Bài giảng Tài chính quốc tế - Bài 2 Chu chuyển vốn quốc tế

Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp CHU CHUYỂN VỐN QUỐC TẾ CÁN CÂN THANH TOÁN Caùn caân thanh toaùn ño löôøng taát caû caùc giao dòch giöõa cö daân trong nöôùc vaø cö daân nöôùc ngoaøi qua moät thôøi kyø quy ñònh. Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế Hai khoản mục chính TÀI KHOẢN VÃNG LAI Taøi khoaûn vaõng lai laø thöôùc ño maäu dòch quoác teá veà haøng hoaù vaø dòch vuï cuûa moät quoác gia. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa taøi khoaûn vaõng lai laø:  Caùn caân maäu dòch  Caùn caân dòch vuï  Caùn caân thu nhaäp  Caùn caân chuyeån giao vaõng lai moät chieàu CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÁN CÂN TKVL 1. Lạm phát 2. Thu nhập quốc dân 3. Tỷ giá hối đoái 4. Các biện pháp hạn chế của chính phủ Tyû leä laïm phaùt Taøi khoaûn vaõng lai Ảnh hưởng của lạm phát Nếu một quốc gia có tỷ lệ lạm phát tăng so với các quốc gia khác có quan hệ mậu dịch, thì tài khoản vãng lai của quốc gia này sẽ giảm nếu các yếu tố khác bằng nhau. Bởi vì người tiêu dùng và các doanh nghiệp trong nước hầu như sẽ mua hàng nhiều hơn từ nước ngoài (do lạm phát trong nước cao), trong khi xuất khẩu sang các nước khác sẽ sụt giảm. Thu nhaäp quoác daân taêng cao hôn tyû leä taêng cuûa caùc quoác gia khaùc Taøi khoaûn vaõng lai cuûa quoác gia ñoù seõ giaûm Nếu mức thu nhập của một quốc gia (thu nhập quốc dân) tăng theo một tỷ lệ cao hơn tỷ lệ tăng của các quốc gia khác, tài khoản vãng lai của quốc gia đó sẽ giảm nếu các yếu tố khác bằng nhau. Vì người dân sẽ có xu hướng tiêu dùng hàng nước ngoài nhiều hơn. Ảnh hưởng của thu nhập quốc dân Nếu đồng tiền của một nước bắt đầu tăng giá so với đồng tiền của các nước khác, tài khoản vãng lai của nước đó sẽ giảm nếu các yếu tố khác bằng nhau. Bởi vì hàng hóa xuất khẩu từ nước này sẽ trở nên mắc hơn đối với các nước nhập khẩu nếu đồng tiền của họ mạnh. Kết quả là nhu cầu các hàng hóa đó sẽ giảm. Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái Phản ứng của cán cân mậu dịch đối với một đồng tiền yếu Thời gian Đường cong J 0 C án cân m ậu d ịch Chính phuû gia taêng caùc bieän phaùp haïn cheá maäu dòch Taøi khoaûn vaõng lai cuûa quoác gia ñoù seõ taêng Các biện pháp hạn chế maäu dòch của chính phủ Nếu Chính phủ một quốc gia áp dụng các hàng rào mậu dịch đối với hàng nhập khẩu, giá của hàng nước ngoài đối với người tiêu dùng trong nước sẽ tăng trên thực tế. Kết quả là nhập khẩu sẽ giảm và do đó làm tăng tài khoản vãng lai. Các hàng rào mậu dịch bao gồm: Hàng rào thuế quan Các hàng rào phi thuế quan Các biện pháp hạn chế maäu dòch của chính phủ Hàng rào thuế quan Thuế quan được áp dụng nhằm tăng nguồn thu ngân sách, ngăn chặn hàng nhập khẩu và bảo vệ hàng trong nước, trả đũa một quốc gia khác, bảo vệ một ngành sản xuất quan trọng hay còn non trẻ của nước mình. Thông qua các vòng đàm phán, WTO luôn hướng mục tiêu cắt giảm thuế quan. Các nước thành viên không được phép tăng thuế lên trên mức trần đã cam kết trong biểu. Các biện pháp hạn chế maäu dòch của chính phủ  Hạn chế định lượng (quota)  Cấp phép nhập khẩu  Định giá hải quan để tính thuế  Trợ cấp  Chống bán phá giá  Các quy định về kỹ thuật, vệ sinh, nhãn mác  Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ Các biện pháp hạn chế maäu dòch của chính phủ Hàng rào phi thuế quan Tài khoản vốn/tài chính Tài khoản vốn/tài chính đo lường tất