Các mô hình ẩn dụ ý niệm về tình cảm YÊU THƯƠNG trong Truyện Kiều vừa mang tính phổ quát với tư duy văn hóa chung của nhân loại vừa mang đặc trưng dân tộc: vừa mang những đặc điểm phù hợp với cách thức trị nhận chung của nhân loại vừa mang những nét riêng trong cách tri nhận của tác giả qua những cách thể hiện các tình cảm bằng các BTNN phong phú, giàu hình ảnh và gợi nhiều liên tưởng. Tất cả những điều đó góp phần tạo nên những nét đặc sắc cho tác phẩm Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du - một chuyện đời và một chuyện tình với những cảnh ngộ đầy ám ảnh về thân phận, về tình yêu và nỗi buồn, có dáng vẻ một truyện cổ tích, vừa có hậu để an ủi theo cách của những cổ tích thần kì, vừa gợi nên nhiều suy tư về thân phận con người như trong cổ tích hiện thực, với những ước nguyện bình dị nhưng không thành được trọn vẹn.
9 trang |
Chia sẻ: yendt2356 | Lượt xem: 490 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Yêu thương trong "Truyện Kiều" từ góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
So 5 (247)-2016 NGON N G C & B(n S 6 N G 21
YEU THirONG TRONG "TRUYEN KIEU" -
Ttr GOC NHIN CUA NGON NGU" HQC TRI N H ^
LOVE IN TALE OF KIEU UNDER THE VIEWPOINT OF COGNITIVE LINGUISTICS
NGUYfiN THU QUYNH
(TS; D i^ hpc Sir ph^m, DH Thai Nguyen)
Abstract: The concept of emotional LOVE as a special emotional attachment of two
people of the opposite sex can be different from every person, every culture, every ideology.
Try to look from the perspective of Cognitive linguistics, as what the Tale of Kieu suggests
about the best way of understanding the subtie and unique emotion.
Key words: cognitive model; concept; emotion; love; Tale of Kieu.
1. Dat vin dl nhiing ngudi ngang bing); tinh yen ngirdi mp
Vdi 3254 cau tha, Tnty$n Kiiu cua Nguyin (tinh yeu ddi vdi nhiing tin tgi yiu duoi); tinh
Du, nhu edch ndi cda Phan Ngpc, Id "qiiyin ydu ban than; tinh ydu Chiia,.. .vd thudng lidn
bdch khoa todn thu eOa mgt ng^ tdm trgng"
[6]. Trtey^n Kiiu qud thyc Id tdc phdm t^p
trung vd vdn tam trgng, tinh cam khdc nhau.
Mdt trong nhiing tinh edm thudng xuit hifn
nhit trong tdc phim chinh Id tinh edm ydu
tiiuong. Tim hidu phuang thftc thi hifn tinh
edm ydu thuang trong Truy$n Kiiu tft gdc dp
ngdn ngft hpc tri nhfn, bdi vilt hi vpng se gdp
phdn gidi md mft sd tin hifu ngdn ngft trong
tac phdm, qua dd thiy dupc biic tranh tinh
edm trong thi gidi nf i tdm cua cac nhdn vft
ddng thdi ldm ro d^c tnmg tri nhan vd phong
each nghe thudt cda Nguyen Du thi hifn trong
tdc pham Tney^n Kiiu.
2. M6 thih: tri nh|ln ve tinh cam VfiU
THU'ONG trong Truyen Kieu
Trong nh|in tiiiic cua nhiing ngudi ndi tiing
Vift, tinh edm YEU THU"C(NG (dupc till hifn
qua Id tft "yiu ", "thuang " vd cdc tii ngft ding
nghia khdc) thudng dupc xdc dinh.cd hai
thufc tinh rAu sau: 1/Cd tmh edm de eluu khi
tilp xuc vdi mpt dii tupng ndo dd, muon gin
giii vd thudng sdn sang vi doi tupng dd md het
long; 2/Cd tinh edm thim thilt ddnh cho mft
n^iA khdc gidi ndo dd, muon chung sing vd
cCing nhau gdn bd cupc ddi.
Cd thi thiy, thupc tmh dau tien rf ng han
tiiufc tinh thft hai. Tliufc tinh ndy xdc dinh
phgm vi Y^U THU'ONG tiong nhftng quan hf
tinh edm nhu tinh ydu anh - em (tmh yeu gifta
quan din nhthig tu ddng nghia nhu: thuong,
quy, min, ...Ttong Truyen Kieu, cung cd tiie
bit g$p nhiing vl dy tuong ty, nhu;
Qudn gia cd mgt mu ndo/Thdy ngudi thdy
nit ra vdo md thuong.
d trin edn cd nhd thung/Liegng trin trdng
xudng biit long cd thuong,...
Trong khi dd, thufc tinh thft hai chft ydu Id
ndi ve tinh yen trong quan hf khdc gjdi vdi
nhung cung b ^ tinh edm khdc nhau vd trong
Truy$n Kiiu thudng dupc bilu dgt bdng nhiing
tft ddng nghia nhu: thuong (vdi nghia "y^u"),
ua,mg... trong nhiing cdu tha nhu;
Thuong nhau xin nhd lot nhau/Ndm chdy
ciing chdng di ddu md ch^.
Thuang nhau sinh td da Hiu/ Gap nhau
edn chut bay nhiiu la tinh.
Ddt trong khudn kho li thuyit ve md thftc
tri nhgn II tudng, ed the hinh dung ve tinh edm
YEU THU'ONG nhu mpt md tiiftc phftc cdu
gIm mft so tilu md thuc tri nhfn nhu;
(i) Tilu md thuc ve sy dnh hudng (duong
tInh - tich cyc/dm tinh - tidu eye); tirtii edm
YEU THU'ONG Id tinh cam cd tinh chdt
duang tinh, tdc dpng tich eye tdi trgng thai tdm
II cua con ngudi
(ii) Tilu md thftc ve mftc df (manh/khdng
mgnh): tinh edm YEU THU'ONG cd cudng df
mgnh hon nhftng tinh edm khdc.
22 NG6N NGC & B(n S6NG So 5 (247)-2016
(iii) Tieu md thdc vl ddi tupng (hudng
ngoai/ hudng ndi): tinh cam YfiU THU'ONG
danh cho doi tupng khdc (thudng dupe nhdc
den Id ngudi dgc bift, khdc gidi) ho§c cho bdn
thdn minh. Ngudi thy hudng hdnh vi thich ung
cd thi Id chu till (yeu ban thdn) nhung thdng
tiiudng la ddi thi (ngudi ^ bift khdc gidi,
cha mp, anh em, con cdi, bgn be, nhdn logi,...).
