Tài liệu đào tạo xây dựng hầm biogas – VACVINA cải tiến

Tiếp cận năng lượng bền vững EASE Việt Nam Tài liệu đào tạo xây dựng hầm biogas – VACVINA cải tiến 1 Trung t©m Nghiªn cøu, ph¸t triÓn Céng ®ång n«ng th«n c«ng nghÖ khÝ sinh häc M« h×nh Biogas VACVINA c¶i tiÕn PhÇn thø nhÊt Giíi thiÖu c«ng nghÖ KhÝ sinh häc vμ m« h×nh biogas Vacvina c¶i tiÕn I.Lêi më ®Çu: Biogas hay cßn gäi lµ khÝ sinh häc, lµ mét hçn hîp khÝ ®−îc s¶n sinh ra tõ sù ph©n hñy nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ d−íi t¸c ®éng cña vi khuÈn trong m«i tr−êng yÕm khÝ, trong ®ã thµnh phÇn chñ yÕu lµ khÝ Mª-tan (CH4). C«ng nghÖ Biogas gióp chóng ta gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt chiÕn l−îc nh−: - Xö lý an toµn chÊt th¶i trong ch¨n nu«i, lµm s¹ch m«i tr−êng vµ phßng ngõa c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm. - T¹o nguån khÝ ®èt cho gia ®×nh rÎ tiÒn, s¹ch sÏ, sö dông tiÖn lîi vµ gi¶i phãng søc lao ®éng phô n÷ trong c«ng viÖc néi trî. §Æc biÖt lµ ë c¸c khu vùc miÒn nói, Biogas gióp cho viÖc gi¶m bít c¸c nhu cÇu tiªu thô gç cñi, gi¶m chÆt ph¸ rõng. - Sö dông b· th¶i tõ hÇm Biogas ®Ó kÕt hîp víi c¸c lo¹i phÕ th¶i n«ng nghiÖp ®Ó s¶n xuÊt ph©n h÷u c¬ sinh häc phôc vô nu«i trång thñy s¶n vµ trång trät cho n¨ng suÊt cao vµ cho c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp s¹ch. HiÖn nay, ch¨n nu«i gia sóc vµ gia cÇm ë c¸c vïng n«ng th«n ®ang chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh. Song, bªn c¹nh ®ã, c¸c biÖn ph¸p xö lý chÊt th¶i ch¨n nu«i ch−a ®−îc coi träng, nªn vÊn ®Ò m«i tr−êng ë c¸c khu vùc n«ng th«n ®ang ph¶i ®øng tr−íc nh÷ng th¸ch thøc lín bëi t×nh tr¹ng « nhiÔm ngµy cµng nghiªm träng h¬n. §Ó thóc ®Èy m¹nh mÏ sù tham gia cña c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n vµo viÖc øng dông c«ng nghÖ Biogas nh»m xö lý chÊt th¶i ch¨n nu«i, t¹o khÝ ®èt phôc vô sinh ho¹t vµ b¶o vÖ m«i tr−êng th× ®iÒu cÇn thiÕt nhÊt lµ cÇn ph¶i cã mét M« h×nh c«ng nghÖ phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ 2 vµ x· héi cña n«ng th«n ViÖt Nam. Do vËy, viÖc thiÕt kÕ c¸c m« h×nh víi c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt, sù vËn hµnh vµ chu tr×nh ph©n huû vËt chÊt h÷u c¬, cÊu t¹o vµ kü thuËt thi c«ng x©y dùng hÇm ph©n huû ... ph¶i ®−îc xem xÐt vµ tÝnh to¸n trªn c¬ së nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nhÊt tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: 1. HÇm ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®¬n gi¶n vµ x©y dùng dÔ dµng, phï hîp víi tr×nh ®é cña ng−êi thî x©y ë c¸c vïng n«ng th«n, nh»m nhanh chãng nh©n réng m« h×nh. 2. Ph¶i triÖt tiªu hoµn toµn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn líp v¸ng trong hÇm ph©n huû, nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ga æn ®Þnh. 3. HÇm ph©n huû ph¶i cã ®−îc tuæi thä trung b×nh 20 n¨m trë lªn. 4. ViÖc x©y dùng hÇm Biogas ®¶m b¶o tiÕt kiÖm tèi ®a diÖn tÝch ®Êt ®ai cña c¸c hé gia ®×nh. 5. ViÖc vËn hµnh sö dông vµ duy tr× ho¹t ®éng ph¶i ®¬n gi¶n. 6. Gi¸ thµnh x©y dùng ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña c¸c hé n«ng d©n. §Ó thùc hiÖn c¸c ý t−ëng trªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Trung t©m Nghiªn cøu & Ph¸t triÓn Céng ®ång n«ng th«n (Thuéc Héi Lµm v−ên ViÖt Nam) ®· tÝch cùc theo ®uæi mét Ch−¬ng tr×nh Nghiªn cøu & Ph¸t triÓn Biogas. B»ng nh÷ng cè g¾ng vµ nç lùc cña m×nh Trung t©m ®· thµnh c«ng trong viÖc cho ra ®êi mét c«ng nghÖ míi víi tªn gäi: “HÇm Biogas VACVINA c¶i tiÕn”. M« h×nh nµy ®−îc ra ®êi tõ sù giao kÕt gi÷a c¸c lo¹i : M« h×nh hÇm x©y cã vßm cuèn cña Trung Quèc, M« h×nh tói ñ Biogas b»ng chÊt dÎo C«-l«m-bia vµ M« h×nh bÓ phèt tù ho¹i nh»m kÕ thõa vµ ph¸t huy c¸c ®Æc tÝnh −u viÖt cña c¸c lo¹i hÇm nãi trªn, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng nghÖ Biogas ph¸t triÓn bÒn v÷ng. II.Tæng quan vÒ c¸c m« h×nh hÇm khÝ sinh häc biogas : 1.HÇm Biogas cña Trung quèc: §¹i diÖn cho c¸c lo¹i hÇm x©y cã n¾p h×nh vßm cuèn. Nh÷ng h¹n chÕ khi ¸p dông vµo ®iÒu kiÖn ViÖt Nam: 1. B¶n vÏ thiÕt kÕ phøc t¹p, Thi c«ng x©y dùng khã kh¨n v× ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao. Do vËy viÖc phæ cËp, nh©n réng m« h×nh rÊt khã kh¨n. 2. ¸p lùc ga trong hÇm lín, nÕu cã mét vÕt nøt nhá cña hÇm xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh sö dông cã thÓ lµm cho ga bÞ thÊt tho¸t hoµn toµn theo vÕt nøt ®ã. 3. Trong qu¸ tr×nh sö dông líp v¸ng sinh häc cã thÓ xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn g©y khã kh¨n vµ trë ng¹i cho sù ph©n huû vµ t¹o khÝ sinh häc trong hÇm. 4. Trong hÇm ph©n huû th−êng x¶y ra hiÖn t−îng thiÕu n−íc nÕu BÓ ®iÒu ¸p x©y kh«ng ®óng quy c¸ch. 5. Gi¸ thµnh x©y dùng cao. 6. C«ng tr×nh cßn chiÕm nhiÒu diÖn tÝch ®Êt ®ai trong khu vùc ®Êt thæ c− cña c¸c gia ®×nh. 7. Khã kh¨n trong viªc x©y dùng hÇm Biogas cho c¸c trang tr¹i lín (trªn 50 lîn) 3 2.Tói Biogas b»ng vËt liÖu chÊt dÎo/ tóia ni – l«ng (C«-l«m-bia) III. M« h×nh Biogas VACVINA c¶i tiÕn 3.1. S¬ ®å tæng qu¸t: (xem h×nh vÏ) 3.2. ¦u ®iÓm cña HÇm VACVINA c¶i tiÕn: 1. BÓ ph©n huû h×nh khèi hép ch÷ nhËt (hoÆc cã thÓ cã h×nh d¹ng bÊt kú) gióp cho viÖc x©y dùng ®¬n gi¶n vµ dÔ dµng. 2. N¾p hÇm cã thÓ tËn dông lµm nÒn chuång tr¹i ch¨n nu«i gia sóc, ®ì tèn diÖn tÝch. H¹n chÕ: • DÔ bÞ thñng do c¸c t¸c ®éng c¬ häc. • DÔ bÞ l·o ho¸ d−íi t¸c dông cña ¸nh n¾ng mÆt trêi. • V× ®Æt nöa ch×m, nöa næi trªn mÆt ®Êt nªn Tói Biogas chiÕm diÖn tÝch ®Êt ®ai vµ g©y khã kh¨n cho mét sè gia ®×nh vïng ven ®« thÞ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ¸p dông v× chËt chéi. 3. Hè xÝ cña gia ®×nh cã thÔ x©y dùng ngay trªn n¾p hÇm hoÆc bªn c¹nh hÇm vµ chÊt th¶i tõ hè xÝ còng ®−îc ®−a lu«n vµo bÓ nµy. Do vËy c¸c gia ®×nh ¸p dông lo¹i hÇm nµy kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t− thªm viÖc x©y hè xÝ tù ho¹i. 4. ¸p lùc ga thÊp, tói dù tr÷ ga cã thÓ thu toµn bé ga tõ bÓ ph©n huû tiÖn lîi vµ chñ ®éng cho viÖc sö dông ga ®Ó ®un nÊu hµng ngµy. 5. ViÖc n¹p ph©n gia sóc vµo hÇm cho phÐp thùc hiÖn theo c¸ch r¬i tù do tõ mét hÖ thèng èng si-ph«ng vµo hÇm, còng nh− chÊt th¶i cña ng−êi ®−îc n¹p vµo hÇm th«ng qua bÖ xÝ bÖt hoÆc xÝ xæm vµo hÇm dÔ dµng vµ liªn tôc hµng ngµy. Do ®ã V¸ng trong hÇm ph©n huû kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, khÝ biogas s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn æn ®Þnh. 6. Gi¸ thµnh x©y dùng rÎ h¬n nhiÒu (= gÇn 55% gi¸ thµnh hÇm n¾p vßm cã cïng thÓ tÝch). 