Bài giảng Nội dung cơ bản của hợp đồng thương mại

1LS.ThS. LEÂ MINH NHÖÏT 2LS.ThS. LEÂ MINH NHÖÏT 3• 1. Khaùi nieäm, daêïc ñieåm . • 2. Kyù keát, noäi dung hôïp ñoàng vaø caùc bieän phaùp baûo ñaûm thöïc hieän nghóa vuï . • 3. Caùc bieän phaùp cheá taøi vaø caùc tröôøng hôïp mieãn traùch nhieäm. • 4. Hôïp ñoàng voâ hieäu. • 5. Thôøi hieäu khieáu naïi vaø khôûi kieän. • 1. aùi ieä , aêïc ieå . • . ù eát, oäi g ï oà g aø caùc ieä aù aûo aû t ïc ieä g óa ï . • . aùc ieä aù c eá taøi aø caùc tr ø g ï ieã traùc ieä . • . ï oà g oâ ieä . • 5. øi ieä ieá aïi aø ûi ieä . 41 . KHAÙI NIEÄM, ÑAËC ÑIEÅM 1.1. Khaùi nieäm HÑTM : “Hôïp ñoàng thöông maïi laø söï thoûa thuaän ñeå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng thöông maïi treân laõnh thoå Vieät Nam vaø hoaït ñoäng thöông maïi ngoaøi laõnh thoå Vieät Nam neáu caùc beân thoûa thuaän aùp duïng luaät naøy hoaëc luaät nöôùc ngoaøi, ñieàu öôùc quoác teá maø Vieät Nam laø thaønh vieân coù qui ñònh aùp duïng luaät naøy.” (ñ.1 vaø ñ.2 cuûa LTM 2005) 1.1. aùi ieä : “ ôï oà g t ô g aïi laø s ï t oûa t aä eå t ïc ieä caùc oaït oä g t ô g aïi treâ laõ t oå ieät a aø oaït oä g t ô g aïi goaøi laõ t oå ieät a eá caùc beâ t oûa t aä aù ï g l aät aøy oaëc l aät ôùc goaøi, ieà ôùc oác teá aø ieät a laø t aø ieâ coù i ò aù ï g l aät aøy.” ( .1 aø .2 c ûa 2005) 5Hoaït ñoäng thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi, bao goàm mua baùn haøng hoùa, cung öùng dòch vu,ï ñaàu tö, xuùc tieán thöông maïi (goàm hoaït ñoäng khuyeán maïi, quaûng caùo thöông maïi, tröng baøy, giôùi thieäu haøng hoùa, dòch vuï vaø hoäi chôï trieån laõm thöông maïi) vaø caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôøi khaùc. Haøng hoùa trong hoaït ñoäng thöông maïi goàm taát caû caùc loaïi ñoäng saûn (keå caû ñoäng saûn hình thaønh trong töông lai) vaø nhöõng vaät gaén lieàn vôùi ñaát ñai. oaït oä g t g aïi laø oaït oä g aè ïc íc si l ïi, ao goà a aù aø g oùa, c g ù g òc ,ï aà t , ùc tieá t g aïi (goà oaït oä g eá aïi, aû g caùo t g aïi, tr g aø , gi ùi t ieä aø g oùa, òc ï aø oäi c ï trieå laõ t g aïi) aø caùc oaït oä g aè ïc íc si l øi aùc. aø g oùa tro g oaït oä g t g aïi goà taát caû caùc loaïi oä g saû ( eå caû oä g saû ì t aø tro g t g lai) aø õ g aät gaé lieà ùi aát ai. 62.2. Ñaëc ñieåm : •2.2.1. Veà muïc ñích : •- Muïc ñích ñeå xaùc laäp hôïp ñoàng thöông maïi laø nhaèm sinh lôïi töùc nhaèm tìm lôïi nhuaän (khoâng nhaát thieát phaûi coù lôïi nhuaän). •Hoaït ñoäng cuûa moät beân khoâng nhaèm muïc ñích sinh lôøi vôùi thöông nhaân treân laõnh thoå VN cuõng aùp duïng LTM ñeå giaûi quyeát trong tröôøng hôïp ñöôïc beân ñoù löïa choïn. . . aëc ieå : • . .1. eà ïc íc : •- ïc íc eå aùc laä ï oà g t g aïi laø aè si l ïi t ùc aè tì l ïi aä ( oâ g aát t ieát aûi coù l ïi aä ). • oaït oä g c ûa oät eâ oâ g aè ïc íc si l øi ùi t g aâ treâ laõ t oå c õ g aù ï g eå giaûi eát tro g tr ø g ï ïc eâ où l ïa c oï . 72.2.2. Veà chuû theå : - Chuû theå trong HÑTM chuû yeáu goàm caùc thöông nhaân (bao goàm toå chöùc kinh teá ñöôïc thaønh laäp hôïp phaùp, caù nhaân hoaït ñoäng thöông maïi moät caùch ñoäc laäp, thöôøng xuyeân vaø coù ÑKKD) . . . eà c û t eå : - û t eå tro g c û eá goà caùc t g aâ ( ao goà toå c ùc i teá ïc t aø laä ï aù , caù aâ oaït oä g t g aïi oät caùc oäc laä , t ø g eâ aø coù ) 82.2.3. Hình thöùc : - HÑTM ñöôc theå hieän baèng lôøi noùi, baèng vaên baûn hoaëc ñöôïc xaùc laäp baèng haønh vi cuï theå. Tröôøng hôïp phaùp luaät qui ñònh baèng vaên baûn thì phaûi tuaân theo hình thöùc naøy (TD : HÑ mua baùn haøng hoùa quoác teá, HÑ dòch vuï khuyeán maïi, HÑ dòch vuï quaûng caùo thöông maïi, HÑ dòch vuï