Câu 2. (30 điểm - thang điểm 100)
Anh/Chị hãy phân định cán bộ với công chức. Ý nghĩa của việc phân định này.
Đáp án:
Nêu được khái niệm cán bộ (02 điểm):
Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố trược thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Nêu được khái niệm công chức (02 điểm):
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương , cấp tỉnh, huyện; trong cơ quan, đone vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lí của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lí của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
50 trang |
Chia sẻ: tuanhd28 | Lượt xem: 2184 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tài liệu ôn tập môn kiến thức chung kỳ thi tuyển công chức thành phố Hà Nội, năm 2014, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u biết, cán bộ, công chức là những người tự nguyện gia nhập vào hoạt động công vụ, được tuyển dụng theo chế độ thuận nhận, làm việc trong các cơ quan nhà nước để phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc, được nhận tiền lương từ ngân sách Nhà nước - thực tế là từ tiền đóng thuế của người dân. Vì vậy, công chức phải có nghĩa vụ phục vụ nhân dân. Khác với các hoạt động lao động khác trong xã hội, lao động của cán bộ, công chức mang tính đặc thù, đòi hỏi phải có trí tuệ, sức sáng tạo cao, phải tận tụy và công tâm; sử dụng quyền lực nhà nước để thực thi công vụ. Các hoạt động công vụ được thực hiện bởi cán bộ, công chức có ảnh hưởng rất lớn đối với mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, góp phần quan trọng tạo nên sự hùng mạnh của quốc gia.
Nghĩa vụ của cán bộ, công chức thường được xác định theo hai nhóm chính: trước hết, đó là nhóm nghĩa vụ liên quan đến sự trung thành với thể chế, với quốc gia; thứ hai đó là nhóm nghĩa vụ liên quan đến thực thi công vụ, thể hiện ở sự tận tụy, công tâm, trách nhiệm và tuân thủ luật pháp.
Qua thời gian thực hiện Pháp lệnh cán bộ, công chức năm 1998, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật Cán bộ, công chức năm 2008, theo đó nghĩa vụ của cán bộ, công chức đã được bổ sung và hoàn thiện:
“Điều 8. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân
1. Trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc gia.
2. Tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân.
3. Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân.
4. Chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Điều 9. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức trong thi hành công vụ
1. Thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
2. Có ý thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ bí mật nhà nước.
3. Chủ động và phối hợp chặt chẽ trong thi hành công vụ; giữ gìn đoàn kết trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
4. Bảo vệ, quản lý và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản nhà nước được giao.
5. Chấp hành quyết định của cấp trên. Khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật thì phải kịp thời báo cáo bằng văn bản với người ra quyết định; trường hợp người ra quyết định vẫn quyết định việc thi hành thì phải có văn bản và người thi hành phải chấp hành nhưng không chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành, đồng thời báo cáo cấp trên trực tiếp của người ra quyết định. Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
6. Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Điều 10. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức là người đứng đầu
Ngoài việc thực hiện quy định tại Điều 8 và Điều 9 của Luật này, cán bộ, công chức là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị còn phải thực hiện các nghĩa vụ sau đây:
1. Chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị;
2. Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức;
3. Tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống quan liêu, tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và chịu trách nhiệm về việc để xảy ra quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong cơ quan, tổ chức, đơn vị;
4. Tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về dân chủ cơ sở, văn hóa công sở trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; xử lý kịp thời, nghiêm minh cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý có hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật, có thái độ quan liêu, hách dịch, cửa quyền, gây phiền hà cho công dân;
5. Giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức;
6. Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”
Ngoài các nhóm nghĩa vụ, Luật cán bộ, công chức năm 2008 còn quy định những việc cán bộ, công chức không được làm như là một nội dung tất yếu mà cán bộ, công chức có bổn phận phải thực hiện khi tham gia công vụ. Đây là điểm mới, thể hiện tính pháp quyền cao của hoạt động công vụ trong điều kiện hội nhập quốc tế, cụ thể:
- Những việc không được làm liên quan đến đạo đức công vụ:
+ Không được tham gia đình công.
Quy định này xuất phát từ yêu cầu xây dựng một nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, yêu cầu xây dựng một nền công vụ liên tục, thống nhất, thông suốt và ổn định. Nghĩa vụ của công chức là phục vụ nhân dân, là trung thành với chế độ xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, cán bộ, công chức chỉ có thể có quyền khiếu nại, kiến nghị nhưng không thể và không được phép tham gia đình công.
+ Không được sử dụng tài sản của Nhà nước và của nhân dân trái pháp luật; lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn; sử dụng thông tin liên quan đến công vụ để vụ lợi.
Quy định như vậy để bảo đảm thực hiện sự minh bạch, công khai trong công vụ và xây dựng đạo đức của công chức theo nguyên tắc cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Góp phần thực hiện tốt việc phòng, chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong hoạt động công vụ.
+ Không phân biệt đối xử dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo dưới mọi hình thức.
Quy định này xuất phát từ chủ trương, đường lối của Đảng về một nhà nước kiểu mới, nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Xuất phát từ nguyên tắc, pháp luật là tối thượng và mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Do đó, hoạt động công vụ phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. Vì vậy, liên quan đến vấn đề dân tộc, giới tính, thành phần xã hội và tín ngưỡng tôn giáo, luật quy định công chức không được phép phân biệt đối xử trong hoạt động công vụ.
- Những việc không được làm liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự: Luật cán bộ, công chức năm 2008 có một điều quy định những việc cán bộ, công chức không được làm liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự, theo đó cán bộ, công chức phải thực hiện theo quy định của Luật phòng, chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và những việc khác theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền.
Gắn với việc quy định nghĩa vụ của cán bộ, công chức, nhóm nghĩa vụ liên quan đến đạo đức công vụ (bao hàm cả văn hóa giao tiếp) được quy định thành một mục riêng của chương nghĩa vụ và quyền của cán bộ, công chức.
