Soạn thảo cho Viện xã hội mở (Open Society Institute)
với sự hợp tác của
Trung tâm quốc tế về luật phi lợi nhuận (ICNL)
Tác giả
Leon E.Irish
Robert Kushen
Karla W.Simon
với sự giúp đỡ của các cán bộ Trung tâm Quốc tế về Luật Phi lợi nhuận (ICNL)
Viện Xã hội Mở
New York
Biên dịch: Hội trợ giúp người tàn tật Việt Nam (VNAH). Email: vnah3@vnn.vn
1
Leon E. Irish, Luật sư, Trường đại học Michigan 1964, Tiến sỹ , trường Đại học Oxford 1973,
là đồng sáng lập viên của Trung tâm quốc tế về luật phi lợi nhuận và là chủ bút của tờ
International Journal of Civil Society Law.
Robert Kushen, Luật sư, Trường Đại học Columbia 1989, đã từng là phó giám đốc của Viện
Xã hội Mở. Hiện tại, ông là tư vấn cho Viện Xã hội Mở
Karla W. Simon, Luật sư, Trường đại học Duke 1972, Bằng LL.M., Trường đại học New York
1976, hiện đang là giáo sư của trường đại học Catholic University of America và là đồng giám
đốc của Trung Tâm phát triển xã hội quốc tế, trường đại học Catholic University of America.
Bà cũng là người đồng sáng lập và là cựu chủ tịch của Trung tâm quốc tế về luật phi lợi nhuận
và là tổng biên tập của tờ International Journal of Civil Society Law.
Trung tâm quốc tế về luật phi lợi nhuận là một tổ chức phi lợi nhuận, hỗ trợ và giúp đỡ sự phát
triẻn của xã hội dân sự và quyền tự do về hội. ICNL giúp đỡ quá trình hình thành và phát triển
các hệ thống luật nhằm cho phép, phát triển và duy trì các tổ chức tự nguyện, độc lập, phi lợi
nhuận trên toàn thế giới. Địa chỉ mạng www.icnl.org
Viện xã hội Mở là một quĩ hoạt động tư và cấp dự án, nhằm giúp cho các chính sách công
cộng phát triển xã hội dan chủ, quyền con gnười, cải tổ luật pháp và xã hội. Ở cấp độ trong
nước, Viện đã tiến hành một số họat động nhằm hỗ trợ việc thi hành luật, giáo dục, y tế cộng
đồng và truyền thông độc lập. OSI cũng tạo ra một mạng lưới các tổ chứuc khác trong và ngoài
nước trong các vấn đề như chống tham nhũng và vi phạm các quyền của công dân. OSI được
thành lập năm 1993 do một nhà đầu tư và cũng là nhà hảo tâm, ông George Soros, với mục
đích hỗ trợ các quỹ của ông ở Đông và Trung Âu và khối Liên Xô cũ. Những quĩ này được bắt
đầu thành lập năm 1984 để giúp các nước nói trên trong quá trình chuyển giao. OSI đã mở
rộng các hoạt động của hệ thống các qũy Soros sang các khu vực khác trên thế giới, nơi có sự
chuyển dịch sang thể chế dân chủ. Hệ thống của quỹ Soros hoạt động trên 60 nước trên thế
giới, bao gồm cả ở Hoa Kỳ. Địa chỉ mạng: www.soros.org
2
Bản quyền ©2004 do Viện Xã hội Mở
Ấn bản đầu tiên vào năm 1997. Các quyền về tác giả được áp dụng
Xuất bản bởi Viện Xã Hội Mở
400 West 59th Street
New York, NY 10019 USA
www.soros.org
Khi không có sự xin phép từ Viện Xã hội mở, không một phần nào của ấn phẩm này có thể
được sử dụng, lưu giữ hay chuyển thành các dạng khác
Phân phối bởi
Xưởng in trường Đại học Trung Âu
Nador utca 11, H-1051 Budapest, Hungary
E-mail: ceupress@ceu.hu
Website: www.ceupress.org
400 West 59th Street, New York, NY 10019 USA
Tel: 212.547.6932
Fax: 212.548.4607
E-mail: mgreenwald@sorosny.org
Các số liệu trong Cataloge của Thư viện quốc gia
Guidelines for laws affecting civic organizations / prepared for the Open Society Institute in
cooperation with the International Center for Not-for-Profit Law by Leon E. Irish, Robert
Kushen, Karla W. Simon; with the assistance of the staff of the International Center for Notfor-
Profit Law.—2nd ed., rev. and enl.
p. cm.
Includes bibliographical references.
ISBN 1-891385-31-3 (pbk.)
1. Nonprofit organizations—Law and legislation. 2. Associations, institutions, etc.—Law and
legislation. I. Irish, Leon E. II. Kushen, Robert. III. Simon, Karla W. IV. Open Society
Institute.
V. International Center for Not-for-Profit Law.
K652.G85 2004
346'.064—dc22
2003070240
Thiết kế bìa: Jeanne Criscola | Criscola Design
In ở Hoa Kỳ, do Công ty Herlin Press, Inc.
Ảnh trang bìa do Robert Lisak
93 trang |
Chia sẻ: tlsuongmuoi | Lượt xem: 2139 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tài liệu hướng dẫn về luật liên quan đến các tổ chức dân sự, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
a Tòa án Thứ Nhất có thể ủy quyền cho những người có yêu cầu tổ
chức một cuộc họp và có thể can thiệp vào việc bổ nhiệm người làm chủ tọa cuộc những cuộc họp như
vậy ” Luật dân sự, chương 4, § 96.
72 Nam Phi đã đưa danh bạ của mình lên mạng internet, tại địa chỉ
Danh bạ trực tuyến này có tên, địa chỉ, mã số đăng ký, ngày đăng ký và ngày xóa sổ, giải tán nếu có của
tổ chức dân sự. Danh bạ trực tuyến này giúp giám đốc của các tổ chức phi lợi nhuận thực hiện được
nghĩa vụ pháp lý của mình là phải công bố danh bạ và tên của tất cả các tổ chức đã được loại bỏ khỏi
danh bạ từ các năm trước “trong Công báo và tối thiểu, đây cũng là một cách truyền thông rộng.” Xem
thêm Luật về các tổ chức phi lợi nhuận, số 71, quyển 340, số 18487, chương 2, § 24(7) (3 tháng 12,
1997). Nước Cộng hòa Czech và một số các nước khác thuộc Đông và Trung Âu cũng đã đưa các danh
bạ của mình lên mạng internet. Để xem danh bạ của nước Cộng hòa Czech Republic, vào trang
73 Luật của Macedonia có qui định một hệ thống như vậy. “ Các tổ chức công dân và quĩ được ghi tên
vào trong danh bạ do tòa án chính ở địa phương mà tổ chức hay quĩ đó có trụ sở.”, theo Luật về các Hội
công dân và Quĩ của Cộng hòa Macedonia, IV, điều 43 (25 tháng 6, 1998). Thêm nữa, Tòa án chính
Skopje có giữ một bản danh bạ chủ cho toàn quốc, theo tác phẩm nói trên, điều 51.
74 Luật ở Palestine qui định “Hai hoặc nhiều hơn các tổ chức hay hội có thể hợp lại, mà không có định
kiến nào về quyền của các bên khác đối với mỗi hội hay tổ chức trước khi có sát nhập.” theo Luật về
các hội từ thiện và các tổ chức cộng đồng, chương 6, điều 26 (1) (2000).
75 75. Xem thêm Luật về mô hình chỉnh sửa của các công ti phi lợi nhuận, chương 14, § 1 4.03 (Hội luật
gia Hoa Kỳ American Bar Association, 1988).
76 76. Ví dụ, luật của nước Cộng hòa Yemen yêu cầu chính phủ, trước khi tuyên bố giải thể, cần báo cho
các “ hội và các quĩ biết trong vòng 6 tháng để có thể giải quyết các vi phạm .” Luật về Hội và Quĩ của
Cộng hòa Yemen , Luật số (1) cho năm 2001, chương 4, § I, điều 44 (2).
77 Mặc dù các qui định được đề cập trong phần này có thể được áp dụng mà không phân biệt tổ chức
dân sự nhận được trợ cấp của nhà nước, các quyên góp của công chúng hay các khoản lợi về thuế khác,
nếu các trường hợp kể trên đều không áp dụng, việc phân chia giữa các thành viên có thể được .
78 Xem thêm, ví dụ, Luật nước Cộng hòa Indonesia, số 16 năm 2001, Các quĩ có liên quan, chương 2,
điều 17 (2001).
74
79 Các thành viên, các nhân viên và thành viên của ban quản trị, hay nói cách khác, những người cần
hiểu được sự hạn chế về mặt pháp lý trên, có trách nhiệm xem xét lại các văn bản quản lý tổ chức
nhưng không cần thiết phải là những chuyên gia về luật.
