Bài giảng Lịch sử Lớp 12 - Bài 13: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1925 đến năm 1930 (2 tiết) - Đỗ Thị Hương

Bài 13: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 1925 ĐẾN NĂM 1930 (2Tiết) GVTH: Đỗ Thị Hương Tiết 18,19.20 I .SỰ RA ĐỜI VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BA TỔ CHỨC CÁCH MẠNG HỘI VIỆT NAM CÁCH MẠNG THANH NIÊN - Ngày 11 tháng 11 nǎm 1924, Nguyễn Ái Quốc rời Liên Xô tới Quảng Châu , lấy tên là Lý Thụy , làm phiên dịch trong phái đoàn cố vấn của chính phủ Liên Xô bên cạnh Chính phủ Trung Hoa Dân quốc , - Thời gian này ông cũng gặp mặt một số nhà cách mạng lão thành người Việt đang sống và hoạt động lưu vong trên đất Trung Quốc, trong đó có Phan Bội Châu . Trong một báo cáo gửi đoàn chủ tịch Quốc tế Cộng sản đề ngày 18 tháng 12 năm 1924, ông viết về Phan Bội Châu: "Ông ta không hiểu chính trị và lại càng không hiểu việc tổ chức quần chúng... tôi đã giải thích cho ông ta hiểu sự cần thiết của tổ chức và sự vô ích của những hành động không có cơ sở. Ông ta đã đưa tôi một bản danh sách của 14 người Việt Nam đã cùng ông ta hoạt động bấy lâu". - Trong nhóm 14 người này có một số thành viên của Tâm tâm xã một tổ chức cấp tiến hoạt động từ 1923 với những thành viên như Hồ Tùng Mậu , Lê Hồng Sơn , Phạm Hồng Thái , Lê Hồng Phong , Lâm Đức Thụ ... Năm 1925, ông (lúc này mang tên Vương ) lựa chọn một số phần tử tích cực của Tâm tâm xã, huấn luyện thêm và trên cơ sở đó, lập ra Cộng sản đoàn, rồi tiếp tục dựa trên Cộng sản đoàn thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên (6/1925). Hội này phái người về nước vận động và đưa thanh niên sang Quảng Châu đào tạo. Việc làm quan trọng nhất của hội trong thời gian này là cử được người đi học tại Đại học Phương Đông (Liên Xô) và trường Quân chính Hoàng Phố của Quốc dân Đảng Trung Quốc . . Ông cũng lập ra tờ Thanh niên làm cơ quan phát ngôn của hội. Cuốn Đường Kách mệnh tập hợp các bài giảng của ông, được Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông xuất bản năm 1927. Ông cho rằng để cách mạng thành công, phải coi học trò, nhà buôn, điền chủ nhỏ đều là bầu bạn của cách mạng. Tư tưởng này của ông trong đầu thập niên 1930 đã vấp phải sự phê phán của một số người cộng sản Việt Nam khác. Ngoài ra, trong thập niên 1920 , một trong những quan điểm của ông về cách mạng là: cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa có thể bùng nổ và giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc I .SỰ RA ĐỜI VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BA TỔ CHỨC CÁCH MẠNG HỘI VIỆT NAM CÁCH MẠNG THANH NIÊN * Sự thành lập: - Tìm hiểu những thanh niên yêu nước trong tổ chức Tâm tâm xã - 2- 1925 thành lập nhóm Cộng sản đoàn. - 6-1925 thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Mục đích : tổ chức lãnh đạo quần chúng đoàn kết lại đánh đổ đế quốc Pháp và tay sai để tự cứu lấy mình . Tổ chức : cao nhất là Tổng bộ Trụ sở : Quảng châu TQ Hoạt động: -Cử người sang học tại trường Đại học Phương Đông (LX) và trường Quân sự Hoàng Phố (TQ). -21-6 1925 sáng lập báo Thanh Niên là cơ quan ngôn luận . - Trực tiếp mở các lớp huấn luyện ,tuyên truyền các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tập hợp trong cuốn” Đường Kách mệnh” xuất bản năm 1927. -Đến năm 1928 tổ chức có gần 300 hội viên đến 1929 có 1.700 hội viên.Các Kỳ bộ Trung, Bắc, Nam kỳ lần lượt ra đời. - Cuối 1928 hội có phong trào “Vô sản hóa”. * Cũng trong thời gian này Nguyễn Ái Quốc thành lập Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức Á Đông * Là tổ chức cách mạng mới theo khuynh hướng vô sản chuẩn bị cả về tư tưởng chinh trị, tổ chức cho sự thành lập Đảng cộng sản Việt Nam => tiền thân