Tài liệu Truyền động điện - Chương 11 - Nguyễn Duy Thanh

ác v n ñ b t th ưng nào thì ph i t ng b ưc gi i quy t. Th ưng thì có 3 s c sau : a/ ðin th dây cao ho c th p: Các s n ph m dùng ñ ñiu khi n là có th dùng cho nhi u ñ ng c ơ ,nh ưng c n chú ý ñn ñin áp c a các lo i ñ ng c ơ. Ho t ñ ng bên goài s xác ñ nh gi i h n c a ñin áp. N u s dao ñng này v ưt qúa kh ang cho phép thì s phá h y ñ ng c ơ. Khi mà chúng ta không xác ñnhh rõ v ñin áp , thì chúng ta ñòi h i ph i dung b ng ñ xác ñnh gi i h n c a ñin áp.B o ñ m r ng ñây là s làm vi c v ưt qúa giai ñon t i t nh t –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 19 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 ch ng h n nh ư khi t i có giá tr l n nh t khi ñang ch y. M t máy bi n áp ñim gi a là ñưc dùng trong tr ưng h p này. b/ S thay ñ i c a t n s ngu n: Hu h t các ng d ng là ñư cung c p b i 1 ngu n ña n ăng, s thay ñ i c a t n s s không g p v n ñ gì. Nên chú ý ñn vi c b o d ưng . Khi ñ ng c ơ làm vi c trong h th ng máy phát ñng c ơ, ta bi t r ng v i h u h t các lo i ñ ng c ơ AC thì b ñiu khi n có m ch chuy n ñ i ngu n không ñiu khi n, trong tr ưng h p này chúng ta ko c n quan tâm.V i các ñng c ơ DC m ch ñiu khi n ph i ñ ng b v i ngu n. ðiu này r t quan tr ng vì ng v i các tn s ngu th có nh ng giá tr khác nhau. c/ Tr kháng ngu n +/ Tr kháng ngu n th p: các b ñiu khi n t c ñ ñ ng c ơ có giá tr th ươ ng m i cao là ñưc thi t k trong các h th ng phân ph i ñi65n cong nghi p c ăn b n, có m c l i t 10-12 ln ñiu khi n ñin ñ nh m c v n ñ x y ra là n u mach ñưc l p ráp qúa g n các ngu n chính ho c là các t bù h s cong su t thì chúng cho ra các tr kháng ngu n th p ñ n các ñ ng c ơ. Nh ng h th ng ñiu khi n ñ ng c ơ v i b l c DC là không b nh h ưng b i tr kháng ngu n Các h th ng ñiu khi n AC mà không có b l c DC có th có v n ñ n u biên ñô c c ñi c a dòng nhi u là không gi i h n ñ n 16ka. Di u này có th d n ñ n phá h y ñ ng c ơ. Các ñng c ơ xoay chi u là có th b phá h y n u ho t ñ ng v i các ngu n có tr kháng th p. M t hi n t ưng khác th ưng g p là s h ư h ng c a các linh ki n ñin t công su t có th d t i vi c t ăng ñ t ng t t c ñ di/dt. ðây không ph i là ñc tính duy nh t ñưc xem xét trong v êc s n xu t các lo i ñ ng c ơ ñc bi t. Nh ưng nó cho chúng ta th y gi i h n c a các linh ki n bán d . Khi mà tr kháng ngu n quá th p thì chúng ta ph i thêm cu n dây. Các ki u cu n dây th ưng g p là: Cu n c m có lõi s t Cu n c m có lõi không khí Máy bi n áp cách li ðc bi t không dùng các máy bi n áp t ñ ng trong tr ưng h p tr kháng ngu n là th p. Ph i b o ñ m r ng tr kháng ngu n là không th p h ơn 4% t ng tr kháng toàn m ch. Tính toán c th : ñin th dây= 400V t s ngu n = 50hz tr kháng ngu n = 1% gi i h n ñ ng c ơ = 100kw ð tính toán thì ñòi h i tr kháng ngu n ch chi m t t ña 4% (√3*(400)*400)/100*1000= 2.77ohm 2.77/(2*3.14*50) = 8.8mH 3%*8.8mH = 264uH +/ Tr kháng ngu n cao: Trong nh ũng tr ưng ho85p mà dây n i gi a ñ ng c ơ vá ngu n là dài thì ngu n là có tr kháng cao. vi c l p ñ t th ưng nghiêng ñ gi m b t các nh h ưng bi vi c chuy n m ch và ng t công t c. Mt nh h ưng khác r t quan tr ng là vi c l p ñ t các t h p ñ ng c ơ.T t c các m ch ñiu khi n bao g m các công t c ñin t là chu i các công t c gi a t i và ngu n. Khi các mch ñin này ho t ñ ng t ươ ng ng v i các công t c c ũng ho t ñ ng thoe , khi ñó trên các –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 20 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 công t c ñin t này xu t hi n m t ñin th r t d c. ðây kkhông ph i là v n ñ l n ñ i v i ñng c ơ AC nh ưng c n ph i xem xét ñ i v i ñ ng c ơ DC Các ñng c ơ ñc bi t thu ơng có m ch snubber, nó b o v các thi t b công su t va ñ m bo ñ tin c y ho t ñ ng trong các tình hu ng công nghi p. N ơi mà tr kháng ngu n cao ñòi hi them gi i h n c a các giá tr ñ có th ho t ñ ng tin c y. Vi c l p ñ t t h p các ñ ng c ơ: Vi c l p ñ t chéo các ñ ng c ơ nh ư trên là 1 v n ñ r t nghiêm tr ng. M t vi c nê lam là các h th ng nên ñưc l p v i cu n kháng ñ c l p. Tiêu chu n IEC ñòi h i ph i ph i l p them m t cu n kháng có tr kháng ñúng b ng v i tr kháng ngu n. 8/Thi t k cách nhi t c a v máy : a/ T ng quát : S c c a các thi t b ñin công nghi p còn phu thu c vào vào ñiu ki n môi tr ưng mà nó ho t ñ ng. Vi c mà d n t i s h ng hóc c a các thi t b ñiu khi n là ho t ñng trong môi tr ưng mà có nhi t ñ v ưt qúa giá tr cho phép chon en vi c thi t k v máy là r t quan tr ng. Nh ng ch d n sau là cho phép ta tính toán c n thi t ñ ñ m b o r ng nhi t do ñông c ơ phát ra là cò th ñưc làm mát b i môi tr ưng xung quanh. Khi tính toán ph i chú ý ñ n công su t phân tán trong thùng máy. Xa h ơn là cách b trí bên trong t . n ơi mà các linh ki n ñin t có th b phá h y nhi t ñ cao, ñây c ũng là n ơi b trí các qu t ñ làm mát. Nên h r ng tu i th cùa các linh ki n là gi m 1 n a khi mà nhi t ñ t ăng 7 ñ . b/ Tính toán kích th ưc c a các thùng kín : S t a nhi t trong thùngn máy là thong qua hi n t ơng ñi l ưu . S l n h ơn v kích th ưc cùa b m t thùng máy, t t h ơn là gi m dung lưng . nh r ng s liên quan gi a các thùng máy khác là có th ñưc làm mát b i không khí xung quanh. Công th c tính toán b m t t i thi u xung quanh Ae c a thùng máy là nh ư sau: Ae = P/[k(Ti –Tamb)] Trong ñó : Ae là b m t không c n tr P là công su t phân tán