Quy hoạch và sử dụng bền vững đất đai

QUY HO CH VÀ S D NG Ạ Ử Ụ B N V NG Đ T ĐAIỀ Ữ Ấ - Quy h achọ - S d ngử ụ Đ t ấ đai ? - B n v ngề ữ T NG QUAN V QUY H ACH S Ổ Ề Ọ Ử D NG Đ T ĐAIỤ Ấ • Th c tr ng s d ng đ t đai hi n nay ? ự ạ ử ụ ấ ệ – Th gi iế ớ – Vi t Namệ H p lý ch a?ợ ư – ĐBSCL • S phát tri n v kinh t : n c giàu-ự ể ề ế ướ nghèo • Gia tăng dân s : n c nghèoố ướ • Gia tăng nhu c u c a con ng i: m c ầ ủ ườ ứ s ngố • Chi n tranhế K t qu và h u qu ?ế ả ậ ả • Nâng m c s ng và đáp ng nhu c u ứ ố ứ ầ ngày càng tăng c a con ng i.ủ ườ • T p trung khai thác ngu n tài nguyên ậ ồ đ t đai. Khai thác nh ng gì?ấ ữ • Đã và đang khai thác: –Ch a h p lý? ư ợ –Suy thóai? –Ô nhi m?ễ –Có th s b suy thóai và ô nhi mể ẽ ị ễ Có c n thi t ph i s p x p và phân chia ầ ế ả ắ ế l i s d ng đ t đai hay không?ạ ử ụ ấ • N u khôngế : nh ng gì s ti p t c xãy ữ ẽ ế ụ ra? • N u cóế : b ng cách nào?ằ • V y vi c s p x p và phân chia s d ng ậ ệ ắ ế ử ụ đ t đai l i có ph i là: ấ ạ ả Quy h ach s ọ ử d ng đ t đai không? V y:ụ ấ ậ - Quy h ach s d ng đ t đai là gì?ọ ử ụ ấ - Nh th nào g i là QH s d ng b n ư ế ọ ử ụ ề v ng đ t đai ?ữ ấ Đ NH NGHĨA QHSDĐĐỊ • Ph ng ti n giúp cho l nh đ o quy t đ nh s ươ ệ ả ạ ế ị ử d ng đ t đai nh th nào thông qua vi c đánh ụ ấ ư ế ệ giá t đ ng v tính t ch n m u hình trong s ự ộ ề ự ọ ẫ ử d ng đ t đai, mà trong s ch n l a này s ụ ấ ự ọ ự ẽ đáp ng v i nh ng m c tiêu riêng bi t, và t ứ ớ ữ ụ ệ ừ đó hình thành nên chính sách và ch ng trình ươ cho s d ng đ t đai. Dent (1988; 1993)ử ụ ấ • D ng hình c a quy ho ch vùng, tr c ti p cho ạ ủ ạ ự ế th y vi c s d ng t t nh t v đ t đai trên ấ ệ ử ụ ố ấ ề ấ quan đi m ch p nh n nh ng m c tiêu, và ể ấ ậ ữ ụ nh ng c h i v môi tr ng, xã h i và nh ng ữ ơ ộ ề ườ ộ ữ v n đ h n ch . Fresco và ctv., (1992) ấ ề ạ ế (UNCED, 1992) và (FAO, 1995) • Trong ph ng pháp t ng h p và ng i s ươ ổ ợ ườ ử d ng đ t đai là trung tâm: QHSDĐĐ là m t ụ ấ ộ ti n trình xây d ng nh ng quy t đ nh đ đ a ế ự ữ ế ị ể ư đ n nh ng hành đ ng trong vi c phân chia ế ữ ộ ệ đ t đai cho s d ng đ cung c p nh ng cái ấ ử ụ ể ấ ữ có l i ợ b n v ngề ữ nh tấ • Do đó: Quy ho ch s d ng đ t đai là s ạ ử ụ ấ ự đánh giá ti m năng đ t n c có h th ng, ề ấ ướ ệ ố tính thay đ i trong s d ng đ t đai và ổ ử ụ ấ nh ng đi u ki n kinh t xã h i đ ch n ữ ề ệ ế ộ ể ọ l c và th c hi n các