Tận dụng tối đa phần cứng của bạn: tiện ích bo mạch chủ/CPU - Phần 2

Tândungtối đa phần cứng của bạn: tiện ích bo mạch chủ/CPU - Phần 2 Do phần lớn việc tweaking bo mạch chủ có thể được thực hiện trong CMOS với ít nhiều hạn chế, nên chúng ta còn cần nhiều công cụ hơn nữa để đảm bảo chắc chắn máy tính hoạt động tốt. Có rất nhiều công cụ như vậy, nhiều đến mức chúng tôi không thể gom tất cả chúng vào một bài báo, vì thế chúng ta sẽ bắt đầu điểm danh từ trên xuống.Những thông tin cơ bản: CPU-Z & CrystalCPUID Do phần lớn việc tweaking bo mạch chủ có thể được thực hiện trong CMOS với ít nhiều hạn chế, nên chúng ta còn cần nhiều công cụ hơn nữa để đảm bảo chắc chắnmáy tính hoạt động tốt. Có rất nhiều công cụ như vậy, nhiều đến mức chúng tôi không thể gom tất cả chúng vào một bài báo, vì thế chúng ta sẽ bắt đầu điểm danh từ trên xuống. Trong suốt những năm qua, chúng tôi đã gặp nhều công cụ rất hữu ích đã trở thành một phần không thể thiếu trong công việc của mình. Chúng ta sẽ bắt đầu với CPU-Z và CrystalCPUID, hai tiện ích phổ biến phục vụ gần như toàn bộ nhu cầu cơ bản nhất của người dùng. Cả hai công cụ này đều được sử dụng đều đặn trong định dạng cơ bản của thành phần hệ thống, giúp xác định tốc độ xung nhịp và timings của CPU cũng như các thành phần bo mạch chủ. Đây là hai trong số những công cụ tối cần thiết để tối đa hoá tác dụng phần cứng, và đó cũng là lý do tại sao chúng tôi xếp chúng ở vị trí đầu tiên. Đặc điểm chủ yếu của cả hai chương trình này là chúng đều dựa trên tập lệnh x86, CPUID, công dụng ban đầu là để giúp lập trình viên dễ dàng khai thác các tính năng mà bộ xử lý hỗ trợ, nhưng những công dụng này đã được mở rộng ra rất nhiều. Mặc dù được thiết kế dành cho giới lập trình, nhưng nó cũng rất hữu ích đối với người dùng bình dân trong một số trường hợp. Tuy nhiên, giá trị rõ rệt nhất của cả hai chương trình này lại là khả năng overclocking và quyết định tốc độ xung nhịp cũng như timings của CPU hay bộ nhớ. Thực ra đây là một công việc rất đơn giản, nhưng điều quan trọng là những chương trình này giúp đảm bảo tính ổn định sau khi máy tính đã được overclocked. Đặc biệt, CPU-Z là công cụ dự báo chính xác nhất điện áp nhân của CPU . Điều này là vô cùng quan trọng trong việc quyết định điện áp CPU đang chạy bởi mức điện áp mà bo mạch chủ yêu cầu hiếm khi hợp lý, và còn quan trọng hơn đối với bộ xử lý 65nm Q-series của Intel, vốn chịu mức sụt giảm điện áp rất cao. Vấn đề chính của cả hai chương trình này, làm cho chúng trở nên phổ biến nhất , chính là hệ thống đơn giản và nhận biết được các bộ phận chủ yếu trong máy tính. Cả hai chương trình đều có thể đọc thông tin CPUID và xác định model bộ xử lý đang sử dụng, và cả thông tin từ bo mạch chủ và RAM nữa. Ở đây, tính hiệu quả và độ chính xác của chúng bị giới hạn đôi chút bởi phần lớn thông tin đều được lấy nguyên văn từ các chuỗi ký tự trong BIOS và chip RAM SPD, nhưng nói chung các dữ liệu đều chính xác, trừ khi chúng có xuất xứ từ bo mạch OEM. So với CPU-Z, CrystalCPUID có thêm một số tính năng bổ trợ như mạch điều khiển số nhân (mặc dù sắp tới chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn một công cụ khác có tính năng này tốt hơn nhiều), nhưng xét tổng thể thì CPU-Z đơn giản hơn, trau chuốt hơn, và dễ sử dụng hơn một chút. Cả hai đều là đại biểu sáng giá của thiết kế thực dụng và kích cỡ file nhỏ thường gặp trong các tiện ích bo mạch chủ. Trong số tất cả các tiện ích chúng ta sẽ xét