b i ngu n nhi t trong thùng máy Tilà nhi t ñ xung quanh c c ñ i cho phép trong thúng K lá h s chuy n ñ i nhi t Ví d : ð tính toán kích th ưc phù h p c a 1 t máy có thông s nh ư sau: 2 ñng c ơ có công su t 4kw B l c nhi u cho mi ñ ng c ðin tr hãm là ñưc l ăp bên ngoài t Nhi t ñ t i ña cho phép bên trong thùng máy là 40 ñ Nhi t ñ t i ña cho phép bên ngoài thùng máy là 30 ñ Tn hao t i ña cho phép c a m i ñ ng c ơ = 190W Tn hao t i ña cho phép c a m i b l c nhi u l= 25W Tng các t n hao = 430W Thùng máy là ñưc làm t thép có ñ dày là 2mm và có h s chuy n ñ i nhi t k=5.5. phía trên , phía tr ưc và hai bên hông c a thùng là thoáng ñ t a nhi t Khi ñó Ae = 430/[5.5*(40-30)] = 7.8 nu chúng ta ch n thùng máy v i chi u cao = 2m, râu = 0.6m v y thì chi u r65ng t i thi u là th a mãn : (Wmin*0.6)+(2*0.6*2) ph i l n h ơn 7.8 Suy ra Wmin là l n h ơn 2.1m –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 21 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 Nêu thùng máy là quá l n thì có th t o ra 1 s thông s nh ư sau : Gi m s phân tán trong thùng Gi m nhi t ñ xung quanh bên ngoài thùng Tăng nhi t ñ xung quanh cho phép bên trong thùng máy Tăng s l ưng c a các b m t không c n tr c a thùng máy c/ Tính toán l ưng không khí trong t thong gió: Trong tr ưng h p kích c c a thùng máy ñưc xác ñ nh sao cho phù h p v i thi t b ,thì nên quan tâm ñn cáa khe h . Thi t b ñưc làm l nh trong tr ưng h p này là quan tr ng ,vi65c s p x p các linh ki n là ph i ñưc quan tâm sao cho không khí là có th làm mát ñưc các linh ki n ñin t và làm cho nó không n m trong vùng nóng t i h n.Vi c ñiu khi n l ưng khí làm mát này là th a mãn ph ươ ng trình: V = 3kP/(Ti – Tamb) Trong ñó : V= l ưng khí làm l nh P= công su t t n hao b i các v t li u c a thi t b K= h s c a Po/Pi, Po là áp su t ti m c n ưc bi n, Pi là áp su t n ơi cài ñt. Ví d : ð tính toán kích th ưc c a t máy th a mãn nh ng yêu c u sau: Thi t b ñiu khi n có công su t = 15kw B l c nhi u cho m i thi t b ðin tr hãm là ñưc l p ben ngoài t Nhi t ñ t i ña cho phép bên trong thùng máy là 40 ñ Nhi t ñ t i ña cho phép bên ngoài thùng máy là 30 ñ Tn hao t i ña cho phép c a m i ñ ng c ơ = 570W Tn hao t i ña cho phép c a m i b l c nhi u =60W –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 22 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 Tng các t n hao = 1890W Khi ñó l ưng khí t i thi u c n thi t là: Theo công th c trên ta có V= 737 9/ Lp ñ t và b o d ưng các lo i ñ ng c ơ , thi t b d0i n t công su t : a/ ðng c ơ : + T ng quát : Vi c l p ñ t, v n hành, th và b o d ưng ñ ng c ơ ñòi h i ph i tuân theo 1 các tiêu chu n an toàn quy ñnh Ta bi t r ng các ngu n ñin công nghi p là có ñin áp r t cao, còn các ñng c ơ có t c ñ và môment t ươ ng ñi l n cho nên ph i tuân th nghiêm ng t các quy t c n u không s r t nguy hi m.T t c các thi t b là ph i phù h p v i t i, các ñiu ki n ñã ñưc thi t k , ñ bi t là ngu n. Môment v t c ñ t i là không ñưc v ưt quá các giá tr ñ nh m c ho c quá t i ng n hn cho phép..Tr ưc khi kh i ñ ng c ơ các ñiu ki n v an toàn và b o v ph i ñưc ñ m bo.Các cáp n i gi a ngu n, t ñiu khi n ph i ñ kh n ăng mang ñin ñ có th th c hi n tt nhi m v và ph i ñưc c ñ nh..H th ng ñiu khi n ph i có các m c ñ gi i quy t ng n mch càng nhanh càng t t. ðng c ơ không ñưc ho t ñ ng trong môi tr ưng và không ñuơc ho t ñ ng quá ng ưng 40 do. + B o qu n : ñng c ơ là ñưc b o qu n tr ưc khi ñưa vào s d ng, thì nên chú ý ñ tránh hư h ng, vì n u không tuân th yêu c u này thì nhà s n xu t s không ch u trách nhi m. Nhà kho nên là s ch, thoáng mát và tránh hi n t ưng rung vì nó có th phà h y b c ñ n. ðiu quan tâm nh t ñây chính là nhi t ñ và ñ m. + L p ñ t: các ñ ng c ơ nên ñưc l p c ñ nh trên n n ho c l p ñ t theo các m ch bích, nó là các ñưng n m ngang ho c d c tr c khi l p ñ t. vi c l p ñ t là quan tr ng , ñ c bi t ñ i vi các lo i máy ñin có ch i than , vì vi c rung ñ ng chính là guyên nhân d n ñ n s hao mòn ch i than vá có th d ñ vi c ch i than b h ng gây nên các hi n t ưng ch p m ch. Bt c ñ l ch c a ñ ng c ơ gây ra b i các bulon là ph i them các mi ng ñ m. Ki m tra các giá tr cách ñin c a các dây ñ n i ñ t b ng cách dung các megom k ñ ño sao cho giá tr ño ñưc là không d ưi 20 M , n u d ưi thì tham chi u v i các h ưng d n ca nhà s n xu t ñ ñưc ch d . ðây là m t yê c u r t quan tr ng. Vi các ñ ng c ơ có ch i than , ki m tra sao cho v trí c a ch i là ñúng , có th di chuy n t do trên các giá ñ. L c ñ t trên b m t di chuy n c a nó là cân b ng v i áp l c. nu th c hi n ph i ki m tra ñ y ñ s t do và b ng ph ng Nu thi t b h i ti p/v trí ñưc l p , ki m tra b ghép n i b o v và s chính xác c a b ph n n i.N u thi t b h i ti p c n ñưc ch t thì ki m tra vi c ch y ñ ng b và v trí h ưng tâm, ki m tra kho ng cách gi a ch i than và vành góp ñi v i máy phát 1 chi u. Bào ñm r ng không có s c n tr vi c làm mát ñng c ơ, than, khe h c a tù máy kín hoàn toàn, qu t làm mát là ñưc làm s ch , c a vao qu t là ph i h . ð i v i các ñ ng c ơ có lưi b o v thì ph i b o ñ m r ng các m t l ưi là ñưc làm s ch. Nu ñ ng c ơ có 1 qu t thong gío t ươ ng ng v i 1 l , ñ m b o r ng qu t quay ñúng chi u, vi c này là r t c n thi t ñ ki m tra hu ng gío, n u sai h ưng thì có th gi m c ưng ñ không khí h ơn 60%, d n t i nguy c ơ cháy cu n dây là r t cao, s có m t