Liên Hợp quốc với vấn đề phát triển con người
Như vậy, LHQ đã có những đóng góp đặc biệt quan trọng trong việc phát triển con người, tuy nhiên những kết quả nói trên chỉ là một phần nhỏ trong tổng thể các vấn đề mà LHQ đã làm vì lợi ích của sự phát triển xã hội. Bảy mươi năm tồn tại và thực hiện các biện pháp toàn cầu vì hòa bình và an ninh quốc tế nói chung và phát triển con người nói riêng, có thể xem là một thời gian khá dài cho một tổ chức quốc tế như LHQ, song sẽ là rất ngắn nếu nhìn từ góc độ lịch sử phát triển của một đất nước, một dân tộc. Tuy nhiên, chúng ta có thể nhìn thấy những kết quả tích cực mà LHQ đã làm ở mọi khu vực trên Trái Đất, điều đó đã tiếp thêm sức mạnh và sự quyết tâm cho LHQ trong tương lai vì sự phát triển bền vững.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Liên Hợp quốc với vấn đề phát triển con người, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 31, S 3 (2015) 39-50
TRAO I
Liên H p qu c v i v n phát tri n con ng i
Lê V n nh*
Khoa Lu ật, ĐHQGHN, 144 Xuân Th ủy, C ầu Gi ấy, Hà N ội, Vi ệt Nam
Nh n ngày 22 tháng 6 n m 2015
Ch nh s a ngày 23 tháng 7 n m 2015; Ch p nh n ng ngày 20 tháng 8 n m 2015
Tóm t t: Là t ch c qu c t ph c p l n nh t th gi i, Liên h p qu c (LHQ) luôn óng vai trò
quan tr ng trong vi c b o v hòa bình và an ninh qu c t , trong ó v n có tính ch t n n móng là
b o v và phát tri n nhân quy n. Bài vi t s c p n các góc c nh sau ây: LHQ có óng góp gì
trong s hình thành khái ni m v phát tri n con ng i; LHQ ã th hi n vai trò nh th nào trong
vi c b o v quy n con ng i; và v n thúc y phát tri n b n v ng c a LHQ.
Từ khó a: Liên H p Qu c, quy n con ng i, t tri n con ngu i.
Báo cáo v s phát tri n con ng i c 1. LHQ và s hình thành khái ni m “phát
UNDP công b hàng n m nh m giúp c ng ng tri n con ng ư i”
hi u c b n ch t c a khái ni m "phát tri n
con ng i" và t m quan tr ng c a nó. Báo cáo Khi biên so n Hi n ch ơ ng, LHQ ã chu n
l n u tiên c công b n m 1990 và l n u b t m nhìn t ơ ng lai cho s phát tri n c a nhân
tiên có s hi n di n khái ni m "phát tri n con lo i và theo th i gian t m nhìn ó ã c
ng i"- ch s phát tri n con ng i (HDI) 1và kh ng nh trong th c ti n. Hi n ch ơ ng ã
ch s này ngày càng tr nên quan tr ng 2. ∗12 nh l ng c các khái ni m c ơ b n sau ây:
Một là, khái ni m v “Th gi i”, th gi i
_______ mà loài ng i ang sinh t n chính là m i quan
∗
Tác gi liên h . T.: 84-4-37548514 h qua l i gi a các dân t c và các qu c gia,
Email: binhlevan1962@gmail.com c xây d ng trên c ơ s th c hi n chính sách
1
Ch s phát tri n con ng i (Human Development Index - i ngo i thông qua các ph ơ ng ti n: phi b o
HDI) là ch s so sánh, nh l ng v m c thu nh p, t l
bi t ch , tu i th và m t s nhân t khác. HDI giúp t o ra l c; tôn tr ng ch quy n và toàn v n lãnh th
m t cái nhìn t ng quát v s phát tri n c a m t qu c gia. qu c gia; b t kh xâm ph m biên gi i c a nhau
Ch s này c phát tri n b i các nhà kinh t ng i
Pakistan là Mahbub ul Haq và ng i n là Amartya thông qua vi c t b s xâm l c và chi n
Sen vào n m 1990. tranh; gi i quy t các tranh ch p và b t ng
2
V i vai trò là C v n c bi t cho UNDP giai o n t thông qua àm phán.
1990-1996, Mahbub ul Haq ã có vai trò quy t nh trong
vi c xây d ng và ph bi n khái ni m "phát tri n con
ng i".
39
40 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
Hai là , khái ni m v “S phát tri n”, s kinh t nhanh chóng nhi u qu c gia, trong ó
phát tri n c a nhân lo i là t p trung phát tri n bao g m c m t s qu c gia m i giành c l p.
kinh t và ti n b xã h i v i m c ích nh m i h i ng LHQ (n m 1961) ã tuyên b
nâng cao ch t l ng cu c s ng và phúc l i cho r ng nh ng n m 60 là "Th p k c a LHQ". U
c dân. Thant - ng i th c hi n trách nhi m c a T ng
Ba là , khái ni m v “Quy n con ng i”, Th ký LHQ (1961-1962), ã nh n m nh r ng
quy n con ng i là m t khái ni m mà n i hàm s phát tri n không ch là t ng tr ng kinh t ,
c a nó th hi n r ng t t c m i ng i ang l u mà nó còn là s t ng tr ng c ng v i s thay
trú b t c qu c gia nào trên th gi i u có i, trong báo cáo ông c ng c p n nh n
các quy n cá nhân và quy n chính tr ( ó là các xét c a H i ng Kinh t và Xã h i c a LHQ,
quy n: quy n c s ng; quy n t do và quy n theo ó m t trong nh ng m i e d a nguy hi m
m u c u h nh phúc), trong ó bao g m c các nh t i v i chính sách phát tri n là xu h ng
quy n t do c ơ b n v kinh t và xã h i. c ng i u hóa vai trò c a các y u t v t ch t
và có kh n ng b qua các quy n con ng i, mà
Bốn là, khái ni m v “ c l p”, c l p có
h qu c a nó là con ng i s ch c xem xét
th c hi u là ý t ng v quy n c l p chính
nh là m t ph n c a c ơ ch s n xu t, không
tr và ch quy n c a các dân t c, c a t t c các
ph i là m t con ng i t do vì s phát tri n,
qu c gia trên th gi i, là quy n t l a ch n các
phúc l i và v n hóa. Nhìn nh n úng b n ch t
th a hi p trong n i b qu c gia và các th a
c a v n này có ý ngh a quy t nh trong vi c
thu n qu c t , trong ó các ho t ng c a qu c
xây d ng các m c tiêu t ng tr ng kinh t và
gia ph i t c s ng thu n, có s th ng
xây d ng các ph ơ ng pháp t c các m c
nh t và s y quy n t chính nh ng ng i dân.
tiêu này[2] 4.
