Bài giảng môn: Nguyên lý kế toán

BÀI GIẢNG Môn: NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN GV: Nguyễn Thị Hằng Ngaị Trường ñại học ngân hàng TP.HCM Khoa kế toán – kiểm toán 2TÀI LIỆU HỌC TẬP • Giáo trình Nguyên lý kế toán (Lý thuyết, bài tập và bài giải) – Trường ñại học ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. XB 2007 • Nguyên lý kế toán – Trường ñại học Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh. • Luật kế toán. • Chuẩn mực kế toán Việt Nam. 3NỘI DUNG MÔN HỌC • Chương 1: Tổng quan về kế toán • Chương 2: Chứng từ kế toán và kiểm kê tài sản • Chương 3: Tài khoản và ghi sổ kép • Chương 4: Tính giá các ñối tượng kế toán • Chương 5: Tổng hợp – Cân ñối kế toán • Chương 6: Kế toán quá trình sản xuất kinh doanh chủ yếu của ñơn vị sản xuất • Chương 7: Sổ kế toán và hình thức kế toán • Chương 8: Tổ chức công tác kế toán và kiểm tra kế toán Chương 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN 5CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN I. Một số vấn ñề chung về kế toán II. ðối tượng của kế toán III. Các phương pháp kế toán IV. Yêu cầu và các nguyên tắc kế toán cơ bản 6I. MỘT SỐ VẤN ðỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN 1.1 Khái niệm và phân loại hạch toán 1.2 Khái niệm kế toán 1.3 Lịch sử ra ñời của kế toán 1.4 Chức năng của kế toán 1.5 Phân loại kế toán 7HT là hoạt ñộng quan sát, ño lường, tính toán, ghi chép của con người ñối với các hoạt ñộng kinh tế xảy ra trong quá trình TSX xã hội, nhằm thu nhận những thông tin về quá trình ñó phục vụ cho công tác kiểm tra chỉ ñạo các họat ñộng kinh tế ñảm bảo cho quá trình TSX xã hội ñem lại hiệu quả cao ñáp ứng nhu cầu sản xuất và ñời sống xã hội. 1.1 Khái niệm và Phân loại Hạch toán 8CÁC LOẠI HẠCH TOÁN • Hạch toán nghiệp vụ: Là sự quan sát, phản ánh và giám ñốc trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể. Hạch toán thống kê: các hiện tượng kinh tế xã hội theo quy luật số lớn nhằm rút ra ñược tính quy luật trong sự vận ñộng và phát triển của các ht này Hạch toán kế toán: Qsát, ño lường, tính toán và ghi chép lại tình hình Tài s
n và vn ñng ca tài s
n  các ñơn v, t ch c kinh t. 9Chính xaùc, mang tính phaùp lyù.Töông ñoái Cuï theåKeát quaû Phaûn aùnh vaø giaùm saùtRuùt ra quy luaät Ruùt ra ñònh möùc Chöùc naêng Phối hợp heä thoáng caùc p/phaùp như: lập chöùng töø, kieåm tra, tính giaù thaønh, ghi soå keùp, lập baùo caùo taøi chính. Ñieàu tra – choïn maãu – phaân tích – toång hôïp – ruùt ra keát luaän Quan saùt tröïc tieáp Phöông phaùp Giaù trò (chuû yeáu) Tuøy ñoái töôïng Hieän vaät (chuû yeáu) Thöôùc ño Lónh vöïc kinh teáMọi lónh vöïc (kinh teá, xaõ hoäi, moâi tröôøng, vaên hoùa) - Lónh vöïc kyõ thuaät cuï theå Phaïm vi Laø coâng vieäc ghi cheùp, tính toaùn tình hình taøi saûn cuûa DN trong quaù trình söû duïng vaøo hoaït