tröng baøy, giôùi thieäu haøng hoùa, HÑ uûy thaùc mua baùn haøng hoùa, HÑ ñaïi lyù thöông maïi, HÑ gia coâng) - Giao dòch thöïc hieän baèng thoâng ñieäp döõ lieäu ñöôïc xem laø hình thöùc vaên baûn . . . ì t ùc : - c t eå ieä aè g lôøi oùi, aè g aê aû oaëc ïc aùc laä aè g aø i c ï t eå. r ø g ï aù l aät i ò aè g aê aû t ì aûi t aâ t eo ì t ùc aø ( : a aù aø g oùa oác teá, òc ï eá aïi, òc ï aû g caùo t g aïi, òc ï tr g aø , gi ùi t ieä aø g oùa, û t aùc a aù aø g oùa, aïi l ù t g aïi, gia coâ g) - iao òc t ïc ieä aè g t oâ g ieä õ lieä ïc e laø ì t ùc aê aû 92. KYÙ KEÁT, NOÄI DUNG HÔÏP ÑOÀNG . Ù Á , ÄI Ï À 2.1. Kyù keát hôïp ñoàng : • 2.1.1. Ñaïi dieän kyù keát : • - Do Ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät vaø Ngöôøi ñaïi dieän theo uûy quyeàn thöïc hieän. • Ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät laø Ngöôøi ñöôïc choïn ñöùng ñaàu toå chöùc (ngöôøi giöõ moät chöùc vuï cuï theå trong toå chöùc hoaëc ngöôøi ñöôïc toå chöùc löïa choïn vaø ghi trong ñieàu leä cuûa toå chöùc). • Nguôøi ñaïi dieän theo uûy quyeàn laø ngöôøi ñöôïc Ngöôøi ñaïi dieän theo phaùp luaät uûy quyeàn . .1. ù eát ï oà g : • .1.1. aïi ieä ù eát : • - o g øi aïi ieä t eo aù l aät aø g øi aïi ieä t eo û eà t ïc ieä . • g øi aïi ieä t eo aù l aät laø g øi ïc c oï ù g aà toå c ùc ( g øi gi õ oät c ùc ï c ï t eå tro g toå c ùc oaëc g øi ïc toå c ùc l ïa c oï aø g i tro g ieà leä c ûa toå c ùc). • g øi aïi ieä t eo û eà laø g øi ïc g øi aïi ieä t eo aù l aät û eà . 10 •- Vieäc uûy quyeàn thöïc hieän baèng hình thöùc do caùc beân thoûa thuaän tröø tröôøng hôïp PL qui ñònh baèng hình thöùc vaên baûn. Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn ñöôïc uûy quyeàn laïi cho ngöôøi thöù ba neáu ñöôïc Ngöôøi uûy quyeàn ñoàng yù . •- Ngöôøi uûy quyeàn khoâng chòu traùch nhieäm ñoái vôùi giao dòch vöôït phaïm vi uûy quyeàn, tröø tröôøng hôïp Ngöôøi uûy quyeàn ñoàng yù hoaëc bieát maø khoâng phaûn ñoái (ñ. 146 BLDS) •- ieäc û eà t ïc ieä aè g ì t ùc o caùc eâ t oûa t aä tr ø tr ø g ï i ò aè g ì t ùc aê aû . g øi ïc û eà ïc û eà laïi c o g øi t ù a eá ïc g øi û eà oà g ù . •- g øi û eà oâ g c ò traùc ieä oái ùi giao òc ït aï i û eà , tr ø tr ø g ï g øi û eà oà g ù oaëc ieát aø oâ g aû oái ( . 1 ) 11 •2.1.2. Thôøi ñieåm giao keát : •- Hôïp ñoàng ñöôïc giao keát vaøo thôøi ñieåm beân ñeà nghò nhaän ñöôïc traû lôøi chaáp nhaän giao keát. •- Khi heát thôøi haïn traû lôøi maø beân nhaän ñöôïc ñeà nghò vaãn im laëng, neáu coù thoûa thuaän im laëng laø söï traû lôøi chaáp nhaän giao keát. •- Thôøi ñieåm giao keát hôïp ñoàng baèng lôøi noùi laø thôøi ñieåm caùc beân ñaõ thoûa thuaän veà noäi dung cuûa hôïp ñoàng. •- Thôøi ñieåm giao keát hôïp ñoàng baèng vaên baûn laø thôøi ñieåm beân sau cuøng kyù vaøo vaên baûn. • .1. . øi ieå giao eát : •- ï oà g ïc giao eát aøo t øi ieå eâ eà g ò aä ïc traû l øi c aá aä giao eát. •- i eát t øi aï traû l øi aø eâ aä ïc eà g ò aã i laë g, eá coù t oûa t aä i laë g laø s ï traû l øi c aá aä giao eát. •- øi ieå giao eát ï oà g aè g l øi oùi laø t øi ieå caùc eâ aõ t oûa t aä eà oäi g c ûa ï oà g. •- øi ieå giao eát ï oà g aè g aê aû laø t øi ieå eâ sa c ø g ù aøo aê aû . 