Bài giảng Chi phí vốn

Mareven Food Central Hà Nội 2011 CHƯƠNG 5: CHI PHÍ VỐN TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội Mareven Food Central 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn 5.2. Phương pháp xác định chi phí của các thành phần vốn 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội2 CHƯƠNG 5: CHI PHÍ VỐN Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội3 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  CHI PHÍ VỐN (COST OF CAPITAL) - Chi phí mà người huy động vốn phải gánh chịu để có được quyền sử dụng vốn - Được tính bằng tỷ lệ phần trăm của lượng vốn huy động  CƠ CẤU VỐN (CAPITAL STRUCTURE) - Cơ cấu của các nguồn vốn dài hạn để tài trợ cho hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Trường hợp tổng quát bao gồm: Nợ dài hạn Wd = 45% Cổ phần ưu đãi Wp = 2% Cổ phần đại chúng Ws = 53% - Mỗi thành phần vốn nói trên tham gia vào tổng vốn của doanh nghiệp theo một tỷ lệ nào đó. Tỷ lệ đó được gọi là trọng số của thành phần vốn. - Cơ cấu vốn là tập hợp tỷ lệ của các thành phần vốn Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội4 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  CƠ CẤU VỐN TỐI ƯU (THE OPTIMAL CAPITAL STRUCTURE) - Đẳng thức Du Pont thứ 2 gợi ý rằng: Muốn tăng ROE doanh nghiệp có thể đi theo hướng tăng sử dụng nợ. Tuy nhiên, khi tỷ số nợ tăng thì rủi ro của doanh nghiệp sẽ tăng. - Có một sự đánh đổi giữa lợi nhuận và rủi ro - Cơ cấu vốn tối ưu là một tập hợp tỷ lệ các thành phần vốn mà có thể đảm bảo cho doanh nghiệp có được lợi nhuận cao nhất với mức rủi ro chấp nhận được ROE = Lãi ròng VCSH = Lãi ròng TTS × TTS VCSH = ROA × TTS VCSH Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội5 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  CƠ CẤU VỐN TỐI ƯU - Không thể có cơ cấu vốn tối ưu như nhau và ổn định cho mọi doanh nghiệp của mọi ngành theo thời gian - Cơ cấu vốn tối ưu là một khái niệm động phụ thuộc vào:  Ngành nghề kinh doanh và giai đoạn phát triển của ngành  Các điều kiện địa lý và tự nhiên  Các điều kiện kinh tế,  Các điều kiện văn hoá-xã hội,  Các điều kiện chính trị trong và ngoài nước, và  Năng lực và thái độ của người lãnh đạo đối với rủi ro - Trong đó, năng lực và thái độ của người lãnh đạo có vai trò đặc biệt quan trọng. Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội6 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  NGUYÊN TẮC ĐÁNH GIÁ ĐẦU TƯ - Một đầu tư chỉ đáng giá nếu chi phí huy động vốn nhỏ hơn tỷ suất thu hồi nhận được.  CÔNG THỨC TÍNH CHI PHÍ VỐN WACC - WACC = Wd.Kd.(1-T) + Wp.Kp + Ws.Ks  Wd, Wp, Ws: Tỷ trọng của các thành phần vốn  Kd: Lãi suất vay  T: Thuế suất thu nhập doanh nghiệp  Kd(1-T): Chi phí vốn vay sau thuế  Kp: Chi phí vốn cổ phần ưu đãi  Ks: Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ lợi nhuận giữ lại  Ke: Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ cổ phiếu mới Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội7 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  CHI PHÍ VỐN BIÊN, MCC (MARGINAL COST OF CAPITAL) - Là chi phí mà người huy động vốn phải gánh chịu