ñoäng SXKD Laø coâng vieäc ng/cöùu caùc hình thaùi XH soá lôùn trong moái lieân heä maët chaát vôùi maët löôïng theo th/gian vaø ñòa ñieåm cuï theå. Laø coâng vieäc quan saùt ghi cheùp töøng loaïi nghieäp vuï kyõ thuaät. Noäi dung Haïch Toaùn Keá ToaùnHaïch Toaùn Thoáng KeâHaïch Toaùn Nghieäp Vuï Chæ tieâu 10 1.2 Khái niệm Kế toán “Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao ñộng”. (ðiều 4 – Luật kế toán) “Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiể tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao ñộng”. (ðiều 4 – Luật kế toán) “Kế toán là nghệ thuật ghi chép, phân loại và tổng hợp một cách có ý nghĩa dưới hình thức tiền tệ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và giải trình kết quả ghi chép này”. (Viện kế toán công chứng mỹ - 1941) “Kế toán là nghệ thuật ghi chép, phân loại và tổng hợp ột cách có ý nghĩa dưới hình thức tiền tệ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và giải trình kết quả ghi chép này”. (Viện kế toán công chứng mỹ - 1941) 11 + Theo cuèn Tõ ®iÓn thuËt ngữ kÕ to¸n cña PGS.TS ðÆng Văn Thanh: “KÕ to¸n lµ quy trình ghi chÐp, ®¸nh gi¸, chuyÓn ®æi vµ th«ng tin vÒ c¸c sè liÖu tµi chÝnh”. + Theo Ronald thacker – tác giả cuốn Nguyên lý kế toán Mỹ: Kế toán là phương pháp cung cấp thông tin cần thiết cho quản lý có hiệu quả và ñể ñánh giá hoạt ñộng của một tổ chức + Trong cuèn KÕ to¸n - c¬ së cña c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, cña c¸c t¸c gi¶ Walter.B.Meisg, Robert F.Meigs cho rằng: “ KÕ to¸n lµ nghÖ thuËt ®o l−êng, ph¶n ¸nh, truyÒn ®¹t vµ gi¶i thÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh ”. “ Kế toán là: Ngôn ngữ của kinh doanh” 12 Như vậy: ðứng trên các góc ñộ khác nhau có những quan ñiểm khác nhau về kế toán + Theo quan ñiểm của các nhà khoa học: KT là khoa học ... Từ ñó phải nghiên cứu về kế toán có cơ sở phương pháp luận + Theo quan ñiểm các nhà quản lý: KT là công cụ của quản lý Từ ñó phải sử dụng kế toán như một công cụ phục vụ quản lý + Theo quan ñiểm các nhà kinh doanh: KT là ngôn ngữ kinh doanh Từ ñó phải tổ chức cung cấp số liệu cho người sử dụng thông tin ... + Theo quan ñiểm của những người làm công việc KT : KT là công việc ghi chép... Từ ñó phải thực hiên công việc kế toán như một nghề nghiệp trong xã hội. 13 Hệ thống kế toán kép Kế toán ra ñời cách ñây khoảng 3000, 4000 năm trước CN Hạch toán kế toán theo kiểu ghi ñơn. 1.3. Lịch sử ra ñời của kế toán Keá toaùn thöïc söï ra ñôøi vaø phaùt trieån khi coù söï hình thaønh cuûa chöõ vieát vaø soá hoïc sô caáp. 14 Luca Paciloi (1445-1510) • Luca Pacioli và tác phẩm Summa de Arimethica Geomatria Proportioni et Proportionalità (1494) • Sự phát triển của nền kinh tế thế kỷ 16 dẫn ñến sự phát triển các kỹ thuật kế toán tài chính và kế toán quản trị phục vụ cho nền kinh tế. 15 1.4 Chức năng