Bài giảng Phân tích thị trường cạnh tranh

* Đặng Văn Thanh * Chủ đề 1 Phân tích thị trường cạnh tranh * Đặng Văn Thanh * Các nội dung chính Hiệu quả của thị trường cạnh tranh Chính sách kiểm sốt giá: giá tối đa, giá tối thiểu. Tác động của thuế và trợ cấp Thuế và hạn ngạch nhập khẩu Thuế và hạn ngạch xuất khẩu * Đặng Văn Thanh * Thặng dư nhà sản xuất Thặng dư người tiêu dùng Hiệu quả của thị trường cạnh tranh Lượng 0 Giá S D P Q A B CS = A PS = B NW = A + B * Đặng Văn Thanh * B A C Tổn thất vơ ích Chính sách kiểm sốt giá của chính phủ: Giá tối đa (giá trần) Q P S D P0 Q0 Pmax Q1 Q2 D * Mục đích : Bảo vệ lợi ích người tiêu dùng * Tạo nên sự thiếu hụt * Cần một chế phân phối phi giá cả. * Cơ sở tồn tại các tiêu cực * Tổng phúc lợi xã hội giảm DCS = C-B DPS = -C-D DNW (DWL) = -B-D Thiếu hụt E * Đặng Văn Thanh * B C Pmax D Q1 Nếu đường cầu là rất ít co giãn, tam giác B cĩ thể lớn hơn hình chữ nhật C và người tiêu dùng sẽ bị thiệt do chính sách kiểm sốt giá tối đa S D Tác động của việc kiểm sốt giá khi đường cầu co giãn ít Q P A DCS = C - B * Đặng Văn Thanh * Chính sách kiểm sốt giá của chính phủ: Giá tối thiểu (Giá sàn) Mục đích : Bảo vệ lợi ích nhà sản xuất, người lao động Giá sàn chỉ cĩ nghĩa khi cao hơn giá thị trường Ví dụ: giá bảo hộ nơng sản, lương tối thiểu… Gây ra sự dư thừa nơng sản và chính phủ thường phải tổ chức thu mua sản lượng thừa. Đối với thị trường lao động, sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp và chính phủ phải trợ cấp thất nghiệp * Đặng Văn Thanh * Pmin QD QS Chính sách kiểm sốt giá của chính phủ: Giá tối thiểu (giá sàn) Q P S D P0 Q0 Dư thừa * Đặng Văn Thanh * B A DCS =-A-B DPS =A+B+G DG = -B-D-G-I-E-H DNW =-B-D-I-E-H D E Chính sách Giá tối thiểu (tt) Q P S D P0 Q0 Pmin Q2 Q3 C G H I * Đặng Văn Thanh * wmin LD LS Thất nghiệp Các doanh nghiệp khơng được trả lương thấp hơn wmin. Điều này sẽ làm tăng nạn thất nghiệp. S D w0 L0 Mức lương tối thiểu L w * Đặng Văn Thanh * Tác động của thuế và trợ cấp Khi chính phủ đánh thuế gián thu đối với nhà sản xuất thì ai là người chịu thuế? Khi chính phủ đánh thuế đối với người tiêu dùng thì ai là người chịu thuế? Khi chính phủ trợ cấp cho nhà sản xuất căn cứ trên sản lượng sản xuất thì ai là người được lợi? Khi chính phủ trợ cấp cho người tiêu dùng căn cứ trên số lượng tiêu dùng về một mặt hàng cụ thể thì ai là người được lợi? * Đặng Văn Thanh * D S B C A D Tác động của thuế gián thu Q P P0 Q0 Q1 PD1 t * Sản lượng giảm * Giá cầu tăng * Giá cung giảm DCS = - A – B DPS = -C – D DG = A + C DWL = -B -D PS1 * Đặng Văn Thanh * Ai chịu thuế nhiều hơn tuỳ thuộc vào độ co giãn của cung và cầu Q Q P P S D S D Q0 P0 P0 Q0 Q1 PD1 PS1 t Q1 t Cầu co giãn ít hơn cung, người tiêu dùng chịu thuế nhiều hơn PD1 PS1 Cung co giãn ít hơn cầu, nhà sản xuất chịu thuế nhiều hơn * Đặng Văn Thanh * D S Trợ cấp Q P P0 Q0 Q1 s Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được phân chia cho cả người mua và người bán, tùy thuộc vào độ co giãn của cung và cầu. PS1 PD1 * Sản lượng tăng * Giá cầu giảm * Giá