Là m t t ch c qu c t l n nh t c thành
Trong nh ng n m 70, tr ng tâm c a LHQ là
l p sau th chi n 2, trong giai o n u LHQ ã
t p trung vào vi c gi m ói nghèo và phân ph i
n l c t p trung vào phát tri n kinh t và n
l i các thành qu c a s phát tri n, các v n
nh ng n m 1990 ã m r ng ra nhi u l nh v c
này ã c th o lu n t i H i ngh Th gi i v
khác, hình thành ý t ng “phát tri n con
vi c làm n m 1976, H i ngh ã a ra tr ng
ng i”, trong ó bao g m khái ni m quy n con
tâm m i c a ch ơ ng trình ngh s là ngoài t ng
ng i và gi i quy t xung t. Ý t ng này cùng
tr ng kinh t c n chú tr ng các v n khác,
v i tôn ch m c ích thi t l p hòa bình nh là
nh : v n b o v môi tr ng và phát tri n
nh ng thành t quan tr ng trong phát tri n b n
(1972); ói nghèo và an ninh l ơ ng th c
v ng vì an ninh con ng i và tuân th các
(1974); t ng tr ng dân s (n m 1974); vi c
quy n con ng i.
làm và các nhu c u c ơ b n (1976); các khu nh
Vi c LHQ u tiên l a ch n l nh v c phát
c (1976); khoa h c và công ngh (1979). H i
tri n kinh t sau khi thành l p là b t bu c vì xu
ngh qu c t l n th nh t v các v n c a ph
th chung c a th i i và do h u qu c a chi n
3 n (Mexico) n m 1975 ã tác ng n các y u
tranh. T n m 1949 n n m 1951[1] LHQ ã t th ch và pháp lý, ó là nguyên nhân d n t i
công b ba báo cáo c ơ b n v phát tri n kinh t ,
s thành l p hai c ơ quan chính c a LHQ v các
vào nh ng n m 1960 ã ánh d u s phát tri n
v n ph n : Qu LHQ vì s phát tri n các
_______ _______
3UN Contributions to Development Thinking and Practice, 4 The UN Development Decade: Proposals for Action”,
Richard Jolly et al., 2004 Arthur Lewis, Jan Tinbergen, 1962
L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50 41
l i ích c a ph n (UNIFEM) và Vi n nghiên ch ơ ng trình c tài tr b i WB. Nh ng n
c u khoa h c và ào t o qu c t vì s ti n b l c c a UNICEF nh m nâng cao nh n th c v
c a ph n (INSTRAW). c bi t h ơn là ã b t tác ng c a chính sách i v i ng i nghèo ã
u kh i x ng các công vi c c n thi t cho s c ghi nh n trong báo cáo “C i t vì y u t
xu t hi n Công c v xóa b m i hình th c con ng i”, bên c nh ó trong chi n l c c a
phân bi t i x v i ph n (CEDAW) sau ó IMF và WB c ng ã dành s chú ý nhi u h ơn
ít n m. n cu c chi n ch ng ói nghèo và gi i quy t
H i ngh Nairobi 5 (Kenya, 1985) v i s các v n khác vì s phát tri n con ng i,
tham gia c a ph n nh là m t b c t phá ây là m t b c i quy t nh mà LHQ ã
l n, H i ngh ã xem các v n c a ph n là th c hi n.
m t ph n c a s phát tri n t ng th chung và N m 1990, Ch ơ ng trình phát tri n LHQ
c a ti n trình hòa bình. ây là n l c và thành (UNDP) ã a ra m t chi n l c có tính tích
công u tiên c a LHQ trên bình di n H i ngh c c và toàn di n h ơn, trong các báo cáo th ng
v các v n toàn c u, mà thành qu c a nó niên v phát tri n con ng i ã nh n nh v
c kh ng nh thông qua vi c xem các v n t m quan tr ng c a phát tri n con ng i trong
c a ph n n m trong ph m vi l i ích c ơ b n các l nh v c nh o l ng s phát tri n, tài tr
c a LHQ, c ng nh xem xét ph n nh là m t cho phát tri n, phân ph i thu nh p toàn c u, an
ph n chính c a b c tranh kinh t và chính tr ninh con ng i, bình ng c a ph n và gi i
toàn c u[3] 6. tính, t ng tr ng kinh t , ói nghèo, tiêu th ,
C n nh n m nh r ng vào nh ng n m 80 c a toàn c u hóa, các quy n con ng i và s a
(8)
th k XX, ã có s gia t ng c a các kho n n d ng v n hóa[5] . M i m t khái ni m nói trên
và s suy gi m trong s n xu t m t s khu v c là m t s b sung cho phát tri n kinh t , làm
trên th gi i. M t s qu c gia ã tr i qua m t giàu h ơn cho ý ngh a và khái ni m v phát tri n
th p k thua l , d n n m t s suy y u v vai con ng i.