80 Qui định về số lượng các giám đốc tổi thiểu khi thành lập tổ chức nên ở mức thấp để không gây khó
khăn cho các tổ chức dân sự mới thành, nhưng cũng hợp lý nếu qui định, một tổ chức, khi lớn đến mức
nào đó cần có một ban quản lý lớn hơn
81 Trong một quyết định bất thường, Tòa lập hiến của Croatia qui định rằng quyền tự do về hội cũng
bao gồm quyền tự do của những người sáng lập điều hành các công việc quản trị nội bộ của hội. Tòa án
đã làm ngược lại điều § 11.3 của Luật về Hội Croatia, trong đó có nêu một số vấn đề mà các văn bản
nội bộ của một hội phải đề cập. Điều luật này qui định rằng các vấn đề trên nên để các người sáng lập
quyết định hoặc sẽ được đề cập trong các luật khác, theo Quyết định của Tòa lập hiến Croatia vào 3
tháng 2 năm 2000, trong Công báo số 20 (16 tháng 2, 2000) Xem thêm Dragan Golubovic, Tòa lập
hiến Croatia dập ngược lại một số điều khoản trong luật về Hội, 2 Int’l J. Not-for-Profit L. 3 (tháng 3,
2000), có thể tham khảo tại:
82 Điều này, kể cả trong khối phi lợi nhuận, được coi như là “ nguyên tắc đánh giá của công việc”.
Nguyên tắc này bảo vệ các giám đốc trong quá trình điều hành, không bị chịu trách nhiệm cho các
quyết định đã đưa ra sau khi đã có cân nhắc hợp lý và động cơ của quyết định là nhằm mục đích tốt, cho
dù các quyết định đó sau này có thể trở nên bất lợi đối với tổ chức. Luật của Ôxtrâylia qui định rằng
giám đốc hay các nhân viên sẽ được coi là hoàn thành nhiệm vụ, miễn là anh ta (1) đã ra quyết định và
tin tưởng rằng quyết định nhằm phục vụ một mục đích tốt, (2) không có các tư lợi cá nhân khi quyết
định các vấn đề đó, (3) đã cân nhắc về tính chủ quan trong quyết định của mình và đánh giá là quyết
định của mình là hợp lý, và (4) tin tưởng có cơ sở rằng các đánh giá này là vì lợi ích tốt nhất có thể cho
tổ chức. Luật có qui định thêm rằng yếu tố tin tưởng có cơ sở sẽ được coi là thỏa mãn, trừ phi không ai
ở vị trí của người này có thể tin tưởng một điều như vậy”. Theo Cộng đồng chung Ôxtrâylia, Điều luật
về chương trình cải tổ Doanh nghiệp và kinh tế năm 1999, phụ chương. I, chương 2D, § 180(2).
83 Xem thêm thảo luận chung về các nguyên tắc luật pháp áp dụng cho các thành viên của ban quản trị,
trong tác phẩm của Thomas Silk, Các vụ xì căng đan của doanh nghiệp và quản lý nội bộ của các
TCPCP ở Hoa Kỳ, 1 Intl J. of Civ. Soc. L. 19 (Tháng 7, 2003), có thể tham khảo thêm tại:
84 Một ví dụ cực đoan về những người được uỷ thác không làm tròn trách nhiệm nằm trong hồ sơ vụ
Kona Enters và Giáo chủ bất động sản. Chưởng lý của nhà nước đã can thiệp và yêu cầu toà chuyên
trách xử về thủ tục di chúc bổ nhiệm người được uỷ thác mới, theo Kona Enters và Giáo chủ bất động
sản, 51 F. Supp. 2d 1048 (D. Haw. 1998), aff’d, 179 F. 3d 767 (bản thứ 9, 1999). Xem thêm Randall
Roth, Tổng quan về cuộc tranh cãi của Giáo chủ bất động sản, 1 Int’l J. of Not-For-Profit L. 2 (Tháng
12, 1998), có thể tham khảo tại:
85 Ví dụ, luật của Albania qui định rằng “ không được phép có sự mâu thuẫn về lợi ích giữa một tổ chức
phi lợi nhuận với một thành viên chịu trách nhiệm ra quyết định hoặc ở quan thực thi hoặc các nhân
viên của tổ chức.” Theo, Luật về các tổ chức phi lợi nhuận của nước Cộng Hoà Albania, Luật số 8788,
chương 5, điều 26 (7 tháng 5, 2001). Một tổ chức có thể được phép lên toà án để đòi bồi thường về
những thiệt hại có thể gây ra từ sự mâu thuẫn trên, theo tác phẩm đã trích ở trên, điều 27.
86 Xem thêm Stern và trường đạo tạo quốc gia Lucy Webb Hayes về trợ tế và Truyền đạo, 381 F. Supp.
1003 (D. D.C. 1974). Ở đây có trích dẫn một ví dụ về sự vi phạm trắng trợn nguyên tắc này. Đây là vụ
75
kiện điển hình trong vấn đề chung về trách nhiệm và nghĩa vụ của những người được uỷ thác từ thiện ở
Hoa Kỳ.
87 Các nhân viên làm công ăn lương quan tâm nhất đến việc tiền lương đến tay mình trong khi các giám
đốc của một tổ chức có trách nhiệm hành động vì lợi ích chung của tổ chức. Bởi vì có sự mâu thuẫn lợi
ích tiềm năng, sẽ là hợp lý nếu nghiêm cấm nhân viên được trả lương của một tổ chức nắm giữ chức vụ
trong ban giám đốc của chính tổ chức đó. Ngoài ra, các nhân viên trong ban giám đốc (ví dụ như tổng
giám đốc điều hành) có thể sẽ được yêu cầu trở thành thành viên không có quyền bỏ phiếu và sẽ không
được phép đưa ra các quyết định có liên quan đến bồi thường, trợ cấp cho chính mình.
88 Ví dụ, bồi thường được trả cho các thành viên của ban giám đốc của một quĩ cho tài trợ lớn khi họ
phải tham gia nhiều các cuộc họp hàng tháng và tốn nhiều thời gian chuẩn bị cho việc chuẩn bị và xem
xét tài liệu
89 Quốc hội Hoa kỳ khi thông qua luật về các khoản phạt tài chính đối với các giao dịch "có hời" bao
gồm cả việc trả những khoản tiền lương cao bất thường cho các nhân viên của tổ chức dân sự. Nước
này không qui định một mức lương cố định. Xem thêm 26 Quốc hội Hoa Kỳ § 4958 (2000).
90 Ở Hoa kỳ, Luật về doanh thu nội bộ có qui định các khoản thuế đặc biệt khi một giao dịch giữa các cá
nhân được coi là "không đủ tiêu chuẩn" và một tổ chức phi lợi nhuận tạo ra khoản hời cho cá nhân đó.
Những bất lợi này được gọi là "các giao dịch có hời đặc biệt" và những cá nhân hoặc bất kỳ người quản
lý nào của tổ chức mà có liên quan đến giao dịch đó sẽ phải chịu thuế.
91 Ví dụ, Luật về doanh thu nội bộ của Hoa Kỳ, 26 Quốc Hội Hoa Kỳ, § 4941 (2000), nghiêm cấm một
" quĩ tư nhân" tham gia vào các hoạt động được liệt kê dưới dạng 'tự thương thảo- tự mua bán' giữa các
tổ chức và các 'cá nhân không đủ tiêu chuẩn' bao gồm các nhân viên, các thành viên của ban giám đốc,
những nhà tài trợ chính, vân vân. Trong phần này, từ "tự thương thảo- tự mua bán" có nghĩa là mọi hình
thức, trực tiếp hay gián tiếp • bán, trao đổi hay cho thuê tài sản giữa một quĩ tư nhân và một cá nhân '
không đủ tiêu chuẩn' ; • cho vay tiền hay các hoạt động tín dụng khác giữa một quĩ tư nhân và một cá
nhân không đủ tiêu chuẩn; • cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc trang thiết bị giữa một quĩ tư nhân và một
cá nhân không đủ tiêu chuẩn; • trả tiền bồi thường hoặc trả tiền, hoặc bồi hoàn số tiền đã tiêu từ một quĩ
tư nhân cho một cá nhân không đủ tiêu chuẩn; • các cá nhân không đủ tư cách được chuyển giao hoặc
sử dụng hoặc được dùng các thu nhập và tài sản của quĩ vì lợi ích của cá nhân đó; và • cam kết giữ một
tổ chức tư nhân về việc trả tiền hoặc giao các tài sản khác cho các cán bộ nhà nước (như đã được định
nghĩa trong phần 4946[c]), tuy thế không bao gồm việc thuê những cá nhân đã không còn làm việc cho
chính phủ được ít nhất 90 ngày.
Những qui định trên được củng cố bằng hệ thống thuế môn bài hai tầng. Trong một ví dụ khác, điều
20(6)(c) của luật của Ba Lan về " các hoạt động công ích và tình nguyện" năm 2003 đã đưa ra một qui
định về những khoản lương mà một cá nhân hay một nhân viên của một 'tổ chức công ích" có thể nhận
là gấp đôi lương bình quân quốc gia. Nhiều tổ chức dân sự của Ba Lan không muốn xin tư cách pháp lý
là một tổ chức công ích vì giới hạn quá thấp và không thực tế này.