12 2.1.3. Chaám döùt hôïp ñoàng : Khi : - Hôïp ñoàng ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh. - Theo thoûa thuaän cuûa caùc beân. - Caù nhaân giao keát hôïp ñoàng cheát, phaùp nhaân hoaëc chuû theå khaùc chaâm döùt maø hôïp ñoàng phaûi do chính caù nhaân, phaùp nhaân hoaëc chuû theå ñoù thöïc hieän - Hôïp ñoàng bò huyû boû, bò ñôn phöông chaám döùt thöïc hieän. - Hôïp ñoàng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc do ñoái töôïng cuûa hôïp ñoàng khoâng coøn vaø caùc beân coù theå thoûa thuaän thay theá ñoái töôïng khaùc hoaëc boài thöôøng thieät haïi. - Caùc tröôøng hôïp khaùc do PL qui ñònh 13 2.2. Noäi dung hôïp ñoàng : •Goàm 2 phaàn chính : •* Phaàn ñaàu cuûa HÑ : •- Ghi ngaøy thaùng kyù hôïp ñoàng, tieâu ñeà, chi tieát veà caùc ñoái taùc. •* Phaàn noäi dung cuûa HÑ: •- Ghi caùc thoûa thuaän lieân quan ñeán giao dòch . . oäi g ï oà g : • oà aà c í : • aà aà c ûa : •- i gaø t aù g ù ï oà g, tieâ eà, c i tieát eà caùc oái taùc. • aà oäi g c ûa : •- i caùc t oûa t aä lieâ a eá giao òc 14 a).Caùc thoûa thuaän chính trong hôïp ñoàng : - Ñoái töôïng hôïp ñoàng (taøi saûn phaûi giao, coâng vieäc phaûi laøm hoaëc khoâng ñöôïc laøm) - Soá löôïng, chaát löôïng - Giaù , phöông thöùc thanh toaùn - Thôøi haïn, ñòa ñieåm, phöông thöùc thöïc hieän HÑ - Quyeàn vaø nghóa vuï caùc beân . - Traùch nhieäm do vi phaïm hôïp ñoàng. - Phaït vi phaïm hôïp ñoàng. - Caùc noäi dung khaùc (TD: thoûa thuaän veà baûo haønh, caùc tröôøng hôïp mieãn traùch nhieäm, …) a). aùc t oûa t aä c í tro g ôï oà g : - oái t ôï g ôï oà g (taøi saû aûi giao, coâ g ieäc aûi laø oaëc oâ g ôïc laø ) - oá l ôï g, c aát l ôï g - iaù , ô g t ùc t a toaù - ôøi aï , òa ieå , ô g t ùc t ïc ieä - eà aø g óa ï caùc eâ . - raùc ieä o i aï ôï oà g. - aït i aï ôï oà g. - aùc oäi g aùc ( : t oûa t aä eà aûo aø , caùc tr ôø g ôï ieã traùc ieä , ) 15 b). Caùc vaên baûn thoûa thuaän khaùc (keøm theo HÑ) : * Phuï luïc HÑ : - Nhaèm chi tieát moät soá ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng. Phuï luïc hôïp ñoàng coù hieäu löïc nhö hôïp ñoàng. Noäi dung cuûa phuï luïc khoâng ñöôïc traùi vôùi noäi dung cuûa hôïp ñoàng. - Tröôøng hôïp phuï luïc coù ñieàu khoaûn traùi vôùi noäi dung cuûa ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng thì ñieàu khoaûn naøy khoâng coù hieäu löïc, tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc. Neáu caùc beân chaáp nhaän phuï luïc hôïp ñoàng coù ñieàu khoaûn traùi vôùi ñieàu khoaûn trong HÑ thì coi nhö ñieàu khoaûn ñoù trong HÑ ñaõ ñöôïc söûa ñoåi. b). aùc aê baû t oûa t aä aùc ( eø t eo ) : ï l ïc : - aè c i tieát oät soá ieà oaû c ûa ôï oà g. ï l ïc ôï oà g coù ieä l ïc ôï oà g. oäi g c ûa ï l ïc oâ g ôïc traùi ôùi oäi g c ûa ôï oà g. - r ôø g ôï ï l ïc coù ieà oaû traùi ôùi oäi g c ûa ieà oaû tro g ôï oà g t ì ieà oaû aøy oâ g coù ieä l ïc, tr ø tr ôø g ôï coù t oûa t aä aùc. eá caùc beâ c aá aä ï l ïc ôï oà g coù ieà oaû traùi ôùi ieà oaû tro g t ì coi ieà oaû où tro g aõ ôïc s ûa oåi. 16 • @ Caùc vaán ñeà caàn löu yù khi soïan thaûo hôïp ñoàng : • . Ngoân ngöõ trong HÑ phaûi chính xaùc, cuï theå, ñôn nghóa • . Söû duïng töø thoâng duïng, phoå bieán, traùnh duøng caùc phöông ngöõ (tieáng ñòa phöông ) hoaëc tieáng loùng . Khoâng duøng nhöõng chöõ thöøa, tuøy tieän gheùp chöõ trong hôïp ñoàng 17 2.3. Caùc bieän phaùp baûo ñaûm thöïc hieän nghóa vuï: 2.3.1. Theá chaáp taøi saûn : - Theá chaáp taøi saûn laø vieäc beân theá chaáp duøng taøi saûn thuoäc sôû höõu cuûa mình ñeå baûo ñaûm thöïc hieän nghóa vuï ñoái vôùi beân nhaän theá chaáp vaø khoâng chuyeån giao taøi saûn ñoù cho beân nhaän theá chaáp maø do beân theá chaáp giöõ hoaëc thoûa thuaän giao cho ngöôøi thöù ba giöõ - Taøi saûn theá chaáp coù theå laø taøi saûn hình thaønh trong töông lai - Vieäc theá chaáp taøi saûn phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn rieâng hoaëc ghi trong hôïp ñoàng chính. Trong tröôøng hôïp phaùp luaät coù qui ñònh thì vaên baûn theá chaáp phaûi ñöôïc coâng chöùng, chöùng thöïc hoaëc ñaêng kyù. 18 2.3.2. Caàm coá taøi saûn : - Caàm coá taøi saûn laø vieäc moät