trò kinh t c a LHQ. Vai trò lãnh o trong vi c Chi n tranh l nh ã k t thúc vào nh ng n m
xác nh h ng phát tri n kinh t ã c 90 là nguyên nhân chính d n t i vi c t ch c
chuy n d ch cho các thi t ch tài chính, ví d nhi u H i ngh qu c t và t ch c các cu c g p
nh WB và IMF. Do v y, vi c phát tri n con g c p cao, qua ó các thành viên c a LHQ ã
ng i ngày càng tr nên c p thi t h ơn[4] 7. Bên cam k t th c hi n các ngh a v c a mình liên
c nh ó, UNICEF c ng ã nh n xét v s suy quan n: b o v môi tr ng; t ng c ng phát
gi m trong các l nh v c y t , giáo d c và dinh tri n xã h i; bình ng gi i và quy n c a con
d ng tr em nhi u n c khác nhau, ây là ng i. D báo sang th k XXI, nh ng v n
nh ng v n mà t t c các c ơ quan c a LHQ nói trên s tr nên c p thi t h ơn vì th gi i loài
u tiên gi i quy t và hi n nay ang thu c các ng i v n t n t i s b t bình ng, c v môi
tr ng, gi i c ng nh v v n nhân quy n. Vì
_______
5
H i ngh l n th ba t ch c t i Nairôbi (Kenya) n m 1985 v y, H i ngh th ng nh Th gi i n m 2000
ã thông qua "Chi n l c nhìn v phía tr c vì s ti n b c g i là H i ngh Thiên niên k ã xác nh
c a ph n ". https://vn.answers.yahoo.com/question/index cu c chi n ch ng ói nghèo là m t trong nh ng
6 The Power of UN Ideas: Lessons from the First 60
Years. Richard Jolly, et al. UN Intellectual History Project _______
Series, NY 2005 8McNeill Desmond “Human Development: The Power of
7 A. Sen. “A Decade of Human Development”, Journal of the Idea”, Journal of Human Development. V 8, No. 1,
Human Development. V 1, No. 1, 2007 March, 2007
42 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
m c tiêu phát tri n Thiên niên k , mà c ng Báo cáo hàng n m v phát tri n con ng i
ng c g ng t c vào n m 2015. Tuyên ã c p n nhi u v n khác nhau, ví d
b Thiên niên k ã nh n c ch ký c a t t nh : vi c m b o an ninh; gi i tính; nhu c u;
c các qu c gia thành viên LHQ, l n u tiên tuân th các quy n con ng i; ng d ng công
trong l ch s nhân lo i có m t th a thu n toàn ngh m i; phát tri n v n hóa; sinh thái và
c u gi a các n c giàu và n c nghèo cùng nh ng v n khác. M t khía c nh khác c ng
nhau b o v môi tr ng và tham gia cu c chi n c n c nh n m nh ó là ngôn ng c s
ch ng ói nghèo và b nh t t. d ng trong các báo cáo nói trên c ng ngày càng
Nh v y, ã có m t s chuy n bi n áng k a d ng h ơn. LHQ ã th c hi n phát tri n con
trong vi c th c hi n các nguyên t c c a Hi n ng i c trong l i nói và th c ti n hành ng,
ch ơ ng LHQ, n u th k XX chúng ta xem b n thành l p m t h th ng thu nh n, x lý và cung
y u t có tính ch t n n t ng c a Hi n ch ơ ng c p thông tin v v n hình thành các chi n
là: hòa bình, phát tri n, nhân quy n và c l p, l c o l ng s ti n b xã h i và kinh t
thì n u c a thiên niên k m i quy n con toàn c u. Có quan i m cho r ng xây d ng h
ng i ã tr thành m t tri t lý hài hòa c a s th ng th ng kê, t ch c thu th p và x lý d
phát tri n con ng i, m t tri t lý t o ra ti n li u theo chu n m c qu c t và qu c gia ã tr
r ng l n h ơn cho chi n l c t ng tr ng kinh t
thành m t trong nh ng k t qu t t nh t mà
và phát tri n con ng i, phòng ng a xung t
LHQ ã làm c[6]10 . LHQ ã có vai trò quan
và ki n t o hòa bình ã tr thành i u ki n tiên
tr ng trong các công vi c liên quan n báo cáo
quy t c a s phát tri n.
qu c gia và h th ng th ng kê c a nhi u n c.
S phát tri n và vai trò c a LHQ ơ ng i Chúng ta bi t r ng, vào nh ng n m 70 th k
ã tác ng nhi u n khái ni m phát tri n tr c, y ban Th ng kê LHQ (UNSD) 11 ã cam
quy n con ng i, i u ó c th hi n thông
k t có trách nhi m so n th o ch s HDI cho
qua các s ki n c th . T ng Th ký LHQ Kofi
các báo cáo hàng n m.
Annan ã nh n m nh r ng chúng tôi ã xác
nh c t m quan tr ng c a phát tri n con Trong h ơn hai th p k g n ây, UNSD ã
ng i cho m i ng i trong các báo cáo v phát có sáng ki n so n th o th ng kê xã h i, tuy
tri n con ng i. Ngoài ra, chúng tôi ã nh nhiên m t t l áng k c a các l nh v c ho t
ngh a chính th c và rõ ràng v ói nghèo và ng v n c n s chú ý c bi t c a c ng ng
phát tri n, mà tr c ó chúng ch a t ng t n qu c t , ó là quy n con ng i, bi n i khí
t i[5]9. h u và s nóng lên toàn c u, b t bình ng và
Tr c n m 1990 h u h t các qu c gia
ang phát tri n, s hình thành chi n l c qu c _______
gia c quy t nh b i các n n kinh t k 10 Michael Ward “Quantifying the World: UN
ho ch v i quy n l c t p trung nhà n c, thì contributions to Statistics”, 2004
11 Ngh quy t 64/267 ngày 3/7/2010 c a i h i ng LHQ
trong xã h i hi n i ngày nay ý ki n công ã kh ng nh t m quan tr ng và giá tr c ơ b n c a Th ng
chúng ã có c v th c a mình và có tác kê là cung c p k p th i, y các ch tiêu và s li u
th ng kê áng tin c y ph n ánh s ti n b xã h i ph c v
ng l n n chính sách. cho vi c ho ch nh các chính sách phát tri n b n v ng
_______ m i qu c gia. c thêm: ThS. Hoàng Th Thanh Hà, V
9 McNeill Desmond “Human Development: The Power of H p tác qu c t (T ng c c Th ng kê), Nh ng ho t ng
the Idea”, Journal of Human Development. V 8, No. 1, chào m ng ngày Th ng kê th gi i u tiên.