92 Theo luật của Nhật Bản, các điều lệ về hội của một tổ chức dân sự phải qui định cách thức giải thể.
Bất kỳ tài sản nào còn lại được chuyển giao cho một tổ chứuc dân sự khác phải được ghi cụ thể trong
điều lệ thành lập hội. Nếu không có các điều khoản đó trong điều lệ, người chủ họ nếu được đồng ý của
cơ quan chính quyền giám sát tổ chức, sẽ được quyền chuyển giao các tài sản đó cho một tổ chức dân
sự khác hạơc cho chính quyền. Theo Luật nhằm phát triển các hoạt động phi lợi nhuận cụ thể, chương
2, điều 32 (25 tháng 3, 1998) [sau đây gọi tắt là luật phi lợi nhuận Nhật Bản], có thể tải về từ trang:
Luật của Nigeria qui định: “nếu
trong trường hợp bất lợi hoặc giải thể của một hội, những gì còn lại sau khi đã thanh toán các khoản nợ
76
và trách nhiệm, mọi tài sản còn lại sẽ không được trả hoặc phân chia cho các thành viên của hội, mà sẽ
được tặng hoặc chuyển cho một đơn vị khác có cùng mục đích với. Quyết định đơn vị nào sẽ được tiếp
nhận tài sản sẽ do các thành viên của hội quyết định trước khi giải thể hoặc vào thời điểm giải thể.”
Theo Luật về các vấn đề liên quan đến công ti và các đối tác của Cộng hòa liên bang Nigeria, phần
XVIII, chương 59, phần. C, § 691(4) (1990).
93 Mỗi nước sử dụng một thuật ngữ khác nhau khi đề cập đến khái niệm lợi ích công. Ví dụ, luật của
Đức gọi là “các tổ chức phục vụ tiện ích công cộng” (Gemeinnueztigkeit). Tương tự, ở Pháp, một số tổ
chức được gọi là “tiện ích công” (d’utilité publique). Ở một số nước có hệ thống luật thành văn (civil
law), người ta nói nhiều đến các hoạt động "từ thiện", dù cho khái niệm từ thiện là một khái niêm luật
trong hệ thống án luật (common law), thường thấy ở các nước như Anglo-Mỹ. Khái niệm từ thiện trong
hệ thống án luật, tuy vậy, có hạn chế đối với các hoạt động chính sách công và điều này thường không
phù hợp với các qui định truyền thống của hệ thống luật dân sự. Cuốn Hướng dẫn này dùng thuật ngữ
“từ thiện” như là một từ thay thế cho thuật ngữ rộng hơn- “lợi ích công", để phân biệt giữa các hoạt
động chỉ chủ yếu ảnh hưởng đến công chúng trong lĩnh vực sức khỏe, văn hóa, phúc lợi xã hội và
những hoạt động tương tự.
94 Trong nghĩa này, cần thiết phải phân biệt giữa "mục đích" và "hoạt động". Hoạt động bao gồm tất cả
các hành vi để đạt được một mục tiêu hay mục đích. Một tổ chức có thể được coi là một tổ chức lợi ích
công nếu các mục đích của nó- các mục tiêu hay—có phù hợp với các định nghĩa về các lợi ích công và
các hoạt động chủ yếu hoặc duy nhất của nó là để đạt được các mục đích trên.
95 95. Xem Đảng Liên minh cộng sản, supra note 26 và các phần bình còm theo.
96 Ở một số nước có hệ thống án luật, một tổ chức công ích không được phép coi các hoạt động vận
động hành lang là mục tiêu của mình, nhưng có thể tham gia vào các hoạt động vân động hành lang nếu
nó giúp cho việc thực hiện các mục đích được phép của tổ chức. Thêm nữa, kể cả khi các tổ chức công
ích không được phép tham gia vào các hoạt động "vận động phòng thủ”—nghĩa là các hoạt động cần
thiết để duy trì vị trí và lợi ích của tổ chức.
97 Ở Hoa Kỳ, một tổ chức không đủ tiêu chuẩn để được miễn thuế hoặc giảm thuế cho các đóng góp từ
thiện nếu tổ chức đó "tham gia hoặc can thiệp (bao gồm việc xuất bản và phân phát các tuyên bố của
mình) hay các chiến dịch chính trị thay mặt (hoặc chống đối) bất kỳ một đối thủ nào cho một chức vụ
trong cơ quan nhà nước.” , theo 26 Quốc Hội Hoa Kỳ. § 501 (c)(3) (2000). Mặc khác, một tổ chức phúc
lợi xã hội" có thể được miễn thuế (nhưng những người tài trợ không được giảm thuế) theo điều 26 Quốc
Hội Hoa Kỳ. § 501 (c)(4) kể cả khi tổ chức đó sử dụng một khoản tiền lớn vào việc vận động hành lang.
Xem 26 C.F.R. § 1.501 (c)(4)-1(ii) (2003). Luật của Hoa Kỳ cho phép các tổ chức từ thiện trong điều a
§ 501 (c)(3) có thể kiểm soát các tổ chức phúc lợi xã hội trong điều § 501 (c)(4), miễn là các tổ chức có
sổ sách và hồ sơ riêng biệt. Các tổ chức từ thiện trong điều a § 501 (c)(3) có thể xem xét các thủ tục về
tổ chức có liên quan đến vị trí pháp luật của họ và đồng thời duy trì các hoạt động kiểm soát nội bộ
trong phạm vi để giữ những nguồn tài chính của họ tách biệt. Để xem thêm phần thảo luận về vấn đề tự
do thể hiện như trong hệ thống quản lý của Hoa Kỳ đã ghi, xem thêm cuốn Regan v. taxation with
representation of Washington, Inc., 461 U.S. 540, 553 (1983) (do Blackmun, tổng hợp).
98 Mặc khác, một số nước theo hệ thống luật dân sự có hạn chế về số lượng tiền các tổ chức công ích có
thể tham gia và vẫn được nhận các ưu đãi thuế và các ưu đãi khác. Như ở Pháp, xem Caroline Newman,
Các thay đổi cho Qui định thuế ảnh hưởng đến việc đánh thuế các tổ chức Phi chính phủ, , 5 Int’l J.
Not-for Profit L., có thể tải từ trang:
77
99 Hoa Kỳ đã có các yêu cầu cụ thể mà một công ty luật công ích phải đáp ứng. Xem thêm Rev. Proc.
92-59, 1992-2 C.B. 411.
100 Ví dụ, luật về các tổ chức phi lợi nhuận của Nhật Bản qui định rằng ‘một công ti phi lợi nhuận cụ
thể’ không tham gia vào các hoạt động ‘đề cử, ủng hộ hay phản đối một ứng cử viên (bao gồm cả ứng
cử viên tiềm năng) cho một văn phòng nhà nước, cho một người trong văn phòng nhà nước, hay một
đảng chính .” Theo Luật phi lợi nhuận Nhật Bản, trong văn bản đã đề cập trong chú thích 92, chương
1, điều 2(ii)(b) & (c).
101 Một số nước đã có giới hạn rõ ràng về một số hoạt động về mặt chính sách công cộng có tính chất
tương tự như các hoạt động của các đảng chính trị. Điều 9 của Luật của nước Lithuania về Từ thiện và
các quĩ tài trợ nghiêm cấm việc quĩ “tham gia các hoạt động chính trị, tài trợ các đảng phái hay các tổ
chức chính trị .” Theo Luật của nước Lithuania về Từ thiện và các quĩ tài trợ, điều 9 (14 tháng 3,
1996). Luật của Macedonian qui định rằng các hội và quĩ ‘không được tổ chức các hoạt động chính trị
hay sử dụng tài sản và đất đai của hội và quĩ vào việc thực thi các mục tiêu của các tổ chức chính .” Ở
phần tiếp, luật có đưa ra các định nghĩa về ‘hoạt động chính trị’, được hiểu như là “sự tham gia trực tiếp
vào một cuộc tranh cử hay gây quĩ cho một chiến dịch tranh cử và tài trợ về mặt tài chính cho các đảng
phái chính trị.” Theo Luật về các tổ chức công dân và quĩ của Cộng hòa Macedonia, Luật số 31/98,
chương 1, điều. 3 ( 25 tháng 6, 1998). Ở Ba Lan, các hội có thể tham gia vào các qui trình chính trị, bao
gồm cả việc ủng hộ các ứng cử viên và vận động hành lang cho các luật. Theo Luật về các hội của
Cộng hòa Ba Lan, chương 1, điều 1(3), (7 tháng 4 năm 1989) (“Các hội có quyền phát biểu ý kiến của
mình về các vấn đề công.”)