Quy định này nhằm nhấn mạnh nghĩa vụ tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, công chức là một yêu cầu tất yếu để thực hiện việc tiếp tục đổi mới hoạt động công vụ. Gắn với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, cán bộ, công chức phải có bổn phận và nghĩa vụ xây dựng văn hóa công sở. Nội dung chính của quy định này đòi hỏi cán bộ, công chức phải có các hành vi, ứng xử và tác phong văn hóa khi giao tiếp giữa đồng nghiệp với nhau, giao tiếp với cấp trên và cấp dưới, ngôn ngữ giao tiếp, trang phục phải chuẩn mực. Khi giao tiếp với nhân dân không được hách dịch, cửa quyền, gây khó khăn phiền hà cho nhân dân. Cụ thể như sau:
“ Điều 15. Đạo đức của cán bộ, công chức
Cán bộ, công chức phải thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư trong hoạt động công vụ.
Điều 16. Văn hóa giao tiếp ở công sở
1. Trong giao tiếp ở công sở, cán bộ, công chức phải có thái độ lịch sự, tôn trọng đồng nghiệp; ngôn ngữ giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc.
2. Cán bộ, công chức phải lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp; công bằng, vô tư, khách quan khi nhận xét, đánh giá; thực hiện dân chủ và đoàn kết nội bộ.
3. Khi thi hành công vụ, cán bộ, công chức phải mang phù hiệu hoặc thẻ công chức; có tác phong lịch sự; giữ gìn uy tín, danh dự cho cơ quan, tổ chức, đơn vị và đồng nghiệp.
Điều 17. Văn hóa giao tiếp với nhân dân
1. Cán bộ, công chức phải gần gũi với nhân dân; có tác phong, thái độ lịch sự, nghiêm túc, khiêm tốn; ngôn ngữ giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc.
2. Cán bộ, công chức không được hách dịch, cửa quyền, gây khó khăn, phiền hà cho nhân dân khi thi hành công vụ.”
Quy định trên nhấn mạnh nghĩa vụ tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, công chức là một yêu cầu tất yếu để thực hiện việc tiếp tục đổi mới hoạt động công vụ. Gắn với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, cán bộ, công chức phải có bổn phận và nghĩa vụ xây dựng văn hóa công sở. Nội dung chính của quy định này đòi hỏi cán bộ, công chức phải có các hành vi, ứng xử và tác phong văn hóa khi giao tiếp giữa đồng nghiệp với nhau, giao tiếp với cấp trên và cấp dưới, ngôn ngữ giao tiếp, trang phục phải chuẩn mực. Khi giao tiếp với nhân dân không được hách dịch, cửa quyền, gây khó khăn phiền hà cho nhân dân.
2. Quyền của cán bộ, công chức
Quyền của cán bộ, công chức phải đi đôi với nghĩa vụ, là điều kiện bảo đảm cho việc thực hiện tốt các nghĩa vụ. Quyền của cán bộ, công chức bao gồm quyền hạn, quyền lợi và các điều kiện bảo đảm thi hành công vụ.
Quyền của cán bộ, công chức là các quy định liên quan đến chính trị, tinh thần và vật chất khi thi hành công vụ, cụ thể như các quy định về việc tham gia hoạt động chính trị theo quy định của pháp luật; được khen thưởng, tôn vinh khi hoàn thành xuất sắc công vụ; được hưởng chế độ tiền lương, chế độ nghỉ ngơi và các chính sách ưu đãi...
Bên cạnh các quyền về vật chất và tinh thần, trong thi hành công vụ, cán bộ, công chức còn được giao quyền hạn tương xứng với nhiệm vụ, được pháp luật bảo vệ, được cung cấp các điều kiện làm việc theo quy định để thực thi công vụ. Việc quy định quyền của công chức là sự thể hiện thái độ, sự quan tâm của nhà nước và nhân dân đối với đội ngũ công chức trong nền hành chính nhà nước. Đồng thời, nhấn mạnh “quyền” của cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ không phải là “vô hạn” mà gắn liền với nghĩa vụ, bổn phận phục vụ nhân dân. Trong khi mọi người dân được làm những việc mà pháp luật không cấm thì cán bộ, công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép.
Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định rõ cán bộ, công chức có các quyền sau:
“Điều 11. Quyền của cán bộ, công chức được bảo đảm các điều kiện thi hành công vụ
1. Được giao quyền tương xứng với nhiệm vụ.
2. Được bảo đảm trang thiết bị và các điều kiện làm việc khác theo quy định của pháp luật.
3. Được cung cấp thông tin liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
4. Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ.
5. Được pháp luật bảo vệ khi thi hành công vụ.
Điều 12. Quyền của cán bộ, công chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương
1. Được Nhà nước bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước. Cán bộ, công chức làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc trong các ngành, nghề có môi trường độc hại, nguy hiểm được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.
2. Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và các chế độ khác theo quy định của pháp luật.
Điều 13. Quyền của cán bộ, công chức về nghỉ ngơi
Cán bộ, công chức được nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, nghỉ để giải quyết việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động. Trường hợp do yêu cầu nhiệm vụ, cán bộ, công chức không sử dụng hoặc sử dụng không hết số ngày nghỉ hàng năm thì ngoài tiền lương còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng tiền lương cho những ngày không nghỉ.
Điều 14. Các quyền khác của cán bộ, công chức
Cán bộ, công chức được bảo đảm quyền học tập, nghiên cứu khoa học, tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội; được hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở, phương tiện đi lại, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật; nếu bị thương hoặc hy sinh trong khi thi hành công vụ thì được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được xem xét để công nhận là liệt sĩ và các quyền khác theo quy định của pháp luật.”