(iv) Tilu md thftc vl nguydn nhdn; tinh
edm YfeU THU'ONG cd till phdt sinh do
nhiing nguydn nhdn thuin tdy xftc edm ho$c
nhirng nguydn nhdn khdc nhu sy tri dn, sy suy
tinh,...
(v) Tidu md tiiftc vl khd ndng kilm sodt;
tinh edm YEU THU'ONG (ti^ng mli quan hf
khdc gidi) cd thi din ddn nhftng hdnh dfng
mat kiem sodt nhu muon gdn giii hay sy dfng
chgm vl thi xdc, muln au yim, tinh tft,...
Dudi ddy, xin minh hpa cdc tilu md thftc tri
nhfn ndi trdn md tiiudng hay g$p nhdt tix)ng
TriQ/^n Kiiu, bdng nhiing vl dy Id cac bilu
tiiftc ngdn ngft (BTNN) cd chfta cdc tft ngft
bilu tiii tryc tilp tinh cam YEU THUONG.
fl. Tiiu md thdc vi mdc dg
Tu lifu khao sdt Tnty^n Kiiu cho thdy: tinh
edm YiUTHUONG dupe till hifn rit phong
phii vd da dgng vdi nhilu cung bfc khdc nhau.
Mft phgm tiii nhu YEU THU'ONG (tuong
duong trong tiing Anh Id LOVE) d Tnry$n
Kiiu cd the dupc bilu hifn bdng 7 tft sau day
(sip xep theo tin sl xuit hifn cao - thkp trong
tdc pham): throng, yiu. tea, di dn, thuong nhd,
m0, kinh yiu. (3 mdc dp eao efta tinh yeu Id
cdc tft; yeu, di dn Idnh yiu, thuang; d mftc df
thip han dupc bilu thj bing cdc tii Id: thuang
nhd, md, ua Ching hgn;
Ndi vl tinh cam ciia Kilu vd Thuc sinh
ngay tii khi mdi gdp ga; Thuong sao cho v?n
thi thuang/Tinh sao cho trgn mgi dudng xin
vdng. Din khi chia tay Thuc sinh, Kilu ciing
da dn can ddn dd: Thuong nhau xin nhd ldi
nhau/Ndm chdy cung chdng di ddu md chdy.
Vd sau nay, khi Kilu gdp lai Kun Trpng sau
15 ndm ddi xa cdch, Nguyen Du cung diing tft
thteong dl y nif m hda tinh edm giiia 1^ ngudi.
vl du: Thuang nhau xin nhd ldi nhau/Ggp.
nhau edn chiit bdy nhiiu Id tinh
d miic df cao han, dl bilu thi y nifm tinh
cam gin bd ddc bift cda hai ngudi khdc gidi,
Nguyen Du cdn diing tft^u vd dl dn
Tu Yiu xuat hifn trong trudng cdnh khi
Kilu ndi vdi TTiuc sinh: Binh Khang ndn nd
bay Idu/Yiu hoa y^ duQc m^t mdu diim trang
hay khi Nguyin Du mieu td tinh edm say dim
cua Kim Trpng ddnh dio Kilu trong ngdy ^p
Igi: Thoat thdi, toy Igi edm tay/Cangyiu vi net
cdng say vi tinh
Tu di dn dupc Nguyin Du sft dyng trong
trudng hpp ndi ve tinh edm cua Kieu danh cho
Kim Trpng trong dem trac> duyen cho Thiiy
Vdn: Bdy gid trdm gdy giKy>ig tan/Ki ldm sao
hit mudn vdn didn. Thuc sinh ciing dd cd lin
khuyen Kieu: Liiu md xa ch^ cao bav/Aidn
ta cd ngdn ndy md thdi, khi nhdn thftc dupc
tinh ydu ciia minh vd Kilu da bi Hoan Thu
ldm cho tan vd, chia lia. Sau ndy, khi Kieu
dupc trd vl dodn ty vdi gia ^nh, Nguyin Du
cung da dftng Idy ffi Idy Igi tft an di vd di dn dl
ndi ve mong muon mft tinh edm gin bd d$c
bift cua Kim Trpng ddnh cho Thuy Kilu; Cdn
nhieu dn di chan chan/NghT rdng ehua thodt
khoi vdng didn.
Cd 16, trong ba moi tinh vdi ba ngudi ddn
dng Kim Trpng, Thuc sinh vd Tft Hdi thi tinh
ydu cua Kilu ddnh cho Kim Trpng Id sdu d§m
vd tha tiiilt nhdt Ching till md tiude khi ra di
vdi Ma gidm sinh, Kilu dd tiian khdc vdt \^
di Kim Lang hdi Kim Lang/lhoi thdi thiip da
phti chdng ta ddy. Khi d idu Ngung Bich, giiia
bon bl tra ti^i, ndng cung dd tudng nhd tdi
ngudi ydu ndm xua dd cdng thi udc: Tudng
ngmi duoi ngiey^t chin dSng/Tin steong luong
rdtOn^ rcty trdng mai chd/Bin trdi gdc bi ba
va/Tdm son ggt rua bao gid cho phai. Khi d
liu xanh, ndng cung khdn ngudi thuang nhd
Kim Trpi^; Mid ldi ngiQ^n udc ba sinh/Xa
xdi en cd thdu tinh chdng ai? vd khi dd liy Tii
Hdi, hinh dnh ciia Kim Trpng vln ludn hifn
Idn tixjng tdm tri ndng; Tiic thay chat nghia c&
cdn^Ddu lia ngd ^ cdn vuong to ldng.
So 5 (247)-2016 NG6N NGC* & B(n S6NG 23
0 mftc dp thip ban, Nguyen Du sft dyng
cdc BTNN nhu w£^ mp khi ndi din tinh edm
YEU THU'ONG mdi d muc dp edm tinh. t
nifm bilu thj tinh yen d mftc df edm tinh nhu
idy lam bdng ldng, thich tiid dupc xuit hifn
tixmg n ^ cdnh khi Ma Gidm sinh mua Kilu:
Man ndng mgt ve mgt ug/Bdng ldng khdch
mai tuy co dgt diu hay khi Tft Hdi gdp Kilu:
Trudng to giap mgt hoa ddo/Ve ndo chdng
man, net ndo chdng ug; Hai bin ciing liic hai
long cimg tm. Y nifm bilu thi tinh yen mdi d
mftc dp efta sy ham thich dupc xudt hifn trong
ngft cdnh Tft Hdi chu dfng den tim Kilu khi
nghe dupe danh tiing ciia Kilu da Idu: Hoa
khdi mo tiing Kiiu nhilThiip hdng tim din
huong khui gui vdo.
