Lượng hóa nguồn thải vịnh Nha Trang - Phan Minh Thụ

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 54 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC LƯỢNG HÓA NGUỒN THẢI VỊNH NHA TRANG QUANTITATIVE ASSESSMENT OF WASTE SOURCES IN NHA TRANG BAY Phan Minh Thụ1, Tôn Nữ Mỹ Nga2 Ngày nhận bài: 16/10/2015; Ngày phản biện thông qua: 17/11/2015; Ngày duyệt đăng: 15/3/2016 TÓM TẮT Thành phố Nha Trang phát triển theo hướng du lịch sinh thái biển bền vững. Nguồn thải từ các hoạt động kinh tế - xã hội, yếu tố quyết định cho sự phát triển du lịch, đã ảnh hưởng đến chất lượng nước vịnh Nha Trang. Do đó, việc đánh giá tải lượng và quản lý nguồn thải đóng vai trò quan trọng trong quá trình quản lý môi trường vì sự phát triển bền vững. Nguồn thải của thành phố Nha Trang ước lượng khoảng 10.163,97 tấn BOD/ năm; 20.039,78 tấn COD/năm; 1.760,81 tấn TN/năm và 708,52 tấn TP/năm, chủ yếu là nguồn thải sinh hoạt. Tổng lượng thải tăng lên khoảng 22 – 64% vào năm 2020. Hiện nay, lượng thải ảnh hưởng đến môi trường vịnh Nha Trang bằng 58,56 - 82,62% lượng thải phát sinh và sẽ giảm xuống còn 13,08 – 17,82% khi 100% lượng thải được xử lý. Để cho môi trường vịnh Nha Trang ngày càng tốt hơn, chính quyền và nhân dân địa phương quyết tâm quản lý nguồn thải một cách hợp lý và thích hợp. Từ khóa: Chất thải, đánh giá tải lượng, vịnh Nha Trang ABSTRACT Nha Trang city is developing towards sustainable marine ecotourism. Waste sources from socioeconomic activities, the decisive factor for the tourism’s development, have affected water quality of Nha Trang Bay. Therefore, quantitative assessment and management of waste sources play an important role in the process of environmental management for sustainable development. Waste sources of Nha Trang city were estimated at about 10,163.97 tons BOD/year; 20,039.78 tons of COD/year; TN 1,760.81 tons/year and 708.52 tons of TP/year, mainly from domestic waste source. Total emission load should increase by about 22-64% in 2020. Nowadays, the amount of waste affecting Nha Trang Bay’s environment accounts for 58.56 - 82.62% of discharged waste and will drop down to 13.08- 17.82% when all domestic wastewater is treated. For a better environment in Nha Trang Bay, the government and local people determine to manage waste sources sensibly and appropriately. Keywords: waste sources, quantitative assessment, Nha Trang Bay 1 ThS. Phan Minh Thụ: Viện Hải dương học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 ThS. Tôn Nữ Mỹ Nga: Viện Nuôi trồng thủy sản - Trường Đại học Nha Trang I. ĐẶT VẤN ĐỀ Thành phố Nha Trang nằm ở vị trí trung tâm khu vực Nam Trung Bộ, có tọa độ địa lý từ 12°8’33’’ đến 12°25’18’’ vĩ độ Bắc và từ 109°07’16’’ đến 109°14’30’’ độ kinh Đông. Nhờ thiên nhiên ưu đãi, Vịnh Nha Trang, có diện tích khoảng 507 km² với 19 hòn đảo lớn nhỏ, có khá đầy đủ các yếu tố tự nhiên, danh lam thắng cảnh cùng với khí hậu tốt, quanh năm tràn ngập ánh nắng, nhiệt độ để phát triển du lịch sinh thái biển. Vịnh Nha Trang được biết đến là một trong những nơi có bãi biển Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 55 đẹp nhất thế giới. Nha Trang được quy hoạch như là tiểu vùng phát triển du lịch ở Nam Trung Bộ. Đó là thành quả của sự hợp tác giữa chính quyền và nhân dân