Bên cạnh đó, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 đã quy định thêm một chương riêng (Chương VII) quy định các điều kiện bảo đảm thi hành công vụ gồm: công sở, nhà ở công vụ, trang thiết bị làm việc trong công sở, phương tiện đi lại để thi hành công vụ. Quy định này để nhằm nhấn mạnh rằng: việc hoàn thành tốt công vụ của cán bộ, công chức không thể thiếu trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm các điều kiện làm việc liên quan. Đặc biệt, liên quan đến trách nhiệm của Nhà nước bố trí phương tiện đi lại để thi hành công vụ cho cán bộ, công chức, Luật đã quy định trường hợp cơ quan không bố trí được phương tiện đi lại thì cán bộ, công chức được thanh toán chi phí đi lại theo quy định của Chính phủ .
Chuyên đề 5
CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
I. KHÁI NIỆM CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH
Cải cách hành chính (CCHC) là một khái niệm đã được nhiều học giả, các nhà nghiên cứu hành chính trên thế giới đưa ra, dựa trên các điều kiện về chế độ chính trị, kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, cũng như phụ thuộc vào quan điểm và mục tiêu nghiên cứu, do đó hầu hết các định nghĩa này là khác nhau. Tuy nhiên, qua xem xét, phân tích dưới nhiều góc độ, khái niệm về CCHC có thể hiểu như sau: CCHC là sự thay đổi có kế hoạch, theo một mục tiêu nhất định, được xác định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền. CCHC không làm thay đổi bản chất của hệ thống hành chính, mà chỉ làm cho hệ thống này trở nên hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân được tốt hơn so với trước, chất lượng các thể chế quản lý nhà nước đồng bộ, khả thi, đi vào cuộc sống hơn, cơ chế hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của bộ máy, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan nhà nước sau khi tiến hành cải cách hành chính đạt hiệu quả, hiệu lực hơn, đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế- xã hội của một quốc gia. Tùy từng thời kỳ, giai đoạn của lịch sử, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mối quốc gia, trọng tâm, trọng điểm CCHC hướng tới mục tiêu hoàn thiện một hoặc một số nội dung của nền hành chính.
II. ĐẶC TRƯNG CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH Ở VIỆT NAM
1. Một số đặc trưng về cải cách hành chính ở Việt Nam
- Cải cách được tiến hành trong khuôn khổ hệ thống chính trị một đảng duy nhất cầm quyền. Mặt thuận lợi từ đặc trưng này chính là ở chỗ dễ tạo sự đồng thuận trong hoạch định chính sách, biện pháp, thể chế cho cải cách.
- CCHC diễn ra cùng một lúc với khá nhiều cuộc cải cách khác, ví dụ như cải cách kinh tế, cải cách lập pháp, cải cách tư pháp, cải cách giáo dục ... Đặc trưng này đòi hỏi phải có sự chỉ đạo thống nhất, tập trung nhằm bảo đảm mục tiêu chung của phát triển.
- CCHC được triển khai trên diện rộng, ở tất cả các cấp hành chính gồm 6 lĩnh vực cải cách, mỗi lĩnh vực lại bao gồm một loạt các lĩnh vực thành phần cho thấy tính phức tạp, độ rộng của CCHC ở Việt Nam.
2. Những kinh nghiệm thực tiễn về CCHC ở nước ta
- Cải cách hành chính không thể tách rời sự lãnh đạo của Đảng.
Đặc trưng tiêu biểu của hệ thống chính trị Việt Nam là hệ thống một đảng duy nhất cầm quyền. Đặc trưng này chi phối nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề CCHC. CCHC muốn tiến hành dược, muốn duy trì và đẩy mạnh, trước hết phải là một chủ trương trong đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tách rời vai trò lãnh đạo của Đảng không thể có cải cách, càng không thể có những kết quả tích cực. CCHC không tách rời sự lãnh đạo của Đảng vừa là bài học kinh nghiệm, vừa là đặc trưng cải cách của Việt Nam. Mặt thuận lợi của vấn đề này chính là ở chỗ sự hiện diện của các tổ chức Đảng, của các đảng viên đang giữ các chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan, tổ chức của nhà nước từ trung ương tới cơ sở. Các thành viên này có trách nhiệm triển khai Nghị quyết Đảng về CCHC thông qua các hình thức thích hợp, trong đó có hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước.
- Sự chỉ đạo nhất quán của Chính phủ là một yếu tố bảo đảm CCHC đạt kết quả.
Với vị trí là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong chỉ đạo triển khai CCHC của đất nước. Từ chủ trương của Đảng, Chính phủ có trách nhiệm cụ thể hoá thành các chương trình, kế hoạch CCHC, trên cơ sở đó các bộ, ngành trung ương và chính quyền địa phương các cấp xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch CCHC của mình nhằm bảo đảm mục tiêu chung của cải cách là xây dựng được một nền hành chính mạnh, hiệu lực, hiệu quả, vì dân phục vụ.
- Cải cách hành chính triển khai với nhiều nội dung, vì vậy hết sức khó khăn và phải làm lâu dài.
So với nhiều nước có tiến hành CCHC thì CCHC ở Việt Nam được triển khai trên nhiều lĩnh vực từ thể chế, tổ chức bộ máy, thủ tục tới con người, các cơ chế hoạt động, ứng dụng công nghệ thông tin vào hành chính v.v.... Có thể nói gần như các yếu tố cấu thành cơ bản của nền hành chính quốc gia đều đòi hỏi phải cải cách, thay đổi. Chính vì vậy, việc triển khai không đơn giản và cũng không thể sớm đạt kết quả. Vấn đề này chi phối trước hết công tác xây dựng kế hoạch CCHC của các bộ, ngành và địa phương. Kế hoạch phải bao quát đủ các lĩnh vực cải cách, cụ thể hóa vào phạm vi trách nhiệm của từng cơ quan. Kể đến là công tác triển khai, kiểm tra việc thực hiện trong thực tiễn.