đến hôm nay, chúng là những sản phẩm đơn giản nhất, nhưng lại hoàn thành nhiệm vụ tốt nhất. Thông tin mở rộng: Tốc độ Quạt - SpeedFan và nhiệt độ CPU - CoreTemp Đối với các máy tính hiện đại, giữa CPU, Northbridge, Southbridge, và chip theo dõi phần cứng tuỳ chọn là vô số các thông tin sẵn có, lớn hơn rất nhiều so với những gì mà CPU-Z và CrystalCPUID đem lại cho bạn. Các thông tin này bao gồm điện áp, tốc độ quạt, nhiệt độ, và dữ liệu ổ cứng SMART. Suốt nhiều năm nay, công cụ quản lý truyền thống và phổ biến nhất của chúng chính là phần mềm Motherboard Monitor , nhưng trong thời gian gần đây, nó đã trở nên lỗi thời và bị thay thế bởi các công cụ khác tiện lợi hơn. SpeedFan là một trong số những công cụ phổ biến nhất và hoàn chỉnh nhất như vậy. Có lẽ khỏi phải nói các bạn cũng biết vai trò của SpeedFan là cực kỳ quan trọng trong việc overclocking. Với TDP cùng nhiệt độ ngày càng cao của các CPU ngày nay, công việc đọc nhiệt độ là rất cần thiết bởi tiêu chuẩn “an toàn” cho việc bảo vệ nhiệt thiết bị là một khái niệm rất rộng, khiến nhiều khi chiếc CPU của bạn có vòng đời rất ngắn ngủi. Và mặc dù chức năng đọc nhiệt độ có mặt trong CMOS của hầu khắp các bo mạch chủ, nhưng một công cụ như SpeedFan vẫn là không thể thiếu bởi đây cũng là một trong số ít những tiện ích vẫn còn hỗ trợ việc đọc thông số từ các CPU 4 nhân của Intel. Nhưng điều khiến chúng tôi ấn tượng nhất ở SpeedFan là công cụ này không chỉ lặp lại y nguyên những dữ liệu có sẵn từ Southbridge, mà còn là công cụ Windows tốt nhất trong việc đọc dữ liệu ổ cứng SMART, nhờ việc tích hợp website HDDStatus, giúp lưu trữ toàn bộ dữ liệu ổ cứng SMART để so sánh với các ổ cứng cùng loại và giải thích chi tiết dữ liệu SMART. Ngoài ra, một điều nữa mà rất thú vị ở SpeedFan là khả năng đưa ra email cảnh báo nếu phát hiện bất kỳ vấn đề bất thường nào. Đối với những người sử dụng máy tính đơn lẻ thì đây không phải là một tính năng hữu ích cho lắm, nhưng với những ai sở hữu tới vài máy tính cùng lúc (đặc biệt là máy chủ gia đình), thì đây quả là cứu tinh của họ, mỗi khi chúng phát ra cảnh báo rằng máy chủ dữ liệu của họ đang gặp rất nhiều lỗi SMART. Như vậy, có thể nói SpeedFan là lựa chọn tốt nhất hiện nay, nhưng vẫn chưa hẳn là hoàn hảo. Bằng chứng là khả năng đọc điện áp rất kém. Lỗi chính là bởi bo mạch chủ xác định điện áp rất tồi, nhưng đây cũng không hẳn là lỗi của SpeedFan. Đây chính là lý do khiến chúng tôi không tin tưởng một bo mạch chủ nào hết về khả năng đọc thông số điện áp của chúng. Nếu bạn cần biết điện áp chính xác, tốt hơn là hãy nhờ đến một chiếc điện kế. Có lẽ lỗi lớn nhất của SpeedFan là khả năng đọc nhiệt độ nhân cho các CPU mới nhất của Intel, khiến chúng tôi phải bổ sung thêm CoreTemp vào danh mục này. Kể từ khi từ bỏ diode nhiệt đơn giản để chuyển sang các bộ cảm biến nhiệt kỹ thuật số trên nhân ( On-core ) , Intel coi nhiệt độ nhân không phải như nhiệt độ thực và có độ chênh lệch với tJunctionMax của bộ vi xử lí , tJunctionMax là nhiệt độ lớn nhất của nhân CPU có thể được đạt đến trước khi hệ thống điều nhiệt phát huy tác dụng. Phiên bản SpeedFan được hỗ trợ mới nhất không thể nhận diện được một số bộ xử lý đời mới của Intel và còn nhận diện nhầm tJunctionMax, dẫn đến kết báo cáo sai nhiệt độ. Lỗi này đã được khắc phục trong bản beta mới nhất, nhưng bản beta lại bị hạn chế chỉ cho một số lượng rất ít người dùng. Trong khi đó, CoreTemp lại biết được đúng tJunctionMax của bộ xử lý mà