Nha Trang vì mục tiêu phát triển du lịch biển bền vững. Tuy nhiên, để giữ vững mục tiêu này, giám sát chất lượng môi trường cũng như quản lý nguồn thải đổ vào vịnh Nha Trang trở thành nhiệm vụ quan trọng của các toàn thể nhân dân và chính quyền thành phố Nha Trang. Chất lượng môi trường vịnh Nha Trang đang ngày càng ổn định và tốt hơn [4]. Tuy nhiên, nhiều báo cáo khác cho rằng, chất lượng môi trường vịnh Nha Trang bị ảnh hưởng và chi phối bởi nguồn chất thải từ bờ và từ các hoạt động kinh tế của thành phố Nha Trang [6], [3], [10]. Điều này cũng tương tự như những khu vực ven bờ khác trên thế giới [9], [12]. Do đó, bài báo này ước lượng tổng lượng chất thải của thành phố Nha Trang, từ đó có thể cảnh báo và đề xuất giải pháp phù hợp trong việc quản lý nguồn thải và chất lượng môi trường nước vịnh Nha Trang. II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp thu thập số liệu Các số liệu kinh tế xã hội của các xã ven biển được thu thập thông qua niên giám thống kê thành phố Nha Trang [5], các báo cáo kinh tế xã hội hàng năm của các xã/phường và thông tin cung cấp trực tiếp từ cán bộ chuyên trách của Ủy Ban Nhân Dân, và định hướng phát triển kinh tế của Nha Trang vào năm 2020 và tầm nhìn 2030. Đây là một phần số liệu nghiên cứu của đề tài cấp cơ sở Viện Hải dương học. 2. Phương pháp đánh giá tải lượng chất thải Quá trình định lượng tổng lượng thải được thực hiện theo quy trình minh họa qua hình 1. Tổng lượng chất thải (CT) được tính theo công thức (1). CT = Σ CTiCT = Σ CTi (1) Trong đó CTi: Tổng lượng thải của chất thải sinh hoạt (CTSH), nông nghiệp và chăn nuôi (CTNNCN), nuôi trồng thủy sản (CTNTTS), và công nghiệp (CTCN). Hình 1. Sơ đồ định lượng nguồn thải vào vịnh Nha Trang (đường đứt khúc: theo quy hoạch đến năm 2020, nông nghiệp chỉ còn ở xã Vĩnh Lương) Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 56 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG 3. Định lượng nguồn thải công nghiệp Có hai phương pháp định lượng nguồn thải công nghiệp (CTCN – kg/năm). Định lượng theo tổng lượng nước thải đánh giá bằng công thức (2) và định lượng theo tổng sản phẩm sản xuất được đánh giá bằng công thức (3). Theo đó, nồng độ nước thải được thu mẫu trực tiếp tại cống thải của các công ty/ xí nghiệp cần kiểm tra; Lượng chất thải bình quân phát sinh khi chế biến một tấn sản phẩm được tham khảo ở Phạm Thị Anh & ctv [7]. CT CN = C TCN × VTCN (2) Hoặc CT CN = C SPCN × MSPCN (3) Trong đó: VTCN: Tổng lượng nước thải công nghiệp hàng năm (m3/năm); CTCN: Nồng độ trung bình trong nước nước thải (kg/m3); MSPCN: Tổng sản phẩm công nghiệp sản xuất trong năm (tấn/năm); và CSPCN: Lượng chất thải trung bình phát sinh khi sản xuất đơn vị sản phẩm (kg/m3). 4. Định lượng nguồn thải sinh hoạt Lượng thải sinh hoạt của người dân (CTSH - kg/năm) được xác định theo công thức (2). CT SH = C SH × P × 365 (2) Trong đó, CSH: Lượng thải sinh hoạt phát sinh bình quân đầu người (kg/người/ngày); P: tổng dân số tại khu vực nghiên cứu (người). Định mức nguồn thải trung bình của người dân ven biển trình bày qua bảng 1. Lượng nước thải trung bình là 80 lít/người/ngày. Bảng 1. Định mức lượng thải bình quân đầu người ở vùng ven biển Việt Nam [1], [2] STT Loại chất thải Đơn vị tính Định mức thải trung bình Áp dụng cho