102 Một tiêu chuẩn mơ hồ hơn được dùng ở Nhật bản : “một công ti phi lợi nhuận cụ thể có thể tham gia
vào các hoạt động có tạo lợi nhuận. . . để dùng vào các hoạt động phi lợi nhuận cụ thể của công ti đó,
trong chừng mực mà các hoạt động gây lợi nhuận trên không ảnh hưởng đến các hoạt động có liên quan
đến các hoạt động phi lợi nhuận cụ thể.” Theo Luật về các tổ chức PLN của Nhật Bản, xem tác phẩm đã
đề cập trong chú thích 92, chương 2, điều 5(1). Không có phép thử nào được dùng để quyết định xem
khi nào các hoạt động tạo ra thu nhập ảnh hưởng đến các hoạt động không vì lợi nhuận. Các tiêu chuẩn
mơ hồ, chung chung có thể tạo ra sự linh hoạt nhưng việc vận dụng các tiêu chuẩn này vừa khó và vừa
không lường trước được.
103 Một cách khác là tập trong vào vấn đề liệu một tổ chức có cạnh tranh với các tổ chức trong khối vì
lợi nhuận theo “các tiêu chuẩn thương mại” hay không. Xem thêm, ví dụ, Các luật của Pháp và Nam
Phi, các nước này dùng khối tư nhân là phép thử, xem thêm chú thích ở trên 143.
104 Xem thêm Một cục doanh nghiệp tốt hơn và Hoa Kỳ , 326 U.S. 279 (1945).
105 Tương tự, tổ chức MBO dùng các hoạt động kinh tế để theo đuổi các mục đích tương hỗ không nên
bị tước bỏ quyền là một tổ chức dân sự kể cả khi các hoạt động đó chiếm là chủ yếu của tổ chức. Ví dụ,
một tổ chức nghề nghiệp có thể thu lệ phí đối với các chương trình phát triển nghề nghiệp mà tổ chức
thực. Đây là một họat động kinh tế phục vụ cho một mục đích tương hỗ. Tuy thế nếu lợi nhuận được
phân chia, tổ chức này nên bị tước quyền là một tổ chức dân sự.
106 Các quĩ từ thiện trong hệ thống luật thành văn và các quĩ phục ụ lợi ích công cộng trong hệ thống
luật án lệ là các tổ chức không có hội viên mà cung cấp trợ cấp về tài chính cho các hoạt động phục vụ
công chúng, các hoạt động này thường do một bên khác thực hiện, các quĩ lấy tiền từ thu nhập từ tài
sản có sẵn của mình, thường là do thừa kế vĩnh viễn. Các quĩ này khi hoạt động sẽ bị hao mòn dần hết
tài sản của mình nếu như không được phép đầu tư và thu lợi nhuận từ tài sản ban đầu.
78
107 Ví dụ, nếu Quĩ Fondation de France cấp tiền cho một tổ chức dân sự để dạy các kỹ năng máy tính
cho các trẻ em ở một nước phát triển. Đây không phải là một hoạt động kinh tế, nhưng nếu quĩ cấp tiến
cho một tổ chức để thiết kế lại hệ thống máy tính của mình thì đó lại là một hoạt động kinh tế.
108 Ở Anh và xứ Wales, một hoạt động từ thiện có thể bao gồm một hoạt động kinh doanh nhưng chỉ
được phép thực hiện gián tiếp, thông qua một tổ chức con. Xem thêm các thông tin về các hoạt động từ
thiện thiết lập tổ chức con để tiến hành các hoạt động kinh tế như thế nào trong Ủy ban Từ thiện về các
hoạt động thương mại của các tổ chức từ thiện, trên trang điện tử:
commission.gov.uk/publications/cc35.asp. Ở Ba Lan, một quĩ có thể tham gia vào các hoạt động kinh
doanh, buôn bán một cách trực tiếp. Luật về quĩ của Cộng hòa Ba Lan, điều 5(5), có thể tham khảo
thêm tại : Ở cả hai nước trên đều
không tính thuế đối với các lợi nhuận được dùng cho các mục đích từ thiện của tổ chức. Ở Pháp, ngược
lại, một quĩ không thể trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia các hoạt động thương mại hoặc kinh doanh, vì
thế thuế không phải là vấn đề. Ở Anh và Wales, tất cả các lợi nhuận thu được từ các tổ chức con có
nhiệm vụ kinh doanh, thương mại có thể chuyển lại cho tổ chức mẹ mà không bị tính thuế. Theo Luật
về thuế thu nhập và thuế doanh nghiệp năm 1988 của Anh quốc , phần. VIII, §340(2)(3) (1988) [sau
đây gọi tắt là : luật về thuế của Anh].
109 Tín dụng vi mô không phải là một hình thức kinh doanh vì lợi nhuận (hoặc cũng không là một hình
thức kinh doanh có lãi). Vốn vay thường từ các tổ chức tài trợ và các thu nhập từ hoạt động của lọai
hình này thường không đủ để trang trải các chi phí.
110 Vì thế, các tổ chức tín dụng nhỏ không nên buộc phải theo các qui định về cấp phép như các đơn vị
tài chính vì lợi nhuận khác. Xem thêm Thư viện ảo về tín dụng nhỏ tại trang điện tử:
111 Xem thêm, ví dụ, Luật thuế thu nhập của Cộng hòa Nam Phí, chương 2, phần I, § 30(1)(c)(ii) (1962),
có trên trang điện từ:
112 112. Mặc dù không cần thiết phải có các điều khoản đặc biệt về vấn đề này trong các luật về các tổ
chứu dân sự, một số nước thấy việc này là cần thiết. Ví dụ, trong luật của Albania, “khi tiến hành một
hoạt động cần phải có giấy phép hoặc phải được đồng ý, tổ chức phi lợi nhuận sẽ nộp đơn yêu cầu cơ
quan có thẩm quyền. Cơ quan này to the competent organ, which, after determining that it fulfills all
the criteria and the relevant legal procedures, gives it the respective license or permission.” Law No.
8788 on Non-Profit Organizations of the Republic of Albania, ch. 7, art. 34 (May 7, 2001).
113 Luật của Romania khuyến khích tài trợ cho các hoạt động phi lợi nhuận thông qua việc trợ cấp các
khoản miễn thuế. Những người hưởng lợi chỉ có thể thông báo với công chúng về việc tài trợ bằng cách
dùng tên, thương hiệu kinh doanh hoặc hình ảnh đại diện của nhà tài trợ. Cả người hưởng lợi và nhà tài
trợ không được tham gia vào các hoạt động quảng cáo thương mại trong khi tài trợ. Theo Luật về tài trợ
và quyên góp của Cộng hòa Romania, điều 10(1) & 10 (3) (1994, sửa đổi năm 1998).
114 Thuật ngữ “gây quĩ công cộng” thường dùng để chỉ việc kêu gọi sự quyên góp bằng tiền và hiện vật
cho các tổ chức dân sự từ công chúng nói chung. Các phương pháp có thể bao gồm bán vé số,
marketing qua điện thoại, đến từng nhà , kêu gọi quyên góp từ người đi đường, qua thư, qua kêu gọi
trên vô tuyến, đài, và các sự kiện tương tự. Việc kêu gọi sự quyên góp từ những cá nhân hay tổ chức
định trước không được coi là gây quĩ công cộng.
79
115 Những hạn chế trong qui định về gây quĩ ở Hoa Kỳ là kết quả của Bản chỉnh sửa Hiến pháp lần thứ
nhất để đảm bảo quyền tự do về ngôn luận. Xem thêm Errol Copilevitz, Vai trò lịch sử của Bản chính
sửa hiến pháp lần một đối với các hoạt động kêu gọi từ , 27 Stetson L. Rev. 457 (1997). Xem thêm về
các phát triển chung trong cuốn Luật- Các công ti phi lợi nhuận, 105 Harv. L. Rev. 1578 (1992).
116 Về phần miêu tả một hệ thống công bố thông tin hiệu quả, mang tính tự kiểm soát, xem thêm Wino
van Veen, Tự kiểm soát và giám sát trong các tổ chức gây quĩ của Hà Lan: Cơ quan gây quĩ trung ương
(CBF) (1996) (phần bản thảo chưa được xuất bản, nguồn từ tác giả).
117 Xem thêm chú thích 121.
118 xem thêm, ví dụ ấn phẩm đã dẫn trong chú thích 124; điều 43 của Luật về Hội và Quĩ của nước
Yemen (2001).
119 Phép thử này không phải là không tích cực, tuy thế, một số nước trong giai đoạn chuyển đổi thường
xuyên áp dụng các yêu cầu cả hai loại hình tổ chức MBO và PBO (báo cáo nhiều và tạo thành gánh
nặng cho các tổ chức.
