Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại

QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Giảng viên : NGUYỄN TỪ NHU Email : nhunt@ueh.edu.vn ĐT : 0982.293.054 MỤC TIÊU MÔN HỌC Giới thiệu về mặt kỹ thuật quản trị ngân hàng ở các lĩnh vực như : Quản trị chiến lược kinh doanh ngân hàng, quản trị vốn, nợ, tài sản, rủi ro, kết quả tài chính, công tác quản lý nhân sự và Marketing ngân hàng Từ đó giúp tiếp cận với các công nghệ ngân hàng và kỹ thuật quản trị ngân hàng. Vận dụng kỹ thuật quản trị ngân hàng tiên tiến ở các nước phát triển vào thực tế hệ thống ngân hàng ở Việt Nam. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu CẤU TRÚC MÔN HỌC Chương 1 : TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG. Chương 2 : QUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ AN TOÀN CỦA NGÂN HÀNG. Chương 3 : QUẢN TRỊ TÀI SẢN NỢ. Chương 4 : QUẢN TRỊ TÀI SẢN CÓ (TÍCH SẢN). * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu CẤU TRÚC MÔN HỌC Chương 5 : QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG. Chương 6 : DOANH THU, CHI PHÍ VÀ LỢI NHUẬN CỦA NGÂN HÀNG. Chương 7 : CÔNG TÁC TỔ CHỨC VÀ QUẢN TRỊ NHÂN VIÊN. Chương 8 : QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC CỦA NGÂN HÀNG. Chương 9 : MARKETING NGÂN HÀNG. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu CƠ SỞ PHÁP LÝ Luật các Tổ chức tín dụng. Luật Ngân hàng Nhà nước. Nghị định 457. Nghị định 493. Thông tư 13, 19. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 1 : TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG Nêu bật sự cần thiết của hoạt động quản trị ngân hàng. Giới thiệu và làm rõ các khái niệm : quản trị, quản trị ngân hàng, chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng. Phác họa bức tranh toàn diện về các lĩnh vực quản trị ngân hàng. Đi sâu vào việc phân tích hoạt động hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng, các bước của quá trình này cũng như việc tổ chức công tác hoạch định trên như thế nào. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 2 : QUẢN TRỊ VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ AN TOÀN CỦA NGÂN HÀNG Hiểu rõ các vấn đề về vốn tự có : khái niệm, đặc điểm, chức năng, quản trị vốn tự có. Nắm vững các hệ số an toàn của vốn tự có, từ đó có chiến lược thích hợp để điều chỉnh vốn tự có đạt được các hệ số an toàn này. Trên cơ sở đó, phát triển các phương pháp tăng vốn tự có cho ngân hàng thương mại. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 3 : QUẢN TRỊ TÀI SẢN NỢ Giúp sinh viên nắm các khái niệm, nguyên tắc về tài sản nợ và quản trị tài sản nợ. Dựa và việc hiểu rõ về các thành phần của tài sản nợ để đưa ra ước tính về chi phí cho nguồn vốn huy động ở ngân hàng thương mại. Đề xuất các giải pháp quản lý tài sản nợ của ngân hàng. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 4 : QUẢN TRỊ TÀI SẢN CÓ (TÍCH SẢN) Học xong chương này, sinh viên nắm được các thành phần tài sản có được thể hiện trên bảng cân đối kế toán. Vạch ra các yếu tố tác động đến quản trị tài sản có và ý nghĩa, nguyên tắc của việc quản trị vốn tự có ở ngân hàng thương mại. Quan trọng nhất của chương này là hiểu và vận dụng các phương pháp quản trị tài sản có. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 5 : QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG. Chương này sẽ giới thiệu các loại rủi ro, nguyên nhân dẫn đến rủi ro trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại. Từ đó sẽ vạch ra các phương pháp quản lý cũng như phòng ngừa các loại rủi ro này. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 6 : DOANH THU, CHI PHÍ VÀ LỢI NHUẬN CỦA NGÂN HÀNG Doanh thu và chi phí của ngân hàng được xác định như thế nào. Việc tính toán và phân phối lợi nhuận của ngân hàng được tiến hành ra sao. Các chỉ tiêu nào được dùng để đánh giá hoạt động kinh doanh của ngân hàng. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 7 : CÔNG TÁC TỔ CHỨC VÀ QUẢN TRỊ NHÂN VIÊN. Cơ cấu tổ chức nhân sự trong ngân hàng thương mại. Bản chất, mục đích của công tác tổ chức và quản trị nhân viên. Nhiệm vụ, nguyên tắc tổ chức nhân viên cũng như các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác tổ chức và quản trị * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 8 : QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC CỦA NGÂN HÀNG Giới thiệu các quan điểm về quản trị nhân lực. Liệt kê các loại nhân lực và vai trò của chúng, các cấp nhân lực và mối quan hệ phát sinh. Đưa ra tiến trình quản trị nhân lực cơ bản. Đề xuất các biện pháp giúp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Chương 9 : MARKETING NGÂN HÀNG Sinh viên hiểu rõ hơn về lĩnh vực Marketing ngân hàng, một lĩnh vực mới thâm nhập và phát triển. Vai trò của Marketing ngân hàng và ứng dụng của nó trong hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Hoạch định các chiến lược Marketing ngân hàng. Giới thiệu chiến lược Marketing hỗn hợp trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1) PGS, TS. Traàn Huy Hoaøng, Quaûn trò ngaân haøng thöông maïi. Nhaø xuaát baûn LĐ-XH, TP. HCM 2010. 2) TS. Hoà Dieäu, Quaûn trò Ngaân haøng, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, TP. HCM 2002. 3) Commercial Bank Management, Peter S. Rose, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân Haø Noäi, Nhaø xuaát baûn Taøi chính, Haø Noäi 2001. www.sbv.gov.vn * TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG Chương I QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Luaät soá 47/2010/QH12 Luaät caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam Ñieàu 4: “Ngaân haøng thöông maïi laø loaïi hình ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän taát caû caùc hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc theo quy ñònh cuûa Luaät naøy nhaèm muïc tieâu lôïi nhuaän”. * I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Hoaït ñoäng ngaân haøng: Laø hoïat ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn göûi, söû duïng soá tieàn naøy ñeå caáp tín duïng vaø cung öùng caùc dòch vuï thanh toaùn. * I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Theo luaät caùc TCTD, hoaït ñoäng ngaân haøng laø vieäc kinh doanh, cung öùng thöôøng xuyeân moät hoaëc moät soá caùc nghieäp vuï sau ñaây : Nhaän tieàn göûi. Caáp tín duïng. Cung öùng dòch vuï thanh toaùn qua taøi khoaûn. * I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Nghò ñònh 59/2009/NÑ – Cp ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2009 : Ngaân haøng thöông maïi laø ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan vì muïc tieâu lôïi nhuaän theo quy ñònh cuûa Luaät caùc toå chöùc tín duïng vaø caùc quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät * I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Nhaän xeùt : Ngaân haøng thöông maïi laø moät loaïi hình doanh nghieäp. Ngaân haøng thöông maïi laø moät doanh nghieäp ñaëc bieät. Ngaân haøng thöông maïi laø moät trung gian tài chính. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi 1.1. Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi: 1.2. Caùc loaïi hình ngaân haøng thöông maïi 1.2.1. Caên cöù vaøo hình thöùc sôû höõu: NHTM nhaø nöôùc, coå phaàn, lieân doanh, chi nhaùnh nöôùc ngoaøi, nöôùc ngoaøi. 