kim ch báo hi u chi u ñúng, n u nghi ng thì tham khào s63 tay h ưng d n c a nhà s n xu t. N u vi c này không thu n l i, thì m t tín hi u tin t ưng ñ xác ñ nh chi u quay 2 h ưng c a không khí. Vi c ñiu ch nh r ng nh t và v n t c không khí cao th ưng báo hi u chi u ñúng c a vòng quay –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 23 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 B ph n n i c a bánh ñai truy n và b ph n n i ñ n tr c ñ ng c ơ c n ñưc quan tâm hơn n u có s c ng hu ng c a các thi t b c ơ khí., l c h ưng tâm ho c l c ch n ñ ng quá mnh có th phá h y ñ chính xác c a b c ñ n , s nung nóng cá thi t b bánh ñai ho c b ph n k t n i là 1 vi c làm c n thi t tr ưc khi kh i ñ ng. Các lo i ñ ng c ơ có các kh p bánh r ăng ñ c bi t , thì c n quan tâm ñ n s cân b ng gi a các kh p n i .H u h t thì nhà s n xu t l y chu n cân b ng roto . s m t cân b ng c a các kh p ni có th gây ra h u qu nghiêm tr ng khi mà ch c n 1 s quá t i nh trên r c ñ ng c ơ ho o83 b c ñ n. Vi c ñiu ch nh b ăng chuy n và l c c ũng ñưc yê c u sao cho b ăng chuy n l mv i c ñưc lâu nh t..Vi c ñiu ch nh kh p n i la quan tr ng, ñ tránh v ưt ng ưng hưng tâm c a bc ñ n Kh p n i ph bi n nh t gi a ñ ng c ơ và t i là ñai hình thang , nó th ưng cho phép dùn vi t c ñ cao h ơn và ñem l i hi u qu kinh t . Ngoài ra nó c ũng ho t ñ ng nh ư 1 b ñ m c ơ khí ch ng s c gi a ñ ng c ơ và t i Vi c chê ñai hình thang s làm t ăng ma sát gi a b7ng chuy n và b n i, và s sinh ra 1 lc làm cho dây chuy n c ăng ra.. khi ñó nó s gi m vi c tr ưt ñai xu ng, chính vi c này s kéo dài tu i th c a các dây ñai, b i vi c gi m t i 1 bên b c ñ n, ngoài ra chúng ta c ũng có th dùng ñai b t nó c ũng cho hi u qu t ươ ng t nh ư v y. Mt thu n l i c a vi c dung ñai hình thang là m r nng góc d n ñ ng g p 4-5 l n, ñ n nó là 1 th c t , khi là nh ng ñ ng c ơ trung tâm, kho ng cách ng n nh t gi ĩư trung tâm x p x ñn ñưng kính c a bánh ñai truy n Vi c dây ñai ca vi c c ăng dây ñai tr ưc khi h th ng làm vi c n ñ nh là r t quan tr ng ñ ki m tra áp l c lên dây ñai sau m t vài ngày ch y th và ñiu ch nh áp l c ñ ñ t ñ n các giá tr ñ nh m c + H ưng d n b o trì : chúng ta ph i b o d ưõng nhi u khâu và t ăng c ưng th i gian ch t ti thi u c a ñ ng c ơ. Khi ki m tra ñ ng c ơ ph i luôn ñ m b o ñ ng c ơ s ch và khô trong ñon ngoài. Chúng ta c n chú ý không ñưc phép ñ d u tích tr trong các b c ñ n, vành góp, vành tr ưt, l ưi thong giá và các b l ckhông khí không ñưc ñưc tr thành c t c n tr . Khí nén cho vi c lau chùi ñng c ơ ph i ñưc quan tâm, nó không ñưc ch a t p ch t khi ñư a vào trong ñng c ơ ho c gi a các cu n dây vì các t p ch t này là có th d n ñin. ða s các ñng c ơ có công su t nh h ơn 100Kw có b c ñ n ñưc b c kín, ñiu này cho phép ho t ñng lâu dài h ơn. Nh ưng trong th c t ña s các b c ñ n là ñưc che nhi u h ơn so v i ñóng kín. V i các b c ñ n ñưc b c kín thì t i các tr c c a ñ ng c ơ s góp ph n ñáng k trong vi c làm nóng b c ñ n, b c ñ n c ũng là n ơi sau 1 vài n ăm ho t ñ ng c a ñ ng c ơ s ñưng ki m tral i và thay th các b c ñ n m i ho c là bôi tr ơn cho nó.Các ñng c ơ mà ñưc b ơi tr ơi l i bc ñ n nên có t 4-5 ñưng ng t các tr m b ơm d u ñưc b ơm d y, các lo i d u này ph i thích h p v i các lo i b c ñ n khác nhau. Ph n l n cac ñ ng c ơ ñư a d u vào các van x trên các rãnh c a b c ñ n, nh ng b c ñ n này nên ñưc bôi tr ơn thích h p. Vi c bôi tr ơn quá gi i hn cho phép s làm cho b c ñ n ho t ñ ng không theo ý mu n ngoài ra nó còn làm nóng b c ñn, nghiêm tr ng h ơn là gây h ng hóc b c ñ n và làm thay ñi ñ c tính tra d u, cho nên d b hng hóc h ơn. Bi và bánh r ăng là ít ñòi h i ph i ki m tra h ơn so v i vi c ki m tra ñin t , Trong khi ch y mà không cho ti ng n ho c d u hi u c a quá nhi t. Ti ng n rít th ưng ñơc gây ra b i vi c tra d u sai, s rung c ñ ng c ơ là do d u t p ch t ho c b m t b c ñ n b phá hu . Ngoài ra nhi t ñ c a b c ñ n ph thu c vào t i, t c ñ , môi tr ưng xung quanh. –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 24 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 Trong th c t khi các ñ ng c ơ ch y thì nó h ơi nóng và chúng t among mu n nhi t ñ c a bc ñ n là không quá cao ng v i các giá tr t c ñ c ñ nh. ð i v i các lo i ñ ng c ơ d c bi t ho t ñ ng t c ñ cao thì nhi t ñ b c ñ n là có th lên t i 100 0c . bt k ỳ s thay ñ i quantr ng nào trong khi ñng cơ ñang ch y ñòi h i ph i kh o sát nhi t ñ, và khi có d u ki u h ng hóc b c ñ n ho c s ñ i màu sang màu ñen, n t trên b m t thì bt bu c ph i thay b c ñ n. Hưng d n tra d u là ñưc cung c p b i nhà s n xu t Bo d ưng ch i than: ð an toàn yêu c u b t bu c ph i ng t ñ ng c ơ ra kh i ngu n tr ưc khi b t ñ u các công vi c ki m tra các ñ ng c ơ. ------------------------Tr n Kh ươ ng Trình-------------- Làm thí nghi m l p ñ t v i t n s ñ xu t,giói h n khi s d ng ñ ng c ơ dao ñng b c và lau chùi c n th n.sau ñó ki m tra ch n l c ch i va bánh r ăng m i tu n ñánh giá c ly ban ñ u c a ch i và bánh r ăng ñ x lý khi nó x lý t t khoãng cách có th t ăng lên v i ñ tin c y. _Trong ñi c ươ ng bánh r ăng b bào mòn trong b máy sau chu trình 1 tháng nên nó bé h ơn 8/10000 hours per inch c a ñ dày bánh r ăng,toàn b có th hao mòn c 50per cent c a ñ dày ban ñu.N u trên ki m tra có b h ư h ng nhi u ph i ñánh bong b m t ch y,nó không b tr y x ưc ho c v gãy ,vòng tr ưt không b bi n d ng trong h p c a bánh r ăng,không bào mòn dây d n m m c ñ nh khi ñó ta có th tr l i v n hành. _B t k ỳ b i tích trên bánh r ăng, ch i có th lo i b b i m t bánh r ăng c ng,ho c máy qu t gió và b o ñ m ch c ch n ch i , ñó là lien k t m m an toàn và ch c ch n ,không g p b t k ỳ tr ng i nào _Áp su t ti p xúc v i ch i là ch c ch n b i nhà s n xu t,c hai lò xo và con ch y c a c t có th ki m soát v i m t lò xo cân b ng.quy t c chung v áp l c c a ch i trong kho ng 0.2kg/cm2 khu v c t c ñ ch i ñ n d ưi 2500min-1,0.25kg/cm2 c a t c ñ cao h ơn và l c kéo c ơ khí tác ñng cao la 0.3kg/cm2. _Qut t c chung v lò xo và con ch y c a ch i nó quan tr ng.B ñiu ch nh có th ch t o ñ s dung,l a h n rãnh trên con ch y .Tuy nhiên s thay ñ i t b s n ph m c n tim ra nguyên nhân ñúnh. _Trong l p ráp ch i m i ñiu quan trong là ng ưi s d ng ph i c n th n,m i m t ch i m t th i gian ,m i l c nâng ch i trong b ñ ph i b trí vành ñai và kính báo. ñ mòn gi a hai b mt ch i kéo kính báo tr l i khu v c và chuy n h ưng k ti p lên b m t,ho c vành tr ưt ñm b o ch c ch n.Nguyên b m t ch i là ñnh hình và ñiu ch nh ñ cong l p l i ch i trong khi xoay vòng.Giá ñ cacbon va th y tinh quét b i ra kh i ñ ng c ơ,không s d ng d y nhám ht c a nó có th cà vào v nh c u trong b m t ch i sau ñó làm tr y x ưc luân chuy n b mt. _B t k ỳ dao ñ ng nào c a ch i c n gi v trí c n ph c h i m t cách chính xác v trí và ngàm.Nó là y u t c a s ñ i chi u t t nh t khi ki m ñ nh s n ph m và ñưc ñóng nhãn s ơn màu ñóng d u trên vành thanh. _Tu i th c a ch i khi bán bình nguyên ñn 50per cent c a ñ dài m i.Khi b bi n d ng nên thay th toàn b ch i .N u b m t vành tr ưt ho c vành góp b ñánh d u ho c r nh b hóa ñen nó có th ñ s a ch a c a m t vành tr ưt ñá, ñá nên ñ trên giá c a ch i có s ăn kh p v i ch i ho c vành tr ưt và di chuy n ñ i x ng. –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 25 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 _Không lau chùi ch ii khi ngu n còn cung c p , ñánh d u nguy hi m ho c làm x ưc ñòi h i vành góp ho c vành tr ưt ñ c l p trên m t máy ti n b o trì ñng tâm sau ñó b m t ñ c l p ñưc mài sáng ,th nh tho ng c n tách vành tr ưt v i l p cách ñin b ng mica gi a hai b ph n ñó là khôi ph c s phá h y ti p xúc gi a b m t ch i.th i gian c a vi c ăn mòn các b ph n cn ph i xác ñ nh, ñ m b o than không ch t ñ ng trong r nh ,vì v y c n ñào t o công nhân lành ngh .C nn t o m t b mt nh n gi a vành tr ưt và vành góp,sau m t vài tu n s d ng xu t hi n l p g ñ ng ch ng t ma sát ch m va ch t l ưng ñin t t ,không nên làm nhi u,s ñánh l a y u b m t nhìn chung kh ng có h i ñiu ñó giúp ñ trong th c t kh i t o và cài ñt. _S c ñánh tia l a ñưc ñánh d u,bôi ñen ho c gh ch b m t ñang ch y, ki m tra ñ nham khu v c ñó ñ l ch tâm ho c sai l ch góc.V i vành góp ki m tra ch nhô ra ,ho c b ph n lm vào ,r nh cao,su65 kh c nghi t ph thu c vào nguyên nhân gây ra ,h ư h ng b m t có th làm s ch b ng m t b ăng gi y nhám m n ho c vành góp ñá.Công vi c l p l i ng su t nên l a ch n ng ưi có tay ngh cao.N u ch nh s a l p ráp không thành công x n i gi a hai tâm vành góp la r t c n thi t. _Truy n ñ ng 1 ñ ng c ơ DC c ơ h c v i dòng không ch y ch i s có h u qu v hao mòn r t ca ova s có trên b m t ch i.Trong ñ i c ươ ng bi u hi n c a dòng bé nh t trên n ăng su t chu n , ñó là ñiu ki n ñ ñánh giá m t ñ dòng . ð bi t ½ sô c a b m t ch i m t ñ u ñưc ni t i d ươ ng và ½ t i âm. ðo b m t c a ½ s ch i ,toàn b mi n cu i c a ch i là ñ bi t. _M t ñ dòng thi t k chu n c a ñ ng c ơ không nên bé h ơn 77mA/mm2 ñó ñ l ch dòng là dưi 60 per cent ho c dòng ñy t a liên t c,nó có th ñưc nâng lên b i s gi m t i 1 ch i ,t rnh vành góp ra kh i b ăng c a b m t trên m i ch i.N u nghi ng ñ ng c ơ nên ñưc t ư v n bi nhà s n xu t. *TRANG THI T B ðIN T _Nó ch y u là thi t b ñin t ñưc cách ñin t ngu n cung c p và ñ th i gian cho phép.Trong ñiu khi n ñ i c ươ ng ñó ñin áp c n ph i bé ,n u b t k ỳ ch ươ ng trình nào b t ñu t b ñiu khi n ngu n c a thi t b ñin t ñiu khi n k thuât ch c ch n ph c t p. *THI T B ð NH TUY N _Trong ng d ng c a ca AC và DC chú ý áp d ng quan tr ng ñ n h s ñ nh tuy n c a b truy n ñ ng,m t ñiu n a la chú ý ñn k thu t c a qu t thông gió.Th ng kê khác c n chú ý ñén ñ m nhi t ñ môi tr ưng xung quanh và ñ tinh khi t c a không khí làm l nh.nó quan tr ng b c nh t v trí mu i than ho c dung môi d bóc cháy.Thành ra s ñ nh tuy n c a b truy n ñ ng có kho ng c n th n và ñưng d n ñưc bao b c k ,có th b trí chuy n gió t khu v c bên ngoài _Gi i h n thông th ưng c a nhi t ñ môi tr ưng xung quanh c a b truy n ñ ng ñin t la - 10oC ñn +40oC chú ý n u nhi t ñ môi tr ưng xu ng d ưi -10oC c n ph i câp nhi t. *H TH NG THÔNG GIÓ VÀ B L C _Ngu n trang b ñin t th ưng ñưc làm l nh t nhiên b trí qua t ng ñ i l ưu và ñưc cách ñin làm mát _B ngu n cao h u nh ư th ưng g n màn ch n ho c ñ ng t do t ñin và th ưng xuyên có h th ng thông gió v i môi tr ưng.Nó có th hoan toàn cách ly v i môi tr ưng b o ñ m s tiêu tán ra ngoài b m t ñ l hình thành ñy ñ s ñót nóng ,ti p ñ n là cánh thông âm ñơ n ca h th ng ,b o ñ m không gi i h n t m ch n v i b tt k ỳ ñưng nào _Nó không liên quan ñn nguyên nhân nào _B t bu c b trí không khí ,c a vào h th ng x ñưng x khí,r t bình th ưng bao g m các tiêu chu n c a b l c khí ,c n l ưu