Bài giảng Tin học đại cương - Chương 2 Tổng quan về mạng máy tính

bangtqh@utc2.edu.vn TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG Chương 2 Tổng quan về mạng máy tính Dùng cho nhóm ngành: Công trình + Cơ khí bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 2 Nội dung 1. Cơ sở của mạng 2. Phương thức truyền thông trên mạng Internet 3. Email trên Internet 4. World Wide Web bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 3 2.1. Cơ sở của mạng máy tính
Khái niệm – Mạng máy tính hay hệ thống mạng là một tập hợp các máy tính được kết nối nhau thông qua các phương tiện truyền dẫn để nhằm cho phép chia sẻ tài nguyên (file, máy in, máy fax....)
Các thành phần của mạng máy tính – Các hệ thống đầu cuối – Môi trường truyền dẫn – Giao thức truyền thông bangtqh@utc2.edu.vn 2.1. Cơ sở của mạng máy tính (tt)
Theo phương thức truyền tin – Broadcast: Truyền quảng bá. – Point-to-point: Truyền điểm-điểm.
Theo kỹ thuật truyền (transmission technique) – Circuit-switched – Packet-switched – Message-switched
Theo quy mô (scale) – LAN – MAN – WAN Tin học đại cương - Chương 2 4 bangtqh@utc2.edu.vn
Kỹ thuật truyền tin trong mạng máy tính – Chuyển mạch kênh (Circuit switched) – Chuyển mạch gói (Packet switched) – Chuyển mạch thông báo (Message Switched)
Các mô hình mạng (topology) Tin học đại cương - Chương 2 5 2.1. Cơ sở của mạng máy tính (tt) bangtqh@utc2.edu.vn 2.2. Phương thức truyền thông trên mạng
Chuyển mạch kênh (circuit switched) – Khi hai nút mạng muốn trao đổi thông tin, một kênh truyền (circuit) sẽ được thiết lập. – Kênh được giữ riêng cho hai nút cho tới khi kết thúc phiên trao đổi. – VD: Mạng điện thoại Tin học đại cương - Chương 2 6 bangtqh@utc2.edu.vn 2.2. Phương thức truyền thông trên mạng (tt)
Chuyển mạch gói (packet switched) Tin học đại cương - Chương 2 7 Host A Host B Host E Host D Host C Node 1 Node 2 Node 3 Node 4 Node 5 Node 6 Node 7 bangtqh@utc2.edu.vn Chuyển mạch gói (packet switched)
Dữ liệu được chia thành các gói tin (packet).Mỗi gói đều có phần thông tin điều khiển (header, trailer) cho biết nguồn gửi, đích nhận
Các gói tin có thể đến và đi theo những đường khác nhau  dồn kênh (multiplexing), được lưu trữ rồi chuyển tiếp khi đi qua nút trung gian (store & forward). Header Data Trailer 101001.1010001101011011110.11001 packet Tin học đại cương - Chương 2 8 bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 9 2.3. Internet
Mạng Internet – Là một hệ thống thông tin toàn cầu. – Là mạng của các mạng máy tính. Hệ thống này truyền thông tin bằng kỹ thuật chuyển mạch gói (packet switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã được chuẩn hóa (giao thức IP). – Mạng Internet bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các doanh nghiệp, các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân và các chính phủ trên toàn cầu. bangtqh@utc2.edu.vn Số liệu thống kê Internet Tin học đại cương - Chương 2 10 Nguồn tham khảo: (Số liệu tính đến 01/07/2013) bangtqh@utc2.edu.vn 2.3. Internet (tt)
Ai sở hữu mạng Internet ? – Chẳng có cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nào sở hữu toàn bộ Internet – Có nhiều tổ chức giám sát và chuẩn hoá những gì xảy ra trên Internet (gán các địa chỉ IP và các tên miền như) Tổ chức khoa học quốc tế (NSF), Tổ chức chuyên trách về kỹ thuật Internet (IETF), ICANN, InterNIC và Uỷ ban kiến trúc Internet (IBA).