beân (goïi laø beân caàm coá) giao taøi saûn thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa mình cho beân kia (goïi laø beân nhaän caàm coá) ñeå baûo ñaûm thöïc hieän nghóa vuï daân söï. - Vieäc caàm coá phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn, coù theå laäp thaønh vaên baûn rieâng hoaëc ghi trong hôïp ñoàng chính (khoâng qui ñònh phaûi coù coâng chöùng hoaëc chöùng thöïc) 19 2.3.3. Baûo laõnh : - Baûo laõnh laø vieäc ngöôøi thöù ba (goïi laø beân baûo laõnh) cam keát vôùi beân coù quyeàn (goïi laø beân nhaän baûo laõnh) seõ thöïc hieän thay cho beân coù nghóa vuï (goïi laø beân ñöôïc baûo laõnh) neáu khi ñeán thôøi haïn maø beân ñöôïc baûo laõnh khoâng thöïc hieän nghóa vuï hoaëc thöïc hieän khoâng ñuùng nghóa vuï. - Caùc beân cuõng coù theå thoûa thuaän veà vieäc beân baûo laõnh chæ phaûi thöïc hieän nghóa vuï khi beân ñöôïc baûo laõnh khoâng coù khaû naêng thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình. - Vieäc baûo laõnh phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn rieâng hoaëc ghi trong hôïp ñoàng chính. Trong tröôøng hôïp phaùp luaät coù qui ñònh thì vaên baûn baûo laõnh phaûi ñöôïc coâng chöùng, chöùng thöïc 20 2.3.4. Ñaët coïc : - Ñaët coïc laø vieäc moät beân giao cho beân kia moät khoaûn tieàn hoaëc kim khí quí, ñaù quí hoaëc vaät coù giaù trò khaùc trong moät thôøi gian ñeå baûo ñaûm giao keát hoaëc thöïc hieän hôïp ñoàng. - Neáu hôïp ñoàng ñöôïc giao keát, thöïc hieän thì taøi saûn ñaët coïc ñöôïc traû laïi cho beân ñaët coïc hoaëc ñöôïc tröø ñeå thöïc hieän nghóa vuï traû tieàn; - Neáu beân ñaët coïc töø choái vieäc giao keát, thöïc hieän hôïp ñoàng thì taøi saûn ñaët coïc thuoäc veà beân nhaän ñaët coïc; neáu beân nhaän ñaët coïc töø choái vieäc giao keát, thöïc hieän hôïp ñoàng thì phaûi traû cho beân ñaët coïc taøi saûn ñaët coïc vaø moät khoaûn tieàn töông ñöông giaù trò taøi saûn ñaët coïc tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc. - Vieäc ñaët coïc phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn. 21 2.3.5. Kyù cöôïc : - Kyù cöôïc laø vieäc beân thueâ taøi saûn laø ñoäng saûn, giao cho beân cho thueâ moät khoaûn tieàn hoaëc kim khí quí, ñaù quí hoaëc vaät coù giaù trò khaùc trong moät thôøi gian ñeå baûo ñaûm vieäc traû laïi taøi saûn thueâ. - Tröôøng hôïp taøi saûn thueâ ñöôïc traû laïi thì beân thueâ ñöôïc nhaän laïi taøi saûn kyù cöôïc sau khi tröø tieàn thueâ; neáu beân thueâ khoâng traû laïi taøi saûn thueâ thì beân cho thueâ coù quyeàn ñoøi laïi taøi saûn thueâ; neáu taøi saûn thueâ khoâng coøn ñeå traû laïi thì taøi saûn kyù cöôïc thuoäc veà beân kia. 22 2.3.6. Kyù quyõ : - Kyù quyõ laø vieäc beân coù nghóa vuï gôûi moät khoaûn tieàn hoaëc kim khí quí, ñaù quí hoaëc giaáy tôø coù giaù khaùc vaøo taøi khoaûn phong toûa taïi moät ngaân haøng ñeå baûo ñaûm vieäc thöïc hieän nghóa vuï. - Tröôøng hôïp beân coù nghóa vuï khoâng thöïc hieän hoaëc thöïc hieän khoâng ñuùng nghóa vuï thì beân coù quyeàn ñöôïc ngaân haøng nôi kyù quyõ thanh toaùn, boài thöôøng thieät haïi do beân coù nghóa vuï gaây ra sau khi tröø chi phí dòch vuï ngaân haøng. - Thuû tuïc gôûi vaø thanh toaùn do phaùp luaät veà ngaân haøng qui ñònh 23 2.3.7. Tín chaáp : - Tín chaáp chæ vieäc toå chöùc chính trò – xaõ hoäi taïi cô sôû baûo ñaûm baèng tín chaáp cho caù nhaân, hoä gia ñình ngheøo vay moät khoaûn tieàn taïi ngaân haøng hoaëc toå chöùc tín duïng khaùc ñeå saûn xuaát, kinh doanh, laøm dòch vuï theo qui ñònh cuûa Chính phuû . - Vieäc cho vay coù baûo ñaûm baèng tín chaáp phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn coù ghi roõ soá tieàn vay, muïc ñích vay, thôøi