- Bảo đảm tính đồng bộ của CCHC với các cuộc cải cách khác trong hệ thống chính trị.
Việt Nam cùng một lúc tiến hành một loạt các cải cách: cải cách lập pháp, cải cách tư pháp, cải cách kinh tế, cải cách giáo dục v.v... Mỗi cuộc cải cách theo đuổi các mục tiêu, kết quả riêng, tuy nhiên có rất nhiều vấn đề đan xen giữa các cuộc cải cách, thậm chí có vấn đề không thể nói chỉ thuộc một cuộc cải cách riêng biệt. Chính vì vậy, tính đồng bộ giữa các cuộc cải cách có ý nghĩa quan trọng, nó tạo ra sự thống nhất ở tầm vĩ mô như hoạch định thể chế, chính sách, pháp luật để bảo đảm các cuộc cải cách có thể tốt hơn, không gặp trở ngại.
Tuy nhiên, thực tiễn có lúc không diễn ra như vậy. Từ góc độ cục bộ của ngành, lĩnh vực, đã có lúc các bộ chuẩn bị các dự án luật trình Quốc hội thông qua và khi ban hành mới thấy rõ sự cản trở về CCHC đang được triển khai, làm cho thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý của các bộ phức tạp hơn; người dân, tổ chức phải vất vả hơn trong giải quyết công việc của mình.
- Cải cách hành chính đòi hỏi phải có những thí điểm
Trong quá trình cải cách, nhiều vấn đề trì trệ của nền hành chính được phát hiện và các giải pháp được đề xuất để thay đổi. Thông thường, các giải pháp đó về bản chất khác hẳn giải pháp hiện hành, lại chưa được kiểm nghiệm tính đúng đắn và chưa được thể chế hóa. Do vậy, hết sức cần thiết có sự thí điểm để qua thực tiễn xem xét tính phù hợp của các giải pháp. Một loạt các cơ chế có tính cải cách đang được triển khai trong quá trình cải cách đã ra đời theo cách như vậy.
III. MỤC TIÊU VÀ TRỌNG TÂM CCHC CỦA CHÍNH PHỦ
Mục tiêu và trọng tâm CCHC được Chính phủ xác định cụ thể tại Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020
1. Mục tiêu
- Xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm giải phóng lực lượng sản xuất, huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển đất nước.
- Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi, minh bạch nhằm giảm thiểu chi phí về thời gian và kinh phí của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trong việc tuân thủ thủ tục hành chính.
- Xây dựng hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương tới cơ sở thông suốt, trong sạch, vững mạnh, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, tăng tính dân chủ và pháp quyền trong hoạt động điều hành của Chính phủ và của các cơ quan hành chính nhà nước.
- Bảo đảm thực hiện trên thực tế quyền dân chủ của nhân dân, bảo vệ quyền con người, gắn quyền con người với quyền và lợi ích của dân tộc, của đất nước.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước.
2. Trọng tâm CCHC
Cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, chú trọng cải cách chính sách tiền lương nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ có chất lượng và hiệu quả cao; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và chất lượng dịch vụ công.
IV. CCHC CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI (GIAI ĐOẠN 2011-2015)
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XV tiếp tục xác định đẩy mạnh CCHC là một trong hai khâu đột phá trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Thành phố. Chính vì vậy, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chương trình số 08-CTr/TU ngày 18/10/2011 về “Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm và chất lượng và phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2011- 2015” và được UBND thành phố Hà Nội cụ thể hóa bằng Quyết định số 1909/QĐ-UBND ngày 08/5/2012 về việc ban hành Kế hoạch CCHC nhà nước của thành phố Hà Nội giai đoạn 2011-2015.
1. Mục tiêu chung
Xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, vì dân. Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác CCHC; xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách của Thành phố, giảm thiểu chi phí về thời gian và kinh phí của các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong việc tuân thủ các thủ tục hành chính (TTHC); hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ Thành phố tới cơ sở thông suốt, trong sạch, vững mạnh, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; thực hiện và hoạt động theo pháp luật và trong khuôn khổ pháp luật; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ năng lực, trình độ và chuyên nghiệp; từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và chất lượng dịch vụ công; bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Trọng tâm CCHC là cải cách TTHC, bảo đảm tính công khai, minh bạch, thuận lợi cho tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp; tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về kỷ luật, kỷ cương, ý thức, trách nhiệm, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Thủ đô, trước hết là cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý các cấp từ Thành phố đến cơ sở.
Để thực hiện thành công các mục tiêu trên, yêu cầu đối với các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị là phải nhận thức đầy đủ, xác định rõ công tác CCHC là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và là một trong những khâu đột phá của Thành phố. Gắn công tác CCHC với việc thực hiện 09 Chương trình công tác của Thành uỷ Hà Nội giai đoạn 2011-2015, Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2. Các chỉ tiêu cụ thể cần đạt được đến năm 2015
- 100% các TTHC có liên quan đến tổ chức và cá nhân đều được thực hiện thông qua cơ chế một cửa, một cửa liên thông; trên 80% người dân và doanh nghiệp hài lòng về hiệu quả giải quyết TTHC và sự phục vụ của các cơ quan hành chính nhà nước thuộc Thành phố; 100% hồ sơ hành chính được giải quyết đúng hạn, cắt giảm trên 30% chi phí tuân thủ TTHC.
- Đào tạo, tuyển dụng 1000 công chức nguồn; 90% cán bộ, công chức cấp xã đạt tiêu chuẩn theo chức danh; 70% cơ quan hành chính nhà nước của Thành phố có cơ cấu chức danh theo vị trí việc làm; 100% cán bộ, công chức có máy vi tính, sử dụng thư điện tử, phần mềm quản lý văn bản, hồ sơ trong công việc.
- Trên 70% người dân hài lòng về chất lượng dịch vụ công trong các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế.
