Xử trí cấp cứu chấn thương ngực
XỬ TRÍ CẤP CỨU CHẤN THƯƠNG NGỰC MỞ ĐẦU Chấn thương và vết thương ngực là tổn thương thường gặp. 20 % các tử vong do chấn thương 16.000 tử vong tại Mỹ. Nghiên cứu đa trung tâm của LoCicero và Mattox tại 60 BV ở Mỹ: 50% các TH. CT ngực được cứu sống có CT thành ngực (10% CT nhẹ, 35% CT nặng, 5% MSDD) 26% tổn thương phổi. BVCR: 500 TH CT và VT ngực/ năm 12 % có chỉ định mở ngực. PHÂN LOẠI Tác nhân: Tai nạn giao thông. Tai nạn sinh hoạt. Thương tổn: Chấn thương thành ngực. Tổn thương các tạng trong lồng ngực. Mức độ trầm trọng: Đe dọa tính mạng. Tổn thương nội tạng. Tổn thương nhẹ
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Xử trí cấp cứu chấn thương ngực, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
XÖÛ TRÍ CAÁP CÖÙU CHAÁN THÖÔNG NGÖÏC Ts. Ñoã Kim Queá Khoa Ngoaïi BV Thoáng nhaát. MÔÛ ÑAÀU Chaán thöông vaø veát thöông ngöïc laø toån thöông thöôøng gaëp. 20 % caùc töû vong do chaán thöông 16.000 töû vong taïi Myõ. Nghieân cöùu ña trung taâm cuûa LoCicero vaø Mattox taïi 60 BV ôû Myõ: 50% caùc TH. CT ngöïc ñöôïc cöùu soáng coù CT thaønh ngöïc (10% CT nheï, 35% CT naëng, 5% MSDD) 26% toån thöông phoåi. BVCR: 500 TH CT vaø VT ngöïc/ naêm 12 % coù chæ ñònh môû ngöïc. PHAÂN LOAÏI Taùc nhaân: Tai naïn giao thoâng. Tai naïn sinh hoaït. Thöông toån: Chaán thöông thaønh ngöïc. Toån thöông caùc taïng trong loàng ngöïc. Möùc ñoä traàm troïng: Ñe doïa tính maïng. Toån thöông noäi taïng. Toån thöông nheï Chaán thöông thaønh ngöïc Chaán thöông phaàn meàm. Gaõy xöông söôøn: Maûng söôøn di ñoäng Gaõy xöông söôøn cao Gaõy xöông söôøn thaáp. Gaõy nhieàu xöông söôøn Gaõy xöông öùc. Gaõy coät soáng soáng ngöïc. Chaán thöông caùc taïng trong loàng ngöïc Toån thöông tim vaø caùc maïch maùu lôùn. Toån thöông phoåi. Toån thöông khí pheá quaûn. Toån thöông thöïc quaûn. Toån thöông oáng ngöïc Toån thöông cô hoaønh Toån thöông ñe doïa tính maïng Toån thöông ñöôøng thôû Chaån ñoaùn: Thôû nhanh co keùo, rít thanh quaûn, rales Chaûy maùu muõi, mieäng, CT thanh khí quaûn, dò vaät ñöôøng thôû. Xöû trí: Ñaët NKQ Môû Khí quaûn: CT haøm maët naëng, thanh khí quaûn, traät CS coå. Toån thöông thoâng khí Traøn khí maøng phoåi aùp löïc: Nguyeân nhaân: Khi tích tuï lieân tuïc vaøo khoang maøng phoåi. Laâm saøng: Suy HH, loàng ngöïc caêng, cheøn eùp tim, TKMP. Xöû trí: Choïc huùt khí maøng phoåi vôùi kim 14 G, DLMP. Traøn khí maøng phoåi Toån thöông thoâng khí VT ngöïc hôû: Nguyeân nhaân: Toån thöông hôû thaønh ngöïc Laâm saøng: Phì phoø qua veát thöông ngöïc, suy hoâ haáp. Xöû trí: Baêng kín, daãn löu maøng phoåi, ñoùng kín thaønh ngöïc. Toån thöông thoâng khí Maûng söôøn di ñoäng: Nguyeân nhaân: Gaõy >2 x söôøn taïi 2 ñieåm. Gaõy khôùp öùc söôøn, gaõy xöông öùc. Laâm