Luật kinh doanh chứng khoán

g kh óa n
Th eo Lu ậ t v ề TT CK c ủ a M ỹ (19 34 ): “ Th u ậ t n gữ ch ứ n g kh o án n gh ĩa là bấ tk ỳ gi ấ y n ợ , cổ ph ầ n , ch ứ n g kh o án tồ n tạ i, trá ip hi ế u , gi ấ y va y n ợ kh ôn g có ñ ả m bả o , ch ứ n g ch ỉ về qu yề n lợ ih o ặ c dự ph ầ n tro n g bấ t kỳ th ỏ a th u ậ n ch ia lợ in hu ậ n n ào , ho ặ c tro n g bấ t kỳ kh o ả n tiề n ho ặ c hợ p ñ ồ n g th u ê m ỏ dầ u , m ỏ kh í h a y cá c m ỏ n ào kh ác ; b ấ tk ỳ ch ứ n g ch ỉ ủ y th ác th ế ch ấ p, ch ứ n g ch ỉc hi ph ít iề n tổ ch ứ c ho ặ c ch ứ n g ch ỉñ ă n g ký m u a ch ứ n g kh o án m ớ i ph át hà n h, cổ ph ầ n có th ể ch u yể n n hư ợ n g, hợ p ñ ồ n g dầ u tư , ch ứ n g ch ỉ ủ y th ác bỏ ph iế u , ch ứ n g ch ỉủ y th ác … ” . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 1. K há in i m ch  n g kh óa n
Lu ậ t v ề TT CK củ a Li ên B an g N ga n ă m 19 96 : “ Ch ứ n g kh o án ph át hà n h là bấ tk ỳ ch ứ n g kh o án n ào , kể cả ch ứ n g kh o án ph i v ậ tc hấ tm a n g ñ ồ n g th ờ ic ác dấ u hi ệ u sa u ñ ây :  G hi n hậ n cá c qu yề n tà is ả n và ph i t ài sả n ch o ph ép n gư ờ is ở hữ u xá c n hậ n , ch u yể n n hư ợ n g và th ự c hi ệ n vô ñ iề u ki ệ n cá c qu yề n trê n th e o lu ậ tñ ịn h;  ð ư ợ c ph ân ph ố ib ằ n g n hữ n g ñ ợ tp há th àn h;  Có số lư ợ n g qu yề n và th ờ ih ạ n th ự c hi ệ n qu yề n n hư n ha u ñ ố iv ớ ic ùn g m ộ tñ ợ tp há th àn h” . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 1. K há in i m ch  n g kh óa n
Th eo N gh ị ñ ịn h 14 4/ N ð - CP : “ Ch ứ n g kh o án là ch ứ n g ch ỉ ho ặ c bú tt oá n gh is ổ xá c n hậ n qu yề n là lợ ií ch hợ p ph áp củ a n gư ờ is ở hữ u ch ứ n g kh o án ñ ố iv ớ it ài sả n và vố n củ a tổ ch ứ c ph át hà n h. Ch ứ n g kh o án ba o gồ m cả cổ ph iế u , trá i ph i ế u , qu yề n m u a cổ ph iế u , ch ứ n g ch ỉq u ỹ ñ ầ u tư và cá c lo ạ i ch ứ n g kh o án kh ác ” .
Th eo L uậ tc hứ n g kh óa n n ăm 20 06 : “ Ch ứ n g kh o án là bằ n g ch ứ n g xá c n hậ n qu yề n và lợ ií ch hợ p ph áp củ a n gư ờ is ở hữ u ñ ố iv ớ it ài sả n ho ặ c ph ầ n vố n củ a tổ ch ứ c ph át hà n h. Ch ứ n g kh o án ñ ư ợ c th ể hi ệ n dư ớ ih ìn h th ứ c ch ứ n g ch ỉ, bú t to án gh is ổ ho ặ c dữ liệ u ñ iệ n tử , ba o gồ m cá c lo ạ is a u ñ ây :  Cổ ph iế u , trá ip hi ế u , ch ứ n g ch ỉq u ỹ;  Qu yề n m u a cổ ph ầ n , ch ứ n g qu yề n , qu yề n ch ọ n m u a , qu yề n ch ọ n bá n , hợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i, n hó m ch ứ n g kh o án ho ặ c ch ỉ số ch ứ n g kh o án ” . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 1. K há in i m ch  n g kh óa n
Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h:  Ch ứ n g kh o án là ph ư ơ n g tiệ n xá c n hậ n qu yề n và lợ ií ch hợ p ph áp củ a n gư ờ is ở hữ u ñ ố iv ớ it ài sả n ho ặ c vố n củ a tổ ch ứ c ph át hà n h.  Ch ứ n g kh o án là m ọ is ả n ph ẩ m tà ic hí n h có th ể ch u yể n n hư ợ n g ñ ư ợ c, ba o gồ m cổ ph iế u , trá i ph iế u , cá c cô n g cụ củ a th ịt rư ờ n g tiề n tệ n hư tín ph iế u kh o bạ c, kỳ ph iế u n gâ n hà n g và cá c lo ạ i th ư ơ n g ph iế u . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. ð  c ñ i m ch  n g kh óa n