1.2.2. Caên cöù vaøo saûn phaåm ngaân haøng cung caáp cho khaùch haøng: Baùn buoân, baùn leû, baùn buoân vaø baùn leû. 1.2.3. Caên cöù vaøo lónh vöïc hoaït ñoäng: Chuyeân doanh, kinh doanh toång hôïp I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 1. Nhöõng vaán ñeà chung veà ngaân haøng thöông maïi: 1.3 Cô caáu toå chöùc boä maùy ngaân haøng thöông maïi : I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.1. Caùc nghieäp vuï trong baûng toång keát taøi saûn: 2.1.1. Nghieäp vuï nguoàn voán (Nghieäp vuï nôï) Ôû Vieät Nam, theo quyeát ñònh soá 457/2005/QÑ-NHNN ngaøy 19 thaùng 4 naêm 2005, QĐ 03 2007 thì Voán töï coù cuûa ngaân haøng thöông maïi bao goàm: Voán töï coù cô baûn (Vốn cấp 1) Voán töï coù boå sung (Vốn cấp 2) I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.1. Caùc nghieäp vuï trong baûng toång keát taøi saûn: 2.1.1. Nghieäp vuï nguoàn voán (Nghieäp vuï nôï) a. Voán ñieàu leä vaø caùc quõy (Voán töï coù, voán chuû sôû höõu): Voán töï coù cô baûn (Vốn cấp 1): Voán điều lệ thöïc coù (vốn ñaõ được cấp, vốn ñaõ goùp), quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, quỹ dự phoøng taøi chính, quỹ đầu tư phaùt triển nghiệp vụ, lợi nhuận khoâng chia. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.1. Caùc nghieäp vuï trong baûng toång keát taøi saûn: 2.1.1. Nghieäp vuï nguoàn voán (Nghieäp vuï nôï) a. Voán ñieàu leä vaø caùc quõy (Voán töï coù, voán chuû sôû höõu): Voán töï coù boå sung (Vốn cấp 2): Phần gía trị tăng theâm của taøi sản cố định vaø của caùc loại chứng khoùan đầu tư được định gía lại, Traùi phiếu chuyển đổi hoặc cổ phiếu ưu ñaõi do tổ chức tín dụng phaùt haønh coù thôøi haïn daøi, các giấy nợ thứ cấp. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.1. Caùc nghieäp vuï trong baûng toång keát taøi saûn: 2.1.1. Nghieäp vuï nguoàn voán (Nghieäp vuï nôï) 2.1.2. Nghieäp vuï söû duïng voán (Nghieäp vuï coù). 2.1.3 Dòch vuï ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc: Dòch vuï ngaân quó, dòch vuï uyû thaùc, toå chöùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët cho khaùch haøng, nhaän quaûn lyù taøi saûn quùy giaù theo yeâu caàu khaùch haøng, kinh doanh vaøng baïc, ñaù quùy, ngoaïi teä, mua baùn hoä chöùng khoaùn, phaùt haønh hoä coå phieáu, traùi phieáu cho caùc coâng ty, xí nghieäp, tö vaán veà taøi chính, ñaàu tö… I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM Dịch vụ ủy thác TCTD làm theo sự ủy thác của khách hàng để thu tiền hoa hồng. - Quản lý di sản: Loại ủy thác này được hình thành và áp dụng đối với tài sản của người đã mất theo chúc thư của họ. - Quản lý tài sản theo hợp đồng đã ký kết: Là việc TCTD quản lý hộ tài sản theo một hợp đồng ủy quyền được ký kết với người ủy thác. - Uỷ thác giám hộ: Là loại ủy thác mà TCTD quản lý toàn bộ tài sản cho một người không đủ khả năng về mặt pháp lý, như người chưa thành niên hay người bị bệnh tâm thần. - * Dịch vụ bảo hiểm (BANCASSURANCE) Các TCTD cung cấp các dịch vụ bảo hiểm và hưởng phí môi giới cho tất cả khách hàng qua các công ty con hoặc các nhà môi giới bảo hiểm. Các dịch vụ bảo hiểm mà TCTD có thể cung cấp cho khách hàng là: Bảo hiểm tín dụng, bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm tài sản ... các dịch vụ ngày càng gắn kết với các dịch vụ khác của TCTD và phát triển. * Dịch vụ ủy thác - Dịch vụ đại diện: Tiếp nhận và quản lý tài sản, như thu vốn gốc và lợi tức chứng khoán; đại lý về quản trị; đại diện tố tụng. -Ủy thác quản lý ngân quỹ: trong dịch này ngân hàng sẽ đảm nhiệm việc thu, chi tiền mặt cho khách hàng thông qua hệ thống chi nhánh cũng như có thể cử nhân viên đến tận doanh nghiệp để thực hiện nghiệp vụ này. Mức phí thu từ dịch vụ này là không nhiều tuy nhiên đây là một trong các dịch vụ được ngân hàng cung cấp nhằm đảm bảo mức độ gắn kết của doanh nghiệp với ngân hàng. * Dịch vụ thông tin tư vấn Ngân hàng chọn lọc và cung cấp cho khách hàng những thông tin như: giá cả hàng hóa, tỷ giá hối đoái, thì trường chứng khoán, tình hình tài chính của khách hàng chuẩn bị giao dịch với doanh nghiệp... Ngoài ra, hoạt động tư vấn của ngân hàng cho khách hàng còn có các dịch vụ: quản lý hiệu quả dòng tiền, xác định một cơ cấu vốn hiệu quả, tư vấn trong quản lý rủi ro trong kinh doanh... * Dịch vụ Phonebanking, Mobilebanking và Homebanking Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại (Phonebanking): kết nối với ngân hàng qua điện thoại để truy cập tự động các thông tin về tỷ giá, lãi suất, số dư và giao dịch tài khoản ... 