Sinh sản vô tính ở người và động vật

SINH SẢN VÔ TÍNH Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬTGVGD: Th.S Mai Thị Phương HoaTháng 1/20162.1. Cơ chế của sinh sản vô tínhQuá trình nguyên phân. Cá thể bố mẹ qua nhiều lần phân bào nguyên nhiễm tách rời một phần cá thể hình thành nên cá thể con. 2.2.1. Phân đôi (fission) Từ một cơ thể gốc phân đôi 2 cơ thể con giống hệt cơ thể mẹ ban đầu. Hình thức sinh sản này thường gặp ở động vật nguyên sinh (protozoa)Phân đôi ở trùng roi (Euglena) Tế bào chất phân chiaHai tế bào mớiNhân phân chiaMột tế bào ban đầuSinh sản vô tính ở trùng biến hình Thuỷ tức sinh sản bằng cách nảy chồi. Chồi phát triển đủ lớn sẽ tách rời cơ thể mẹ. Sinh sản nảy chồi ở Thuỷ tứcNảy chồi ở thuỷ tứcSự nảy chồi ở san hô Cá thể bố mẹ tự phân thành hai hay nhiều phần bằng nhau, mỗi phần phát triển thành cá thể mới. Trường hợp này có gặp ở hải quỳ, giun đốt và bọt biển. Sự phân mảnh ở hải quỳ Hiện tượng tái sinh là sự tái tạo một phần cơ thể bị huỷ hoại.Điều này thấy rõ ở sao biển: Khi nó bị đứt mất một cánh cánh này sẽ mọc lại. Nhưng trong một số trường hợp, cũng ở con sao biển nói trên khi bị cắt nhỏ thành nhiều mảnh thì những mảnh nào có dính một phần đĩa trung tâm sẽ tái sinh thành những con sao biển mới. Hiện tượng này chính là một kiểu sinh sản vô tính.  Hình thức sinh sản trinh sinh là giao tử cái (trứng) có thể phát triển thành một cơ thể mà không qua thụ tinh, không có sự tham gia của giao tử đực Là hiện tượng trứng có qua thụ tinh song nhân tinh bị mất hoạt tính (loại bỏ), do đó chỉ còn nhân nguyên cái tham gia phát triển tạo cơ thể mới, lúc này tinh trùng chỉ có vai trò thuần tuý là hoạt hoá trứng phát triển.Trong tự nhiên người ta quan sát thấy cá diếc bạc sinh sản theo kiểu này.Là sự phát triển của trứng có qua thụ tinh nhưng sau đó nhân nguyên cái bị thoái hoá và chỉ có nhân nguyên đực phát triển, cho ra cơ thể mới. Có thể thực hiện phụ sinh nhân tạo bằng cách phá huỷ nhân trứng bởi các tác nhân nhân tạo như chiếu xạ, hoá học hoặc cơ học. Phụ sinh nhân tạo được áp dụng ở tằm dâu có ý nghĩa trong việc tạo nên các giống tằm có năng suất cao. Động vật bậc cao cũng có hiện tương sinh sản vô tính xong rất ít, hiện tượng này được thể hiện trong giai đoạn phát triển phôi sớm, trong trường hợp từ một phôi ban đầu có thể tách thành hai hoặc nhiều phôi, sau đó mỗi phôi phát triển thành một cơ thể mới Là hiện tương chuyển nhân của một tế bào soma vào một tế bào trứng nhằm kích thích sự phát triển của một phôi, từ đó làm cho phôi phát triển thành một cơ thể mới. Cơ sở di truyền học của vấn đề này là do mọi tế bào trong cơ thể đều chứa cả một sơ đồ di truyền để tạo thành một cơ thể mới. Nhân bản vô tính tạo cừu dolly Sinh sản vô tính ở người thể hiện trong giai đoạn phát triển phôi sớm. Trong trường hợp từ một phôi ban đầu có thể tách ra thành 2, 3 phôi, sau đó mỗi phôi phát triển thành các cơ thể độc lập (song sinh cùng trứng).Một cặp song sinh cùng trứng Cơ chế sinh đôi cùng trứng và khác trứng 3.1. Ưu điểm - Mật độ cá thể trong quần thể quá thấp. - Tăng hiệu suất sinh sản vì không phải tiêu tốn năng lượng cho việc tạo giao tử và thụ tinh. - Phổ biến nhanh một kiểu gen xác định 3.2. Nhược điểm Quần thể hoàn toàn đồng nhất về mặt di truyền. Môi trường thay đổi đột ngột theo hướng không thuận lợi, mọi cá thể của quần thể sẽ cùng chịu tác động toàn bộ quần thể có thể bị tiêu diệt một lúc.