Xác định vấn đề
Tổ chức hoặc vẽ cây quyết định
Gán xác suất cho các trạng thái tự nhiên
Ước tính thu hoạch (payoffs) ứng với từng sự
kết hợp có thể giữa các phương án và các
trạng thái tự nhiên
Giải bài toán bằng cách tính giá trị tiền tệ kỳ
vọng cho từng nút trạng thái tự nhiên
29 trang |
Chia sẻ: hao_hao | Lượt xem: 2341 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Công cụ ra quyết định Module A, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-1
Quản lý
Vận hành
Cơng cụ ra quyết định
Module A
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-2
Những điểm chính
Tiến trình làm quyết định trong vận hành
Những nguyên tắc cơ bản của ra quyết định
Bảng quyết định
Ra quyết định trong điều kiện khơng chắc chắn
Ra quyết định trong điều kiện rủi ro
Ra quyết định trong điều kiện chắc chắn
Giá trị kỳ vọng của thơng tin hồn hảo (EVPI)
Cây quyết định
Một cây quyết định phức tạp hơn
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-3
Các mục tiêu học tập
Khi học xong chương này bạn sẽ cĩ thể:
Nhận biết được hoặc định nghĩa:
Cây quyết định và bảng quyết định
Giá trị tiền tệ cao nhất
Giá trị kỳ vọng của thơng tin hồn hảo
Các quyết định liên tiếp nhau hay dãy quyết định
Mơ tả hoặc giải thích:
Ra quyết định trong điều kiện chắc chắn
Ra quyết định trong điều kiện khơng chắc chắn
Ra quyết định trong điều kiện rủi ro
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-4
Các mơ hình, và các kỹ thuật trong
quản trị theo khoa học
Cĩ thể giúp nhà quản trị:
Hiểu thấu đáo hơn bản chất của các mối quan hệ
trong kinh doanh
Tìm ra những cách tốt hơn để ước định giá trị
trong các mối quan hệ như thế; và
Tìm ra cách làm giảm, hoặc ít ra hiểu, sự khơng
chắc chắn bao quanh các kế hoạch và hành động
trong kinh doanh
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-5
Các bước tạo nên quyết định tốt
Xác định vấn đề và và các nhân tố ảnh hưởng
Thiết lập tiêu chuẩn quyết định
Lựa chọn cơng cụ (mơ hình) ra quyết định
Nhận ra và đánh giá các phương án sử dụng
cơng cụ (mơ hình) ra quyết định
Lựa chọn phương án tốt nhất
Thực hiện quyết định
Đánh giá kết quả
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-6
Mơ hình
Ít tốn kém và gây ra sự phá vỡ hơn là thử
nghiệm với hệ thống thế giới thực
Cho phép nhà quản lý vận hành đặt loại câu
hỏi “Nếu … thì sao”
Được xây dựng cho các vấn đề trong quản trị
và khuyến khích yếu tố đầu vào quản trị
Buộc phải cĩ cách tiếp cận thích hợp và cĩ hệ
thống về phân tích vấn đề
Địi hỏi nhà quản trị phải cụ thể về các ràng
buộc và các mục tiêu cĩ liên quan đến vấn đề
Giúp làm giảm thời gian cần thiết trong việc ra
quyết định
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-7
Mặt hạn chế của mơ hình
chúng
cĩ thể tốn rất nhiều tiền và cần nhiều thời gian
để phát triển và thử nghiệm
thường bị lạm dụng và hiểu sai (và lo ngại) vì
sự phức tạp về mặt tốn học và lơgic
cĩ khuynh hướng hạ thấp vai trị và giá trị của
thơng tin khơng thể định lượng được
thường cĩ giả định đơn giản hố quá mức các
biến trong thế giới thực
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-8
Tiến trình làm quyết định
Vấn đề
Phân tích định lượng
Lơgic
Dữ liệu quá khứ
Nghiên cứu tiếp thị
Phân tích khoa học
Mơ hình hố
Phân tích định tính
Các xúc cảm
Trực giác
Kinh nghiệm và động
cơ cá nhân
Những tin đồn
