Bài giảng Công nghệ 12 - Bài 15: Mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha

TRƯỜNG THCS – THPT HÒA BÌNH GV: Lê Phước An. Tổ: Lí – KTCNTRƯỜNG THCS – THPT HOÀ BÌNH*KIỂM TRA BÀI CŨ1.Nêu khái niệm mạch điều khiển tín hiệu? Cho ví dụ?Trả lời:Mạch điều khiển tín hiệu là mạch điện tử điều khiển sự thay đổi trạng thái, chế độ là việc của các tín hiệu.Ví dụ:2.Nêu công dụng mạch điều khiển tín hiệu? -Thông báo về tình trạng thiết bị khi gặp sự cố. Ví dụ:Điện áp cao, cháy nổ -Thông báo thông tin cần thiết cho người thực hiện theo lệnh. Ví dụ: Đèn giao thông, bảng chỉ đường.. -Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử. Ví dụ: Bảng quảng cáo, bảng hiệu -Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc. Ví dụ: Có nguồn, đang hoạt động3.Trình bày sơ đồ nguyên lí chung của mạch điều khiển tín hiệu ?Nhận LệnhXử líKhuếchĐạiChấp Hành LệnhMẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHAMỤC TIÊU-Biết được công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ một pha.-Hiểu được mạch điều khiển tốc độ quạt điện bằng triac.Bài 15 I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha.II. Nguyên lí điều khiển tốc độ cơ một pha.III. Một số mạch điều khiển tốc độ động cơ một pha.Bài 15MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha.BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha.Em hãy nêu các động cơ một pha có bộ điều khiển tốc độ mà em biết ?Quạt bàn, quạt trần được thay đổi tốc độ bằng cách nào ?Ngoài ra có thể điều khiển tốc độ động cơ bằng cách nào nữa ?Quạt bàn, quạt trần Thay đổi số vòng dây của StatoĐiều khiển điện áp đưa vào động cơ. Hoặc điều khiển tần số nguồn điện đưa vào động cơ.Hiện nay sử dụng các mạch điện tử điều khiển tốc độ thường bằng cách điều khiển điện áp và tần số dòng điện I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha.BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha.Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha là gì?- Điều khiển tốc độ động cơ cho phù hợp với các chế độ làm việc của máy công tác.Có các phương pháp nào làm thay đổi tốc độ động cơ điện một pha ?- Các phương pháp điều chỉnh tốc độ động cơ một pha: Thay đổi số vòng dây của stato. Điều khiển điện áp đưa vào động cơ. Điều khiển tần số nguồn điện đưa vào động cơ. Các phương pháp điều khiển kinh điển:Z t a)I= U/z =>Z tăng lên thì I giảm=> Tốc độ động cơ thay đổi.QĐiều khiển động cơ một pha bằng tổng trở phụa)Z tQĐiều khiển động cơ một pha bằng tổng trở phụa) Các phương pháp điều khiển kinh điển:b) Thay đổi điện áp U2 thông qua việc điều chỉnh điện áp ra.Điều khiển động cơ một pha bằng biến áp tự ngẫuU1QU 2b)II. Nguyên lí điều khiển tốc độ cơ một phaBÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha. II. Nguyên lí điều khiển tốc độ cơ một phaEm hãy cho biết: để điều khiển tốc độ động cơ một pha, hiện nay có những loại mạch điện tử nào?* Thay đổi điện áp đặt vào động cơM¹ch ®iÖn tö®iÒu khiÓn®iÖn ¸pU2,f1U1,f1* Thay đổi tần số và điện đặt vào động cơM¹ch ®iÖn tö®iÒu khiÓntÇn sèU1,f1U2,f2III. MỘT SỐ MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ MỘT PHA:1 - Mạch điều khiển Triac dùng R,C:u1u2VRRCTa§K- Em hãy cho biết chức năng của các linh kiện trong mạch?Chức năng của các linh kiện: Ta - Triac điều khiển điện áp trên quạt. VR - Biến trở để điều chỉnh khoảng thời gian dẫn của triac. R - Điện trở hạn chế. C - Tụ điện tạo điện áp ngưỡng để mở thông điac.~u1u2VRRCTaKABu1u2Cuc0u§Nguyên lí làm việc -Khi đóng khóa K sẽ có dòng điện nạp vào tụ điện. Khi tụ nạp đầy, điện áp định mức của tụ cũng là điện áp ngưỡng mở thông triac.-Khi triac dẫn sẽ cung cấp điện cho động cơ hoạt động.-Để điều khiển tốc độ của động cơ, thì thay đổi điện áp nạp tụ bằng biến trở VR, khi đó sẽ thay đổi thời gian nạp điện cho tụ và thay đổi thời gian dẫn của triac.-VD: Giảm điện trở VR, tụ nạp nhanh hơn, triac dẫn nhiều hơn, điện áp đưa vào động cơ lớn hơn, động cơ quay với tốc độ lớn hơn và ngược lại.-Nhược điểm: Triac làm việc lâu ngày sẽ bị thiếu chính xác. Để khắc phục mắc thêm vào mạch một điac. BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay chiều một pha. II. Nguyên lí điều khiển tốc độ cơ một pha.III. Một số mạch điều khiển động cơ một pha.u1u2VRCTa§KGi¶m RT¨ng R§§§ãng KQuay l¹iRU1VRRCTụ NẠP ĐiỆNTriac dẫnTụ nạp đầyDaĐiac dẫnKhi điện áp tụ tăng tới ngưỡng điện áp thông của điac. Điac dẫn, có dòng điều khiển chạy vào cực điều khiển triac, triac được mở thông, cấp điện cho động cơ hoạt động. III- Một số mạch điều khiển động cơ một phaKTa§§§Tổng hợp: III.Một số mạch điều khiển động cơ một phaH×nh 15 - 2 §iÒu khiÓn triac b»ng mét m¹ch ®¬n gi¶ntUU2UCb)U1UU2UC+UDA-UDAtd)U1VRRCTKa)§U1U2Kc)VRRDATC§U1U2UIUBOCỦNG CỐ -Nêu nhận xét về điện áp đưa vào động cơ một pha khi điều khiển bằng mạch điện tử?=>điện áp được điều khiển gián đoạn. -Khi sử dụng triac để điều khiển tốc độ động cơ, cần tác động vào thông số nào của nguồn cấp điện cho động cơ?=>Trị số hiệu dụng của điện áp đưa vào động cơ. -So với điều khiển động cơ quạt bằng phím bấm, thì điều khiển bằng điện tử có ưu và nhược điểm gì?Ưu điểm: ?Nhược điểm: ? Ưu điểm: Mạch điều khiển ở trên có thể sử dụng cho các loại tải khác nhau như điều khiển độ sáng của đèn sợi đốt, điều khiển bếp điện Trong những trường hợp tải khác nhau cần thay đổi triac có công suất khác nhau. Nhược điểm: Các mạch điều khiển ở trên có chất lượng điều khiển không tốt. Điện áp có thể bị thay đổi do thông số triac và điac thay đổi. Điều khiển theo cách này khó tự động hóa. Khi cần điều khiển điện áp tải có chất lượng cao đòi hỏi một mạch điều khiển phức tạp hơn.Giao bài về nhàChuẩn bị bài mới cho kỳ sau:Bài 16:Thực hànhMạch điều khiển tốc độ động cơ xoay chiều một pha XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN TOÀN THỂ QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH