Bài giảng Kinh tế học vĩ mô - Chính sách tài khóa

CHƯƠNG 4: CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG Tìm hiểu về tác động của chính phủ đối với nền kinh tế khi thay đổi chi tiêu và thuế ròng. Tìm hiểu chính sách tài khoá mà chính phủ sử dụng để điều tiết kinh tế vĩ mô. Hiểu được tác động của chính sách tài khoá đối với nền kinh tế. Các vấn đề chính của chương: 1. Ngân sách chính phủ 2. Ngân sách chính phủ và tổng cầu 3. Chính sách tài khoá TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu chính : Trần Ng Ngọc Anh Thư và Phan Nữ Thanh Thủy, Kinh Tế Vĩ Mô, Chương 4. Trần Ng Ngọc Anh Thư, Kinh tế vĩ mô – Tóm tắt Lý thuyết và Câu hỏi , Chương 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Các tài liệu khác: - David Begg và N.D., Kinh tế học, tập hai,chương 22. - Paul Samuelson, Kinh tế học, tập một, phần hai, 9. - Dương Tấn Diệp, Kinh tế học vĩ mô , chương 4 . - Trần Văn Hùng và các đồng nghiệp, Kinh tế học vĩ mô – Đại cương và nâng cao, chương5, . . . NGÂN SÁCH  CỦA CHÍNH PHỦ  Khái niệm: Ngân sách chính phủ là một bảng liệt kê một cách hệ thống các khoản chi tiêu của chính phủ và nguồn thu để thực hiện các khoản chi đó. NGÂN SÁCH CHÍNH PHỦ I. NGÂN SÁCH  CỦA CHÍNH PHỦ Cán cân ngân sách chính phủ (B ): là phần chênh lệch giữa chi tiêu ngân sách và nguồn thu ngân sách của chính phủ. Vậy: B = G - T I. NGÂN SÁCH  CỦA CHÍNH PHỦ Cán cân ngân sách chính phủ có 3 trường hợp có thể xảy ra: Khi B > 0 có nghĩa là G > T  bội chi ngân sách / thâm hụt ngân sách. Khi B = 0 có nghĩa là G = T  cân bằng ngân sách. Khi B > 0 có nghĩa là G AD –> Y G –> AD –>Y Số nhân chi tiêu chính phủ kG: Y = kGG II. 1.Tác động của  chi tiêu chính phủ Định lượng : G –> AD –> Y G ADo= G Y ? Y = k ADo Y = k G Kết luận: kG =k Số nhân của các thành phần của tổng cầu: Gọi kC, kI, kX, kM lần lượt là số nhân của C, I, X, M kC = kI = kX = kG = k kM = -k II.2. Tác động của thu ngân sách chính phủ T T = Tx – Tr 2.1 Tác động của thuế Tx 2.2 Tác động của chi chuyển nhượng Tr II.2.1 Tác động của thuế Tx Tx (Tr = const) T  Yd  C  AD Y Và ngược lại. II.2.1 Tác động của thuế Tx Định lượng: bằng số nhân của thuế kTx: Tx T  Yd  C  AD Y Tx T= Tx Yd=- Tx C=CmYd ADo= C Y=k ADo C= -Cm Tx  ADo= -Cm Tx  Y= -kCm Tx  kTx = - kCm Mà 0 AD –> Y : YG > 0 T Yd CADY:YT 0  Y  Y YP ): chính phủ cần thực hiện chính sách tài khoá thu hẹp, tức giảm B. Chính sách tài khoá chủ quan Chính sách mở rộng G, T = const T, G= const G và T Chính sách thu hẹp  G , T = const  T , G= const  G và T Chính sách tài khoá chủ quan Nếu chỉ thay đổi G : G = AD0 = Y/k Nếu chỉ thay đổi T : T = AD0/ -Cm Nếu thay đổi cả G và T:  AD0 = AD0 G + AD0T  AD0 = G – Cm T III. CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA 2. Chính sách tài khóa tự động Chính phủ cần sử dụng các nhân tố ổn định tự động trong nền kinh tế là : - thuế thu nhập lũy tiến - trợ cấp thất nghiệp 2. Chính sách tài khóa tự động Khi kinh tế suy thoái, Y, U : - Y  Tx  (thuế thu nhập) - U  Tr  (trợ cấp thất nghiệp) Tx , Tr   Thuế ròng T đã tự động giảm . (Vì T = Tx – Tr) Tương tự với trường hợp ngược lại. CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 4 1.  Ngân sách chính phủ là gì? Thâm hụt ngân sách chính phủ là gì? 2.   Thay đổi thâm hụt ngân sách chính phủ tác động thế nào đối với tổng cầu và sản lượng quốc gia? 3.  Phân biệt chính sách sách tài khoá chủ quan và chính sách tài khoá tự động ? 4.  Có mấy loại chính sách tài khoá? Tác động của chúng đối với nền kinh tế là gì?