March, 2007
L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50 43
s giàu nghèo; s tham gia c a xã h i dân s qu c gia khác 13 ; ngoài ra m t s l nh v c
trong vi c ra quy t nh và an ninh dân s [6]12 . quan tr ng khác c ng có k t qu kh quan nh
V i t cách là m t t ch c qu c t toàn c u ch ng suy dinh d ng, thi u máu, vitamin A,
v phát tri n con ng i, LHQ ã khuy n khích ho c ã c i thi n áng k v làm s ch n c
s sáng t o, tính tiên phong và ph bi n các u ng.
m c tiêu phát tri n toàn c u. B t u v i nh ng n nay, gi i quy t nh ng v n còn
m c tiêu giáo d c do UNESCO xây d ng và t n t i châu Phi (t phía nam n vùng Sahara
trên c ơ s các h i ngh l n c p khu v c, châu Phi), các n c kém phát tri n nh t, các
LHQ ã xây d ng 50 m c tiêu liên quan n n c ang phát tri n không ven bi n, các qu c
toàn b các v n c a s phát tri n. N m 1961, gia o nh ang phát tri n, là c n ti p t c s
LHQ ã tuyên b nh ng n m 60 là m t th p k h tr tài chính, nh ng các qu c gia có thu nh p
c a s ti n b v kinh t và h tr cho các n c cao l i không v i vàng áp ng s tr giúp này.
ang phát tri n t các n c phát tri n, còn trong Ví d , vi c h tr phát tri n chính th c (ODA)
l nh v c y t là vi c xóa b b nh u mùa trong cho h v n là m t ngu n tài chính quan tr ng t
kho ng 10 n m do H i Y t th gi i ra n m bên ngoài và óng m t vai trò r t quan tr ng
1966 và sau 11 n m m c tiêu này ã t c. trong vi c t c các m c tiêu phát tri n
N m 2000, LHQ ã xây d ng m c tiêu phát Thiên niên k và các m c tiêu khác ã tho
tri n Thiên niên k (MDGs) và t ra các nhi m thu n trong khuôn kh chính tr qu c t .
v và các tiêu chí c th t c m c tiêu N m 1970, các n c có thu nh p cao ã
này vào n m 2015. cam k t s cung c p kho ng 0,7% t ng thu
Các m c ích mà LHQ a ra liên quan n nh p qu c dân (GNI) h tr phát tri n, tuy
nhi u y u t c a s phát tri n, ví d nh : t ng nhiên cho n nay c ng ng qu c t v n ang
tr ng kinh t ; tu i th cao; gi m t l t vong ch i ngu n h tr này. N m 2002 t i
bà m và tr em; ti p c n v i n c s ch và Monterrey ã t c s ng thu n trong
i u ki n s ng t t h ơn; các tiêu chu n v s c vi c th a nh n s c n thi t ph i t ng c ng tr
kh e; m b o ti p c n giáo d c; xoá ói; gi m giúp trong ph m vi ODA và các n c tài tr
suy dinh d ng và môi tr ng b n v ng. ti p t c cam k t cung c p ODA v i s ti n là
0,7% GNI. N m qu c gia có thu nh p cao 14 ã
Tuy nhiên, s ti n b trong vi c t c
cung c p kho ng 0,7% theo th a thu n, trong
các m c tiêu là không ng u gi a các qu c
khi ó sáu n c15 ã cam k t xác nh d ki n
gia và vùng mi n, ã có s c i thi n áng k v
khung th i gian c th th c hi n cam k t.
ch s phát tri n con ng i. Ví d , n m 1980,
LHQ ã t m c tiêu t m c tu i th trung N m 2005, D án Thiên niên k c a LHQ
bình t i thi u là 60 n m và có 124/173 qu c gia ã c tính c t ng s ti n ODA c n thi t
ã t c m c tiêu này; n n m 2000 t l m i qu c gia có m c thu nh p th p t c
t vong i v i tr s ơ sinh ã gi m xu ng n MDGs n n m 2015 là 135 t ô la M ; còn
gi i h n 120 trên 1000 ca sinh cho các n c i v i các n c có m c thu nh p trung bình là
nghèo nh t và 50 trên 1000 ca sinh i v i các _______
13
14 Denmark, Luxembourg, the Netherlands, Norway and
_______ Sweden
12 Michael Ward “Quantifying the World: UN contributions 15 Belgium, Finland, France, Ireland, Spain and the United
to Statistics”, 2004 Kingdom of Great Britain
44 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
10 t ô la M d i các hình th c h tr u t 2. Vai trò c a LHQ trong vi c b o v quy n
tr c ti p cho MDGs. Ngoài ra, t c con ng ư i
nh ng m c tiêu MDGs òi h i ph i có thêm s
Vai trò c a LHQ trong l nh v c thúc y
b sung tài chính c p qu c gia và qu c t
phát tri n con ng i c th hi n rõ nh t trong
(h tr cho khu v c xã h i b ng các i u c
l nh v c nhân quy n. Hi n ch ơ ng LHQ ã
song ph ơ ng và thông qua các t ch c qu c t ),
nh n m nh s c n thi t ph i thúc y vi c tôn
ngu n v n cho chi phí phát tri n khoa h c và
tr ng và tuân th các quy n và t do c ơ b n cho
công ngh , ho c gi m n 16 v.v... Nh v y, t ng
t t c m i ng i ( i m c, .55; k n 2, .62),
nhu c u v n c n cho vi c th c hi n MDGs n
c n nh n m nh r ng vi c b o v nhân quy n t
n m 2015 t t c các n c có th là 189 t ô ngày u thành l p LHQ (1945) là m t khái
la M , có tính n s gia t ng tài chính c a các ni m mang tính cách m ng, là m t trong nh ng
qu c gia t c p nhà n c. nguyên t c c ơ b n có tính ch t n n t ng c a LHQ.
ti p t c kích thích các n c giàu th c Tuyên ngôn qu c t v nhân quy n ã c
hi n cam k t h tr ngu n v n ODA là 0,7%, so n th o và thông qua vào n m 1948 (sau ây
và phù h p v i các khuy n ngh c a nhóm các g i là Tuyên ngôn n m 1948), ti p sau ó là các
qu c gia phát tri n cao, các n c phát tri n n Công c n m 1966 v các l nh v c quy n
ph i th c hi n cung c p ODA là 0,7% theo cam chính tr và dân s , quy n kinh t , v n hóa và
k t ( n n m 2015). T ơ ng t nh v y, các xã h i, ã pháp i n hóa các quy n ã c ghi
n c ang phát tri n huy ng m i n l c c a nh n trong Tuyên ngôn n m 1948. Các i u
h th c hi n các m c tiêu. Hi n nay, khi mà c nói trên ã c d ch ra nhi u ngôn ng và
th gi i ã i g n h t con ng t c ti ng a ph ơ ng khác nhau, c ng nh c
m c tiêu MDGs nên c n ti p t c y nhanh vi c ph bi n trên c p toàn c u. N m 1979 Công
th c hi n MDGs, ây là c ơ h i mà c ng ng c v xóa b m i hình th c phân bi t i x
qu c t không nên b l nh m óng góp cho s v i ph n (CEDAW) c thông qua và m t
phát tri n c a n n v n minh nhân lo i, c u th p k sau ó là Công c v quy n tr em
con ng i kh i ói nghèo và thiên tai. Trong (CRC), trong ó Tuyên ngôn n m 1948 ã c
k t lu n c a H i ngh th ng nh th gi i c a a vào Sách k l c Guinness.
LHQ vào n m 2005 gi a các nguyên th qu c Trong 70 n m t n t i, LHQ ã thông qua
gia, ã kêu g i các c ơ quan, các qu và các m t s i u c ph c p có tính then ch t i u
ch ơ ng trình c a LHQ hãy t ng c ng h p tác ch nh v quy n con ng i, ch ng h n nh :
hơn n a, ng th i ngh T ng Th ký LHQ Công c v tr ng ph t và ng n ng a t i ác di t
v i ch c n ng và nhi m v c a mình hãy ti p ch ng (1948); Công c v xoá b m i hình
t c hành ng theo h ng hoàn thi n hơn n a th c phân bi t i x v ch ng t c (1965);
vi c qu n lý và i u ph i các ho t ng i u Công c v ch ng tra t n và i x hay tr ng
hành c a LHQ nh m t c các m c tiêu ã ph t tàn ác, vô nhân o ho c h th p nhân
c thông qua c p qu c t , bao g m c ph m (1984). Tuyên b c a LHQ v quy n phát
MDGs. tri n (1986) ã ghi nh n v các quy n không
th t c o t, nh : m i ng i u có quy n
tham gia, óng góp và t n h ng nh ng thành
_______ qu c a s phát tri n kinh t , xã h i, v n hóa và
16 Ngh quy t 60/1 ngày 16/9/2005 c a i h i ng LHQ .
L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50 45
chính tr , trong ó các quy n và t do c ơ b n Kho ng 90% các qu c gia thành viên LHQ
c a con ng i c n c th c hi n y . ã phê chu n Công c CEDAW và kho ng
20
H i ngh th gi i v quy n con ng i c 195 qu c gia ã phê chu n Công c CRC .
t ch c t i Vienna n m 1993, ã t o ra nh ng Ti p c n giáo d c, ch m sóc s c kh e, dinh
i m nh n v nhân quy n, T ng th ký LHQ d ng ti u h c, n c s ch và v sinh là các
Boutros Boutros-Ghali ã xem k t qu c a H i quy n c ơ b n theo quy nh c a các công c
ngh này là m t t m nhìn m i cho hành ng nói trên. ây là nh ng thành t u c bi t mà
toàn c u v nhân quy n trong th k m i. H i tr c LHQ ch a t ng th y t n t i trong l ch s ,
ngh ã có nh ng óng góp quan tr ng cho vi c các m c tiêu Phát tri n Thiên niên k là các
thành l p c ơ ch giám sát (c a LHQ) vi c th c cam k t th c hi n các quy n nói trên thông qua
hi n các k t qu c a h i ngh v i vi c m v n nh ng hành ng th c ti n, i u này ã c
phòng i di n m i và xem ch c v Cao y minh ch ng qua các c t m c b o v quy n con
Nhân quy n nh là m t nhà lãnh o qu c t , ng i trong l ch s nhân lo i, ví d nh : Tuyên
có th tác ng n các chính ph b ng cách ngôn n m 1948; Công c c a ILO v t do
thi t l p các s ki n, ngo i giao t nh, thuy t c a các t ch c và b o v các quy n thành l p
17
ph c và tính công khai[3] . các t ch c n m 1948; Công c châu Âu v
Báo cáo n m 2000 ã nh n m nh r ng trong nhân quy n n m 1950; H i ngh u tiên c a
phát tri n con ng i thì các quy n c a con y ban liên M v các quy n c a con ng i
ng i có ý ngh a c bi t quan tr ng, làm c ơ s n m 1960; Thành l p T ch c ân xá qu c t
cho ng l c phát tri n kinh t và ti n b xã n m 1961; Công c LHQ v xóa b m i hình
h i, quy n con ng i nâng cao t m quan tr ng th c phân bi t ch ng t c n m 1965; Công c
c a phát tri n con ng i. Khái ni m v phát LHQ v các quy n dân s và chính tr n m
tri n con ng i ã thu hút s chú ý r ng rãi vì 1966; Công c LHQ v quy n kinh t , v n hóa
các ch s áng tin c y ã c thi t k o và xã h i n m 1966; Thành l p H i ng Giáo
l ng s phát tri n con ng i. ó không ch là hoàng v công lý và hòa bình n m 1967 (Tòa
HDI, mà còn là ch s phát tri n gi i (GDI), ch thánh Vatican); H i ngh u tiên v nhân
s th c hi n các quy n c a ph n ; và th m chí quy n t i Tehran n m 1968; Công c qu c t
c ch s nghèo (HPI) 18 . c bi t chú ý là ác v ng n ch n và tr ng ph t các t i ph m c a
báo cáo qu c gia c công khai hàng n m c a phân bi t ch ng t c (Apartheid) n m 1973;
h u h t các n c trên th gi i u có nh ng Công c LHQ v xóa b m i hình th c phân
mâu thu n, chính i u ó ã b sung thêm t m bi t i x i v i ph n n m 1979; Hi n
quan tr ng c a phát tri n con ng i[7]19 . ch ơ ng châu Phi v các quy n c a con ng i
_______ n m 1981; y ban Arab v các quy n c a con
17 The Power of UN Ideas: Lessons from the First 60 ng i n m 1983; Công c LHQ v tra t n và
Years. Richard Jolly, et al. UN Intellectual History Project
Series, NY 2005. các hình th c vô nhân o hay h nh c khác
18 HPI là ch s o l ng m c nghèo kh c a con ng i
trên ba ph ơ ng di n c ơ b n: tu i th , hi u bi t và m c _______
s ng. Ch s này m t qu c gia càng cao thì ch ng t tình 20 Nam Sudan phê chu n Công c v quy n Tr em ngày
tr ng ói nghèo c a qu c gia ó càng nghiêm tr ng. Liên 05/5/2015. Nh v y, n u tính c Nam Sudan n nay ã có
h p Qu c s d ng HPI-1 cho các n c ang phát tri n, 195 qu c gia trên th gi i phê chu n Công c này, bi n
HPI-2 cho các n c OECD. ây tr thành hi p c nhân quy n qu c t c phê
19 Báo cáo v s phát tri n con ng i n m 2006: Liên chu n r ng rãi nh t trong l ch s .
quan n s khan hi m n c: chính quy n, ói nghèo và
kh ng ho ng n c toàn c u. UNDP, 2006. quyen-tre-em-399009.vov
46 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
n m 1984; Tuyên b c a LHQ v quy n phát k t h p hài hòa gi a các y u t : kinh t , xã h i
tri n n m 1986; Công c v Quy n tr em và chính tr .
n m 1989; H i ngh th gi i l n th hai v nhân Trên c ơ s k t qu c a H i ngh Stockholm,
quy n t i Vienna n m 1993; b nhi m Cao y LHQ ã xây d ng m t Ch ơ ng trình v môi
u tiên c a LHQ v nhân quy n n m 1993; tr ng (UNEP) 22 ph i h p và h tr các bi n
Hi p c Rome v thành l p Tòa án hình s pháp b o v môi tr ng, c ng nh cung c p các
qu c t n m 1998; Ngh nh th c a Công c h tr c n thi t v hành chính và k thu t.
CEDAW v xem xét các khi u n i t các cá Trong th k 21, UNEP ang óng m t vai trò
21
nhân n m 1999 ; Tuyên b Thiên niên k và quan tr ng cho phát tri n b n v ng, bao g m
các m c tiêu phát tri n Thiên niên k n m 2000 nhi u v n , nh : liên quan n không khí,
v.v... ây là nh ng minh ch ng r t th c ti n v n c và h sinh thái, ng th i còn óng m t
k t qu ho t ng phát tri n con ng i c a vai trò quan tr ng cho vi c so n th o Công c
LHQ trong th i gian qua. qu c t v b o v môi tr ng, c ng nh trong
vi c thúc y khoa h c môi tr ng và phát tri n
b n v ng.
3. Vai trò c a LHQ trong vi c thúc y phát
tri n b n v ng Sau khi y ban qu c t v môi tr ng và
phát tri n công b n ph m "T ơ ng lai chung
H i ngh LHQ v b o v môi tr ng t i c a chúng ta" n m 1987, khái ni m phát tri n
Stockholm n m 1972 ã t p trung s chú ý vào b n v ng ã ngày càng tr nên quan tr ng, vì
các v n môi tr ng, sau h i ngh này, c ng t ơ ng lai phát tri n không ch áp ng nhu
ng qu c t ã nh n th y s c n thi t ph i c u hi n t i, mà còn không gây nguy hi m cho
nghiên c u chi ti t h ơn v m i quan h gi a nhu c u c a các th h t ơ ng lai, phát tri n
tình hình môi tr ng v i các v n v kinh t - nâng cao m c s ng c a ng i dân, không h y
xã h i (nh ói nghèo và kém phát tri n). Vì ho i ngu n tài nguyên thiên nhiên quý hi m
v y, vào nh ng n m 80 ã xu t hi n khái ni m cho các nhu c u hi n t i và t ơ ng lai c a n n
v phát tri n b n v ng áp ng v i nhu c u kinh t th gi i.
ngày càng t ng trong vi c duy trì s cân b ng H i ngh v môi tr ng và phát tri n c a
c a s ti n b kinh t và xã h i i v i h sinh LHQ trong n m 1992 t i Rio de Janeiro ã a
thái và ki m soát vi c s d ng ngu n tài ra k ho ch hành ng v i quy mô l n, c
nguyên thiên nhiên. g i là "Ch ơ ng trình ngh s Th k 21", trong
H i ngh Stockholm ã a ra ý t ng c a ó ã nh n m nh s c n thi t ph i k t h p các
m i quan h gi a phát tri n và qu n lý môi v n v b o v môi tr ng v i t t c các
tr ng. S n l c th c hi n ý t ng này ã h n ch ơ ng trình hành ng c a LHQ. H i ngh
ch thi t h i t môi tr ng, t o i u ki n cho s ng th i ã xem xét các nh h ng m i v
ti n b vì b o v môi tr ng. H i ngh ã thành s n xu t và phân b l i ích trên c p toàn c u,
l p m t ch ơ ng trình toàn di n mà trong ó ã có tính n s a d ng v nhu c u, nguy n v ng
và ti m n ng c a các qu c gia khác nhau. H i
_______ _______
21 Ngh nh th không b t bu c c i h i ng Liên 22 UNEP là m t c ơ quan chính c a LHQ trong l nh v c
h p qu c thông qua ngày 06/10/1999 và b t u có hi u môi tr ng, UNEP xây d ng m t ch ơ ng trình môi tr ng
l c t ngày 22/12/2000. Hi n nay ã có 79 n c ký k t và toàn c u nh m h tr vi c th c hi n b o v môi tr ng
102 bên tham gia. UN OHCHR ngày 3/10/2009. phát tri n b n v ng trong h th ng LHQ và toàn c u.
L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50 47
ngh ã i vào l ch s nh là ví d u tiên v v môi tr ng và phát tri n ã c thông qua
m t cu c àm phán a ph ơ ng v s cân b ng t i Rio de Janeiro. y ban ã xu t các bi n
môi tr ng toàn c u. pháp nh m a K ho ch Johannesburg 24 vào
H i ngh Th ng nh Thiên niên k LHQ cu c s ng và th c hi n trên các c p a
n m 2000 ã t o ra m t l trình t ng c ng ph ơ ng, qu c gia, khu v c và qu c t .
v th c a LHQ trong l nh v c b o v môi Cu c h p l n th XIX c a H i ng qu n
tr ng th k XXI, trong ó UNEP có vai trò tr c a UNEP c t ch c t i Nairobi t tháng
quan tr ng trong vi c xác nh và ánh giá các 1-2/1997, ã nh n m nh s c n thi t ph i xem
v n chung, c ng nh thi t l p c ơ ch h p tác xét l i vai trò và ch c n ng c a UNEP, có tính
qu c t gi i quy t và i u ti t chính sách n nh ng thay i k t H i ngh v môi
nh m th c hi n thành công các v n môi tr ng và phát tri n n m 1992. Các câu h i v
tr ng trong h th ng LHQ và th c hi n các qu n tr t t, qu n lý hi u qu và phù h p v i
quy t nh c a H i ng qu n tr UNEP. ngu n tài chính c c bi t chú tr ng và c n
Ngày càng có nhi u qu c gia hi u c t m tìm các kênh tài tr tài chính m i cho ch ơ ng
quan tr ng c a quan h gi a môi tr ng, an trình môi tr ng toàn c u UNEP. Giám c
ninh, kinh t v i m c và ch t l ng cu c i u hành UNEP (E. Daudesvel) ã nh n m nh
s ng. H i ngh Rio de Janeiro ã ch ra các kh r ng ch ơ ng trình c n tuyên b v mình nh là
n ng có th t c thông qua s hành ng m t t ch c c l p, công b ng và có uy tín, có
chung c a c ng ng, tuy nhiên m c tiêu c a các ph ơ ng ti n gi i quy t các v n toàn
"Ch ơ ng trình ngh s Th k 21" 23 còn ch a c u liên quan n môi tr ng và ph i th ng
t c. H i ngh ã ánh d u s kh i u c a xuyên thông báo cho các c ơ quan khác c a
vi c ký k t các công c môi tr ng khác, c LHQ v nh ng y u t b t l i nh t c a suy thoái
bi t là v bi n i khí h u, a d ng sinh h c và môi tr ng toàn c u, c ng nh vi c hoàn thi n
sa m c hóa. Do m i e d a rõ ràng c a s nóng và gia t ng hi u l c pháp lý cho pháp lu t qu c
25
lên toàn c u nên Ngh nh th Kyoto ã c t v môi tr ng .
thông qua n m 1997, UNEP h tr trong vi c H i ngh ã ra Tuyên b Nairobi và kêu g i
th c hi n các quy nh c a Ngh nh th thông c n t ng c ng vai trò c a UNEP nh m i
qua s phát tri n c a c ơ ch th tr ng và góp di n v i nh ng thách th c môi tr ng toàn c u
ph n thành l p m t vùng sinh thái toàn c u, vì l i ích c a phát tri n b n v ng và ã nh n
c ng nh nh n th c toàn c u v các quy nh c s ng thu n c a các B tr ng môi
c a Ngh nh th . tr ng và Tr ng các oàn n d H i ngh
y ban LHQ v phát tri n b n v ng ã XIX c a H i ng qu n tr UNEP. Tuyên b ã
c i h i ng LHQ thành l p vào tháng xác nh vai trò và th m quy n c a UNEP và
12/1992 v i ch c n ng giám sát vi c th c hi n c thông qua trong phiên h p c bi t c a
"Ch ơ ng trình ngh s Th k 21" và Tuyên b i h i ng LHQ vào tháng 6/1997 t i New
York v i các n i dung chính sau ây:
_______
23 "Ch ơ ng trình ngh s Th k 21" ã xem xét các v n
c p bách hi n nay và t ra m c ích chu n b cho c ng _______
ng qu c t áp ng nh ng thách th c c a th k ti p 24 K ho ch th c hi n c a H i ngh Th ng nh Th gi i
theo. Ch ơ ng trình ph n ánh s ng thu n chung và cam v H i ngh Th ng nh v Phát tri n b n v ng.
k t chính tr c p cao nh t v các v n s phát tri n và 25 Các quy nh c a cu c h p l n th 19 c a H i ng
h p tác v môi tr ng. www.un.org qu n tr c a UNEP, t ngày 27/01- 07/02, Nairobi, 1997.
48 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
M t là, UNEP ã và s là c ơ quan chính c a Các qu và các ch ơ ng trình khác nhau c a
LHQ trong l nh v c b o v môi tr ng và LHQ ang ho t ng v các v n gi i tính,
chúng tôi ( ác B tr ng môi tr ng và Tr ng nhi u qu c gia không có c ơ quan UNIFEM thì
các oàn i bi u tham d phiên h p th m i UNDP là c ơ quan chính trong vi c i u hành,
chín c a H i ng qu n tr ) quy t tâm th c hi n trong ó bao g m v n v gi i và m r ng
óng góp y vào nh ng m c tiêu và các quy n và kh n ng khác c a ph n . H i
nhi m v UNEP; ngh Th ng nh Thiên niên k ã dành m t
Hai là, vai trò c a UNEP có tác ng trên m c tiêu riêng cho s phát tri n v gi i tính,
toàn c u, i u này ã c quy nh trong ng th i nh n m nh t m quan tr ng c a m i
ch ơ ng trình ngh s toàn c u nh m góp ph n liên h gi a các v n v gi i tính v i nh ng
th c hi n vi c phát tri n môi tr ng b n v ng thách th c khác c a s phát tri n. Bình ng
trong h th ng LHQ và UNEP s là ng i b o gi i ã tr thành m t nhi m v c th a nh n
v có uy tín c a môi tr ng toàn c u26 . chung trong h th ng LHQ.
V v n bình ng gi i ã c LHQ Hi n nay, UNIFEM r t tích c c ph bi n
c p n trong nh ng n m 1960, ã a ra k r ng rãi các quy n và kh n ng c a ph n
ho ch m r ng các quy n và kh n ng c a ph trong vi c th c hi n tám m c tiêu phát tri n
28
n . Nh ng vi c làm c a LHQ ã làm ti n Thiên niên k c a LHQ . N m 2004, UNIFEM
d n n nh ng s thay i v vai trò c a ph n ã phát ng m t d án thí i m n m qu c
trong phát tri n kinh t và xã h i, mà vi c thành gia (Campuchia, Kenya, Kyrgyzstan, Ma-r c và
l p Qu phát tri n ph n c a LHQ (UNIFEM) Peru) nh m làm n i b t k t qu c a chi n l c
n m 1976 thúc y khái ni m bình ng gi i MDGs. Trong s h p tác v i i di n c a chính
trên toàn c u27 là m t minh ch ng. quy n các a ph ơ ng, các qu c gia và các t
ch c c a ph n , UNIFEM ã xây d ng k
Các h i ngh th gi i v ph n (n m 1975
ho ch hành ng, trong ó ph n ánh nh ng
t i Mexico City; n m 1980 t i Copenhagen;
thách th c v gi i trên c ơ s ánh giá quy n u
n m 1985 Nairobi; và n m 1995 B c Kinh
tiên trong l nh v c này và nghiên c u các ch s
...) ã giúp c ng ng nâng cao nh n th c và
vì s ti n b c a ph n .
khích l c ng ng hành ng nh m nâng cao
v th ph n , c bi t là trong vi c m r ng
m i quan h gi a các t ch c công oàn v i các
K t lu n
hi p h i, các h i ngh ã làm gia t ng vai trò
và t m nh h ng c a phong trào ph n trên
Là m t t ch c qu c t l n nh t toàn c u,
toàn c u.
