Vàng da - Tăng bilirubin gián tiếp 1 trẻ sơ sinh

VÀNG DA TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP 1 TRẺ SƠ SINH MỤC TIÊU
Nêu các đặc điểm vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh.
Nêu các bệnh lý thường gặp gây vàng da nặng. Biết đánh giá 1 trẻ vàng da. 2

Kể các dấu hiệu trẻ vàng da nặng.
Kể 2 biện pháp điều trị vàng da tăng bilirubin gián tiếp. CHUYỂN HÓA Hemoglobin Biliverdin H C Bilirubin GT + Albumin TUẦN HOÀN Bilirubin TT Chu trình gan ruột 3 BILIRUBIN TRONG CƠ THỂ Bilirubin Glucuronide β-glucuronidase Bilirubin Stercobilinog en Urobilinogen TĂNG BILIRUBIN Ở TRẺ SƠ SINH: “QUÁ TRÌNH SINH LÝ”
Hồng cầu vỡ → Bilirubin.
↓ chuyển hóa Bili GT → Bili TT / gan.
↓ bài tiết Bilirubin → Tái hấp thu Bilirubin / chu trình ruột gan. 4 ĐẶC ĐIỂM VÀNG DA SINH LÝ - Xuất hiện sau N3. - Tự khỏi sau 1 tuần. - VD nhẹ ở mặt, ngực. - Bilirubin < 12 - 15mg/dl. - Trẻ bú tốt, không dấu hiệu bệnh. TĂNG BILIRUBIN QUÁ MỨC VÀNG DA BỆNH LÝ Bili TT Tan trong nước Bili GT Tan trong mỡ 5 ĐỘC NÃO 3 giai đọan - Gđ 1: Bú yếu, li bì, giảmTLC, khóc thét. - Gđ 2: Bỏ bú, tăng TLC, co gồng, co giật, sốt, chết trong cơn ngưng thở. - Gđ 3: Di chứng.
Sớm (N1 - 2): ít gặp, do TÁN HUYẾT: Bất đồng nhóm máu ABO: mẹ máu O; con máu A hoặc B. Bất đồng nhóm máu Rhesus: mẹ rh (-), con Rh (+). NGUYÊN NHÂN VÀNG DA BỆNH LÝ 6 Tán huyết miễn dịch: tự kháng thể từ mẹ.
N3 - 10: rất thường gặp do: - Nhiễm trùng: rốn, da, nhiễm trùng huyết. - Đa hồng cầu, bướu huyết thanh to, ổ tụ máu. - Chậm tiêu phân su, teo tắc ruột. - Thiếu men G6PD.
Muộn (Sau N14): - Do sữa mẹ (thường gặp). - Bệnh gan. 7 - Tắc mật. - Suy giáp bẩm sinh. - Bệnh chuyển hoá. DẤU HIỆU TRẺ VÀNG DA NẶNG
Xuất hiện sớm 24 – 48 giờ đầu sau sanh.
Vàng da sậm đến bàn tay bàn chân.
Vàng da ở trẻ bệnh / sanh non. 8
Bilirubin gián tiếp > 20mg%.
Tăng Bilirubin nhanh > 5mg/dl/ngày. Đánh giá 1 trẻ vàng da
Hỏi ngày tuổi bắt đầu xuất hiện vàng da.
Khám vàng da đến đâu, tìm dấu vàng da bàn tay bàn chân. 9
Tìm dấu hiệu vàng da nhân.
Xác định trẻ cần điều trị vàng da ngay hay chỉ cần theo dõi?
XN cần làm / trẻ VD nặng: Bilirubin, CTM, Hct, Coomb’s Test, nhóm máu mẹ con (ABO, Rh), CRP, G6PD (1) 6 mg/dl (2) 9 mg/dl Qui luật Kramer’s 10 (3) 12 mg/dl (4) 15 mg/dl (5) > 15 mg/dl 11 Xử trí vàng da sơ sinh Tuổi (giờ) Quang trị liệu (mg/dl) Thay máu (mg/dl) Xử trí tăng bilirubin ở trẻ khỏe mạnh. 12 <=24 10-12 20 25-48 12-15 20-25 49-72 15-18 25-30 >72 18-20 25-30 Xử trí tăng bilirubin ở trẻ đủ tháng yếu Tuổi (giờ) Quang trị Thay máu 13 liệu (mg/dl) (mg/dl) ** <=24 7-10 18 25-48 10-12 20 >72 12-15 20 Xử trí tăng bilirubin ở trẻ non tháng Khỏe Yếu* Cân nặng Quang trị liệu Thay máu Quang trị liệu Thay máu 14 (g) (mg/dl) (mg/dl) (mg/dl) (mg/dl) <=1000 5-7 10 4-6 8-10 1001-1500 7-10 10-15 6-8 10-12 1501-2000 10 17 8-10 15 >2000** 10-12 18 10 17 Trẻ yếu là khi trẻ có tán huyết, nhiễm 15 trùng, thiếu oxy-máu, toan hoặc albumin- máu < 2.5 mg/dl. HƯỚNG DẪN PHÁT HIỆN VÀNG DA
Quan sát màu da trẻ hàng ngày dưới ánh sáng mặt trời.
Không nằm trong buồng tối. 16
Mang đến khám ngay khi thấy màu da trẻ vàng. Khi trẻ có VD được theo dõi tại nhà: bà mẹ nên: - Cho trẻ bú mẹ nhiều lần hơn. - Tắm nắng mỗi sáng. - Tái khám mỗi ngày cho đến khi hết vàng da (tuần 1). - Theo dõi tiến triển của màu da & các dh bệnh nặng. Thank you! 17