Bài giảng Quản trị chiến lược - Phân tích nội bộ

CHƯƠNG BA PHÂN TÍCH NỘI BỘ Các yếu tố chủ yếu nội bộ của tổ chức: - Marketing, - Sản xuất, - Tài chính, - Tổ chức - Quản trị – Nhân sự - Nghiên cứu, phát triển và - Hệ thống thông tin. 3.1. MARKETING Joel Evans và Barry Berman cho rằng marketing bao gồm các chức năng cơ bản: (1) Phân tích khách hàng; (2) Mua; (3) Bán; (4) Hoạch định sản phẩm và dịch vụ; (5) Định giá; (6) Phân phối; (7) Nghiên cứu thị trường; (8) Phân tích cơ hội và (9) Trách nhiệm đối với xã hội. Các trả lời về hoạt động marketing của một doanh nghiệp: Các loại sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp; Mức đa dạng hoá sản phẩm. Sự tập trung bán một số loại sản phẩm hoặc bán cho một số khách hàng. Cơ cấu mặt hàng/dịch vụ và khả năng mở rộng; Chu kỳ sống của các sản phẩm chính; Tỷ lệ lợi nhuận so với doanh số sản phẩm (dịch vụ) Thị phần. Khả năng thu thập thông tin cần thiết về thị trường. Các trả lời về hoạt động marketing của một doanh nghiệp: Kênh phân phối; số lượng, phạm vi và mức độ kiểm soát. Mức độ am hiểu về nhu cầu của khách hàng. Việc quảng cáo và khuyến mãi có hiệu quả và sáng tạo. Chiến lược giá và tính linh hoạt trong việc định giá. Phương pháp phân loại ý kiến của khách hàng về phát triển sản phẩm (dịch vụ) hoặc thị trường mới. Dịch vụ sau bán hàng và hướng dẫn sử dụng cho khách hàng.  Sự tín nhiệm của khách hàng. 3.2. SẢN XUẤT: Sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng cao với giá thành hạ là mục tiêu phấn đấu của mỗi doanh nghiệp nhằm tăng khả năng cạnh tranh và hội nhập của các doanh nghiệp. Bảng 3.1: Các yếu tố sản xuất chủ yếu STT CAÙC YEÁU TOÁ SAÛN XUAÁT GHI CHUÙ 1 Quy trình sản xuất và công nghệ 2 Giá cả và mức độ cung cấp nguyên vật liệu 3 Quan hệ với nhà cung cấp 4 Quy mô sản xuất 5 Bố trí và sử dụng phương tiện sản xuất 6 Hệ thống kiểm tra chất lượng sản phẩm 7 Hệ thống kiểm tra hàng tồn kho 8 Kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch …V…V… 3.3. TÀI CHÍNH KẾ TOÁN * Theo James Van Home, các chức năng của tài chính, kế toán bao gồm các quyết định sau: - Quyết định đầu tư: Còn được gọi là phân phối vốn, là việc phân phối và phân phối lại vốn và các nguồn lực cho các dự án, sản phẩm, tài sản, và các bộ phận của tổ chức. - Quyết định tài chính: là quyết định về cơ cấu vốn tốt nhất đối với doanh nghiêp. Bảng 3.2: Các yếu tố cơ bản về phân tích tài chính doanh nghiệp STT CAÙC YEÁU TOÁ GHI CHUÙ 1 Khaû naêng huy ñoäng voán (ngaén haïn vaø daøi haïn) 2 Tyû leä giöõa voán vay vaø voán coå phaàn 3 Chi phí söû duïng voán so vôùi toaøn ngaønh vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh 4 Caùc vaán ñeà veà thueá 5 Tình hình vay coù theá chaáp 6 Phí hoäi nhaäp kinh teá 7 Söï kieåm soaùt vaø khaû naêng giaûm giaù thaønh 8 Hieäu quaû cuûa heä thoáng keá toaùn ñoái vôùi vieäc laäp keá hoaïch giaù thaønh, keá hoaïch taøi chính vaø lôïi nhuaän …V...V… Bảng 3.2a: Các chỉ tiêu cơ bản về phân tích tài chính doanh nghiệp STT CAÙC YEÁU TOÁ GHI CHUÙ 1 Doanh thu 2 Chi phí 3 Lợi nhuận trước thuế 4 Thuế 5 Lợi nhuận sau thuế (Lãi ròng) 6 Lãi ròng trên doanh thu 7 Lãi ròng trên chi phí 8 ROA (Return On Asset - Suất sinh lợi trên tài sản) 9 ROE (Return On Equity - Suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu) 10 ROI (Return On Investement – Suất sinh lợi trên vốn đầu tư) 10 Vốn …V...V… 3.4. TỔ CHỨC - QUẢN