- Bảo đảm 100% trụ sở cấp xã trên địa bàn Thành phố đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính; trên 80% văn bản, tài liệu chính thức trao đổi giữa các cơ quan hành chính được thực hiện trên mạng điện tử; 100% các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và 50% các xã, phường, thị trấn hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin nội bộ; 100% các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã có cổng thông tin điện tử hoặc trang thông tin điện tử cung cấp đầy đủ thông tin theo quy định; 100% các cơ quan hành chính của Thành phố áp dụng và được cấp chứng chỉ ISO 9001: 2008.
3. Các nhiệm vụ trọng tâm
3.1. Cải cách thể chế
Cải cách thể chế nhằm tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách của Thành phố, nâng cao chất lượng ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện các quy định về thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, tính khả thi của văn bản, đồng thời đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Thường xuyên rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy của Thành phố; đổi mới và nâng cao chất lượng ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cấp chính quyền, bảo đảm chính sách đồng bộ, đầy đủ, kịp thời, cụ thể, đúng quy định; chuẩn hoá quy trình ban hành quyết định hành chính, đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành.
- Hoàn thiện các quy định của Thành phố về xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, y tế theo hướng tạo lập cơ chế, chính sách hỗ trợ về vốn, đất đai, nguồn nhân lực nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia cung ứng các dịch vụ công trong môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh; về tuyển dụng công chức, viên chức gắn với việc xây dựng các quy định về thu hút, tuyển dụng tài năng trẻ, nguồn nhân lực chất lượng cao về làm việc tại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập của Thành phố.
3.2. Cải cách thủ tục hành chính
Cải cách TTHC được xác định là khâu đột phá để tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho hoạt động của tổ chức và cá nhân. Cải cách TTHC cần đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, đồng bộ, liên thông giữa các TTHC liên quan; đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện; bình đẳng của các đối tượng thực hiện TTHC; tiết kiệm thời gian và chi phí của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan hành chính nhà nước; phù hợp với mục tiêu quản lý hành chính nhà nước.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết TTHC phải tổ chức hướng dẫn và tư vấn miễn phí cho các tổ chức, cá nhân đến giao dịch giải quyết TTHC; bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, công bằng, kịp thời, chính xác, không gây phiền hà trong quá trình giải quyết TTHC; rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ hành chính.
- Thực hiện đồng bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại các cơ quan: Văn phòng UBND Thành phố, các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã.
- Thí điểm thực hiện mô hình cung cấp dịch vụ công theo cơ chế một cửa tại một số doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Thành phố.
- Đối với UBND cấp huyện, thực hiện thống nhất cơ chế một cửa, một cửa liên thông tập trung tại một đầu mối duy nhất là bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết TTHC thuộc Văn phòng HĐND và UBND.
- Tiếp tục tập trung rà soát, đơn giản hóa TTHC trên tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước, nhất là TTHC liên quan tới người dân, doanh nghiệp; gắn việc rà soát TTHC với rà soát chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị; kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, huỷ bỏ hoặc bãi bỏ theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ hoặc bãi bỏ TTHC và quy định có liên quan đến TTHC không hợp pháp, không cần thiết, không hợp lý.
- Tổ chức thực hiện nghiêm túc các quy định về kiểm soát TTHC, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ việc ban hành mới các TTHC theo đúng quy định pháp luật.
- Rà soát, đánh giá, kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh các cơ chế, chính sách để tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC các lĩnh vực: Đăng ký doanh nghiệp, quy hoạch, đầu tư, xây dựng cơ bản, nhà đất, lao động, thương binh và xã hội, hộ khẩu, hộ tịch...
3.3. Cải cách tổ chức bộ máy hành chính
Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước đảm bảo cho hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ Thành phố tới cơ sở thông suốt, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; thực hiện và hoạt động theo pháp luật và trong khuôn khổ pháp luật.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp. Rà soát chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và thẩm quyền của các cơ quan chuyên môn và tương đương trực thuộc UBND Thành phố và UBND cấp huyện. Xử lý, giải quyết dứt điểm sự chồng chéo, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ giữa một số sở và các phòng, ban, đơn vị trực thuộc một số sở. Thu gọn đầu mối các phòng, ban, đơn vị trực thuộc các cơ quan chuyên môn và tương đương trực thuộc UBND Thành phố.
- Rà soát, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, mô hình tổ chức bộ máy và sắp xếp lại các ban quản lý, đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Thành phố và các quận, huyện, thị xã, nhất là các đơn vị sự nghiệp cung cấp dịch vụ công ở các lĩnh vực: Đô thị, đất đai, xây dựng, quy hoạch, công thương, nông thôn, y tế, giáo dục, dạy nghề. Kiên quyết giải thể hoặc sáp nhập những đơn vị hoạt động kém hiệu quả, không có khả năng phát triển hoặc đã hoàn thành mục tiêu nhiệm vụ.
- Thực hiện phân công, phân cấp, ủy quyền rành mạch, hợp lý, ổn định. Nghiên cứu, xây dựng cơ chế tiếp tục phân công, phân cấp, ủy quyền đối với các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã, UBND các xã, phường, thị trấn giải quyết những công việc, thủ tục hành chính mà ở cấp đó đủ điều kiện đảm nhiệm; chú trọng các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư, xây dựng, đất đai, giải phóng mặt bằng. Kết hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa phân cấp quản lý kinh tế - xã hội với phân cấp ngân sách và phân cấp về quản lý tổ chức bộ máy, biên chế, cán bộ, công chức, viên chức. Xác định rõ trách nhiệm, bảo đảm đủ các nguồn lực cần thiết để các cơ quan, đơn vị thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao. Đồng thời, có biện pháp quản lý thống nhất sau khi phân công, phân cấp, ủy quyền; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện.
- Thực hiện xã hội hóa, đổi mới cơ chế cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực: Giao thông đô thị, vệ sinh môi trường, y tế, giáo dục, đào tạo, văn hóa, thể thao.