Các dịch vụ cơ bản trên mạng internet – Web/Electronic Mail – Email/Chat – Search Engine – FTP (File Transfer Protocol) – Telnet Tin học đại cương - Chương 2 11 bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 12 2.3. Internet (tt)
Các dịch vụ cơ bản của mạng Internet – www (wold wide web) – Thư điện tử (email) – Truyền, tải tập tin (FTP) – Tán ngẫu – Chat
Các dịch vụ nâng cao của mạng internet – Điện thoại internet (VoIP) – Hội thảo trực tuyến (NetMeeting) – Theo dõi, giám sát (Tracking) – ... bangtqh@utc2.edu.vn 2.3. Internet (tt) Tin học đại cương - Chương 2 13 Tier 1 ISP Tier 1 ISP Tier 1 ISP NAP Tier-2 ISPTier-2 ISP Tier-2 ISP Tier-2 ISP Tier-2 ISP local ISP local ISP local ISP local ISP Tier 3 ISP local ISP local ISP local ISP local ISP bangtqh@utc2.edu.vn 2.4. Email trên Internet
Email là gì? – Viết tắt của Electronic Mail – một dịch vụ cơ bản của mạng internet – Bao gồm: • Chương trình đọc mail (user agent); • Máy chủ mail (mail server); • giao thức gửi nhận mail trên mạng internet (SMTP – Simple Mail Transfer Protocol) – Địa chỉ email có dạng: tên-hòm-mail@tên-miền – VD: bangtqh@utc2.edu.vn ; congtubaclieu@web.com Tin học đại cương - Chương 2 14 bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 15 2.4. Email trên Internet (tt)
Các mail agent thông dụng – Microsoft Outlook – Outook Express – Thunder Bird – Windows Mail
Các webmail – Dùng web browser truy cập vào mail server – Thao tác trên webmail giống như thao tác với 1 trang web bình thường mail server user agent user agent user agent mail server user agent user agent mail server user agent SMTP SMTP SMTP bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 16 2.4. Email trên Internet (tt)
Các webmail thông dụng – Yahoo: hoặc – Google: hoặc – Microsoft: hoặc:
Khi truy cập cần cung cấp – Địa chỉ email – Mật khẩu truy cập (password) bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 17 2.4. Email trên Internet (tt)
Các thành phần email – From: địa chỉ email của người gửi – To: địa chỉ email của người nhận – Subject: Tiêu đề của mail – CC: đồng thời gửi cho một số địa chỉ email khác – BCC: đồng thời gửi cho địa chỉ email khác (người nhận không biết điều này) – Inbox: Hộp thư đến – Outbox: Những mail đã gửi nhưng chưa phát tới địa chỉ người nhận – Sent: Những mail đã gửi thành công – Spam(Bulk): Những mail rác – Trash: thùng rác – chứa mail đã xoá bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 18 2.5. WWW – World Wide Web
www là gì? – Là dịch vụ phổ biến nhất của mạng Internet (đến mức nhiều người hiểu đồng nhất khái nhiệm internet với web) – Ra đời năm 1991, do Tim Berners Lee ở Trung tâm nghiên cứu nguyên tử châu Âu (Cern) phát minh ra dựa theo một ý tưởng về siêu văn bản được Ted Nelson đưa ra từ năm 1985. – Có thể nói www là một cuộc cách mạng trên Internet vì nhờ nó người dùng có thể truy cập, trao đổi thông tin một cách dễ dàng. bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 19 2.5. WWW – World Wide Web (tt)
Kiến trúc WWW – Gồm tập các máy chủ (server) và máy khách (client) nói truyện với nhau thông qua ngôn ngữ HTML (Hypertext Markup Language). – Giao thức truyền thông giữa client và server là giao thức truyền siêu văn bản HTTP (HyperText Transfer Protocol) – Máy chủ (server) luôn sẵn sàng “lắng nghe” những yêu cầu từ máy khách (client). Khi được hỏi, sẽ “sinh ra” câu trả lời biểu diễn dưới dạng ngôn ngữ HTML rồi truyền về cho máy client – Máy khách (client) sử dụng các trình duyệt web (web browser) để dịch và hiển thị “câu trả lời” từ phía server gửi về. bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 20 2.5. WWW – World Wide Web (tt)
Siêu văn bản (hypertext) – Siêu văn bản là một loại văn bản thông thường nhưng chứa một hay nhiều tham chiếu tới các văn bản khác. – Người sử dụng có thể đi từ tài liệu này sang tài liệu khác thông qua các tham chiếu. Như vậy ta có thể đi vào xa lộ thông tin của thế giới.
URL (Unifrom Resource Locator) – Là chuẩn định vị tài nguyên trên mạng (thường gọi là link). Căn cứ vào URL người dùng có thể di chuyển từ văn bản này tới văn bản khác trong khái niệm siêu văn bản. – được dùng để tham chiếu tới tài nguyên trên Internet – Cú pháp: Protocol://Domain-name:Port/Folder/Page?Variable=Value#Label – VD: Protocol Host name & port Path bangtqh@utc2.edu.vn HTTP (Hyper Text Transfer Protocol)
Sử dụng mô hình client/server. – Client (user agent): • Trình duyệt web (web browser) • Yêu cầu truy cập web thông qua URL (URL request). – Server • Máy phục vụ web (web server). • Gửi các đối tượng tới client thông quan phản hồi (response). Tin học đại cương - Chương 2 21 bangtqh@utc2.edu.vn HTTP: Quá trình trao đổi thông điệp
Client (browser) thiết lập liên kết tới web server qua cổng 80 (mặc định).
Server đồng ý kết nối (accept).
Các thông điệp (HTTP messages) được trao đổi giữa browser và server.
Ngắt kết nối. Tin học đại cương - Chương 2 22 bangtqh@utc2.edu.vn HTML Form: Send user requests Simple Form <input type="text" name="myName" size="20"> <input type="submit" value="Submit" name="B1"> Tin học đại cương - Chương 2 23 Simple ASP <% dim welcome dim myName myName=Request.Form("myName") welcome = “Welcome " & myName & “!” Response.Write (welcome ) %> ASPHTML bangtqh@utc2.edu.vn Tin học đại cương - Chương 2 24