Phân tích chính sách công
Khuyến khích các đối t-ợng theo định h-ớng
Góp phần tạo lập môi tr-ờng
Phân bổ nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội
Dẫn dắt, hỗ trợ các bộ phận trong nền kinh tế
Tạo cơ sở để phối hợp hoạt động giữa các cấp, các
52 trang |
Chia sẻ: tlsuongmuoi | Lượt xem: 5862 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Phân tích chính sách công, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HAI - HCQG 1
Phân tích chính sách công
P 1: Vai trò của phân tích chính sách
công.
P 2: Nội dung phân tích chính sách
P 3: Tổ chức phân tích chính sách
công
HAI - HCQG 2
Mục đích học tập
Trang bị cho học viên
những kiến thức cơ bản về
phân tích chính sách công để
góp phần hoàn thiện hoạch
định và thực thi CS
Trang bị những kỹ năng
phân tích chính sách cơ bản
để học viên vận dụng vào
quản lý chính sách công.
HAI - HCQG 3
Trình bày đ−ợc vai trò của phân tích chính sách
trong quản lý chính sách NN.
Phân tích đ−ợc một số nội dung cơ bản trong tiến
trình chính sách theo yêu cầu quản lý nhà n−ớc
Nhận thức đúng tác dụng của phân tích chính sách,
để luôn quan tâm tìm kiếm các công cụ, ph−ơng
pháp phân tích chính sách trong quản lý nhà n−ớc.
Yêu cầu cần đạt đ−ợc
HAI - HCQG 4
Dùng ph−ơng pháp duy vật biện chứng-lịch sử
làm cơ sở ph−ơng pháp luận.
Kết hợp các ph−ơng pháp t− duy truyền thống
và khoa học.
Sử dụng các ph−ơng pháp mô hình hoá, sơ đồ,
cây vấn đề, kinh tế, liên hệ trực tiếp, gián tiếp,
trao đổi, bình luận, tình huống v.v. để phân tích
các nội dung trong tiến trình chính sách.
Ph−ơng pháp nghiên cứu
HAI - HCQG 5
Tài liệu tham khảo
Hoạch định và phân tích chính sách công- HVHCQG- Nhà xuất bản
thống kê- 2002
Kinh tế học- Paul Samuelson – Viện kinh tế học- Bộ ngoại giao.
Chính sách công trong quản lý kinh tế-xã hội . Tr−ờng đại học kinh tế
quốc dân- Hà nội 1997.
Chính sách nông nghiệp trong các n−ớc đang phát triển.- Fran Ellic.
Nhà xuất bản nông nghiệp 1995.
Chính sách công nghiệp trong các nền kinh tế thị tr−ờng phát triển-94
- Phân tích chính sách kinh tế trong nông nghiệp: FAO và UBKH Nhà
n−ớc - 93.
- Đổi mới chính sách và cơ chế quản lý kinh tế đảm bảo sự tăng tr−ởng
bền vững NXB chính trị quốc gia 1996.
- Chính sách trong quản lý kinh tế-xã hội. Đỗ Hoàng Toàn. Nhà xuất
bản KHKT 1997.
- Chính sách công của Hoa kỳ. Lê Vinh Danh. NXBTK. 2001
HAI - HCQG 6
Phần 1: nghiên cứu Vai trò phân
tích chính sách công
1. Vai trò của công cụ chính sách trong quản lý nhà n−ớc
Chính sách thể hiện đ−ợc ý chí của nhà n−ớc trong các
quan hệ đối nội hay đối ngoại
Dùng chính sách điều khiển các quá trình kinh tế- xã
hội
Dùng chính sách để tạo dựng các quan hệ giữa nhà
n−ớc và các đối t−ợng quản lý
Giúp đo l−ờng kết quả quản lý nhà n−ớc
Hỗ trợ các công cụ quản lý khác
HAI - HCQG 7
2. Tác dụng của chính sách công
Khuyến khích các đối t−ợng theo định h−ớng
Góp phần tạo lập môi tr−ờng
Phân bổ nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội
Dẫn dắt, hỗ trợ các bộ phận trong nền kinh tế
Tạo cơ sở để phối hợp hoạt động giữa các cấp, các
ngành
HAI - HCQG 8
3. Điều kiện tồn tại của chớnh sỏch
cụng
Điều kiện pháp lý
Quan hệ với pháp luật
Có sự ủng hộ của nhân dân
Các điều kiện vật chất, tài chính
HAI - HCQG 9
4. Chu trình chính sách
Khái niệm:
Chu trình chính sách đ−ợc hiểu là
quá trình luân chuyển các b−ớc từ
khởi sự chính sách đến khi xác
định đ−ợc hiệu quả của chính
sách trong đời sống xã hội
HAI - HCQG 10
Có thể minh hoạ các b−ớc trong chu tr ình chính sách nh− sau
Hình 2 : Sơ đồ chu trình chính sách
Chỉ sự luân chuyển trong chu trình chính sách
Giải thích Chỉ mối liên hệ
trực tiếp
Hoạch định
chính sách
Thực thi chính
sách
duy trì
chính
sách
Phân tích
chính sách
xác định vấn đề
chính sách
đánh gía
chính sách
phát hiện
mâu thuẫn
HAI - HCQG 11
5. Khái quát chung về phân tích
chính sách công
5.1 Tác dụng của phân tích chính sách
- Để đảm bảo các tiêu chuẩn của CS tr−ớc khi đ−a vào
thực hiện.
- Để xem xét tính hệ thống của chính sách.
- Để biết đ−ợc sự phù hợp giữa chính sách với môi
tr−ờng
- Đánh giá về tính khả thi của một chính sách công
HAI - HCQG 12
Chức năng thông tin
Chức năng tạo động lực cho tiến trình
chính sách
Chức năng kiểm soát quá trình chính sách
theo yêu cầu quản lý.
5.2. Chức năng phân tích chính sách
HAI - HCQG 13
5.3 Yêu cầu phân tích chính sách
Yêu cầu toàn diện
Yêu cầu th−ờng xuyên
Yêu cầu sát thực
Yêu cầu đồng bộ
Yêu cầu lôgic
HAI - HCQG 14
5.4 Tình hình phân tích chính sách
công ở Việt nam
Tổ chức hệ thống nghiên cứu chính sách và phân tích
chính sách:
- Hệ thống Đảng có các ban chuyên trách làm t− vấn về
chính sách
- Văn phòng Chính phủ có các vụ chuyên môn
- Các Bộ có Viện nghiên cứu, Vụ chính sách
- Các địa ph−ơng có viện, các sở, ban chuyên môn
- Khoảng 150 Viện, tr−ờng đại học có đào tạo SĐH
- Các ch−ơng trình hợp tác quốc tế về đào tạo SĐH
HAI - HCQG 15
5.5 Kết quả nghiên cứu ở 20 cơ sở đào tạo
trong cả n−ớc về đào tạo CSC
Số ng−ời đ−ợc đào tạo dài hạn về CSC: 17%
Kinh phí đào tạo: 100% từ ngân sách
Các ý kiến đ−ợc hỏi về chủ đề đào tạo: phân tích CS có 9; thực
hiện CS có 10; đ−ợc phổ biến CS:12 kỹ năng nghiệp vụ : 16
Các ý kiến về tồn tại: Thiếu ch−ơng trình:12; không đủ kinh
phí:11; thiếu đội ngũ GV:9;Cơ sở VC thiếu:8 không đ−ợc lãnh đạo
quan tâm:2; thiếu mục tiêu đào tạo:1; không có nhu cầu:0
Các ý kiến về tác dụng học tập: Thúc đẩy NC cs:13; thúc đẩy khả
năng lập CS:15; tạo lập mạng l−ới:8
HAI - HCQG 16
Bài luận: Anh(chị) hãy nêu ý kiến của mình về
một trong những nội dung sau:
1. Sự phối hợp sử dụng công cụ luật và chính sách của
nhà n−ớc ta
2. Môi tr−ờng tồn tại của chính sách công ở n−ớc ta
3. Tính hệ thống của chính sách phát triển giáo dục hay
dân số, y tế, văn hoá, công nghiệp, giao thông, th−ơng
mại, an ninh-quốc phòng, chính sách cán bộ v.v. ở
n−ớc ta
HAI - HCQG 17
Phần 2: Nội dung phân tích
chính sách
I. Phân tích lựa chọn vấn đề chính sách
1. Khái niệm vấn đề chính sách là những mâu
thuẫn, nhu cầu của đời sống xã hội cần đ−ợc giải
quyết bằng chính sách của nhà n−ớc
2.Phân tích tìm kiếm vấn đề chính sách
2.1 Phân biệt vấn đề chính sách với các hiện t−ợng
kinh tế xã hội
HAI - HCQG 18
2.2 Phân tích nguồn gốc của vấn đề
chính sách
Sinh ra từ các hoạt động thực tế
Từ những nguyện vọng của nhân dân
Từ tác động của chủ thể quản lý
Từ tác động của môi tr−ờng bên ngoài
HAI - HCQG 19
2.3 Tìm kiếm vấn đề chính sách công
qua đặc tr−ng của nó
Phân biệt vấn đề với hiện t−ợng
Là vấn đề trung tâm của các vấn đề
Có ảnh h−ởng lớn đến đời sống xã hội
Đ−ợc đông đảo nhân dân quan tâm giải quyết
Thuộc đối t−ợng quản lý của nhà n−ớc
Kém linh động hơn các vấn đề khác
HAI - HCQG 20
2.4 Phân tích tính chất của vấn đề chính
sách
Tính đơn giản hay phức tạp của vấn đề CS
Tính cấp bách hay không của vấn đề CS
Tính quan trọng hay không của vấn đề CS
Tính qui luật hay không của vấn đề CS
Tính dài hạn hay ngắn hạn của vấn đề CS
HAI - HCQG 21
2.5 Phân tích tính phù hợp của vấn đề
chính sách lựa chọn
Phân tích tính phù hợp của vấn đề chính sách lựa chọn
với yêu cầu của xã hội
Phân tích tính phù hợp của vấn đề chính sách lựa chọn
với yêu cầu quản lý nhà n−ớc
Phân tích tính phù hợp của vấn đề chính sách lựa chọn
với khả năng giải quyết vấn đề
Phân tích tính phù hợp của vấn đề chính sách lựa chọn
với xu thế phát triển chung
Phân tích tính phù hợp của vấn đề chính sách lựa chọn
với các vấn đề đang giải quyết
HAI - HCQG 22
Đâu là vấn đề chính sách?
Lao động thiếu việc làm ở nông thôn ngày càng gia tăng
ở nông thôn
Chất l−ợng giáo dục xuống cấp
Nhiều ng−ời dân không đ−ợc chăm sóc sức khoẻ
Các quan hệ dân số đang diễn ra theo h−ớng bất lợi
Tai nạn và ách tắc giao thông gia tăng ở các đô thị
Ô nhiễm môi tr−ờng ngày càng trầm trọng
HAI - HCQG 23
Thảo luận nhóm:
Hãy phân biệt hiện t−ợng kinh tế, xã
hội, môi tr−ờng với
vấn đề chính sách
HAI - HCQG 24
II Phân tích hoạch định chính
sách công
Anh (chị) hãy đề xuất giải quyết vấn đề chính sách:
Đ−ợc mùa thì mất giá, đ−ợc giá thì mất mùa
Vào những năm 2000-2003 ng−ời nông dân ở vùng lúa
hàng hoá không tiếp cận đ−ợc l−ơng thực
Hiện lao động ở nông thôn thừa nhiều, nh−ng diện tích
canh tác giảm nhanh
Tiền l−ơng không đáp ứng nhu cầu tiêu dùng
Ngân sách không đảm bảo chi cho hoạt động của nhà
n−ớc
HAI - HCQG 25
Phân tích các b−ớc thực hiện
B−ớc 1: Nêu lý do giải quyết vấn đề
B−ớc 2: Nêu căn cứ giải quyết vấn đề
B−ớc 3: Nêu mục tiêu giải quyết vấn đề
B−ớc 4: Nêu cách thức giải quyết vấn đề:
- Cách thức tác động
- Thời điểm tác động
- Nguồn lực giải quyết
- Tổ chức thực hiện
. B−ớc 5: Nêu thời hạn giải quyết vấn đề
HAI - HCQG 26
Bài tập
Vận dụng các b−ớc giải quyết vấn đề chính sách nêu
trên để giải quyết 1 trong các vấn đề sau ở n−ớc ta:
1. Hiện các thành phố lớn còn nhiều ng−ời dân nghèo
thiếu nhà ở nghiêm trọng
2. Có nhiều ng−ời ở tỉnh ngoài về thành phố sinh sống
trong khi cơ sở hạ tầng hạn hẹp về qui mô và trình độ
3. Ph−ơng tiện tham gia giao thông quá lớn so với hạ
tầng giao thông đô thị
HAI - HCQG 27
1- Lý do phân tích hoạch định chính sách:
- Cần khẳng định sự phù hợp giữa ý chí nhà
n−ớc với nguyện vọng nhân dân
- Cần đánh giá chất l−ợng loại sản phẩm
quản lý đặc biệt của nhà n−ớc.
- Cần có thông tin để quản lý chính sách
HAI - HCQG 28
2. Phân tích tính chuẩn mực của một
chính sách
Phân tích tính phù hợp của mục tiêu và biện
pháp chính sách
Phân tích động lực của chính sách
Phân tích tính khả thi của chính sách.
Phân tích tính hợp lý của chính sách
Dự báo hiệu quả của chính sách.
HAI - HCQG 29
3. Phân tích các yếu tố ảnh h−ởng đến
hoạch định chính sách
Yêú tố thuộc về yêu cầu quản lý nhà n−ớc
Yếu tố thuộc về năng lực của chủ thể hoạch
định chính sách
Yếu tố thuộc về áp lực của đối t−ợng thụ
h−ởng chính sách
Yếu tố tác động từ bên ngoài đất n−ớc
HAI - HCQG 30
4 Phân tích dự báo hiệu lực, hiệu
quả của chính sách
Phân tích tính thời điểm hoạch định chính sách
Dự báo tính hiệu lực của chính sách
Phân tích tính xã hội hoá của chính sách
Phân tích tính hội nhập của chính sách
Dự báo hiệu quả chính sách về: chính trị, kinh
tế, văn hoá, xã hội, môi tr−ờng
HAI - HCQG 31
Tìm hiểu:
Anh (chị) hãy tìm hiểu về qui trình, thủ tục
và việc phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị
trong quá trình xây dựng chính sách công ở
n−ớc ta
HAI - HCQG 32
III. Phân tích thực thi
chính sách công
1 . Phân tích kế hoạch thực thi chính sách:
Thời điểm xây dựng kế hoạch
Nội dung kế hoạch thực thi chính sách
Các loại kế hoạch
Mục tiêu và nguồn lực, biện pháp kế hoạch thực thi
chính sách
Kế hoạch tiến độ thực hiện chính sách
HAI - HCQG 33
Bài tập cá nhân:
Anh (chị) hãy phản ánh về tình hình thực thi
CS:
- Nhận định chung về thực thi chính sách
- Kết quả cụ thể mang lại
- Những mục tiêu ch−a đạt đ−ợc
- Hao tổn thêm nguồn lực
- Những nguyên nhân ảnh h−ởng
- Những đề xuất để thực hiện tốt chính sách này
HAI - HCQG 34
2. Phân tích các nhân tố ảnh h−ởng
đến tổ chức thực thi chính sách
2.1 Phân tích nhân tố khách
quan:
Tính chất của vấn đề chính
sách
Đặc tính của đối t−ợng thực
thi CS
Môi tr−ờng thực thi CS
Tiềm lực của các nhóm đối
t−ợng thực thi CS
2.2 Phân tích nhân tố chủ
quan:
Yếu tố triển khai
Yếu tố năng lực tổ chức thực
hiện
Các nguồn lực vật chất
Thể chế của nhà n−ớc
Sự đồng tình, ủng hộ của dân
chúng
HAI - HCQG 35
3. Phân tích tình hình tổ chức thực thi
chính sách công
Phân tích hoạt động triển khai thực hiện
Phân tích hoạt động phối hợp thực hiện
Phân tích hoạt động kiểm tra, giám sát
Phân tích hoạt động duy trì chính sách
Phân tích hoạt động đánh giá tổ chức thực thi
chính sách công
HAI - HCQG 36
Cấp chỉ
đạo điều
hành
chính sách
Cấp
thực thi
chính
sách
phân công phối hợp
kiểm tra đôn đốc
điều chỉnh bổ sung
đáp ứng yêu cầu
cấp d−ới
Triển khai chính sách
duy trì tiến độ
4. Đánh giá các hình thức triển khai
thực thi CS qua sơ đồ
HAI - HCQG 37
5. Phân tích các mô hình tổ chức
thực hiện chính sách
5.1 Phân tích mô hình động: Dựa trên qui luật vận
động của các yếu tố và đối t−ợng
5.2 Phân tích mô hình tĩnh: Dựa trên sự tồn tại
thực tế của các yếu tố, đối t−ợng hay quá trình
5.3 Phân tích mô hình hỗn hợp: theo đặc tr−ng của
mỗi mô hình, điều kiện của nền kinh tế-xã hội, tổ
chức của bộ máy công quyền, sở thích của nhà
lãnh đạo
HAI - HCQG 38
IV Phân tích đánh giá chính sách
1. ý nghĩa của đánh giá chính sách
Giúp khẳng định tính khả thi của một chính sách trên
thực tế
Giúp chỉ ra những hạn chế của chính sách trong quá
trình thực hiện
Giúp đo l−ờng hiệu quả sử dụng các nguồn lực cho
mỗi chính sách
Làm cơ sở để hoạch định và tổ chức thực thi các chính
sách tiếp theo.
HAI - HCQG 39
2. Đánh giá chung về một chính sách
Đánh giá chung về sứ mệnh của một chính
sách
Đánh gía về khả năng ứng phó của chính sách
Đánh gía về thời hạn tồn tại của chính sách
Đánh gía về t−ơng lai của chính sách
HAI - HCQG 40
3 Đánh giá tác động của chính sách
3.1 Đánh giá tác động trực
tiếp:
Hiệu quả kinh tế
Hiệu quả xã hội
Hiệu quả môi tr−ờng
Hiệu lực hành chính
3.2 Đánh gía tác động
gián tiếp:
Tác động lên các công
cụ quản lý khác
Làm xuất hiện các vấn
đề tích cực
Làm cho ng−ời dân có
ý thức hành động vì
mục tiêu chung
HAI - HCQG 41
4 Phân tích đánh giá các
ch−ơng trình, dự án
4.1 Phân tích đánh giá các ch−ơng trình, dự án kinh tế
4.2 Phân tích đánh giá các ch−ơng trình, dự án văn
hóa xã hội
4.3 Phân tích đánh giá các ch−ơng trình, dự án về tài
nguyên môi tr−ờng
4.4 Phân tích đánh giá các ch−ơng trình, dự án phát
triển khác
HAI - HCQG 42
Thảo luận nhóm
Đánh giá kết quả trực tiếp của chính sách dầu t− n−ớc
ngoài ở Việt nam:
- Những tác động tích cực
- Những tác động tiêu cực
- Đề xuất của nhóm
Đánh giá tác động trực tiếp của chính sách...
- Những tác động tích cực
- Những tác động tiêu cực
- Đề xuất của nhóm
HAI - HCQG 43
V Phân tích duy trì chính sách
1. Tác dụng của phân tích duy trì chính sách:
Giữ cho chính sách không bị biến dạng
Để mục tiêu CS phù hợp với mục tiêu chung
Tạo điều kiện cho CS thích nghi với thực tế
Điều chỉnh chính sách dễ hơn thay đổi nó
HAI - HCQG 44
2. Lý do phân tích duy trì chính sách
Môi tr−ờng tồn tại của chính sách thay đổi
Tác động của nhà n−ớc đến xã hội thay đổi
Các cơ quan quản lý chính sách thay đổi
Hệ thống công cụ quản lý nhà n−ớc thay đổi
Đối t−ợng tác động của chính sách thay đổi
HAI - HCQG 45
3. Nội dung phân tích duy trì CS
Thẩm định lại mục tiêu chính sách
Thẩm định các biện pháp chính sách
Phân tích những biến đổi trong tiến trình
chính sách
Điều chỉnh chính sách
HAI - HCQG 46
4 Tiến trình phân tích
Xác định sản phẩm của chính sách
Xác định tác động của chính sách
Xác định giá trị gốc của chính sách
Kết luận điều chỉnh chính sách
HAI - HCQG 47
5. Qui trình phân tích chính sách
Đề xuất mục đích, yêu cầu phân tích
Xây dựng kế hoạch phân tích
Triển khai thu thập tài liệu
Xử lý tài liệu theo mục đích, yêu cầu phân tích
Phân tích các nội dung
Kiểm định và đánh giá kết quả phân tích
Lập báo cáo phân tích
Sử dụng kết quả phân tích
HAI - HCQG 48
Phần 3: tổ chức phân tích cs
1. Sự cần thiết phải tổ chức phân tích CS
- Để đạt đ−ợc kết quả phân tích theo yêu cầu
- Xác định nhiệm vụ của chủ thể phân tích
- Tạo thành hệ thống trong phân tích CS
- Đảm bảo yêu cầu về nhân sự phân tích CS
- Cung cấp thông tin cho phân tích CS
- Cung cấp các điều kiện vật chất kỹ thuật
HAI - HCQG 49
2 Tổ chức các yếu tố cấu thành hệ
thống phân tích chính sách
Các yếu tố thuộc về hình thức (qui mô) tổ chức: cơ sở
vật chất, nhân sự, thông tin, môi tr−ờng hoạt động.
Các yếu tố thuộc về nội dung tổ chức: cơ cấu tổ chức,
các mối quan hệ dọc, ngang, chức năng- nhiệm vụ-
quyền hạn của hệ thống.
Các yếu tố vận hành tổ chức: hệ thống thể chế áp
dụng cho tổ chức bao gồm các qui định, nguyên tắc,
cơ chế vận hành...
HAI - HCQG 50
3. Lựa chọn các tiêu chí phân tích
chính sách công
Tiêu chí mang tính chính trị
Tiêu chí mang tính xã hội
Tiêu chí mang tính kinh tế
Tiêu chí mang tính kỹ thuật
Tiêu chí mang tính hành chính
HAI - HCQG 51
4. Xác định các yếu tố ảnh h−ởng
đến phân tích chính sách
Yếu tố chính trị
Yếu tố kinh tế- xã hội
Yếu tố năng lực của chủ thể phân tích
Yếu tố quan hệ quốc tế
HAI - HCQG 52
5 Thiết lập hệ thống phân tích
chính sách
Hệ thống phân tích chính sách chính thức bao
gồm các hệ thống ở Trung −ơng, địa ph−ơng
Hệ thống phân tích chính sách phi chính thức
bao gồm hệ thống phân tích chính sách của các
tổ chức xã hội, nghiệp đoàn và các cá nhân
khác trong xã hội
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- baigiang_phantichchinhsachcong_nhhai_4616.pdf