Bài giảng chương 2: Môi trường toàn cầu

CHÖÔNG II MOÂI TRÖÔØNG TOAØN CAÀU MOÂI TRÖÔØNG TAØI CHÍNH TIEÀN TEÄ TOAØN CAÀU 12-Feb-07 Noäi dung chính Thò tröôøng ngoaïi hoái Heä thoáng tieàn teä quoác teá Thò tröôøng voán toaøn caàu PTM – MT Taøi chính tieàn teä . 3 THÒ TRÖÔØNG NGOAÏI HOÁI Caùc ñònh nghóa Thò tröôøng ngoaïi hoái : Nôi mua baùn, trao ñoåi ngoaïi teä vaø caùc phöông tieän thanh toaùn quoác teá. Tyû giaù hoái ñoaùi: Giaù cuûa moät ñôn vò tieàn teä ñöôïc theå hieän baèng moät ñôn vò tieàn teä khaùc Tyû leä chuyeån ñoåi töø moät ñoàng tieàn naøy sang moät ñoàng tieàn khaùc. Tính chuyeån ñoåi cuûa ñoàng tieàn: Khaû naêng töï do chuyeån ñoåi sang baát cöù moät ñoàng ngoaïi teä naøo khaùc 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 5 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái Chuyeån ñoåi tieàn teä Chuyeån tieàn thanh toaùn baèng ngoaïi teä thaønh noäi teä. Ñoåi ngoaïi teä ñeå thanh toaùn hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa, dòch vuï. Ñaàu tö ngaén haïn khoaûn tieàn taïm thôøi nhaøn roãi treân thò tröôøng tieàn teä quoác teá . Ñaàu cô tieàn teä: chuyeån ñoåi ñoàng tieàn trong ngaén haïn nhaèm thu lôïi töø vieäc tyû giaù thay ñoåi trong töông lai. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 6 Chöùc naêng cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái Baûo hieåm ruûi ro ngoaïi hoái Tyû giaù giao ngay – Spot Rate: tyû giaù mua baùn ngoaïi teä vaøo moät ngaøy cuï theå. Tyû giaù giao dòch kyø haïn – Forward Rate: tyû giaù caùc beân töï thoûa thuaän cho giao dòch thöïc hieän vaøo moät thôøi ñieåm cuï theå trong töông lai. . Giao dòch kyø haïn ñoái öùng – Currency Swap: cuøng luùc thoûa thuaän mua vaø baùn moät khoaûn ngoaïi teä xaùc ñònh vaøo hai thôøi ñieåm khaùc nhau. Giao dòch töông lai – Future: caùc beân thoûa thuaän thöïc hieän giao dòch vaøo moät thôøi ñieåm cuï theå trong töông lai thoâng qua moâi giôùi. Giao dòch quyeàn choïn – Option: Quyeàn choïn mua – Call Option Q u y e à n c h o ï n b a ù n – Put Option 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 7 Baûn chaát cuûa thò tröôøng ngoaïi hoái Hoaït ñoäng 24/7. Keát noái baèng heä thoáng maùy tính toác ñoä cao tröôøng aûo hôïp nhaát toaøn caàu. Vai troø noåi baät cuûa thò thò tröôøng Luaân Ñoân ñöôïc giaûi thích bôûi: Lòch söû: thuû ñoâ cuûa nöôùc coâng nghieäp hoùa ñaàu tieân. Vò trí ñòa lyù (naèm giöõa T o k y o / Singapore vaø New York). 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 8 12-Feb-07 Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán tyû giaù hoái ñoaùi Caùc yeáu toá kinh teá 1. Caùn caân thanh toaùn 2. Laõi suaát 3. Laïm phaùt 4. Chính saùch taøi chính vaø tieàn teä 5. Naêng löïc caïnh tranh quoác teá 6. Döï tröõ tieàn teä 7. Caùc bieän phaùp kieåm soaùt vaø khuyeán khích cuûa chính phuû 8. Taàm quan troïng cuûa ñoàng tieàn treân thò tröôøng theá giôùi Caùc yeáu toá chính trò 9. Trieát lyù laõnh ñaïo vaø ñaûng caàm quyeàn 10. Möùc ñoä thay ñoåi sau baàu cöû Caùc yeáu toá kyø voïng 11. Möùc ñoä kyø voïng 12. Giao dòch kyø haïn PTM – MT Taøi chính tieàn teä 9 Caùc lyù thuyeát xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi Möùc ñoä cô baûn: tyû giaù ñöôïc xaùc ñònh bôûi möùc cung/caàu moät ñoàng tieàn so vôùi möùc cung/caàu cuûa ñoàng tieàn khaùc. Giaù caû vaø tyû giaù: Quy luaät moät giaù Lyù thuyeát ngang baèng söùc mua (PPP – Purchasing Power Parity ) Laõi suaát vaø tyû giaù: Hieäu öùng Fisher quoác teá Taâm lyù nhaø ñaàu tö vaø hieäu öùng ñaùm ñoâng. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 10 HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ Heä thoáng tieàn teä quoác teá Nhöõng ñònh cheá do caùc quoác gia thieát laäp ñeå quaûn lyù tyû giaù hoái ñoaùi. Heä thoáng Bretton Woods Quyõ tieàn teä quoác teá (IMF) Ngaân haøng theá giôùi (WB) Caùc heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi Dollar, Euro, Yen vaø Pound ñöôïc “thaû noåi” trong quan heä vôùi nhau. Moät soá nöôùc khaùc choïn caùch coá ñònh giaù trò ñoàng tieàn nöôùc mình. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 12 Heä thoáng Bretton Woods Thaønh laäp naêm 1944 taïi New Hampshire 44 nöôùc thaønh vieân Xaùc laäp cheá ñoä tyû giaù coá ñònh Cam keát khoâng phaù giaù tieàn teä vì muïc ñích thöông maïi vaø thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo veä giaù trò ñoàng tieàn. Thieát laäp hai ñònh cheá ña phöông: Ngaân haøng theá giôùi Quyõ tieàn teä quoác teá 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 13 Vai troø cuûa IMF Khi môùi thaønh laäp: Giöõ oån ñònh heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh. Cung caáp tín duïng cho caùc nöôùc thaønh vieân ñeå taøi trôï taïm thôøi cho thaâm huït caùn caân thanh toaùn. . Naêm 1978: Giaùm saùt chính saùch ngoaïi hoái cuûa caùc nöôùc thaønh vieân hình thöùc. Sau khuûng hoaûng nôï 1980s: Giuùp giaûi quyeát khuûng hoaûng taøi chính baèng caùch: Cung caáp taøi chính vaø giaùm saùt taùi cô caáu ñeå oån ñònh neàn kinh teá. Buoäc thaét chaët taøi chính vaø tieàn teä + phaù giaù tieàn teä Muïc tieâu: Caûi thieän caùn caân thanh toaùn Taêng khaû naêng traû nôï 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 14 Vai troø cuûa WB International Bank for Reconstruction and Development (IBRD). Taøi trôï taùi thieát chaâu AÂu: cho vay laõi suaát thaáp. Bò lu môø bôûi Keá hoaïch Marshall cuûa Myõ. Chuyeån troïng taâm sang vaán ñeà “phaùt trieån” cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån vay ñaàu tö Noâng nghieäp Giaùo duïc Kieåm soaùt daân soá Phaùt trieån noâng thoân IBRD huy ñoäng voán baèng baùn traùi hieáu treân thò tröôøng taøi chính quoác teá Cho caùc nöôùc coù tình traïng tín duïng keùm vay Vôùi laõi suaát thaáp hôn laõi suaát thò tröôøng International Development Agency (IDA) Huy ñoäng voán töø ñoùng goùp cuûa caùc nöôùc giaøu Cho caùc nöôùc raát ngheøo vay daøi haïn, laõi suaát raát thaáp 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 15 Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi – Baûn vò vaøng Neo ñoàng tieàn vaøo vaøng vaø baûo Coù nguoàn ñaûm tính chuyeån goác troïng Vaän chuyeån vaøng ñoåi ra vaøng thöông baát tieän chuyeån sang tieàn giaáy, ñoåi laïi ra vaøng. 12-Feb-07 Tìm kieám söï caân baèng “caùn caân thöông maïi” PTM – MT Taøi chính tieàn teä 16 Ñoøi hoûi chính phuû phaûi can thieäp ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh Caùc heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi Tyû giaù thaû noåi: Thò tröôøng ngoaïi hoái xaùc ñònh giaù trò cuûa ñoàng tieàn so vôùi ñoàng tieàn khaùc. Tyû giaù coá ñònh: Giaù trò caùc ñoàng tieàn ñöôïc coá ñònh vôùi nhau theo tyû giaù thoûa thuaän. Neo tyû giaù: Giaù trò ñoàâng tieàn ñöôïc coá ñònh theo moät ñoàng tieàn tham chieáu. UÛy ban tieàn teä: cam keát ñaùp öùng nhu caàu chuyeån ñoåi töø ñoàng tieàn quoác gia sang ngoaïi teä theo tyû giaù coá ñònh. Tyû giaù thaû noåi coù ñieàu chænh: Giöõ giaù trò ñoàng tieàn dao ñoäng trong moät giôùi haïn so vôùi ñoàng tieàn tham chieáu. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 17 So saùnh heä thoáng tyû giaù thaû noåi vaø coá ñònh Tyû giaù thaû noåi: Cho khaû naêng söû duïng chính saùch tieàn teä khoâi phuïc quyeàn kieåm soaùt cuûa chính phuû. Tyû giaù töï ñieàu chænh ñeå caân baèng laïi baát caân ñoái trong caùn caân thöông maïi Heä thoáng naøo toát hôn? Tyû giaù coá ñònh: Giöõ kyû cöông tieàn teä. Haïn cheá ñaàu cô tieàn teä Ñoaùn tröôùc ñöôïc nhöõng bieán ñoäng tyû giaù Nhöõng ngöôøi uûng hoä cheá ñoä tyû giaù coá ñònh cho raèng söï giaûm giaù ñoàng tieàn trong cheá ñoä tyû giaù thaû noåi chæ laøm taêng laïm phaùt, khoâng theå ñieàu chænh thaâm huït caùn 12-Feb-07 Khoâng coù baèng chöùng roõ raøng!. caân thöông maïi PTM – MT Taøi chính tieàn teä 18 THÒ TRÖÔØNG VOÁN TOAØN CAÀU Chöùc naêng chung cuûa thò tröôøng voán Nôi gaëp gôõ cuûa ngöôøi coù voán vaø ngöôøi caàn voán. Ngöôøi coù voán: Doanh nghieäp Caù nhaân Caùc ñònh cheá taøi chính 12-Feb-07 Taïo laäp thò tröôøng : Ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng ñaàu tö PTM – MT Taøi chính tieàn teä Ngöôøi caàn voán: Caù nhaân Doanh nghieäp Chính phuû 20 Söùc haáp daãn cuûa thò tröôøng voán toaøn caàu Ñoái vôùi ngöôøi caàn voán: Nguoàn cung tieàn doài daøo. Chi phí voán thaáp hôn. Ñoái vôùi ngöôøi coù voán: Cung caáp nhieàu cô hoäi ñaàu tö. Cô hoäi phaân taùn ruûi ro. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 21 Nhöõng nhaân toá cô baûn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng voán toaøn caàu Coâng ngheä thoâng tin: Giaûm chi phí tieáp caän thoâng tin Maët traùi: bieán ñoäng thò tröôøng lan toûa nhanh Lôïi ích lôùn hôn nhieàu so vôùi ruûi ro Nôùi loûng kieåm soaùt dòch vuï taøi chính do: AÛnh höôûng tö töôûng “thò tröôøng töï do”. Mong muoán môû roäng thò tröôøng cuûa caùc doanh nghieäp dòch vuï taøi chính. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 22 Thò tröôøng ñoàng tieàn chaâu AÂu Ñoàng tieàn chaâu AÂu: baát cöù ñoàng tieàn naøo ñöôïc göûi vaøo ngaân haøng beân ngoaøi quoác gia phaùt haønh noù. Thò tröôøng ñoàng tieàn chaâu AÂu: Nôi keát noái ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay baèng caùc loaïi tieàn naèm beân ngoaøi quoác gia phaùt haønh ra caùc ñoàng tieàn ñoù. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 23 Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng ñoàng tieàn chaâu AÂu Khoâng chòu söï kieåm soaùt bôûi caùc quy ñònh nhö thò tröôøng taøi chính trong nöôùc neân: Laõi suaát cao hôn cho ngöôøi göûi tieàn vaø laõi suaát thaáp hôn cho ngöôøi vay tieàn Ruûi ro thanh toaùn vaø ruûi ro tyû giaù cao hôn 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 24 Cheânh leäch laõi suaát treân thò tröôøng ñoàng tieàn chaâu AÂu vaø thò tröôøng trong nöôùc Laõi suaát Laõi suaát cho vay noäi ñòa Laõi suaát cho vay ñoàng tieàn chaâu AÂu Laõi suaát tieàn göûi 12-Feb-07 Laõi suaát tieàn göûi noäi ñòa 0% PTM – MT Taøi chính tieàn teä ñoàng tieàn chaâu AÂu 25 Thò tröôøng traùi phieáu toaøn caàu Traùi phieáu nöôùc ngoaøi (Foreign Bonds): Phaùt haønh ôû nöôùc ngoaøi vaø ghi giaù trò baèng ñoàng tieàn quoác gia nôi phaùt haønh. Muïc ñích phaùt haønh: giaûm chi phí voán. Traùi phieáu chaâu AÂu (Eurobonds): Ñöôïc toå chöùc lieân ngaân haøng baûo laõnh phaùt haønh beân ngoaøi quoác gia coù ñoàng tieàn ghi treân traùi phieáu. Ñöôïc phaùt haønh bôûi caùc MNC, caùc doanh nghieäp lôùn vaø caùc toå chöùc quoác teá. Khoâng chaøo baùn treân thò tröôøng taøi chính hay cho coâng daân cuûa quoác gia coù ñoàng tieàn ghi treân traùi phieáu. 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 26 Söùc haáp daãn cuûa thò tröôøng traùi phieáu toaøn caàu Khoâng chòu söï can thieäp vaø kieåm soaùt bôûi caùc quy ñònh. Yeâu caàu coâng khai thoâng tin ít nghieâm ngaët hôn thò tröôøng traùi phieáu trong nöôùc. C o ù l ô ïi h ô n v e à thueá 12-Feb-07 PTM – MT Taøi chính tieàn teä 27 12-Feb-07 Thò tröôøng coå phieáu toaøn caàu Moãi quoác gia töï laäp neân thò tröôøng giao dòch coå phieáu doanh nghieäp, khoâng coù thò tröôøng quoác teá. Hai xu höôùng: Caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeán mua coå phaàn cuûa doanh nghieäp trong nöôùc. Caùc doanh nghieäp ra nieâm yeát coå phieáu huy ñoäng voán ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. PTM – MT Taøi chính tieàn teä 28