- Tiếp tục triển khai thực hiện tốt cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế, kinh phí đối với cơ quan hành chính và cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế, tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
3.4. Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức
Xác định đây là nội dung trọng tâm, quan trọng trong công tác CCHC, các cấp, các ngành của Thành phố cần tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức một cách đồng bộ, thực sự trong sạch, vững mạnh, có đủ phẩm chất và năng lực, tạo bước chuyển biến mạnh về phẩm chất, đạo đức, về chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, về ý thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ được giao, tận tụy phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Xây dựng, ban hành kịp thời, đầy đủ các văn bản quy định riêng về quản lý cán bộ, công chức (theo Luật Cán bộ, công chức) và các văn bản quy định riêng về quản lý viên chức (theo Luật Viên chức).
- Xây dựng vị trí, cơ cấu, tiêu chuẩn chức danh công chức, viên chức ở các phòng, ban, đơn vị của các cơ quan chuyên môn và tương đương trực thuộc UBND Thành phố, các cơ quan chuyên môn và tương đương trực thuộc UBND cấp huyện để làm căn cứ tuyển dụng, đào tạo, bố trí sử dụng, xác định lại định mức biên chế. Chuẩn hóa chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, cán bộ nghiệp vụ chuyên ngành đáp ứng thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô. Thực hiện giao biên chế ổn định tương ứng với thời kỳ ổn định ngân sách. Từng bước tinh giản biên chế. Có lộ trình cụ thể giảm hợp lý cấp phó của các sở, ngành, các đơn vị cấp 2, phó trưởng phòng chuyên môn của các sở, ngành và biên chế bộ phận phục vụ trong các cơ quan hành chính.
- Đổi mới phương thức tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức để chọn đúng người đủ tiêu chuẩn, chuyên môn, bố trí đúng việc; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức bảo đảm có đủ phẩm chất, đạo đức, trình độ, năng lực chuyên môn, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- Đổi mới công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức. Rà soát, đánh giá, phân loại chất lượng, sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cho phù hợp, thực hiện tốt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Thành phố, của từng địa phương, đơn vị trước mắt và lâu dài. Việc bố trí, phân công nhiệm vụ đối với cán bộ, công chức, viên chức cần bảo đảm sự ổn định, chuyên môn hóa; đồng thời, thực hiện điều động, luân chuyển để đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức và phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng.
- Tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung, phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức; tăng cường đào tạo nâng cao phẩm chất, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, quản lý nhà nước v.v... , đặc biệt chú trọng đến đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng thực thi nhiệm vụ, công vụ phù hợp vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức; thực hiện đúng quy định về bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng chuyên ngành hàng năm đối với cán bộ, công chức.
- Xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã bảo đảm đồng bộ, đáp ứng các yêu cầu: Đủ số lượng, có cơ cấu hợp lý và chất lượng tốt; có phẩm chất, đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, tận tụy với công việc, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đạt tiêu chuẩn quy định trở lên.
- Thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức. Nghiên cứu xây dựng cơ chế đặc thù của Thủ đô để có chính sách hỗ trợ, đãi ngộ ngoài lương hợp lý, bảo đảm ổn định đời sống đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thực hiện chế độ tiền thưởng đối với cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, công vụ theo quy định.
- Tăng cường quản lý và kiểm tra, giám sát cán bộ, công chức, viên chức; xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm, đưa ra khỏi bộ máy những người không đủ phẩm chất và năng lực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
3.5. Cải cách tài chính công
Thực hiện có hiệu quả quy định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước của Thành phố; quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập của Thành phố. Chú trọng đổi mới cơ chế tài chính đối với các cơ sở giáo dục, đào tạo, y tế công lập theo hướng tự chủ, công khai, minh bạch, từng bước điều chỉnh giá dịch vụ sự nghiệp công cho phù hợp với chất lượng dịch vụ và mức sống của người dân. Xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ người thuộc diện chính sách và người nghèo được thụ hưởng các dịch vụ y tế, giáo dục.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Tiếp tục đổi mới cơ chế phân cấp quản lý ngân sách. Thực hiện đồng bộ khoán biên chế và chi phí hành chính ở cấp xã, phường, thị trấn. Nghiên cứu điều chỉnh nâng cao mức khoán chi phí hành chính một cách hợp lý ở tất cả các cấp trong điều kiện cho phép để đáp ứng yêu cầu và khối lượng công việc ngày càng cao. Thí điểm thực hiện cơ chế cấp phát ngân sách trên cơ sở kết quả công việc theo chỉ đạo của Trung ương.
- Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập; chú trọng đổi mới cơ chế tài chính của các cơ sở y tế, giáo dục, đào tạo công lập theo hướng tự chủ, công khai, minh bạch; chuẩn hóa chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục.
- Đổi mới cơ chế quản lý và sử dụng tài sản công thuộc các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, các doanh nghiệp nhà nước 100% vốn nhà nước thuộc Thành phố. Thường xuyên kiểm ra, đánh giá công tác quản lý tài chính đối với các quỹ tài chính nhà nước thuộc Thành phố để nâng cao hiệu quả sử dụng các quỹ tài chính.
- Thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các quy định pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; phòng, chống tham nhũng trong quản lý tài chính công.
3.6. Hiện đại hóa hành chính
Hiện đại hóa hành chính trên cơ sở đổi mới phương thức và lề lối làm việc của cán bộ, công chức, viên chức. Giảm mạnh hội họp và giấy tờ hành chính, mở rộng việc giao ban, họp trực tuyến. Các văn bản, tài liệu chính thức trao đổi giữa các cơ quan hành chính được thực hiện dưới dạng điện tử. Triển khai có hiệu quả áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 trong các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Thành phố. Phát triển đồng bộ và song hành giữa hiện đại hóa công sở và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin – truyền thông trong hoạt động quản lý, điều hành, giải quyết thủ tục hành chính và xây dựng cơ quan điện tử.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Thực hiện các quy định về văn hóa công sở; đề cao kỷ luật, kỷ cương, nâng cao ý thức trách nhiệm phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Cán bộ, công chức thường xuyên sử dụng hệ thống thư điện tử trong công việc.