s ch n l a s d ng ọ ự ệ ự ọ ự ử ụ đ t đai t t nh tấ ố ấ V quan đi m kh năng b n v ng thì ề ể ả ề ữ ch c năng c a QHSDĐĐứ ủ : • H ng d n ướ ẫ s quy t đ nh trong s d ng đ t ự ế ị ử ụ ấ đai đ làm sao trong ể ngu n tài nguyên đó ồ đ c khaiượ thác có l i cho con ng iợ ườ , nh ng đ ng th i cũng đ c ư ồ ờ ượ b o v cho ả ệ t ng laiươ . • Cung c pấ nh ng thông tin t t liên quan đ n ữ ố ế nhu c u ầ và s ch p nh n c a ng i dânự ấ ậ ủ ườ , ti m năng th c t i c a ngu n tài nguyênề ự ạ ủ ồ và nh ng tác đ ng đ n môi tr ngữ ộ ế ườ có th ể có c a nh ng s l a ch n.ủ ữ ự ự ọ Khi nào thì quy ho ch s d ng đ t đai ạ ử ụ ấ có h u ích?ữ • S c n thi t ph i ự ầ ế ả thay đ i trong s ổ ử d ngụ đ t đaiấ , hay nh ng tác đ ng ữ ộ ngăn c n m tả ộ vài s thay đ i không nên đ iự ổ ổ , ph i đ c ả ượ ch p nh n b i con ng i ấ ậ ở ườ trong công đ ngồ xã h iộ n i đóơ • Đó ph i là đi u mong c c a ả ề ướ ủ ch đ ế ộ chính trị và có kh năng đ a vào th c ả ư ự hi nệ có hi u quệ ả Khi nào hì quy ho ch s d ng ạ ử ụ đ t đai có h u ích?ấ ữ • S c n thi t ph i ự ầ ế ả thay đ i trong s ổ ử d ng đ t đaiụ ấ , hay nh ng tác đ ng ữ ộ ngăn c n m t vài s thay đ i không nên đ iả ộ ự ổ ổ , ph i đ c ả ượ ch p nh n b i con ng i ấ ậ ở ườ trong công đ ng xã h iồ ộ n i đóơ • Đó ph i là đi u mong c c a ả ề ướ ủ ch đ ế ộ chính trị và có kh năng đ a vào th c ả ư ự hi nệ có hi u quệ ả T i sao ph i s d ng ngu n tài ạ ả ử ụ ồ nguyên h n h pạ ẹ • Ngu n tài nguyên đ t có gi i h n: Đ t là ồ ấ ớ ạ ấ t li u s n xu t ra l ng th c, nguyên ư ệ ả ấ ươ ự li u, nhiên li uệ ệ • Dân s tăng d n đ n ngu n tài nguyên ố ẫ ế ồ khang hi m.ế • Đ t đai đ c s d ng đô th hoá , công ấ ượ ử ụ ị nghi p hoá ... Làm cho đ t nông nghi p ệ ấ ệ ngày càng gi m.ả • M t s n i đ t đai b suy thoái :ộ ố ơ ấ ị Phá r ng làm r y, đ t r ng.ừ ẩ ố ừ Các ho t đ ng công nghi p, k ngh làm ạ ộ ệ ỹ ệ suy thoái đ t đai.ấ Do thiên nhiên, khí h u.ậ Đ s d ng t t nh t ngu n tài nguyên h n ể ử ụ ố ấ ồ ạ h p:ẹ • Đánh giá nhu c u c n thi t hi n t i và t ng lai ầ ầ ế ệ ạ ươ m t cách có h th ng kh năng cung c p t đ t ộ ệ ố ả ấ ừ ấ đai; • Xác đ nh và có gi i phápị ả cho các mâu thu n trong ẩ s d ng đ t đai và gi a nhu c u c n thi t c a cá ử ụ ấ ữ ầ ầ ế ủ nhân v i nhu c u chung c a c ng đ ng xã h i, và ớ ầ ủ ộ ồ ộ gi a nhu c u c a th h hi n t i và nh ng th h ữ ầ ủ ế ệ ệ ạ ữ ế ệ t ng lai;ươ • Tìm ra s ự ch n l a b n v ngọ ự ề ữ và t đó ch n ra cái ừ ọ c n thi t nh t cho vi c đáp ng các yêu c u đã ầ ế ấ ệ ứ ầ xác đ nh;ị • Quy ho ch s mang l i s ạ ẽ ạ ự thay đ i theo mong ổ cướ ; • Rút t a t các ỉ ừ kinh nghi mệ . M C TIÊUỤ • Tiêu đ : ề – Hi u qu ? ệ ả – Bình đ ng và có kh năng ch p nh n ? ẳ ả ấ ậ – B n v ngề ữ ? • S t ng x ng gi a các m c tiêu đ i ự ươ ứ ữ ụ ố kháng – Quá công bình thì th ng đ a đ n kém hi u ườ ư ế ệ qu ả – C ng đ ng trong ti n trình quy ho ch ộ ồ ế ạ N u không có hi u quế ệ ả • Không khai thác đ c ti m năng đ t ượ ề ấ đai • Không có kinh tế • Không phát tri nể • Khó đ c ch p nh n b i c ng ượ ấ ậ ở ộ đ ng/chính quy nồ ề • Ch đáp ng đ c ý nghĩa cho m c ỉ ứ ượ ụ đích riêng bi tệ N u không bình đ ng và ế ẳ ch p nh nấ ậ • Không gi i quy t đ c các v n đ xã h i và ả ế ượ ấ ề ộ c ng đ ng:ộ ồ – Nâng cao m c s ngứ ố – Tăng thu nh p và th a h ng các văn minh ậ ừ ưở phát tri nể – T o mâu thu n trong quá trình th c hi nạ ẩ ự ệ • Không công bình trong phân chia ngu n tài ồ nguyên, t o b t công trong xã h iạ ấ ộ • Không th c hi n t t k t qu quy h achự ệ ố ế ả ọ N u không b n v ngế ề ữ • Không t o ra đ c m i liên k t gi a ạ ượ ố ế ữ s n xu t và môi tr ngả ấ ườ • Không duy trì đ c lâu dàiượ • H y h ai ngu n tài nguyên và h y ủ ọ ồ ủ h ai c ng đ ng đóọ ộ ồ PH M VIẠ K ho ch phát tri n qu c giaế ạ ể ố K ho ch s d ng ế ạ ử ụ đ t đai qu c giaấ ố T nhỉ Nh ng khóữ kh ăn và c h i c a T nhơ ộ ủ ỉ Chính sách và uư tiên c a qu c giaủ ố K ho ch s d ng ế ạ ử ụ đ t đai T nhấ ỉ Huy n, Xãệ Nh ng nhu c u,ữ ầ khó khăn đ a phị ngươ nh ng ki n th c ư ế ứ đ a ị ph ng c a c h i s ươ ủ ơ ộ ử d ng ụ đ t đaiấ Chính sách và uư tiên c a T nhủ ỉ K ho ch s d ng ế ạ ử ụ đ t đai đ a phấ ị ngươ CON NG I TRONG QUY HO CHƯỜ Ạ PHÁP LU?T  Pháp lu?t nhà n??c NG??I S? D?NG      Xu?t x? c?a nhu c?u cho ngu?n tài     nguyên ??t ?ai     Cung c?p lao ??ng, v?n, qu?n lý     S?n xu?t hàng hóa và d?ch v?    Th?c hi?n quy ho?ch trên th?c t?  NG I S D NGƯỜ Ử Ụ Xu t x c a nhu c u cho ngu n tàiấ ứ ủ ầ ồ nguyên đ t đaiấ Cung c p lao ấ đ ng, v n, qu n lýồ ố ả S n xu t hàng hóa và d ch vả ấ ị ụ Th c hi n quy ho ch trên th c tự ệ ạ ự ế ??I QUY HO?CH   H? tr? các nhà l?nh ??o  Thông tin v? ??t ?ai và s? d?ng  Xây d?ng quy ho?ch Đ I QUY HO CHỘ Ạ H tr các nhà l nh ổ ợ ả đ oạ Thông tin v ề đ tấ đai và s d ngử ụ Xây d ng quy ho chự ạ P P TẬ Pháp lu t nhà nậ cướ CÁC BAN NGÀNH  Thông tin k? thu?t  Th?c hi?n công vi?c  công c?ng và d?ch v?  