haïn vay, laõi suaát, quyeàn vaø nghóa vuï, traùch nhieäm cuûa ngöôøi vay, ngaân haøng, toå chöùc tín duïng cho vay vaø toå chöùc baûo ñaûm 24 3. CAÙC BIEÄN PHAÙP CHEÁ TAØI VAØ CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP MIEÃN TRAÙCH NHIEÄM 3.1. Caùc bieän phaùp cheá taøi khi thöïc hieän hôïp ñoàng : a). Huyû boû hôïp ñoàng - Huyû boû hôïp ñoàng laø vieäc baõi boû hoaøn toaøn (hoaëc moät phaàn) vieäc thöïc hieän nghóa vuï ghi trong hôïp ñoàng - Moät beân coù quyeàn huûy boû hôïp ñoàng khi xaûy ra haønh vi vi phaïm HÑ maø caùc beân ñaõ thoûa thuaän laø ñieàu kieän huûy boû hôïp ñoàng hoaëc moät beân vi phaïm cô baûn nghóa vuï HÑ. (Vi phaïm cô baûn laø söï vi phaïm hôïp ñoàng cuûa moät beân gaây thieät haïi cho beân kia ñeán möùc laøm cho beân kia khoâng ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa vieäc giao keát HÑ) 25 - Beân muoán huûy boû phaûi thoâng baùo ngay cho beân kia bieát. Tröôøng hôïp khoâng thoâng baùo, gaây thieät haïi cho beân kia thì phaûi boài thöôøng thieät haïi. - Khi hôïp ñoàng bò huûy boû, xem nhö hôïp ñoàng khoâng coù hieäu löïc töø thôøi ñieåm giao keát, caùc beân khoâng phaûi thöïc hieän caùc nghóa vuï ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tröø thoûa thuaän veà caùc quyeàn vaø nghóa vuï sau khi huyû boû hôïp ñoàng vaø veà giaûi quyeát tranh chaáp. - Caùc beân coù quyeàn ñoøi laïi lôïi ích do vieäc ñaõ thöïc hieän phaàn nghóa vuï cuûa mình theo hôïp ñoàng; neáu caùc beân ñeàu coù nghóa vuï hoaøn traû thì nghóa vuï cuûa hoï phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng thôøi; tröôøng hôïp khoâng theå hoaøn traû baèng chính lôïi ích ñaõ nhaän thì phaûi hoaøn baèng tieàn. - Beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi. 26 b). Ñình chæ thöïc hieän hôïp ñoàng : - Moät beân coù quyeàn ñình chæ (chaám döùt thöïc hieän HÑ) khi xaûy ra haønh vi vi phaïm maø caùc beân ñaõ thoûa thuaän laø ñieàu kieän ñình chæ hoaëc moät beân vi phaïm cô baûn nghóa vuï cuûa HÑ nhöng phaûi thoâng baùo ngay cho beân kia bieát - HÑ chaám döùt thöïc hieän töø thôøi ñieåm beân kia nhaän ñöôïc thoâng baùo ñình chæ - Khi HÑ bò ñình chæ, caùc beân khoâng phaûi tieáp tuïc thöïc hieän HÑ, beân ñaõ thöïc hieän nghóa vuï coù quyeàn yeâu caàu beân kia thanh toaùn hoaëc thöïc hieän nghóa vuï ñoái öùng - Beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi. 27 c). Taïm ngöøng thöïc hieän HÑ - Moät beân coù quyeàn taïm ngöøng thöïc hieän HÑ khi xaûy ra haønh vi vi phaïm maø caùc beân ñaõ thoûa thuaän laø ñieàu kieän taïm ngöøng thöïc hieän HÑ hoaëc moät beân vi phaïm cô baûn nghóa vuï cuûa HÑ nhöng phaûi thoâng baùo ngay cho beân kia bieát - Khi HÑ bò taïm ngöøng thöïc hieän, HÑ vaãn coøn hieäu löïc. - Beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi. - Tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc, beân bò vi phaïm khoâng ñöôïc aùp duïng cheá taøi taïm ngöøng thöïc hieän hôïp ñoàng, ñình chæ thöïc hieän hoaëc huûy boû hôïp ñoàng ñoái vôùi vi phaïm khoâng cô baûn 28 d). Buoäc thöïc hieän ñuùng hôïp ñoàng : - Buoäc thöïc hieän ñuùng hôïp ñoàng laø vieäc beân bò vi phaïm yeâu caàu beân vi phaïm thöïc hieän ñuùng HÑ hoaëc duøng caùc bieän phaùp khaùc ñeå HÑ ñöôïc thöïc hieän vaø chòu caùc chi phí phaùt sinh. - Trong thôøi gian aùp duïng cheá taøi naøy, beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi vaø phaït vi phaïm nhöng khoâng ñöôïc aùp duïng caùc cheá taøi khaùc tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc. - Beân bò vi phaïm coù theå gia haïn thôøi gian hôïp lyù ñeå beân vi phaïm thöïc hieän nghóa vuï hôïp ñoàng. Neáu beân vi phaïm khoâng thöïc hieän cheá taøi buoäc thöïc hieän HÑ trong thôøi haïn maø beân bò vi phaïm aán ñònh thì beân bò vi phaïm coù quyeàn aùp duïng caùc cheá taøi khaùc. 29 ñ). Phaït hôïp ñoàng : - Phaït hôïp ñoàng laø khoaûn tieàn beân vi phaïm traû cho beân bò vi phaïm do vi phaïm HÑ neáu trong HÑ coù thoûa thuaän tröø caùc tröôøng hôïp ñöôïc mieãn traùch nhieäm - Möùc phaït ñoái vôùi moät vi phaïm hoaëc toång möùc phaït ñoái vôùi nhieàu vi phaïm do caùc beân thoûa thuaän trong HÑ nhöng khoâng quaù 8% tính treân giaù trò phaàn vi phaïm - Tröôøng hôïp beân vi phaïm HÑ chaäm thanh toaùn thì beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu traû tieàn laõi treân soá tieàn chaäm traû theo laõi suaát nôï quaù haïn trung bình treân thò tröôøng taïi thôøi ñieåm thanh toaùn töông öùng vôùi thôøi gian chaäm traû, tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc hoaëc PL coù qui ñònh khaùc 30 e). Boài thöôøng thieät haïi : - Boài thöôøng thieät haïi laø vieäc beân vi phaïm boài thöôøng nhöõng toån thaát do haønh vi vi phaïm hôïp ñoàng gaây ra cho beân bò vi phaïm - Giaù trò boài thöôøng thieät haïi bao goàm giaù trò toån thaát thöïc teá, tröïc tieáp maø beân bò vi phaïm phaûi chòu do beân vi phaïm gaây ra vaø khoaûn lôïi tröïc tieáp maø beân bò vi phaïm ñaùng leõ ñöôïc höôûng neáu khoâng coù haønh vi vi phaïm - Beân yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi phaûi chöùng minh toån thaát, möùc ñoä toån thaát do haønh vi vi phaïm gaây ra vaø khoaûn lôïi tröïc tieáp maø beân bò vi phaïm ñaùng leõ ñöôïc höôûng neáu khoâng coù haønh vi vi phaïm. - Beân yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi phaûi aùp duïng caùc bieän phaùp hôïp lyù ñeå haïn cheá toån thaát; neáu khoâng beân vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu giaûm bôùt giaù trò tieàn boài thöôøng baèng möùc toån thaát coù theå haïn cheá ñöôïc. 31 * Quan heä giöõa phaït vi phaïm vaø boài thöôøng thieät haïi : - Tröôøng hôïp caùc beân khoâng coù thoûa thuaän phaït vi phaïm thì beân bò vi phaïm chæ coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi - Tröôøng hôïp caùc beân coù thoûa thuaän phaït vi phaïm thì beân bò vi phaïm coù quyeàn yeâu caàu boài thöôøng thieät haïi vaø phaït vi phaïm. 32 3.2. Caùc tröôøng hôïp mieãn traùch nhieäm : Chæ caùc tröôøng hôïp beân vi phaïm khoâng phaûi chòu traùch nhieäm (mieãn) ñoái vôùi caùc cheá taøi khi coù moät trong soá caùc caên cöù luaät ñònh. Beân vi phaïm ñöôïc mieãn traùch nhieäm trong nhöõng tröôøng hôïp sau ñaây : - Xaûy ra tröôøng hôïp mieãn traùch nhieäm maø caùc beân ñaõ thoûa thuaän. - Xaûy ra söï kieän baát khaû khaùng. - Haønh vi vi phaïm cuûa moät beân hoaøn toaøn do loãi cuûa beân kia. - Haønh vi vi phaïm cuûa moät beân do thöïc hieän quyeát ñònh cuûa cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn maø caùc beân khoâng theå bieát ñöôïc vaøo thôøi ñieåm giao keát hôïp ñoàng Beân vi phaïm coù nghóa vuï chöùng minh caùc tröôøng hôïp mieãn traùch nhieäm 33 4. HÔÏP ÑOÀNG VOÂ HIEÄU VAØ XÖÛ LYÙ HÔÏP ÑOÀNG VOÂ HIEÄU 4.1. Khaùi nieäm : Hôïp ñoàng voâ hieäu laø caùc tröôøng hôïp hôïp ñoàng bò Toøa aùn coi nhö khoâng coù giaù trò töø luùc kyù keát 34 4.2. Caùc tröôøng hôïp voâ hieäu : 4.2.1. Voâ hieäu toaøn boä : Caùc tröôøng hôïp toaøn boä HÑ xem nhö khoâng coù giaù trò thöïc hieän trong caùc tröôøng hôïp : a). Vi phaïm ñieàu caám cuûa phaùp luaät, traùi ñaïo ñöùc XH : - Ñieàu caám cuûa phaùp luaät laø nhöõng qui ñònh cuûa phaùp luaät khoâng cho pheùp chuû theå thöïc hieän nhöõng haønh vi nhaát ñònh. - Ñaïo ñöùc xaõ hoäi laø nhöõng chuaån möïc öùng xöû chung giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong ñôøi soáng XH, ñöôïc coäng ñoàng thöøa nhaän vaø toân troïng. 35 b). Noäi dung giao dòch laø giaû taïo : - Khi caùc beân xaùc laäp giao dòch moät caùch giaû taïo nhaèm che daáu moät giao dòch khaùc thì giao dòch giaû taïo voâ hieäu, coøn giao dòch bò che daáu vaãn coù hieäu löïc tröø tröôøng hôïp giao dòch ñoù cuõng bò phaùp luaät coi laø voâ hieäu - Tröôøng hôïp xaùc laäp giao dòch giaû taïo nhaèm troán traùnh nghóa vuï vôùi ngöôøi thöù ba thì giao dòch ñoù voâ hieäu 36 c). Giao dòch do ngöôøi chöa thaønh nieân, ngöôøi maát naêng löïc haønh vi hoaëc haïn cheá naêng löïc haønh vi daân söï xaùc laäp, thöïc hieän : Khi giao dòch do caùc ñoái töôïng treân xaùc laäp, thöïc hieän thì theo yeâu caàu cuûa ngöôùi ñaïi dieän cuûa ngöôøi ñoù, Toøa aùn tuyeân boá giao dòch ñoù voâ hieäu neáu theo qui ñònh cuûa phaùp luaät, giao dòch naøy phaûi do ngöôøi ñaïi dieän cuûa hoï xaùc laäp, thöïc hieän 37 d). Giao dòch do bò löøa doái, ñe doaï : - Löøa doái trong giao dòch laø haønh vi coá yù cuûa moät beân hoaëc cuûa ngöôøi thöù ba nhaèm laøm cho beân kia hieåu sai leäch veà chuû theå, tính chaát cuûa ñoái töôïng hoaëc noäi dung cuûa giao dòch neân ñaõ xaùc laäp giao dòch ñoù. - Ñe doaï trong giao dòch laø haønh vi coá yù cuûa moät beân hoaëc cuûa ngöôøi thöù ba laøm cho beân kia buoäc phaûi thöïc hieän giao dòch nhaèm traùnh thieät haïi veà tính maïng, söùc khoeû, danh döï, uy tín, nhaân phaåm, taøi saûn cuûa mình hoaëc cuûa mình hoaëc cuûa cha, meï, vôï, choàng, con cuûa mình. - Beân bò löøa doái hoaëc bò ñe doaï thì coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn tuyeân boá giao dòch ñoù laø voâ hieäu. 38 ñ). Giao dòch do bò nhaàm laãn : - Khi moät beân coù loãi voâ yù laøm cho beân kia nhaàm laãn veà noäi dung cuûa giao dòch maø xaùc laäp thì beân bò nhaàm laãn coù quyeàn yeâu caàu beân kia thay ñoåi noäi dung cuûa giao dòch ñoù, neáu beân kia khoâng chaáp nhaän thì beân bò nhaàm laãn coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn tuyeân boá giao dòch voâ hieäu. - Tröôøng hôïp moät beân do loãi coá yù laøm cho beân kia nhaàm laãn veà noäi dung cuûa giao dòch thì giaûi quyeát nhö giao dòch bò löøa doái, ñe doaï 39 e) Giao dòch do ngöôøi xaùc laäp khoâng nhaän thöùc vaø laøm chuû ñöôïc haønh vi cuûa mình : - Ngöôøi coù naêng löïc haønh vi daân söï nhöng ñaõ xaùc laäp giao dòch vaøo ñuùng thôøi ñieåm khoâng nhaän thöùc vaø laøm chuû ñöôïc haønh vi cuûa mình thì coù quyeàn yeâu caàu Toøa aùn tuyeân boá giao dòch ñoù voâ hieäu . 40 g). Khi giao dòch khoâng tuaân thuû qui ñònh veà hình thöùc: Trong tröôøng hôïp phaùp luaät qui ñònh hình thöùc giao dòch laø ñieàu kieän coù hieäu löïc cuûa giao dòch maø caùc beân khoâng tuaân theo thì theo yeâu caàu cuûa moät hoaëc caùc beân, Toøa aùn, cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn khaùc quyeát ñònh, buoäc caùc beân thöïc hieän qui ñònh veà hình thöùc cuûa giao dòch ñoù trong moät thôøi haïn, quaù haïn ñoù maø khoâng thöïc hieän thì giao dòch laø voâ hieäu 41 h). Khi coù ñoái töôïng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc : - Trong tröôøng hôïp ngay töø khi kyù keát , hôïp ñoàng coù moät hoaëc nhieàu phaàn cuûa ñoái töôïng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc vì lyù do khaùch quan thì hôïp ñoàng bò voâ hieäu. - Tröôøng hôïp khi giao keát hôïp ñoàng maø moät beân bieát hoaëc phaûi bieát veà vieäc hôïp ñoàng coù ñoái töôïng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc, nhöng khoâng thoâng baùo cho beân kia bieát neân beân kia ñaõ giao keát hôïp ñoàng thì phaûi boài thöôøng thieät haïi cho beân kia tröø tröôøng hôïp beân kia bieát hoaëc phaûi bieát veà vieäc hôïp ñoàng coù ñoái töôïng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc . 42 4..2. Voâ hieäu töøng phaàn : - Khi moät phaàn cuûa giao dòch voâ hieäu nhöng khoâng aûnh höôûng ñeán hieäu löïc cuûa caùc phaàn coøn laïi cuûa hôïp ñoàng. - Nhöõng hôïp ñoàng kyù vöôït quaù phaïm vi uûy quyeàn thì phaàn vöôït quaù ñoù bò coi laø voâ hieäu . Thôøi hieäu yeâu caàu Toøa aùn tuyeân boá hôïp ñoàng voâ hieäu ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp vi phaïm ñieàu caám cuûa phaùp luaät, traùi ñaïo ñöùc XH vaø noäi dung giao dòch laø giaû taïo khoâng bò haïn cheá ; ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp khaùc laø 2 naêm keå töø ngaøy giao dòch ñöôïc xaùc laäp 43 4.3. Xöû lyù hôïp ñoàng TM voâ hieäu : - Giao dòch voâ hieäu khoâng laøm phaùt sinh, thay ñoåi, chaám döùt quyeàn, nghóa vuï cuûa caùc beân keå töø thôøi ñieåm xaùc laäp. - Khi hôïp ñoàng bò coi laø voâ hieäu thì caùc beân phaûi khoâi phuïc laïi tình traïng ban ñaàu, hoaøn traû cho nhau nhöõng gì ñaõ nhaän; neáu khoâng hoaøn traû ñöôïc baèng hieän vaät thì phaûi hoaøn traû baèng tieàn tröø tröôøng hôïp taøi saûn giao dòch, hoa lôïi, lôïi töùc thu ñöôïc bò tòch thu theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. - Beân coù loãi gaây thieät haïi phaûi boài thöôøng 44 - Tröôøng hôïp giao dòch voâ hieäu nhöng taøi saûn giao dòch laø ñoäng saûn khoâng phaûi ñaêng kyù quyeàn sôû höõu ñaõ ñöôïc chuyeån giao baèng moät giao dòch khaùc cho ngöôøi thöù ba ngay tình thì giao dòch vôùi ngöôøi thöù ba vaãn coù hieäu löïc, tröø tröôøng hôïp ngöôøi chieám höõu ngay tình coù ñöôïc ñöôïc ñoäng saûn naøy thoâng qua hôïp ñoàng khoâng coù ñeàn buø vôùi ngöôøi khoâng coù quyeàn ñònh ñoïat taøi saûn; - Tröôøng hôïp hôïp ñoàng naøy laø hôïp ñoàng coù ñeàn buø thì chuû sôû höõu coù quyeàn ñoøi laïi ñoäng saûn neáu ñoäng saûn ñoù bò laáy caép, bò maát hoaëc tröôøng hôïp khaùc bò chieám höõu ngoøai yù chí cuûa chuû sôû höõu 45 - Tröôøng hôïp taøi saûn giao dòch laø baát ñoäng saûn hoaëc laø ñoäng saûn phaûi ñaêng kyù quyeàn sôû höõu ñaõ ñöôïc chuyeån giao baèng moät giao dòch khaùc cho ngöôøi thöù ba ngay tình thì giao dòch vôùi ngöôøi thöù ba bò voâ hieäu, tröø tröôøng hôïp ngöôøi thöù ba ngay tình nhaän ñöôïc taøi saûn naøy thoâng qua baùn ñaáu giaù hoaëc giao dòch vôùi ngöôøi maø theo baûn aùn, quyeát ñònh cuûa cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn laø chuû sôû höõu taøi saûn nhöng sau ñoù ngöôøi naøy khoâng phaûi laø chuû sôû höõu taøi saûn do baûn aùn, quyeát ñònh bò huûy, söûa 46 5.THÔØI HIEÄU KHIEÁU NAÏI VAØ KHÔÛI KIEÄN 5.1.Thôøi haïn khieáu naïi : Neáu caùc beân khoâng coù thoûa thuaän khaùc thì thôøi haïn khieáu naïi nhö sau : + 3 thaùng keå töø ngaøy giao haøng ñoái vôùi khieáu naïi veà soá löôïng + 6 thaùng keå töø ngaøy giao haøng ñoái vôùi khieáu naïi veà chaát löôïng; tröôøng hôïp haøng hoùa coù baûo haønh thì thôøi haïn khieáu naïi laø 3 thaùng keå töø ngaøy heát haïn baûo haønh. + 9 thaùng keå töø ngaøy beân vi phaïm phaûi hoaøn thaønh nghóa vuï theo hôïp ñoàng hoaëc trong tröôøng hôïp coù baûo haønh thì keå töø ngaøy heát thôøi haïn baûo haønh ñoái vôùi khieáu naïi veà caùc vi phaïm khaùc. + 14 ngaøy keå töø ngaøy giao haøng cho ngöôøi nhaän ñoái vôùi thöông nhaân kinh doanh dòch vuï logistics 47 5.2.Thôøi hieäu khôûi kieän : + Thôøi hieäu khôûi kieän aùp duïng ñoái vôùi caùc tranh chaáp thöông maïi laø 2 naêm keå töø thôøi ñieåm quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp bò xaâm phaïm. + Thôøi hieäu laø 9 thaùng keå töø ngaøy giao haøng ñoái vôùi tranh chaáp veà kinh doanh dòch vuï logistics