cung tăng DCS = C + D DPS = A + B DG = -A -B - C -D -E DWL = -E A B D C E * Đặng Văn Thanh * QS QD PW QIM A B C Lợi ích của chính sách tự do nhập khẩu Q P D P0 Q0 S * Giá trong nước giảm * Lượng cầu tăng * Lượng cung giảm DCS = A + B + C DPS = - A DNW = B + C ST * Đặng Văn Thanh * Hạn ngạch và thuế nhập khẩu Mục đích: Bảo hộ các ngành sản xuất non trẻ trong nước Là chính sách kinh tế nhằm khuyến khích hay hạn chế đối với sản xuất và tiêu dùng Tạo nguồn thu ngân sách * Đặng Văn Thanh * C D B QS QD QS1 QD1 A PW (1+ t) PW Thuế nhập khẩu Q P D SIM Giá trong nước tăng lên một khỏan đúng bằng tiền thuế Lượng cầu giảm Lượng cung trong nước tăng Lượng nhập khẩu giảm DCS = -A-B-C-D DPS = A DG = C DNW (DWL) = -B-D S SIM1 ST ST1 * Đặng Văn Thanh * Hạn ngạch nhập khẩu Nếu áp dụng biện pháp đánh thuế nhập khẩu, chính phủ sẽ thu được C, mất mát rịng trong nước là B + D. Nếu áp dụng biện pháp hạn ngạch nhập khẩu, hình chữ nhật C sẽ trở thành lợi nhuận của nhà nhập khẩu sản phẩm (người xin được quota) và mất mát rịng trong nước cũng là B + D C D B QS QD QS1 QD1 A Pq PW Q P S+quota * Đặng Văn Thanh * So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu Giống nhau: Cùng mục đích chính là bảo vệ các nhà sản xuất non trẻ trong nước. Cùng tác động làm: giá trong nước tăng. lượng cung trong nước tăng. lượng cầu trong nước giảm. lượng nhập khẩu giảm. * Đặng Văn Thanh * So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu (tt) Khác nhau: Quota Thuế * Đặng Văn Thanh * QS QD PW QEX A B C Lợi ích của chính sách tự do xuất khẩu Q P D P0 Q0 S * Giá trong nước tăng * Lượng cầu giảm * Lượng cung tăng DCS = -A - B DPS = + A+B + C DNW = + C * Đặng Văn Thanh * Thuế xuất khẩu Giá trong nước giảm một khỏan đúng bằng tiền thuế Lượng cung giảm Lượng cầu trong nước tăng Lượng xuất khẩu giảm DCS = + a + b DPS = - a - b - c - d - e DG = d DWL = - c - e D DEX Q P PW(1 -t) PW S QD0 QS0 a b QD1 QS1 c d e DEX1 DT DT1 * Đặng Văn Thanh * Hạn ngạch xuất khẩu DCS = + a + b DPS = -a - b - c - d - e Người có quota = d DWL = - c - e D Q P Pq PW S QD0 QS0 a b QD1 QS1 c d e D +quota * Đặng Văn Thanh * So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu Giống nhau: Cùng tác động làm: giá trong nước giảm. lượng cung trong nước giảm. lượng cầu trong nước tăng. lượng xuất khẩu giảm. * Đặng Văn Thanh * So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu (tt) Khác nhau: Quota Thuế * Đặng Văn Thanh * Tĩm tắt Các mơ hình đơn giản của cung và cầu cĩ thể được sử dụng để phân tích các chính sách khác nhau của chính phủ. Ở mỗi trường hợp, thặng dư của người tiêu dùng và nhà sản xuất được sử dụng để xác định được và mất của người tiêu dùng và nhà sản xuất. * Đặng Văn Thanh * Tĩm tắt Khi chính phủ thực hiện việc đánh thuế hay trợ cấp đối với mặt hàng phi ngọai thương, giá cả sẽ khơng tăng lên hay giảm xuống bằng với lượng thuế hay trợ cấp. Các chính sách can thiệp của chính phủ thường dẫn đến mất mát xã hội (DWL). Can thiệp của chính phủ vào thị trường cạnh tranh khơng phải lúc nào cũng là điều xấu.