ý s nhi m b n c a h th ng,th ưng ph i b o v ngu n ñin –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 26 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 kh i s quá nhi t và th ưng xuyên ki m tra vì nó quan tr ng.Trong giai ñon ng d ng thí nghi m môi tr ưng hi n t i. _B l c h u nh ư th ưng dung m t l n ho c gióng dang 1 l n tuy nhiên m t vài cái có th dung li và ñ ngh ng ưi cung c p nên theo gi i. _Tránh nghuy c ơ ñiu khi n các thi t b mà không l c các b phan,b u không khí có th truy n các h t mang ñin ra,cu i cùng nó s gây h ng.N u ñưc phép l p ñ t trên thi t b ñin t ñó Di n áp g n nh ư cao. *ð M VÀ NG ƯNG T _ði c ươ ng m c ñích s d ng trong khu v c ñ m cao ho c ng ưng t hình thành nh ng gi t nưc,và b t k ỳ d ng nào ñu xác ñ nh ñưc trong thi t b .Thi t b chóng ng ưng t th ưng la b nung nóng và nên th ưng xuyên ki m tra ñiu ch nh s ho t ñ ng. 10. ðƯNG D N D.C TÍNH HI U THÔNG TH ƯNG C A B TRUY N ð NG AC @ðI C ƯƠ NG: Kt n i ñưng d n D.C c a riêng b truy n ñ ng cùng v i c p phát n ăng l ưng tái sinh t 1 b truy n ñ ng dùng l i b truy n ñ ng d ng c ơ m t chi u khác.Hi u qu hoàn thi n c a h th ng,t ñó công hao phí không l p l i trong khi hãm ñin tr và b truy n ñng c ơ m t chi u ngu n t l ưi bé h ơn.Có th có l i th ñ c bi t mà ñó b truy n ñng có th gi l i m t ñưng dây cung c p ñin áp.nó kh ng ch ng d ng tính năng ho t ñ ng cao mà còn các ng d ng khác ñó ñ b n l n c a n ăng l ưng là s dng trong t ăng t c va h m truy n ñ ng. Tín hi u t t trong dk qu n lý n ăng l ưng ñơn giãn, m t h th ng D.C bus thong th ưng có ñin áp ñ n l ưi k t n i và b o v ñơn gi n,th ưng c n duy nh t l ưi ñơn. ðó la nh ưc ñimn tuy nhiên c n d ý ñ n cài ñt cu h th ng.chi u k t n i cuq3 ñưng d n D.C c a b truy n ñ ng AC th ưng ..b bi n ñ i .N ăng l ưng tích t ñin b n ..và ngoài ra t ñin phân là ñi t ưng có th b l o hóa và nhanh h ng không d ñoán ñưc và th ưng la ng n m ch. s c triong t ñin,t t c n ăng l ưng d tr trong ñưng truy n DC c a b t ñin c a b truy n ñ ng s d n ñ n l i,nguyên nhân ban ñu không ph i b truy n ñ ng.Có th b o v t n th t qua ñiu khi n k t hp gi a 2 ñưng d n thanh gióp DC va s d n ñ ng riêng l gi a hai ñ u dây. C n chú ý ñ n b t k ỳ dk cách ñin nào c a riêng các b truy n ñ ng nào. Bi u th c c a thi t b ñ ng ng t DC(c u chì) là bé h ơn nhi u so v i AC t ươ ng ñươ ng.Nh ưng c u chì DC có b c ñin áp ñ nh m c cao h ơn ñnh m c chu n s d ng cho AC. ði t ưng k t h p trong ñưng d n DC thông th ưng c a h th ng là m t vài xáo tr n so v i yêu c u nào ñó c a b truy n ñ ng nhà s n xu t.nó không k t h p v i khuy n cáo nào.M c dù trong m t vài v bao c a c u chì là toàn b ñ n b truy n ñng và +Công tr n ăng l ưng tái sinh v l ưi. +ðiu ki n h m +Gi i h n cung c p ñiu hòa +S d ng chu n c a b th ươ ng m i. +.t t c b truy n ñ ng k t n i t i ñưng Bus,có th cùng giá tr ñ nh m c. –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 27 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 +Dòng ñin ñ nh kéo t h th ng trong m i quan h ñ nh m c riêng l c a b truy n ñng. +V trí c a Bus DC kh i ñ ng m m /m ch n p ñin ñiu khi n riêng l . Mt s l ưi ñin cung c p c u hình c a b bi n ñ i có th cài ñt s n. +M t b ch nh l ưu không ñk t i ñơn +M t b ch nh l ưu ñiu khi n t i 4 góa ph n t ư. +M t b ñiu bi n ñ r ng xung t i 4 goc ph n t ư. +M t bi u ñ trình bày liên k t gi a hai ñk va gi i pháp có th tr giúp ban ñ u trong la ch n và ch tao. MT B CH NH L ƯU KHÔNG ðIU KHI N T I ðƠN S d ng t i ng vào c a b ñk là ưu tiên liên k t m nh, ñòi h i l p ñ t khó .Tiêu chu n c a b truy n ñ ng d n ñ n không xác ñnh ñưc dòng n u c p vào b truy n ñng v i DC và do ñó nó c n ñ n ngu n cung c p bên ngoài . ñc ñim k thuât c a nó ph thu c vào toàn b ñ i l ưng ñ nh m c c a b truy n ñ ng k t n i t ơi DC link.S phân chia cu n dây t ươ ng ñươ ng gi a hai ñ u n i ñưng d n DC d ươ ng và âm,có th cung c p m t vài tr kháng ñ n gi i h n quá dòng n u x y ra ch m ñ t trong ñưng dn DC c ng không d ươ ng ho c âm. Nó là c n thi t khi b truy n ñ ng cung c p cho bên ngoài,gi i h n dòng ñin kh i ñng là không yêu c u khi truy n ñ ng riêng l có dòng kh i ñ ng m m trong ñưng dn DC ñ n khi dòng ñin ñ t giá tr ñ nh. _B n c c b ng nh a pp c a t ñin ch u ñưc m t ñin áp cao ñi qua .c n tr giúp ñ gi m s ñ o chi u ñ t ng t c a ñin áp và có th tr giúp các b ưc l p ñt ñ ch ng nhi u dòng do sóng vô tuy n trong ng d ng ñó cáp dài c a ñ ng c ơ DC ñưc s dng. _H th ng bi n tr ng vào ñưc ñ nh pha l p ráp b o v ñưng dây _ ñưng dây, ñưng dây_ ñ t khi ñin áp t ăng ñ t bi n. ñây là yêu c u b c ng vào AC c a b truy n ñ ng không n ñ nh khi s d ng. _H hình minh h a 11.14 *S D NG NGU N L ƯI CUNG C P ðIU KHI N M T B TRUY N ð NG ðN CUNG C P T T C B TRUY N ð NG T DC LINK _ðó là b trí duy nh t ñó dòng ñin ñiu ch nh kéo t h th ng c a b truy n ñ ng là th p h ơn dòng ñnh m c c c ñ i c a b truy n ñ ng.Nó có th lòng trong ng d ng nh ư v y c a máy t i ñin ho c máy c t kim lo i ñó c n tr c l n và thanh tr c c a b truy n ñ ng nh . _Trong ng d ng ñó ñk duy nh t ph i th a m n *NH H ƯNG S N I SONG SONG T T C B TRY N ð NG VÀO B CH NH L ƯU _N u ñưng dây cung c p AC và DC c a b truy n ñ ng k t n i v i giá tr ñ nh m c khác nhau,không b ng nhau thì t l phân chia dòng trong diode s không có hi u –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 28 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 qu .