của đảng cộng sản Việt Nam sau này duongquangdong Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm di tích Trụ sở Thanh niên cách mạng Đồng chí Hội ở Quảng Châu. (Ảnh: Nguyễn Khang) Ngôi nhà 13A đường Văn Minh, Quảng Châu, Trung Quốc, nơi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các đồng chí của Người đã tổ chức các lợp huấn luyện chính trị cho thanh niên và 8 thiếu niên (từ năm 1925 - 1927). Ảnh do Bảo tàng “ Đường Kách mệnh ” – tác giả Nguyễn ái Quốc - là cuốn sách giáo khoa lý luận chính trị đầu tiên của cách mạng Việt Nam, tập hợp những bài giảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại lớp Huấn luyện chính trị ở Quảng Châu – Trung Quốc trong những năm 1925 – 1927. => Tác phẩm đã chấm dứt thời kỳ khủng hoảng đường lối cách mạng của nước ta, đưa cách mạng Việt Nam hòa chung dòng chảy với cách mạng thế giới. * Vai trò: - Truyền bá lí luận cách mạng giải phóng dân tộc theo khuynh hướng vô sản vào Việt Nam. - Giác ngộ, nâng cao ý thức chính trị cho giai cấp công nhân. Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển mạnh sang giai đoạn tự giác. - Biểu hiện: + 1927 - 1929, phong trào công nhân phát triển mạnh ở các trung tâm kinh tế, chính trị.. .+ Các cuộc bãi công của công nhân có sự liên kết giữa các ngành, nghề, địa phương thành phong trào chung. - Chuẩn bị về chính trị, tổ chức, đội ngũ cán bộ cho sự ra đời của Đảng. Qua tìm hiểu các hoạt động của hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, em cho biết vai trò của Hội? *Sự thành lập - Thành lập ngày 14/7/1925, trải qua nhiều lần đổi tên đến 14/7/1928 đổi thành Tân Việt Cách mạng đảng *Thành phần - Trí thức tiểu tư sản yêu nước. *Hoạt động chủ yếu (Trung Kì ) - Hoạt động trong điều kiện Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên phát triển mạnh  Tân Việt bị phân hóa làm hai bộ phận: một bộ phận gia nhập Việt Nam thanh niên; còn lại chuẩn bị thành lập một đảng vô sản.  Chứng tỏ khuynh hướng vô sản phát triển mạnh. *Khuynh hướng đấu tranh - Theo khuynh hướng dân chủ vô sản. 2.. TÂN VIỆT CÁCH MẠNG ĐẢNG 3. VIỆT NAM QUỐC DÂN ĐẢNG Nguyen Thai Hoc, founder and leader of the VNQDD.       Nguyễn Thái Học sinh ra ở những năm đầu của thế kỷ 20, trong một gia đình Nho học. Thổ Tang, Vĩnh Tường là quê hương ông, một vùng quê có nền văn hoá lâu đời, có truyền thống đấu tranh anh dũng, đã hun đúc cho Nguyễn Thái Học những hoài bão lớn, ý chí giúp nước, giúp dân.         Thiếu thời Nguyễn Thái Học rất thông minh dĩnh ngộ, học giỏi cả Hán văn, Pháp văn và quốc ngữ, ông theo học trường Pháp Việt quốc ngữ ở phủ Vĩnh Tường, trương An Be Xa Rô ở Hà Nội và sau đó là trường Cao đẳng thương mại Huế. Trong thời gian này Nguyễn Thái Học đã tìm hiểu, tiếp cận và chịu ảnh hưởng những luồng tư tưởng mới, đặc biệt là cách mạng Tư sản Pháp và cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc. Với lòng yêu nước nồng nàn, trước hoàn cảnh đời sống nhân dân ta khổ cực lầm than dưới ách áp bức bóc lột của thực dân Pháp. Nguyễn Thái Học nung nấu ý chí làm cách mạng giải phóng dân tộc.   3. VIỆT NAM QUỐC DÂN ĐẢNG Sự thành lập? Thành phần tham gia? Hoạt động chủ yếu? Khuynh hướng đấu tranh? * Sự thành lập - Thành lập ngày 25/12/1927 do Nguyễn Thái Học, Nguyễn Khắc Nhu, Phó Đức Chính ... lãnh đạo * Thành phần - Tư sản dân tộc, binh lính người Việt giác ngộ, nông dân khá giả, địa chủ, không có cơ sở quần chúng. * Hoạt động chủ yếu (Mố số tỉnh Bắc Kì) - Tổ chức các vụ ám sát cá nhân: trùm mộ phụ Badanh. - Trong tình thế bị thực dân Pháp vây quét, Việt Nam Quốc dân đảng đa phát động cuộc khởi nghĩa Yên Bái (19/2/1930)  Thất bại nhanh chóng. * Khuynh hướng đấu tranh - Theo khuynh hướng dân chủ tư sản. Tên