120 Một “ban tài chính” của ban giám đốc được thiết lập để hỗ trợ và cố vấn cho ban giám đốc (ví dụ
bằng cách xem xét các báo cáo của những kiểm toán viên được tổ chức thuê), và không nên nhầm lẫn
nhiệm vụ của ban này với " ban kiểm toán", đơn vị chịu trách nhiệm giám thị và điều tra các hoạt động
và tài chính của một tổ chức và báo cáo ít nhất là một lần hàng năm lên ban giám đốc về việc tổ chức có
tuân thủ các luật của nhà nước, các qui định của tổ chức, hiến chương hay không, vân vân…
121 Cuốn Các qui định về kế toán mới được dùng gần đây cho các tổ chức dân sự bao gồm GAAP FER
của Thụy Sỹ 21 – Rechnungslegung für gemeinnützige, soziale Non-profit-Organisationen, có thể tham
khảo thêm tại : Cuốn sách bởiViện kế toán viên
đặc quyền của Ấn Độ (The Institute of Chartered Accountants of India), Hướng dẫn kỹ thuật về kế toán
và kiểm toán cho các tổ chức phi lợi nhuận, tập trung vào việc áp dụng các tiêu chuẩn hiện thời về kế
toán và kiểm toán cho các tổ chức phi chính lợi nhuận đồng thời có các biểu mẫu minh họa về báo cáo
tài chính và báo cáo kiểm toán của các tổ chức phi lợi nhuận. Xem thêm,
122 Phái đoàn của Liên hiệp quốc tại Kosovo (UNMIK) quyết định không yêu cầu các báo cáo tài chính
được kiểm toán bởi các tổ chức dân sự ngay sau khi chuyển giao vì lo ngại không có đủ những kiểm
toán viên đủ trình độ và độc lập. Xem thêm UNMIK, Hướng dẫn quản lý số 2002/9, §1 (29 tháng 3,
2002). Tuy nhiên, đây không phải là một tình huống phổ biến vì có rất nhiều các kế toán được dạy trong
các trường đại học hiện đại trên toàn thế giới
123 Ở Anh, một điều tra về quản lý nội bộ được tiến hành cho Liên đoàn quốc gia của các hội về nhà ở
kết luật rằng "tác động của tính giải trình trách nhiệm trong cơ cấu của các thành viên thường là không
thực tế…” Xem thêm Lawrence Holden, Từ thiện và quản lý: một nghiên cứu về sự tiến hóa, 4 Nhìn lại
về luật từ thiện và thực tiễn thực hiện 27, 39 (1996).Tham khảo thêm Một thế giới tín nhiệm và quyền
lực không có tính giải trình, có trên trang:
(“Một kết luận rõ ràng từ
nghiên cứu này là chỉ có một số lượng nhỏ các thành viên thực sự có quyền lực thực tế trong nhiều tổ
chức được nghiên cứu.”)
124 Dưới đây là một ví dụ về một chính sách giữ lại các tài liệu: (1)Giữ lại vĩnh viễn: • Các tài liệu qui
định về quản lý nội bộ của một tổ chức và các văn bản sửa đổi kèp theo, các hồ sơ xin thành lập và các
80
hồ sơ tiếp sau đó; • Biên bản của các cuộc họp của Hội đồng chung, các cuộc họp của cơ quan quản lý,
các ủy ban của ban giám đốc hoặc cơ quan quản lý, bao gồm các quyết định và các văn bản đi kèm; và •
Các qui định, các thủ tục, các qui chế được Hội đồng chung hay các cơ quan quản lý, và các ủy ban của
cơ quan quản lý thông qua.(2) Giữ trong vòng sáu (6) năm: Tất cả các báo cáo tài chính và hồ sơ thuế,
cũng như các giấy tờ và bản ghi có liên quan đến kiện tung, điều tra và bất đồng về thuế. (3) Giữ lại
trong ba (2) năm: tất cả các loại giấy tờ và hồ sơ khác.
125 GuideStar là một cơ sở dữ liệu quốc gia của các tổ chức từ thiện Hoa Kỳ, tập trung và phân phát số
liệu về hơn 850,000 tổ chức phi lợi nhuận được miễn thuế và đường dẫn đến trang chủ của các tổ chức
để xem thêm về các báo cáo kế toán và biểu mẫu thuế. Xem thêm
126 Ở Kenya công chúng có thể tiếp cận đến các báo cáo và hồ sơ của các tổ chúc dân sự do Ban điều
phối các tổ chức phi chính phủ quản lý và có thể làm bản photo các hồ sơ này với một lệ phí nhỏ. Các
qui định về điều phối các tổ chức phi chính phủ, phần V, § 31 (1992).
127 Ở Anh và xứ Wales, các cách giải quyết này cũng có thể áp dụng cho chính Ủy ban Từ thiện, một tổ
chức có chức năng pháp lý. Luật từ thiện, Phần IV, § 33 (1) (1993). Ở các nước khác, các cách giải
quyết này chỉ được áp dụng nếu có đơn do công tố viên của nhà nước state attorney hoặc ủy viên công
tố trình lên tòa án . Luật về mô hình các công ti phi lợi nhuận sửa đổi, chương 8, § 8, tác phẩm đã nói
trong chú thích 75.
128 Luật của Nam Mỹ nói chung có các yếu tố tốt. Giám đốc của các tổ chức phi lợi nhuận phải thông
báo cho tổ chức về sự không tuân thủ luật lệ nếu kết luận tổ chức không tuân thủ các điều khoản trong
hiến chương, các điều kiện của được hưởng đặc quyền đối với một tổ chức dân sự chính thống, hay các
qui định về kế toán, báo cáo và thông báo. Thông báo này phải bằng văn bản và phải giải thích sự
không tuân thủ và các bước cần thiết cho sự tuân thủ, và phải thông báo cho tổ chức đó thời hạn phải
chỉnh sửa lai theo đúng các qui định (thông thường một tháng và có thể kéo dài thêm nếu có lý do chính
đáng). Việc không đáng ứng được các yêu cầu sẽ dẫn đến việc hủy bỏ sự thành lập. Trong trường hợp
hủy bỏ sự thành lập, tổ chức có thể kiện lên tòa án hòa giải. Luật về tổ chức phi lợi nhuận của Cộng hòa
Nam Phi, chương 3, § 20-22 (1997).
129 Không cần dành tất cả các loại lợi ích thuế trong hệ thống luật pháp cho một tổ chức dân sự được
nhận một số lợi ích về thuế. Có thể một số lợi ích thuế được dành cho một tập hợp con của các tổ chức
công ích và một số lợi ích khác nữa sẽ được dành cho các nhóm nhỏ hơn. Hoa kỳ có phân tách giữa các
tổ chức từ thiện là loại tổ chức mà phần đóng góp cho tổ chức có thể trừ thuế và các tổ chức "phúc lợi
xã hội" là các tổ chức mà không được hưởng khoản trừ thuế. 26 Quốc Hội Hoa Kỳ. § 501 (c)(3) & §
501 (c)(4) (2000). Cả hai loại tổ chức này, tuy vậy, thường không được miễn thuế thu nhập.
130 Một hạng mục chung như vậy không nhất thiết phải để ở phần cuối của danh. Luật về các tổ chức
phúc lợi công ích của Công hòa Hungari đồng nhất các hoạt động công ích với "các hoạt động được ghi
trong tài liệu thành lập tổ chức…" và đưa ra một danh sách dài về các ví dụ. Theo Luật CLVI of 1997,
chương 5, § 26(c).
131 Mặc dù phần này chủ yếu bàn về miễn thuế thu nhập hoặc thuế lợi nhuận, nguyên tắc tương tự được
áp dụng cho miễn thuế VAT. Vì thuế VAT là loại thuế đánh vào hàng hóa và dịch vụ, việc miễn thuế
dựa trên loại hình hàng hóa và dịch vụ được bán (ví dụ như cung cấp các dịch vụ cứu trợ y tế) kết hợp
với hoặc dựa vào các loại hình tổ chức tham gia cung cấp dịch vụ.
132 Ở Nam Phi, một tổ chức muốn được miễn thuế phải nộp cho “ ủy viên hội đồng một bản phôtô về
hiến chương, di chúc và các văn bản viết khác mà tổ chức thành lập ” để chứng minh việc đáp ứng các
81
yêu cầu xin miễn thuế. Nếu các tổ chức chọn cách không nộp các giấy tờ cần thiết, các tổ chức có thể
không cần xin miễn thuế và các thủ tục và kiểm soát kèm theo. Theo Luật Thuế thu nhập, đã đề cập
trong chú thích 111 ở trên, § 30 (3)(b). Yêu cầu nộp đơn xin miễn thuế đồng nghĩa với việc sẽ có một
khoảng thời gian giữa khi tổ chức thành lập đến khi được công nhận miễn thuế. Khi hồ sơ đã được giải
quyết một cách kịp thời, nên tiến hành truy lĩnh miễn thuế ngược lại đến ngày thành lập .
133 Mông Cổ cho các tổ chức lợi ích tương hỗ miễn thuế đối với các khoản phí thành viên và các đóng
góp của thành viên. Nước này cũng miễn cho các tổ chức lợi ích công phí thành viên va các khoản đóng
góp, các quĩ được thừa hưởng, thu nhập từ các hoạt động kinh tế phục vụ cho mục tiêu của tổ chức.
