Phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa ở tỉnh Phú Thọ

Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 11 PHÁT TRIỂN BƯỞI ĐOAN HÙNG THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA Ở TỈNH PHÚ THỌ Nguyễn Thị Thu Hương1*, Đỗ Thị Bắc2, Nguyễn Ngọc Sơn Hải3 1Trường Đại học Hùng Vương 2Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh – ĐH Thái Nguyên 3Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Phú Thọ là một tỉnh trung du miền núi, cách thủ đô Hà Nội 80 km, có diện tích tự nhiên là 353.342,5 ha, đất nông nghiệp chiếm 27,99 %. Dân số năm 2012 là 1.340.813 người, trong đó dân số nông thôn chiếm tới 80,12 %. Phú Thọ có 362.442 hộ nông thôn, trong đó hộ nông nghiệp chiếm 77,56%. Tổng giá trị sản xuất 47.233.746 triệu đồng, ngành nông nghiệp chiếm 22,09%. Bưởi Đoan Hùng thuộc tỉnh Phú Thọ là cây ăn quả đặc sản, có giá trị kinh tế cao. Nếu phát triển giống bưởi này theo hướng sản xuất hàng hóa sẽ khai thác được thế mạnh của tỉnh, tăng hiệu quả sản xuất và nâng cao đời sống của nông hộ. Tuy nhiên, việc phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng này còn chậm và chưa ổn định. Chính vì vậy, chúng tôi đã nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa. Từ khoá: Phát triển, bưởi Đoan Hùng, sản xuất, hàng hóa, Phú Thọ ĐẶT VẤN ĐỀ* Phú Thọ là một tỉnh trung du miền núi, cách thủ đô Hà Nội 80 km, có diện tích tự nhiên là 353.342,5 ha, đất nông nghiệp chiếm 27,99 %. Dân số năm 2012 là 1.340.813 người, trong đó dân số nông thôn chiếm tới 80,12 %. Phú Thọ có 362.442 hộ nông thôn, trong đó hộ nông nghiệp chiếm 77,56%. Tổng giá trị sản xuất 47.233.746 triệu đồng, ngành nông nghiệp chiếm 22,09% [1]. Bưởi Đoan Hùng thuộc tỉnh Phú Thọ là cây ăn quả đặc sản, có giá trị kinh tế cao. Nếu phát triển giống bưởi này theo hướng sản xuất hàng hóa sẽ khai thác được thế mạnh của tỉnh, tăng hiệu quả sản xuất và nâng cao đời sống của nông hộ. Tuy nhiên, việc phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng này còn chậm và chưa ổn định. Chính vì vậy, chúng tôi đã nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BƯỞI ĐOAN HÙNG Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA Tình hình diện tích, năng suất, sản lượng, kết quả sản xuất bưởi Đoan Hùng (bưởi Sửu và bưởi Bằng Luân) của tỉnh theo hướng sản xuất hàng hóa * Tel: 0916 035715 Tỉnh Phú Thọ năm 2012 diện tích trồng bưởi Đoan Hùng 852,05 ha (bưởi Đoan Hùng gồm có 2 giống: bưởi Sửu 115,55 ha chiếm 13,56 % và bưởi Bằng Luân 736,50 ha, chiếm 86,44%). Diện tích bưởi Bằng Luân có 736,50 chiếm 86,44% diện tích bưởi Đoan Hùng trong vùng trồng trên các xã: Bằng Luân, Bằng Doãn, Quế Lâm, Đông Khê, Nghinh Xuyên. Diện tích trồng bưởi Sửu trong giai đoạn sản xuất kinh doanh tập trung chủ yếu ở vùng 1 là xã Chí Đám, đây là các khu vực trồng bưởi Đoan Hùng truyền thống, trên bản đồ phân vùng trồng bưởi Đoan Hùng (bảng 1). - Vùng 2: Là vùng phát triển tự nhiên do người dân