LHQ trong giai o n u tiên ã t p trung vào
vi c phát tri n kinh t , nh ng vi c chú tr ng
_______
26 Toàn v n c a Tuyên b là trên trang web: _______
28 Tám m c tiêu phát tri n Thiên niên k ã c i h i
27 N m 1976, i h i ng LHQ thành l p Qu t nguy n ng LHQ b sung trong phiên h p l n th 62 vào tháng
trong khuôn kh Th p k c a Liên h p qu c v các v n 10/2007, bao g m: tri t lo i tr tình tr ng b n cùng
Ph n (DFDZH, sau này là UNIFEM). N m 1984, Ngh (nghèo cùng c c) và thi u n; hoàn thành ph c p giáo d c
quy t s 39/125 c a i h i ng ( bi t chi ti t thêm ti u h c; nâng cao bình ng gi i và v th , n ng l c c a
thông tin xem Ngh quy t 39/125) ã y quy n và cho ph n ; gi m t l t vong tr em; c i thi n s c kh e
UNIFEM quy ch v i t cách là m t hi p h i c l p và sinh s n; phòng ch ng HIV/AIDS, s t rét và các b nh d ch
ó trách nhi m báo cáo cho Ch ơ ng trình Phát tri n Liên khác; m b o s b n v ng c a môi tr ng; t ng c ng
h p qu c (UNDP). quan h i tác toàn c u cho phát tri n.
L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50 49
vào ch ơ ng trình gi m nghèo và tái phân b góp c n c ghi nh n i v i LHQ, LHQ ã
thành qu c a s phát tri n là nguyên do d n thành l p m t h th ng thu th p và m b o
u các h i ngh LHQ v các v n phát tri n quy n ti p c n thông tin v s hình thành chi n
và nh ng l nh v c n m ngoài s t ng tr ng l c o l ng s ti n b v xã h i và kinh t
kinh t . Các h i ngh ã c p n nhi u v n toàn c u.
khác nhau, nh : b o v môi tr ng và phát Nh v y, LHQ ã có nh ng óng góp c
tri n (1972); suy dinh d ng và an ninh l ơ ng bi t quan tr ng trong vi c phát tri n con ng i,
th c (1974); t ng tr ng dân s (1974); vi c tuy nhiên nh ng k t qu nói trên ch là m t
làm và các nhu c u c ơ b n (1976); các khu nh ph n nh trong t ng th các v n mà LHQ ã
c (1976); Khoa h c và Công ngh (1979); làm vì l i ích c a s phát tri n xã h i. B y
CEDAW (1979). H i ngh qu c t l n th nh t m ơ i n m t n t i và th c hi n các bi n pháp
v các v n c a ph n Mexico n m 1975 toàn c u vì hòa bình và an ninh qu c t nói
ã tác ng n th ch và pháp lý và là nguyên chung và phát tri n con ng i nói riêng, có th
nhân thành l p ra hai c ơ quan chính c a xem là m t th i gian khá dài cho m t t ch c
LHQ v các v n c a ph n : UNIFEM và qu c t nh LHQ, song s là r t ng n n u nhìn
Vi n nghiên c u khoa h c và ào t o qu c t vì t góc l ch s phát tri n c a m t t n c,
s ti n b c a ph n (INSTRAW). m t dân t c. Tuy nhiên, chúng ta có th nhìn
UNDP (n m 1990) ã a ra m t chi n th y nh ng k t qu tích c c mà LHQ ã làm
l c tích c c và toàn di n v phát tri n con m i khu v c trên Trái t, i u ó ã ti p thêm
ng i và nh v y ý t ng phát tri n con ng i s c m nh và s quy t tâm cho LHQ trong
l i c a vào khái ni m quy n con ng i và t ơ ng lai vì s phát tri n b n v ng.
gi i quy t xung t, bên c nh ó vi c ki n t o
hòa bình c xem nh là m t y u t quan
tr ng cho s phát tri n b n v ng vì s duy trì an Tài li u tham kh o
ninh con ng i và tuân th các quy n con
[1] UN Contributions to Development Thinking and
ng i. Báo cáo ã m r ng ph m vi c a quá Practice, Richard Jolly et al., 2004
trình phát tri n, phân tích t m quan tr ng c a [2] The UN Development Decade: Proposals for
phát tri n con ng i trong các l nh v c nh : tài Action, Arthur Lewis, Jan Tinbergen, 1962
chính, phân ph i thu nh p toàn c u, an ninh con [3] The Power of UN Ideas: Lessons from the First 60
ng i, bình ng c a ph n và gi i tính, t ng Years. Richard Jolly, et al. UN Intellectual
History Project Series, NY 2005
tr ng kinh t , nghèo ói, tiêu dùng, toàn c u [4] A. Sen, A Decade of Human Development,
hóa, các quy n con ng i và s a d ng v n Journal of Human Development. V 1, No. 1, 2007
hóa. M i m t khái ni m ã tr thành m t b [5] McNeill Desmond, Human Development: The
sung cho s phát tri n kinh t , ch không ph i Power of the Idea, Journal of Human
Development. V 8, No. 1, March, 2007
là làm phong phú thêm các giá tr và các khái [6] Michael Ward, Quantifying the World: UN
ni m v phát tri n con ng i. contributions to Statistics, 2004
LHQ ã góp ph n vào vi c th c hi n khái [7] Báo cáo v s phát tri n con ng i n m 2006:
Liên quan n s khan hi m n c: chính quy n,
ni m phát tri n, hoàn thi n khái ni m và ng ói nghèo và kh ng ho ng n c toàn c u. UNDP,
th i làm nó có giá tr trong th c ti n. S dung 2006 .
hòa các quan i m trên th gi i là m t óng
50 L.V. Bính / Tạp chí Khoa h ọc ĐHQGHN: Lu ật h ọc, T ập 31, Số 3 (2015) 39-50
The United Nations and Human Development Issue
Lê V n Bính
VNU School of Law, 144 Xuân Th ủy, Cầu Gi ấy, Hanoi, Vietnam
Abstract: As the most universalized international organization, the United Nations (UN) has
always been playing important roles in keeping the world’s peace and security, including the
fundamental issue of Human Rights protection and development. This article will mention the
follwing aspects: the contribution of UN in the process of forming definitions about human
development; the UN’s role in protecting human rights; and the UN sustainable development
promoting issue.
Keywords: United Nation, human rights, human development.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
lien_hop_quoc_voi_van_de_phat_trien_con_nguoi.pdf