24/24 giờ, 07 ngày/tuần, kể cả ngày lễ hoàn toàn miễn phí. Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động (Mobilebanking): dịch vụ mà ngân hàng cung cấp thông tin về tài khoản và các thông tin khác bằng hình thức tin nhắn đến các thuê bao điện thoại của khách hàng thông qua mạng điện thoại di động, chuyển tiền qua điện thoại di động. Dịch vụ ngân hàng tại nhà (Homebanking): qua màn hình máy tính tại văn phòng làm việc, khách hàng có thể truy vấn các thông tin ngân hàng như tỷ giá, lãi suất, biểu phí... đặc biệt là các thông tin mới nhất về số dư tài khoản và thực hiện các dịch vụ chuyển tiền, chuyển khoản liên ngân hàng... * Dịch vụ khác Bao thanh toán là một hình thức cấp tín dụng cho bên bán hàng thông qua việc mua lại các khoản thu phát sinh từ việc mua, bán hàng hóa đã được bên bán hàng và bên mua hàng thỏa thuận tại hợp đồng mua bán. Phương thức bao thanh toán bao gồm: bao thanh toán từng lần, bao thanh toán theo hạn mức hợp đồng, đồng bao thanh toán. Bảo lãnh là nghiệp vụ tín dụng không xuất vốn, nhưng lại có rủi ro, vì ngân hàng bảo lãnh buộc phải thực hiện cam kết bảo lãnh khi người bảo lãnh vì lý do nào đó đã không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình, nghĩa là ngân hàng bảo lãnh phải đứng ra trả tiền thay cho người được bảo lãnh. Trong hoạt động kinh tế, thương mại, tài chính, các chứng thư bảo lãnh của ngân hàng đều rất có uy tín, được tin tưởng không những trong phạm vi một nước mà cả trên phạm vi quốc tế. * Dịch vụ khác Dịch vụ giữ hộ (còn gọi là dịch vụ cho thuê két sắt): Dịch vụ giữ hộ là nghiệp vụ mà các ngân hàng giữ hộ tài sản quý, các tài liệu quan trọng cho khách hàng như vàng, đá quý, sổ tiết kiệm, giấy tờ nhà… Dịch vụ địa ốc: Đối với các giao dịch mua bán nhà đất, ngân hàng có thể cung cấp các dịch vụ tư vấn thủ tục thanh toán an toàn và cung cấp dịch vụ thanh toán qua ngân hàng, bao gồm cả tư vấn tình trạng pháp lý của nhà đất, thực hiện thủ tục sang tên, chuyển nhượng, công chứng giao dịch để hưởng phí dịch vụ * Dịch vụ lưu ký chứng khoán Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán. Thành viên lưu ký có thể là công ty chứng khoán hoặc ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam được ủy Ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán và được Trung tâm lưu ký chứng khoán chấp thuận trở thành thành viên lưu ký. * Dịch vụ ngân hàng giám sát Ngân hàng giám sát là ngân hàng thương mại có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán có chức năng thực hiện các dịch vụ lưu ký và giám sát việc quản lý quỹ đại chúng, công ty chứng khoán. Ngân hàng giám sát cung cấp các dịch vụ sau: Thực hiện lưu ký tài sản, thực hiện hoạt động thu, chi, thanh toán và chuyển giao tiền, chứng khoán của quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán; quản lý tách biệt tài sản của quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán và các tài sản khác của ngân hàng giám sát. * Dịch vụ ngân hàng giám sát Giám sát để đảm bảo công ty quản lý quỹ đại chúng, Giám Đốc hoặc Tổng giám đốc công ty đầu tư chứng khoán quản lý tài sản của công ty tuân thủ quy định tại Luật Chứng khoán và điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán, Điều lệ công ty đầu tư chứng khoán. Giám sát và báo cáo ủy ban chứng khoán Nhà nước khi phát hiện công ty quản lý quỹ, công ty đầu tư chứng khoán và các tổ chức, cá nhân liên quan vi phạm pháp luật hoặc điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán, điều lệ công ty đầu tư chứng khoán. Định kỳ cùng công ty quản lý quỹ, công ty đầu tư chứng khoán đối chiếu sổ kế toán, báo cáo tài chính và hoạt động giao dịch của quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán. * Dịch vụ chi trả kiều hối Đây là dịch vụ mà các ngân hàng là trung gian để chuyển nguồn tiền của kiều bào về nước cho thân nhân để đầu tư, mua nhà ở, tài sản…. Các ngân hàng thường liên kết với các tổ chức chuyên về dịch vụ chuyển tiền cá nhân quốc tế phục vụ nhu cầu chuyển tiền về nước của kiều bào (như Western Union, Moneygram…). Đây là một trong loại hình dịch vụ phí khá hấp dẫn khi môi trường kinh tế xã hội của Việt Nam ngày càng ổn định làm an tâm kiều bào ở các nước, giúp cho doanh số chuyển tiền kiều hối qua hệ thống ngân hàng tăng dần qua các năm. Ngoài các khoản phí chuyển tiền kiều hối thu được, các ngân hàng có cơ hội thu lợi nhuận từ hoạt động chuyển đổi ngoại tệ trong các giao dịch kiều hối. * * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.2. Nghieäp vuï ngoaøi baûng toång keát taøi saûn: Laø nhöõng giao dòch khoâng ñöôïc ghi cheùp treân baûng Caân ñoái keá toaùn cuûa ngaân haøng: 2.2.1. Caùc hôïp ñoàng baûo laõnh tín duïng, trong ñoù ngaân haøng cam keát ñaûm baûo hoaøn traû khoaûn vay cuûa khaùch haøng cho ngöôøi thứ ba laø ngöôøi cho vay. 2.2.2. Caùc hôïp ñoàng trao ñoåi laõi suaát, trong ñoù ngaân haøng cam keát trao ñoåi caùc khoaûn thanh toaùn laõi cuûa caùc chöùng khoaùn nôï vôùi moät beân khaùc. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 2. Caùc nghieäp vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi: 2.2. Nghieäp vuï ngoaøi baûng toång keát taøi saûn: 2.2.3. Caùc hôïp ñoàng taøi chính töông lai vaø hôïp ñoàng quyeàn choïn laõi suaát, trong ñoù ngaân haøng ñoàng yù giao hay nhaän nhöõng chöùng khoaùn töø moät beân khaùc taïi moät möùc giaù ñöôïc baûo ñaûm. 2.2.4. Hôïp ñoàng cam keát cho vay, trong ñoù ngaân haøng cam keát cho vay toái ña tôùi moät soá voán nhaát ñònh tröôùc khi hôïp ñoàng heat hieäu löïc. 2.2.5. Caùc hôïp ñoàng tyû giaù hoái ñoaùi, trong ñoù ngaân haøng ñoàng yù giao hay nhaän moät löôïng ngoaïi teä nhaát ñònh. Nhöõng loaïi hôïp ñoàng naøy taïi caùc ngaân haøng lôùn thöôøng coù giaù trò khoaûng treân 6 laàn toång taøi saûn cuûa ngaân haøng. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 3. Ñaëc ñieåm kinh doanh ngaân haøng : Ñieån hình vaø tieâu bieåu cuûa ñònh cheá taøi chính trung gian. Chòu söï ñieàu tieát cuûa luaät vaø caùc quy ñònh cuûa nhaø nöôùc. Coù söï caïnh tranh ñaëc bieät (naêng löïc vaø thò tröôøng daønh rieâng) Ruûi ro cao. Hoaït ñoäng ngaân haøng thöôøng maïnh veà caáp tín duïng vaø yeáu veà huy ñoäng voán. Thieáu ñaûm baûo tröôùc ñoåi môùi vaø khoâng coù söï öu ñaõi veà ra ñôøi tröôùc hoaëc sau. Saûn phaåm ngaân haøng toàn taïi döôùi daïng dòch vuï vaø raát tröøu töôïng, phöùc taïp ñoái vôùi khaùch haøng Quan heä vôùi khaùch haøng döïa treân söï tín nhieäm lieân tuïc vaø keùo daøi. Cung caáp saûn phaåm tröïc tieáp, khoâng qua trung gian. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM * 4. Những khuynh hướng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh NH : SÖÏ NÔÙI LOÛNG CAÙC QUY ÑÒNH CUÛA NHAØ NÖÔÙC. SOÁ LÖÔÏNG NGAÂN HAØNG NGAØY CAØNG TAÊNG. SÖÏ NAÛY SINH NHANH CHOÙNG CAÙC DÒCH VUÏ NGAÂN HAØNG. SÖÏ THAØNH THAÏO TRONG VIEÄC SÖÛ DUÏNG CAÙC DÒCH VUÏ NGAÂN HAØNG CUÛA KHAÙCH HAØNG NGAØY CAØNG GIA TAÊNG. SÖÏ CAÛI TIEÁN COÂNG NGHEÄ NGAÂN HAØNG SÖÏ GIA TAÊNG CHI PHÍ NGHIEÄP VUÏ. SÖÏ GIA TAÊNG TÍNH NHAÏY CAÛM CUÛA LAÕI SUAÁT NGUOÀN VOÁN HUY ÑOÄNG. XU HÖÔÙNG SAÙT NHAÄP VAØ HÔÏP NHAÁT NGAÂN HAØNG. XU HÖÔÙNG QUOÁC TEÁ HOAÙ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG NGAÂN HAØNG. I. HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NHTM 1. Khái niệm về quản trị : Quản trị là sự tác động của các chủ thể quản trị lên đối tượng quản trị nhằm đạt được các mục tiêu nhất định đã đặt ra trong điều kiện biến động của môi trường kinh doanh. Đặc điểm : II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu * 1. Khái niệm về quản trị và quản trị kinh doanh ngân hàng : 1.1 Khái niệm về quản trị : Quaûn trò laø söï taùc ñoäng cuûa caùc chuû theå quaûn trò leân ñoái töôïng quaûn trò nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu nhaát ñònh ñaõ ñaët ra trong ñieàu kieän bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Qua khaùi nieäm treân ta coù moät soá nhaän xeùt nhö sau: Quaûn trò laø moät quá trình khoâng phaûi laø moät haønh vi nhaát thôøi Muïc tieâu cuûa quaûn trò laø vôùi moät nguoàn taøi nguyeân saün coù phaûi ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu vôùi moät hieäu quûa cao nhaát Quaûn trò phaûi gaén lieàn vôùi moâi tröôøng kinh doanh Quaûn trò vöøa laø khoa hoïc, vöøa laø moät ngheä thuaät II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG Khái niệm về quản trị : Đặc điểm : II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG Mục tiêu quản trị * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Khái niệm về quản trị : Đặc điểm : II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu * 1. Khái niệm về quản trị và quản trị kinh doanh ngân hàng : 1.2 Khái niệm về quản trị kinh doanh ngân hàng : Quaûn trò kinh doanh ngaân haøng laø vieäc thieát laäp moät chöông trình hoaït ñoäng kinh doanh daøi haïn vaø ngaén haïn cho moät doanh nghieäp ngaân haøng, xaùc ñònh caùc nguoàn taøi nguyeân saün coù töø ñoù laõnh ñaïo nhaân vieân ngaân haøng thöïc hieän caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. Quaûn trò ngaân haøng laø vieäc thieát laäp caùc chöông trình hoaït ñoäng kinh doanh ñeå ñaït caùc muïc ñích, muïc tieâu kinh doanh daøi haïn vaø ngaén haïn cuûa ngaân haøng, laø vieäc xaùc ñònh vaø ñieàu hoøa caùc nguoàn taøi nguyeân ñeå thöïc hieän chöông trình, caùc muïc tieâu kinh doanh, ñoù laø vieäc toå chöùc, laõnh ñaïo vaø kieåm tra nhaân vieân cuûa ngaân haøng thöïc hieän chöông trình, caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * 1. Khái niệm về quản trị và quản trị kinh doanh ngân hàng : 1.2 Khái niệm về quản trị kinh doanh ngân hàng : Quaûn trò kinh doanh Ngaân haøng laø heä thoáng caùc hoaït ñoäng thoáng nhaát, phoáiø hôïp vaø lieân keát caùc quaù trình lao ñoäng cuûa caùc nhaân vieân trong moãi Ngaân haøng, nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu kinh doanh ôû moãi thôøi kyø, vôùi föông chaâm toái thieåu hoaù caùc chi phí vaø hao toån veà nguoàn löïc ñöôïc söû duïng trong toaøn boä quaù trình ñoù. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG Khái niệm về quản trị ngân hàng : II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu * 2. Các nguyên tắc quản trị : Phaân chia coâng vieäc. Thaåm quyeàn vaø traùch nhieäm. Kyû luaät. Thoáng nhaát chæ huy. Thoáng nhaát ñieàu khieån. Caù nhaân thuoäc lôïi ích chung. Thuø lao. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * 2. Các nguyên tắc quản trị : Taäp trung vaø phaân taùn. Caáp baäc, tuyeán hoaëc “xích laõnh ñaïo”. Traät töï hoaëc saép xeáp ngöôøi vaø vaät ñuùng choã caàn thieát. Coâng baèng. Oån ñònh nhieäm vuï. Saùng kieán. Tinh thaàn ñoaøn keát. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * 3. Đặc điểm của quản trị kinh doanh ngân hàng : Quaûn trò theo quan ñieåm truyeàn thoáng luoân bao goàm boán yeáu toá cô baûn: 1) Muïc ñích (höôùng tôùi caùc muïc ñích). 2) Con ngöôøi (vieäc thöïc hieän caùc muïc ñích luoân thoâng qua con ngöôøi). 3) Baèng nhöõng kyõ thuaät coâng ngheä nhaát ñònh; 4) vaø laø nhöõng hoaït ñoäng beân trong toå chöùc, thieát laäp vaø duy trì caùc quan heä, caùc quy taéc laøm vieäc beân trong toå chöùc nhaèm ñaûm baûo cho toå chöùc hoaït ñoäng coù hieäu quaû. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * 3. Đặc điểm của quản trị kinh doanh ngân hàng : Vieäc chæ ra nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa quaûn trò trong lónh vöïc kinh doanh ngaân haøng laø coâng vieäc raát khoù khaên, tuy nhieân cuõng coù theå neâu ra vaøi ñieåm cô baûn: Thöù nhaát: Quaûn trò ngaân haøng höôùng tôùi söï phoái, keát hôïp caùc nguoàn löïc con ngöôøi vaø vaät chaát trong caùc quaù trình saûn xuaát, cung öùng caùc dòch vuï ngaân haøng. Thöù hai: Quaù trình cung caáp dòch vuï cuûa ngaân haøng laø vieäc tieán haønh nhieàu hoaït ñoäng khaùc nhau maø qua ñoù lôïi ích cuûa caùc beân lieân quan ñeán ngaân haøng ñöôïc ñaùp öùng. Nhöõng dòch vuï naøy khoâng toàn taïi höõu hình, khoâng toàn tröõ ñöôïc, deã thay ñoåi, gaén boù vaø khoâng taùch rôøi vôùi ngöôøi hoaëc thieát bò laøm ra dòch vuï. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * 3. Đặc điểm của quản trị kinh doanh ngân hàng : Thöù ba: Trong thôøi ñaïi ngaøy nay trình ñoä kyõ thuaät, coâng ngheä trong lónh vöïc cung caáp dòch vuï ngaân haøng phaùt trieån ôû möùc ñoä cao, Nhaø quaûn trò ngaân haøng caàn nhìn nhaän coâng vieäc maø hoï phaûi thöïc hieän nhö laø quaù trình toå chöùc, laõnh ñaïo coâng vieäc saûn xuaát vaø cung caáp thoâng tin. Thöù tö: Cuõng nhö nhieàu lónh vöïc quaûn trò khaùc, quaûn trò ngaân haøng veà maët lyù thuyeát cuõng laø moät lónh vöïc khoa hoïc môùi meû. Ñieàu ñoù ñöôïc theå hieän treân nhieàu ñieåm nhö coù nhieàu khaùi nieäm vaø nguyeân taéc quaûn trò ñöôïc ñöa ra nhöng vaãn chöa coù söï thoáng nhaát, chöa chiû roõ phöông phaùp rieâng bieät vaø ñaëc thuø cuûa quaûn trò, tình hình thieáu huït kyõ naêng vaø kieán thöùc quaûn trò coù theå aùp duïng coù hieäu quaû vaø phoå bieán trong thöïc tieãn kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng. II. QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng : * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng : * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng : * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng : * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng: PHỐI HỢP Sự liên kết hợp lý các khả năng riêng biệt của từng người, từng bộ phận, từng yếu tố. Là một bộ phận của chức năng tổ chức được diễn ra trong ngày với tất cả các cấp quản trị. II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 3. Chức năng của quản trị kinh doanh ngân hàng: KIỂM TRA II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 4. Sự cần thiết của quản trị kinh doanh ngân hàng : Vạch ra chiến lược kinh doanh và tổ chức bộ máy để thực hiện tốt mối quan hệ với khách hàng nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Tập hợp khả năng cá nhân thành khả năng tập thể, mục tiêu đạt được vì thế mà tăng hiệu quả lên gấp nhiều lần. Khả năng quản trị quyết định rất nhiều để tạo ra sự thống nhất ý chí và sự phối hợp hài hòa của các thành viên trong tổ chức. Quản trị giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực (tài nguyên, nhân lực, vật lực…) II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 4. Sự cần thiết của quản trị kinh doanh ngân hàng : Quaûn trò laø moät yeâu caàu khaùch quan do muïc tieâu vaø söï caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng quyeát ñònh. Quaûn trò giuùp phaân coâng lao ñoäng trong Ngaân haøng moät caùch hôïp lyù II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 5. Các lĩnh vực của quản trị ngân hàng : Quản trị tổng quát. Quản trị tài chính. Quản trị sản xuất – kinh doanh. Quản trị tiếp thị. Quản trị nhân sự. Quản trị tài sản Nợ - tài sản Có. Quản trị vốn tự có và sự an toàn của ngân hàng. Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng. Quản trị kết quả tài chính. II. QUẢN TRỊ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Tổng quan về hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng Chiến lược kinh doanh ngân hàng : là chương trình hành động dài hạn nhằm đạt được những mục tiêu kinh doanh ngắn hạn hoặc dài hạn của ngân hàng. Mục tiêu của ngân hàng : mục tiêu định tính, mục tiêu định lượng. III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Tổng quan về hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng Hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng : là tất cả các công việc nhằm phác họa phương hướng hoạt động và chuẩn bị cho tương lai của một ngân hàng trên cơ sở sử dụng tối ưu các nguồn lực hiện có và sẽ có trong phạm vi của môi trường được dự đoán nhằm đạt được tất cả các mục tiêu đề ra. Giải đáp ba câu hỏi : ngân hàng đang ở đâu? Ngân hàng muốn đến đâu? Đạt đến đó bằng cách nào? III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Tổng quan về hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng Phân loại hoạch định : III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 2. Tác dụng của hoạch định chiến lược kinh doanh ngân hàng : Cầu nối giữa việc hình thành một chiến lược hiệu quả và một kết quả mong muốn. Nhận dạng và tận dụng các cơ hội; thích nghi và ứng phó với các thay đổi của môi trường kinh doanh. Định hướng phương hướng hoạt động cho ngân hàng. Công cụ kiểm tra hoạt động quản trị của ngân hàng. III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 3. Cơ sở để xây dựng chiến lược kinh doanh ngân hàng Đội ngũ nhân viên với trình độ, kinh nghiệm và đạo đức nghề nghiệp. Nguồn vốn của ngân hàng. Cơ sở vật chất kỹ thuật. Tài sản vô hình của ngân hàng. Vị trí hiện tại và mục tiêu của ngân hàng trong tương lai. Môi trường kinh doanh. III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 4. Mối liên hệ giữa chiến lược kinh doanh của NHTM với chiến lược của NHTW : III. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu III. CÁC BƯỚC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGÂN HÀNG * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Phân cấp hoạch định : Quản trị viên cấp cao nhất (HĐQT) : Xác định mục tiêu, đường lối của chính sách dài hạn. Tài nguyên (số lượng, chất lượng). Kinh phí thực hiện. Người kiểm soát, chịu trách nhiệm. Kết quả mong muốn. IV. TỔ CHỨC CÔNG TÁC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Phân cấp hoạch định : Quản trị viên cấp trung gian (Ban điều hành ngân hàng) : Xác định mục tiêu ngắn hạn. Xây dựng chiến lược thực hiện. Kinh phí, nhân lực, cơ sở vật chất để thực hiện. Cách thức phối hợp các bộ phận. IV. TỔ CHỨC CÔNG TÁC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu Phân cấp hoạch định : Cấp cơ sở (quản trị viên) : Xác định khối lượng công việc. Phân giao quyền hạn đến từng cá nhân. Lập tiến trình. Tiện nghi, cơ sở vật chất cung cấp chi tiết. Huấn luyện chỉ đạo thực hiện. Báo cáo công việc, xác định kết quả, đưa ra biện pháp sửa chữa. IV. TỔ CHỨC CÔNG TÁC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu 2. Xây dựng mối quan hệ giữa các cấp hoạc định : Quan hệ chuyển giao nhiệm vụ và quyền hạn. Quan hệ phê duyệt và kiểm soát. Quan hệ báo cá tiến trinh và cho ý kiến điều chỉnh. 3. Thông báo kế hoạch. 4. Tổ chức kiểm tra và điều chỉnh. IV. TỔ CHỨC CÔNG TÁC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH * QTNHTM - GV Nguyễn Từ Nhu