tự chiết ghép nhân giống và tác động của các dự án gồm các xã như Bằng Doãn, Hùng Quan, Tây Cốc,... - Vùng 3: Là vùng phát triển bưởi có sự tác động của các chương trình dự án phát triển cây bưởi, gồm các xã: Phúc Lai, Ca Đình, Phong Phú, Ngọc Quan,... Năng suất bưởi Bằng Luân độ tuổi trên 20 năm đạt 6,6 tấn quả/ha, ở độ tuổi trung bình 50 - 70 năm, cây bưởi Bằng Luân vẫn cho thu quả ổn định, đạt chất lượng ngon, ngọt và mọng nước. Năng suất bưởi Sửu trên 10 năm lên đến 9,9 tấn quả/ha. Tuy vậy, năm 2012 sản lượng bưởi Sửu chỉ chiếm 5,6% còn lại tới 94,4% là bưởi Bằng Luân, tương ứng 4.381,02 tấn. Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 12 Bảng 1. Diện tích sản xuất kinh doanh bưởi Sửu và bưởi Bằng Luân (bưởi Đoan Hùng) (Tính đến năm 2012) Diễn giải Diện tích (ha) Cơ cấu (%) Tổng số 852,05 100 1. Phân theo độ tuổi cây - Từ 6 - 10 năm 458,35 53,79 - Từ 11 - 20 năm 258,45 30,33 - Trên 20 năm 135,25 15,88 2. Phân theo giống - Bưởi Sửu 115,55 13,56 - Bưởi Bằng Luân 736,50 86,44 Nguồn: Phòng Thống kê, Phòng Kinh tế huyện Đoan Hùng [3]. Bảng 2. Diện tích bưởi Đoan Hùng tại các vùng ở Phú Thọ năm 2008-2012 Diễn giải Số xã (xã) 2008 2012 Tốc độ PTBQ 2008-2012 (%) Diện tích (ha) Cơ cấu (%) Diện tích (ha) Cơ cấu (%) Tổng số 18 696,14 100 1.758,48 100 126,30 1. Vùng 1 5 165,27 23,74 242,57 13,79 110,07 2. Vùng 2 5 263,27 37,82 666,83 37,92 126,15 3. Vùng 3 8 267,6 38,44 849,08 48,29 133,46 Nguồn: UBND huyện Đoan Hùng [3] và tính toán từ phiếu điều tra [2] Bảng 3. Sản lượng và giá trị bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ qua các hộ điều tra năm 2012 Diễn giải Đơn vị Khối lượng Tỷ lệ (%) 1. Sản lượng Tấn 4.640,91 100,00 - Bưởi Sửu Tấn 259,89 5,60 - Bưởi Bằng Luân Tấn 4.381,02 94,40 2. Giá trị triệu đồng 77.150,46 100,00 - Bưởi Sửu triệu đồng 11.435,16 19,04 - Bưởi Bằng Luân triệu đồng 65.715,3 80,96 Nguồn: Tính toán từ số liệu điều tra [2] Tình hình tiêu thụ bưởi Đoan Hùng của tỉnh Phú Thọ Bưởi Đoan Hùng được tiêu thụ chủ yếu qua hình thức thỏa thuận miệng với giá bán không ổn định. Năm 2012, bưởi có chất lượng ngon nhất là bưởi Sửu có giá bán lên đến 80 nghìn đồng/kg, nhưng thấp nhất với loại quả này là 15 nghìn đồng/kg với quả có chất lượng kém nhất. Bảng giá bán được thể hiện qua bảng 4: Bảng 4. Giá bán bưởi quả Đoan Hùng trên thị trường qua điều tra ĐVT: Nghìn đồng/kg Diễn giải Năm 2008 Năm 2012 Giá trung bình Giá thấp nhất Giá cao nhất Giá trung bình Giá thấp nhất Giá cao nhất Bằng Luân 6,5 2,5 15 20 7 50 Bưởi Sửu 30 18 50 35 15 80 Nguồn: Tổng hợp từ số liệu điều tra [2] Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 13 Quả loại A không ngừng tăng lên ở tất cả bưởi Bằng Luân và bưởi Sửu của tỉnh. Cụ thể: tỉ lệ quả loại C của cây bưởi Bằng Luân chỉ còn 9,53 %, giảm 13,17 % tức 2,38 lần so với năm 2008 (22,7 %) [2]. Nguyên nhân có sự giảm đáng kể sản phẩm quả có chất lượng thấp này là do yêu cầu của thị trường người mua luôn ưa thích và sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm quả có chất lượng tốt và không thích sản phẩm loại kém chất lượng mặc dù giá rẻ là động lực buộc người trồng bưởi Đoan Hùng phải tìm tòi và đầu tư thời gian chăm sóc tìm hiểu cách làm và bằng mọi biện pháp để nâng cao chất lượng sản phẩm quả đáp ứng yêu cầu của khách hàng từ đó thu được tiền từ khách hàng dễ dàng và nhanh chóng hơn. Bảng 5. Tỷ lệ chất lượng bưởi Sửu, Bằng Luân trong giá trị sản phẩm bưởi Đoan Hùng hàng hóa của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2008-2012 ĐVT: % Sản phẩm Loại 2008 2009 2010 2011 2012 Bưởi Bằng Luân Loại A 28,75 35,15 43,45 50,36 66,35 Loại B 48,55 45,58 44,56 39,15 24,12 Loại C 22,70 19,27 11,99 10,49 9,53 Bưởi Sửu Loại A 58,25 61,13 62,23 63,46 65,5 Loại B 33,60 26,77 32,42 34,09 32,8 Loại C 8,15 12,1 5,35 2,45 1,7 Nguồn: Tổng hợp từ phiếu điều tra [2] Giá trị sản phẩm bưởi Đoan Hùng hàng hóa đã tăng qua từng năm với tốc độ phát triển bình quân đạt 140,17 %, tức tăng 40,17 %, trong đó năm 2009 tăng mạnh nhất, tăng 111,38% so với năm 2009 (bảng 6). Bảng 6. Giá trị sản phẩm hàng hóa bưởi Bằng Luân (BL), bưởi Sửu của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2008-2012 ĐVT: Triệu đồng Sản phẩm 2008 2009 2010 2011 2012 Tốc độ phát triển (%) 2009/ 2008 2010/ 2009 2011/ 2010 2012/ 2011 BQ 2008 -2012 Tổng 18.163,1 38.392,45 38.978,32 41.336,83 70.112,24 211,38 101,53 106,05 169,61 140,17 Bưởi BL 17.283,31 36.130,77 36.025,26 38.042,43 62.749,72 209,05 99,71 105,6 164,95 138,04 Loại A 4.739,52 12.700,34 15.221,16 21.090,95 43.196,6 267,97 119,85 138,56 204,81 173,75 Loại B 8.197,14 16.883,66 16.780,17 12.683,17 14.859,6 205,97 99,39 75,58 117,16 116,03 Loại C 4.346,65 6.546,77 4.023,93 4.268,31 4.693,52 150,62 61,46 106,07 109,96 101,94 Bưởi Sửu 1.479,79 2.261,68 2.953,06 3.294,4 7.362,52 152,84 130,57 111,56 223,49 149,35 Loại A 876,78 1.414,21 1.991,59 2.389,7 6.490,11 161,3 140,83 119,99 271,59 164,95 Loại B 556,40 780,75 904,78 854,62 831,91 140,32 115,89 94,46 97,34 110,58 Loại C 46,61 66,72 56,69 50,07 40,49 143,14 84,97 88,32 80,87 96,54 Nguồn: Tổng hợp từ phiếu điều tra [2] Để phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa chỉ tiêu cần phải xem xét đó là tỷ suất hàng hóa, tỷ suất hàng hóa với các loại quả là đối tượng điều tra nghiên cứu được trình bày qua bảng 7. Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 14 Bảng 7. Tỷ suất quả hàng hóa của bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2008-2012 ĐVT: % Sản phẩm 2008 2009 2010 2011 2012 Tốc độ phát triển 2009/ 2008 2010/ 2009 2011/ 2010 2012/ 2011 BQ 2008 – 2012 Tổng 67,32 82,84 82,51 67,35 78,41 123,05 99,6 81,63 116,42 103,89 Bưởi BL 65,03 97,28 94,80 68,67 95,49 149,58 97,45 72,44 139,05 110,08 Loại A 62,03 97,28 92,18 75,60 99,07 156,83 94,76 82,02 131,05 112,42 Loại B 63,53 99,73 99,09 58,48 86,57 156,97 99,36 59,02 148,04 108,04 Loại C 72,05 91,47 88,31 