ðưng d n ñ n các cu n c m khác cho ra tr kháng khác.Ngoài ra n u DC link ca m t b truy n ñ ng b ngh n k t n i thì ñòi h i ph a cung c p b c m kháng AC _N u b truy n ñ ng c ng ñ nh m c thì k t n i t ươ ng t ,cu n kháng trên ng vào s phân chia dong t t,tuy nhiên 10 per cent s giãm t i m nh tác ñng làm. 1 b ch nh l ưu B ñiu khi n trong Ni song song t t c B ch nh l ưu ñiu B ch nh l ưu ñiu không ñiu khi n 1 b truy n ñ ng b truy n ñ ng ñ n khi n t i 4 góc kh en ñ r ng xung 1 t i 4 góc ph n t ư Ti ñơn cung c p truy n ngõ vào b ch nh l ưu ph n t ư ñng ñ n các truy n ñ ng khác Năng l ưng tái sinh Tr ă v l ưi cung cáp không không không có có ðiu khi n hãm thích h p v i thích h p v i thích h p v i thích h p v i t i thích h p v i Ti ñin tr ti ñin tr ti ñin tr ñin tr ti ñin tr ðiu hoà gi i h n 6 xung ** ** 6 xung ***** Cung c p 12 xung 12 xung *** *** S d ng chu n 6 xung ***** ***** 6 xung ***** S d ng kinh t *** ***** B ph n 12 xung 12 xung *** ***** Tt c b tác ñ ng không quan tr ng không quan tr ng không quan tr ng không quan tr ng không quan tr ng Kt n i bus có th Cùng dòng ñnh m c Dòng ñnh m c kéo xác ñnh t i thích h p xác ñnh t i thích h p xác ñnh t i thích hp xác ñinh t i thích h p xác ñnh t i thích h p Kéo t h th ng l ưi Trong m i liên h ðnh m c c a b Truy n ñ ng –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 29 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 -------------------------- Nguy n ðình Tu n------------------------------ Hình 11.16 ðu n i song song c a b ch nh l ưu ñiu khi n bên trong Hình 11.17 M t góc ph n t ư c a b chuy n ñ i PWM cung c p cho D.C bus S l a ch n cu n dây D.C là ñiu r t quan tr ng ñ ñ m b o h ng s th i gian c a ñưng d n D.C ñưc ñiu khi n kh n ăng c a t c ñ kín c a ñng c ơ và ñm b o s ho t ñ ng n ñ nh du i ñ c tính non t i. Nh ư ñ g n sóng dòng ñin qua ñưng d n b t D.C tr c ti p nh h ưng ñ n kh n ăng ho t ñ ng c a b t ,nó quan tr ng trong ph m vi thi t k . –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 30 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 ðó là ñiu d nh n th y ch ng h n m t s ho n ch nh ñưc xem nh ư là d ng ñơn gi n nh t ca m t thi t b là m t cách gi i quy t duy nh t ñ i v i ñưng d n D.C, yêu c u ñ t ra là m t giá tr quan tr ng c a chi ti t k thu t v i ki n th c c a c thi t k A.C và D.C . Ch ng h n m t gi i pháp ph i ñưc ñ m nh n trong s c ng tác v ñiu khi n c a các nhà sn xu t. GÓC PH N T Ư PWM CHUY N ð I ðƯNG D N CHÍNH Bi u ñ 11.17 cho th y m t b chuy n ñ i PWM thích ng cho cung c p m t ñưng d n chính D.C duy nh t.S ñiu khi n chu n ñưc thi t k ñ s p x p s ho t ñ ng.Ngu n chính ñưc k t n i v i ñ u c c c a ñ ng c ơ thông qua ph n c m ñin bên trong. Và b l c. ðưng dn chính D.C k t n i t +V ñ n –V.M t b chuy n ñ i ñơn khác,hay là nh ng b chuy n ñ i cơ h c khác có th ñưc k t n i t +V ñ n –V ñ ñ n góc ph n t ư c a h th ng vói m t s ñiu khi n c a m t ho c nhi u ñ ng c ơ.Ph n ñ u n i bên trong ph i cung c p m t giá tr ngu n ñ c l p, ñ cho phép b chuy n ñ i nh ư là m t b chuy n ñ i khu ch ñ i và gi i h n tn s chuy n ñ i PWM và nh h ưng ñ n dòng ñin ñ nh n ñưc c p chuy n ñ i.Vi c t ăng giá tr c a cu n dây s làm gi m dòng ñin c a PWM nh ưng c ũng có nh ng l i không phát hi n ñưc c a dòng ñin và ch s c a ngu n.M t ngu n l c có th ñưc yêu c u làm gi m t n s chuy n ñ i liên quan ñn s bi n d ng nh ư là m t ng d ng chu n c a hàm ñiu hoà c a ngu n chính,hay c n tr s k t n i c a các thi t b khác. Khi ngu n xoay chi u ñưc c p tr ưc thì ñưng d n t ñin D.C c ũng ñưc c p thông qua b chuy n ñ i c u ñiôt song song và ñin tr ñưc n p tr ưc. ðin tr c n tr ñ i song v i dòng ñin khi c u ñiôt b h ư h ng và b ño hi u ñin th s nh ñ b o v bên trong.M t ñưng d n t ñin D.C ñưc n p thì b ñóng c t s c t ñ b o v ñin tr cho ho t ñ ng bình th ưng.Chú ý r ng b ñóng c t này ph i ñưc n p l i và nó c n b sung ñ ñiu khi n b chuy n m ch chu n. Mt d ng c a ñin áp ngu n ñưc trinh bày d ng chu n nh t c a ñ c tính ñin áp nh ư là ño chi u ñ ng c ơ t c ñ cao,nó ñưc trình bày hình 11.118 S ñiu khi n c a h th ng ñưc xem nh ư là gi i h n khi n p ñưng ñin áp D.C nh h ơn 5% v i vi c ñiu ch nh ngu n lên r t nhanh. ch ñ quá t i khi ngu n m t chi u v ưt quá ngu n xoay chi u c c ñ i,b ch nh l ưu PWM s v ưt quá giá tr dòng ñin .Bi u ñ 11.19 bi u di n ngu n qúa t i v i b ch nh l ưu PWM v ưt quá gi i h n dòng ñin,tuy nhiên,h th ng v n n ñ nh và ngu n m t chi u s b sai l ch cho ñ n kih t i tr v cân b ng. CHÚ Ý C A B L C SÓNG ðIN T CHO DUY NH T D.C BUS Nu m t b l c ñin t ñưc dùng cho toàn b h th ng,ñiu chú ý quan tr ng là nó ph i ñưc ch nh ch ñ phù h p vói cáp dài truy n ñ ng ñ ng c ơ . –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 31 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 Hình 11.18 ðiu chình ñin áp D.C khi ñ o chi u ñ ng c ơ t c ñ cao Hình 11.19 ðin áp c a D.C link lúc quá t i ng n h n S DAO ð NG C Ơ H C,GI I H N T C ð VÀ ðNG L C XO N Có nhi u b truy n ñ ng c ơ h c,c t c ñ ñ t và t c ñ thay ñ i,kinh nghi m dao ñ ng.Nh ư tc ñ ñiu khi n và ñưng ñ c tính ñiu khi n ti p theo và kh i l ưng ñ ng c ơ và l c quán tính,hi n t ưng c ng h ưng.ph m vi c a môn h c là r ng và s miêu t này s ñưc gi i h n –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 32 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 bi nh ng khái quát c a các ñ nh lu t,và s nh n bi t c a các khóa ngu n c a s kích thích ca hi n t ưng c ng h ưng c ơ h c s dao ñ ng c a m t truy n ñ ng c ơ h c là k t qu c a chu trình chuy n ñ ng c ũng không ph i là s chuy n ñ ng không cân b ng c a roto,hay là t m t vài chu trình chuy n ñ ng khác hay là t s ñáp ng c a h th ng t nh ng chu trình này vn ñ d n ñ n 1 trong 3 lo i úng d ng: a) Năng l ưng cao,s ng d ng t c ñ cao,n ơi ng d ng cao h ơn mà t c ñ cao ñưc yêu cu b) ng d ng n ơi mmomen xo n ñưc kích thích c ng h ưng trong h th ng c ơ h c c) ng d ng ñ c tính cao c a dao ñ ng,n ơi mà s thay ñ i c a momen lên r t cao,s liên kt c n c a m t ph n chuy n ñ ng b xo n và s ñiu khi n dao ñng duy trì s dao ñng Mc dù momen xo n ñưc sinh ra t s thay ñ i c a t c ñ là nh , ñưc so sánh s m h ơn momen ñiu hòa ñưc sinh ra. ðó là ñiu t nhiên,vì v y ñ k t lu n r ng,trong m t thi t b h th ng ñin s thay ñ i c a t c ñ ,s thay ñ i ca momen xo n là m t v n ñ quan tr ng trong chu trình k ĩ thu t ñó là m t ñiu quan tr ng ñ nh n ra r ng m t vài h th ng mà kh i l ưng ñưc liên k t thông qua v t li u m m kh n ăng có th c a s dao ñ ng .M t th c t là có m t ñ ng c ơ ñơ n gi n và ti có th th y nh ư là h th ng có 2 kh i l ưng xo n công th c c a 2 l c quán tính ñưc trình bày m c 11.20 là: 2 2 J1(d θ1/dt )+ K( θ1- θ2) = 0 2 2 J2(d θ2 /dt )+K( θ2- θ1)= 0 Vi góc θ ñưc cho b i công th c θ=A+ Bt + Ccos( ω + Ø) vi ωntf = √ [K(J 1 + J 2 )/ (J 1* J2)] hay : f ntf =(1/2 π) √[K(J 1+J 2)/(J 1*J 2)] -1 vi ωntf :t n s xo n t nhiên ñơ n v rad và f ntf :t n s xo n t nhiên , ñơ n v Hz và h s K:h s ñ c ng =GJ p/L Hình 11.20 Hai h kh i xo n vi G= ñ l n c a l c ñàn h i,J p= momen quán tính L:chi u dài c a c n tr c VÍ D Mt ñ ng c ơ xoay chi u có l c quán tính là 0.5 kg.m 2 ñưc liên k t v i l c quán tính c a t i (0.4kg.m 2) thông qua m t c n tr c v i h ng s v n xo n là 60*10 3Nm rad -1 Fntf = (1/ 2 π)√[k t(J 1 + J 2)/ (J 1* J2)] = (1/2 π)√[60 * 10 3 (0.5+0.4)/(0.5*0.4)] =82.7 Hz H th ng ñưc thi t k c n ñưc tính toán sao cho ngu n và m c ñ cho phép c a l c trong h th ng ,và thi t k m i b ph n thích h p .M t vài ñiu quan tr ng c a nguyên t c thi t k và l c ph i ñưc xem nh ư là nh ng chi ti t phhù h p NGUYÊN NHÂN C A S DAO ð NG ð C L P C A C N TR C VÀ S TRUY N ðNG C Ơ H C –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 33 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 Nguyên nhân ñu tiên c a s dao d ng ñó hoàn toàn ñc l p v i s dao ñ ng c ơ h c.Nó r t phù h p v i nh ng lo i sau: S dao ñ ng d ưi ñ ng b ( t n s dao ñ ng nh h ơn t n s quay c a c n tr c) S dao ñ ng ñ ng b (t n s dao ñ ng b ng v i t n s quay c a c n tr c) S dao ñ ng cao h ơn ñng b (t n s dao ñ ng l ơn h ơn t n s quay c a c n tr c) Tc ñ gi i h n S DAO ð NG D ƯI ðÔNG B Nguyên nhân duy nh t c a s dao ñ ng là s c m ng c a h th ng ñ ng c ơ v i t n s chuy n ñ ng,hay là cao h ơn t n s chuy n ñ ng.M t th c t là t t c các thi t b ñin t trong các ñng c ơ c m ng x y ra là t n s nh h ơn ho c là l n h ơn t n s ngu n.T c ñ quay ,tuy nhiên,nh h ơn ho c là s không cân b ng l c s b gi m . ðây là m t ví d c ñin c a 2 chu trình c ưng b c v i s c ng g p m t cách t ươ ng ñi t t c các t n s ñ có ñưc m t t n s dao ñng ch m. S c trong s chuy n ñ ng c a m t ñ ng c ơ c m ng là s phá h ng c a roto,t n s dao ñng c a ñ ng c ơ s t ăng lên r t nhi u S DAO ð NG ð NG B Nguyên nhân c a s dao ñ ng v i t n s quay c a tr c truy n ñ ng là s không cân b ng c ơ hc ho c là do s xê d ch c a c n tr c S không cân b ng c ơ h c có th ñơn gi n là m t ñ c tính k ĩ thu t hay là do s ch t o ðó là s ñ t nhiên mà s dao ñ ng t c th i c a ñ ng c ơ có th cân b ng v i m t kh p truy n ñng.Tiêu chu n 8821 có m t ñit phát quang v i m t ñ r ng thích h p c a ñ nh chuu n c a mt n a kh p truy n ñ ng. ð chính xác c a kh p truy n ñ ng ñưc xem c u hình c a khóa ñ g n vào kh i mà kh p c n ñưc dùng,th ưng là không th c t và kh i ñ ng ñ ng c ơ b ng mt kh p hình ch nh t dài. S không cân b ng c ũng có th x y ra, ñ ng c ơ l n, ch u n c a c n tr c ñ làm mát ho c làm nóng roto.V n ñ nhi t ñ th ưng ph thu c vào th i gian,và ñưc ch s b i s thay ñ i tng c p c a dao d ng v i th i gian ,ho c ph thu c vào t i S d ch chuy n c a roto và rãnh c a stator s gây ra l c t tr ưng v i t n s quay.N u h th ng quán tính không ñ ñiu ki n và ñiu ñó có th d n ñ n s m t ngu n ñ ng c ơ,v n ñ này s xu t hi n ñ t nhiên. S DAO ð NG CAO H ƠN ðNG B S dao ñ ng ñ ng b cao s d n ñ n s không liên k t gi a giá ñ hay là s không ñ i x ng ca c n tr c theo m t kho ng r ng,l y ví d ,thành m t rãnh hay m t khe r ng. ðó là ñiu ít gp th c t . S hao mòn cu bánh ñà c a giá ñ có th là m t v n ñ và nên ñưc phát hi n. Ban ñu v n ñ giá ñ s ñươ c phát hi n khi có m t s t ăng dao ñ ng ,nh ưng ñ hao mòn tăng ñt ng t s d n ñ n h ng c n tr c ho c h ng startor. –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 34 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 GI I H N T C ð Nh ư các thông s v t lí ñ nh m c,thông qua gi i h n thay ñ i t c ñ h th ng,s t ăng t c ñ,các ñ ng c ơ ph i ñưc thi t k phù h p v i t c ñ ng d ng c a ñ ng c ơ.Nh ư m t th c t tc ñ c a ñ ng c ơ ph i ñưc yêu c u c n th n và ñưc chú thích chi ti t ñ tránh nh ng s c Gi i h n t c ñ c a c n tr c không ch ph thu c vào ñc tính c a c n tr c,nh ưng n ñưc to ra b i ñ c ng c a giá ñ ð l n th c t c a c n tr c và s thay ñi c a giá ñ là ph thu c bi u ñ s c ng h ưng cho cn tr c,b ph n khép kín có th cho s thay ñ i gi i h n t c ñ l n h ơn Tiêu chu n c a nh ng nhà s n xu t ñ ng c ơ ph i ñưc ñưa ra n u m t vài liên quan v s ñiu ch nh g n gi i h n t c ñ c a ñng c ơ . ðó không phài là ñiu duy nh t cho nhà s n xu t ñ ñư a ra nh ng giá tr t c ñ .