Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương 13: Vấn đề nguồn lực con người trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội - Dương Văn Duyên

 Chươ ng 13  vấn đề nguồn lực con ng ư ời trong qu á tr ì nh xây dựng chủ nghĩa xã hội T.S Dươ ng Văn Duy ên Bộ môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học 1 A. Mục đ ích , yêu cầu Nắm đư ợc các kh ái niệm con ng ư ời , nguồn lực con ng ư ời và nh ữ ng kh ái niệm li ên quan . Nắm đư ợc nội dung cơ bản, vai trò của nguồn lực con ng ư ời trong qu á tr ì nh xây dựng CNXH, thực trạng phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam hiện nay, nh ữ ng gi ảI pháp phát huy hơn nữa vai trò nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam. 2 B. Nội dung 1. Nguồn lực con ng ư ời và vai trò của nó trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội . 3 Quan niệm tr ư ớc Mác về con ng ư ời Thời kỳ Cổ đại cho con ng ư ời đư ợc hì nh th à nh từ nh ữ ng vật cụ thể Thời kỳ Trung cổ cho con ng ư ời do lực lư ợng si êu nhi ên tạo ra Chủ nghĩa duy vật si êu hì nh cho con ng ư ời là kết qu ả phát triển lâu dài của tự nhi ên 1.1 Con ng ư ời và nguồn lực con ng ư ời  1.1.1 Con ng ư ời Hì nh 13.1 4 Con ng ư ời Là sản phẩm hoàn cả nh Tự nhi ên Xã hội Chủ thể cải tạo hoàn cả nh ( nguồn lực con ng ư ời ) Bộ óc con ng ư ời là sản phẩm cao nhất của tự nhi ên Chịu chi phối hoàn cả nh xã hội và tạo nên bản chất con ng ư ời Lao đ ộng sản xuất hoạt đ ộng văn hoá Đ ấu tranh xã hội Nghi ên cứu khoa học Quan niệm chủ nghĩa Mác về con ng ư ời 1.1.1 Con ng ư ời Hì nh 13.2 5 Cá nh ân Mang dấu ấn của thời đại Gắn với truyền thống dân tộc Mang dấu ấn của giai cấp tầng lớp Dấu ấn của dòng họ gia đ ì nh Có nh ữ ng đ ặc đ iểm của cá nh ân Quan niện về cá nh ân 1.1.1 Con ng ư ời Hì nh 13.3 6 Con ng ư ời XHCN Là con ng ư ời sống có văn hoá, tì nh nghĩa vị tha , ứng xử tế nhị , biết gi ải quyết đ úng các quan hệ xã hội Là con ng ư ời yêu nư ớc , th ươ ng dân nh ân văn, nh ân đạo có ý thức giai cấp , tr á ch nhiệm cô ng dân Là con ng ư ời lao đ ộng mới , lao đ ộng có ý thức tổ chức , kỷ luật có kỹ thu ât, nă ng suất cao , lu ôn học tập Có tr ì nh độ và nă ng lực làm chủ . Xã hội tạo đ iều kiện phát huy hết nă ng lực đó Nh ữ ng đ ặc tr ư ng con ng ư ời XHCN 1.1.1 Con ng ư ời Hì nh 13.4 7 Kh ái niệm nguồn lực con ng ư ời Nguồn lực Là Toàn bộ các yếu tố vật chất , tinh thần đã đ ang và sẽ có kh ả nă ng thúc đ ẩy qu á tr ì nh cải biến xã hội trong một quốc gia , một dân tộc .v.v 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời . Hì nh 13.5 8 Nguồn lực của con ng ư ời gồm : Vị thế con ng ư ời trong xã hội Nh ữ ng phẩm chất về nă ng lực ng ư ời lao đ ộng : Thể lực , trí lực , tay nghề Nh ữ ng phẩm đạo đ ức ng ư ời lao đ ộng : tinh thần yêu nư ớc , tự cư ờng dân tộc Nội dung nguồn lực con ng ư ời 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời . Hì nh 13.6 9 Kết cấu nguồn lực con ng ư ời trong xã hội 1.1.2 Nguồn lực con ng ư ời . Kết cấu nguồn lực con ng ư ời Số lư ợng : đư ợc xác đ ịnh tr ên qui mô dân số , cơ cấu độ tuổi , giới tính , sự phân bố gi ữa các vùng , các ng à nh Chất lươ ng : Thể lực , trí lực , tay nghề tr ì nh độ học vẫn , phẩm chất đạo đ ức thể hiện ở tinh thần yêu nư ớc , ý thức dân tộc . Hì nh 13.7 10 Sự thể hiện vai trò nguồn lực con ng ư ời - Trong