Bài giảng Rủi ro và quản lý rủi ro trong nông nghiệp

1Ch−ơng ba Rủi ro và Quản lý rủi ro trong nông nghiệp 9/2011, Lê Hữu ảnh các nội dung chính 3.2 Phân loại RR và nhận dạng RR trong SX nông nghiệp 3.1 Khái niệm về RR 3.5 Các chiến l−ợc quản lý RR trong nông nghiệp 3.3 Quan hệ LN-RR 3.4 Đo l−ờng rủi ro 2
Rủi ro trong môi tr−ờng kinh doanh Tìm kiếm lợi nhuận tối đa (tối đa hoá lợi nhuận) trong kinh doanh là mục tiêu của kinh doanh. Lợi nhuận bị ảnh h−ởng của các yếu tố trong môi tr−ờng kinh doanh. Các yếu tố trong môi tr−ờng KD luôn ch−a đựng sẵn các vấn đề không l−ờng tr−ớc đ−ợc xuất hiện quan hệ LN-RR 3.1 Khái niệm rủi ro
Quản lý tài chính và rủi ro Quản lý tài chính là việc ra quyết định trong môi tr−ờng của rủi ro và bất định. Rủi ro và bất định tạo ra những mất mát trong kinh doanh, những cũng ch−a đựng những cơ hội trong kinh doanh 3.1 Khái niệm rủi ro (tt.) 3• Quan điờ
m phụ
biờn vờ ru
i ro - Quan điờm truyền thống: rủi ro được xem là sự khụng may mắn, sự tổn thất mất mỏt, nguy hiểm. Đú là sự tổn thất về tài sản hay là sự giảm sỳt lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận dự kiến. Rủi ro cũn được hiểu là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ra trong quỏ trỡnh kinh doanh. - Quan điờm hiện đại: rủi ro là sự bất trắc cú thể đo lường được, vừa mang tớnh tớch cực, vừa mang tớnh tiờu cực. Rủi ro cú thể mang đến những tổn thất mất mỏt cho con người nhưng cũng cú thể mang lại những lợi ớch, những cơ hội. 3.1 Khái niệm rủi ro (tt.)
Phân biệt rủi ro và bất định Rủi ro thể hiện những điều kiện mà kết quả xảy ra theo những luật phân bố có thể biết tr−ớc Bất định là những điều kiện mà hoàn toàn không thể biết tr−ớc đ−ợc KQ 3.1 Khái niệm rủi ro (tt.) 4
Phân biệt rủi ro kinh doanh và rủi ro tài chính - Rủi ro kinh doanh là những thay đổi của thu nhập phát sinh từ đặc tính các ngành kinh doanh trong nông nghiệp nh− thời tiết, khí hậu, sâu bệnh, giá cả... ảnh h−ởng đến ngành kinh doanh. Rủi ro kinh doanh có quan hệ chặt chẽ lợi nhuận. - Rủi ro tài chính là rủi ro do đặc điểm nguồn tài chính trong kinh doanh tạo ra. Trong quản lý tài chính, sử dụng các nguồn tài chính khác nhau tạo ra rủi ro: không trả đ−ợc nợ vay, lãi suất, điều kiện vay vốn... 3.1 Khái niệm rủi ro (tt.) Phõn loại rủi ro
Rủi ro tài sản
Rủi ro nguồn lực
Rủi ro phỏp ly YOUNG, SMITH & WILLIAMS Nhan dang rui ro.pdf 3.2 Phân loại và nhận dạng rủi ro trong nông nghiệp (tt.) 5Phõn loại rủi ro
RR chiến lược – cỏc mục tiờu chiến lược & cỏc điều kiện vờ5 thi6 trường toàn cầu, kinh tờ, chớnh trị
RR tài chớnh – tiền tờ6, lói suất, rủi ro thanh khoản va5 tớn dụng
RR vận hành – rủi ro liờn quan đến hờ6 thống, quy trỡnh, cụng nghờ6 va5 con người
RR tuõn thuD – quy định va5 phỏp luật
RR danh tiếng – thiệt hại cho “nhón hiệu” Nhan dang rui ro.pdf 3.2 Phân loại và nhận dạng rủi ro trong nông nghiệp (tt.) Nhận dạng rủi ro - Rủi ro và bất định trong sản xuất - Rủi ro và bất định do giá cả - Rủi ro và bất định do kỹ thuật - Rủi ro và bất định do tai hoạ bất th−ờng - Rủi ro và bất định liên quan đến con ng−ời - Rủi ro và bất định khác 3.2 Phân loại và nhận dạng rủi ro trong nông nghiệp (tt.) 6các câu hỏi đặt ra Câu hỏi 1: Rủi ro trong sản xuất do đặc điểm của ngành sản xuất tạo ra 1. Ngành sản xuất nông nghiệp có đối t−ợng là cây trồng, con gia súc sẽ có mức độ rủi ro cao hay thấp