73,45 94,85 126,95 96,55 83,17 129,14 107,11 Bưởi Sửu 69,70 70,55 71,82 66,06 64,38 101,21 101,80 91,98 97,46 98,04 Loại A 70,90 72,16 77,83 75,51 86,65 101,78 107,85 97,03 114,75 105,14 Loại B 78,00 90,97 67,87 50,27 22,18 116,62 74,61 74,06 44,13 73,03 Loại C 26,94 17,20 25,77 40,98 20,83 63,84 149,85 159,02 50,83 93,77 Nguồn: Tổng hợp từ phiếu điều tra [2] Tỷ suất hàng hóa của cây bưởi Bằng Luân, bưởi Sửu tăng giảm không đều và đạt tốc độ phát triển bình quân qua năm năm là 103,89%. Sự tăng giảm về tỷ suất hàng hóa phản ánh chất lượng sản phẩm quả của tỉnh chưa ổn định dẫn đến mức chấp nhận của người tiêu dùng không cao. Bưởi Bằng Luân có tỷ suất hàng hóa cao hơn bưởi Sửu, nguyên nhân là do bưởi Sửu có số lượng ít nhưng chất lượng quả mang tính đặc trưng cao, thường để làm quà biếu cho bà con nơi xa. Đây cũng là tâm lý của người Việt khi trong nhà có của ngon vật lạ thường đem biếu, tặng làm quà quê. Kết quả và hiệu quả phát triển bưởi Đoan Hùng hướng sản xuất hàng hóa ở tỉnh Phú Thọ Bưởi Sửu có kết quả và hiệu quả kinh tế cao hơn so với bưởi Bằng Luân, cụ thể năm 2012 tính cho 100kg bưởi Sửu ở độ tuổi trên 10 năm có thu nhập hỗn hợp trên chi phí trung gian đạt 36,21 lần trong khi đó bưởi Bằng Luân chỉ 12,09 lần ở độ tuôi 11-20năm. Vì vậy, trong thời gian tới tỉnh phải có sự đầu tư thỏa đáng để phát triển bưởi Sửu theo hướng thị trường có nhu cầu cao (bảng 8). Bảng 8. Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bưởi Đoan Hùng của hộ điều tra (Tính cho 100 kg bưởi Đoan Hùng quả theo giá tài chính năm 2012) Diễn giải ĐVT Bưởi Sửu Bưởi Bằng Luân 6 - 10 năm Trên 10 năm 6 - 10 năm 11 - 20 năm Trên 20 năm 1. Giá bán (P) 1000đ 35,5 45,7 11,1 25,25 38,22 2. Doanh thu (TR) 1000đ 3.550 4.570 1110 2525 3822 3. Chi phí trung gian (IC) 1000đ 193,73 122,25 432,06 191,97 126,45 4. Giá trị gia tăng (VA) 1000đ 3.356,27 4.447,75 677,94 2.333,03 3.695,55 5. Thu nhập hỗn hợp (MI) 1000đ 3.317,56 4.427,22 653,31 2.320,59 3.683,44 6. TR/IC lần 18,32 37,38 2,57 13,15 30,23 7. VA/IC lần 17,32 36,38 1,57 12,15 29,23 8. MI/IC lần 17,12 36,21 1,51 12,09 29,13 Nguồn: Tổng hợp từ phiếu điều tra [2] Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 15 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BƯỞI ĐOAN HÙNG Ở TỈNH PHÚ THỌ THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA ĐẾN NĂM 2020 Quy hoạch phát triển bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa ở tỉnh Phú Thọ - Quy hoạch nguồn lực đất đai: Diện tích trồng cây ăn quả trong toàn tỉnh năm 2020 đạt 11.350ha, tăng 3.153,1 ha so với năm 2010 Giá trị sản xuất cây ăn quả toàn tỉnh đạt khoảng 544,999 tỷ đồng năm 2020, trong đó giá trị của cây bưởi Đoan Hùng và cây hồng Gia Thanh tương ứng 486,75 tỷ đồng, chiếm 89,3% tổng giá trị sản xuất. - Quy hoạch đào tạo nguồn nhân lực cho sản xuất và phát triển sản xuất bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ: + Mở rộng các hình thức đào tạo kỹ thuật nghề. + Nâng cao năng lực tổ chức quản lý kinh doanh cho người trồng bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ. Hoàn thiện chính sách đầu tư công, dịch vụ công, khuyến nông và xúc tiến thương mại nhằm tạo ra vùng trồng bưởi Đoan Hùng hàng hóa ở tỉnh Phú Thọ - Hoàn thiện chính sách dầu tư công, dịch vụ công của tỉnh, đảm bảo các chính sách về đầu tư công theo hướng sản xuất hàng hóa một cách ổn định. Chính sách đầu tư đạt hiệu quả sẽ cho thấy sự thay đổi tương ứng về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật ở nông thôn. - Tăng cường công tác hỗ trợ cho nông dân tiếp cận với các thông tin thị trường, đa dạng giống bưởi Đoan Hùng mới, đổi mới kỹ thuật chăm sóc, thị trường tiêu thụ sản phẩm, cũng như nguồn cung cấp vật tư đầu vào cho sản xuất. - Coi trọng đầu tư công, khuyến nông và xúc tiến thương mại. Phát triển và nâng cao trình độ của các cán bộ làm công tác khuyến nông ở các xã và thôn bản, thông qua mở các lớp bồi dưỡng ngắn ngày và thường xuyên đổi mới kiến thức. Đồng thời có chế độ chính sách thoả đáng để đảm bảo đời sống cho các cán bộ làm công tác khuyến nông, khuyến công tại cơ sở. Tổ chức các tác nhân phân phối sản phẩm bưởi Đoan Hùng theo hướng sản xuất hàng hóa ở tỉnh Phú Thọ Từ việc phân tích sự tham gia của các chủ thể tham gia vào quá trình sản xuất và tiêu thụ. Các nhà cung ứng đầu vào của sản xuất; các nhóm hộ trồng bưởi Đoan Hùng; các thương lái thu mua bưởi quả Đoan Hùng đem đi tiêu thụ, bảo quản; các nhà buôn bán, bán lẻ và cuối cùng là người tiêu dùng. Để nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi, các chủ thể này phải liên kết với nhau vì lợi ích của mình và tôn trọng lợi ích của các chủ thể khác trong chuỗi. - Thiết lập thêm các hình thức thành viên thương mại - Đối với các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh không chỉ bảo đảm việc tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, HTX, các trang trại mà còn hướng dẫn nông dân thực hiện theo quy trình VietGAP, tiến tới GlobalGap. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ - Nâng cao vai trò của hình thức hợp tác xã, hiệp hội bưởi Đoan Hùng, xây dựng cơ chế quản lý phù hợp, tìm kiếm và chủ động hơn trong cung ứng nguồn vật tư đầu vào, hỗ trợ bao tiêu sản phẩm đầu ra cho các hộ xã viên hợp tác xã. Trong sản xuất, tạo điều kiện để các hộ chủ động đầu tư cải tạo, chăm sóc vườn bưởi Đoan Hùng tốt hơn. - Hình thức hộ gia đình: Cần được tập huấn, đào tạo nhằm cải tiến kỹ thuật trong trồng bưởi Đoan Hùng nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm - Hình thức trang trại: Cần khuyến khích phát triển các hình thức trang trại bưởi Đoan Hùng có quy mô sản xuất lớn, quan tâm đặc biệt đến hình thức trang trại gia đình. Hoàn thiện một số chính sách kinh tế vĩ mô nhằm phát triển sản xuất bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ Tỉnh Phú Thọ trong sản xuất bưởi Đoan Hùng trọng điểm, trước hết cần phải xây dựng và hoàn thiện một số chính sách sau: Chính sách Nguyễn Thị Thu Hương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 11 - 16 16 đất đai, chính sách vốn, chính sách phát triển khoa học, công nghệ Nhóm giải pháp phát triển ngành hàng bưởi quả Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ Giải pháp chung để quản lý ngành hàng của tỉnh Phú Thọ: Quản lý diện tích vườn bưởi Đoan Hùng đã cho thu hoạch ổn định thông qua hệ thống hồ sơ sổ sách ghi chép của hộ và bản đồ giải thửa. Chuẩn hoá các qui trình chăm sóc cho từng nhóm cây phân theo các độ tuổi và hình thức canh tác khác nhau. Xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng bưởi Đoan Hùng. Hoàn thiện các quy trình quản lý chất lượng bưởi Đoan Hùng đồng bộ từ sản xuất - tiêu thụ. Giải pháp đối với từng tác nhân ngành hàng bưởi quả Đoan Hùng của tỉnh Phú Thọ: Hộ trồng bưởi Đoan Hùng của tỉnh, người bán buôn, người bán lẻ, thị trường đầu ra cho phát triển sản xuất bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ theo hướng sản xuất hàng hóa. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Cục Thống kê Phú Thọ (2012), Niên giám thống kê tỉnh Phú Thọ năm 2013, Phú Thọ. 2. Nguyễn Thị Thu Hương, Kết quả điều tra nghiên cứu phát triển cây bưởi Đoan Hùng ở tỉnh Phú Thọ năm 2008 - 2012. 3. Phòng Thống kê, phòng Kinh tế, UBND huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ. Số liệu thống kê, báo cáo năm 2012. SUMMARY DEVELOPMENT OF DOAN HUNG GRAPEFRUIT IN PHU THO PROVINCE TOWARDS COMMODITY PRODUCTION Nguyen Thi Thu Huong1*, Do Thi Bac2, Nguyen Ngoc Son Hai3 1Hung Vuong University 2College of Economics and Business Administration - TNU 3College of Agriculture and Forestry - TNU Phu Tho is a mountainous midland province, far from Hanoi capital 80 km, with a natural area of 353,342.5 hectares, agricultural land accounts for 27.99 %. The populations in 2012 are 1,340,813 people, of which rural populations account for 80.12 %. Phu Tho has 362,442 rural households, agricultural households account for 77.56 %. Total production value is 47,233,746 million VND, in which agricultural sector accounts for 22.09 %. In the last years, Doan Hung grapefruit towards commodity production in Phu Tho province have developed but still slowly, unstably, the lives of rural people need to be improved. Therefore, development of Doan Hung grapefruit towards commodity production in Phu Tho province is in order to increase efficiency, improve living standards of people, exploit strengths and it requires performing proper solutions for development of Doan Hung grapefruit in Phu Tho province towards commodity production. Key words: Development, Doan Hung grapefruit, production, commodity, Phu Tho Ngày nhận bài:19/6/2014; Ngày phản biện:26/6/2014; Ngày duyệt đăng: 20/8/2014 Phản biện khoa học: TS. Nguyễn Thanh Minh – Trường Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh – ĐHTN * Tel: 0916 035715