cả các giao dịch kinh tế quốc tế liên quan đến tài sản tài chính. Nó được chia ra làm hai khoản mục chính là Tài khoản vốn (Capital Account) và Tài khoản Tài chính (Financial Account). Tài khoản vốn/tài chính Tài khoản vốn được tạo ra bởi những khoản chuyển giao tài sản tài chính hoặc những giao dịch phát sinh liên quan đến việc thay đổi quyền sở hữu của những tài sản phi sản xuất và phi tài chính. Tài khoản vốn/tài chính Tài khoản tài chính được chia ra làm ba phần: • Đầu tư trực tiếp nước ngoài (foreign direct investment – FDI) • Đầu tư gián tiếp nước ngoài (foreign porfolio investment – FPI) • Các hình thức đầu tư khác FDI – Foreign Direct Investment FDI là một hoạt động đầu tư được thực hiện nhằm đạt được những lợi ích lâu dài trong một doanh nghiệp hoạt động trên lãnh thổ của một nền kinh tế khác nền kinh tế nước chủ đầu tư, mục đích của chủ đầu tư là giành quyền quản lý thực sự doanh nghiệp Phương diện quản lý là tiêu chí để phân biệt FDI với các dòng vốn tài chính khác Foreign Portfolio Investment (FPI) Foreign Indirect Investment (FII) Đầu tư gián tiếp là hình thức đầu tư thông qua việc mua cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, các giấy tờ có giá khác; thông qua quỹ đầu tư chứng khoán và thông qua các định chế tài chính trung gian khác mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư. ODA có hai dạng: dạng grant - không hoàn lại, dạng thứ hai là lending - cho vay với lãi suất thấp và thời gian hoàn trả dài ODA là của các chính phủ/ tổ chức cho chính phủ. ODA được phân bổ theo dự án. Chính phủ nhận viện trợ lên danh sách các lĩnh vực kêu gọi vốn viện trợ phát triển, hàng năm chính phủ họp với nhà tài trợ (hội nghị nhóm tư vấn các nhà tài trợ) để kêu gọi tài trợ, các nhà tài trợ sẽ xác định lĩnh vực cần viện trợ, xây dựng dự án và tài trợ theo dự án ODA (Official Development Assistance) Các yếu tố tác động đến tài khoản tài chính 1. Caùc bieän phaùp kieåm soaùt voán cuûa chính phuû 2. Daân soá 3. Tyû giaù hoái ñoaùi Muïc tieâu kieåm soaùt voán vaø lyù thuyeát “Boä 3 baát khaû thi” Kiểm soát hoàn toàn tài khoản vốn Thả nổi tỷ giá hoàn toàn Cố định tỷ giá hoàn toàn Ổn định tỷ giá Hội nhập tài chính hoàn toàn Dỡ bỏ hạn chế về tài chính CS tiền tệ độc lập Các yếu tố tác động đến tài khoản tài chính Caùc phöông thöùc kieåm soaùt voán: Kiểm soát vốn trực tiếp. laø vieäc haïn cheá nhöõng giao dòch voán, nhöõng khoaûn thanh toaùn lieân quan ñeán giao dòch voán vaø vieäc chuyeån giao ngaân quyõ baèng nhöõng ngaên caám trieät ñeå, nhöõng haïn cheá mang tính chaát soá löôïng. Thoâng thöôøng, loaïi kieåm soaùt naøy aùp ñaët nhöõng nghóa vuï haønh chính leân heä thoáng ngaân haøng ñeå kieåm tra doøng voán. Các yếu tố tác động đến tài khoản tài chính Caùc phöông thöùc kieåm soaùt voán: Kiểm soát vốn gián tiếp. (hay kieåm soaùt voán döïa treân cô sôû thò tröôøng) laø vieäc haïn cheá nhöõng bieán ñoäng cuûa doøng voán vaø nhöõng giao dòch khaùc laøm cho chuùng phaûi toán keùm nhieàu chi phí hôn môùi thöïc hieän ñöôïc. Các yếu tố tác động đến tài khoản tài chính Nhu caàu voán cao Taøi khoaûn voán taêng Daân soá treû Dân số $ £ ¥ € Taøi khoaûn voán taêng Tỷ giá hối đoái Các tổ chức giám sát chu chuyển vốn quốc tế  Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF)  Ngân hàng thế giới (WB)  Tổ chức thương mại thế giới (WTO)  Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS)  Các Cơ quan phát triển khu vực