Bài giảng Tổng quan về kinh tế học

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC Mai Lê Thúy Vân Khoa Kinh tế Đại học Kinh tế - Luật NỘI DUNG 1. Kinh tế (KT) học – KT vi mô – KT vĩ mô 2. Những vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp 3. Đường giới hạn khả năng sản xuất (PPF) 4. Chu chuyển hoạt động kinh tế 1. KINH TẾ HỌC, KT VI MÔ, KT VĨ MÔ 1.1. Khái niệm Kinh tế học là khoa học nghiên cứu về vấn đề con người và xã hội lựa chọn như thế nào để sử dụng những nguồn lực khan hiếm nhằm sản xuất ra các loại hàng hóa và phân phối cho các thành viên của xã hội để tiêu dùng. 1. KINH TẾ HỌC, KT VI MÔ, KT VĨ MÔ 1.1. Khái niệm Sự lựa chọn Nhu cầu vô hạn Khả năng hữu hạn Quy luật khan hiếm >< Chi phí cơ hội (OC) Sự đánh đổi KINH TẾ HỌC Kinh tế vi mô (Microeconomics) Kinh tế vĩ mô (Macroeconomics) Bộ phận: hộ gia đình, xí nghiệp, ngành sản xuất, thị trường Toàn bộ nền KT(tăng trưởng, thất nghiệp, lạm phát, thâm hụt) 1.2. Kinh tế học vi mô – Kinh tế học vĩ mô Chi tiết, riêng lẻ Tổng thể 1.3. Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc Thực chứng Chuẩn tắc  Mô tả hiện tượng, quy luật…  Khách quan  Định lượng  Đưa ra các chỉ dẫn, khuyến nghị…  Chủ quan  Định tính Ví dụ: 1. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2010 là 6.78%. 2. Trần lãi suất cho vay 14% là quá cao, cần phải giảm trần lãi suất cho vay để hạn chế tháo lui đầu tư. 1. Nhà nước nên quy định mức lương tối thiểu cao hơn để tạo điều kiện cho người lao động cải thiện đời sống. 2. Thuế đánh vào một loại hàng hoá nào đó tăng làm cho cung về hàng hoá đó giảm. 3. Khi thu nhập tăng, cầu về mì gói giảm. 4. Chính phủ nên giảm chi để cân đối ngân sách hơn là tăng thu. 5. Không nên định mức lương tối thiểu quá cao vì như thế sẽ làm tăng số người thất nghiệp. Các câu sau đây thuộc kinh tế học thực chứng hay chuẩn tắc? Vi mô hay vĩ mô? 6. Lạm phát cao ở mức nào là có thể chấp nhận được? 7. Thuế xăng dầu tăng sẽ ảnh hưởng đến việc tiêu thụ xăng dầu như thế nào? 8. Chi tiêu cho quốc phòng nên chiếm tỉ lệ bao nhiêu trong ngân sách? 9. Giá cả sinh hoạt thời gian gần đây tăng làm cho thu nhập thực tế của dân cư giảm sút. 10. Có nên trợ cấp hoàn toàn tiền khám, chữa bệnh cho người già không? 11. Chính phủ nên can thiệp vào nền kinh tế tới mức độ nào? 12. Bắt đầu đánh thuế thu nhập ở mức thu nhập bao nhiêu là hợp lý. Sinh viên tự tìm đọc … để có câu trả lời chuẩn xác và sự hiểu biết sâu hơn 2. NHỮNG VẤN ĐỀ KINH TẾ CƠ BẢN CỦA DN VÀ CÁC MÔ HÌNH KINH TẾ: 2.1 Các vấn đề kinh tế cơ bản của DN: Tài nguyên (Resources) Hộ gia đình (Household) Doanh nghiệp (Producers) Phân phối TN Phân phối sản phẩm Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào? Sản xuất cho ai? 1. Sản xuất cái gì? 2. Sản xuất như thế nào? (How) 3. Sản xuất cho ai? (Whom) 2.2 Các mô hình kinh tế Mô hình kinh tế chỉ huy (mệnh lệnh, kế hoạch hoá tập trung: command economy): → CP, Nhà nước đề ra các chỉ tiêu kế hoạch Mô hình kinh tế thị trường (laissez-faire economy: the free market): → Giải quyết bằng cơ chế thị trường thông qua hệ thống giá cả. Mô hình kinh tế hỗn hợp (Mixed economy) 3. ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT (PPF: Prodution Possibility frontier) PPF thể hiện mức sản lượng tối đa mà nền kinh tế có thể sản xuất, khi sử dụng toàn bộ các nguồn lực của nền kinh tế một cách có hiệu quả. Y X 1000 900 750 550 300 0 0 10 20 30 40 50 X Y C D 750 550 20 30 .H . C, D: Sản xuất hiệu quả G: SX không hiệu quả H: Không thể đạt được G 4. CHU CHUYỂN CỦA HOẠT ĐỘNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA DỊCH VỤ HỘ GIA ĐÌNH THỊ TRƯỜNG YẾU TỐ SẢN XUẤT DOANH NGHIỆP Cầu hàng hóa dịch vụ Chi tiêu Cung hàng hóa dịch vụ Doanh thu Cung YTSX Cầu YTSX Chi phí các YTSX Thu nhập