Nha Trang Hiện tại 2020 1 BOD5 g/người/ngày 45-54 49,5 54,0 2 COD g/người/ngày 85-102 93,5 102,0 3 TN g/người/ngày 6-12 9,0 12,0 4 TP g/người/ngày 0,6-4,5 2,6 4,5 5. Định lượng nguồn thải chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản Lượng thải từ nông nghiệp và chăn nuôi (CTNNCN) và nuôi trồng thủy sản (CTNTTS) được đánh giá dựa trên tổng quần đàn chăn nuôi (3) hoặc tổng sản phẩm nuôi trồng thủy sản (4). CT NNCN = C NNCN × PNNCN + CNNTT × SNNTT (3) CT NTTS = C NTTS × MNTTS (4) Trong đó, CNNCN, CNNTT và CNTTS: Lượng chất thải bình quân phát sinh trong chăn nuôi (kg/con/ năm), trong trồng trọt (kg/ha/năm) và trong nuôi trồng thủy sản (kg/tấn). PNNCN: Tổng quần đàn chăn nuôi tại khu vực nghiên cứu (con); SNNTT: Tổng diện tích trồng trọt tại khu vực nghiên cứu (ha); MNTTS: Tổng sản phẩm nuôi trồng thủy sản (tấn/năm). Định mức chất thải trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản được trình bày lần lượt qua bảng 2 và 3. Bảng 2. Định mức lượng thải trong chăn nuôi [1], [2], [10] STT Loại chất thải Đơn vị tính Gia cầm Heo Trâu/bò Ghi chú 1 Chất thải rắn kg/con/ngày 0,2 2,0 12,5 2 BOD5 g/con/ngày 1,28 140,97 95,47 * 3 COD g/con/ngày 4,49 493,40 334,14 * 4 TN g/con/ngày 0,82 43,90 61,10 5 TP g/con/ngày 1,92 9,93 10,70 * Hệ số chuyển đổi của San Diego-McGlone và ctv. [11]. Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 57 Bảng 3. Định mức lượng thải trong nuôi trồng thủy sản [7] TT Loại chất thải Đơn vị tính Tôm Cá 1 BOD5 kg/tấn 259 50 2 COD kg/tấn 769 85 3 TN kg/tấn 30,0 2,9 4 TP kg/tấn 3,7 2,6 Trong thực tế, không phải toàn bộ lượng nước thải từ các nguồn phân tán đổ trực tiếp vào tầng nước mặt của đầm Thủy Triều mà phụ thuộc vào đặc điểm nguồn thải (bảng 4) cũng như khả năng xử lý chất thải tại địa phương. Bảng 4. Hệ số xả thải của những nguồn thải khác nhau [8] Loại nguồn thải Hệ số xả thải Chất thải sinh hoạt tập trung ở đô thị 0,89 Chất thải phân tán 0,22 Nước thải trực tiếp 1,00 Nước thải chăn nuôi 0,24 Phước Tiến, Tân Lập; khu vực có mật độ thấp là các phường Vĩnh Nguyên, Vĩnh Hòa, Vĩnh Hải, Ngọc Hiệp; một số xã ngoại đô như Vĩnh Lương, Phước Đồng, mật độ chỉ có khoảng 320-370 người/km2. Theo quy hoạch, đến năm 2020, toàn bộ dân số Nha Trang sống ở đô thị, và dân số tăng lên 455.000 người. Đặc biệt là khi nhà máy xử lý nước thải phía Nam Nha Trang đi vào hoạt động sẽ giải quyết khoảng 40.000 m3 ngày/đêm và dự kiến sẽ được nâng cấp lên 60.000m3 ngày/đêm vào năm 2025. Điều này giúp cho nguồn nước thải sinh hoạt của người dân thành phố Nha Trang giải quyết một cách triệt để. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 1. Sơ lược điều kiện kinh tế - xã hội thành phố Nha Trang Dân số toàn thành phố Nha Trang đạt 405.945 người (năm 2013), trong đó, dân số thành thị chiếm 74,6%, dân số nông thôn chiếm 25,4%. Các hoạt động kinh tế - xã hội ở (bảng 5). Mật độ dân số trung bình toàn thành phố là 1.607 người/km2. Dân cư phân bố không đều, tập trung chủ yếu ở các phường nội thành, ven biển và ven các trục đường giao thông. Nơi có mật độ dân cư cao chủ yếu tập trung ở khu vực trung tâm thành phố thuộc các phường Vạn Thắng, Vạn Thạnh, Phương Sài, Phước Tân, Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 58 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG 2. Chất thải sinh hoạt Nguồn thải sinh hoạt ở Nha Trang có nguồn gốc từ hoạt động sống của người dân địa phương và từ hoạt động du lịch. Kết quả đánh giá (bảng 6) cho thấy lượng nước thải sinh hoạt bình quân ngày ở Nha Trang có thể đạt 33.574 m3/ngày, tăng lên 40.838 m3/ngày vào năm 2020. Lượng thải dự báo năm 2020 khoảng 20-30% so với hiện tại. Điều này phù hợp với quy hoạch quản lý nguồn thải của TP. Nha Trang và khả năng của nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt trong thành phố. Giả sử toàn bộ lượng nước thải này được xử lý đạt tiêu chuẩn B của QCVN 14/2008-BTNMT, đến năm 2020, lượng BOD phát sinh từ nước thải sinh hoạt đã qua xử lý vào khoảng (40.838 m3/ngày x 50 g BOD/m3 = 2,04 tấn BOD/ngày hay 745,3 tấn BOD/năm), chỉ bằng 7,41% so với lượng thải BOD sinh hoạt phát sinh. Điều này sẽ giúp cho môi trường được sạch hơn rất nhiều. Bảng 5. Tổng hợp tình hình phát triển kinh tế các xã, phường thành phố Nha Trang Loại hình kinh tế Đơn vị tính Thực hiện năm 2013 1. SX NÔNG NGHIỆP a) Trồng trọt Diện tích trồng lúa Ha 1.363 Sản lượng lúa Tấn 8.009 b) Chăn nuôi Đàn trâu Con 208 Đàn bò Con 1.761 Đàn heo Con 9.826 Đàn gia cầm 1000 con 164.052 c) Thủy sản Hải sản đánh bắt Tấn 40.022 Diện tích nuôi trồng thủy sản Ha 220 Trong đó: - nuôi tôm Ha 200 Tôm giống Tr/con 198 SL tôm thịt thu hoạch Tấn 376 SL tôm hùm lồng Tấn 67 SL cá biển Tấn 205 2. SX CÔNG NGHIỆP Sản phẩm chủ yếu Thủy sản đông lạnh Tấn 10.254 Nước mắm 1000 L 16.58 Nước đá Tấn 265.704 Thuốc lá điếu 1000 bao 860.301 Sợi các loại Tấn 10.841 Quần áo may sẵn 1000 cái 22.842 Nước giải khát 1000 m3 35,277 3. DU LỊCH Khách lưu trú 1000 người 2.166 Khách quốc tế 1000 người 531 Ngày khách lưu trú 1000 ngày 5.012 Ngày khách quốc tế lưu trú 1000 ngày 1.477 Khách tham quan du lịch 1000 người 8.452 (UBND thành phố Nha Trang, 2013) [6] Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 59 3. Nguồn thải từ nông nghiệp và thủy sản Sự biến động mạnh của hoạt động nông nghiệp và thủy sản ở thành phố Nha Trang do sự thay đổi chính sách và định hướng phát triển. Theo quy hoạch, đến năm 2020, TP. Nha Trang có từ 300 đến 350 ha đất lúa nước, 100 ha đất trồng cây hàng năm, 2.500 ha đất trồng cây lâu năm, không quy hoạch đất nuôi trồng thủy sản. Điều này đã giúp cho lượng chất thải từ nông nghiệp và thủy sản giảm đáng kể. Ước tính hiện nay, nguồn thải phát sinh từ nông nghiệp và thủy sản tương ứng 774,28 tấn BOD/năm và 2.632,05 tấn COD/năm. Đến năm 2020, lượng thải này chỉ còn 67,20 – 69,22% so với hiện nay (Bảng 7). Tuy nhiên, lượng thải từ nông nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến vịnh Nha Trang hiện nay đạt 279,64 tấn BOD/năm và 900,34 tấn COD/năm; đến năm 2020, lượng BOD và COD thải tương ứng 124,88 tấn BOD/ năm và 437,24 tấn COD/năm. Lượng thải ảnh hương đến môi trường vịnh thấp hơn rất nhiều so với lượng thải phát sinh. Bảng 6. Hiện trạng và dự báo tổng lượng nước thải sinh hoạt (đơn vị tấn/năm) Thông số Tải lượng hiện tại Dự báo năm 2020 Nông thôn Thành thị Du lịch Tổng Thành thị Du lịch Tổng Nước thải (m3/ngày) 8.038 24.437 1.099 33.574 36.400 4.438 40.838 BOD 1815,40 5519,01 248,09 7.582,51 8968,05 1093,5 10.061,55 COD 3429,10 10424,79 468,62 14.322,51 16939,65 2065,5 19.005,15 TN 330,07 1003,46 45,11 1.378,64 1992,90 243 2.235,90 TP 95,35 289,89 13,03 398,27 747,34 91,125 838,46 Bảng 7. Hiện trạng và dự báo tổng lượng nước thải nông nghiệp (đơn vị tấn/năm) Hiện tại Dự báo Chăn nuôi Trồng trọt Thủy sản Tổng cộng Chăn nuôi Trồng trọt Tổng cộng BOD 650,85 - 123,43 774,28 520,34 - 520,34 COD 2.278,57 - 353,48 2.632,05 1.821,82 - 1.821,82 TN 250,46 13,46 13,70 277,62 205,79 6,72 212,51 TP 158,27 0,32 2,15 160,74 153,89 0,16 154,05 4. Nguồn thải công nghiệp Mặc dù công nghiệp nặng ở Nha Trang không phát triển mạnh nhưng nguồn thải phát sinh từ các công nghiệp chế biến thực phẩm và dệt may là rất lớn. Ước tính lượng nước thải phát sinh từ ngành công nghiệp này hiện tại khoảng 3,10 triệu m3 và tăng lên 3,51 triệu m3 vào năm 2020 (bảng 8). Với năng lực xử lý hiện tại, các nhà máy có thể xử lý được 80-95% BOD thải, 80-85% lượng COD thải, 15-50% TP và 10-25% TN. Như vậy, lượng thải của công nghiệp có thể ảnh hưởng đến môi trường vịnh Nha Trang vào khoảng 225,90 tấn BOD/năm; 539,91 tấn COD/năm; 70,57 tấn TN/năm và 123,35 tấn TP/năm. Bảng 8. Hiện trạng và dự báo tổng lượng nước thải công nghiệp (đơn vị tấn/năm) Thông số Hiện tại Dự báo Nước giải khát Dệt nhuộm Hải sản đông lạnh Tổng Nước giải khát Dệt nhuộm Hải sản đông lạnh Tổng Nước thải (m3) 388.047 1.734.560 974.130 3.096.737 419.091 1.960.053 1.129.991 3.509.134 BOD5 33,76 312,22 1.461,20 1.807,18 36,46 352,81 1.694,99 2.084,26 COD 58,21 1.127,46 1.899,55 3.085,22 62,86 1.274,03 2.203,48 3.540,38 TN 16,88 0,00 87,67 104,55 18,23 0,00 101,70 119,93 TP 1,42 86,73 61,37 149,51 1,53 98,00 71,19 170,72 Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 60 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG Tóm lại, tổng lượng thải phát sinh hàng năm do các hoạt động kinh tế xã hội ở Nha Trang là khá lớn, tương ứng 10.163,97 tấn BOD; 20.039,78 tấn COD; 1.760,81 tấn TN và 708,52 tấn TP (bảng 9). Lượng thải này vào năm 2020 sẽ tăng lên khoảng 22 – 64% so với hiện nay. Lượng thải thực tế ảnh hưởng đến môi trường vịnh Nha Trang hiện nay chỉ bằng 58,56 - 65,51% so với lượng thải phát sinh và đến năm 2020 bằng 73,03 - 82,62% lượng thải phát sinh. Tuy nhiên, nếu hoạt động của nhà máy xử lý nước thải như mong muốn của chính quyền, lượng thải ảnh hưởng đến môi trường giảm đi rất nhiều, chủ yếu là lượng thải sinh hoạt. Cụ thể, lượng thải BOD hiện nay sau khi nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt hoạt động giảm xuống còn 1.208,62 tấn BOD/năm và năm 2020 là 1.234,93 tấn/năm. Lượng thải này chỉ bằng 13,08 – 17,82% so với khi chưa có nhà máy xử lý nước thải. Bảng 9. Tổng hợp lượng thải ở thành phố Nha Trang và ảnh hưởng đến môi trường (đơn vị tấn/năm) Tổng lượng thải Hiện tại Năm 2020 Sinh hoạt Nông nghiệp Công nghiệp Tổng cộng Sinh hoạt Nông nghiệp Công nghiệp Tổng cộng Tổng lượng thải phát sinh BOD 7.582,51 774,28 1.807,18 10.163,97 10.061,55 520,34 2.084,26 12.666,15 COD 14.322,51 2.632,05 3.085,22 20.039,78 19.005,15 1.821,82 3.540,38 24.367,35 TN 1.378,64 277,62 104,55 1.760,81 2.235,90 212,51 119,93 2.568,34 TP 398,27 160,74 149,51 708,52 838,46 154,05 170,72 1.163,23 Lượng thải ảnh hưởng đến môi trường BOD 5.532,12 279,63 316,26 6.128,01 8.954,78 124,88 364,75 9.444,41 COD 10.449,54 900,34 385,65 11.735,53 16.914,58 437,24 442,55 17.794,37 TN 1.005,84 77,04 70,57 1.153,45 1.989,95 51,00 80,95 2.121,91 TP 290,58 40,21 123,35 454,13 746,23 36,97 140,84 924,05 IV. KẾT LUẬN Đánh giá và quản lý nguồn thải đóng vai trò quan trọng trong quá trình quản lý môi trường vì sự phát triển bền vững. Nguồn thải của thành phố Nha Trang ước lượng khoảng 10.163,97 tấn BOD/năm; 20.039,78 tấn COD/ năm; 1.760,81 tấn TN/năm và 708,52 tấn TP/ năm, chủ yếu là nguồn thải sinh hoạt. Lượng thải này tăng lên khoảng 22 – 64% vào năm 2020. Tuy nhiên, lượng thải ảnh hưởng đến môi trường vịnh Nha Trang chỉ bằng 58,56 - 82,62% lượng thải phát sinh. Nếu như nhà máy xử lý nước thải phát huy tác dụng, lượng thải ảnh hưởng đến môi trường vịnh Nha Trang chỉ bằng 13,08 – 17,82% so với khi chưa có nhà máy xử lý nước thải. Điều này thể hiện được hiệu quả quản lý nguồn thải của chính quyền và nhân dân thành phố Nha Trang, và là bằng chứng để giải thích tại sao môi trường nước vịnh Nha Trang ổn định và trong sạch. TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt 1. Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2010. Báo cáo môi trường quốc gia năm 2010: Tổng quan môi trường Việt Nam. Hà Nội. 2. Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2011. Báo cáo môi trường quốc gia 2011: Chất thải rắn. Hà Nội. 3. Phạm Hữu Tâm, Lê Thị Vinh, Dương Trọng Kiểm, Nguyễn Hồng Thu, Phạm Hồng Ngọc, Lê Hùng Phú & Võ Trần Tuấn Linh, 2013. Diễn biến chất lượng môi trường nước tại các bãi tắm ven bờ vịnh Nha Trang. Tuyển Tập Nghiên Cứu Biển 19, 72-79. Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 61 4. Lê Thị Vinh, Dương Trọng Kiểm, Nguyễn Hồng Thu, Phạm Hữu Tâm & Phạm Hồng Ngọc (2008). Một số vấn đề về môi trường nước ở thành phố Nha Trang. Hội nghị Khoa học “Biển Đông 2007”, Nha Trang, 12- 14/9/2007. 272-280. 5. Sở TNMT Khánh Hòa, 2015. Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Khánh Hòa 2011-2015. Sở Tài nguyên và Môi trường, Khánh Hòa. 19. 6. UBND TP. Nha Trang, 2014. Niên giám thống kê thành phố Nha Trang. Phòng thống kê thành phố Nha Trang. Tiếng Anh 7. Anh, P.T., Kroeze C., Bush S. R., & Mol A. P. J., 2010. Water pollution by intensive brackish shrimp farming in South-East Vietnam: Causes and options for control, Agricultural Water Management, 97(6), 872-882. 8. Benaman J., Armstrong N.E. & Maidment D.R., 1996. Modeling of dissolved oxygen in the Houston Ship Channel using WASP5 and Geographic information systems, Bureau of Engineering Research, The University of Texas at Austin J.J. Pickle Research Campus Austin, TX 78712-4497. 9. Cox, M.E., Johnstone, R. & Robinson, J., 2006. Relationships Between Perceived Coastal Waterway Condition and Social Aspects of Quality of Life. Ecology and Society 11, 35-59. 10. Linh, V.T.T., Kiem, D.T., Ngoc, P.H., Phu, L.H., Tam, P.H. & Vinh, L.T., 2015. Coastal Sea Water Quality of Nha Trang Bay, Khanh Hoa, Viet Nam. Journal of Shipping and Ocean Engineering 5, 123-130. 11. San Diego-McGlone, M.L.S., Smith, S.V. & Nicolas, V.F., 2000. Stoichiometric Interpretations of C:N:P Ratios in Organic Waste Materials. Marine Pollution Bulletin, 40, 325-330. 12. Wheeler, B.W., White, M., Stahl-Timmins, W. & Depledge, M.H., 2012. Does living by the coast improve health and wellbeing? Health and Place 18, 1198-1201.