Nhu vgy, dya trdn tu lieu khdo sdt trong
Truy$n Kiiu, tidu md thftc tri nhgn ve muc dp
cua tinh edm YEU THLTONG cho tiidy, tinh
cam ndy dupc the hifn trong tdc pham la mpt
tinh edm manh md, ddn ndn vd cd tinh tuang
ddi on dinh." Tmh cam YEU THU'ONG tixmg
mdi quan hf nam nft (tiic vdi mft dii tupng
ddc bift khdc gidi) cd cudng df mgnh hon
nhung tinh edm khdc vd cd sy phdt trien tuang
ddi phong phu tft tinh cam d mftc dp thap, cdn
mang tmh chat cam tinh (edm tinh) (nhu wa,
mg...) cho din sy ning ndn, cuong nhift, xdm
chilm todn bp ddi sing tinh than ciia cd nhdn
(dhayiu, didn, thuong,...).
b. Tiiu md thdc vi ddi tu0ig
Tinh edm YEU THtTCJNG tiiudng hudng
tiii dii tupng la dii till nhu mft ngudi d$c bift
khdc gidi, cha mp, anh em, con cai, bgn bd,
nhdn logi,... hoac hirdng tdi chft thi Id bdn thdn
minh.
Trong Truy?n Kiiu, tilu md thftc tri nhdn
vl dii hipng efta tinh edm YEU THU*C5NG
dupc thi hifn hit sue phong phft. Doi tupng
cua tinh cam ndy dupe Nguyen Du nhic den
tixmg mli quan hf linh edm gin bd d0c bift
ciia Thdy Kilu vdi ba ngucri khdc gidi gom:
Kim Trpng, Thuc sinh vd Tft Hdi.
Kim Trpng Id ngudi yeu dau tien ciia Kieu
vd ciing la ngudi dupe Kieu ludn tudng nhd vd
ydu tiiucmg nhdt. Ddy Id moi tinh tha ngdy,
troi^ sdng vd rat mfng ma. Hai ngudi yeu
nhau trong udc mfng, trong tudng tupng
nhieu han Id trong ttiyc te. Kim Trpng dd tham
yeu Kilu tft khi chua g|p gd: Ntede non cdch
mdy buong thiu/NhOng la trdm gidu thdm yiu
choc mdng. Vfta mdi gip nhau trong tiet
Thanh minh, hai bdn dd yeu nhau tixmg mft
mli tinh thim Idi^: Ngudi qudc sdc, ke thiin
tdi/Tinh trong nhu dd mdt ngodi cdn e. Tinh
ydu ciia Thuy Kilu vdi Kim Trpng cd thi ndi
Id nong thdm nhung khdng vf i vdng; trdi lai cd
phin e ap, diu dang, gin gift.
Khdc vdi Kim Trpng, tinh yeu cua Kilu vdi
TTiftc sinh Id tinh ydu cda mpt ki nft dii vdi
khdch ldng choi. Tinh yeu cua Tft Hdi vdi
Thuy Kilu cung Id tinh gifta khdch ldng choi
vd kl nft nhung moi tinh ndy cung ed It nhieu
dilm gilng v<M tinh yeu cua Kim Trpng vdi
Thuy Kieu: Thuy Kilu da xftc dfng \\ dang
difu hdo hoa, phong nha ciia Kim Trpng va cdi
uy nghi, I§m lift, khi phdch ngang tang ciia Tft
Hai.
Vdi cdc doi tupng khac trong tilu md thtic
tii nhan cua tinh edm Yl&U THU'ONG, tixjng
Truy$n Kiiu, Nguyin Du ciing ddt Kieu trong
mli quan he:
Vdi cha ciia TTiue sinh Id Thuc dng: Lugng
trin trdng xuong biit ldng cd thuang. NghT
con vdng ve thuang ngudi nit na;
Vdi vien quan xft vy kifn; Nghe ldi ndi
cUng thuang ldi;
Vdi ngirdi quan gia efta gia dinh hp Hoan:
TJidy ngicdi thdy nit ra vdo md thuang. vdi
Gidc Duydn: Gidc Duyen su trudng long lanh
Hin thuang.
Ddc bift Id cd tinh edm ciia Hogn Thu danh
cho Kieu: Tiiu thu xem cung thuang tdi/
Rdng: Tdi nen trgng md tinh nen thuong.
Tmh cam YEU THU'ONG cdn xudt hifn
trong ngft cdnh Kilu ddnh cho cha mp trong
nhiing thdng ngdy luu lac (Xdt thay hi^in cdi,
xudn gid/Fdm ldng thuong nhd biit Id eo
24 NGON NGU* & DCn S 6 N G So 5 (247)-2016
ngudi) vd cho bdn thdn (Khi tinh rugu, luc tdn
canh/Gidt minh, minh Igi thuong minh xdt xa).
Cd thd thdy tieu md thftc tri nhdn v l doi
tiipng cua tinh edm Y^U THLTONG tuang di i
phong phii, da dang: Id mpt ngudi dac bift
khdc gidi; Id mpt ^ i tupng ndo dd cd quan hf
gin bd trong cdc mdi quan hf gia dhih va xd
hf i (cha ching - con ddu, vp cd - vp le, quan -
ddn thudng, qudn gia - ngirdi ^ u p vifc,...) vd
ciing cd thi Id chinh bdn thdn minh (di ki - ty
yeu). ^
c. Tiiu md thuc vi ngiQfin nhdn
Tinh edm YEU THU'ONG cd till phat sinh
do nhftng nguyen nhdn thuan tiiy xuc edm
ho^c nhftng nguyen nhdn khdc nhu sy tii dn,
sy tinh todn vy Ipi,...
Trong Thry$n Kiiu, Nguyen Du khdng d l
c^p tryc tilp nhung ngudi dpc van cd till nhfn
ra khi dSIt tilu md hlnh tri nhfn vl nguydn
nhdn cua tinh edm nay trong moi quan hf tinh
edm ciia Kieu vdi ba ngirdi dan dng trong ddi
ndng Id Kim Trpng, Thftc sinh vd Tft Hdi:
Nguydn nhan tao ndn tinh ydu ciia Thfty
Kilu vd Kim Trpng Id sy hda hpp ciia con tim.
s i c dpp efta Kilu khiln hoa ghen, liiu hdn,
khiln nghieng nude nghiing thdnh cung nhu
phong tiidi phong nhd, hdo hoa cua Kim
Trpng ddu Id nhung ndt tiianh xudn trong sdng,
hip din ciia nhiing ngudi dang ydu.