gọi Việt Nam Quốc dân đảng Ngày thành lập Ngày 25 tháng 12 năm 1927 Tôn chỉ Dân tộc độc lập Dân quyền tự do Dân sinh hạnh phúc Nhiệm vụ Cách mạng dân tộc, cách mạng xã hội, xây dựng nền dân chủ trực tiếp Ý nghĩa đảng kỳ Mầu đỏ tượng trưng cho sức chiến đấu, lòng dũng cảm hy sinh trong công cuộc giải phóng dân tộc, bảo vệ tổ quốc. Ngôi sao trắng, vì tinh tú soi đường, là biểu tượng của Lý Tưởng Cách Mạng của Đảng, tượng trưng cho sự lãnh đạo trong sáng và đạo đức của Đảng. Mầu xanh là màu hy vọng, tượng trưng cho hòa bình, tự do, bình đẳng, an lạc và thịnh vượng trường tồn của dân tộc. Ám sát Bazin : Bazin là một tay thực dân chuyên dụ dỗ, bắt cóc dân nghèo tại Bắc Kỳ và Bắc Trung Kỳ đi làm phu cho các đồn điền cao su tại Nam Kỳ , Miên , Lào , nơi những người phu này bị đối xử như nô lệ. Ngày 9 tháng 2 năm 1929 , ba đảng viên của Việt Nam Quốc dân đảng là Nguyễn Văn Viên, Nguyễn Văn Lân và Nguyễn Đức Lung đã xử tử Bazin tại Chợ Hôm, Hà Nội . Người Pháp đàn áp trả đũa khắp nơi. Khởi nghĩa Yên Bái : Trước tình hình trong hàng ngũ đảng có phản bội, công việc chuẩn bị khởi nghĩa bị bại lộ, thực dân Pháp càn quét các khắp nơi, nhiều đảng viên bị bắt. Mặc dù không tin chắc vào thắng lợi nhưng với quan điểm "Không thành công thì thành nhân" ngày 10 tháng 2 năm 1930 Việt Nam Quốc dân đảng tổ chức khởi nghĩa tại nhiều nơi ở phía Bắc như Yên Bái , Lâm Thao , Hưng Hóa , Hà Nội, Đáp Cầu , Phả Lại , Kiến An , Phụ Dực, Vĩnh Bảo , Thái Bình ... Tuy nhiên, do tin tức bị lộ nên cuộc khởi nghĩa chỉ nổ ra thực sự ở Yên Bái. Nguyên nhân thất bại: Tại sao khởi nghĩa Yên Bái thất bại? Sự thất bại đó nói lên điều gì? là do nổ ra trong hoàn cảnh bị động (khởi nghĩa trong tình thế bất đắc dĩ, bạo động non) không có chuẩn bị, không có cơ sở trong quần chúng... nổ ra đơn độc: khởi nghĩa Yên Bái tuy oanh liệt nhưng chỉ là tiếng nổ trong cảnh trường yên lặng, được ví như “ ngọn lửa tàn trong phong trào đấu tranh theo khuynh hướng dân chủ tư sản, trước khi tắt lụi còn bùng lên lần cuối rồi tắt hẳn ” * Ý nghĩa lịch sử: Tuy thất bại và bị dìm trong biển máu nhưng khởi nghĩa Yên Bái vẫn có ý nghĩa lịch sử lớn. Em hãy cho biết ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Bái? - cổ vũ lòng yêu nước, chí căm thù giặc của ND VN đối với TDPvà tay sai Hành động yêu nước, tấm gương hi sinh của các chiến sĩ Yên Bái là sự nối tiếp truyền thống Yêu nước bất khuất của NDVN II. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI Sự xuất hiện các tổ chức cộng sản năm 1929 * Hoàn cảnh ra đời. - Năm 1929, phong trào dân tộc, dân chủ phát triển mạnh trong đó khuynh hướng vô sản chiếm ưu thế  Yêu cầu thành lập các tổ chức cộng sản. - Tháng 3/1929 những hội viên tiên tiến của Việt Nam cách mạng thanh niên lập chi bộ cộng sản đầu tiên tại số nhà 5D phố Hàm Long - Hà Nội. 1. Sự xuất hiện các tổ chức cộng sản năm 1929 * Quá trình ra đời và hoạt động của ba tổ chức cộng sản. - Đông Dương Cộng sản đảng: + Tháng 5/1929, tại Đại hội toàn quốc lần thứ nhất của Việt Nam Cách mạng Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc Kì đã đề nghị thành lập một đảng cộng sản. Song không được chấp nhận, nên đã bỏ về nước. + Ngày 17/61929, thành lập Đông Dương cộng sản đảng tại 312 Khâm Thiên. - Hà Nội, uy tín và tổ chức của đảng phát triển nhanh. - An Nam Cộng sản đảng: + Tháng 8/1929, những hội viên của Việt Nam cách mạng thanh niên ở tổng bộ và Nam Kì đã thành lập An Nam cộng sản đảng. - Đông Dương Cộng sản liên đoàn + Tháng 9/1929 đảng viên tiên tiến của Tân Việt đã thành lập Đông Dương cộng sản đảng tại Trung Kì. * Ý nghĩa: - Phản ánh xu thế khách quan của cuộc vận động giải phóng dân tộc ở Việt Nam. - Chuẩn bị trực tiếp cho sự ra đời của một chính đảng vô sản ở Việt Nam. 2. Hội nghị thành lập Đảng dộng sản Việt Nam 2. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. * Hoàn cảnh triệu tập Hội nghị: - Năm 1929, có ba tổ chức cộng sản ra đời hoạt động riêng rẽ  phong trào cách mạng có nguy cơ bị chia rẽ  yêu cầu phải thống nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng duy nhất. - Ngày 3/2/1930, Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập Hội nghị hợp nhất của tổ chức cộng sản tại Cửu Long (Hương Cảng - Hồng Kông). Hoàn cảnh triệu tập Hội nghị? Nội dung Hội nghị ? - Đảng Cộng sản Việt Nam do Nguyễn Ái Quốc triệu tập các đại biểu cộng sản Việt Nam. - Họp từ ngày 6 tháng 1 năm 1930 đến ngày 7 tháng 2 năm 1930 tại Hương Cảng , trên cơ sở thống nhất ba tổ chức cộng sản : Đông Dương ( Đông Dương Cộng sản Đảng và An Nam Cộng sản Đảng ; thành viên từ một nhóm thứ ba tên là Đông Dương Cộng sản Liên đoàn không kịp có mặt). Hội nghị hợp nhất này diễn ra tại căn nhà của một công nhân ở bán đảo Cửu Long ( Kowloon ) từ ngày 3 đến ngày 7 tháng 2 năm 1930, đúng vào dịp Tết năm Canh Ngọ . Tham dự Hội nghị có 2 đại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng ( Trịnh Đình Cửu và Nguyễn Đức Cảnh ), 2 đại biểu An Nam Cộng sản Đảng ( Nguyên Thiệu và Châu Vǎn Liêm ) và 3 đại biểu ở nước ngoài (có Nguyễn Ái Quốc , Hồ Tùng Mậu , Lê Hồng Sơn , đại biểu của Quốc tế Cộng sản ). Hội nghị quyết định thành lập một tổ chức cộng sản duy nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam , thông qua một số văn kiện quan trọng như: Chính cương vắn tắt , Sách lược , Điều lệ vắn tắt của Đảng , Lời kêu gọi . - Ngày 8/2 các đại biểu về nước - Ngày 24 tháng 2 năm 1930, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn chính thức gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam. 2. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. * Hoàn cảnh triệu tập Hội nghị: * Nội dung Hội nghị - Nhất trí thống nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng duy nhất lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. - Thông qua Chính cương, Sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo. Nội dung cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng? * Nội dung cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng: - Chiến lược của cách mạng Việt Nam: “Tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. - Nhiệm vụ của cách mạng: đánh đổ đế quốc Pháp, bọn phong kiến và tư sản phản cách mạng làm cho nước Việt Nam độc lập tự do... - Lực lượng cách mạng gồm: công, nông dan, tiểu tư sản, trí thức. Với phú nông, trung tiểu địa chủ và tư sản dân tộc thì lợi dụng hoặc trung lập họ. - Lãnh đạo cách mạng: Đảng Cộng sản Việt Nam. - Vị trí: cách mạng Việt Nam phải liên minh với các dân tộc bị áp bức và vô sản thế giới.. Đồng chí Hồ Tùng Mậu (thứ 4 hàng 2 ... Ý nghĩa sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam? * Ý nghĩa sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam - Là kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp và dân tộc ở Việt Nam, là sự lựa chọn của lịch sử. - Là sản phẩm tất yếu của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước. - Tạo ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam. + Từ đây cách mạng Việt Nam có đường lối đúng đắn khoa học, sáng tạo. + Là bước chuẩn bị đầu tiên có tính quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam. + Cách mạng Việt Nam trở thành bộ phận của cách mạng thế giới. Quần thể di tích mộ đồng chí cố Tổng bí thư Trần Phú Toạ lạc trên đồi Quần Hội, bên bến Tam Soa, Xã Tùng Ảnh - huyện Đức Thọ - tỉnh Hà Tĩnh. Từ Ngã Ba Bãi Vọt ( TX Hồng Lĩnh), Hôm nay học giỏi quá vỗ tay lên nào!