khi huy động thêm một đồng vốn. - Nhìn chung, khi lượng vốn huy động ngày càng tăng thì rủi ro của người cung cấp vốn ngày càng tăng, vì vậy họ cần được bù đắp hoặc khuyến khích bới một tỷ suất sinh lợi ngày càng cao hơn. Kết quả là chi phí huy động vốn ngày càng tăng. - Đường biểu diễn mối quan hệ giữa chi phí vốn và lượng vốn huy động gọi là đường chi phí vốn biên MCC. - Về mặt lý thuyết, MCC là một đường cong liên tục đi lên. - Trên thực tế, do các điều kiện huy động vốn không thay đổi liên tục nên MCC là một đường gấp khúc đi lên. Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội8 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn Lượng vốn huy động WACC MCC lý thuyết MCC thực tế BP1 BP2 BP3 Các điểm nhảy WACC1 WACC2 WACC3 WACC4 Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội9 5.1. Khái niệm cơ sở về chi phí vốn  ĐIỂM NHẢY, BP (BREAK POINT) - ĐỊNH NGHĨA:  BP là lượng vốn huy động mà tại đó WACC tăng làm cho đường MCC có sự gấp khúc đi lên. - NGUYÊN NHÂN:  Khi lượng vốn huy động này càng tăng thì rủi ro của người cung cấp vốn ngày càng tăng. Điều này làm tăng chi phí của một hoặc nhiều thành phần vốn. Kết quả là WACC sẽ tăng. - CÁCH XÁC ĐỊNH:  Xác định riêng cho từng thành phần vốn  Dựa vào sự thay đổi của điều kiện huy động vốn theo hướng khó khăn hơn Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội10 5.2. Phương pháp xác định chi phí của các thành phần vốn Fp)-Pp(1 pD=pk g 0 0 P )g(1D=sk g e    )F(1P )g(1D=ek 0 0 Công thức tính WACC (Weighted Average Cost of Capital) WACC = Wd.Kd.(1-T) + Wp.Kp + Ws.Ks •Wd, Wp, Ws: Tỷ trọng của các thành phần vốn •Kd(1-T) : Chi phí vốn vay sau thuế, trong đó : Kd = Lãi suất vay, T: Thuế suất thu nhập doanh nghiệp : Chi phí vốn cổ phần ưu đãi, trong đó: Dp = Cổ tức ưu đãi, Pp = Giá bán của cổ phiếu ưu đãi, Fp = Chi phí tổ chức phát hành cổ phiếu, tính theo tỷ lệ phần trăm của giá bán Pp. Trong đó: D0 = Cổ tức đại chúng kì trước, P0 = Giá bán của cổ phiếu đại chúng, g = Tốc độ tăng trưởng kì vọng của cổ tức, và Fe = Chi phí tổ chức phát hành cổ phiếu đại chúng, tính theo tỷ lệ phần trăm của giá bán P0. : Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ lợi nhuận giữ lại : Chi phí vốn cổ phần đại chúng từ cổ phiếu mới Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội11 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn Ph­¬ng §«ng ®ang xem xÐt huy ®éng vèn cho c¸c c¬ héi ®Çu t­ trong n¨m tíi.  C¬ cÊu vèn tèi ­u: Wd = 45%, Wp = 2%, Ws = 53%.  NI = 137,8 triÖu USD, d = 45%.  Cã thÓ ph t¸ hµnh v« h¹n cæ phiÕu ­u ®·i víi Pp =100 USD, Dp = 10 USD vµ Fp = 2,5%.  Cã thÓ ph t¸ hµnh v« h¹n cæ phiÕu ®¹i chóng víi Fe = 10%, P0 = 23 USD, D0 = 1,15 USD vµ g = 8%.  Tuy nhiªn, cty chØ cã thÓ vay tèi ®a lµ 90 triÖu USD víi kd1 = 10%, c¸c kho¶n vay v­ît qu ¸sè tiÒn nµy sÏ ph¶i chÞu kd2 = 12%. ThuÕ suÊt thu nhËp lµ T = 40% B¹n h·y:  X©y dùng ®å thÞ chi phÝ vèn biªn MCC cña c«ng ty.  