4 phÇn thø hai thùc hμnh kü thuËt x©y dùng hÇm Biogas VACVINA c¶i tiÕn Yªu cÇu cña bμi thùc hμnh: Th«ng qua bµi thùc hµnh c¸c häc viªn n¾m ®−îc c¸c b−íc, c¸c thao t¸c kü thuËt x©y dùng mét hÇm Biogas VACVINA c¶i tiÕn, gåm: - ThiÕt kÕ hÇm trªn c¸c ®Þa h×nh kh¸c nhau. - Kü thuËt x©y dùng hÇm. - Kü thuËt l¾p ®Æt thiÕt bÞ cho hÇm Biogas VACVINA. - Quy tr×nh vËn hµnh vµ sö dông hÇm Biogas VACVINA a. X¸c ®Þnh thÓ tÝch HÇm ph©n huû Biogas: Tuú theo l−îng gia sóc ch¨n nu«i cña c¸c gia ®×nh nhiÒu hay Ýt mµ hÇm ph©n huû cÇn ®−îc thiÕt kÕ lín hay nhá cho phï hîp. Tuy nhiªn, thÓ tÝch cña hÇm ph©n huû Biogas ®−îc tÝnh to¸n dùa vµo mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cã liªn quan, gåm: L−îng chÊt th¶i tõ nguån gia sóc ch¨n nu«i th−êng xuyªn cña hé gia ®×nh; Thêi gian l−u tèi thiÓu cña chÊt th¶i; §é pha lo·ng cña chÊt th¶i khi ®−a vµo hÇm ph©n huû (Hµm l−îng TS ),… ThÓ tÝch cña hÇm ph©n huû Biogas ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc c¬ b¶n sau ®©y: V = Vck + Vph (1) Trong ®ã: Vck lµ thÓ tÝch cña phÇn chøa khÝ trong hÇm. Vph lµ thÓ tÝch cña phÇn chøa chÊt th¶i vµ n−íc trong hÇm. Vph = T x Vdm (2) Trong ®ã: T lµ thêi gian l−u cña chÊt th¶i trong hÇm, cã trÞ sè: 45 - 50 ngµy. Vdm lµ l−îng n−íc vµ chÊt th¶i n¹p hµng ngµy, tÝnh b»ng lit/ngµy . Vck = hS vµ S lµ diÖn tÝch mÆt b»ng cña hÇm, tÝnh b»ng m 2; h lµ kho¶ng c¸ch tõ mÆt d−íi cña n¾p sµn tíi mÆt n−íc tÜnh trong hÇm, tÝnh b»ng mÐt (m). §èi víi trang tr¹i nu«i heo, chÊt th¶i tõ ®µn heo ®−îc ®−a vµo hÇm ph©n huû lµ chñ yÕu. C«ng thøc tÝnh l−îng n−íc vµ chÊt th¶i n¹p hµng ngµy Vdm ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: Vdm = (w + nL)T (3) trong ®ã: w = l−îng n−íc (tÝnh b»ng lit) ®Ó pha lo·ng l−îng ph©n tõ n con heo víi chÊt th¶i trung b×nh cña mçi con trong mét ngµy lµ L (tÝnh b»ng lit/ngµy) 5 Víi ®é pha lo·ng tèi −u lµ 1:5 (mét phÇn ph©n: 5 phÇn n−íc) Thay w = 5nL th× tõ (1), (2) vµ (3) suy ra: V= Vck + (5nL + nL)T = Vck + 6nLT Cuèi cïng: V= Vck + 6nLT (3) lµ c«ng thøc ®Ó tÝnh ThÓ tÝch hÇm Biogas cho c¸c trang tr¹i nu«i heo. Trong ®ã: n lµ l−îng heo nu«i th−êng xuyªn trong gia ®×nh (con). L lµ l−îng chÊt th¶i b×nh qu©n mçi ngµy tõ 1 con heo (lit/con.ngµy). T lµ thêi gian l−u (ngµy). b. ChuÈn bÞ vËt liÖu Khèi l−îng vËt t− ®Ó x©y dùng mét hÇm Biogas VACVINA thÓ tÝch 7m3 bao gåm: STT H¹ng môc §¬n vÞ tÝnh Khèi l−îng 1 G¹ch ®Æc lo¹i A viªn 1.400 2 Xi m¨ng kg 600 3 C¸t vµng m3 1,5 4 Sái m3 0.5 5 ThÐp x©y dùng (φ 8) kg 30 6 èng nèi b»ng kÏm c¸i 1 7 èng nhùa PVC (φ 21) m 4 8 Van, cót c¸i 15 9 èng dÉn gas b»ng nhùa mÒm (φ21) m 15 10 èng nhùa PVC (φ110) m 1 11 Tói dù tr÷ gas c¸i 2 12 Siph«ng c¸i 2 13 BÕp Biogas c¸i 2 14 Keo d¸n nhùa, b¨ng keo (cao su non) 15 Cuèc, xÎng, dao x©y, bay, bµn xoa, level.... c. Quy tr×nh x©y dùng vμ l¾p ®Æt thiÕt bÞ: I. X©y dùng hÇm ph©n huû 1. §μo hè: • X¸c ®Þnh vÞ trÝ x©y dùng hÇm: 6 Tuú theo ®Þa h×nh cña mçi gia ®×nh, hÇm cã vÞ trÝ linh ho¹t ®Ó ®¶m b¶o thÝch hîp nhÊt cho mçi khu vùc ch¨n nu«i. Do vËy hÇm cã thÓ bè trÝ bªn c¹nh chuång hoÆc ngay d−íi nÒn chuång tr¹i; h×nh d¹ng cña hÇm còng cã thÓ ®−îc thiÕt kÕ linh ho¹t theo ®Þa h×nh. • §µo hè: Sau khi x¸c ®Þnh xong vÞ trÝ x©y dùng hÇm, tiÕn hµnh ®µo hè. C¸c kÝch th−íc cña hè cÇn ®−îc ®µo réng h¬n ®Ó viÖc thi c«ng ®−îc thuËn lîi. C¸c kÝch th−íc cña hÇm tuú thuéc vµo ®Þa h×nh cô thÓ n¬i x©y dùng hÇm. Tuy nhiªn ®Ó vÞÖc ®Çu t− x©y dùng vµ vËn hµnh tèt nhÊt ë quy m« hé gia ®×nh cÇn l−u ý c¸c kÝch th−íc sau: S©u tèi ®a 3,0m; Réng tõ 1,5m – 2m cßn chiÒu dµi tuú thuéc vµo thÓ tÝch thiÕt kÕ. Chó ý: Khi ®μo hè ë nh÷ng n¬i mùc n−íc ngÇm cao th× ph¶i t¹o hè thu n−íc ngÇm ®Ó thi c«ng phÇn ®¸y. (H×nh 1) Hè thu n−íc ngÇm H×nh 1: Hè thu ng−íc ngÇm 2. §æ nÒn: Sau khi ®µo hè víi kÝch th−íc x¸c ®Þnh, tiÕn hµnh thi c«ng phÇn nÒn ®¸y theo c¸c b−íc sau: - Dïng g¹ch phång hoÆc ®¸ (4 x 6cm) l¸t mét líp dÇy 15cm, ®Çm kü. - Tr¶i 1 líp sái hoÆc ®¸ d¨m (2 x 3cm). - §æ mét líp v÷a bª t«ng (tØ lÖ 1 xi m¨ng : 