Về tự quản địa phương ở Liên bang Nga
TQĐP ở Nga là mô hình vừa có tính phổ biến vừa có tính đặc thù. Thực tế, thiết chế này đã góp phần phát triển nền tảng dân chủ và xã hội dân sự của Nga trong giai đoạn hiện nay. Thiết nghĩ, đặc điểm tổ chức chính quyền ở Nga khác Việt Nam, tuy nhiên, mô hình vận hành TQĐP ở Nga có nhiều điểm rất đáng được nghiên cứu, xem xét để tiến tới đẩy mạnh việc trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho địa phương, nhưng vẫn không làm mất đi tính đơn nhất, tính thống nhất của phương thức tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay./.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Về tự quản địa phương ở Liên bang Nga, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75
V t qu n a ph ư ng Liên bang Nga
Mai V n Th ng*
Khoa Lu t, HQGHN, 144 Xuân Th y, C u Gi y, Hà N i, Vi t Nam
Nh n ngày 18 tháng 3 n m 2016
Ch nh s a ngày 28 tháng 4 n m 2016; Ch p nh n ng ngày 23 tháng 6 n m 2016
Tóm t t: Bài vi t là nh ng nghiên c u v b n ch t, mô hình t ch c, ph ư ng th c th c hi n
quy n t qu n a ph ư ng và th m quy n c a chính quy n t qu n a ph ư ng Nga. Bài vi t
c ng phân tích c ch phân quy n gi a t qu n a ph ư ng v i chính quy n nhà n ư c các c p, c
ch thanh ki m tra, giám sát t phía chính quy n nhà n ư c i v i t qu n a ph ư ng Nga
hi n nay.
T khóa: T qu n, a ph ư ng, Nga, chính quy n, n v t qu n.
1. t v n ∗∗∗ Vi t Nam ang ng tr ư c nh ng c h i c i
cách phát tri n. M t trong nh ng c h i và
Trao quy n t qu n, t ch và t ch u trách c ng là nhi m v quan tr ng là c i cách mô
nhi m cho a ph ư ng là m t trong nh ng xu hình qu n tr qu c gia, trong ó, tr ư c h t là c i
th ph bi n c a th gi i hi n i. S phát tri n cách mô hình t ch c chính quy n a ph ư ng
c a xu th này ư c thúc y b i nhu c u qu n v i ph ư ng châm trao thêm quy n t ch , t
tr hi n i, khoa h c, hi u qu , m r ng dân ch u trách nhi m cho các c p chính quy n a
ch và b o v , b o m các quy n c b n c a ph ư ng. Trong b i c nh ó, vi c nghiên c u
con ng ư i, quy n công dân. mô hình TQ P Nga c ng nh ư nh ng c
Cùng v i ti n trình c i cách dân ch , Nga tr ưng và nh ng thành t u, bài h c kinh nghi m
ã và ang y m nh phát tri n t qu n a mà nó em l i là c n thi t và có ý ngh a c v lý
ph ư ng (TQ P). Nga, TQ P không ph i là lu n và th c ti n.
m t c p chính quy n trong s t ch c quy n
l c nhà n ư c. Tuy nhiên, cùng v i s hi u qu
trong qu n tr , minh b ch, trách nhi m gi i trình 2. B n ch t c a t qu n a ph ư ng Nga
cao và tính dân ch ngày càng ư c kh ng
nh, TQ P Nga góp ph n không nh vào s - Th nh t, TQ P Nga là m t trong nh ng
phát tri n chung c a n ư c Nga hi n i, d n l y n n t ng c a ch hi n nh Nga.
ư c lòng tin c a ng ư i dân vào m t xã h i dân TQ P Nga không ch là m t thi t ch
ch , pháp quy n. hi n nh, mà còn là n n t ng c b n c a ch
hi n nh. Hi n pháp nhi u qu c gia trên th
_______ gi i không phân bi t th b c hi u l c các quy
∗ ph m hi n pháp. Tuy nhiên, Hi n pháp Nga
T.: 84-4-37957496 n m 1993 ã xác nh rõ v v n này. Theo
Email: thangmv@vnu.edu.vn
68
M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75 69
ó, n u các quy ph m hi n pháp ư c quy nh th c hi n quy n làm ch c a ng ư i dân ư c
trong Ch ư ng I “N n t ng c a ch hi n m b o th c hi n trong khuôn kh các quy
nh” thì ư c coi là nh ng quy ph m mang nh trong Hi n pháp, các o lu t Liên
tính ch t t i th ư ng, có hi u l c pháp lý cao bang...”.