Xem Luật tổ chức phi chính phủ của Mông cổ, trong chú thích 45 ở trên
134 Xem thêm Paul Bater, đánh giá các động cơ thúc đẩy quyên góp cho các tổ chức phục vụ lợi ích
công, , 2 Int. J. Not-for-Profit L. 3 (Dec. 2000), có thể tham khảo tại trang:
135 xem thêm chú thích 138.
136 136. Xem thêm phần thảo luận chi tiết hơn về các loại hình miễn thuế cho quyên góp, xem supra
note 134.
137 Khi các khoản trừ thuế và nợ thuế được dùng cho cả các đóng góp về tiền và hàng hóa, sẽ nảy sinh
nguy cơ lạm dụng. Nguy cơ gian lận tăng lên khi những sản phẩm được quyên tặng khó định giá, ví dụ
như một tác phẩm nghệ thuật. Ví dụ, một ai đó sẽ mua một sản phẩm với giá thấp và tìm một nhà định
giá sản phẩm đó ở mức cao rồi quyên tặng từ thiện để được giảm một lượng thuế lớn. Khi một nhà tài
trợ hiến tặng một tài sản (ví dụ như là cổ phiếu hay sản phẩm nghệ thuật) đã được tăng giá lên rất nhiều
lần so với khi mới mua, người đó nên nhận được khoản giảm thuế dựa trên giá thị trường và phải trả
thuế thu nhập cho khoản tiền chênh lệch giá giữa thời điểm mua và thời điểm cho tặng. Mặc dù việc áp
dụng thuế đối với các khoản tiền được lợi do chênh lệch giá được coi là vấn đề của chính sách thuế, ở
Mỹ, không có thuế nào áp dụng cho những loại quyên góp như trên để khuyến khích việc quyên góp
các tài sản tăng giá theo thời gian vào quĩ từ thiện.
138 Ở một số nước, các cá nhân không phải nộp hồ sơ hoàn thuế vì các khoản thuế trừ thẳng từ lương là
thuế cuối cùng. Trong những trường hợp như vậy, rất khó để đòi lại một phần hoàn tiền từ thuế cho
những đóng góp từ thiện. Ở một số nước áp dụng hệ thống này, tuy thế, một nhân viên được phép thông
báo với cơ quan của mình về khoản đóng góp từ thiện và cơ quan sẽ dựa theo đó thay đổi tiền thuế trừ
lại từ lương. Trong hệ thống thuế "phân bổ" (tax designation scheme) ở Hungary, mỗi cá nhân có thể
dành một phần trăm của tiền thuế mà họ đã trả cho một tổ chức phi chính phủ 'danh tiếng' tự chọn. Theo
Luật số CXXVI về Cách công chúng tiếp nhận một phần nhất định của thuế thu nhập cá nhân khi có đề
nghị của người trả thuế, § 3(1) (1996). Lithuania, Slovakia, và Ba lan cũng có các luật tương tự. Xem
thêm V. Ilgius, Luật về phân bổ thuế được thông qua, 4 Int’l J. Not-for-Profit L. 4 (tháng 7, 2002)
(Lithuania), có thể tham khảo tại J.
Kadlecova, Tác động của việc sửa đổi luật thuế về thu nhập tháng 4 đối với các tổ chức PCP, 4 Int’l J.
Not-for-Profit L. 4 (tháng 7, 2002) (Slovakia), có tại:
Luật về các hoạt động phục vụ công ích và
tình nguyện, điều 27 (2003) (Ba Lan) (có hiệu lực từ 1 tháng 1, 2004), được thảo luận trong Igor
Golinski, Quốc hội Ba Lan thông qua luật mới về các hoạt động phục vụ công ích và tình nguyện, 1
Int’l J. Civ. Soc. L. 124 (tháng 7, 2003), có tại trang: Những
chính sách thuế phân bổ (tax designation scheme) như vậy không dùng các ưu đãi "trừ thuế trước" hoặc
"trừ thuế sau" và không cần các cá nhân phải hộ hồ sơ hồi thuế, và có nghĩa là tất cả những người trả
thuế đều có thể tham gia giúp đỡ các tổ chức dân sự.
82
139 139. Xem, ví dụ., Charles Clotfelter, Các động cơ thuế và từ thiện: bằng chứng từ một Panel của các
người nộp thuế, 13 J. of Pub. Econ. 319 (1980); Richard Steinberg, Thuế và cho tặng, 1 Voluntas 61
(1990); Kevin Barrett, Anya McGuirk & Richard Steinberg, Thêm các bằng chứng về ảnh hưởng tích
cực của thuế trong việc cho, 50 Nat’l Tax J. 321 (1997).
140 Xem, ví dụ, Qui chuẩn về hệ thống thuế cơ bản, title I, chương 1, § 38(b) (1996), có thể:
141 Xem thêm Bộ Công nghiệp, Các tổ chức từ thiện ở Ôxtrâylia 311-312 & App. J (1995). Đây là một
phân tích rất bổ ích về các vấn đề liên quan đến lợi nhuận từ các hoạt động kinh tế
142 Tuy nhiên các tài sản được sử dụng để duy trì và mở rộng các hoạt động kinh tế sẽ bị đánh thuế.
143 Một số nước cũng xem xét tính thương mại của các hoạt động kinh tế, ví dụ cân nhắc xem thu nhập
có phải được tạo ra từ một hoạt động được tiến hành một cách cạnh tranh với khối thương nghiệp hay
không. Ví dụ, Pháp đã phát triển một loạt phép kiểm tra cho các qui định trên. Xem thêm Caroline
Newman, Các chỉ dẫn mới nhất của thủ tướng về xử lý thuế đối với các tổ chức phi lợi nhuận, 2 Int’l J.
Not-For-Profit L. 2 (March 2000), có thể tham khảo tại:
Luật của Nam Phi cũng xem xét tính thương mại
trong một số trường hợp, xem Luật về thuế thu nhập, ấn phẩm đã dẫn ở chú thích 111, § 30
(3)(b)(iv)(bb)(B).
144 Ba Lan hiện đã hoàn toàn dùng cách thử "địa chỉ cuối của thu nhập". Xem thêm Luật về thuế thu
nhập doanh nghiệp, điều 17(1), (4), (5). Đức cũng có qui định tương tự như các qui định trước kia của
Ba Lan. Xem Báo cáo quốc gia- Đức, 2 Int’l J. Not-For-Profit L. 4 (tháng 6, 2001), có thể tham khảo
tại:
145 Đây là các qui định được sử dụng ở Hoa Kỳ. Xem 26 Quốc Hội Hoa Kỳ. §§ 511-514 (2000). Cả luật
và các qui định theo sau đó cũng không quá chi tiết và phức tạp.
146 Một trong các tiêu chí được dùng ở Pháp để phân biệt giữa thu nhập phải chịu thuế và thu nhập
không phải chịu thuế từ các hoạt động kinh tế là xem xét người làm chủ của tổ chức đó. Xem thêm
Newman, trong ấn phẩm đã trích dẫn ở chú thích số 143.
147 Xem Rev. Rul 73-105 (1973), available at: and IRS Publication 598, Tax
on Unrelated Business Income of Exempt Organizations, available at:
pdf/p598.pdf.
148 Xem thêm James Hines, Các hoạt động kinh doanh phi lợi nhuận và thuế đối với thu nhập từ các
hoạt động không liên quan đến kinh doanh trong 13 Chính sách thuế và nền kinh tế 57-84 (1999);
Henry Hansmann, Cạnh tranh không công bằng và thuế thu nhập không liên quan đến hoạt động kinh
doanh , 75 Va. L. Rev. 605 (1989).
149 Luật của Hungary LXXXI về thuế doanh nghiệp, chương 2, §20 (1) (a) (1996).
150 Xem, ví dụ, Luật về thuế của Anh Quốc, supra note 108.
83
151 Xem thêm Chỉ đạo thứ 6 của hội đồng Liên minh châu âu 77/388/EEC of 17 May 1977 về hài hòa
các luật thuế của các nước thành viên trong các thuế về doanh thu: một hệ thống thuế giá trị gia tăng
chung và cơ sở đánh giá đồng nhất, có thể tham khảo thêm tại:
1977L0388&model=guichett
152 Để thảo luận thêm về vấn đề này, xem thêm Ole Gjems-Onstad, Thuế đối với các tổ chức phi lợi
nhuận: Hội nghị về thuế hội quốc tế 1999, 1 Int’l. J. Not-For-Profit L. 4 (June 1999), có thể tham khảo
thêm tại :
153 Một số tổ chức dân sự có thể đã được bao gồm trong hệ thống này vì các hoạt động kinh tế của tổ
chức chiếm tỷ trọng lớn. Phần lớn các nước qui định một mức doanh thu tối thiểu của một thể nhân để
được tham gia vào hệ thống thuế VAT, nhưng phần lớn các nước cho phép các đơn vị có mức thu nhập
dưới mức trên có thể được tham gia vào hệ thống VAT nếu đơn vị đó muốn. Xem thêm David
Williams, Thuế giá trị gia tăng, trong Quỹ tiền tệ quốc tế, Thiết kế luật thuế và soạn thảo 164 (Victor
Thuronyi, biên tập) 1996.
154 Nếu một tổ chức tham gia vào các hoạt động tạo ra thu nhập không liên quan đến tôn chỉ của tổ
chức, cần phải xem các hoạt động đó tách biệt khỏi các hoạt động chịu mức thuế 0%.
155 Mặc dù điều này cũng tốt cho các tổ chức dân sự có mức thuế 0% đối với đầu vào, làm như vậy có
thể khiến các tổ chức này bán cho các tổ chức dân sự khác với giá cao hơn để trang trải mức thuế VAT
cho đầu vào.
156 Ở phần lớn các nước Đông âu, có một số ưu đãi thuế VAT, mặc dù mức độ khác nhau giữa các
nước. Xem thêm Derek Allen, Thuế VAT trong khối liên minh Châu Âu (1994). Tuy vậy, xem thêm chú
thích số 151, về sự hài hòa thuế VAT.
157 Các nhà chức trách thuế thường không thích các ưu đãi thuế VAT cho các tổ chức dân sự (hoặc bất
kỳ ai khác) vì các chính sách ưu đãi này tạo ra ảnh hưởng lệch lạc và làm hệ thống thuế phức tạp hơn.
Xem phần bình luận thêm về các vấn đề thuế VAT trong Quỹ tiền tệ quốc tế, thuế VAT hiện đại (2002);
cũng xem thêm Williams, ấn phẩm đã trích dẫn trong chú thích số 153, trang 176.
158 Theo IMF, ở Rwanda, ưu đãi thuế duy nhất mà các tổ chức dân sự được hưởng là miễn các loại thuế
hải quan và miễn cho các nhân viên ngoại quốc của các tổ chức phi chính phủ phí nhập cảnh. Những ưu
đãi này rất hi hữu mới được áp dụng, khi có thỏa thuận với từng tổ chức một. Ghi nhớ từ IMF, tháng 7,
2003 (hồ sơ do các tác giả giữ). Ngược lại, ở Kenya và Uganda, ngoài các ưu đãi thuế khác còn có một
loạt các khoản miễn thuế hải quan cho các tổ chức dân sự. Theo Luật thuế hải quan và thuế môn bài
Cap. 472 của Cộng hòa Kenya, phần A, § 12 (2000); Luật thuế thu nhập 1997 của cộng hòa Uganda,
điền khoản 11.
159 Ở một số nước được gọi là “suitcase NGOs” - "các NGO trá hình"
160 Thông thường vấn đề không phải ở chỗ các tổ chức dân sự không được miễn thuế mà là các thủ tục
rườm rà để được miễn thuế. Các qui trình, thủ tục phức tạp ở nhiều nước đã tạo ra các điền khoản điều
kiện và quan liêu, và đút lót để được hưởng ưu đãi của nhà nước.
161 161. Rất nhiều nướckhông như vậy vì họ phụ thuộc vào thuế môn bài và thuế VAT như là nguồn thu
nhập chính.
84
162 Miễn thuế tại cửa khẩu tuy thế có thể tạo ra nhiều khả năng cho tham nhũng. Xem thêm Williams,ấn
phẩm đã dẫn trong chú thích số 153, trang 176.
163 Theo Luật về tài chính của chính quyền địa phương, 1988, § 47.
164 Theo ấn phẩm trên
165 Theo Luật tài chính 1982, § 129.
166 Theo Luật về thừa kế 1984, § 23.
167 Ở Ôxtrâylia, các tổ chức dân sự tham gia trong công tác xã hội trả thuế doanh thu thấp hơn, nếu thu
nhập dưới 10,000 đô la Úc một tháng, ở một số bang, các tổ chức có thể nhận được các khoản ưu đãi
thuế phụ cấp nhỏ. Xem thêm phần 57, Thuế đánh giá các phụ cấp nhỏ năm 1986.
168 Xem thêm, ví dụ, Thỏa thuận giữa chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ cộng hòa Hungary về kinh tế, kỹ
thuật và các trợ giúp liên quan, điều 3 (22 tháng 12, 1995). (văn bản thỏa thuận do các tác giả giữ).
169 Ví dụ, luật về các tổ chức phi lợi nhuận của Albania tuyên bố: “Các tổ chức phi lợi nhuận nước
ngoài có quyền thực hiện các hoạt động tạm thời hoặc vĩnh viễn tại cộng hòa Albania, miễn là các hoạt
động đó phù hợp với luật pháp, và chính sách hải quan của Albania và phải theo các điều kiện giống
như các tổ chức phi lợi nhuận trong nước khác. Để thực hiện các hoạt đọng của mình ở nước cộng hòa
Albania, các tổ chức phi lợi nhuận có thể thiết lập và đăng ký tổ chức hoặc chi nhánh của mình, theo
như luật của Albania.” Theo Luật số 8788, chương 6, điều khoản 29 ( 7 tháng 5, 2001).
170 Dưới Hiệp định châu Âu về Thừa nhận tư cách pháp nhân của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài,
các nước thành viên của Hội đồng châu âu đã ký kết hiệp định phải tuân thủ các điều về thừa nhận các
tổ chức có đủ tư cách. Tuy thế, phạm vi của hiệp định này còn rất hạn chế. Xem thêm Ole Gejms-
Onstad, Các hiệp hội được đề nghị của Châu Âu: một dấu hiệu của việc cần những người bạn? 6
Voluntas 1, 7-8 (tháng 4, 1995). Các cố gắng khác của các nước châu Âu trong việc hỗ trợ các hoạt
động xuyên quốc gia của các tổ chức dân sự bao gồm những tranh luật về một bản thảo hiến chương
nhằm tạo ra một thể nhân gọi là "hiệp hội châu Âu". Xem thêm Hiến chương cho một hiệp hội châu
Âu, có tại trang điện tử : Về các quĩ trong Liên
minh châu Âu, xem thêm quá trình phát triển được thảo luận trong Hanna Surmatz, Các cố gắng của
châu Âu nhằm hỗ trợ các hoạt động của các quĩ công ích, 1 Int’l J. Civil Society Law 210 (tháng 7,
2003), có thể tải từ trang:
171 Theo như Cơ quan phát triển Hoa Kỳ, các hội dân sự trong phần lớn các nước Đông Nam châu Âu
và các nước Eurasian phần lớn vẫn phụ thuộc vào sự trợ giúp của các nhà tài trợ quốc tế. Theo Các tổ
chức dân sự ở Latvia nhận hơn 80% nguồn vốn hoạt động từ nước ngoài. Cơ quan phát triển Hoa Kỳ,
2001 Danh mục bền vững của các tổ chức phi chính phủ cho các nước Trung và Đông Âu (2001), có
thể tham khảo tại:
172 “Các tổ chức phi chính phủ có tư cách pháp nhân có thể nhận được nguồn tiền và hàng hóa quyên
góp ngay mà không bị các trì hoãn quan liêu phiền hà. Không được có các hành vi độc đoán, chuyên
quyền, thiên vị hay lợi dụng trong việc các tổ chức trên được nhận các quyền lợi này .” Theo John
Clark, Nhà nước, sự tham gia quần chúng và khu vực tình nguyện, 23 Phát triển thế giới 593, 595
(1995).
173 Một số các tổ chức dân sự có tài trợ nước ngoài và được thành lập ở nước ngoài để có thể tránh được
các vấn đề trên.
174 Luật về công hòa Czech về các công ti phục vụ lợi ích công qui định rằng: “Người sáng lập của các
công ti phục vụ lợi ích công có thể bao gồm những cá nhân, cộng hòa Czech Republic và các đơn vị
pháp nhân khác.” Chương 2, điều 3 (28 Tháng 9, 1995). Xem thêm Quĩ của những thể nhân và sự tham
85
gia của các thể nhân trong Luật tư nhân theo sau luật của cộng hòa Estonia, chương 2, § 5 (6) (19
tháng 7, 1996, được chỉnh sửa 7 tháng 10, 1998). Luật này cho phép và điều chỉnh sự tham gia của nhà
nước trong các đơn vị tư nhân, bao gồm các tổ chức dân sự .
175 Một ví dụ là Viện Smithsonian của Hoa Kỳ, được hình thành do một luật của Quốc hội và được tài
trợ đầu tiên bởi một chúc thư của một cá nhân. Ban điều hành bao gồm các cán bộ nhà nước, các cá
nhân và tiền được quyên góp từ nhiều nguồn tư nhân và công cộng khác. Xem thêm
176 Luật của Yemen về Hội và Quĩ có các điều khoản với ý đinh ngăn chặn tham nhũng. Điều 35 qui
định: “Một thành viên của ban giám đốc của một hội hay quĩ không được là cán bộ của Bộ [các vấn đề
trợ cấp và xã hội] hoặc các đơn vị của nhà nước chịu trách nhiệm giám sát, hướng dẫn hay quản lý các
hội và quĩ, hoặc cấp tiền cho tổ chức đó, trừ phi công chúng cho rằng việc đó là cần thiết và đồng ý với
việc này.” Nghiêm cấm này chỉ áp dụng đối với nhuẽng người " có chức năng quản lý" của hội hay quĩ.