TRỊ – NHÂN SỰ 3.4.1. Tổ chức:  Cô caáu toå chöùc  Chöùc naêng nhieäm vuï cuûa caùc boä phaän 3.4.2. QUẢN TRỊ Bảng 3.3: Các chức năng cơ bản của quản trị Chöùc naêng Moâ taû Giai ñoaïn Hoaïch Ñònh Hoaïch ñònh bao goàm: döï ñoaùn, thieát laäp muïc tieâu, ñeà ra caùc chieán löôïc, phaùt trieån caùc giải pháp (chính saùch), hình thaønh caùc keá hoaïch taùc nghieäp. Hình thaønh chieán löôïc Toå chöùc Toå chöùc bao goàm: thieát keá vaø toå chöùc, chuyeân moân hoaù coâng vieäc, moâ taû coâng vieäc, chi tieát hoaù coâng vieäc, môû roäng kieåm soaùt, thoáng nhaát meänh leänh, phoái hôïp saép xeáp, thieát keá coâng vieäc, vaø phaân phoái coâng vieäc. Thöïc hieän chieán löôïc Laõnh ñaïo Laõnh ñaïo bao goàm: laõnh ñaïo, thay ñoåi toå chöùc, quaûn lyù tieàn löông vaø tieàn coâng, phuùc lôïi nhaân vieân, phoûng vaán, thueâ möôùn, ñaøo taïo, phaùt trieån quaûn lyù… Thöïc hieän chieán löôïc Kieåm soaùt Kieåm soaùt bao goàm: kieåm tra chaát löôïng, kieåm soaùt taøi chính, baùn haøng, haøng toàn kho, chi phí, phaân tích nhöõng thay ñoåi, thöôûng phaït. Ñaùnh giaù chieán löôïc 3.4.3. Nhân sự  Tuyển chọn nhân sự  Bố trí và sử dụng lao động  Đào tạo và đào tạo lại  Thù lao  Khen thưởng  Cơ hội thăng tiến  Quan hệ với cấp trên và đồng nghiệp  Điều kiện làm việc và Môi trường làm việc 3.5. NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN (Research and Development - R & D ) Bảng 3.4: Các vấn đề cơ bản khi phân tích NC cứu và phát triển STT Dieãn giaûi Ghi chuù 1 DN coù NC caùc hoaït ñoäng NC & PT cuûa ngaønh hay khoâng? 2 DN coù phoøng NC & PT chöa? 3 DN coù ñuû ñieàu kieän ñeå NC & PT hay khoâng? 4 DN coù heä thoáng thoâng tin ñeå thöïc hieän thaønh coâng hoaït ñoäng NC & PT hay khoâng? 5 DN ñaõ ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng NC & PT ñoái vôùi caùc saûn phaåm chöa? 6 DN ñaõ nghieân cöùu söï caân ñoái giöõa vieäc phaùt trieån, caûi tieán saûn phaåm môùi vaø söï phaùt trieån, caûi tieán qui trình saûn xuaát hay chöa? 7 DN coù phaân phoái ñaày ñuû nguoàn löïc ñeå NC & PT khoâng? 8 DN coù taän duïng nguoàn saùng kieán saün coù veà saûn phaåm môùi hay khoâng? 9 DN coù saün saøng ñeå lieàu lónh thöïc hieän nghieân cöùu trong khoaûng thôøi gian daøi maø khoâng caàn phaûi khaùm phaù ra caùc saùng kieán coù giaù trò thöông maïi? 10 DN coù caùc nguoàn löïc caàn thieát ñeå khai thaùc caùc phaùt minh khoâng? 11 DN ñaõ nghieân cöùu lôïi ích tieàm naêng cuûa vieäc söû duïng caùc caù nhaân hay DN beân ngoaøi ñeå thöïc hieän nhöõng nghieân cöùu cô baûn vaø öùng duïng cho doanh nghieâp hay chöa? STT Dieãn giaûi Ghi chuù 12 DN ñaõ thieát laäp caùc muïc tieâu vaø chính saùch NC & PT roõ raøng hay chöa? 13 DN coù bieát ñöôïc caùc chính saùch NC & PT cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu cuûa noù hay chöa? 14 DN coù yù ñònh lieân doanh veà hoaït ñoäng NC & PT hay khoâng? 15 DN coù chieán löôïc NC & PT toång quaùt hay khoâng? 16 DN coù hieåu bieát veà giaáy pheùp, tieàn baûn quyeàn taùc giaû, baèng saùng cheá, nhaõn hieäu thöông maïi vaø caùc qui ñònh khaùc trong vaø ngoaøi nöôùc lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng NC & PT trong ngaønh hay khoâng? 3.6. HỆ THỐNG THÔNG TIN Bảng 3.5: Phân tích hệ thống thông tin của doanh nghiệp. STT Dieãn giaûi Ghi chuù 1 Caùc nhaø quaûn trò coù söû duïng heä hoáng thoâng tin ñeå ra quyeát ñònh hay khoâng? 