2 c¸t vµng : 3 ®¸) dµy 5cm Chó ý: - T¹i nh÷ng vïng ®Êt yÕu, líp v÷a Bª t«ng ®¸y cÇn ®−îc t¨ng c−êng mét l−íi cèt thÐp φ8/a = 20cm. - NÕu nÒn hÇm cã nhiÒu n−íc ngÇm cÇn hót n−íc liªn tôc trong qu¸ tr×nhh thi c«ng. Cã thÓ dïng ni- l«ng lãt ®¸y chèng n−íc ngÇm. 3. X©y thμnh bÓ: Sau khi nÒn bÓ ®· ®−îc thi c«ng hoµn chØnh, tiÕn hµnh x©y thµnh bÓ. Thµnh bÓ ®−îc x©y theo quy ph¹m t−êng 10 (t−êng cã ®é dÇy 1 viªn g¹ch). T−êng ®−îc x©y b»ng g¹ch ®Æc lo¹i A víi v÷a xi m¨ng c¸t 7 30 cm VÞ trÝ l¾p thiÕt bÞ ®Çu vµo H×nh 2: §æ nÒn hÇm VÞ trÝ l¾p thiÕt bÞ ®Çu ra 30 cm Líp v÷a bª t«ng víi tØ lÖ pha trén 1:4 (1 xi m¨ng : 4 c¸t) Chó ý: Chõa c¸c c¸c lç kü thuËt theo vÞ trÝ thiÕt kÕ ®Ó sau nμy l¾p ®Æt c¸c hÖ thèng ®Çu vμo, ®Çu ra (H×nh 3). + VÞ trÝ l¾p thiÕt bÞ ®Çu vμo n»m ngay s¸t mÐp trªn cña bÓ, cã kÝch th−íc cao 30 cm réng 25 cm, cã thÓ ®Æt ë nhiÒu vÞ trÝ kh¸c nhau + VÞ trÝ l¾p thiÕt bÞ ®Çu ra n»m c¸ch mÐp trªn cña bÓ 30cm, khi x©y ®Ó s½m mét lç cã kÝch th−íc cao 30 cm réng 25 cm. H×nh 3: VÞ trÝ l¾p ®Æt hÖ thèng ®Çu vμo, ®Çu ra 4. Tr¸t chèng thÊm, §¸nh mμu: C«ng viÖc tr¸t gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ®¶m b¶o cho c«ng tr×nh kÝn n−íc vµ kÝn khÝ l©u dµi. Chñ yÕu lµ tr¸t ë mÆt trong cña c«ng tr×nh. V÷a tr¸t dïng c¸t vµng, s¹ch, trén kü víi xi m¨ng theo tû lÖ 1:3 (Tøc lµ 1 xi-m¨ng- 3 c¸t). Yªu cÇu chung ®èi víi viÖc tr¸t lµ ph¶i ®¶m b¶o ®é dµy ®ång ®Òu, líp tr¸t ®−îc miÕt chÆt, c¸c gãc c¹nh ph¶i bo trßn, theo tr×nh tù sau ®©y: - Cä röa s¹ch mÆt t−êng tr−íc khi tr¸t, nÕu t−êng bÈn. - Sau khi tr¸t líp v÷a 1 cm vµ ®îi cho líp v÷a nµy kh« mét chót th× dïng bµn xoa, xoa thËt kü. - Sau 1-2 giê chê cho líp v÷a trªn ®ñ kh« l¹i tr¸t tiÕp líp thø 2 t−¬ng tù nh− trªn, råi ®¸nh mµu b»ng xi-m¨ng nguyªn chÊt. Chó ý: Khi tr¸t ®Ó chõa l¹i phÝa mÐp trªn cña thµnh bÓ kho¶ng 5cm ®Ó sau khi ®æ bª t«ng mÆt hÇm sÏ tr¸t tiÕp phÇn tiÕp gi¸p gi÷a thµnh bÓ vµ mÆt bª t«ng (tr¸t bo gãc trªn cña thµnh bÓ) ®¶m b¶o kÝn khÝ cho c«ng tr×nh (H.4). 5. §æ bª t«ng cèt thÐp cho n¾p hÇm: Sau khi ®· x©y xong thµnh bÓ, tr¸t chèng thÊm, ®¸nh mµu xong, tiÕn hµnh ®æ bª t«ng cèt thÐp cho n¾p bÓ. V× n¾p bÓ cã nhiÖm vô ®Ëy cho bÓ kÝn khÝ ®ång thêi cßn ®Ó sö dông lµm nÒn chuång tr¹i ch¨n nu«i gia sóc ë trªn hÇm. Do ®ã líp bª t«ng cèt thÐp lµm n¾p hÇm cã ®é dµy 10 cm, d¹ng 8 H×nh 4: Tr¸t chèng thÊm H×nh 5: L¾p hÖ thèng cèp-pha ®æ n¾p hÇm 5cm Líp v÷a tr¸t ph¼ng, ®æ liÒn khèi t¹i chç (tuyÖt ®èi kh«ng dïng c¸c cÊu kiÖn bª t«ng ®óc s½n). Do ®ã c«ng t¸c chuÈn bÞ còng nh− tiÕn ®é vµ kü thuËt thi c«ng cÇn ®−îc thùc hiÖn gièng nh− ®èi víi viÖc ®æ bª t«ng sµn nhµ ë d©n dông (H. 5). C¸c b−íc tiÕn hµnh nh− sau : 5.1 GhÐp cèt pha ®Ó ®æ bª t«ng n¾p hÇm: HÖ thèng cèt pha l¾p ®Æt ph¶i ®¶m b¶o ch¾c ch¾n, ®óng kü thuËt (Cã hÖ thèng chèng ®ì bªn d−íi c¸c tÊm cèt pha). 5.2 X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ t¹o cöa th¨m (lç kü thuËt) khi ®æ bª t«ng n¾p hÇm: Cöa th¨m cã kÝch th−íc 50cm x 50cm ®−îc h×nh thµnh tr−íc khi ®æ bª t«ng nhê mét khu«n b»ng gç h×nh chãp côt ng−îc (h×nh nªm) cã kÝch th−íc ®¸y trªn 50cm vµ ®¸y d−íi 45cm vµ cã chiÒu cao 10cm (H. 6). 