Theo Luật số 1 của năm 2001 về các hội và quĩ, chương 3, § ii, art. 35.
177 177. See Advisory Opinion, supra note 16.
178 Xem thêm Fely Soledad, Hội đồng chứng nhận các tổ chức phi chính phủ của Philippines, trình bày
tại Khung pháp lý cho xã hội dân sự ở Đông và Đông Nam Á được tổ chức ở Khoa Luật, trường đại học
Thiên chúa giáo của Mỹ , 22 tháng 4, 2002 (tài liệu do tác giả giữ). Để có thêm thông tin về Hội đồng
này, xem thêm trang chủ : Một mô hình khác, trong đó một tổ chức dân sự
chứng nhận các tổ chức khác về khả năng được trừ thuế đang được phát triển ở Pakistan. Xem thêm
179 Phần 217(1) của Hiến pháp Nam Phi (1996) nêu rõ qui định này: “Khi một cơ quan nhà nước của
một quốc gia, một tỉnh hay một địa phương hay bất kỳ đơn vị nào được luật pháp quốc gia đó thừa nhận
ký kết hợp đồng về hàng hóa và dịch vụ, cơ quan đó phải tuân thủ một hệ thống công bằng, minh bạch,
cạnh tranh và chi phí có hiệu quả.” Theo Hiến pháp của nước Cộng hòa Nam Phi, chương 13, § 217(1)
(1996).
180 Xem thêm Hungary ra luật mới về quĩ quốc gia hỗ trợ các tổ chức xã hội dân sự, 1 Int’l J. of Civ.
Soc. L. (July 2003), có thể tải về từ trang:
181 Xem thêm ấn phẩm đã dẫn ở chú thích 13
182 Xem thêm Karla Simon, Việc tư nhân hóa các dịch vụ văn hóa và xã hội ở Đông và Trung Âu: so
sánh các kinh nghiệm, 13 B.U. Int’l L. J. 383 (1995).
183 Hiệp hội các tổ chức phi lợi nhuận của Maryland đã đưa ra một khung tiêu chuẩn đạo đức nghề
nghiệp, tên là “Các tiêu chuẩn cho hoàn hảo: qui định về đạo đức và tính trách nhiệm cho khối phi lợi
nhuận.” Qui định này bao gồm cả các gợi ý chính sách dưới 8 đề mục hướng dẫn chính, cũng như
nhiều gợi ý thực tế dưới đề mục của 55 tiêu chuẩn. Một trong các tiêu chuẩn đó đề cập đến vấn đề tờ
khai mâu thuẫn lợi ích: “các tổ chức phi lợi nhuận nên phát cho mỗi thành viên của ban giám đốc, nhân
viên và các tình nguyện viên một tờ khai báo mâu thuẫn lợi ích. Tờ khai này sẽ tổng kết các nhân tố cơ
bản nhất của chính sách tránh mâu thuẫn lợi ích của tổ chức. Tờ khai có các phần trống để các thành
viên củ ban giám đốc, nhân viên và tình nguyện viên muốn tiết lộ những phần họ quan tâm về mặt tài
chính mà các cá nhân đó hay gia đình họ có quan hệ công việc với tổ chức. Tờ khai sẽ được trình lên
ban giám đốc và mỗi cá nhân của tổ chứ đó sẽ ký khi bắt đầu làm việc với tổ chức hoặc ít nhất là sau
một năm làm việc .” Các tiêu chuẩn cho sự hoàn hảo có thể tải về từ trang mạng:
86
184 Để tham khảo thêm các ví dụ về tiêu chuẩn đạo đức, xem thêm, ví dụ, Hội đồng Minnesota về các tổ
chức phi lợi nhuận, Các nguyên tắc và thực hành để đạt được sự hoàn hảo trong các tổ chức phi lợi
nhuận , có thể tải về từ trang: Mạng lưới phát triển các tổ
chức PCP Caucus, Hiệp ước chỉnh đổi CODE-NGO về phát triển của Philippin, Phần IV, có thể tải về
từ: InterAction, Các tiêu chuẩn
của các tổ chứuc tự nguyện tư nhân, có thể tải về từ:
Xem thêm Tiêu chuẩn đạo đức về cộng tác trong
quản lý nhà nước: Văn bản và lời bình (Tatsuro Kunugi & Martha Scwheitz, eds.) 1999 (bản thảo đang
được ICNL giữ).
185 Để có một ví dụ về các cơ quan kiểm tra và các tiêu chuẩn được dùng, xem Các tiêu chuẩn của Cục
vì sự phát triển của doanh nghiệp về các hoạt động kêu gọi từ thiện, có thể tải về từ
186. Ngoài việc thông qua các luật, ở một số nước, hoạt động của các tổ chức phi chính phủ cũng được
điều chỉnh bởi các "thông lệ". Tuy nhiên, có trường hợp các thông lệ có mâu thuẫn với hiến pháp hoặc
các cam kết quốc tế mà quốc gia đó đã ký. Đây là một trường hợp đã xảy ra ở Nigeria, khi yêu cầu các
thành viên bắt buộc trong một hội cùng tuổi. Tòa án tổi cao của Nigeria yêu cầu các thông lệ phải bị bãi
bỏ khi Hiến pháp đã đảm bảo quyền tự do về hội, có nghĩa là một người có thể tự nguyện tham gia một
hội. Xem Agbai v. Okogbue, thảo luận về Iheme, ấn phẩm đã trích dẫn trong chú thích 18.
186 Ngoài việc thông qua các luật, ở một số nước, hoạt động của các tổ chức phi chính phủ cũng được
điều chỉnh bởi các "thông lệ". Tuy nhiên, có trường hợp các thông lệ có mâu thuẫn với hiến pháp hoặc
các cam kết quốc tế mà quốc gia đó đã ký. Đây là một trường hợp đã xảy ra ở Nigeria, khi yêu cầu các
thành viên bắt buộc trong một hội cùng tuổi . Tòa án tổi cao của Nigeria yêu cầu các thông lệ phải bị
bãi bỏ khi Hiến pháp đã đảm bảo quyền tự do về hội, có nghĩa là một người có thể tự nguyện tham gia
một hội. Xem Agbai v. Okogbue, thảo luận về Iheme, ấn phẩm đã trích dẫn trong chú thích 18.
187 Holden, ấn phẩm đã trích dẫn trong chú thích 123.
188 Trong các luật về từ thiện truyền thống, không có tổ chức tự lực nào là tổ chức từ thiện vì lợi ích của
tổ chức chỉ phục vụ cho các thành viên của nhóm chứ không phải cho công chúng. Nói một cách khác,
cs nhóm tự lực này không thỏa mãn được các yêu cầu về lợi ích công. Nếu các thành viên của một tổ
chức tự lực bao gồm những một nhóm người bị thiệt thòi hay cần được giúp đõ, nhiều ý kiến ủng hộ
rằng các tổ chức này phải được cấp tư cách là một tổ chức phục vụ lợi ích công. Xem thêm, ví dụ, Bản
thảo đưa ra công chúng, Luật về từ thiện 2003, có thể tải về từ www.taxboard.gov.au. (Ôxtrâylia muốn
thay đổi định nghĩa "từ thiện" gồm có " các nhóm tự lực rộng mở và không phân biệt đối xử có các
thành viên mở và không phân biệt đối xử”).
189 Một vấn đề phức tạp là liệu các tổ chức dân sự chỉ tạo ra các lợi ích chủ yếu và duy nhất cho những
nhóm người giàu có đáng được coi là các Tổ chức công ích không. Ví dụ, một công ty về nhạc kịch
opera phục vụ những khán giả giàu có hay các bảo tàng chỉ phục vụ nhu cầu mỹ thuận của những giới
thượng lưu, nhưng tổ chức như vậy có đáp ứng sự quan tâm chung của công chúng? Nhiều ý kiến tâm
huyết về vấn đề này đã xem xét ở cả hai khía cạnh.
190 Xem thêm Các điều khoản mẫu cho các luật ảnh hưởng đến các tổ chức phục vụ lợi ích công, phát
triển năm 2000 bởi một nhóm chuyên gia ở Đông và Trung Âu do ICNL tập hợp, có thể tải về từ trang:
Xem thêm Trung tâm quĩ châu âu, Luật mẫu
87
cho các quĩ phục vụ công ích của châu Âu, có thể tải về từ
:
88
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Tài liệu hướng dẫn về luật liên quan đến các tổ chức dân sự.pdf