lĩnh vực tư tư ởng + Thấm nhuần tư tư ởng cá ch mang biến th à nh sức mạnh vật chất + Văn hóa là đ ộng lực thúc đ ẩy xã hội phát triển - Trong lĩnh vực xã hội + Đ ấu tranh chống tệ nạn xã hội + Gi ải quyết lao đ ộng việc làm - Trong lĩnh vực chính trị + Tham gia cô ng việc nh à nư ớc . + Tham gia hoạt đ ộng xã hội + Bảo vệ Đả ng , Nh à nư ớc - Trong lĩnh vực kinh tế : là lực lư ợng lao đ ộng - Tham gia qu ản lý kinh tế 1.2. Vai trò nguồn lực con ng ư ời . Hì nh 13.8 11 2. Phát huy nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam 12 Nh ữ ng th à nh tựu trong phát huy nguồn lực con ng ư ời Văn hoá đư ợc nâ ng lên Y tế phục vụ tốt hơn, sức khoẻ , tuổi thọ , tă ng lên. Tính nă ng đ ộng , sá ng tạo tă ng lên. - Mức sống vật chất , tinh thần đư ợc nâ ng lên, có đ iều kiện ch ă m sóc con ng ư ời đư ợc tốt hơn - Con ng ư ời đã trở th à nh ng ư ời làm chủ đ ất nư ớc , tự tổ chức ra bộ máy nh à nư ớc , tích cực tham gia cô ng việc nh à nư ớc 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam nh ữ ng năm qua Hì nh 13.9 13 Nguy ên nh ân th à nh tựu phát huy nguồn lực con ng ư ời Do sự nỗ lực cố gắng vươn lên của nh ân dân: tích cực học tập , lao đ ộng sản xuất , nghi ên cứu khoa học . Do sự lã nh đạo của Đả ng và qu ản lý của nh à nư ớc th ô ng qua hệ thống chính sá ch xã hội 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam nh ữ ng năm qua Hì nh 13.10 14 Nh ữ ng hạn chế trong phát huy nguồn lực con ng ư ời Qu ản lý nh à nư ớc còn lỏng lẻo Chưa phát huy hết tính tích cực của ng ư ời lao đ ộng Chưa có sự kết hợp chặt chẽ lợi ích vật chất và tinh thần Chưa có chính sá ch phù hợp để thu hút nguồn lực có chất lư ợng cao Sự phân bố nguồn lực con ng ư ời chưa cân đ ối - Chưa kết hợp chặt chẽ đào tạo và sử dụng 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam nh ữ ng năm qua Hì nh 13.11 15 Nguy ên nh ân của nh ữ ng hạn chế ả nh hư ởng nặng nề tâm lí , thói quen của ng ư ời sản xuất nhỏ Yếu kém trong qu ản lý nh à nư ớc và đ ầu tư cho giao dục còn hạn chế Nh ữ ng sai lầm trong thời kỳ bao cấp Việt Nam là một nư ớc sản xuất nhỏ , chịu sự tàn phá của chiến tranh 2.1 Phát huy nguồn lực con ng ư ời Việt Nam nh ữ ng năm qua Hì nh 13.12 16 Nh ữ ng phươ ng hư ớng phát huy nguồn lực con ng ư ời Đ ẩy mạnh cá ch mạng tư tư ởng văn hoá, gi áo dục tinh thần yêu nư ớc , ý thức giai cấp Xây dựng và hoàn thiện cơ chế để ng ư ời lao đ ộng thực hiện quyền làm chủ Xây dựng và từng bư ớc hoàn chỉnh hệ thống chính sá ch xã hội hư ớng tới con ng ư ời , vì con ng ư ời - Đ ẩy mạnh CNH, HĐH - Tạo ra đ iều kiền vật chất - Đ ặt ra yêu cầu học tập cho ng ư ời lao đ ộng 2.2. Nh ữ ng phươ ng hư ớng và gi ải pháp phát huy nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam hiện nay Hì nh 13.13 17 Nh ữ ng gi ải pháp phát huy nguồn lực con ng ư ời - Đ ầy mạnh phát triển gi áo dục , nâ ng cao tr ì nh độ văn hoá - Tă ng cư ờng cô ng tác gi áo dục tư tư ởng Về xã hội : - Tă ng cư ờng vai trò của nh à nư ớc trong thu hẹp kho ả ng cá ch gi àu nghèo Về chính trị : - Nâ ng cao ý thức chính trị - Thực hiện dân chủ hoá - Đ ẩy mạnh cải cá ch bộ máy nh à - Về kinh tế : tạo việc làm, nâ ng cao hiệu qu ả kinh tế xã hội 2.2. Nh ữ ng phươ ng hư ớng và gi ải pháp phát huy nguồn lực con ng ư ời ở Việt Nam hiện nay Hì nh 13.14 18 Cảm ơn sự theo dõi của các bạn! 19