nh t so v i các quy ph m khác các ch ư ng Th t ư, TQ P Nga là thi t ch t ch , t
khác c a cùng b n Hi n pháp. Nh ng quy ph m ch u trách nhi m c a ng ư i dân a ph ươ ng trong
khác trong Hi n pháp không ư c trái v i các gi i quy t các v n có ý ngh a a ph ươ ng.
quy ph m trong Ch ư ng I và vi c s a i
T ch , t ch u trách nhi m là thu c tính
nh ng quy nh này ch ư c ti n hành theo
b n ch t c a TQ P. m b o tính t ch , t
úng trình t ban hành Hi n pháp. [1]
ch u trách nhi m c a a ph ư ng, pháp lu t Nga
i u 12 (Ch ư ng I) c a Hi n pháp Nga quy ã quy nh quy n t quy t các v n c a a
nh: “ Liên bang Nga TQ P ư c công nh n ph ư ng là th m quy n c a a ph ư ng, trong ó
và b o m. TQ P trong ph m vi th m quy n có v n c c u, hình th c t ch c c a b máy
c a mình ư c c l p. Các c quan c a TQ P TQ P. Bên c nh ó, m b o t ch , lu t
không n m trong h th ng các c quan quy n pháp Nga ghi nh n quy n có ngân sách riêng
l c nhà n ư c”. Chi u theo quy nh nói trên, c a các n v t qu n [2], có c m t h th ng
TQ P Nga không ch ư c coi là thi t ch công v , nhân s a ph ư ng riêng, c l p v i
hi n nh, mà còn là thi t ch hi n nh n n t ng. h th ng công v c a nhà n ư c [3]. M i n v
- Th hai, TQ P Nga là quy n c a ng ư i TQ P Nga có i u l riêng, có các bi u
dân trong vi c t quy t nh hay t gi i quy t tư ng quy n l c và ch ph i ng ký v i c
các v n c a a ph ươ ng và mang ý ngh a a quan nhà n ư c ch không ph i xin c p phép...
ph ươ ng. Các c quan, n v s nghi p ho c doanh
Hi n pháp Liên bang và Lu t Liên bang v nghi p c a TQ P ư c th a nh n có t ư cách
các Nguyên t c c b n trong t ch c TQ P pháp nhân và n v t qu n c ng ư c th a
Nga (2003) u quy nh TQ P là quy n c a nh n t ư cách pháp nhân, là ch th c l p c a
ng ư i dân a ph ư ng trong vi c gi i quy t các pháp lu t.
v n mang tính ch t và ý ngh a a ph ư ng. Th n m, TQ P Nga v a là thi t ch
Cùng v i Hi n pháp, t i i u 3 c a Lu t Liên quy n l c công c ng, v a nh ư là c p chính
bang nói trên quy nh: “Công dân có quy n quy n a ph ươ ng c ơ s nh ưng không n m
ngang nhau trong th c hi n TQ P không ph trong h th ng quy n l c nhà n ư c, không n m
thu c vào gi i tính, ch ng t c, dân t c, ngôn gi quy n l c nhà n ư c nh ưng ư c m b o
ng , a v kinh t , xã h i, quan h v i tôn giáo, b ng quy n l c nhà n ư c.
tư t ư ng hay s tham gia vào t ch c xã h i Nga, các n v t qu n ư c công nh n
nào”. Tuy nhiên, i m khác bi t trong th c hi n là m t pháp nhân công quy n, nh ưng l i không
quy n này là ng ư i dân không có quy n t ch i thu c h th ng t ch c quy n l c nhà n ư c.