- Xây dựng mô hình khung hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008 cho các loại hình cơ quan hành chính nhà nước trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp thuộc Thành phố. Tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy định mới; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức của lãnh đạo, công chức các đơn vị về hệ thống quản lý chất lượng; tăng cường kiểm tra, giám sát việc xây dựng, áp dụng và duy trì hệ thống quản lý chất lượng.
- Đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý, điều hành, giải quyết thủ tục hành chính và xây dựng chính quyền điện tử. Bố trí camera giám sát hoạt động giao dịch tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Đầu tư máy móc, trang thiết bị công nghệ thông tin đồng bộ cho UBND cấp xã nhằm thực hiện tốt công tác cải cách hành chính
- Quy hoạch và xây dựng công sở theo hướng tập trung, từng bước hiện đại, có đủ điều kiện, phương tiện làm việc, tạo thuận lợi cho người dân, tổ chức khi đến liên hệ và giải quyết công việc.
4. Các giải pháp chủ yếu
CCHC là công việc khó khăn, phức tạp, đụng chạm đến tư tưởng, thói quen, thậm chí đến cả lợi ích của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức thực thi nhiệm vụ; có nơi, có lúc, có việc vẫn còn tồn tại hậu quả của cơ chế cũ, quan liêu, bao cấp trong tư duy và hành động đã ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả thực hiện công tác CCHC. Chính vì vậy, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu và nhiệm vụ đã đề ra, Thành phố cần thực hiện đồng bộ các giải pháp chủ yếu sau:
- Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự chỉ đạo thực hiện đồng bộ, thống nhất của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành từ Thành phố đến cơ sở đối với công tác CCHC; bảo đảm cho công tác CCHC thực sự là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên và là khâu đột phá của Thành phố; gắn với tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên đối với công tác CCHC; đặc biệt là nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị đối với công tác CCHC. Củng cố, kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo CCHC các cấp. Xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ quan chuyên trách làm công tác CCHC theo hướng ở mỗi ngành, mỗi cấp bố trí bộ phận cán bộ, công chức thường xuyên tham mưu, giúp việc về công tác CCHC. Bố trí đủ biên chế cán bộ, công chức chuyên trách làm việc tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính của UBND cấp xã, UBND cấp huyện, các cơ quan chuyên môn và tương tương trực thuộc Thành phố.
- Có chế độ, chính sách đãi ngộ hợp lý đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trên cơ sở điều kiện, thẩm quyền, khả năng của Thành phố; chú trọng quan tâm đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính của UBND cấp xã, UBND cấp huyện, các cơ quan chuyên môn và tương tương trực thuộc Thành phố.
- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về CCHC. Thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn một số lĩnh vực, cơ quan, đơn vị để chỉ đạo điểm về công tác CCHC. Kết quả thực hiện công tác CCHC của các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức là cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Phát huy vai trò giám sát của HĐND, MTTQ và các đoàn thể nhân dân đối với việc tổ chức thực hiện công tác CCHC tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp thuộc Thành phố. Tiếp tục duy trì và đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra công vụ đối với các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức; kiên quyết xử lý kịp thời, nghiêm khắc đối với các trường hợp sai phạm.
- Tổ chức điều tra xã hội học để đánh giá, nhận xét về trách nhiệm phục vụ của các cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính, trước hết là ở một số lĩnh vực trọng điểm, như: Quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch, kiến trúc, tài nguyên, môi trường, lao động, thương binh và xã hội...Bố trí camera giám sát hoạt động giao dịch tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Coi trọng tiêu chí về kết quả triển khai thực hiện CCHC trong công tác thi đua, khen thưởng và bổ nhiệm cán bộ, công chức, viên chức.
- Tiếp tục đổi mới, nâng cao vai trò, trách nhiệm và chất lượng hoạt động của HĐND và đại biểu HĐND các cấp. Nâng cao chất lượng giám sát của HĐND trong hoạt động CCHC. Tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
- Bảo đảm kinh phí cho việc thực hiện CCHC. Tổ chức nghiên cứu, trao đổi, học tập kinh nghiệm với các địa phương trong và ngoài nước. Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo về CCHC.
Câu 1: Nghĩa vụ của cán bộ công chức ?
Trả lời
Nghĩa vụ của cán bộ công chức được quy định tại điều 8,9,10 Luật Cán bộ công chức:
1. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân
- Trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc và lợi ích quốc gia.
- Tôn trọng nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân.
- Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân.
- Chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
2. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức trong thi hành công vụ
- Thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
- Có ý thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ bí mật nhà nước.
- Chủ động và phối hợp chặt chẽ trong thi hành công vụ; giữ gìn đoàn kết trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
- Bảo vệ, quản lý và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản nhà nước được giao.
- Chấp hành quyết định của cấp trên. Khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật thì phải kịp thời báo cáo bằng văn bản với người ra quyết định; trường hợp người ra quyết định vẫn quyết định việc thi hành thì phải có văn bản và người thi hành phải chấp hành nhưng không chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành, đồng thời báo cáo cấp trên trực tiếp của người ra quyết định. Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
- Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
3. Nghĩa vụ của cán bộ, công chức là người đứng đầu
Ngoài việc thực hiện quy định tại Điều 8 và Điều 9 của Luật này, cán bộ, công chức là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị còn phải thực hiện các nghĩa vụ sau đây:
- Chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị;
- Kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức;
- Tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống quan liêu, tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và chịu trách nhiệm về việc để xảy ra quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong cơ quan, tổ chức, đơn vị;
- Tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về dân chủ cơ sở, văn hóa công sở trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; xử lý kịp thời, nghiêm minh cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý có hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật, có thái độ quan liêu, hách dịch, cửa quyền, gây phiền hà cho công dân;
- Giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức;
- Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Câu 2. (30 điểm - thang điểm 100)
Anh/Chị hãy phân định cán bộ với công chức. Ý nghĩa của việc phân định này.