Tác ??ng quy ho?ch CÁC BAN NGÀNH Thông tin k thu tỷ ậ Th c hi n công vi c ự ệ ệ công c ng và d ch vộ ị ụ Tác đ ng quy ho chộ ạ TH?C HI?N  Chính sách  Hành ??ng   Phân chia ngu?n tài nguyên C HI NỰ Ệ Chính sách Hành đ ngộ Phân chia ngu n tài nguyồ ên NHÀ L?NH ??O   H??ng d?n ti?n trình quy ho?ch  Gi?i thi?u các ban ngành và nhà quy  ho?ch   Duy?t quy ho?ch NHÀ L NH Ả Đ OẠ H ng d n ti n trướ ẫ ế ình quy ho chạ Gi i thi u các ban ngành và nhà ớ ệ quy ho chạ Duy t quy ho chệ ạ T NG QUAN C A TI N TRÌNH QUY Ổ Ủ Ế HO CHẠ • B c 1: Thi t l p m c tiêu và các t li u có ướ ế ậ ụ ư ệ liên quan • B c 2: T ch c công vi cướ ổ ứ ệ • B c 3: Phân tích v n đướ ấ ề • B c 4: Xác đ nh các c h i cho s thay đ iướ ị ơ ộ ự ổ • B c 5: Đánh gia thích nghi đ t đaiướ ấ • B c 6: Đánh giá nh ng s ch n l a kh ướ ữ ự ọ ự ả năng: phân tích môi tr ng, kinh t và xã h iườ ế ộ • B c 7: L c ra nh ng ch n l a t t nh tướ ọ ữ ọ ự ố ấ • B c 8: Chu n b quy ho ch s d ng đ t đaiướ ẩ ị ạ ử ụ ấ • B c 9: Th c hi n quy ho chướ ự ệ ạ • B c 10: Theo d i và xem xét ch nh s a quy ướ ỏ ỉ ử ho chạ Tính liên hoàn • Nh n di n ra v n đ : b c 1 - 3ậ ệ ấ ề ướ • Xác đ nh nh ng gì là gi i pháp có kh ị ữ ả ả năng ch n l a hi n t i: b c 4 - 6ọ ự ệ ạ ướ • Quy t đ nh ra nh ng kh năng ch n l a ế ị ữ ả ọ ự nào t t nh t và chu n b cho quy ố ấ ẩ ị ho ch: b c 7 - 8ạ ướ • Đ a quy ho ch vào hành đ ng, xem quy ư ạ ộ ho t ti n tri n th nào và rút t a kinh ạ ế ể ế ỉ nghi m: b c 9 - 1ệ ướ Tính uy n chuy n trong quy ể ể ho chạ • Quy ho ch kh n c pạ ẩ ấ – Khi s vi c n i đó đã x y ra và đã đ c nh n ự ệ ơ ả ượ ậ th yấ – D a trên c s c a vi c đi quan sát ngoài th c ự ơ ở ủ ệ ự t và các thông tin c n tế ầ hi tế – B t đ u t b c 3, và k t thúc theo t b c 4 ắ ầ ừ ướ ế ừ ướ – 10 • Quy ho ch ph thêmạ ụ – B t đ u đ n t ng i s d ng đ t đai ắ ấ ế ừ ườ ử ụ ấ – Có s giao ti p liên t c v i ng i s d ng đ t ự ế ụ ớ ườ ử ụ ấ đai – B t đ u t b c 3, và k t thúc theo t b c 4 ắ ầ ừ ướ ế ừ ướ – 10 Th o lu nả ậ 1. Đ quy ho ch t t ngu n tài nguyên ể ạ ố ồ h n h p ta ph i làm gì.ạ ẹ ả 2. T i sao quy ho ch ph i mang tính ạ ạ ả hi u qu , bình đ ng có kh năng ệ ả ẳ ả ch p nh n đ c và b nh v ng.ấ ậ ượ ề ữ