Tinh yeu giiia Thfty Kilu vd Thuc sinh bit
nguIn chu yeu tft nguyen nhdn tinh dye vd sy
toan tinh. Dii vdi Thuc sinh, tinh edm giiia hai
ngudi Id theo cdch nhilu lan gin gui ndn thdnh
tinh yeu: Sdm ddo tdi man Im la/Trudc con
trdng gid sau ra dd vdng. Vdi Kilu, tinh yeu
iy Id sy suy tinh, dupc xdy dyng ti^ cdn bdn
tien bgc vd ciia mft ngudi ddn bd tftng tr^,
chft khdng trong sang nhu cua ndng doi vdi
Kim Trpng; Tfnrong sao eho v?n thi thuang
Tinh sao eho trgn mgi dudng xin vdng.
Tinh ydu giiia Tu Hdi vdi Thuy Kieu cung
Id tinh giiia khdch ldng choi vd Id nft, tuy
nhidn cimg cd phdn giong vdi tinh ydu cua
Kim Trpng vd Thdy Kilu. Thdy Kilu ciing dd
xftc ddng trudc ve dpp vd tdi ndng cua mft v6
tmimg; Dudng dudng mdt ddng anh hdo/Con
quyin hon sOc, liegrc thao gom tdi. Tinh yeu
ciia Thuy Kilu vdi Tft Hdi cung Id mft tinh
yeu bf t phdt khi cd hai dlu M "tiing set di
tinh " trong buli hfi ngf ddu tien: 77»*^ danh
dua din idu hong/Hai ben cimg liie hai long
citng ua. Nhung tinh yeu ndy dlu sao ciing c^
it nhilu sy tinh todn, la Kilu mong ed ngirdi
dl dupc cgy nhd, nuong tya: Rgng thteong co
ngi hoa hen/Chut thdn beo bgt ddm phien mai
sau.
Nhu vfy, cd thd thdy, tilu md thftc tri nh|n
v l nguyen nhdn cua tinh edm YEU THU'ONG
cd thi phdt sinh do cdc nguydn nhdn khac
nhau ho$e xen ling giiia cdc nguyen nhaa
Trong dd, md thftc tri nhfn II tudng ve mot
tinh ydu chan chinh, nguydn nhdn thuin tuy
xiic edm ed vai trd ddc bift quan trpng vd ludn
dxKifc coi trpng. Cd 15, \d the md trong ba m6i
tinh eiia Kieu, ml i tinh ciia Kilu vdi Kim
Trpng Id moi tinh sdu dam, ddi lau vd tha thidt
nhit.
d. Tiiu md thdc vi khd ndng Him sodt
Tinh edm YEU THU'ONG (;xdt tiong moi
quan hf nam nft) cd till dan din nhiing hanh
dpng mdt kiem sodt nhu muon gin gui hay s^
dfng chgm ve till xdc; muln au yIm, tinh
tft,.. .Tilu md thftc tri nhfn ndy eiing dd du^c
till hifn tuang di i ro trong Tno^n Kiiu.
Khi lira tinh dd bftng chdy trong Thfty KiSu
vd Kim Trpng, Nguyen Du ^ midu td canh
Thdy Kieu den vdi Kim Trpng trong mft dem
trdng (cd phin hai liiu lioh va hodn todn vucrt
ra ngodi khudn phdp cua l l gido phong kien);
Got sen thodn thodt dgo ngay mdi tudng lay
Xdm xdm bdng ldi ncdn khuya m$t minh. Dem
bdm iy, sau khi hai ngudi dd cung nhau thi
thot vd sau khi ndng dgo ddn cho Kim Trpng
nghe, Kim Trpng dd td ra khdng kiem che n6i
minh: Song tinh dudng dd xiiu xiiu/Xem trong
du yim cd chiiu Id loi, Kilu dd kip tiidi ngSn
d i ^ dupc cdi "sdng tinh " iy d l ddnh gjft dio^
nhau sy trinh nguydn qu;^ gjd: Dd cho vdo 6 #
bd kinh/Bgo tdng phu idy ehd trinh ldm
ddu/Ra tudng trin bgc trong ddu/Thl con ii
S6 5 (247)-2016 NG6N NGf & DOI S6NG 25
ngudi dy ai cdu ldm ehi. Sau ndy, khi Kilu dd
sa vdo vdng ludn Ige, dd "sdng ldm vg khdp
ngudi ta" nhu Dgm Tien thud tiirdc, ndng
cung dd cd Iftc chpt tile nuli: NghT thdn din
bude Igc lodi/Nhf ddo thd be cho ngudi tinh
chung. Khi xay dyng mli tinh giiia Thuy Kilu
vd Kim Trpng, Nguyin Du dudng nhu dd
muon gift cho tinh yeu ndy tiong sdng tuyft
doi tft dau drai cuoi. Ndn du van cd nhftng &i
yira, tinh tft, nhftng dam me, khao khdt nhung
tinh ydu ndy dd khdng vupt ra khdi ^di ban
efta chft TRINH, tft liic mdi ban ddu hay sau
15 nam luu Igc efta Kilu.
Khdc vdi Kim Trpng, vdi Tft Hdi vd ddc
bift la vdi Thuc smh, Nguyen Du Igi gdn tinh
yeu trong tieu md thftc tri nhan ve khd ndng
kilm sodt/mit kiem sodt lidn quan din tinh
dye. Dd Id luc Thftc sinh dupc chiem ngudng
dung nhan ciia ngudi dpp trong cdnh: BuSng
the phdi budi thong chng/Ihanh lan ru bdc
truong hdng tdm hoa/Ro rdng trong nggc
trdng ngd/Dc^ ddy sdn diie mgt tda thien
nhien Tat nhien, vdi mft tdi ndng sft dyng
ngdn ngft bdc thiy, Nguyen Du khdng cin
phdi ndi ra tdt cd nhung ngudi dpc vln cd thi
hilu dupc bdm y cua dng. Tu day, Thuc sinh
ngdy cdng bi Kilu ehinh phyc va muon liy
ndng ldm vp. Mli tinh ciia Tft Hai vdi Kilu Igi
cdng dien ra mot each chdng vdnh. Chi mdi trd
chuyen vai cau, sau khi dd y hpp tdm ddu, Tu
Hdi dd vf i lo chupe Thdy Kidu vd vd mong
sing chung vdi nhau: Ngd ldi noi vdi bdng
nhdn/Tiin trdm Igi cd nguyen ngdn phdt
hodn/BuSng riing sua chdn thanh nhdn/Ddt
giudng that bdo vfJy mdn bdt tiin.