SpeedFan lại không biết về nhiệt độ này . Nhưng dù CoreTemp có hiệu quả trong việc xác định nhiệt độ đến đâu thì trong trường hợp này, chúng tôi vẫn muốn dùng nó để kiểm tra SpeedFan. Vì thế vẫn nên sử dụng CoreTemp và SpeedFan kết hợp để đo nhiệt độ CPU chờ cho tới khi có bản hoàn chỉnh về việc này . Ngoài ra, một số tính năng ít phổ biến hơn của SpeedFan hiếm khi được nhắc tới. Theo mục đích thiết kế ban đầu (cũng là tên gọi của thiết bị này), đây là một ứng dụng dùng để quản lý tốc độ quạt và giảm tiếng ồn quạt trên bo mạch chủ. Cùng với bộ phần cứng cần thiết, ứng dụng này đã hoàn thành rất tốt công việc của mình, chỉ có điều ngày nay có quá nhiều bo mạch chủ đã hỗ trợ trực tiếp tính năng này trong phần cứng của mình, giúp chúng có được mức độc lập tương đối với hệ điều hành và thoát khỏi sự chi phối của SpeedFan. Mặc dù SpeedFan vẫn quản lý được tốc độ FSB trên một số bo mạch chủ đời cũ, nhưng ngay cả tác giả của chương trình này cũng cố nhấn mạnh rằng đây chỉ là tính năng phụ trợ. Do cả hai tính năng này đều không phải là tweaking bo mạch chủ, nên chúng tôi vẫn khuyên bạn nên sử dụng tính năng tương tự trong CMOS nếu có thể. Kiểm tra độ ổn định và mức độ tải: MemTest86 và Prime95 Với khả năng kiểm tra trạng thái bo mạch chủ và phần cứng kết hợp, nhóm tiếp theo trong danh mục công cụ overclocking của chúng ta có nhiệm vụ kiểm tra và xác nhận độ ổn định của quá trình overclocking. Các bo mạch hiện đại như bo mạch 3-series của Intel có thể có FSB với tốc độ cao đến chóng mặt, vì thế mối quan tâm chính của chúng tôi là độ ổn định của RAM và bộ xử lý, vốn bị giới hạn nhiều hơn. Về điểm này, chúng tôi sẽ chọn MemTest86 và Prime95. MemTest86 , theo đúng như cái tên của nó, là một tiện ích kiểm tra bộ nhớ. Trong trường hợp này là một ứng dụng tự khởi động được thiết kế để chạy mà không cần hệ điều hành, sử dụng ít tài nguyên hệ thống và làm việc trực tiếp với RAM. MemTest86 sử dụng thiết lập mặc định, liên tục viết, đọc, và viết lại vào RAM để kiểm tra xem các giá trị thu được từ RAM có chính xác hay không. Các thông số sai lệch chứng tỏ có một lỗi nằm đâu đó trong quá trình kiểm tra, bởi MemTest86 được thiết kế để phát hiện những lỗi nằm trong RAM. MemTest86.org Tiện ích này có tới hai ưu điểm khiến chúng tôi quyết định đưa nó vào danh mục này. Đầu tiên, đây là một tiện ích overclocking bộ nhớ rất tốt nhờ các bài kiểm tra nghiêm ngặt. Nếu RAM vượt qua được MemTest86 , có nhiều khả năng nó sẽ vận hành tốt ngay cả trong trạng thái overclocked (và nếu chương trình này không hoàn thành nhiệm vụ của mình, bạn có thể chắc chắn rằng cả quá trình đều có vấn đề). Thứ hai, chương trình này có thể sử dụng để nhận diện từng DIMM bị hỏng nếu có. Với hai ưu điểm này, thì nếu bạn đã từng sử dụng máy tính, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy thích thú với MemTest86 . Nhưng cũng cần chú ý rằng tiện ích này có một số phiên bản khác nhau, bởi nó được phát hành dưới giấy phép nguồn mở GPL, cho phép thay đổi ứng dụng. MemTest86nguyên bản bắt đầu xuất hiện từ vài năm trước, nhưng đến năm 2004, việc phát triển ngừng lại, và tiện ích này được nâng cấp lên thành MemTest86 . Kể từ đầu năm nay, MemTest86 lại được tiếp tục nghiên cứu phát triển, nhưng chúng tôi vẫn thích sử dụng MemTest86 hơn, dù sự khác nhau giữa chúng là rất nhỏ. Ngoài ra còn có một số bản MemTest86 khác, bao gồm một bản do OCZ sản xuất, cho dù MemTest86 nguyên bản và MemTest86 vẫn đang được cập nhật.