N¨m tíi cty cã c¸c dù ¸n sau ®©y, h·y x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ ng©n s¸ ch vèn tèi ­u cña c«ng ty trong n¨m tíi. D ù ¸ n Vèn ®Çu t­ (TriÖu U S D) T û s u Ê t t h u h å i ( %) a 50 13,0 b 50 12,5 c 80 12,0 d 80 10,2 Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội12 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn Ng©n s¸ch vèn tèi ­u (Optimal Capital Budget) WACC vµ Tû suÊt thu håi (%) BP2 = 200 triÖu USD WACC3 = 10,9% 13 12 10 11 250 150 100 50 D = 10,2% A = 13% L­îng vèn huy ®éng (triÖu USD) BP1 = 143 triÖu USD C = 12% B = 12,5% WACC2 = 10,3% WACC1 = 10,0% Chi phÝ vèn biªn, MCC (Marginal Cost of Capital) C¬ héi ®Çu t­, IOS (Investment Opportunity Schedule) 180 200 Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội13 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn C«ng ty H­ng ThÞnh cã c¬ cÊu vèn tèi ­u nh­ sau: nî dµi h¹n 30%, cæ phÇn ­u ®·i 10%, cæ phÇn ®¹i chóng 60%. NÕu vèn vay v­ît qu¸ 300.000 USD th× l·i suÊt vay sÏ t¨ng tõ 10% lªn 12%. §­îc biÕt, thuÕ suÊt thu nhËp 40%. Trong n¨m tíi, l·i rßng cña cæ ®«ng ®¹i chóng lµ 840.000 USD vµ tû lÖ chia cæ tøc lµ 50%. Gi¸ cæ phiÕu ®¹i chóng lµ 20 USD, cæ tøc n¨m ngo¸i lµ 1,495 USD, vµ tû lÖ t¨ng cæ tøc dù kiÕn lµ 7%. NÕu gi¸ trÞ cæ phiÕu míi v­ît qu¸ 240.000 USD, chi phÝ ph¸t hµnh sÏ t¨ng tõ 10% lªn 20%. Cæ phiÕu ­u ®·i cã gi¸ b¸n lµ 100 USD vµ cæ tøc ­u ®·i lµ 11,7 USD. NÕu gi¸ trÞ cæ phiÕu ­u ®·i v­ît qu¸ 200.000 USD, chi phÝ ph¸t hµnh sÏ t¨ng tõ 4% lªn 8%. Víi c¸c d÷ liÖu nh­ trªn, B¹n x©y dùng ®å thi MCC vµ cho biÕt ý nghÜa cña ®å thÞ nµy. Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội14 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn VV CF¦D CFDC 700 1.100 20001000 420/0,6 200/0,1300/0,3 (420+240)/0,6 WACC Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội15 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn LVHD VV CF¦D CFDC 700 1.100 20001000 420/0,6 200/0,1300/0,3 (420+240)/0,6 Kd1(1-T)=6% Kd2(1-T)=7,2% Kp1 =12,2% Kp2=12,7% Ks =15% Ke1 =15,9% WACC Ke2 =17% Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội16 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn LVHD VV CF¦D CFDC 700 1.100 20001000 420/0,6 200/0,1300/0,3 (420+240)/0,6 Kd1(1-T)=6% Kd2(1-T)=7,2% Kp1 =12,2% Kp2=12,7% Ks =15% Ke1 =15,9% WACC Ke2 =17% WACC1= 12,02% WACC2 = 12,56% WACC3 = 12,9% WACC4 = 13,57% WACC5 = 13,62% Mareven Food Central TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội17 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn Công ty FAS chỉ sử dụng nợ và vốn cổ phần đại chúng. Công ty hiện đang chuẩn bị huy động vốn với cơ cấu vốn mục tiêu có tỷ số nợ là 50%. Công ty có thể vay vô hạn với lãi suất 10%. Cổ phiếu đại chúng của công ty hiện đang bán với giá ròng là 20 USD sau khi trừ đi chi phí tổ chức phát hành là 4 USD/cổ phiếu. Cổ tức năm tới dự kiến là 2,25 USD/cổ phiếu với tốc độ tăng trưởng là 8%. Thuế suất thu nhập là 40%, tỷ lệ chia cổ tức 50% và lãi ròng năm tới dự kiến là 10.000.000 USD. Hãy xây dựng đồ thị chi phí vốn biên MCC của công ty. Mareven Food Central LVHD VV CFDC 10.000 5000/0,5 Kd1(1-T)=6% = const Ks =17,37% Ke1 =19,25% WACC WACC1= 11,69% WACC4 = 12,63% 5.3. Minh họa xác định chi phí vốn 18 Mareven Food Central HẾT CHƯƠNG 5 TS Đào Thanh Bình – BM QLTC ĐH BK Hà Nội19