Nhu vfy, tilu md tiiftc tri nhfn ndy da dupe
thi hifn tucmg dii ro rdng, d nhiing mftc dp
khac nhau: Tmh edm YEU THU'ONG cd khd
ndng dan din nhiing hdnh dfng mdt kilm sodt
nhu muon gdn gui hay sy dfng chgm vl thi
xdc, muln du yIm, tinh tft vd cao nhat la quan
hf tinh dye,.. .Tilu md tiiiic tii nhfn ndy ciing
cho tiidy, tix)ng tinh edm YEU THU'ONG, con
ngudi cd thi diing li tri dl ki&n sodt hdnh vi
nhung ciing cd khi khdng thi kilm sodt dupc
hdnh vi cua minh.
3. Mft so an diji f nifm vl tinh cam YEU
THU'ONG trong Truyen Kiiu
3.1. Sdli^u thong ke
Khdo sdt cdc dn dy ^ nifm vl tinh cam
YEU THU'ONG qua cdc BTNN ti-ong Truyen
Kieu da cho kit qud nhu sau:
Bdng L Kit qud khdo sdt in dy y nifm ve
tinh edm YfiU THU'ONG
TT
1
2
3
4
5
6
7
An dv ^ nifm
YEU THUONG LA MOT
VATTHE
YfiU THUONG LA MOA
XUAN
YEU THUONG LA MOT
CUOCHANHTRINH
Y£U THUONG LA LUA
Y£U THUONG LA MA U}C
YfiJ THUONG LA CHAT
L 6 N G TRONG BAU CHCA
YEU THUONG LA BAU
CHLTA
Luvt
xakt hifn
46
(57,5%)
10
(12,5%)
7(8,8%)
6(7,5%)
4(5,0%)
4 (5,0%)
3(3,7%)
Ting: 80 (100%)
(*Ghi chu: Trong bang khdo sat nay, con
s6 thdng ke chi cdc BTNN co chua cdc dn du y
ni^m)
3.2. Nhfn xet
Trong Truyen Kieu, xuat hi?n 7 an du y
ni|m vS tinh cam YEU THU'ONG. C4c mien
Nguon la V^T THfi, MIIA XUAN, CUOC
HANH TRINH, LCA, MA Lye, CHAT
L6NG TRONG BAU CHUA, BAU CHUA
da i^nh xa sang mi^ n Dich Id tinh cSm YEU
THUONG. An dy ^ ni$m YftU THUONG
LA VAT THE CO lugrt xuat hi?n nhik nhat
(46 luot chiem 57,5%). Tiep dSn 14 & du y
nifm YEU THUONG LA MUA XUAN (10
lui;t, chifal 12,5%). An d\i y ni$m YEU
THUONG LA BAU CHLTA C6 lui;it xu& Men
it nhit (3 lugt, chi^ m 3,7%). Cv the;
(i) YEU THUONG LA M O T VAT THE
Mo hinh nay dui^ c NguySn Du sir dpng c6
tiin so Ion nhat trong tdc phim. V6i mo hinh
in dv niy, Nguyin Du da gdn cdc thuOc tinh,
ddc tnmg ciia VAT THE cho tmh edm YEU.
26 NGON N G C & B(n S 6 N G S6 5 (247)-2016
Day Id sy tri nhdn mang tinh dfc ddo, sdng tgo
ciia Nguj^ en Du bm mo hinh tri nhan ndy
khdng xuat hifn trong danh sdch cdc in dy ^
nifm pho qudt ciia nhdn logi vl tinh cam YEU
THUONG dupc G. Lakoff & M. Johnson,
Gibbs va Z. Kovecsra thing kL An dy y nifm
ndy dupe the hifn qua BTNN tieu bilu, vi dy:
Mdi tinh ddi dogn vo ta/Giac huong quan
luSng Idn ma canh ddi.
C6 tinh md cung tgi ta^u la edi phOc tinh
Id day oan
Ndo ngudi cu gio tudn mua/Mgt ngdy ndng
gdnh tuong tu mgt ngdy.
(u) YEU THLTONG LA MUA XUAN
Ddy Id mo hinh tri nhfn cd tin sl Idn thft
hai trong Truyen Kiiu de ^ mf m h6a tinh edm
YfiU. Trong mo hinh dn dy ndy, Nguyin Du
dd gdn cdc thudc tinh, d§c trung efta MtJA
XUAN cho tinh edm YEU THUONG. Cung
nhu MUA XUAN, tinh edm YEU dem Igi sftc
sing phai phdi, niem vui vd hgnh phuc cho
nhiing ngudi dang yeu. Ddy cung Id mft sy tri
nhfn mang tinh dfc ddo, sdng tao efta Nguyen
Du bdi mo lunh tri nhfn ndy ciing khSng xuit
hifn tiong danh sdch cdc an dy y nifm pho
qudt vl tinh edm YEU dupc G. Lakoff & M.
Johnson, Gibbs vd Z. Kdvecses thing ke. An
dy y rufm ndy dupc the hifn qua BTNN tieu
bilu, vf dy:
£)« diiu trung khiic dn edn/Ldng xudn phoi
phdi chen xudn tdng tdng.
Vinh hoa bd luc phong trdn/Chu tinh ngdy
mdt them xudn mdt ngdy,...
(iii) Y^U THUONG LA M O T CUOC
HANH TRINH
MO hinh nay Id md hinh tri nhfn mang
tinh pho qudt chung efta nhdn logi tren ca sd
cdc^ tiiuf c tinh vd tri tiiftc ve CUQC HAJJH
TRINH dupe dnh xa, ph6ng chieu cho tinh
edm Y 6 U THUONG; mft sl ddc tiung eua
CUOC HANH TRINH dupc gdn cho tinh
edm YEU THUONG cua con ngudi. Trong
Truyen Kiiu, Nguyen Du nhfn thftc tinh edm
Y6U dya trSn y nifm vl cdc qud trinh tiong
mpt cupc hdnh trinh cy the. An dy y nifm ndy
dupe till hifn ti-ong cdc BTNN tifiu bilu, vi
Rdp mong treo dn tu qimn/Mm sons dl
ldi mdy ngdn cUne pha/Ddn minh trong aBg||
can qua/Vdo sinh ra tu hoa Id thdy nhau. m
Qudn chi lin thdc xudm ehinh/CUne toa^
song thdc vdi tinh cho xong -'|j
(iy) YfiU THLTONG LA LLTA
Ddy Id md hinh tri nhfn quan trpng ciia ca
cfng dong vdn h6a phucmg Ddng va phuong
Tdy dl y nifm hda tmh edm YfiU. Cdc tiiufc
tinh, d|c tnmg va tri thftc vl LLTA dupc dnh
xg, phdng chilu ISn cdc trgng thdi cua tinh
edm YEU THU'ONG. Trong Truy$n Kiiu,
YfiU ciing da dupc tri nhfn dya trSn y nifm
vl cdc trgng thdi ciia LtTA. Sy mdnh lift ciia
tinh y6u dupc mieu td nhu mft ngpn Ifta dang
bimg chdy. Sy tin tgi cua thih yfiu gilng nhu
mft ngpn Ifta dang chdy, sy ra di cua linh ySu
giong nhu vifc mft ngpn Ifta dang h\ dgp ..
tdt,...An dy y nifm ndy dupc till hifn qua
BTNN nhu:
Trdeh long hd hdng vdi Idng/Lugjvmtg
choc di Ignh lung bdy Idu.
Ddn edm Idieo ngdn nga ddv/Lda hucmg
biet cd hep nay nua thdi,...
(v) YfiU THU'ONG LA M A Ll/C
Day Id md hinh tri nhfn mang tinh pho
qudt eiia nhdn logi dl "^ nifm h6a tinh cam
YEU THUONG. Trong til duy cua con ngu&i,
thih edm YEU THLTONG dupc xem nhu mft
ph^p mdu ki difu chi phii ngufid dai^ yeu,
khiln hp khong cudng nii hay khd md tho^
ra dupc. Trong 7>wvp« Kiiu, Nguyin Du cOngf
nhfn tiiftc tinh edm YEU THU'ONG nhu tV
mpt ph^p mdu nhifm, nhu mpt thft ma lye mS
ho^ ngudi dang y6u. An dy y nifm ndy dupc
till hifn qua BTNN tiSu bilu:
Sinh cdng mot tinh mudi me/Ngdy xudn
ldm lae di vi vdi xudn.
Thdn thd luc tinh liie mi/Mdu theo nude
mdt hdn lia chiim bao,...
(vi) Yfiu THLTONG LA CHAT LONG
TRONG B A U C H ^ A
s l 5 (247)-2016 NGON NGt* & Bin S 6 N G 27
Ddy Id md hinh tii nhfn mang tinh phi
qudt ciia nhan loai dl y nifm hda tinh cam
YEU THU'ONG. Trong tu duy chung cua con
ngudi, tinh cam YEU THU'ONG cung giong
nhu cdc tinh cam khdc dupe xem nhu mft thft
chit long trong bdu chfta co till. Trong
Tn^$n Kiiu, tinh edm YEU THU'ONG cung
dupc coi nhu Id mft thft chit ldng trong bdu
chfta ca the con ngudi. An dy y nifm ndy
dupc the hifn qua BTNN tieu bilu:
Sdng tinh dudng dd xiiu xiiu/Xem trong
du yim co chiiu Id loi.
Tinh xua lai ldng khdn hdn/Thong dong
Igi hoi ngdn dem ngdy xua,...
(vii) YEU THLTCiNG LA BAU CHLTA
Day cung Id md hinh tri nhgn mang tinh
phi qudt cua nhdn logi dl f nifm h6a tinh
edm YfiU THU'ONG. TTnh edm ndy duac
xem nhu mft bdu chiia dl nhiing ngudi ySu
nhau CO thi "roi" vao dd. Trong Truyin Kiiu,
Nguyin Du cung nhfn thftc linh cam YEU
THLTCJNG nhu la mft bdu chfta. An dy ^
nifm nay dupc the hifn qua BTNN ti6u bilu:
Bd nguyen hai cha dong tdm/Trdm ndm
thi chdng dm edm thuvin ai.
Ve chi chut phgn b^o mdy/Ldm cho bi di
khi (?ay khi voi.
2.3. Phdn tich trudng h^
YEU THLTONG: YEU THUONG LA
MOTVATTHfi
An dy y nifm ndy dupc Nguyin Du sft
dyng nhieu ban cd trong cdch tri nhdn cua
minh de y nifm hda tinh cam YEU
THLTONG. An dy y nifm ndy thufc loai in
dy bdn till. Chinh kinh nghif m ciia eon ngudi
ve cdc vat thi Id ca sd dl tao ra in dy bdn thi.
Trong loai in dy ndy, con ngudi thudng coi
cdc y niem vd hinh, triiu tupng, ma hi nhu
trang tiidi, sy kifn, boat <!^ ng tdm If, tinh edm,
tu tudnp Id nhiing thyc the hChi hinh, trftu
tupng. An du bdn thi giup chiing ta hilu rd
han cdc y nifm triiu tupng.
Trong md hinh ndy, cdc thufc tinh, ddc
tnmg ciia VAT T H 6 dupc gdn cho tinh cam
YEU THUONG. Ddy Id sy nhdn tiiiic mang
tinh dfc ddo, sdng tao efta Nguyin Du bdi m6
hinh tri nhgn ndy khdng thiy xuit hifn trong
danh sdch cdc in du;? nifm pho qudt ciia nhdn
logi vl tinh cam Y 6 U THUCJNG.
VAT T H 6 tiong mo hhih tii nhdn Nguon
cua in dy y nifm YfiU THUONG LA M Q T
VAT T H £ dupc Nguyen Du nhdn tiiftc rit cy
till: YEU THU'ONG LA SOI TO VLJ"6NG
VIT, YfiU THLTONG LA SOI DAY RANG
BUQC Nghia goc cua soi to la chi thft spi do
con tdm nhd ra ma thdnh (to tdm) hay chi spi
chi manh (to mdnh). Tft y nghia ndy, S0 to
dupc y nifm gdn vdi to duyin (Ta duvJn cdn
vudng moi ndy chua xong), long ta (Ddu thay
mdi tdc ddm rdi long td), to ldng (Ddu lia ngd
y cdn vuong to ldng). ta tinh (Ta tinh dut rugt
Ida phiin chdy gan). Theo quan nifm cua
phuang D6ng, nam nii yeu nhau va lay dupc
nhau Id nhd cd dng To, bd Nguyft (diln tieh
Nguyet Ido xe to). Trong Truy?n Kiiu,
Nguyen Du cung nhdc din tIeh ndy th6ng qua
BTNN: Trong mdn ldm li to hdng ket duyin
hay Lheyin ddu ai diet to ddo hodc Ndi chi kit
tdc xe to... Tft nhiing cdch dftng cdc BTNN
nay, co thi thiy tdc gid Truyin Kiiu da gan
sai to vdi y nifm ve thih edm YfiU. Tinh yeu
d trong ldng dupc vi nhu mft spi ta, vfy ndn
khi to long da dftt tiic Id tinh yeu ciing mat.
