Những vấn đề cơ bản về luật hiến pháp

CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LUẬT  HIẾN PHÁP Lu t Hi n pháp là gì?ậ ế Khoa h c pháp lýọ Khoa h c pháp lý ọ c sơ ở Khoa h c pháp lý ọ chuyên ngành LU T HI N PHÁPẬ Ế M t môn h c lu tộ ọ ậ Khoa h c pháp lý ọ chuyên ngành Ngành lu t đ c l p và ch ậ ộ ậ ủ đ o trong h th ng pháp lu tạ ệ ố ậ CH NG I: NH NG V N Đ C ƯƠ Ữ Ấ Ề Ơ B N V LU T HI N PHÁPẢ Ề Ậ Ế I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t đ c l p ậ ế ộ ậ ộ ậ trong h th ng pháp lu tệ ố ậ II. Lu t Hi n pháp là m t khoa h c pháp lý ậ ế ộ ọ chuyên ngành III. Lu t Hi n pháp là m t môn h cậ ế ộ ọ h th ng pháp lu t c a qu c giaệ ố ậ ủ ố H th ng ệ ố Pháp lu tậ Quy ph m ạ pháp lu tậ Ch ế đ nh ị lu tậ Ngành lu tậ I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t đ c ậ ế ộ ậ ộ l p trong h th ng pháp lu tậ ệ ố ậ Lu tậ TTDS Lu tậ TTHS Lu tậ lao đ ngộ Lu tậ th ng m iươ ạ Lu t ậ đ t đaiấ Lu t ậ môi tr ngườ Lu t ậ tài chính Lu tậ dân sự Lu t ậ hình sự Lu t ậ hành chính Lu t ậ Hi n pháp ế H TH NG Ệ Ố PHÁP LU TẬ Ngành lu t và khoa h c lu t ậ ọ ậ Hi n phápế NGÀNH LU TẬ Đ i t ng ố ượ đi u ch nhề ỉ Ph ng pháp ươ đi u ch nhề ỉ H th ng quy ph m pháp lu t ệ ố ạ ậ KHOA H C LU TỌ Ậ Đ i t ng ố ượ nghiên c uứ Ph ng pháp ươ nghiên c uứ H th ng các tri th cệ ố ứ Lu t Hi n pháp – ậ ế ngành lu t đ c l p trong HTPLậ ộ ậ  Đ i t ng đi u ch nhố ượ ề ỉ  Ph ng pháp đi u ch nhươ ề ỉ  H th ng ngành lu t Hi n phápệ ố ậ ế Đ i t ng đi u ch nh c a Lu t Hi n pháp ố ượ ề ỉ ủ ậ ế Các quan h xã h i c b n nh t, quan ệ ộ ơ ả ấ tr ng nh t liên quan đ n vi c xác đ nh:ọ ấ ế ệ ị 1. Ch đ chính tr , ch đ kinh t , ch đ ế ộ ị ế ộ ế ế ộ VHXH, an ninh qu c phòng, đ i ngo iố ố ạ - 2. M i quan h c b n gi a Nhà n c và công ố ệ ơ ả ữ ướ dân: quy n và nghĩa v c b n c a công dân.ề ụ ơ ả ủ -3. Nh ng v n đ c b n trong t ch c và ho t ữ ấ ề ơ ả ổ ứ ạ đ ng c a B máy nhà n c.ộ ủ ộ ướ Đặc điểm của đối tượng điều chỉnh  Phạm vi điều chỉnh rộng. Ch đi u ch nh nh ng quan h xã h i c ỉ ề ỉ ữ ệ ộ ơ b n và quan tr ng nh t t o n n t ng pháp ả ọ ấ ạ ề ả lý cho toàn h th ng pháp lu t ệ ố ậ (đi u ch nh vĩ mô)ề ỉ Phạm vi điều chỉnh của  Luật Hiến pháp   Chính trị  Kinh tế  Văn hoá xã h iộ  Quy n và nghĩa v c b n c a con ề ụ ơ ả ủ ng i và công dân trên các lĩnh v cườ ự  T ch c b máy nhà n c các c pổ ứ ộ ướ ấ Chế độ chính trị:  B n ch t c a nhà n c ả ấ ủ ướ  Chính thể  M i quan h Nhà n c – Nhân dân ố ệ ướ  Quan h Đ ng – Nhà n c – xã h i ệ ả ướ ộ  V trí, vai trò c a các đoàn th nhân ị ủ ể dân  Chính sách đ i ngo iố ạ Chế độ kinh tế  M c đích phát tri n kinh tụ ể ế  Chính sách phát tri n kinh t ể ế  Các ch đ s h uế ộ ở ữ  Chính sách