Bài giảng Khái quát về thương mại điện tử

Khái quát về thương mại điện tử Trần Thanh HảiVụ Thương mại Điện tử Bộ Thương mại Nội dung TMĐT là gì? TMĐT tại Việt Nam Những vấn đề đặt ra khi triển khai TMĐT Các giải pháp Mở đầu Thế giới đang biến đổi Công cuộc đổi mới và mở cửa đưa nền kinh tế đi lên và giúp nâng cao nhận thức xã hội, tiếp cận công nghệ mới Tiến trình hội nhập đặt ra thách thức lớn cho nền kinh tế và các doanh nghiệp phải nâng cao sức cạnh tranh Con người luôn tìm kiếm công nghệ để nâng cao năng suất, thu lợi tối đa từ hoạt động thương mại bánh xe, máy hơi nước, máy dệt, tàu hoả, cần cẩu, điện thoại, fax ... -> máy tính và Internet Tiến bộ của khoa học – công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin Thông tin nhiều hơn, nhanh hơn -> thu hẹp khoảng cách Giao dịch mọi lúc, mọi nơi TMĐT là gì? TMĐT đơn giản là dùng phương thức điện tử để làm thương mại E-commerce và e-business Sự hình thành TMĐT Từ những năm '70, các mạng VAN đã hoạt động và cung cấp dịch vụ EDI Các hoạt động thanh toán, vận tải: ETF Từ giữa những năm '90, công nghệ web phổ biến dẫn đến sự ra đời của hàng loạt website bán hàng, điển hình là Amazon và eBay -> thuật ngữ TMĐT xuất hiện Tại sao người ta nói về TMĐT? Mở rộng phạm vi tiếp thị website không có biên giới Giảm chi phí, tạo thuận lợi cho các bên giao dịch email: tốc độ nhanh, thông tin nhiều khoảng cách giao dịch càng xa, chi phí càng giảm Khai thác được nguồn thông tin thương mại phong phú thông tin 24/24h, cập nhật thường xuyên tìm kiếm, liên lạc với đối tác và khách hàng M-commerce, U-commerce Tại sao người ta nói về TMĐT? Người tiêu dùng Đa dạng hoá khả năng lựa chọn Mua sắm ở bất kỳ đâu và lúc nào Hàng hóa số hoá có thể giao ngay Đối với xã hội tạo ra phong cách làm việc, kinh doanh mới giúp các khu vực kém phát triển mở rộng thương mại giúp DNVVN khắc phục điểm kém lợi thế tạo ra động lực cải cách cho cơ quan nhà nước Các hình thức của TMĐT Dựa theo các chủ thể tham gia B2B: mua bán nguyên vật liệu, phân phối sản phẩm B2C: bán lẻ hàng hóa, dịch vụ G2B: thu thuế, đấu thầu G2C: nộp phí thủ tục hành chính, nộp phạt C2C: mua bán rao vặt, đấu giá Một cách nhìn khác B2B B2C ứng dụng công nghệ thông tin trong nội bộ doanh nghiệp Những cái tên trong TMĐT Amazon: bán lẻ eBay: đấu giá giữa những người tiêu dùng với nhau Paypal: dịch vụ thanh toán trực tuyến Google: dịch vụ tìm kiếm thông tin, qua đó bán quảng cáo Yahoo!: dịch vụ thư điện tử, chat, tìm kiếm thông tin, qua đó bán quảng cáo Alibaba: bán buôn giữa các doanh nghiệp Hạ tầng cơ sở cho TMĐT Con người: nhận thức, văn hóa, tập quán Xã hội: pháp luật, thuế, bảo hộ QSHTT, ... ICT: máy tính, đường truyền, giá cả, ... Mua bán Đấu thầu Sàn giao dịch Quảng cáo Giao kết hợp đồng Thanh toán THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Một quy trình TMĐT Quảng cáo Đặt hàng Phân phối Thanh toán hàng hóa số hóa hàng hóa hữu hình Một số minh họa (i) Cửa hàng trên mạng www.golmart.com.vn www.vinagifts.net www.chibaoshop.com.vn www.vdcsieuthi.vnn.vn Đấu giá qua mạng www.saigonbid.com www.saigondaugia.com Dịch vụ trực tuyến www.nhacso.net alofun.vietnamnet.vn Một số minh họa (ii) Các sàn giao dịch www.ecplaza.net www.buyusa.com www.alibaba.com www.ecvn.gov.vn www.vnet.com.vn www.vnemart.com.vn www.vietoffer.com www.worldtradeb2b.com www.e-vietnamlife.com www.chodientu.com Tại sao người ta e ngại TMĐT? Người bán lo không thanh toán được Người mua lo không nhận được hàng hoặc hàng sai quy cách Người mua lo lộ thông tin về thẻ tín dụng Các bên thứ ba Làm thế nào để tin? Xây dựng luật pháp Tuyên truyền Đào tạo -> biết rõ hơn, sẽ tin Quan sát những mô hình thành công Xây dựng lòng tin DN lớn: dựa vào thương hiệu đã có DN nhỏ, mới: bắt đầu xây dựng lòng tin từ đầu, từ xa -> khó khăn hơn Chọn lĩnh vực, phương thức kinh doanh phù hợp "Think globally, act locally" TMĐT sẽ là lựa chọn bắt buộc, tự nhiên khi muốn hợp lý hoá từng công đoạn của quy trình kinh doanh và các điều kiện công nghệ chín muồi. Hàng hoá thích hợp với TMĐT Có độ tiêu chuẩn hoá cao: điện thoại, máy tính Có thể số hoá: phần mềm, âm nhạc Có thể mô phỏng cách trình bày: quần áo Nội dung quan trọng hơn nhiều so với hình thức: sách, CD Có giá trị cao, khối lượng nhỏ: vé máy bay Đã có thương hiệu Một số loại dịch vụ: giải trí, quảng cáo, truyền thông, tư vấn Hàng hoá ít thích hợp với TMĐT Có mệnh giá quá nhỏ hoặc quá lớn: hộp tăm, tàu thuỷ Đòi hỏi có sự thẩm định cá nhân (hình thức hàng hóa quyết định giá trị): kim cương, đá quý, đồ cổ, vật đã sử dụng TMĐT tại Việt Nam TMĐT đang phát triển khá nhanh Thương mại di động Bình chọn thể thao, ca nhạc, tải nhạc chuông, hình nền, tra cứu điểm thi, ... Dịch vụ giải trí trực tuyến Gia tăng số lượng nhà cung cấp, đa dạng loại hình dịch vụ được cung cấp Đem lại doanh thu lớn, tiềm năng phát triển cao Chứng thực điện tử: VASC, VDC, Nacencom Thanh toán điện tử: ACB, VCB, EAB Những vấn đề đặt ra (i) Hiểu biết, nhận thức về TMĐT Thiếu lòng tin khả năng gian lận do đặc thù của môi trường mạng chưa có văn bản pháp lý điều chỉnh Sự cạnh tranh của doanh nghiệp TMĐT nước ngoài Bao giờ Yahoo!, eBay, Google vào Việt Nam? Thay đổi tập quán, thói quen mua sắm tỷ lệ chuyển đổi từ người xem sang người mua Thanh toán (ngân hàng) số điểm chấp nhận thẻ chưa nhiều, thêm phí sử dụng thẻ Bảo vệ người tiêu dùng trong TMĐT Những vấn đề đặt ra (ii) An ninh - Bảo mật chống ăn cắp số thẻ tín dụng chống lừa đảo, gian lận thương mại bí mật thông tin cá nhân, phòng chống virus, tấn công DoS Chưa tạo được lợi thế thực sự giữa mua hàng trên mạng và truyền thống ISBN và bán sách qua mạng Các khái niệm mới Tài sản ảo Thống kê TMĐT Quảng cáo trực tuyến, bán thuốc qua mạng Đánh thuế trong TMĐT Các bước tiếp theo cho TMĐT Đối với các cơ quan nhà nước Nhanh chóng triển khai các chương trình, dự án trong Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT 2006 - 2010 Đẩy mạnh hoạt động phổ biến và tuyên truyền về TMĐT Ban hành kịp thời các nghị định hướng dẫn Luật Giao dịch điện tử và Luật Thương mại Tăng cường các hoạt động hỗ trợ của cơ quan nhà nước đối với TMĐT Tổ chức tốt các hoạt động liên quan tới TMĐT trong khuôn khổ APEC Sở Thương mại / hiệp hội Các bước tiếp theo cho TMĐT Đối với doanh nghiệp Chủ động tìm hiểu lợi ích của TMĐT Xác định mô hình TMĐT thích hợp và xây dựng kế hoạch triển khai mô hình tại doanh nghiệp Tích cực tham gia các sàn giao dịch TMĐT Chủ động góp ý các chính sách và pháp luật về TMĐT Vai trò các Sở Thương mại Xây dựng và triển khai kế hoạch triển khai TMĐT tại địa phương Góp ý cho chính sách, pháp luật về TMĐT Phát hiện, nêu vấn đề thực tế TMĐT tại địa bàn Đào tạo TMĐT cho các cơ quan QLNN và doanh nghiệp tại địa phương Cung cấp trực tuyến dịch vụ công của Sở Phối hợp thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn pháp luật về TMĐT tại địa phương Đầu mối tổng hợp, sơ kết, tổng kết về triển khai Kế hoạch tổng thể TMĐT 2006-2010 Kết luận 4 N cho thương mại điện tử Nhận thức Nhân lực Nối mạng Nội dung Mọi ý kiến góp ý xin gửi về mục Diễn đàn trên website Bộ Thương mại www.mot.gov.vn Thảo luận Câu hỏi, thắc mắc về những vấn đề các giảng viên đã trình bày Kiến nghị, đóng góp với chính sách, pháp luật của Nhà nước Kinh nghiệm triển khai TMĐT, ứng dụng CNTT tại doanh nghiệp mình hoặc những doanh nghiệp khác Theo anh/chị, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp khi tham gia TMĐT là gì? Nhà nước cần làm gì để hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng TMĐT? Góp ý cho chương trình đào tạo