Tft y nifm ndy, Nguyen Du nhdn thftc YEU
THUONG nhu la mft VAT THfi nen c6 till
vudng (ta duyen cdn viedng), c6 the vuang
(vuong to), cd till gd (gd mdi ta mdnh),.. .Ve
f nifm ndy, nhd tha Xudn Difu e6 Idn da bmh
ring vifc Kim - Kilu phdi chia cdch nhu cdi
ngd sen b; b6 ddi, nhung d giua hai doan van
eon cd nhftng spi ta 16ng cda ngd sen niu lay
mdi thdi. 6ng dd danh gia ddy Id mft hinh dnh
rit A D6ng, ring tac gid Truyen Kiiu dd chpn
hinh tupng rdt gidi, dut md van noi, xa nhau
van ySu nhau, cdng bj ddi chia rg tr^ tim cdng
nfu liy nhau.
Trong m6 hinh an dy ;y nifm ndy, cac
tiiufc tinh, d|c himg cua VAT THfi (gilng
nhu sgi c^y) dupc gdn cho mien Dfch Id tinh
edm YEU THU'ONG. Tft mft <j nifm tiim
28 NG6N NGC & B(n S6NG So 5 (247)-2016
titpng nhu tinh cam YEU THUONG, Nguyen
Du dd gdn tinh cam YEU THU'ONG nhu mft
sgi day dl cd till bugc trong BTNN: Cd tinh
md cUng tgi ta/ Tu Id coi phOc tinh la ddy oan
hay Lai mang lay mgt chu tinh/Khu khu minh
bude /OK minh vdo trong. d ddy, tinh edm
YEU THUONG gilng nhu mft vgt till (sgi
ddy) dl c6 thi bugc dupc. Ldi phdt bilu cua
su Tam Hpp Id tu tudng dgo Phft, cd 16 ciing
Id suy nghl cua chinh Nguyen Du. Lf tri nghe
Phdt dgy "tinh la ddy oan", la di dye, la vo
minh che lap bdn the, nhung trdi tim nhd tha
Igi rung dpng sdu xa de viet len nhiing ddng
tha td tinh dep vdi nhiing xftc dpng ngpt ngao,
gpi If n hgnh phuc dich thyc ciia tinh ySu trin
tyc. Sau ndy, trong ldi ciia Thdc sinh ke cho
Kim Trpng nghe ve dogn ddi cua Kieu,
Nguyin Du ciing gdn tinh edm ndy nhu Id sgi
ddy trong BTNN: Phong trdn dd chiu i chi/
Ddy duyin sau Igi gd vi Thuc lang.
Tft mft pham trft trim tupng nhu tinh edm
YEU THUONG, tiidng qua an dy ndy, YEU
THUONG dupc nhin nhfn nhu mpt vat thi
n§ng trong cac BTNN nhu: Mdt ngdy ndng
gdnh tuong tu mgt ngdy, Giua dudng dat
gdnh tif ong tu. Ay Id tinh ndng dy Id dn sdu,
Ndng rdng: NghTa ndng nghin non Md toan
se gdnh ehung tinh ldm hai,... Nhfn thftc nd^
ciia Nguyen Du hodn todn hpp logic bdi ddi
vdi ngudi bmh dan, chft "tinh" ludn gdn vdi
chft "nghia". "Tinh" d day Id tinh yeu, tinh
edm. "NghTa" la nghia vy, trdeh nhifm. Tinh
cang day, nghia cdng ndng, thfm chi tinh dd
nhgt nhung nghia van cdn. Y thftc ve dilu
ndy, vl sy rang bupe tinh edm cd trudc cd sau
nen ong cha ta xua ludn coi trpng tinh edm.
Cd le tft dilu do nen tinh ySu dupc nhdn thftc
nhu mft vft ndng, nhung ngudi dd ySu nhau
Id phdi cd trach nhifm vdi nhau, coi linh edm
Id mft gdnh ndng ma minh cd trdeh niiifm
phdi gdnh. Kho tdng ca dao efta ngudi Vift
ciing xuit hien nhilu cdu cd -y ndy nhu: Vg
chong nghTa ndng tinh sdu/Thuang nhau din
thud bgc ddu vdn thuang hay Mudi ba ndm
mudi dang cdn mdn/Gieng chin thdng gOng
hay eon cay/Bdi ta nghia ndns tinh ddv/C6 xa
nhau di nQa cUng ba V<OT sdu ngdn ngdy mdi
xa,...
Tft mpt f nifm triiu tupng nhu tinh edm
YfiU TTAXONG, Nguyen Du cung nhfn tiiiic
tinh edm nay nhu mpt V^T THfi CO HINH
K H 6 I tiiSng qua cdc BTNN nhu: Da chdng
xit tdm tinh si/Thiet ddy md cd ich gi din ai?
hay Hoa huang cdng to thdc hdng/Bdu may
cuoi mdt cdng nong tdm yiu ho^ Bin trai
gdc bi ba va/Tam son g0t rua bao gid cho
phai,... Tdm trudc hit Id mft loai tft diing de
chi vdt ^ hinh dpt vd m6ng. Tft nghia glc
ndy, Nguyin Du da sft dyng dl chi edi long,
cdi thdn vdi sdc thdi khiem tin Id vat nhd b ,^
m6ng manh. Day Id lli diln dgt rieng, thi hifn
sy sdng tgo ciia Nguyen Du trong cdch bilu
C^ t vd sft dyng n^dn tft nhu tdm yiu, tdm
riing, tdm son, tdm tinh si, tam thuang...
Trong m5 Wnh an dy ndy, tinh edm YEU
THUCJNG nhu mot sy vft nh6 b6 n&i cin
ndng niu, chi chut Han niia, trudng cdnh rod
cdc BTNN ndy xuit hifn chft yiu gdn vdi
Thdy Kieu vi vdy, vifc Nguyen Du nhin nhan
tinh edm YEU THUONG nhu tdm tinh si, tdm
son, tdm yiu, tdm thuang... Id hit sftc hpp li
bdi con ngudi Kieu dft yfu ning ndn nhung
bao gid ciing lu6n coi trpng, ndng tdm ngirdi
yeu vd hg thap minh. D§c bift, sau ndy ttong
hodn eanh d chdn thanh Idu, khi nhd ve Kim
Trpng vd tinh yeu ciia minh vdi BCim Trpng, y
thftc dupc hodn cdnh thyc tgi efta minh, ndng
cung chi ddm nhdc tdi Tdm son got rua bao
gid cho phai.