của Kế toán Thông tin Kiểm tra - Tình hình tài chính - Kết quả hoạt ñộng sản xuất kinh doanh - Thông tin bổ sung - Tính trung thực, hợp lý của thông tin - Tình hình chấp hành chính sách, chế ñộ kế toán của ñơn vị 16 1.4 Chức năng của Kế toán Các hoạt ñộng kinh doanhCác hoạt ñộng kinh doanh Người sử dụngthông tin Phản ánh Ghi chép Dữ liệu Xử lý Phân loại, sắp xếp Thông tin Báo cáo, truyền tin HỆ THỐNG KẾ TOÁN 17 1.4 Chức năng của Kế toán Người sử dụng thông tin -ðánh giá kết quả -Ra quyết ñịnh kinh tế -ðánh giá tình hình hoạt ñộng SXKD. -Quyết ñịnh ñầu tư , cho vay -Tổng hợp số liệu -ðề ra chính sách, luật lệ… NHÀ QUẢN TRỊ NGƯỜI CÓ LỢI ÍCHTRỰC TIẾP NGƯỜI CÓ LỢI ÍCH GIÁN TIẾP 18 Thông tin kế toán Quá trình kế toán NGười ra quyết ñịnh Các hoạt ñộng kinh tế Các hành ñộng (các quyết ñịnh) Kế toán “kết nối” người ra quyết ñịnh với các hoạt ñộng kinh tế - và với kết quả của các quyết ñịnh của họ. 19 Các chức năng cơ bản của một hệ thống kế toán
Tóm tắt và truyền ñạt thông tin ñến người ra quyết ñịnh.  Phân nhóm các giao dịch tương tự ñể tạo các báo cáo hữu ích  Phân tích và ghi nhận các giao dịch kinh tế. 20 1.5.1. Phân loại theo tính chất và ñối tượng sử dụng thông tin 1.5.2. Phân loại theo lĩnh vực hoạt ñộng 1.5.3. Phân loại theo phương pháp ghi nhận 1.5 Phân loại kế toán. l i t 21 Theo cách phân loại này kế toán ñược chia làm hai loại: Kế toán tài chính Kế toán quản trị. 1.5.1. Phân loại theo tính chất và ñối tượng sử dụng thông tin . . . l i t e tí c t i t s t ti 22 1.5.1 Phân loại KT theo tính chất và ñối tượng sử dụng TT Kế toán tài chính • Cung cấp thông tin cho ñối tượng bên ngoài doanh nghiệp. • Trình bày thông tin trong kỳ kinh doanh • Số liệu chính xác, khách quan • Có tính pháp lệnh Kế toán quản trị • Cung cấp thông tin cho nội bộ doanh nghiệp (Người quản lý). • Trình bày thông tin ñể dự báo cho tương lai. • Số liệu thích hợp, linh ñộng. • Không có tính pháp lệnh 23 Kế toán doanh nghiệp Kế toán công trong các ñơn vị hành chính sự nghiệp 1.5.2. Phân loại theo lĩnh vực hoạt ñộng. . . l i t le ĩ c t 24 Kế toán dựa trên cơ sở tiền: Là việc ghi nhận nghiệp vụ dựa trên số tiền thực thu hay thực chi Kế toán dồn tích: Là việc ghi nhận nghiệp vụ theo thời ñiểm phát sinh, không phụ thuộc vào số tiền trong nghiệp vụ ñã thực thu hay thực chi. 1.5.3. Phân loại theo phương pháp ghi nhận. . . l i t e i 25 2.1 Kết cấu tài sản (Tài sản) 2.2 Nguồn hình thành tài sản (Nguồn vốn) 2.3 Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn 2.4 Quá trình vận ñộng của tài sản 2.5 ðặc ñiểm của ñối tượng kế toán II. ðỐI TƯỢNG CỦA KẾ TOÁN 26 ðối tượng của kế toán • Tài s
n trong mi quan h 2 mt vi ngun hình thành tài s
n; • Tài s
n trong s vn ñng ca nó; • Và các mi quan h kinh t pháp lí din ra  ñơn v 27 • ðối tượng kế toán - Tài sản: ðược biểu hiện bằng tiền Vốn kinh doanh ðược hình thành từ ñâu Nguồn vốn KD - Vận ñộng của TS Các quá trình KD Vậy ñối tượng kế toán cụ thể trong các DN là : Tài s