so với các ngành sản xuất khác? 2. Ng−ời quản lý tài chính cần phải chú ý gì trong các kế hoạch tài chính đối với các hoạt động sản xuất? Câu hỏi 2: Về ảnh h−ởng của giá cả 1. Khi sản xuất hàng hoá trong nông nghiệp càng phát triển thì mức độ rủi ro nh− thế nào? Vì sao? 2. Quy mô sản xuất hàng hoá có quan hệ với rủi ro nh− thế nào? 3. Những gợi ý gì về quản lý khi tìm cách hạn chế sự ảnh h−ởng của rủi ro về giá? các câu hỏi đặt ra 7Câu hỏi 3: Về ứng dụng kỹ thuật Trong điều kiện CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn, mức độ rủi ro sẽ tăng hơn hay giảm bớt đối với tăng c−ờng áp dụng tiến bộ kỹ thuật? các câu hỏi đặt ra Câu hỏi 4: Về quy mô kinh doanh Quy mô kinh doanh của hộ nông dân thay đổi có liên quan gì đến rủi ro đối với các tai hoạ bất th−ờng? các câu hỏi đặt ra 8Nguụ n gụ !c pha !t sinh rui ro
Mụi trường vật chất
Mụi trường xa& hội
Mụi trường chớnh trị
Mụi trường luật phỏp
Mụi trường hoạt động
Mụi trường kinh tờ0
Mụi trường nhận thức gII-20II-Nhan dang rui ro.pdf 3.3.1 Các quan điểm đối với rủi ro 3.3.2 Quan hệ LN-RR 3.3 Quan hệ lợi nhuận – rủi ro 93.3.1 Các quan điểm đối với rủi ro Các quan điểm nhìn nhận rủi ro khác nhau liên quan đến thái độ của ng−ời quản lý tài chính khi ứng xử với rủi ro Mô tả quan hệ lợi nhuận –rủi ro RR LN RR LN 10 - Risk-Averse - Risk-Seeking - Risk-Indifferent Các quan điểm Mô tả các quan điểm Các quan điểm khác nhau U W (wealth) W W U U Risk averse Risk loving Risk seeking Risk prefer Risk indifferent 11 21 Mô tả các quan điểm Sự kết hợp các quan điểm W U R- prefer R-averse Khi nào rủi ro quan trọng? Rủi ro không quan trọng Output Input Y=F(X) f(X+σ) f(X) f(X-σ) X-σ X X+σ XS 12 Khi nào rủi ro quan trọng? Rủi ro rất quan trọng Output Input Y=f(X) f(X+σ) f(X) f(X-σ) X-σ X X+σ XS Vấn đề lựa chọn trong quan hệ6 LN-RR Nguyên tắc xác định phụ thuộc vào quan điểm của ng−ời quản lý tài chính đối với rủi ro Các quy tắc th−ờng gặp - Quy tắc maximin: lựa chọn cái tốt nhất trong những cái xấu nhất - Quy tắc maximax: lựa chọn cái tốt nhất trong những cái tốt nhất - Quy tắc an toàn trên hết (safety- first): kết quả tốt nhất với xác suất của kết quả thấp ít nhất đ−ợc chọn 13 3.3.2 Quan hệ lợi nhuận - rủi ro Trong quản lý tài chính, tìm kiếm lợi nhuận tối đa th−ờng gặp rủi ro lớn Ng−ời quản lý tài chính chấp nhận cách lựa chọn là tối đa hoá độ thoả dụng. Độ thoả dụng là hàm quan hệ giữa lợi nhuận và rủi ro. Độ thoả dụng đ−ợc −a thích là lợi nhuận cao và rủi ro thấp Hàm thoả dụng của quan hệ lợi nhuận – rủi ro U = f(E,V) (∂U/∂E) > 0 (∂U/∂V) < 0 14 Tăng độ thoả dụng I1 I2E V Hình 1 e2 e1 v1 v2 v3 I1 I2 E V Hình 2 e2 e1 v1 v2 v3 15 Trong phân tích cụ thể, ng−ời ta đánh giá quan hệ lợi nhuận - rủi ro nh− thế nào? 3.4 Đo l−ờng quan hệ lợi nhuận - rủi ro 3.4. Đo l−ờng quan hệ lợi nhuận - rủi ro (tt.) Th−ớc đo lợi nhuận Th−ớc đo rủi ro 16 31 Công cụ đo l−ờng Lợi nhuận kỳ vọng ))(()( 1 i n i i PRRE ∑ = = i n i i PRER∑ = −= 1 2)]([σ Độ lệch chuẩn Based only on your expected return calculations, which stock would you prefer? 17 RISK? Have you considered Cách lựa chọn trong quan hệ lợi nhuận - rủi ro - Hệ số biến thiên (CV: coefficient of variation) - Giới hạn d−ới cao nhất (L: highest lower bound) - Độ thoả dụng của ng−ời ra quyết định 18 - Mua bảo hiểm - Dự trữ tài chính - Đa dạng hoá 3.5 Các chiến l−ợc hạn chế rủi ro