Quyết định
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-9
Vấn đề cần quyết định
Phương án
Trạng thái tự nhiên
Kết quả Cây quyết định
Bảng quyết định
Cách trình bày một vấn đề cần
quyết định
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-10
Những nguyên tắc cơ bản của
lý thuyết ra quyết định
Ba loại mơ hình ra quyết định:
Ra quyết định trong điều kiện khơng chắc chắn
Ra quyết định trong điều kiện rủi ro
Ra quyết định trong điều kiện chắc chắn
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-11
Những nguyên tắc cơ bản của lý
thuyết ra quyết định – tiếp theo
Các thuật ngữ:
Phương án: đường lối hành động hoặc lựa chọn
Trạng thái tự nhiên: biến cố mà người ra quyết định
khơng kiểm sốt được
Các ký hiệu sử dụng trong cây quyết định:
Nút quyết định mà từ đĩ một trong số các phương án
cĩ thể được chọn
Nút trạng thái tự nhiên mà từ trong số đĩ một trạng
thái tự nhiên sẽ xảy ra
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-12
Cây quyết định Getz Products
1
2
Thị trường khơng hứa hẹn
Thị trường khơng hứa hẹn
Thị trường hứa hẹn
Thị trường hứa hẹn
Xây nhà
máy nhỏ
Một nút quyết
định
Một nút trạng thái
tự nhiên
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-13
Bảng quyết định
Trạng thái tự nhiên
Phương án Trạng thái 1 Trạng thái 2
Phương án 1 Kết quả 1 Kết quả 2
Phương án 2 Kết quả 3 Kết quả 4
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-14
Ra quyết định trong điều kiện
khơng chắc chắn
Maximax (cực đại của cực đại) - Chọn phương
án cực đại kết quả tối đa của mọi phương án
(Tiêu chuẩn lạc quan)
Maximin (cực đại của cực tiểu) - Chọn phương
án cực đại kết quả tối thiểu của mọi phương án
(Tiêu chuẩn bi quan)
Equally likely (cơ hội xảy ra như nhau) – Chọn
phương án cĩ kết quả trung bình cao nhất.
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-15
Ví dụ – Ra quyết định trong
điều kiện khơng chắc chắn
Trạng thái tự nhiên
200.000$ -180.000$ 200.000$ -180.000$ 10.000$
100.000$ -20.000$ 100.000$ -20.000$ 40.000$
0$ 0$ 0$ 0$ 0$
Maximax Maximin Equally
likely
Khơng làm gì
Xây nhà
máy lớn
Xây nhà
máy nhỏ
Thị trường
hứa hẹn
Thị trường
khơng hứa hẹn
Max
theo dịng
Min
theo dịng
Trung bình
theo dịngPhương án
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-16
Quyết định
1. Chọn maximax là xây dựng một nhà máy lớn. Đây là
cực đại của các số cực đại theo từng dịng hay
phương án.
2. The maximin là khơng làm gì hết. Đây là cực đại của
các số cực tiểu theo từng dịng hay phương án.
3. Chọn equally likely là xây dựng một nhà máy nhỏ.
Đây là cực đại của các kết quả trung bình theo từng
phương án. Phương pháp này giả định rằng tất cả các
kết quả cho bất kỳ phương án nào đều cĩ cơ hội xảy
ra như nhau.
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-17
Tình huống cần quyết định theo xác suất
Các trạng thái tự nhiên cĩ xác suất xảy ra
Chọn phương án cĩ giá trị tiền tệ kỳ vọng
(EMV) lớn nhất
EMV = Tiền lời bình quân của phương án nếu
quyết định được lặp lại nhiều lần
Ra quyết định trong đều kiện rủi
ro
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-18
Phương trình giá trị tiền tệ kỳ vọng
Xác suất của thu hoạchEMV A X P X
X P X X P X X P X
j i
i
i
N N
( ( )
( ) ( ) ( )
) =
=
*
= * + * + + *
1
1 1 2 2
Số lượng các trạng thái tự nhiên
Giá trị của thu hoạch
Phương án i
...
