách hàng, chính quyền và cộng đồng; 4. Các phương thức thông tin và cách giải quyết các vướng mắc liên quan đến đạo đức Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ x©y dùng ®¹o ®øc trong KD Đ
a đo đc vào trong kinh doanh nh
th# nào? • Quan điểm và sự gương mẫu của lãnh đạo • Xây dựng Bộ quy tắc đạo đức thống nhất • Các chương trình huấn luyện về đạo đức • Xây dựng các kênh thông tin 23 Đánh giá về thực trạng đạo đức kinh doanh ở Việt Nam • Trong thời kỳ bao cấp, các phạm trù thuộc ĐĐKD không được đặt ra. ĐĐKD chỉ bắt đầu được nhắc đến sau năm 1991. Ở VN còn quá ít công trình nghiên cứu về ĐĐKD • Nhận thức của người dân và DN về những phạm trù như Trách nhi m ca DN vi xã hi, Quan h gi"a ch DN và ng
'i LĐ, Nghĩa vA và trách nhi m ca doanh nghi p vi các nhà đu t
còn khá mơ hồ, lệ thuộc vào luật pháp. Hiểu biết của người Việt Nam về ĐĐKD còn rất hạn chế, thường chỉ gắn đạo đức kinh doanh với tuân thủ pháp luật trong kinh doanh Điểm yếu kém nhất là ý thức về môi trường KD và về vấn đề sở hữu trí tuệ • Biểu hiện lợi nhuận tiêu cực: Trn thu# hay gian l n thu#,Đu c tích tr" nguyên li u, hàng hóa, Phân phi các loi hàng hóa kém phm ch t,S dAng lao đng, s dAng ch t xám ca các chuyên gia nh
ng không đãi ng xng đáng, vi phm b n quy!n Giải pháp hoàn thiện ĐĐKD ở VN 1. Hoàn thiện luật pháp Việt nam nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho đạo đức kinh doanh 2. Nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh ở Việt nam 3. Khuyến khích doanh nghiệp nâng cao đạo đức kinh doanh của mình. VÊn ®Ò x©y dùng c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc kinh doanh ë ViÖt Nam 7 v n đ! v! đo kinh doanh Vi t Nam 1. Mục tiêu của kinh doanh không dừng lại ở việc kiếm thật nhiều tiền mà phải đi xa hơn là đóng góp vào phát triển cộng đồng 2. Coi trọng yếu tố đoàn kết, dìu dắt để cùng phát triển kinh doanh 3. Chữ tín luôn luôn là yếu tố cơ bản trong đạo kinh doanh 4. Sự trung thực trong kinh doanh 5. Kinh doanh đúng pháp luật 6. Làm công tác xã hội, làm từ thiện 7. Hành xử tốt đối với những cộng sự, những người làm công VÊn ®Ò x©y dùng c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc kinh doanh ë VN Kinh nghiÖm cña mét sè DN trên Th# gii và ViÖt Nam trong x©y dùng, phát huy đo đc kinh doanh • Kinh nghiệm của Nike • Kinh nghiệm Oracle • Kinh nghiệm Matsushita • Kinh nghiệm từ Bạch Thái Bưởi • Kinh nghiệm Mai Linh 24