Quy phạm pháp luật xã hội chủ nghĩa

Bài 8: QUY PHẠM PHÁP LUẬTXà HỘI CHỦ NGHĨA NỘI DUNG I- KHÁI NIỆM QUY PHẠM PHÁP LUẬT II- KẾT CẤU CỦA QUY PHẠM PHÁP LUẬT III- CÁCH THỨC THỂ HIỆN CẤU TRÚC CỦA QPPL TRONG MỘT ĐIỀU LUẬT IV- PHÂN LOẠI QUY PHẠM PHÁP LUẬT I- Khái niệm quy phạm pháp luật 1- Cỏc khỏi niệm liờn quan 2- Khái niệm quy phạm pháp luật 1- CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN Quy phạm: Quy tắc xử sự Thể hiện ý chí của con người Thể hiện trật tự hợp lý của hoạt động trong một điều kiện nhất định Mang tính khuôn mẫu Các loại quy phạm: Con người Con người QP Xã hội Con người QP Kỹ thuật Tự nhiên Các loại quy phạm xã hội QUY PHẠM Xà HỘI QUY PHẠM ĐẠO ĐỨC QUY PHẠM TẬP QUÁN QUY PHẠM TÔN GIÁO QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUY PHẠM CỦA TỔ CHỨC CT-XH * Cho các quy phạm xã hội sau, hãy xác định đây là những loại quy phạm nào? 1- “Bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả trẻ em và người tàn tật) khi đi trên hệ thống đường bộ Việt Nam thuộc các đoạn tuyến, tuyến đường bộ có biển báo "Đường bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy“”. (TT Số 01/2003/TT-BGTVT ngày 08 tháng 01 năm 2003 của Bộ trưởng Bộ GTVT hướng dẫn đội mũ bảo hiểm khi đi xe mô tô, xe gắn máy) 2- Khái niệm quy phạm pháp luật Khái niệm quy phạm pháp luật: Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận, thể hiện ý chí của nhà nước nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội. II- Kết cấu của QPPLTình huống: Anh (chị) hãy cho biết cách xử sự của mình trong các trường hợp sau? Kết cấu thông thường của một QPPL Giả định Quy định Chế tài 1- Gi¶ ®Þnh Kh¸i niƯm: Gi¶ ®Þnh lµ bé phËn cđa quy ph¹m ph¸p luËt, trong ®ã nªu lªn chđ thĨ, hoµn c¶nh, ®iỊu kiƯn, ®Þa ®iĨm, thêi gian x¶y ra hµnh vi (hµnh ®éng hoỈc kh«ng hµnh ®éng) trong cuéc sèng mµ con ng­êi gỈp ph¶i vµ cÇn ph¶i xư sù theo quy ®Þnh cđa ph¸p luËt C¸ch x¸c ®Þnh: Trả lời câu hỏi “Ai?”, “Trong điều kiện, hoàn cảnh nào?” Ph©n lo¹i: + Theo sè l­ỵng c¸c hoµn c¶nh, ®iỊu kiƯn ®­a ra: gi¶n ®¬n, phøc t¹p + Theo c¸ch thøc ®­a ra ®iỊu kiƯn, hoµn c¶nh: liƯt kª, lo¹i trõ. 2- Quy định Khái niệm: Quy định là bộ phận của quy phạm pháp luật trong đó nêu lên những cách xử sự mà các chủ thể có thể hoặc buộc phải thực hiện; những lợi ích hoặc quyền mà chủ thể được hưởng gắn với những tình huống đã nêu ở phần giả định của quy phạm pháp luật. Cách xác định: Trả lời các câu hỏi: Là gì? Được làm gì? Không được làm gì? Phải làm gì? Làm như thế nào? Phân loại: Căn cứ vào tớnh chất, phương phỏp tỏc động lờn cỏc quan hệ xó hội: Cấm và bắt buộc; Tuỳ nghi; Giao quyền. 3- Chế tài Khái niệm: Chế tài là bộ phận của quy phạm pháp luật trong đó nêu lên các biện pháp mang tính chất trừng phạt mà các chủ thể có thẩm quyền áp dụng quy phạm có thể áp dụng đối với các chủ thể không thực hiện đúng những mệnh lệnh đã được nêu lên trong phần quy định của quy phạm pháp luật Cách xác định: Trả lời câu hỏi: Bị xử lý như thế nào khi ở vào hoàn cảnh giả định mà không thực hiện quy định của QPPL? Phân loại: Có 4 loại: HS, DS, KL, HC BÀI TẬP Xác định các bộ phận: giả định, quy định, chế tài của các QPPL sau đây III- Cách thức thể hiện cấu trúc của một QPPL trong một điều luật Qua bài tập nêu trên, hãy nhận xét về cách thể hiện cấu trúc của QPPL trong các điều luật. IV- Phân loại quy phạm pháp luật 1- Căn cứ vào nội dung: QP định nghĩa; QP điều chỉnh; QP bảo vệ. 2- Căn cứ vào hình thức mệnh lệnh (bộ phận quy định): QP cấm đoán; QP bắt buộc; QP tuỳ nghi 3- Căn cứ vào đối tượng điều chỉnh: mỗi ngành luật có một loại QP tương ứng