n, N ph
i tr
, NV ch s hu, doanh thu, chi phí, kt qu
KD, các quá trình kinh doanh 28 Kết cấu của tài sản cho biết tài sản gồm những gì và ñược phân bổ như thế nào Nguồn hình thành nên tài sản cho biết tài sản do ñâu mà có. ết c c t i s c iết t i s ì c t ế ì t ê t i s c iết t i s c . ðối tượng của kế toán 29 2.1 Kết cấu tài sản (Tài sản) TÀI SẢN: - Là nguồn lực kinh tế - Do ñơn vị kiểm soát - Có khả năng mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai - ðược hình thành từ giao dịch trong quá khứ TÀI SẢN = VỐN = TÀI NGUYÊN KINH TẾ 30 Vốn bằng tiền & các khoản ðầu tư N. hạn Vốn trong Thanh toán Vốn dự trữ sx Kinh doanh TSCð ðầu tư dài hạn Vốn lưu ñộng Vốn cố ñịnh Vốn Kinh doanh -TM tại quĩ - TGNH, kho bạc, cty TC - Chứng khóan ngắn hạn - Vốn góp LD ngắn hạn - PTKH, TƯCNV, PT khác - NVL, CCDC, SPdở dang, TP, Hàng hóa -TSCðHH, TSCðVH, TSCð thuê TC. - CK dài hạn, Vốn góp LD dài hạn, ñầu tư kinh doanh bất ñộng sản 2.1 Kết cấu tài sản 31 Nguồn vốn • Là những nguồn tạo nên tài sản của ñơn vị, doanh nghiệp. Gồm: 2 nguồn chính NGuồn từ các chủ nợ, với ngày ñến hạn xác ñịnh, và thường chịu lãi suất. Nguồn vốn từ các chủ sở hữu Nợ phải trảNợ phải trả Vốn chủ sở hữuVốn chủ sở hữu 32 VN CH S HU Vốn góp của CSH Lợi nhuận giữ lại Cổ phiếu phát hành (ñ/v cty cổ phần) + LN ròng (LN sau thuế) - Cổ tức 2.2 Nguồn hình thành tài sản (Nguồn vốn) 33 Thay ñổi của VCSH •Khoản ñầu tư (góp vốn) của các CSH •LN từ hoạt ñộng kinh doanh •Khoản hoàn trả hoặc phân phối cho các CSH •Lỗ từ hoạt ñộng KD 34 Vay ngắn hạn PTNB; PTCNV, PTPNK; Thuế...NN Vay dài hạn Nợ dài hạn khác... NVKD; NVðTXDCB; Quỹ ðTPT; Quỹ KTPL; Lợi nhuận chưa PP Nợ PT Nợ Ngắn hạn Nợ Dài hạn NV chủ SH NV KD 2.2 Nguồn hình thành tài sản (Nguồn vốn) 35 TS trong mối quan hệ 2 mặt với nguồn hình thành tài sản TÀI SẢN = NGUỒN VỐN TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU CÁC NGUỒN LỰC KINH TẾ MÀ DN SỬ DỤNG AI LÀ NGƯỜI CUNG CẤP CÁC NGUỒN LỰC KINH TẾ CHO DN HAY QUYỀN SỞ HỮU ðỐI VỚI CÁC NGUỒN LỰC NÀY. Hai mặt của cùng một lượng giá trị 36 BẢNG CÂN ðỐI KẾ TOÁN B. Vốn chủ sở hữu I. Vốn chủ sở hữu II. Nguồn kinh phí và các quỹ B. Tài sản dài hạn I. Các khoản phải thu dài hạn II. Tài sản cố ñịnh III. Bất ñộng sản ñầu tư IV. Các khoản ñầu tư tài chính dài hạn V. Tài sản dài hạn khác A. Nợ phải trả I. Nợ ngắn hạn II. Nợ dài hạn A. Tài sản ngắn hạn I. Tiền và các khoản tương ñương tiền II. Các khoản ñầu tư tài chính ngắn hạn III. Các khoản phải thu IV. Hàng tồn kho V. Tài sản ngắn hạn khác Tổng cộng nguồn vốnTổng cộng tài sản NGUỒN VỐNTÀI SẢN 37 2.3 Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn • ∑Tài sản = ∑Nguồn vốn • ∑Nguồn vốn=Nợ phải trả+Vốn CSH • ∑Tài sản=Nợ phải trả+Vốn CSH • Vốn CSH= ∑Tài sản-Nợ phải trả TÀI SẢN CỦA ðƠN VỊ LUÔN VẬN ðỘNG KHÔNG NGỪNG QUA CÁC GIAI ðOẠN KHÁC NHAU