th c hi n quy n TQ P. TQ P Nga là m t thi t ch c a xã h i dân s ,
- Th ba, TQ P Nga là hình th c th c nh ưng có quy ch c bi t. Trên th c t , các
hi n quy n làm ch c a ng ư i dân trong th n v t qu n ư c t ch c thành h th ng các
ch dân ch . c quan ư c s d ng quy n l c công (các c
Theo i u 3 Hi n pháp Nga, nhân dân th c quan bao g m: c quan dân c , thi t ch ng
hi n quy n l c c a mình: 1) b ng các hình th c u n v t qu n, c quan qu n lý hành chính,
dân ch tr c ti p; 2) thông qua các c quan c a c quan ki m tra, ki m soát; c quan ph trách
chính quy n nhà n ư c; 3) thông qua các c b u c , tr ưng c u ý dân), tham gia cung ng
quan c a chính quy n TQ P. T i i u 1 Lu t d ch v công, gi i quy t các v n mang tính
Liên bang v các nguyên t c c b n trong t ch t qu n lý nhà n ư c nh ưng v i ý ngh a a
ch c TQ P Nga (2003): “TQ P là hình th c ph ư ng nên ư c y quy n và trong nhi u
70 M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75
tr ư ng h p, các c quan nhà n ư c y quy n + ơ n v t qu n “Xã nông thôn” (Ti ng
gi i quy t c nh ng v n không thu c v n Nga: ). ây là n v
c a a ph ư ng nh ưng có ý ngh a và liên quan TQ P v i b máy qu n lý ư c thi t l p trên
n a ph ư ng. Dù không thu c h th ng th c c s c a m t ho c m t vài các làng, b n, xóm,
thi quy n l c nhà nư c, nh ưng nh ng quy t t c ư nông thôn... trong khu v c nông thôn,
nh, quy t ngh ... c a chính quy n t qu n trong ó TQ P ư c th c hi n b i ng ư i dân
(ho c nh ng c quan, t ch c th c hi n quy n nông thôn trên c s tr c ti p ho c thông qua
l c) l i ư c m b o b ng quy n l c nhà các c quan dân c ho c các c quan khác c a
nư c. Vi c không tuân th các quy t nh, quy TQ P.
nh... c a chính quy n TQ P s b truy c u + ơ n v t qu n “Thành th ” ( Ti ng Nga:
trách nhi m pháp lý theo pháp lu t Liên bang ). ây là n v t qu n
ho c pháp lu t c a ch th Liên bang. v i b máy qu n lý qu n lý ư c thi t l p trên
Th sáu, TQ P ư c t ch c các ơn v c s c a m t thành ph (thu c bang), th tr n,
TQ P và các ơ n v t qu n này không ng th xã, trong ó TQ P ư c th c hi n b i
ngh a v i ph m vi phân chia hành chính c a ng ư i dân thành th trên c s tr c ti p ho c
qu c gia. thông qua các c quan dân c ho c các c quan
V m t hành chính, nhà n ư c có th phân khác c a TQ P.
chia c p thành ph , c p qu n, huy n hay khu + ơ n v t qu n “Huy n t qu n” (Ti ng
ph , tuy nhiên n v t qu n có th ư c thi t Nga: ). ây là n v
l p trong lãnh th m t qu n, huy n, thành ph ... hình thành trên c s h p nh t m t s khu v c
và trùng kh p v i lãnh th c a n v hành (c thành th (dân thành ph nh ưng không ph i
chính, nh ưng c ng có th không. Ch ng h n, dân ô th - n i ô), nông thôn), xã nông thôn
m t n v hành chính là thành ph thu c Ch hay là liên hi p m t s lãnh th (bao g m c
th Liên bang nh ư Voronezh (th ph c a t nh dân c ư thu c các thành ph nh ưng không thu c
Voronezh, Nga) ng ư i dân có th th c hi n khu v c n i ô). n v t qu n này có s
quy n t qu n c a mình n v t qu n “Khu m nh gi i quy t các v n có tính ch t liên a
n i th ” c a thành ph , còn nhi u c ư dân nông ph ư ng, các v n mang ý ngh a khu v c ho c
thôn c a thành ph l i th c hi n quy n TQ P c ng ư c Liên bang ho c Lu t c a Ch th
c a mình trong các n v t qu n c a các Liên bang trao quy n gi i quy t các v n
huy n t qu n li n k . Ng ư c l i, dù trong thu c th m quy n c a nhà n ư c.
thành ph này ư c phân chia v m t hành + ơ n v t qu n “Khu n i th ” (Ti ng
chính v i 6 qu n, nh ưng các qu n ó không Nga: ). ây là n v t qu n
t ch c n v TQ P [4].Thi t l p n v t c a dân c ư thành ph , th xã ho c th tr n
qu n ch y u tuân theo các c i m v a lý, nh ưng không bao g m dân c ư ngo i ô c a thành
b i c nh kinh t , xã h i, truy n th ng, l ch s , ph , th tr n, th xã (không bao g m dân c ư
ch không nh t thi t ph i t ư ng ư ng v i s nông thôn c a thành ph ).
phân chia hành chính qu c gia.
+ ơ n v t qu n “Lãnh th n i thành
thu c thành ph tr c thu c Liên bang” (Ti ng
Nga:
3. Các hình th c t ch c t qu n a ph ư ng
). ây là n v t
Nga
qu n n m trong a ph n c a các thành ph tr c
Theo quy nh c a pháp lu t hi n hành, v thu c Liên bang. Nhi u n v t qu n c p này
m t hình th c, trên toàn lãnh th Liên bang có h p thành lãnh th c a thành ph tr c thu c
th thi t l p các n v TQ P theo 7 lo i hình Liên bang. Lo i hình t qu n này hi n t n t i
sau ây [5]: hai lo i thành ph là Sankt-Peterbourg và
Moscow.
M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75 71
+ ơ n v t qu n “Khu n i th có phân chia Nhóm th nh t: Các hình th c th c hi n
ơ n v hành chính” (Ti ng Nga: TQ P tr c ti p b i ng ư i dân.
). ây là ây là các hình th c dân ch tr c ti p và
lo i hình n v hành chính m i ư c thi t l p ư c quy nh ngay t i Ch ư ng 5 c a Lu t Liên
k t tháng 6 n m 2014, sau khi Nga sáp nh p bang v các nguyên t c c b n trong t ch c
thành ph Sevastopol vào Liên bang Nga và tr TQ P Nga (n m 2003). Theo lu t này, ng ư i
thành thành ph tr c thu c Liên bang th ba. dân a ph ư ng trong các n v t qu n có th
Do i u ki n l ch s , Sevastopol không th t th c hi n các hình th c dân ch tr c ti p, nh ư:
ch c các n v t qu n d ư i d ng “Lãnh th Tr ưng c u ý dân c p a ph ư ng ( i u 22); b u
n i thành thu c thành ph tr c thu c Liên c các n v t qu n ( i u 23); b phi u bãi
bang” nh ư Moscow và Sankt-Peterbourg, h n mi n i bi u c a các c quan dân c c a chính
n a v m t lãnh th b n thân thành ph quy n TQ P, các ch c danh dân b u tr c ti p,
Sevastopol không l n nh ư hai thành ph k trên b phi u v vi c thay i a gi i ho c chuy n
cho nên theo Lu t c a Sevastopol (ban hành i hình th c, lo i hình n v t qu n; T p h p
n m 2014) Khu n i th ( ) c a công dân ( i u 25.1) và T p h p công dân có
thành ph Sevastopol ư c t ch c m t n v tư cách nh ư là c quan i bi u dân c ( i u
t qu n c p cao bao g m trong ó các n v t 25); H i ngh công dân ( i u 29) và nhi u hình
qu n t ư ng ng v i các qu n c a thành ph này. th c th c hi n t qu n tr c ti p c a ng ư i dân
+ ơ n v t qu n “Qu n n i thành” (Ti ng trong các n v t qu n nh ư “Ki n ngh công
Nga: ). Là n v t dân”, “Nghe gi i trình c a các nhà ch c trách
qu n n m trong m t n v t qu n khác là a ph ư ng ho c các i bi u dân c ”...
“Khu n i th có phân chia n v hành chính” Nhóm th hai: Hình th c th c hi n TQ P
(Ti ng Nga: thông qua các c ơ quan và các nhà ch c trách
). n v t qu n c a chính quy n TQ P.
này ư c t ch c t ư ng thích v i lãnh th phân
Các c quan và nhà ch c trách có th m
chia hành chính là các qu n n i thành c a thành
quy n c a chính quy n TQ P là các thi t ch
ph Sevastopol.
c b n th c hi n TQ P. Các c quan ho c các
Nh ư v y, cho n nay, Liên bang Nga có nhà ch c trách này do dân a ph ư ng tr c ti p
7 lo i hình n v TQ P, m i n v t qu n là ho c gián ti p thi t l p nên và y quy n gi i
m t hình th c t ch c quy n l c mà trong ó quy t các v n thu c th m quy n c a chính
TQ P ư c th c hi n m t cách tr c ti p ho c quy n TQ P. Các c quan, nhà ch c trách này
thông qua các c quan dân c c a t qu n a hàng ngày tham gia vào th c hi n quy n t
ph ư ng ho c các c quan khác c a n v qu n c a ng ư i dân, góp ph n gi i quy t các
TQ P. Theo Lu t Liên bang v các nguyên t c nhu c u c a ng ư i dân a ph ư ng, b o v
c b n trong t ch c TQ P Liên bang Nga quy n l i c a a ph ư ng, th c hi n nhi m v
n m 2003 (s a i n m 2015), các n v t ư c giao và hài hòa hóa l i ích c a nhà n ư c,
qu n có các thi t ch quy n l c nh ư: c quan l i ích khu v c và l i ích c a a ph ư ng.
dân c , ng ư i ng u n v t qu n, c quan
qu n lý hành chính, c quan giám sát, ki m tra
và c quan ch u trách nhi m t ch c b u c . 5. Th m quy n c a t qu n a ph ư ng
M t trong nh ng v n quan tr ng nh t
4. Các hình th c th c hi n quy n t qu n
c a vi c t o ra các n v TQ P ó là th m
a ph ư ng
quy n c a TQ P. ây là v n mang tính ch t
Trên c s nh ng quy nh pháp lu t hi n phân quy n không ch gi a trung ư ng v i a
hành, có th chia các hình th c th c hi n TQ P ph ư ng mà còn là v n phân quy n gi a nhà
Nga ra làm 2 nhóm hình th c c b n: nư c và xã h i dân s , m i quan h gi a nhà
72 M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75
nư c và cá nhân trong xã h i dân ch . V n pháp lu t dân s Nga; th c hi n h tr b o m
th m quy n c a chính quy n TQ P c ng ư c tr giúp và an sinh xã h i cho tr em m côi,
coi là v n có tính ch t quy t nh n tính không n i n ư ng t a, h tr các trung tâm b o
“t qu n” t ch và t ch u trách nhi m c a ch tr xã h i trên a bàn, th c hi n an sinh xã h i
nh hi n nh này. cho các anh hùng lao ng, h tr cho các gia
Theo quy nh hi n hành, th m quy n c a ình ông con...
chính quy n TQ P nói chung ư c phân nh - Nhóm th ba : Nh ng v n liên quan n
ra thành b n nhóm sau: xây d ng và t ch c công vi c c a các c ơ quan,
- Nhóm th nh t: Th m quy n gi i quy t c ng nh ư c a các nhà ch c trách thu c chính
“nh ng v n có ý ngh a a ph ươ ng”[6] quy n t qu n.
V n có ý ngh a a ph ư ng là nh ng v n Theo quy nh c a pháp lu t, chính quy n
m b o tr c ti p n i s ng c a ng ư i TQ P ư c giao cho th m quy n t ch c lên
dân a ph ư ng và vi c gi i quy t nh ng v n b máy và các thi t ch trong h th ng chính
ó ư c ng ư i dân a ph ư ng (trong n v t quy n c a n v t qu n. Thông qua i u l
qu n a ph ư ng) ho c các c quan c a chính c a n v t qu n, chính quy n có th quy nh
quy n TQ P th c hi n tr c ti p, t ch và c th m quy n c a t ng c quan, nhà ch c trách
l p phù h p v i Hi n pháp và Lu t Liên bang c ng nh ư vi c t ch c s p x p công vi c cho b
v các nguyên t c c b n trong t ch c TQ P máy c a chính quy n t qu n.
Nga (2003)[7]. Theo Lu t này, v n có ý - Nhóm th t ư: Nh ưng v n khác thu c
ngh a a ph ư ng bao g m: phê duy t, quy t th m quy n c a TQ P.
nh, th c hi n ngân sách và ki m tra vi c th c Theo quy nh c a Lu t Liên bang v các
hi n ngân sách c a n v t qu n a ph ư ng; nguyên t c c b n trong t ch c TQ P Nga
n nh, s a i, bãi b các lo i thu , phí và l hi n hành, chính quy n t qu n có th xem xét
phí c a n v t qu n a ph ư ng; v n qu n ti p nh n gi i quy t các v n , nh ư: Nh ng
lý và s d ng tài s n thu c s h u c a n v công vi c hay th m quy n mà pháp lu t hi n
TQ P; cung ng nh ng d ch v khác nhau hành không ư a vào danh sách “v n có ý
m b o nhu c u c a c ư dân trong n v ngh a a ph ư ng” (th m quy n dành riêng cho
TQ P; v n liên quan n giáo d c, v n hóa, n v t qu n), nhưng c ng không thu c th m
y t , ngh d ư ng và th thao c a a ph ư ng; quy n c a b t k c quan nhà n ư c nào; Nh ng
b o m tr t t xã h i, phòng v dân s , b o công vi c hay th m quy n không thu c th m
m an ninh cho ng ư i dân và ch u trách nhi m quy n c a các n v t qu n a ph ư ng khác
trong v n giám h . (c ng nh ư th m quy n c a các c quan TQ P
- Nhóm th hai: Th m quy n gi i quy t các c a các n v ó) và c ng ch ưa ư c công
v n ư c các c ơ quan nhà n ư c chuy n giao nh n th m quy n cho b t k c quan nhà n ư c
theo quy nh c a pháp lu t. nào khác.
ây là nh ng th m quy n không thu c v n
c a a ph ư ng nh ưng có g n bó m t thi t
v i nhân dân a ph ư ng và vi c chuy n giao 6. C ch ki m tra, thanh tra giám sát t
cho TQ P v a giúp cho công vi c ư c th c ch c, ho t ng c a chính quy n t qu n a
hi n nhanh, hi u qu , áp ng nhu c u c a c ư ph ư ng t phía chính quy n nhà n ư c
dân a ph ư ng ng th i gi m s c ng k nh
TQ P luôn g n li n v i trao quy n t ch ,
c a nhà n ư c. Th m quy n này bao g m: ng
t ch u trách nhi m cho a ph ư ng (các n v
ký khai sinh, khai t , ng ký k t hôn và t
t qu n) trong vi c gi i quy t các v n c a
ch c nghi l k t hôn, ng ký thay i h tên và
a ph ư ng nh m ph c v t t nh t, hi u qu
các v n khác liên quan n ng ký tình
nh t nhu c u c a ng ư i dân a ph ư ng, phát
tr ng dân s c a công dân theo quy nh c a
huy dân ch , s sáng t o, n ng ng c a ng ư i
M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75 73
dân a ph ư ng. Tuy nhiên, n u ư c trao h p nào thì tòa án c ng có quy n ra phán quy t
quy n nh ưng không ư c ki m soát, giám sát s gi i tán c quan này t ch c b u c l i, vi c
d n t i nguy c l m quy n, c c b , thi u tính giám sát th c hi n các quy t nh c a tòa án
th ng nh t, h th ng trong qu n lý xã h i, và xa liên quan n tính h p hi n c a v n b n quy
h n làm m t i s công b ng, bình ng và vi ph m c a chính quy n t qu n c ng nh ư vi c
ph m nhân quy n. Nh ưng, n u ki m soát, giám gi i tán c quan dân c ư c giao cho ng ư i
sát t phía chính quy n nhà n ư c quá m c ho c ng u chính quy n Ch th Liên bang (T ng
l m quy n thì c ng s làm m t i b n ch t và th ng n ư c c ng hòa, T nh tr ư ng....)[8].
tính ưu vi t c a TQ P. Quy t nh c a tòa án, hành vi, quy t nh c a
gi i quy t nh ng v ư ng m c ó, hi n t i chính quy n ch th có th b khi u n i t i tòa
Nga ã xây d ng ư c c ch ki m tra, ki m án c p có th m quy n.
soát và giám sát t ch c và ho t ng c a - Th ba: B ng c ơ ch giám sát c a Vi n
TQ P nh ư sau: ki m sát và h th ng các c ơ quan thanh tra,
- Thanh tra, ki m tra, ki m soát, giám sát ki m tra c a nhà n ư c.
b ng h th ng pháp lu t. m b o vi c tuân th pháp lu t c a các
Thông qua các v n b n pháp lu t, nhà n ư c n v t qu n c ng nh ư chính TQ P, pháp
nh ra khung pháp lý t ch c, ho t ng và lu t Liên bang Nga hi n hành ã trao cho Vi n
giám sát các n v TQ P. Tuy nhiên, m Ki m sát c p ch th Liên bang quy n giám sát
b o tính pháp quy n, c bi t là tính t ch c a ho t ng c a chính quy n TQ P[9].
c a ng ư i dân a ph ư ng, pháp lu t Liên bang Ngoài Vi n Ki m sát, các c quan thanh tra,
c ng quy nh tính t i thư ng c a Hi n pháp và ki m tra chuyên môn c ng có quy n ki m tra,
m i quy nh c a các v n b n khác nhau có liên thanh tra ho t ng c a t qu n a ph ư ng
quan n TQ P không ư c trái v i Lu t Liên theo l nh v c mình ư c giao thanh tra, ki m
bang v các nguyên t c c b n trong t ch c tra. Tuy nhiên tránh s tùy ti n, pháp lu t
TQ P Nga và Lu t này l i không ư c trái quy nh vi c thanh tra, ki m tra ph i ư c ti n
v i Hi n pháp Liên bang. hành trên c s lãnh o chung c a c quan
- Ki m tra, thanh tra, giám sát b ng c ơ ch Vi n Ki m sát và ư c s phê chu n c a Vi n
tư pháp (tòa án). Ki m sát tr ư c khi ti n hành thanh tra, ki m tra.
Pháp lu t c ng quy nh, c m vi c thanh tra,
Ngoài giám sát b ng c ch b o hi n, ình
ki m tra m t ho t ng c a chính quy n t
ch v n b n c a TQ P trái v i Hi n pháp, pháp
qu n b i nhi u c p khác nhau c a chính quy n
lu t Liên bang còn quy nh th m quy n tòa án
nhà n ư c và vi c thanh tra, ki m tra ph i có k
trong các tr ư ng h p c th . Theo Lu t Liên
ho ch tr ư c theo quy nh và ư c ti n hành
bang v các nguyên t c c b n trong t ch c
theo nguyên t c công khai, khách quan và tính
TQ P Nga, có quy nh trong tr ư ng h p
m . Vi c thanh tra, ki m tra ph i ư c ti n
phát hi n c quan dân c c a t qu n a
hành theo k ho ch hàng n m ã ư c Vi n
ph ư ng ban hành nh ng v n b n quy ph m trái
ki m sát c p Ch th Liên bang phê duy t tr ư c
v i Hi n pháp ho c trái v i các v n b n quy
ngày 1 tháng 10 c a n m tr ư c khi ti n hành
ph m pháp lu t c a chính quy n c p Liên bang,
thanh, ki m tra. Vi c thanh tra, ki m tra ho t
c p ch th ho c i u l c a n v t qu n, tòa
ng c a m t c quan hay c a m t cá nhân c a
án ra phán quy t ngh chính quy n n v t
n v TQ P không ư c nhi u h n m t l n
qu n ph i h y b ho c có nh ng bi n pháp
trong hai n m [10].
kh c ph c theo yêu c u ư c quy nh trong
phán quy t c a tòa án c p có th m quy n. - Th t ư: B ng c ơ ch ng ký h th ng v n
Trong tr ư ng h p c quan dân c c a n v t b n quy ph m c a TQ P.
qu n m i ư c b u nh ưng trong th i h n 3 ng ký h th ng v n b n quy ph m c a
tháng liên t c không ti n hành b t k m t cu c n v TQ P là c ch thanh, ki m tra và giám
74 M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75
sát quan tr ng c a chính quy n nhà n ư c v i Tài li u tham kh o
TQ P hi n nay Nga.
[1] i u 16 Hi n pháp Nga 1993.
Theo quy nh c a pháp lu t, các n v
[2] i u 1 B Lu t v Thu c a Nga.
TQ P và các c quan ch c n ng c a các n v
[3] Lu t v Công v c a TQ P Nga ư c ban
này hoàn toàn t ch ưa ra các quy t nh, v n hành ngày 2/3/2007 (s a i b sung n
b n quy ph m và không ph i xin phép c quan 7/5/2013).
nhà n ư c c p trên tr ư c khi ban hành. Tuy [4] https://ru.wikipedia.org/wiki/ ; xem
nhiên, sau khi ban hành v n b n quy ph m, c thêm:
quan ban hành v n b n ph i ti n hành th t c [5] i u 2 Lu t Liên bang v các nguyên t c c b n
ng ký v n b n quy ph m v i c quan ng ký trong t ch c TQ P n m 2003 quy nh có 5 lo i
v n b n quy ph m thu c chính quy n nhà n ư c. hình n v TQ P n ngày 27 tháng 5 n m 2014
Lu t này ư c Qu c h i Liên bang s a i và
- Th n m: B ng c ơ ch th m nh v n b n theo ó b sung thêm hai lo i hình m i trên c s
quy ph m c a chính quy n t qu n sáp nh p thêm n ư c c ng hòa Cr ưm và thành ph
Th m nh không ph i là th t c b t bu c Sevastopol.
i v i t t c các v n b n quy ph m c a TQ P [6] Nguyên v n ti ng Nga là “
mà ch là th t c i v i các v n b n liên quan ”. N i dung nh ng quy nh v các v n
n ho t ng u th ư và th ư ng m i khi phát có ý ngh a a ph ư ng ư c quy nh rõ và c
th Ch ư ng 3 Lu t Liên bang v các quy t c c
hi n trong v n b n ó có nh ng quy nh có th b n trong t ch c TQ P Nga n m 2003.
gây khó kh n cho ho t ng u t ư và th ư ng [7] ư c quy nh t i i u 2 và toàn b Ch ư ng 3
m i. Theo quy nh t i Kho n 6, i u 7 Lu t Lu t Liên bang v các nguyên t c c b n trong t
Liên bang v các nguyên t c c b n trong t ch c TQ P Nga n m 2003.
ch c TQ P Nga (2003). th m nh ư c ti n [8] i u 73. Ngoài ra, nhi u nh ng quy nh liên
hành b i chính các c quan có th m quy n c a quan n th m quy n c a tòa án trong vi c ti n
chính quy n t qu n tuy nhiên ph i theo trình hành các th t c t t ng gi i quy t các v vi c,
t và phù h p v i quy nh c a pháp lu t ch khi u n i ư c quy nh c th các i u 7,
i u 77 và 78 Lu t Liên bang v các nguyên t c
th Liên bang. c b n trong t ch c TQ P Nga (2003)
TQ P Nga là mô hình v a có tính ph [9] Ch là tên g i Vi n Ki m sát c p ch th (T nh,
bi n v a có tính c thù. Th c t , thi t ch này nư c c ng hòa, khu t tr ) nh ưng ây là h
ã góp ph n phát tri n n n t ng dân ch và xã th ng c l p không tr c thu c chính quy n Ch
h i dân s c a Nga trong giai o n hi n nay. th mà là h th ng c a chính quy n Liên bang
Thi t ngh , c i m t ch c chính quy n ư c thi t k theo ngành d c: 1) Vi n Ki m sát t i
cao; 2) Vi n ki m sát t nh, thành ph tr c thu c
Nga khác Vi t Nam, tuy nhiên, mô hình v n trung ư ng, n ư c c ng hòa và t ư ng ư ng; 3)
hành TQ P Nga có nhi u i m r t áng ư c Vi n ki m sát thành ph , qu n, huy n và t ư ng
nghiên c u, xem xét ti n t i y m nh vi c ư ng.
trao quy n t ch , t ch u trách nhi m cho a [10] Kho n 2, i u 77 Lu t Liên bang v các nguyên
ph ư ng, nh ưng v n không làm m t i tính n t c c b n trong t ch c TQ P Nga (2003)
nh t, tính th ng nh t c a ph ư ng th c t ch c
quy n l c nhà n ư c Vi t Nam trong b i c nh
hi n nay./.
M.V. Th ng / T p chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 2 (2016) 68-75 75
On the Local Self-Government in the Russian Federation
Mai Van Thang
VNU School of Law, 144 Xuan Thuy, Cau Giay, Hanoi, Vietnam
Abstract: This article discusses the nature, model of organization, and mode of exercising the
right to local self-government as well as the authorities of the local governments which are self-
governed in Russia. The article also analyses the mechanism of decentralization between local self-
governments and other State administration levels, the mechanism of supervision and inspection of the
central government towards local self-government in Russia today.
Keywords: Self-Government, Local, Russia, Government, Self-Government Units
Các file đính kèm theo tài liệu này:
ve_tu_quan_dia_phuong_o_lien_bang_nga.pdf