c a nhà n c đ i v i các ủ ướ ố ớ thành ph n kinh tầ ế  Nguyên t c qu n lý n n kinh t ắ ả ề ế Văn hoá – GD ­ KHCN  M c đích, chính sách phát tri n:ụ ể – Văn hoá – Giáo d cụ – Khoa h c và công nghọ ệ Tổ chức bộ máy nhà nước   Những vấn đề cơ bản đối với từng cơ  quan nhà nước (thể chế) – V trí, tính ch tị ấ – Nhi m v quy n h nệ ụ ề ạ – C c u t ch cơ ấ ổ ứ – Các hình th c ho t đ ngứ ạ ộ I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t ậ ế ộ ậ đ c l p, ch đ o trong HTPLộ ậ ủ ạ 1.1. Đ i t ng đi u ch nhố ượ ề ỉ 1.2. Ph ng pháp đi u ch nh.ươ ề ỉ - Ph ng pháp đi u ch nh chung.ươ ề ỉ - Ph ng pháp đi u ch nh đ c thù.ươ ề ỉ ặ Các phương pháp  điều chỉnh chung Ph ng pháp cho phép – trao quy nươ ề Ph ng pháp c mươ ấ Ph ng pháp b t bu cươ ắ ộ Các phương pháp điều chỉnh của  Luật Hiến pháp  Đ t ra các nguyên t c có tính đ nh ặ ắ ị h ng…………ướ Xác đ nh các quy n và nghĩa v c ị ề ụ ụ th cho các ch th tham gia quan h .ể ủ ể ệ Một số nguyên tắc của luật  Hiến pháp   Nguyên t c t p trung dân chắ ậ ủ  Nguyên t c t t c quy n l c nhà n c thu c ắ ấ ả ề ự ướ ộ v nhân dânề  Nguyên t c Đ ng lãnh đ oắ ả ạ  Nguyên t c bình đ ngắ ẳ  Nguyên t c tôn tr ng quy n con ng iắ ọ ề ườ  Các nguyên t c b u cắ ầ ử  Nguyên t c pháp ch xhcnắ ế I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t ậ ế ộ ậ đ c l p, ch đ o trong HTPLộ ậ ủ ạ 1.1. Đ i t ng đi u ch nhố ượ ề ỉ 1.2. Ph ng pháp đi u ch nh.ươ ề ỉ 1.3. Quy ph m pháp lu t Hi n pháp ạ ậ ế 1.3 Quy phạm pháp luật Hiến pháp   Khái ni mệ  Đ c đi mặ ể – Đ c đi m chung c a QPPLặ ể ủ – Đ c đi m đ c thù:ặ ể ặ  Ph n l n n m trong Hi n pháp ầ ớ ằ ế  Có n i dung pháp lý quan tr ngộ ọ  Th ng không đ c c u ba thành ph nườ ủ ơ ấ ầ Đặc điểm của quy phạm  pháp luật Hiến pháp  – Đ c đi m chung c a QPPL…ặ ể ủ – Đ c đi m đ c thù:ặ ể ặ  Ph n l n n m trong Hi n pháp ầ ớ ằ ế  Có n i dung pháp lý quan tr ngộ ọ  Th ng không đ c c u ba thành ph nườ ủ ơ ấ ầ Cơ cấu của quy phạm pháp luật  GI Đ NHẢ Ị QUY Đ NHỊ CH TÀIẾ Một số dạng chế tài thường gặp trong  Luật Hiến pháp   Bãi nhi m đ i bi u Qu c h i, đ i bi u HĐNDệ ạ ể ố ộ ạ ể  Bãi nhi m nh ng ng i gi các ch c v do Qu c ệ ữ ườ ữ ứ ụ ố h i b u ho c phê chu n;ộ ầ ặ ẩ nh ng ng i gi các ữ ườ ữ ch c v do Hứ ụ ĐND b u ra.ầ  Hu b văn b n trái Hi n pháp, lu t và văn b n ỷ ỏ ả ế ậ ả c a c quan nhà n c c p trênủ ơ ướ ấ  Gi i tán H i đ ng nhân dânả ộ ồ HỆ THỐNG QPPL Hiến pháp  Hệ thống văn bản pháp luật  Hi n phápế Lu t, NQ ậ c a Qu c h i ủ ố ộ Pháp l nh, NQ ệ c a UBTVQHủ L nh, quy t đ nh ệ ế ị c a Ch t ch n củ ủ ị ướ Ngh đ nh, ngh quy t c a Chính phị ị ị ế ủ ủ Quy t đ nh, ch th c a Th t ng ế ị ỉ ị ủ ủ ướ Thông t , quy t đ nh, ch th , ư ế ị ỉ ị c a các b c quan ngang b , văn b n liên t chủ ộ ơ ộ ả ị Ngh quy t c a ị ế ủ HĐTPTANDTC; quy t đ nh, ch th , thông t c a CATAế ị ỉ ị ư ủ NDTC, VTVKSNDTC; Văn b n c a chính quy n đ a ph ngả ủ ề ị ươ HỆ THỐNG QPPL Hiến pháp  CH Ế Đ NHỊ VỀ CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ CH Ế Đ NHỊ VỀ CHẾ ĐỘ KINH TẾ CH Ế Đ NHỊ VỀ CHẾ ĐỘ VĂN HOÁ GD KHCN CH Ế Đ NHỊ VỀ Đ IỐ NGO IẠ ANQP CH Ế Đ NHỊ VỀ B UẦ CỬ CH Ế Đ NHỊ VỀ QUY NỀ NV CƠ B NẢ C AỦ CÔNG DÂN CH Ế Đ NHỊ VỀ B UẦ CỬ CH Ế Đ NHỊ VỀ QU CỐ H IỘ CH Ế Đ NHỊ VỀ CHÍNH PHỦ CH Ế Đ NHỊ CH Ủ T CHỊ N CƯỚ CH Ế Đ NHỊ VỀ CQ Đ AỊ PH NGƯƠ CH Ế Đ NHỊ VỀ CQ TƯ PHÁP I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t ậ ế ộ ậ đ c l p, ch đ o trong HTPLộ ậ ủ ạ 1.1. Đ i t ng đi u ch nhố ượ ề ỉ 1.2. Ph ng pháp đi u ch nh.ươ ề ỉ 1.3. Quy ph m pháp lu t Hi n pháp ạ ậ ế 1.4. Quan h pháp lu t Hi n pháp ệ ậ ế 1.4. Quan h pháp lu t Hi n phápệ ậ ế  Khái ni m:ệ  Các b ph n c u thànhộ ậ ấ – Ch thủ ể – Khách thể – N i dungộ Chủ thể của quan hệ pháp luật Hiến pháp   Nhân dân (theo nghĩa r ng và nghĩa h p)ộ ẹ  Nhà n c:ướ  Các c quan nhà n c ơ ướ  Các t ch c chính tr , chính tr xã h iổ ứ ị ị ộ  Các đ i bi u Qu c h i, đ i bi u HĐND các c pạ ể ố ộ ạ ể ấ  Công dân Vi t Namệ  Ng i có ch c trách trong các c quan nhà ườ ứ ơ n c, các t ch c chính tr , chính tr - xã h i.ướ ổ ứ ị ị ộ  Ng i n c ngoàiườ ướ Khách th c a quan h pháp lu t Hi n pháp ể ủ ệ ậ ế  Lãnh th qu c gia và đ a gi i hành chính gi a ổ ố ị ớ ữ các đ a ph ngị ươ  Nh ng giá tr v t ch t: đ t đai, r ng núi, sông ữ ị ậ ấ ấ ừ ngòi….  Nh ng giá tr , l i ích v tinh th n c a cá nhân ữ ị ợ ề ầ ủ nh danh d , nhân ph m, quy n con ng i…ư ự ẩ ề ườ  Hành vi c a con ng i ho c các t ch c: lao ủ ườ ặ ổ ứ đ ng, h c t p, trình d án lu t, báo cáo công ộ ọ ậ ự ậ tác… CH NG I: NH NG V N Đ ƯƠ Ữ Ấ Ề C B N V LU T HI N PHÁPƠ Ả Ề Ậ Ế I. Lu t Hi n pháp là m t ngành lu t đ c ậ ế ộ ậ ộ l p trong h th ng pháp lu tậ ệ ố ậ II. Lu t Hi n pháp là m t khoa h c pháp ậ ế ộ ọ lý chuyên ngành Lu t Hi n pháp – ậ ế Khoa h c pháp lý chuyên ngànhọ  Đ i t ng nghiên c uố ượ ứ  Ph ng pháp nghiên c uươ ứ  H th ng các tri th cệ ố ứ Đ i t ng nghiên c u c a Khoa h c lu t Hi n ố ượ ứ ủ ọ ậ ế pháp là: Ngành lu t Hi n pháp Vi t Nam trong ậ ế ệ quá trình hình thành và phát tri nể – Quy ph m lu t Hi n pháp ạ ậ ế – Ch đ nh lu t Hi n pháp ế ị ậ ế – Quan h pháp lu t Hi n pháp ệ ậ ế – L ch s l p hi nị ử ậ ế – Quan đi m, t t ng v lu t Hi n phápể ư ưở ề ậ ế – ………………………. Ph ng pháp nghiên c u ươ ứ c a Khoa h c lu t Hi n phápủ ọ ậ ế  Duy v t bi n ch ngậ ệ ứ  Duy v t l ch sậ ị ử  Phân tích, t ng h p, so sánh, th ng ổ ợ ố kê  Phân tích theo h th ng ch c năngệ ố ứ