2 Trong doanh nghieäp coù tröôûng ban thoâng tin hay giaùm ñoác heä thoáng thoâng tin hay khoâng? 3 Caùc döõ lieäu trong heä thoáng thoâng tin coù ñöôïc caäp nhaät hoaù thöôøng xuyeân hay khoâng? 4 Caùc nhaø quaûn trò töø taát caû caùc boä phaän chöùc naêng cuûa doanh nghieäp coù ñoùng goùp ñaàu vaøo cho heä thoáng thoâng tin hay khoâng? 5 Caùc chieán löôïc giaù cuûa doanh nghieäp coù quen thuoäc vôùi heä thoáng thoâng tin cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh cuûa noù hay khoâng? 6 Heä thoáng thoâng tin coù deã söû duïng hay khoâng? 7 Taát caû nhöõng ngöôøi söû duïng heä thoáng thoâng tin coù hieåu ñöôïc lôïi theá caïnh tranh maø thoâng tin coù theå mang laïi cho caùc doanh nghieäp hay khoâng? 8 Nhöõng ngöôøi söû duïng heä thoáng thoâng tin coù ñöôïc tham gia nhöõng chöông trình huaán luyeän veà maùy ñieän toaùn hay khoâng? 9 Heä thoáng thoâng tin cuûa doanh nghieäp coù ñöôïc caûi tieán lieân tuïc veà noäi dung vaø tính deã söû duïng hay khoâng? 3.7. MA TRẬN CÁC YẾU TỐ BÊN TRONG: (Internal Factor Evaluation Matrix – IFE) Có 5 bước trong việc phát triển ma trận đánh giá yếu tố bên trong. 1. Lập danh mục các yếu tố có vai trò quyết định đối với sự thành công của công ty như đã nhận diện trong quá trình phân tích các yếu tố bên trong. 2. Phân loại tầm quan trọng từ 0,0 (không quan trọng) đến 1,0 rất quan trọng cho mỗi yếu tố. Tổng số các mức phân loại được ấn định cho các nhân tố này phải bằng 1,0. 3.7. MA TRẬN CÁC YẾU TỐ BÊN TRONG(tt): 3. Phân loại từ 1 đến 4 cho mỗi yếu tố quyết định sự thành công để cho thấy cách thức mà các chiến lược hiện tại của công ty đối với yếu tố này, trong đó 4 là mạnh nhất, 3 là khá mạnh, 2 là khá yếu và 1 là yếu, các mức này dựa trên hiệu quả của chiến lược ở công ty. 4. Nhân tầm quan trọng của mỗi biến số với điểm phân loại của nó để xác định số điểm quan trọng. 5. Cộng tổng điểm về tầm quan trọng cho mỗi biến số để xác định tổng số điểm quan trọng cho công ty (tổ chức). Tổng số điểm quan trọng cao nhất mà một công ty (tổ chức) có thể có là 4,0 và thấp nhất là 1,0. tổng số điểm quan trọng trung bình 2,5. 3.7. MA TRẬN CÁC YẾU TỐ BÊN TRONG (tt): (Internal Factor Evaluation Matrix – IFE) Bảng 3.6: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong Caùc yeáu toá chuû yeáu beân trong Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Soá ñieåm quan troïng 1. Tinh thaàn laøm vieäc cuûa nhaân vieân 0,11 2 0,22 2. Thuø lao lao động 0,10 3 0,30 3. Caùn boä quaûn lyù 0,12 3 0,36 4. Chaát löôïng saûn phaåm 0,12 4 0,48 5. Tỷ suất lôïi nhuaän 0,10 3 0,30 6. Luaân chuyeån vốn 0,13 4 0,52 7. Taøi chính 0,12 4 0,48 8. Coâng taùc Marketing 0,08 1 0,08 9. Chưa coù boä phaän Marketing 0,07 1 0,07 10. Chưa coù löïc löôïng nghieân cöùu vaø phaùt trieån 0,05 1 0,05 Toång coäng 1,00 2,86 Chú thích: 1. Để cho đơn giản, mẫu ma trận IFE này chỉ có 6 yếu tố quan trọng. Một ma trận IFE thường có ít nhất là 10 yếu tố. 2. Số điểm quan trọng tổng cộng là 2,86 cao hơn mức trung bình 2,50. 3. Giá trị phân loại như sau: 1 = yếu nhiều nhất, 2 = yếu ít nhất, 3 = mạnh ít nhất, 4 = mạnh nhiều nhất. CÂU HỎI ÔN TẬP 1. Vì sao các nhà quản trị phải tiến hành phân tích hoàn cảnh nội bộ doanh nghiệp 2. Phân tích các yếu tố bên trong của một doanh nghiệp (công ty) mà Anh (Chị) biết 3. Trình bày quá trình xây dựng ma trận các yếu tố nội bộ của doanh nghiệp và cho ví dụ minh họa