Đáp án:
Nêu được khái niệm cán bộ (02 điểm):
Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố trược thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Nêu được khái niệm công chức (02 điểm):
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương , cấp tỉnh, huyện; trong cơ quan, đone vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lí của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lí của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
Nêu được khái niệm Cán bộ xã, phường, thị trấn (02 điểm):
(gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kì trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Chỉ ra những điểm chung giữa cán bộ với công chức(12 điểm):
- Là công dân Việt Nam; (02 điểm)
- Trong biên chế; (02 điểm)
- Hưởng lương từ ngân sách nhà nước (trừ công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lí của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật); (02 điểm)
- Giữ một công vụ, nhiệm vụ thường xuyên; (02 điểm)
- Làm việc trong công sở; (02 điểm)
- Được phân định theo cấp hành chính. (02 điểm)
Chỉ ra những điểm khác biệt (06 điểm):
- Khác biệt về cơ cấu hình thành: (02 điểm)
+ Cán bộ: do bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ.
+ Công chức: do tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh.
- Khác biệt về đặc điểm hoạt động: (02 điểm)
+ Cán bộ: Hoạt động gắn với quyền lực chính trị; chịu trách nhiệm chính trị trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.
+ Công chức: hoạt động gắn với quyền lực công; chịu trách nhiệm trước cơ quan, tổ chức có thẩm quyền về việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Khác biệt về thời gian làm việc: (02 điểm)
+ Cán bộ: làm việc theo nhiệm kỳ
+ Công chức: làm việc lâu dài
- Ngoài những điểm khác biệt trên, pháp luật còn quy định công chức làm việc ở cả trong bộ mãy lãnh đạo đơn vị sự nghiệp công lập. (01 điểm)
Nêu được ý nghĩa của việc phân biệt cán bộ với công chức (05 điểm):
- Là căn cứ để quy định cơ chế quản lí phù hợp với từng vị trí, chức danh của cán bộ, công chức ở các cấp đơn vị hành chính. (01 điểm)
- Là căn cứ để quy định tiền lương của cán bộ, công chức. (01 điểm)
- Là căn cứ để quy định trách nhiệm của cán bộ, công chức. (01 điểm)
- Là căn cứ để quy định quyền và nghĩa vụ của cán bộ, công chức. (01 điểm)
- Là căn cứ để quy định các vấn đề về bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức. (01 điểm).
Câu 3. Chất lượng thực thi công vụ của CBCCVC phụ thuộc vào 3 yếu tố:
1. Phụ thuộc vào kiến thức, kỹ năng và thái độ đối với công việc của bản thân cán bộ, công chức, viên chức.
2. Phụ thuộc vào công tác tổ chức, môi trường tổ chức. Đó là sự phân công công việc, tính chất công việc, môi trường làm việc, điều kiện làm việc của CBCCVC.
3. Sự động viên, khuyến khích của người lãnh đạo, quản lý, tạo động lực cho CBCCVC từ chế độ, chính sách đãi ngộ và cơ hội thăng tiến phát triển đối với CBCCVC.
Nội dung IV. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thực thi công vụ:
1. Từng bước đổi mới công tác quản lý CBCCVC. Trước hết là đổi mới trong tuyển dụng CBCCVC. Tổ chức thi tuyển hay xét tuyển phải dựa vào tiêu chí năng lực phù hợp và cạnh tranh một cách khách quan thì mới tìm và tuyển được người giỏi, có tài năng vào công vụ. Những người tham gia tuyển dụng phải công tâm, khách quan và không chịu bất cứ áp lực nào can thiệp vào kết quả tuyển dụng.
2. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCCVC theo hướng hiệu quả, thiết thực. Có 4 nội dung quan trọng cần được chú trọng cải cách:
2.1. Thực hiện đúng quy trình đào tạo: Xác định nhu cầu đào tạo - Lập kế hoạch đào tạo - Tổ chức đào tạo - Đánh giá đào tạo. Xây dựng nội dung chương trình, tài liệu, phương pháp đào tạo theo hướng đổi mới, cập nhật, thực hiện đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD) trên cơ sở năng lực thực tiễn làm việc, chú trọng phát triển các kỹ năng thực thi công vụ.
2.2. Xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn cao, thành thạo về phương pháp đào tạo.
2.3. Xây dựng phát triển một số cơ sở đào tạo CBCC ngang tầm, có đủ các điều kiện để đào tạo, bồi dưỡng, trao đổi giảng viên với các nước trong khu vực và trên thế giới.
2.4. Xây dựng khuôn khổ pháp lý phù hợp, tạo điều kiện tốt cho công tác ĐTBD.
3. Sử dụng CBCCVC hợp lý, hiệu quả.
Từng bước triển khai mỗi vị trí công việc phải có mô tả công việc giúp cho việc tuyển dụng, phân công theo dõi kết quả thực hiện công việc.
Đổi mới công tác đánh giá CBCC hướng tới đánh giá dựa trên kết quả thực thi công vụ.
Xác định vai trò của người đứng đầu, chú trọng vai trò của người thủ trưởng trong phân công, sử dụng, đánh giá và chịu trách nhiệm với kết quả thực hiện công việc của cán bộ, công chức, viên chức.
4. Tạo động lực cho CBCCVC trong thực thi công vụ. Thực hiện đổi mới công tác thi đua khen thưởng, các chính sách về lương và đãi ngộ.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- tai_lieu_on_tap_mon_kien_thuc_chung_2014_26_29_6_9413.doc