Bài giảng Phát triển sản phẩm thực phẩm

PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM THỰC PHẨM VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC VÀ THỰC PHẨM Institute of Biotechnology and Food Technology (IBF) CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC MỞ ĐẦU  CHIẾN LƢỢC ĐỔI MỚI SẢN PHẨM & PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM  QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM  THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ ĐÁNH GIÁ  THƢƠNG MẠI HÓA SẢN PHẨM 2GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM TÀI LIỆU THAM KHẢO  Mary Earl, Richard Earl and Allan Anderson – Food Product Development – CRC Press, oodhead Publishing house 2001.  Howard M. Moskowitz, I. Sam Saguy, Tim Straus – An Intergrated Aproach to New Food Product Development- CRC Pess, Taylor & Francis Group, 2009  Design for Sustainability – UNEP DTIE 3GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỞ ĐẦU  Sản phẩm thực phẩm  Sản phẩm thực phẩm mới 4GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỞ ĐẦU Vì sao phải phát triển sản phẩm?  Vòng đời SP  Cạnh tranh  Nhu cầu của ngƣời tiêu dùng  Công nghệ mới  Luật lệ cần tuân thủ 5GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM CHIẾN LƢỢC ĐỔI MỚI & PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM ĐỔI MỚI  “sự áp dụng thƣơng mại hoặc công nghiệp của những điều mới- sản phẩm mới, quy trình hay phƣơng pháp sản xuất mới, thị trƣờng hay nguồn cung cấp mới, hình thái mới của thƣơng mại, kinh doanh hay tổ chức tài chính”  là vấn đề sống còn  tính mới và tính thành công 7GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM CÁC LOẠI ĐỔI MỚI Đổi mới sản phẩm là đưa ra sản phẩm mới có các đặc điểm và/hoặc các ứng dụng khác với các sản phẩm hiện có trên thị trường Đổi mới thị trường: liên quan tới thâm nhập thị trường mới, cách thức mới phục vụ khách hàng, và/hoặc mở rộng thị trường Đổi mới kinh doanh và quản lý: liên quan đến phát triển các hệ thống thưởng, các cấu trúc tổ chức, các cách phân nhiệm và quản lý nguồn nhân lực.. có tác dụng thúc đẩy bán hàng. Đổi mới quá trình sử dụng 1 phương pháp SX mới chưa được dùng hoặc 1 cách quản lý trang thiết bị mới mang lại hiệu quả hơn cho SX; hay tạo ra khả năng SX các SP mới hoặc SP ưu việt hơn 8 GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM CÁC CẤP ĐỘ ĐỔI MỚI ĐỔI MỚI DẦN DẦN – TIỆM CẬN BƯỚC NGOẶT – ĐỘT BIẾN NỀN TẢNG -tạo ra các thay đổi nhỏ, liên tục -không đòi hỏi đầu tư lớn -không có nhiều rủi ro -kinh nghiệm đóng vai trò chính -Kinh tế - Có tác dụng củng cố thị trường hiện có -Tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ về qui trình, sản phẩm - đòi hỏi đầu tư lớn -có độ không chắc chắn cao, nhất là trong giai đoạn đầu về kỹ thuật, thị trường , tổ chức, nguồn lực -Mang lại cơ hội lớn cho việc thâm nhập thị trường -mở ra những ngành công nghiệp mới, đưa đến sự thay đổi về mô hình -Khoa học kỹ thuật đóng vai trò chủ đạo - đòi hỏi đầu tư rất lớn -Không phù hợp với các nước đang phát triển 9 GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM CÁC CẤP ĐỘ ĐỔI MỚI 10GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM ĐỔI MỚI SẢN PHẨM Đổi mới sản phẩm = phát triển sản phẩm + hiện thực hóa Nên đổi mới theo cấp độ nào? 11GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PTSP 12GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Xác định nhiệm vụ  Tinh thần chung của toàn công ty  Hình ảnh công chúng mà công ty muốn có  Chi phối chiến lược chủ yếu trong công việc kinh doanh của công ty  Mô tả về thị trường mục tiêu  Mô tả về các sản phẩm/ dịch vụ của công ty  Khu vực địa lý (địa bàn hoạt động)  Kỳ vọng của công ty về tăng trưởng và lợi nhuận Nhiệm vụ công ty Vì sao chúng ta tồn tại? 13GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Tầm nhìn của công ty  Phát triển một sản phẩm hay dịch vụ mới  Phục vụ khách hàng bằng danh mục các dịch vụ đã xác định  Đảm bảo chất lượng và nhanh chóng đáp ứng các dịch vụ khách hàng  Tạo ra một môi trường làm việc hứng khởi cho người làm công  Đảm bảo sự tăng trưởng bền vững và nền tảng tài chính của công ty với lợi ích hài hòa cho các bên liên quan. 14GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Mục đích và các mục tiêu trung gian  Mục đích: thường không có những điểm cụ thể hóa  Mục tiêu trung gian: thường được thiết lập một cách chính xác và định lượng, gồm cả các khung thời gian và mức độ quan trọng.  nên phân tích tình hình hiện tại của mình để lên kế hoạch chiến lược nhằm đạt được các mục tiêu đó: – phương pháp phân tích SWOT – đánh giá giai đoạn vòng đời sản phẩm theo hồ sơ sản phẩm của công ty Mục tiêu công ty Chúng ta muốn đi đâu? 15GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Chiến lƣợc  Chiến lược kinh doanh là những xác định sự phân bổ nguồn lực sẵn có với mục đích làm thay đổi thế cân bằng cạnh tranh & chuyển lợi thế về phía mình.  Chiến lược kinh doanh để đương đầu với cạnh tranh là sự kết hợp giữa những mục tiêu cần đạt tới và những phương tiện mà doanh nghiệp cần tìm để đạt tới mục tiêu. Chiến lược công ty Làm thế nào để đạt được? 16GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM Chiến lược kinh doanh XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PTSP Chiến lược đổi mới Chiến lược Công nghệ Chiến lược Tiếp thị Chiến lược Sản phẩm Chiến lược PTSP 17 GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Chiến lược đổi mới 18GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM Kế hoạch của cty Chúng ta phải làm gì ? > Chƣơng trình > Dự án PTSP > Các nhiệm vụ XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP 19GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Ma trận phát triển Ansoff Đa dạng hóa thâm nhập thị trƣờng phát triển sản phẩm mới Phát triển thị trƣờng mới sản phẩm hiện tại sản phẩm mới th ị tr ƣ ờ n g m ớ i 20GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Ma trận phát triển Ansoff Rủi ro cao Rủi ro thấp Rủi ro trung bình Rủi ro trung bình sản phẩm hiện tại sản phẩm mới th ị tr ƣ ờ n g m ớ i 21GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP Ma trận chiến lƣợc cạnh tranh Porter 22GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM STRENGTHS ĐIỂM MẠNH THREATS NGUY CƠ WEEKNESSES ĐIỂM YẾU OPPORTUNITIES CƠ HỘI MẶT TÍCH CỰC MẶT TIÊU CỰC IN T E R N A L E X T E R N A L -Các yếu tố về tổ chức và quản lý -Các yếu tố về kỹ thuật -Các yếu tố về tiếp thị -Môi trƣờng chính trị -Môi trƣờng kinh kế -Môi trƣờng văn hóa xã hội -Môi trƣờng kỹ thuật -Môi trƣờng dân số XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC PTSP P h â n t íc h S W O T 23 GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM CHIẾN LƢỢC PTSP DANH MỤC SP MỚI CHƢƠNG TRÌNH PTSP CHIẾN LƢỢC PTSP - Sp mới hoàn toàn - Nền tảng mới - SP mới từ nền tảng cũ - Đổi mới SP - Mục tiêu chung - Các dự án - Mục tiêu của từng dự án -Các yêu cầu bắt buộc của các dự án - Nguồn lực - Thời gian thực hiện -Thị trƣờng và công nghệ mục tiêu -Quá trình PTSP -Kế hoạch điều phối giữa các dự án -Quyết định các điểm tới hạn của mỗi dự án -Kết quả các giai đoạn của mỗi dự án -Thời gian PT dự án -Cam kết về nguồn lực - Nhân sự 24GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM  TẠO SỰ KHÁC BIỆT  DÈ DẶT DO NGÂN SÁCH THẤP  THÚC ĐẨY CÔNG NGHỆ  KHÔNG THỂ MẠO HIỂM  DÀN TRẢI DO NGÂN SÁCH CAO 25GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MÔ TẢ  Công nghệ phức tạp  Định hƣớng thị trƣờng tốt  Mức độ phù hợp của SP cao SẢN PHẨM  SP có giá cao  Có nét đặc trƣng và lợi ích đáng chú ý  Lợi thế cạnh tranh TẠO SỰ KHÁC BIỆT 26GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MÔ TẢ  Chi phí cho nghiên cứu phát triển thấp  Có sự hiệp lực với CN sản xuất và thị trƣờng hiện tại SẢN PHẨM  Me-too  SP có giá thấp hơn  Không khác biệt DÈ DẶT DO NGÂN SÁCH THẤP 27GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MÔ TẢ  Công nghệ định hƣớng  Thiếu định hƣớng thị trƣờng  Thiếu hiệp lực từ thị trƣờng  Chi phí có thể cao SẢN PHẨM  Đổi mới  Công nghệ định hƣớng  Có thể không phù hợp với nhu cầu của ngƣời tiêu dùng THÚC ĐẨY CÔNG NGHỆ 28GV: Nguyễn Thị Thanh Bình - ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MÔ TẢ  Công nghệ đơn giản, hoàn thiện  Xác định nhu cầu thị trƣờng kém SẢN PHẨM  Công nghệ thấp  Me-too  Rủi ro thấp KHÔNG THỂ MẠO HIỂM 29GV: Nguyễn Thị Thanh Bình – ĐH Công nghiệp Tp.HCM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ CHIẾN LƢỢC PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM MÔ TẢ  Đầu tƣ lớn vào nghiên cứu phát triển  Không định hƣớng  Không hiệp lực  Thị trƣờng mới  Công nghệ mới SẢN PHẨM  SP đổi mới  SP rủi ro cao  Có thể không phù hợp với nhu cầu của ngƣời tiêu dùng DÀN TRẢI DO NGÂN SÁCH CAO 30 GV: Nguyễn Thị Thanh Bình – ĐH Công nghiệp Tp.HCM