45cm45cm 45cm 10cm 50cm H×nh 6: Khu«n gç t¹o cöa th¨m Cöa th¨m cã vai trß: - Lµ lèi lªn xuèng ®Ó lÊy cèt pha vµ hÖ thèng chèng ®ì khi líp bª-t«ng cña n¾p hÇm ®ñ ®é cøng theo quy ®Þnh vµ lµ lèi xuèng hÇm ®Ó hoµn thiÖn viÖc l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ (®Çu vµo, ®Çu ra, èng thu gas...). - Lµ n¬i thu cÆn b· l¾ng ®äng sau nhiÒu n¨m tõ trong hÇm Biogas (th−êng tõ 7 - 10 n¨m) VÞ trÝ cña cöa th¨m trªn bÒ mÆt hÇm ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh ®Ó thuËn tiÖn sö dông vµ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng ch¨n nu«i sau nµy. 5.3. ChuÈn bÞ cèt thÐp vµ buéc cèt thÐp: ThÐp x©y dùng bè trÝ t¹i n¾p hÇm lµ lo¹i thÐp φ8 ®−îc ®an víi mËt ®é 15cm x 15cm vµ cã mãc c¶ 2 ®Çu (h×nh 7). §èi víi n¾p hÇm cã diÖn tÝch lín, cã chiÒu réng v−ît qu¸ 2,5m th× viÖc tÝnh to¸n vµ bè trÝ cèt thÐp cÇn cã t− vÊn cña kü s− x©y dùng. 9 H×nh 7: ChuÈn bÞ cèt thÐp vµ buéc cèt thÐp Chó ý: Xung quanh lç kü thuËt còng cÇn ®Æt thªm c¸c thanh thÐp lµm cèt thÐp bæ xung vµ cèt thÐp t¨ng c−êng. 5.4. Phèi trén Bª-t«ng, m¸c B200 (tû lÖ pha trén 1 xim¨ng : 2 c¸t : 3 sái) 5.5 §æ Bª- t«ng, víi ®é dµy 10 cm (khi tiÕn hµnh ®æ nªn c¾t 2,3 chiÕc c÷ cã ®é dµy 10cm chiÕc c÷ nµy cã môc ®Ých ®Ó ta ®æ Bª t«ng ®−îc dµy ®Òu). Chó ý ®Æt lu«n èng thu gas trong khi ®æ. èng thu gas b»ng s¾t Ф21, ®−îc ®Æt ë vÞ trÝ kÝn ®¸o kh«ng lµm v−íng vïng kh«ng gian ch¨n nu«i sau nµy. 5.6. §Çm vµ b¶o d−ìng bª-t«ng. 5.7. §æ n¾p kü thuËt: Sau khi ®æ n¾p bÓ ®−îc 2 - 3 giê, mÆt bª t«ng ®· ®Þnh h×nh, tiÕn hµnh th¸o khu«n gç t¹o cöa th¨m, söa sang vµ miÕt ph¼ng c¹nh bª t«ng. Sau ®ã lãt giÊy xi-m¨ng, ®−a cèt thÐp n¾p kü thuËt vµo vµ tiÕn hµnh ®æ víi ®é dÇy bª t«ng 5cm. N¾p kü thuËt cã kÝch th−íc mÆt trªn lµ: 50cm x 50cm vµ mÆt d−íi lµ 45cmx45cm. Sö dông thÐp x©y dùng φ8/ a= 10cm, cã mãc 2 ®Çu. Chó ý trong qu¸ tr×nh ®an cèt thÐp cÇn bè trÝ thªm 2 quai x¸ch b»ng thÐp φ10 ®Ó sau nµy viÖc më n¾p kü thuËt ®−îc tiÕn hµnh thuËn lîi. 6. §æ bª t«ng cèt thÐp cho bÖ bÕp: BÖ bÕp lµ n¬i ®Æt bÕp ga ®un nÊu cña gia ®×nh. V× thÕ ®Ó thuËn tiÖn cho qua tr×nh l¾p ®Æt bÕp sau nµy, khi ®æ bª t«ng mÆt bÓ ta tiÕn hµnh ®æ lu«n bÖt bÕp. BÖ bÕp cã kÝch th−íc 60cm x 120cm, ®æ bª t«ng cèt thÐp dÇy 6 - 8cm. ThÐp sö dông lµ thÐp x©y dùng φ8 cã mãc 2 ®Çu, ®an s¾t víi khÈu ®é 20cm x 20cm 60 cm 120 cm 50 cm Chó ý: §Ó 2 lç cã ®−êng kÝnh φ27 c¸ch nhau 45 - 50cm, c¸ch thμnh bÖ bÕp 10cm ®Ó l¾p ®Æt ®−êng èng dÉn ga (H. 8). H×nh 8: MÆt b»ng bÖ bÕp II. L¾p ®Æt thiÕt bÞ Sau khi ®æ bª t«ng n¾p bÓ, n¾p kü thuËt vµ bÖ bÕp xong, chÕ ®é b¶o d−ìng bª-t«ng cÇn ®−îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh, nhÊt lµ bª t«ng ®−îc ®æ trong thêi gian cã thêi tiÕt nãng cao nh− mïa hÌ. Sau 7 ngµy bª t«ng ®«ng cøng ta cã thÓ th¸o cèt pha vµ tiÕn hµnh l¾p ®Æt (Tuy nhiªn, v× lóc nµy bª-t«ng ch−a ®¹t tíi c−êng ®é lµm viÖc nªn tr¸nh viÖc chÊt t¶i lªn n¾p hÇm). 1. L¾p ®Æt thiÕt bÞ ®Çu vμo. 10 §Çu vµo cña hÇm ph©n huû lµ mét hè l¾ng cã g¾n hÖ thèng si ph«ng ®Ó thu gom chÊt th¶i tõ khu vùc chuång tr¹i vµ dÉn chÊt th¶i vµo hÇm ph©n huû (H×nh 9). Trong qu¸ tr×nh dÉn chÊt th¶i vµo hÇm, viÖc r¬i tù do cña chÊt th¶i vµo hÇm lµm cho líp v¸ng trong hÇm kh«ng cã ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn v× qu¸ tr×nh nµy x¶y ra liªn tôc vµ th−êng xuyªn hµng ngµy. • Hè l¾ng th−êng ®−îc bè trÝ t¹i gãc chuång tr¹i, c¹nh hÇm ph©n huû. Th«ng th−êng hè l¾ng cã kÝch th−íc: réng 0,2m x dµi 0,4m x s©u 0,3m. • HÖ thèng èng si ph«ng (haycßn gäi lµ cót con thá, ®u«i mÌo) dÉn chÊt th¶i vµo hÇm ph©n huû ®−îc lµm b»ng sµnh, cã h×nh dÊu ng· (H×nh 9). Sè l−îng èng si- ph«ng tuú thuéc vµo quy m« x©y dùng hÇm ph©n huû, th«ng th−êng tõ 2 - 3 èng cho mét hÇm. Ngoµi ra hÖ thèng ®Çu vµo cßn bao gåm c¶ si -ph«ng ®· ®−îc cÊu t¹o s½n trong c¸c bÖ xÝ bÖt hoÆc xÝ xæm. Si-ph«ng èng si ph«ng b»ng