ðó là ñiu duy nh t ñ ñưa ra t c ñ l n nh t c a ñ ng c ơ,và chúng s cung c p s ti n l i cho nhi u ng d ng. NG D NG MÀ MOMEN XO N KÍCH THÍCH S C NG H ƯNG TRONG H TH NG C Ơ H C Momen xo n v n có h u h t các ñ ng c ơ có t c ñ thay ñ i .T n s và ñ dài không ph thu c vào lo i chuy n ñ i và s ñiu khi n Xét ñn ñ u tiên là ñng c ơ D.C t 6 mach chuy n ñ i. m t ngu n chính v i t n s 50Hz ,momen xo n có t n s 300Hz. m t ñ ng c ơ D.C ñc l p,momen t l v i dòng ñin ,momen xo n có t n s g p 6 l n t n s chính. ð l n c a momen xo n n m trong kho ng 10 ñ n 20 ph n tr ăm momen ñ nh m c.T n s c a momen xo n là m t hàm c a t n s chính và ph thu c vào t c ñ . Th c t, s ñiu ch nh momen xo n c a ñ ng c ơ là m t ñiu quan tr ng nơi m t s l ưng nh vành góp ñưc s d ng.B ph n này c a momen xo n có m t t n s t l v i t c ñ . Bây gi xét ñ n m t h th ng chuy n ñ i v i PMW Lí thuy t v tính toán momen xo n là ph c t p,momen xo n g p 6 ñ n 12 l n t n s ngõ ra ca truy n ñ ng c ơ h c,do ñó ñó là m t v n ñ quan tr ng. ð l n c a momen xo n ph thu c vào hàm ñiu hoà c ưng ñ dòng ñin,hàm ñiu hoà c a dòng ñin ph thu c vào dao d ng c ơ hc và th c t ñiu khi n. ðó là ñiu không th tính toán chính xác momen xo n nh ưng là s so sánh gi a các lo i dao ñ ng c ơ h c khác nhau. Xét m t l n n a v công th c c a s truy n ñ ng c a 2 kh i l ơng h th ng ñưc khái quát bi các b ph n,nh ư chúng ta chú ý ñn s thay ñ i c a momen,có th thay th b ng m t công th c khác: J(d 2θ/dt 2) + K θ= 0 Vi J là momen c c ñ i c a h th ng Nu chúng ta có m t hàm c a l c c ơ h c r(t),hàm có th i gian thay ñ i,chúng ta có th nh n ra r ng m t công th c toán h c khác c a m t h th ng b i m t công th c l c 2 2 J(d θ /dt ) +k 1θ = r(t) Nu hàm r(t) có d ng r(t) = F cos ωt,thì: 2 θ( t) = k 2 cos( ω0t – σ) + { F / k 1 [1– ( ω/ω0) ]}cos ωt Ngõ ra ñưc chú ý r ng ,trình bày s t ng h p c a 2 hàm ñiu hoà.T n s t nhiên th ư nh t ca h th ng là ω0/2 π, th hai là ω,t n s c a l c c ơ h c –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 35 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 ð ki m tra biên ñ dao ñ ng , ρ, t n s c a s dao ñ ng ph thu c ω và ω0.Khi ω ti n ñ n ω0 biên ñ,ρ,ti n ñ n vô c c. ðó là m t ñiu hi n nhiên,b i vì khi t n s c a l c b ng v i t n s ca h th ng thì x y ra hi n t ưng c ng h ưng S HO T ð NG KHÉP KÍN CAO-NG D NG C A M CH KÍN Gi i h n c a s ho t ñ ng ñ ng h c Mt ñưng v ch c a m t ñinh c bao g m trong EN61800-2:1998/IEC61800-2:1998 là s phá hu dao ñ ng trong su t quá trình ñiu khi n,b ñiu khi n t c ñ c a m t dao ñ ng c ơ hc ph i ñưc ñiu ch nh ñ n m t giá tr nh ư là: F >> 10/T R Vi T R là th i gian c ng h ưng c a b ñiu khi n t c ñ . Th i gian ñưc yêu c u theo v i s thay ñ i ban ñ u ñ ngõ ra ñưc chính xác ðiu này r t là t ng quát,m t s không chính xác và t t nhiên là bào toàn kích th ưc c a ñinh c,và trong tr ưng h p th c t nó có th c ng h ưng v i gi thi t thòi gian T R nh h ưng ñ n 80 % c a t c ñ t i. S ðIU KHI N H TH NG KHÔNG N ð NH S không n ñ nh x y ra khi s thay ñ i c a momen ñ ng c ơ lên r t cao ,m t ph n l c xo n ca tr c c ơ h c và s ñiu khi n khép kín duy trì s dao ñ ng. Ngoài ra,s ph c t p s dao ñ ng cao h th ng,nó c n ph i nh t c ñ ,v trí ph n h i .ðiêu ñó r t quan tr ng trong th c t và giói h n momen c a s dao ñ ng có th lên ñn 1 kHz S thay ñ i gi i h n cao là t nhiên m c dù nó r t quan tr ng,và nó v ưt quá ph m vi c a cu n sách này. BI N PHÁP ð GI M S DAO ð NG Mt vài s dao ñ ng c a ñ ng c ơ là ch c ch n x y ra,không th tránh kh i, Và ñó là s c ng h ưng,gi i h n t c ñ b phá hu ,nó có th ch u ñưc. m t s h th ng sóng b ưc có th b phá hu ñ gi m b t s dao ñ ng và k t q a là b nhi u.Bi n pháp kh c ph c: a)C i ti n s cân b ng và s không ñàn h i ñ gi m s dao ñ ng t c th i và ñm b o s ñiu ch nh chính xác c a s quay.Hi n t ưng c ng h ưng c ũng có th xu t hi n t i t n s dao ñ ng b m t c a máy ñiu khi n t c ñ .M t ví d c a tr ưng h p này có th x y ra b ph n liên kt c a thanh ray d n ñin giá ñ c a ñ ng c ơ.Bi n pháp ñơn gi n ñưc áp d ng là s d ng mt ph n n i trung gian s gi i quy t các v n ñ có th kh c ph c. b)S d ng ch t cách ñin ñ c n tr s dao ñ ng.M t ch t cách ñin ña d ng ñưc s d ng bao g m m t mi ng ñ m cao su và ñ cách ñin, ñ ñiu ch nh ñ ng c ơ thông qua b gi m ch n v i ñ c ng riêng trong nh ng tr ưng h p khác nhau c) S d ng v t li u không phi tuy n thích h p,b ch ng rung thích h p d)Dùng m t b cách ñin l n,v ng ch c.Kích c ñ nh s n c a b ñưc giói h n ñ ñ m b o cho dao ñng c a máy không làm h ư hng c u trúc và không gây ra s c .ðó là ñiu không th tính toán thi t k cho kích c c a ñ ñ m. ðó là m t ñiu quan tr ng ñ th y ñưc s cài ñt thành công c a kích c ban ñ u. –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 36 Ch ươ ng 11- Control Techniques Drives and Controls Handbook Page 227->257 –Dientau05@yahoo.com –Dientau05@gmail.com 37