Trong md hinh in dy Y 6 U THUONG LA
MOT VAT THE, Nguyin Du dd gdn cdc ddc
tnmg, thufc tinh cua vgt thi cd hinh khii duJ
tinh cam YEU THU'ONG. An dy ndy dupc
the hifn trong cdc BTNN nhu: Ng tinh ehua
trd cho ai/Khdi tinh mang xudng tuyen M
ehua tan, M0t nhd sum hgp true mai/Ccmg
sdu nshia bi. cdng ddi tinh sdng,.. .Tinh cto
YfiU THLTCJNG dupc nhfn tiiftc nhu mft v$t
thi cd hinh khoi nen mdi ed cdch ndi: Idwi
tinh hay tinh ddi, tinh sdu,.. .Thdng qua sy tri
s l 5 (247)-2016 NG6N NGC & Ddi S6NG 29
gidc theo cdc chilu trong khdng gian, c6 till
nhdn thuc dupc l l i tu duy v l tinh edm ndy cda
tdc gia Trtty$n Kiiu. Trong kho tdng vdn hpc
cda ngudi Vift, d cdu chuyfn tinh efta Trucmg
Chi vd My Nuong ciing cd mft khii ngpc
sang long lanh va dupc cho chfnh Id trai tim
cda chdng Truang Chi. Nhfn thftc cda
Nguyin Du v l tinh cam YfiU THLTCJNG nhu
mft vft till cd hinh khii cd le eiing tft suy
nghia ddn gian efta ngudi Vift qua cdu chuyfn
tmh ^m If cua Truong Chi vd My Nuong.
Nhu vfy, tix)ng Tneyin Kiiu, an dy y nifm
YfiU THUONG L A M O T VAT THE dd till
hifn dupc r6 rft nhat qua trinh f nifm hoa eua
Nguyin Du v l tmh cam YfiU THUONG.
Nhthig thufc tinh edn ban ciia miln NguIn Id
VAT THE nhu cd hinh ddng, ed hhih khii, c6
trpng lupng,.. .da dupc lya chpn d l dnh xg If n
miln EMch Id tinh edm YEU THU'ONG. Cd
thi thiy sy nhfn thftc eiia Nguyen Du v l tinh
edm YIBU THUCMG tiidng qua m6 hinh i n
dy y nifm ndy dupc xuit phdt tft d§c dilm
nhfn thftc trong cfi r l vdn h6a vd d |c trung tu
duy cua ddn tfc Vift Ciing vdi tdi ndng ngdn
ngft vd v ln vdn hda cua mft thien tdi, Nguyen
Du dd v5 thdc chuyln tdi dupe nhihig tdm tu,
tinh edm tiiufc p h ^ tin YEU THUC5NG efta
cdc nhdn vdt trong tdc phim efta minh n6i
rifng vd ciia con nguoi n6i chung qua mo
hinh an du y nifm bdn tiie ndy.
4. Kit luf n
Y nifm v l tinh edm YfiU THU'ONG nhu
la mft tinh cam gdn bd d ^ bift cua hai ngudi
khdc gidi cd thi dupe mSi ngudi, mSi nin vdn
h6a, mSi hf tu tudng quan nifm mft edch
khdc nhau. Trong Trtiyin Kiiu ciia Nguyen
Du, tinh edm YEU THLTONG dd dupc hhih
dung mft cdch tuong d i i rd ndt tiidng qua cdc
mo thftc tri nhdn Id mft thih edm cd cudng df
cam xuc mgnh m6, mdnh Uf t; thudng hudng
tdi d i i thi Id ngudi d^c bift khdc gidi; cd the
phdt sinh tinh edm do nhOng nguyen nhdn
fliuin tiiy edm xftc h o ^ nhiing nguyen nhdn
khdc nhu sy tri dn, sy tinh todn vy loi, sy
ngudng mp,.. . Con ngudi ed till diing If tri d l
kilm sodt hanh vi cua ntinh nhung ciing cd
khi khong till ki lm sodt dupc d§n din nhftng
hdnh vi mit kilm sodt: muln gan gfli hay sy
dfng cham ve thi xdc, muln du yem, tinh tft
vd cao nhat la quan hf tinh dye.
Cdc md hinh In dy ^ nifm v l titah edm
Y^U THLTONG trong Truy$n Kiiu vfta mang
tinh ph i qudt vdi tu duy vdn hoa chung cua
nhdn logi vfta mang ddc tnmg ddn tfc: vira
mang nhiing dac diem phft hpp vdi edch thdc
tri nhfn chung efta nhdn loai viia mang nhiing
ndt ridng trong cdch tri nhdn ciia tdc gid qua
nhiing cdch th i hifn cdc tinh edm bdng cdc
BTNN phong phft, gidu hinh dnh vd gpi nhilu
lidn tudng. Tdt cd nhftng dieu dd g6p phin
tao nen nhiing ndt ddc sdc eho tdc phim
Tnfy$n Kiiu ciia dai thi hdo Nguyin Du - mft
chuyfn ddi vd mft chuyfn tinh vdi nhiing
cdnh ngf diy dm dnh ve thdn phfn, ve tinh
ydu va n i i buon, cd ddng vd mpt truyfn e l
tich, vfta cd hfu de an iii theo cdch ciia nhiing
c l tich thin ki, vfta gpi ndn nhilu suy tu vd
thdn phdn con ngudi nhu trong c l tich hifn
thyc, vdi nhiing udc nguyfn binh di nhung
khdng thdnh dupc trpn vpn.
TAI LI|;U THAM KHAO CHINH
1. Ddo Duy Anh (2009), Tic diin Tn^^n Kiiu,
Nxb Gido dye, H.
2. Tran VSn Ca (2007), Ngon ngS hgc tri nhgn (ghi
chip va suy nghl), Nxb KHXH, H.
3. Nguyin Thifn G i ^ (2010), 777 khdi ni?m
ngon ngu hgc, Nxb DHQG, H.
4. G. Lakoff and M. Johnson (2003), Metaphors
we live by, London: The university of Chicago
press.
5. KSvecses, Z. (2005), Metaphors in culture:
Universality and Variation, Cambridge: Cambridge
Universi^ Press.
6. Phan Ngpc (1987), Tim hiiu phong cdch
Nguyin Du trong Tn^n Kiiu, Nxb KHXH, H.
7. Ly Todn Thing (2008), Thii nhin Igi mdt so
vdn de cot yiu cua Ngon ngir hgc tri nhgn, Tgp chf
Khoa hpc, DHQG HN, Khoa hpc Xd hfi vd NhSn
van (24).
8. Lf Todn Thing (2009), Ngdn ngU hgc tri
nhgn: Tu li thuyet dgi cuang din thvc tiin tiing Vi^t
(tai bdn, cd sua chiia, bd sung), Nxb Phuong D6ng.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 32838_110191_1_pb_1982_2036879.pdf