sµnh H×nh 9: HÖ thèng ®Çu vμo C¸ch l¾p ®Æt: V× èng si ph«ng võa lμ n¬i dÉn chÊt th¶i vμo hÇm ph©n huû võa ®ãng vai trß lμ mét van n−íc kh«ng cho khÝ tho¸t ra ngoμi, nªn khi l¾p ®Æt cÇn chó ý “vÞ trÝ ®Æt ®óng” cña èng. §Æt èng si ph«ng vμo vÞ trÝ l¾p ®Æt thiÕt bÞ ®Çu vμo, nghiªng èng si ph«ng kho¶ng 30 ®é, ®æ n−íc vμo cho ®Õn khi n−íc ®Çy lªn miÖng èng, ®ång thêi nuíc b¾t ®Çu ch¶y ra ë ®Çu kia cña èng (ë vÞ trÝ nμy èng si ph«ng ®−îc coi lμ “vÞ trÝ ®óng”-H. 9), sau ®ã tiÕn hμnh chÌn chÆt vμ tr¸t kÝn. TiÕp theo ®ã ta tiÕn hμnh x©y hè l¾ng. Hè l¾ng ®−îc x©y dùng víi môc ®Ých dån tÊt c¶ c¸c lo¹i chÊt th¶i ®éng vËt vÒ phÝa hè tr−íc khi n¹p xuèng hÇm ñ qua hÖ thèng si- ph«ng. T¹i ®©y cã thÓ ®Æt mét l−íi c¶n r¸c, kh«ng cho r¸c vμo hÇm. Chó ý: Kh«ng ®−îc ®Æt èng si ph«ng tr−íc khi ®æ bª t«ng mÆt bÓ. 2. L¾p ®Æt thiÕt bÞ ®Çu ra Sau khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ ®Çu vµo, tiÕn hµnh l¾p thiÕt bÞ ®Çu ra. ThiÕt bÞ ®Çu ra gåm 1 èng x¶ vµ 1 hè chøa b· th¶i * èng x¶ cã vai trß dÉn b· th¶i (d−íi d¹ng dÞch th¶i) tõ hÇm ph©n huû ra ngoµi hè chøa b· th¶i vµ Ên ®Þnh mùc n−íc tÜnh trong hÇm. èng x¶ lµ mét èng lµm b»ng vËt liÖu PVC, cã ®−êng kÝnh 110 - 150mm, dµi 80 - 100cm, mét c¹nh dµi b»ng 1/3 ®é s©u cña phÇn dÞch ph©n huû (H×nh 10). 11 VÞ trÝ ®Æt èng x¶: èng x¶ ®Æt ë vÞ trÝ cã cèt thÊp h¬n ®Çu vµo, c¸ch mÆt d−íi cña n¾p sµn bª t«ng 40cm. èng x¶ ®−îc ®Æt nghiªng 450, mét ®Çu cña èng x¶ ®Æt ch×m s©u d−íi mÆt n−íc tÜnh trong hÇm ph©n huû vµ cã ®é s©u b»ng 1/3 ®é s©u cña dÞch ph©n huû. (VÝ dô: nÕu phÇn chøa dÞch ph©n huû cã ®é s©u lµ 1,65m th× mét ®Çu cña èng x¶ ph¶i ®Æt ch×m 45cm). * Hè chøa b· th¶i: Tuú thuéc vµo viÖc sö dông cña mçi gia ®×nh mµ hè chøa b· th¶i ®−îc x©y dùng víi thÓ tÝch kh¸c nhau ë ngay cöa ®Çu ra. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o hÇm ph©n huû ho¹t ®éng b×nh th−êng th× mùc n−íc trong hè chøa b· th¶i ph¶i ®−îc ®¶m b¶o th−êng xuyªn b»ng hoÆc thÊp h¬n miÖng èng x¶ tõ hÇm ph©n huû. H×nh 10: CÊu t¹o ®Çu ra cña hÇm ph©n huû Sau khi l¾p ®Æt hÖ thèng ®Çu vµo (inlet) ®Çu ra (outlet), tiÕn hµnh l¾p ®Æt hÖ thèng èng dÉn vµ tói dù tr÷ khÝ. HÖ thèng èng dÉn khÝ ®−îc nèi víi èng thu khÝ gas ®−îc g¾n s½n trong qu¸ tr×nh ®æ bª t«ng n¾p hÇm cã nhiÖm vô dÉn khÝ ®Õn hÖ thèng tói dù tr÷ vµ dÉn ®Õn bÕp ®un. Chó ý: Tr−íc khi nèi èng dÉn khÝ vμo èng thu gas ë hÇm ph©n huû, cÇn ®¶m b¶o èng thu gas ®· th«ng hoμn toμn b»ng c¸ch dïng 1 c©y s¾t Ф6 xuyªn qua èng thu gas. 3. L¾p ®Æt Van an toμn Van an toµn cã nhiÖm vô æn ®Þnh ¸p xuÊt gas lu«n ë møc 5cm cét n−íc cho toµn bé hÖ thèng. Van an toµn ®−îc cÊu t¹o tõ mét chai nhùa trong cã thÓ tÝch tõ 1 - 1,5 lÝt, 1 cót ch÷ T Ф21 vµ 1 èng nhùa tiÒn phong Ф21. §ôc 1 lç ®−êng kÝnh tõ 1,5 - 2cm phÝa d−íi cæ chai. T¹o mét chi tiÕt nèi ch÷ T b»ng vËt liÖu PVC cã phÇn ®u«i dµi tõ 25 - 30cm c¾m s©u vµo trong chai, hai ®Çu cßn l¹i ®−îc nèi víi ®−êng èng dÉn gas (H×nh 11) 12 VËn hμnh: ®æ n−íc vµo trong chai sao cho ngËp èng 5cm. §¸nh dÊu møc 5cm èng ngËp trªn thµnh chai ®Ó bæ sung n−íc khi cÇn. Khi ¸p suÊt gas trong toµn bé hÖ thèng v−ît qu¸ 5cm cét n−íc, khÝ sÏ tù sôc n−íc tho¸t ra ngoµi qua lç nhá gÇn miÖng chai VÞ trÝ l¾p ®Æt: Van an toµn nªn ®Æt ë vÞ trÝ th«ng tho¸ng, dÔ nh×n thuËn lîi cho c«ng t¸c ch¨m sãc sau nµy. H×nh 11: Van an toμn 5cm Nèi vµo ®−êng èng dÉn ga Chó ý: Thuêng xuyªn ph¶i kiÓm tra ®ñ n−íc. NÕu thÊy n−íc thÊp h¬n møc 5cm (®· ®¸nh dÊu) th× ph¶i bæ sung n−íc ngay vµo van an toµn nµy. Tr¸nh t×nh tr¹ng n−íc ë trong chai c¹n lµm gas bÞ thÊt tho¸t ra ngoµi. 4. L¾p ®Æt hÖ thèng tói dù tr÷ gas HÖ thèng tói dù tr÷ gas cã nhiÖm vô thu vµ l−u tr÷ gas tõ hÇm ph©n huû ®Ó sö dông vµo viÖc ®un nÊu. HÖ thèng tói dù tr÷ ga nµy sÏ ®−îc bè trÝ trªn nãc chuång tr¹i ch¨n nu«i hoÆc t¹i mét vÞ trÝ nµo ®ã sao cho nã kh«ng ¶nh h−ëng hoÆc kh«ng bÞ ¶nh h−ëng tíi c¸c ho¹t ®éng kh¸c. §Ó mét gia ®×nh cã thÓ sö dông ga ®un nÊu trong thêi gian 4-5 giê mét ngµy th× th«ng th−êng sè tói dù tr÷ gas cho mét hÖ thèng lµ tõ 2 - 3 tói. Mçi tói ®−îc cÊu t¹o tõ 2 líp tói chÊt dÎo h×nh èng cã ®é dÇy tõ 20 - 24μc, dµi 3,4m, ®−êng kÝnh khi c¨ng hÕt cì lµ 93cm vµ mçi tói cã thÓ chøa ®−îc ~1,8 m3 khÝ sinh häc. Th«ng th−êng mét ®Çu tói ®−îc buéc kÝn, mét ®Çu tói ®−îc th«ng víi ®−êng èng dÉn khÝ b»ng 1 èng nhùa Ф21. C¸ch l¾p ®Æt: - Lång 2 líp tói vµo víi nhau sao cho kh«ng cßn kh«ng khÝ gi÷a 2 líp tói. - Kü thuËt buéc tói: §Ó tói c¨ng ®Òu khi chøa khÝ sau nµy, hai ®Çu tói ®−îc gÊp theo h×nh giÎ qu¹t tõ hai mÐp tói vµo gi÷a (PhÇn nµy sÏ ®−îc h−íng dÉn kü ë PhÇn thùc hµnh ngoµi hiÖn tr−êng). Sau ®ã lÊy d©y chun quÊn chÆt tõ trong ra ngoµi cho thËt kÝn. - Víi ®Çu tói th«ng víi ®−êng èng dÉn khÝ, th× tr−íc khi gËp tói, ®Æt 1 ®o¹n èng nhùa Ф21 dµi 30cm vµo gi÷a tói vµ gi÷a 2 líp nilong. Khi buéc chó ý ®Ó èng bªn trong dµi ra kho¶ng 3 - 5cm. VÞ trÝ l¾p ®Æt tói dù tr÷: Yªu cÇu ph¶i ®−îc treo gän gµng, kh«ng c¶n trë vµ ¶nh h−ëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng kh¸c, ®ång thêi ®¶m b¶o tiÖn lîi khi sö dông. Th«ng th−êng tói ®−îc treo trªn nãc bÕp hoÆc nãc chuång tr¹i vµ gÇn khu vùc bÕp nÊu (H×nh 12). H×nh 12: Tói dù tr÷ gas sinh häc 13 VËn hμnh: Mçi lÇn sö dông ga ®Ó ®un nÊu cã thÓ dïng mét sîi d©y chun (d©y s¨m « t«, xe m¸y...) buéc th¾t ngang qua tói nh»m t¹o cho gas cã ¸p xuÊt æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh sö dông. Khi sö dông xong l¹i bá d©y x¨m ra ®Ó khÝ sinh häc cã thÓ dù tr÷ tèt h¬n t¹i ®©y. 5. L¾p ®Æt bÕp Biogas BÕp Biogas VACVINA ®−îc thiÕt kÕ ®¬n gi¶n, dÔ vËn hµnh sö dông (H×nh 12). BÕp ®−îc ®óc b»ng gang víi hÖ thèng ph©n nhiÖt b»ng ®ång thiÕt kÕ theo mÉu hÖ thèng ph©n nhiÖt cña bÕp gas c«ng nghiÖp cã nhiÒu −u ®iÓm vµ rÎ tiÒn. ViÖc l¾p ®Æt bÕp gas lµ c«ng ®o¹n cuèi cïng sau khi hoµn thµnh viÖc l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ vµ hÖ thèng èng dÉn khÝ. Th«ng th−êng ®Ó viÖc sö dông gas ®−îc thuËn lîi th× bÕp ®−îc l¾p ®Æt trªn bÖ bÕp cã ®é cao phï hîp. BÖ bÕp ®−îc ®óc s½n nh− trong phÇn I - 6 BÕp khÝ sinh häc Biogas ®−îc nèi víi ®−êng èng dÉn khÝ th«ng qua mét van bi b»ng ®ång ®¶m b¶o kÝn khÝ khi ®ãng. §Ó ®¶m b¶o l¾p ®Æt bÕp mü thuËt, nªn ®Æt kho¸ van ë phÝa d−íi bÖ bÕp nh− h×nh 13 H×nh 13: C¸ch l¾p bÕp khÝ sinh häc kho¸ èng thÐp xuyªn qua bÖ bÕp * Chó ý: §Ó ®¶m b¶o an toµn vµ thuËn tiÖn khi vËn hµnh vµ sö dông cÇn l¾p mét van kho¸ tæng ë ®é cao thÝch hîp gÇn bÖ bÕp. Van nµy lu«n kho¸ vµ chØ ®−îc më khi sö dông bÕp ®un nÊu. III. LÊp ®Êt xung quanh hÇm: SAu khi hoµn thµnh viÖc l¾p ®Æt toµn bé c¸c thiÕt bÞ th× viÖc san lÊp ®Êt quanh hÇm cÇn ®−îc tiÕn hµnh gän gµng. Nªn dïng c¸t lÊp quanh hÇm, sau ®ã t−íi n−íc cho c¸t dån ®Òu xuèng råi ®Çm chÆt líp ®Êt quanh hÇm. C. Nh÷ng chó ý khi vËn hμnh sö dông vμ b¶o d−ìng hÇm Biogas VACVINA c¶i tiÕn Tr−íc khi ®−a hÇm vµo vËn hµnh sö dông, cÇn röa s¹ch v«i v÷a trong hÇm ph©n huû; kiÓm tra l¹i toµn bé hÖ thèng ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n kh«ng bÞ hë, rß rØ. I. N¹p nguyªn liÖu: HÇm Biogas VACVINA ®−îc thiÕt kÕ nh»m môc tiªu gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng do chÊt th¶i ®éng vËt do ch¨n nu«i g©y ra, ®ång thêi t¹o nguån chÊt ®èt dåi dµo phôc vô sinh ho¹t hµng ngµy. Do ®ã nguån nguyªn liÖu chñ yÕu lµ ph©n gia sóc, gia cÇm vµ ph©n ng−êi. 14 1. N¹p nguyªn liÖu lÇn ®Çu: §Ó hÇm Biogas cã thÓ mau chãng ®−a vµo sö dông, cÇn chuÈn bÞ ngay mét l−îng tõ 700 - 800kg ph©n t−¬i lµm nguyªn liÖu ban ®Çu. L−îng ph©n nµy ®−îc n¹p vµo hÇm cïng víi l−îng n−íc ®−îc ®æ ®Çy hÇm (n−íc b¾t ®Çu ch¶y ra ngoµi hè chøa b· th¶i). 2. N¹p nguyªn liÖu th−êng xuyªn hμng ngμy: §Ó duy tr× ho¹t ®éng cña hÇm Biogas l©u dµi æn ®Þnh hµng ngµy cÇn ph¶i n¹p thªm mét l−îng nguyªn liÖu bæ sung vµo hÇm. Nguyªn liÖu bæ sung hµng ngµy trong qu¸ tr×nh sö dông chÝnh lµ l−îng ph©n tõ chuång tr¹i vµ tõ hè xÝ trùc tiÕp ch¶y th¼ng vµo hÇm. Cïng víi l−îng nguyªn liÖu nãi trªn lµ l−îng n−íc còng ®−îc bæ sung sao cho tØ lÖ gi÷a ph©n vµ n−íc lµ 1 : 5 (nghÜa lµ 1 ph©n : 5 n−íc). NÕu l−îng n−íc ®−a vµo hÇm qu¸ tØ lÖ nãi trªn th× l−îng ph©n cã mÆt trong hÇm ch−a kÞp ph©n huû hÕt ®· bÞ ®Èy ra ngoµi. Nh− vËy hiÖu qu¶ ph©n huû thÊp, l−îng gas sinh ra Ýt vµ viÖc xö lý vÒ mÆt m«i tr−êng ch−a triÖt ®Ó, ph©n vÉn vßn mïi h«i thèi vµ vÉn cßn tån t¹i c¸c lo¹i ký sinh trung g©y bÖnh. Do ®ã trong tr−êng hîp dïng n−íc t¾m cho gia sóc vµo nh÷ng ngµy hÌ nãng bøc th× l−îng n−íc nµy kh«ng ®−îc cho ch¶y vµo hÇm mµ ph¶i thiÕt kÕ r·nh tho¸t riªng ra khái chuång tr¹i ch¨n nu«i. II. VËn hμnh sö dông 1. Khi hÖ thèng tói dù tr÷ gas ®· c¨ng ®Çy th× b¾t ®Çu sö dông khÝ biogas ®Ó ®un nÊu phôc vô sinh ho¹t. LÇn ®Çu tiªn sö dông, nÕu gas kh«ng ch¸y tøc lµ chÊt l−îng gas ch−a tèt do cã lÉn nhiÒu kh«ng khÝ cã s½n trong hÇm, do ®ã ph¶i x¶ hÕt l−îng gas nµy vµ ®îi 1 ngµy sau tói dù tr÷ c¨ng ®Çy trë l¹i th× míi sö dông. Ph¶i th−êng xuyªn chó ý kho¸ van gas l¹i khi kh«ng sö dông. §Ó ch©m löa cho bÕp ch¸y th× viÖc tr−íc tiªn lµ bËt löa tr−íc råi ®−a löa s½n sµng vµo bé phËn ph©n nhiÖt trªn bÕp, sau ®ã tõ tõ më kho¸ van vµ ®iÒu chØnh ngän löa cho thÝch hîp víi nhu cÇu. §Ó ngän löa Biogas ch¸y ®Òu, xoong nåi lu«n s¹ch sÏ, chó ý th−êng xuyªn vÖ sinh cä röa bé phËn ph©n nhiÖt b»ng ®ång. 2. Khi sö dông bÕp ®Ó ®un nÊu, nÕu thÊy gas yÕu, dïng mét sîi d©y chun ®µn håi buéc ngang tói dù tr÷ gas ®Ó t¹o ¸p suÊt æn ®Þnh. Khi ®un nÊu xong ph¶i nhí th¸o d©y chun ra ®Ó gas sinh ra t¹i hÇm ph©n huû tiÕp tôc ®−îc thu vµ l−u tr÷ t¹i ®©y. 3. Trong qu¸ tr×nh sö dông nÕu thÊy hÖ thèng tói dù tr÷ bÞ xÑp xuèng th× cÇn kiÓm tra ngay hÖ thèng ®−êng èng dÉn khÝ, hÖ thèng tói dù tr÷, kho¸ van... cã thÓ bÞ x× hoÆc thñng, ®uêng èng bÞ gÊp khóc, hoÆc n−íc ë van an toµn, n−íc ë èng xi ph«ng cã thÓ c¹n qu¸ møc quy ®Þnh th× ph¶i kh¾c phôc ngay. 4. TuyÖt ®èi kh«ng ®−a vµo hÇm ph©n huû tÊt c¶ c¸c chÊt ho¸ häc nh−: xµ phßng, thuèc tÈy, n−íc m−a... C¸c chÊt nµy sÏ k×m h·m sù ho¹t ®éng cña vi khuÈn yÕm khÝ. Sù cã mÆt cña c¸c chÊt nµy trong hÇm sÏ lµm cho qu¸ tr×nh ph©n huû sÏ yÕu ®i hoÆc ngõng h¼n. 15 Mäi th«ng tin cã liªn quan xin liªn hÖ vÒ ®Þa chØ: Trung t©m Nghiªn cøu, Ph¸t triÓn céng ®ång n«ng th«n - CCRD §Þa chØ: Sè 28 phè Ph¹m TuÊn Tµi - CÇu GiÊy - Hµ Néi - ViÖt nam §iÖn tho¹i: (04) 7 930380 Fax: (04) 7 930306 E-mail: tvc.vacvina@ netnam.org.vn ________________________________________________ Biªn so¹n: ThS. Ph¹m V¨n Thµnh ThS. NguyÔn §øc ThÞnh Ch−¬ng tr×nh “§µo t¹o c¸n bé kü thuËt C«ng nghÖ khÝ sinh häc”. 16