TÍNH CÂN ðỐI: ∑Tài sản = ∑Nguồn vốn TÀI SẢN CỦA ð N VỊ LU N VẬN ð N KH N N N UA CÁC IAI ð ẠN KHÁC NHAU TÍ I: Tài sản = guồn vốn 38 2.4 Quá trình vận ñộng của tài sản CHU KỲ HOẠT ðỘNG CỦA ðƠN VỊ SẢN XUẤT T……H……SX……H’……T’ CHU KỲ HOẠT ðỘNG CỦA ðƠN VỊ THƯƠNG MẠI T………H……..T’ CHU KỲ HOẠT ðỘNG CỦA ðƠN VỊ KINH DOANH TIỀN TỆ T…………T’ 39 2.4 Quá trình vận ñộng của tài sản Tiền Nguyên vật liệu, CCDC … Khoản phải thu Thành phẩm QUÁ TRÌNH CUNG CẤP QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT CHU KỲ HOẠT ðỘNG CỦA ðƠN VỊ SẢN XUẤT 40 2.4 Quá trình vận ñộng của tài sản Tiền Hàng hóa Khoản phải thu GIAI ðOẠN MUA HÀNG GIAI ðOẠN BÁN HÀNG Các Chủ Thể Kinh tế T I Ề N Các Chủ Thể Kinh tế Huy ñộng vốn Trả vốn và lãi Cho vay Thu hồi vốn và lãi ðƠN VỊ KINH DOANH TIỀN TỆ ðƠN VỊ THƯƠNG MẠI 41 VÍ DỤ VỀ SỰ VẬN ðỘNG CỦA TÀI SẢN 2.4 Quá trình vận ñộng của tài sản Một công ty cổ phần mới thành lập huy ñộng ñược số vốn ban ðầu thông qua việc phát hành cổ phiếu là 28. Trong năm, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại công ty này như sau: 1. Dùng tiền mặt mua máy móc thiết bị là 10. 2. Mua nguyên vật liệu sản xuất sản phẩm là 8 chưa thanh toán cho người bán. 3. Xuất quỹ tiền mặt 5, chuyển vào Tài khoản ở ngân hàng. 4. Chuyển tiền gửi ngân hàng thanh toán cho người bán 3. ∑Tài sản = ∑Nguồn vốn
42 2.5 ðặc ñiểm của ñối tượng kế toán -Có tính hai mặt, ñộc lập và cân bằng nhau về giá trị. -Vận ñộng theo một trật tự và khép kín theo chu kỳ nhất ñịnh. -Có tính ña dạng trên mỗi nội dung -Gắn liền với lợi ích kinh tế, quyền lợi và trách nhiệm của các bên. 43 III. CÁC PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN Ghi sổ kép Tài khoảnChứng từ vàKiểm kê kế toán Tổng hợp và Cân ñối kế toán Tính giá 44 Lập chứng từ kế toánậ p ch tng kế toán Là cơ sở ñầu tiên của công việc kế toán. Là phương pháp của kế toán phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào các tờ chứng từ theo mẫu quy ñịnh, theo thời gian và ñịa ñiểm phát sinh của các nghiệp vụ.  Chứng từ là cơ sở ghi chép và bằng chứng pháp lý của kế toán. 45 Kiểm kê : Kieåm keâ laø phương phaùp cuûa keá toaùn nhaèm kieåm tra taïi choã taøi saûn cuûa ñôn vò baèng caùc phöông phaùp caân, ño, ñong, ñeám, ñeå xaùc ñònh soá löôïng, chaát löôïng thöïc teá taøi saûn cuûa ñôn vò nhaèm ñoái chieáu vôùi soá lieäu treân caùc soå saùch cuûa ñôn vò, kòp thôøi ñieàu chænh nhöõng sai soùt, maát maùt taøi saûn i : ieåå keâ laâ øø phương phaùùp cuûûa keáá toaùùn nhaèè kieåå tra taïïi choã taã øøi saûûn cuûûa ñôn vò baèèng caùùc phöông phaùùp caân, â ño, ñong, ñeáá , ñeåå xaùùc ñònh soáá löôïïng, chaáát löôïïng thöïïc teáá taøøi saûûn cuûûa ñôn vò nhaèè ñoáái chieááu vôùùi soáá lieääu treân caâ ùùc soåå saùùch cuûûa ñôn vò, kòp thôøøi ñieààu chænh nhöõng sai soõ ùùt, aáát aùùt taøøi saûûn 46 Tính giá: Tính giaù laø moät phöông phaùp keá toaùn bieåu hieän caùc ñoái töïông keá toaùn baèng tieàn theo nhöõng nguyeân taéc vaø yeâu caàu nhaát ñònh. í i : í i ù l ø ät ù á t ù i å i ä c ùc ái t ï á t ù è ti à t õ y â t éc ø y â c à át ò . 