saøng: Khoù thôû. Hoâ haáp ñaûo ngöôïc. Caùc toån thöông noäi taïng trong loàng ngöïc. Toån thöông thoâng khí Maûng söôøn di ñoäng: Ñaùnh giaù möùc ñoä suy HH, caùc toån thöông phoái hôïp. Vò trí, Dieän tích vaø bieân ñoä cuûa MSDÑ Xöû trí caùc toån thöông trong loàng ngöïc. Baêng coá ñònh taïm. Xöû trí caùc toån thöông loàng ngöïc Gaõy xöông söôøn ñôn thuaàn Dougal, Wilson, Kattan,Rebecca: chieám >50% CT ngöïc kín. Chaån ñoaùn: Laâm saøng, XQ. Gaõy söôøn cao ( 1-3) gaõy söôøn thaáp (9-12) Gaõy nhieàu söôøn ( >6): 50% coù TT trong loàng ngöïc. Gaõy xöông söôøn ñôn thuaàn Xöû trí: Giaûm ñau, baûo ñaûm thoâng khí, phoøng ngöøa xeïp phoåi vaø vieâm phoåi. Giaûm ñau toaøn thaân 1 – 2 tuaàn Gaây teâ vuøng, ngoaøi maøng cöùng. XQ kieåm tra: ( Kattan, Sharkford, Poole) Gaõy söôøn cao, thaáp, nhieàu söôøn, BN lôùn tuoåi, Coù beänh phoåi, gaõy xöông beänh lyù. Gaõy xöông söôøn ñôn thuaàn Coá ñònh söôøn gaõy: Giaûm ñau, giaûm thoâng khí, giaûm ho. Xeïp phoåi, vieâm phoåi. Dò öùng baêng keo Khoâng coá ñònh söôøn gaõy. ( Vukich, Markovchick, Dougal, Wilson, Kirsh…) Xeïp phoåi sau baêng coá ñònh söôøn Baêng thun coá ñònh xöông söôøn Maûng söôøn di ñoäng Haäu quaû: Suy HH do maát cô cheá HH bình thöôøng. Roái loaïn tuaàn hoaøn. Maát khaû naêng ho khaïc ñaøm. Xöû trí: Baêng coá ñònh. Treo MSDÑ Khaâu coá ñònh Thôû maùy. Traøn khí maøng phoåi Nguyeân nhaân: Toån thöông pheá nang. Toån thöông khí pheá quaûn. Xöû trí: Theo doõi, choïc huùt. Daãn löu maøng phoåi. Môû ngöïc. Traøn maùu maøng phoåi Nguyeân nhaân: Toån thöông nhu moâ phoåi. Toån thöông maïch maùu thaønh ngöïc. Toån thöông tim vaø caùc MM lôùn trong LN. Xöû trí: Theo doõi, choïc huùt. Daãn löu maøng phoåi. Môû ngöïc. Daäp phoåi Haäu quaû: Traøn ngaäp pheá nang, Suy HH Ho ra maùu, Aùp xe phoåi. Xöû trí: Theo doõi, Noäi soi PQ, X quang kieåm tra. Khaùng sinh, khaùng vieâm, long ñaøm. Phaãu thuaät: Ho maùu naëng, toån thöông khu truù. Tuï maùu trong nhu moâ phoåi Toån thöông khí pheá quaûn Laâm Saøng: Traøn khí maøng phoåi, traøn khí döôùi da, traøn khí trung thaát. Noäi soi khí pheá quaûn. Xöû trí: Môû khí quaûn, daãn löu trung thaát. Daãn löu maøng phoåi. Môû ngöïc Ñöùt pheá quaûn goác Toån thöông khí pheá quaûn Laâm Saøng: Traøn khí maøng phoåi, traøn khí döôùi da, traøn khí trung thaát. Noäi soi khí pheá quaûn. Xöû trí: Môû khí quaûn, daãn löu trung thaát. Daãn löu maøng phoåi. Môû ngöïc Toån thöông tim Laâm Saøng: Veát thöông, chaán thöông kín. Maát maùu caáp, traøn maùu maøng phoåi löôïng nhieàu. Cheøn eùp tim caáp. Xöû trí: Sieâu aâm tim. Choïc huùt maøng ngoaøi tim. Môû ngöïc: Cheû doïc x öùc, Môõ ngöïc T Vô tim Toån thöông tim do chaán thöông Vôõ taâm nhó P : 8 Vôõ taâm nhó T : 2 Vôõ taâm thaát T: 1 Vôõ taâm thaát P: 1 TMC döôùi : 1 Veát thöông tim Toån thöông maïch maùu lôùn Laâm Saøng: Lieät TK thanh quaûn. Leäch khí quaûn Trung thaát roäng. Leäch thöïc quaûn. Xöû trí: Sieâu aâm tim, CT scan, TEE, MRI. Môû ngöïc: Cheû doïc x öùc, Môõ ngöïc T X quang Keát quaû nghieân cöùu Gaõy x. söôøn: 10 Trung thaát roäng:10 Leäch khí quaûn: 6 TMMP: 6 CT scan Keát quaû nghieân cöùu Cô cheá toån thöông Taêng aùp löïc : Ñoäng maïch chuû leân. Giaèng xeù: Eo ñoäng maïch chuû. Choã xuaát phaùt caùc nhaùnh cuûa ñoäng maïch chuû. Baøn luaän Chaån ñoaùn Caûnh giaùc: Chaán thöông ngöïc coù gaõy x. söôøn cao, x. öùc. Chaån ñoaùn döïa treân: Laâm saøng CT scan coù caûn quang raát coù giaù trò. X quang ñoäng maïch Baøn luaän Toån thöông maïch maùu Ñieàu trò Voâ caûm: Meâ NKQ rieâng 2 phoåi Ñöôøng moå : Cheû doïc xöông öùc Môû ngöïc traùi roäng raõi. Kieåm soaùt chaûy maùu: CBP Shunt taïm Keïp vaø khaâu Xöû trí caùc toån thöông phoái hôïp Baøn luaän Ñieàu trò Baøn luaän Mattox vôùi 387 tröôøng hôïp vôõ ñoäng maïch chuû Xöû trí thöông toån Khaâu tröïc tieáp : Môû roäng maët tröôùc. Prolene 4-0 khaâu lieân tuïc coù hoaëc khoâng duøng mieáng ñeäm. Thay ñoaïn baèng oáng gheùp nhaân taïo. Baøn luaän Toån thöông thöïc quaûn Laâm Saøng: Nuoát ñau, traøn khí döôùi da. Nhieãm truøng. Trung thaát roäng, traøn khí TT sau. CT scan, Soi thöïc quaûn, XQ thöïc quaûn. Xöû trí: Thoâng muõi daï daøy. Môû thoâng daï daøy. Röûa trung thaát. Taùi taïo thöïc quaûn Vôõ thöïc quaûn Maùu ñoâng khoang maøng phoåi Laâm Saøng: Gaõy nhieàu söôøn. Daãn löu khoâng hieäu quaû. Thoâng khí keùm. Dò vaät trong loàng ngöïc, nhieãm truøng khoâng hoaøn toaøn. Xöû trí: Noäi soi maøng phoåi. Môû ngöïc sôùm, boùc voû maøng phoåi. Maùu ñoâng maøng phoåi Toån thöông khaùc Toån thöông oáng ngöïc: Döôõng chaáp maøng phoåi. Daãn löu + nuoâi döôõng ñöôøng tónh maïch. Toån thöông cô hoaønh: Thoaùt vò caùc taïng buïng. XQ laø PP chaån ñoaùn chuû yeáu. Moå buïng, phuïc hoài cô hoaønh. Môû ngöïc trong tröôøng hôïp TT taïng roãng treân loàng ngöïc. Thoaùt vò cô hoaønh Thoaùt vò cô hoaønh Hoäi chöùng ngaït do chaán thöông Laâm Saøng: Baàm tím maët coå ngöïc. Xuaát huyeát döôùi da, keát maïc maét, nieâm maïc mieäng. Roái loaïn tri giaùc thoaùng qua. Xöû trí: Dieãn tieán laønh tính, töï hoài phuïc. Chæ ñònh môû ngöïc Traøn maùu maøng phoåi: > 1500 ml >500 ml / 1h >200 ml / 1h trong 3 h lieân tuïc. >1000ml / 24 h Traøn khí maøng phoåi: Lieân tuïc löôïng nhieàu gaây suy HH. Keùo daøi > 5 ngaøy. Chæ ñònh môû ngöïc Toån thöông tim, maïch maùu lôùn. Toån thöông thöïc quaûn. VT xuyeân trung thaát. Vôõ taïng roãng treân loàng ngöïc. Maùu ñoâng khoang maøng phoåi Chaân thaønh caûm ôn
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Xử trí cấp cứu chấn thương ngực.ppt