N
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-19
Ví dụ – Ra quyết định trong
điều kiện khơng chắc chắn
Trạng thái tự nhiên
Phương án
200.000$ -180.000$ 10.000$
100.000$ -20.000$ 40.000$
0$ 0$ 0$
Lựa chọn
tốt nhất
Giá trị
kỳ vọng
Thị trường
hứa hẹn
P(0,5)
Thị trường
khơng hứa
hẹn P(0,5)
Xây dựng
nhà máy lớn
Xây dựng
nhà máy nhỏ
Khơng làm gì
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-20
Giá trị kỳ vọng của thơng tin
hồn hảo (EVPI)
EVPI đặt ra giá tối đa mà người mua bằng
lịng trả cho thơng tin bổ sung
EVPI là giá trị kỳ vọng trong điều kiện chắc
chắn trừ EMV cực đại
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-21
Giá trị kỳ vọng với thơng tin
hồn hảo (EV|PI)
n
i 1
i
Giá trị kỳ vọng trong điều kiện chắc chắn
Kết quả tốt nhất ứng với trạng thái tự nhiên i ( )
trong đóP(S) Xác suất của trạng thái tự nhiên i
và
iP S
i 1, , số lượng các trạng thái tự nhiênn
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-22
Giá trị kỳ vọng của thơng tin
hồn hảo
EVPI = Giá trị kỳ vọng trong điều kiện chắc chắn –
EMV cực đại
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-23
Giá trị kỳ vọng của thơng tin
hồn hảo
Trạng thái tự nhiên
Phương án
Xây dựng một
nhà máy lớn
Xây dựng một
nhà máy nhỏ
Khơng làm gì
200.000$ -180.000$
0$
Thị trường
hứa hẹn ($)
Thị trường khơng
hứa hẹn ($)
0,50 0,50
EMV
40.000$100.000$ -20.000$
0$ 0$
20.000$
Xác suất
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-24
Giá trị kỳ vọng của thơng tin
hồn hảo
EVPI = giá trị kỳ vọng với thơng tin hồn hảo -
max(EMV)
= 200.000$*0,50 + 0$*0,50 – 40.000$
= 60.000$
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-25
Trình bày bằng giản đồ tiến trình làm quyết
định
Được dùng để giải các bài tốn
Cĩ một tập các phương án và trạng thái tự nhiên,
ta cũng cĩ thể dùng bảng quyết định
Cĩ một số tập các phương án và trạng thái tự
nhiên (các quyết định liên tiếp nhau), ta khơng thể
dùng bảng quyết định được
EMV là tiêu chuẩn thường được dùng nhất
Cây quyết định
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-26
Phân tích bài tốn bằng cây
quyết định
Xác định vấn đề
Tổ chức hoặc vẽ cây quyết định
Gán xác suất cho các trạng thái tự nhiên
Ước tính thu hoạch (payoffs) ứng với từng sự
kết hợp cĩ thể giữa các phương án và các
trạng thái tự nhiên
Giải bài tốn bằng cách tính giá trị tiền tệ kỳ
vọng cho từng nút trạng thái tự nhiên
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-27
Cây quyết định
1
2
Trạng thái 1
Trạng thái 2
Trạng thái 1
Trạng thái 2
Nút
quyết định
Kết quả 1
Kết quả 2
Kết quả 3
Kết quả 4
Nút trạng thái tự nhiên
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-28
Cây quyết định Getz Products
hồn tất và giải
Thu hoạch
200.000$
-180.000$
100.000$
-20.000$
0$
1
2
Thị trường khơng hứa hẹn (0,5)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,5)
Thị trường hứa hẹn (0,5)
Thị trường hứa hẹn (0,5)
Xây nhà
máy nhỏ
EMV cho nút 2 = 40.000$
EMV cho nút 1 = 10.000$
Transparency Masters to accompany Heizer/Render –
Principles of Operations Management, 5e, and Operations
Management, 7e
© 2004 by Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River, N.J. 07458A-29
Cây quyết định Getz Products cĩ
trình bày các xác suất và EMV
1 4
7
49
.2
00
$
10
6.
40
0$
40
.0
00
$
2.
40
0$
2
3
5
6
190.000$
-190.000$
90.000$
30.0004
10.000$
190.000$
-190.000$
90.000$
30.000$
10.000$
200.000$
-180.000$
100.000$
20.000$
0$
Thị trường hứa hẹn (0,78)
Thị trường hứa hẹn (0,78)
Thị trường hứa hẹn (0,27)
Thị trường hứa hẹn (0,27)
Thị trường hứa hẹn (0,5)
Thị trường hứa hẹn (0,5)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,22)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,22)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,73)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,73)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,5)
Thị trường khơng hứa hẹn (0,5)
106.000$
63.600$
-87.400$
2.400$
10.000$
40.000$
Điểm quyết
định 1
Điểm quyết định 2
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- lec_moda_4684.pdf