47 Taøi khoaûn keá toaùnøi û á t ù Tài khoản là phương pháp kế toán phân loại các nghiệp vụ kinh tế phát sinh ñể phản ánh số hiện có và tình hình biến ñộng của từng ñối tượng kế toán cụ thể và hệ thống hóa thông tin cho từng ñối tượng kế toán ñó trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp . 48 13-48 Ghi soå keùp Ghi soå keùp laø moät phöông phaùp ñöôïc duøng ñeå ghi soá tieàn cuûa caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh vaøo caùc taøi khoaûn coù lieân quan theo ñuùng caùc noäi dung kinh teá cuûa caùc nghieäp vuï vaø moái quan heä giöõa caùc ñoái töôïng keá toaùn vôùi nhau. 49 13-49 Tổng hợp và cân ñối  Tổng hợp và cân ñối là phương pháp kế toán ñược thực hiện thông qua việc lập báo cáo kế toán.  Báo cáo kế toán ñược lập từ số liệu của sổ kế toán.  Báo cáo kế toán cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 50 IV. Yêu cầu và các nguyên tắc kế toán cơ bản 4.1 Các quy ñịnh ñối với công tác kế toán 4.2 Các nguyên tắc kế toán cơ bản 51  ðơn vị kế toán  ðơn vị tính sử dụng trong kế toán - ðơn vị tiền tệ - ðơn vị khác  Kỳ kế toán 4.1 Các quy ñịnh ñối với công tác kế toán 52 Thực thể kinh doanh Một DN/ñơn vị kế toán là một tổ chức ñộc lập với chủ sở hữu và các doanh nghiệp khác. 53 Thước ño tiền tệ và giả ñịnh về ñơn vị tiền tệ ổn ñịnh • Kế toán sử dụng thước ño tiền tệ là chủ yếu. • Các nhà kế toán cũng giả ñịnh rằng sức mua của ñồng tiền là tương ñối ổn ñịnh. • Một ñơn vị tiền tệ ổn ñịnh là ñồng tiền mà giá trị của nó ñược kỳ vọng là sẽ không biến ñộng quá nhiều qua thời gian. 54 Kỳ kế toán Các doanh nghiệp cần các báo cáo ñịnh kỳ, do ñó các nhà kế toán chuẩn bị các báo cáo tài chính và các báo cáo kế toán khác theo từng thời kỳ cụ thể một cách thường xuyên. Hàng tháng Hàng quý Hàng năm 55  Cơ sở dồn tích  Hoạt ñộng liên tục
Giá gốc  Phù hợp  Nhất quán  Thận trọng (VSA 01-Chun mc chung) 4.2 Các nguyên tắc kế toán cơ bản 56 Cơ sở dồn tích • Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan ñến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải ñược ghi sổ kế toán vào thời ñiểm phát sinh, không căn cứ vào thời ñiểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương ñương tiền. • Báo cáo tài chính lập trên cơ sở dồn tích phản ảnh tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ, hiện tại và tương lai. 57 Cơ sở dồn tích và cơ sở tiền mặt • Kế toán trên cơ sở tiền mặt ghi nhận tác ñộng của các nghiệp vụ kinh tế trên các báo cáo tài chính khi và chỉ khi công ty nhận hoặc trả các khoản tiền và tương ñương tiền. • Tại sao nói cơ sở dồn tích là cơ sở tốt nhất ñể ño lường kết quả của các hoạt ñộng kinh tế? 58 Cơ sở dồn tích và việc ghi nhận doanh thu • Doanh thu ñược ghi nhận khi: – DN chuyển giao hàng hoá hoặc dịch vụ cho khách hàng và nhận ñược tiền hoặc quyền nhận tiền trong tương lai. 59 Hoạt ñộng liên tục • BCTC phải ñược lập trên cơ sở giả ñịnh là doanh nghiệp ñang hoạt ñộng liên tục và sẽ tiếp tục hoạt ñộng kinh doanh bình thường trong tương lai gần. • Trường hợp thực tế khác với giả ñịnh hoạt ñộng liên tục thì báo cáo tài chính phải lập trên một cơ sở khác và phải giải thích cơ sở ñã sử dụng ñể lập báo cáo tài chính. • Với giả ñịnh hoạt ñộng liên tục, các nhà kế toán: + Sử dụng giá gốc ñể ghi nhận các tài sản dài hạn + Ghi nhận các khoản nợ phải trả theo giá trị phải thanh toán khi ñáo hạn. 60 Nguyên tắc giá gốc • Tài sản phải ñược ghi nhận theo giá gốc. • Giá gốc của tài sản ñược tính theo số tiền hoặc khoản tương ñương tiền ñã trả, phải trả hoặc tính theo giá trị hợp lý của tài sản ñó vào thời ñiểm tài sản ñược ghi nhận. • Giá gốc của tài sản không ñược thay ñổi trừ khi có quy ñịnh khác trong chuẩn mực kế toán cụ thể 61 Nguyên tắc phù hợp: Khi nào ghi nhn chi phí Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau. Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan ñến việc tạo ra doanh thu ñó. Chi phí tương ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ tạo ra doanh thu và chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan ñến doanh thu của kỳ ñó 62 Nguyên tắc nhất quán • Các chính sách và phương pháp kế toán doanh nghiệp ñã chọn phải ñược áp dụng thống nhất ít nhất trong một kỳ kế toán năm. Trường hợp có thay ñổi chính sách và phương pháp kế toán ñã chọn thì phải giải trình lý do và ảnh hưởng của sự thay ñổi ñó trong phần thuyết minh báo cáo tài chính. 63 Nguyên tắc thận trọng • Thận trọng là việc xem xét, cân nhắc, phán ñoán cần thiết ñể lập các ước tính kế toán trong các ñiều kiện không chắc chắn. • Nguyên tắc thận trọng ñòi hỏi: - Phải lập các khoản DF nhưng không lập quá lớn; - Không ñánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các khoản thu nhập; - Không ñánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả và chi phí; - Doanh thu và thu nhập chỉ ñược ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu ñược lợi ích kinh tế, còn chi phí phải ñược ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí. 64 Nguyên tắc trọng yếu • Kế toán phải ñảm bảo về tính trung thực và hợp lý của các thông tin ñược coi là trọng yếu. • Thông tin ñược coi là trọng yếu trong trường hợp nếu thiếu thông tin hoặc thiếu chính xác của thông tin ñó có thể làm sai lệch ñáng kể báo cáo tài chính, làm ảnh hưởng ñến quyết ñịnh kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính.