Vắt sữa cho bà mẹ sinh non

Jenny OrmsbyCheryl Bentley-HowardLouise CainVẮT SỮAVẮT SỮA CHO BÀ MẸ SINH NONĐẠI CƯƠNGThảo luận về những thách thức khi nuôi con bằng sữa mẹ ở bà mẹ sinh nonThảo luận về những ảnh hưởng của việc sinh non đối với mẹĐại cương về tiến trình vắt sữa – tại sao, khi nào và vắt như thế nào. THÁCH THỨCTrẻ có thể chưa bú mẹ ngay sau sinh, tùy thuộc vào tuổi thai.Vấn đề duy trì nguồn sữa bằng việc vắt sữa cho đến khi trẻ ngậm bắt vú được.Động lực của người mẹ trong việc cho con búVẤN ĐỀ CỦA TRẺ SINH NONỞ trẻ sơ sinh chưa trưởng thành, cho ăn qua đường miệng có thể không an toàn hoặc chưa thực hiện được vì hệ thần kinh và hệ hô hấp chưa hoàn chỉnhTrẻ gặp khó khăn khi cần phải phối hợp giữa các hoạt động bú, nuốt và thở.Bú yếu và khó khăn gây ra hiện tượng trào ngượcVẤN ĐỀ Ở MẸChưa chuẩn bị tâm lý cho một cuộc sinhTrẻ không thể bú mẹ, do vậy cần phải duy trì nguồn sữa bằng việc vắt sữa.Mẹ do vậy cần phải được hỗ trợ cũng như được cung cấp thêm kiến thức từ nhân viên y tế và gia đìnhNHỮNG TÁC ĐỘNG TỪ VIỆC SINH NONLượng sữa tiết ra thường tỷ lệ thuận với tuổi thai () – có lẽ do tuyến sữa chưa phát triển đầy đủ bởi thai kỳ kết thúc sớm.Sự lên sữa ở giai đoạn 2 (kích thích tiết sữa) xảy ra chậm hơn ở những trường hợp sinh non <28 tuần.Tuy nhiên phần lớn các bà mẹ có thể sản xuất đủ sữa cho trẻ sơ sinhNHỮNG YẾU TỐ CÓ THỂ LÀM GiẢM LƯỢNG SỮA ĐƯỢC TIẾT RATuổi thaiKhông vắt sữa thường xuyênMẹ và con không ở chung phòng với nhauKhông có sự tiếp xúc da kề daTrầm cảm và quá mệt mỏi sau sinhBà mẹ quá trẻNhóm bà mẹ có thu nhập thấpTiỀN SỬ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN SỰ TIẾT SỮACó giải phẫu ở vúCó bất thường về nội tiết như suy giáp, hội chứng buồng trứng đa nangGiải phẫu vùng ngực trước khi sinh conThuốc điều trị cho mẹ, như pseudoephedrineTrọng tâm của sự hỗ trợ và cung cấp thông tinHướng dẫn cho bà mẹ cách vắt sữa, vắt hết sữa hoàn toàn 6 lần trong ngày.Tối ưu hóa việc tạo sữaHướng dẫn bà mẹ cách dự trữ sữa được vắt raGiúp bà mẹ nhận biết khi nào có thể cho trẻ bú và cách cho trẻ bú mẹ. Vắt sữaMáy vắt sữa có thể giúp tiết kiệm thời gian và sữa được vắt ra hiệu quả hơn.Máy bơm hút sữa tại bệnh viện cho phép rút hết lượng sữa trong vú trong thời gian từ 10 – 15 phút.Kiểm tra phần áp vào núm vú đủ rộng để giúp rút sữa hiệu quảRút sữa bằng tay có thể làm mất thời gian hơn.BẮT ĐẦU VẮT SỮANên bắt đầu vắt sữa trước khi giai đoạn II xảy ra, nếu trẻ chưa tự bú được. Thường là 24 – 48 giờ sau sinh.Việc trì hoãn vắt sữa sẽ làm giảm lượng sữa tiết ra ở ngày 10 – 14 sau sinh (tuy nhiên, đây chỉ là tạm thời)Sau 4 tuần lượng sữa sẽ nhiều hơn so với lúc đầuVẮT SỮA THƯỜNG XUYÊNÍt nhất phải vắt 8 lần trong 24 giờ và vắt hết sữa hoàn toàn trong mỗi lần vắt-theo dõi lượng sữa tạo mớiSự tạo mới nguồn sữa xảy ra giữa nhưng lần vắt sữa – việc sản xuất sữa khác nhau giữa các bà mẹ và không liên quan đến thời gian vắt sữaNhững bà mẹ có phản xạ tạo sữa kém (lượng sữa tạo ra ít) có thể tăng thêm thời gian vắt sữa vào ban đêm.THEO DÕIGhi nhận thời gian và lượng sữa vắt được trong những tuần đầuĐiều này cho biết số lượng sữa vắt ra ở mỗi lần sẽ có sự khác biệtCó thể thay đổi số lần vắt sữa để tối ưu hóa lượng sữa được tái tạoLƯỢNG SỮA Yếu tố quan trọng nhất dự đoán sự thành công của NCBSM là khả năng tạo sữa của người mẹ để đáp ứng nhu cầu của trẻ khi xuất viện về nhàLƯỢNG SỮAThường trẻ sinh non cần khoảng 500ml sữa mẹ mỗi ngàyBà mẹ chỉ sản xuất <350mls mỗi ngày vào ngày 10-14 có nguy không đủ sữa cho trẻ sau xuất việnLƯỢNG SỮANói chung, lượng sữa cho trẻ sinh cực non/rất non là 150mls/kg/ngày- bổ sunhgthêm chất dinh dưỡngCó thể tăng khối lượng lên đến 200 ml/kg/ ngày nếu trẻ dung nạp tốt trong trường hợp trẻ không có bệnh lý tim - phổi Hind milkHàm lượng chất béo của sữa tăng lên thể hiện từ sữa đầu đến sữa cuối cữ bú (hay 1 lần vắt sữa)Giọt cuối cùng của sữa, được gọi là hindmilk, có hàm lượng chất béo và năng lượng cao nhấtHindmilkKhuyến khích bà mẹ vắt đến giọt sữa cuối cùngMassage vú ở những phút cuối cùng để làm trống bầu vú có thể nhận được hindmilkMassage cũng rất hữu ích trong việc giảm căng sữa, giảm thiểu nguy cơ viêm vúTỐI ƯU HÓA ViỆC TẠO SỮATạo cơ hội để tăng sự sản xuất sữa càng sớm càng tốtNhận ra những yếu tố nguy cơVắt sữa thưởng xuyên, ít nhất 6 lần/ngàyCó dụng cụ vắt sữa cạnh giườngKích thích núm vúTỐI ƯU HÓA VIỆC TẠO SỮADa kề daNgủ đủ giấcDùng dụng cụ rút sữaSử dụng thuốc kích thích tạo sữaTránh căng thẳngTài liệu tham khảoAbrams S, Hurst N Sept 2010 S, Hurst N Sept 2010 R, Lawrence R. Breastfeeding A guide for the Medical Profession 2011 7th Edition Elsevier MosbyMerenstein G, Gardner S. Handbook of Neonatal Intensive Care 2006 6th Edition Mosby ElsevierRiordan, J Breastfeeding and Human Lactation 2005 3rd Edition Jones and Bartlett