Tí n h gi á trị
Tí n h ch u yể n n hư ợ n g (tín h th a n h kh ỏ a n )
Tí n h si n h lờ i
Tí n h rủ ir o
Tí n h ch ặ tc hẽ về m ặ th ìn h th ứ c I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u
K há in iệ m :  Th e o Lu ật ch ứ n g kh óa n n ă m 20 06 :C ổ ph iế u là lo ạ i ch ứ n g kh o án xá c n hậ n qu yề n và lợ ií ch hợ p ph áp củ a n gư ờ is ở hữ u ñ ố iv ớ im ộ t ph ầ n vố n cổ ph ầ n củ a tổ ch ứ c ph át hà n h.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - ti ch ín h: Cổ ph iế u là ch ứ n g kh o án do cô n g ty cổ ph ầ n ph át hà n h xá c n hậ n qu yề n sở hữ u m ộ th o ặ c m ộ ts ố cổ ph ầ n củ a cô n g ty ñ ó. Cổ ph iế u ñ ư ợ c ph át hà n h kh ic ôn g ty cổ ph ầ n hu y ñ ộ n g vố n ñ ể th àn h lậ p cô n g ty ho ặ c kh ic ôn g ty hu y ñ ộ n g th êm vố n ñ ể ph ụ c vụ sả n xu ấ t, ki n h do a n h. Số vồ n ñ ó ñ ư ợ c ch ia th àn h n hi ề u ph ầ n bằ n g n ha u gọ il à cổ ph ầ n . N gư ờ is ở hữ u cổ ph iế u gọ il à cổ ñ ôn g. Cổ ph iế u có th ể gh id a n h ho ặ c kh ôn g gh id a n h. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u
ð ặ c ñ iể m :  Là bằ n g ch ứ n g ch o vi ệ c gó p vố n và o CT CP . N gư ờ in ắ m gi ữ (cổ ñ ộ n g) có qu yề n th a m gi a qu ả n lý, ñ iề u hà n h, ch ia tà is ả n cò n lạ ik hi cô n g ty bị ph á sả n sa u trá ic hủ .  Có th u n hậ p kh ôn g ổ n ñ ịn h.  Có ñ ộ rủ ir o ca o .  G ía cả th ư ờ n g bi ế n ñ ộ n g m ạ n h.  Kh ôn g có th ờ ig ia n ñ áo hạ n và tồ n tạ is o n g so n g vớ iC TC P. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u
Ph ân lo ại cổ ph iế u :  Că n cứ và o ñ ặ c ñ iể m : Cổ ph iế u th ư ờ n g (cổ ph iế u ph ổ th ôn g): Là lo ạ iC P cơ bả n c ủ a CT CP , ch o ph ép cổ ñ ôn g ñ ư ợ c hư ở n g cá c qu yề n lợ i th ôn g th ư ờ n g tro n g CT CP ; p há th àn h ra ñ ầ u tiê n và th u hồ i về cu ố ic ùn g. Cổ ñ ôn g có cá c qu yề n :  N hậ n cổ tứ c và ñ ư ợ c ch u yể n n hư ợ n g.  H ư ở n g ch ên h lệ ch gi á.  H ư ở n g gi á trị tà is ả n tă n g lê n củ a cô n g ty cổ ph ầ n .  ð ư ợ c ư u tiê n m u a cổ ph iế u ph át hà n h bổ su n g củ a cô n g ty cổ ph ầ n vớ iñ iề u ki ệ n ư u ñ ãi .  ð ư ợ c ch ia lạ it ài sả n kh ic ôn g ty ph á sả n ho ặ c gi ả it hể sa u kh i ñ ã th a n h to án cá c kh o ả n n ợ .  ð ư ợ c th a m gi a qu ả n lý, ñ iề u hà n h cô n g ty .  ð ư ợ c cu n g cấ p th ôn g tin . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u Cổ ph iế u ư u ñ ãi : Là lo ạ ic ổ ph iế u ph át hà n h sa u cổ ph iế u th ư ờ n g, ch o ph ép n gư ờ in ắ m gi ữ ñ ư ợ c hư ở n g m ộ t số qu yề n lợ iư u ñ ãi hơ n so vớ ic ổ ñ ôn g th ư ờ n g. Có m ộ ts ố lo ạ ic ổ ph iế u ư u ñ ãi sa u ñ ây : CP ư u ñ ãi bi ể u qu yế t: Là cổ ph iế u có số ph iế u bi ể u qu yế t n hi ề u hơ n số ph iế u củ a cổ ph iế u th ư ờ n g và th ư ờ n g do ð iề u lệ cô n g ty qu y ñ ịn h, kh ôn g ñ ư ợ c ch u yể n n hư ợ n g. Cổ ph iế u ư u ñ ãi cổ tứ c: Là cổ ph iế u ñ ư ợ c trả cổ tứ c ca o hơ n so vớ im ứ c cổ tứ c củ a cổ ph iế u th ư ờ n g ho ặ c m ứ c ổ ñ ịn h hà n g n ă m . Cổ ph iế u lo ạ in ày kh ôn g ch o ph ép n gư ờ in ắ m gi ữ có qu yề n bi ể u qu yế th a y th a m dự ð H ð cổ ñ ôn g. Có CP ư u ñ ãi cổ tứ c tíc h lũ y và kh ôn g tíc h lũ y. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u Cổ ph iế u ư u ñ ãi ho àn lạ i: Là cổ ph iế u sẽ ñ ư ợ c cô n g ty ho àn lạ iv ố n gó p bấ tc ứ kh in ào th e o yê u cầ u củ a n gư ờ is ở hữ u ho ặ c th e o cá c ñ iề u ki ệ n gh it rê n cổ ph iế u , ñ ư ợ c ư u tiê n n hậ n lạ it ài sả n kh ic ôn g ty gi ả i th ể ho ặ c ph á sả n . Cổ ñ ôn g lo ạ in ày kh ôn g có qu yề n bi ể u qu yế t, kh ôn g có qu yề n dự họ p ð H ð c ổ ñ ôn g. Cổ ph iế u ư u ñ ãi có th ể ch u yể n th àn h cổ ph iế u th ư ớ n g: Là lo ạ ic ổ ph iế u ư u ñ ãi ch o ph ép n gư ờ in ă m gi ữ ñ ư ợ c ch u yể n th àn h cổ ph iế u th ư ờ n g th e o n hữ n g ñ iề u ki ệ n n hấ tñ ịn h. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u  Că n cứ và o ho ạ tñ ộ n g củ a CT CP : Cổ ph iế u th ư ợ n g hạ n g (B lu e ch pi st o ck s): là cổ ph iế u ñ ư ợ c ph át hà n h bở in hữ n g cô n g ty lâ u ñ ờ i, có u y tín h, m ứ c ch i t rả cổ tứ c ca o . Cổ ph iế u tă n g trư ở n g (G ro w th st o ck s): Là cổ ph iế u do cá c CT CP ñ a n g trê n ñ à tă n g trư ở n g, có tiề m n ă n g và tri ể n vọ n g tố t, m ứ c cổ tứ c th ư ờ n g th ấ p ho ặ c kh ôn g có do cô n g ty th ư ờ n g gi ữ lạ il ợ i n hu ậ n ñ ể tá iñ ầ u tư . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u Cổ ph iế u th u n hậ p (In co m e st o ck ): Là lo ạ i cổ ph iế u trả cổ tứ c ca o hơ n m ứ c tru n g bì n h trê n th ị trư ờ n g, th íc h hợ p ch o cá c n hà ñ ầ u tư hư ớ n g tớ i vi ệ c n hậ n cổ tứ c, tu y n hi êm tiề m n ă n g ph át tri ể n củ a cô n g ty kh ôn g lớ n . Cổ ph iế u ch u kỳ (C yc lic a l s to ck ): l à cổ ph iế u củ a n hữ n g CT CP có th u n hậ p th e o ch u ký ki n h tế n hư cá c n gà n h th ép , xi m ă n g, th iế tb ị, ñ ộ n g cơ , xâ y dự n g… Cổ ph iế u th e o m ùa (S e a so n a l st o ck ): Là cổ ph iế u củ a n hữ n g CT CP sả n xu ấ t, ki n h do a n h th e o m ùa vụ . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u  Că n cứ và o n gu yê n tắ c th ự c hi ệ n qu yề n : Cổ ph iế u vô da n h:  Kh ôn g gh it ên n gư ờ is ở hữ u .  Kh ôn g hạ n ch ế ch u yể n n hư ợ n g.  Số lư ợ n g ph át hà n h lớ n n hấ t. Cổ ph iế u ký da n h.  Có gh it ên n gư ờ is ở hữ u .  Th ủ tụ c ch u yể n n hư ợ n g ph ứ c tạ p.  G iớ ih ạ n ñ ố it ư ợ n g n ắ m gi ữ . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - cổ ph iế u  M ộ ts ố lo ại cổ ph iế u kh ác : Cổ ph iế u củ a cổ ñ ôn g sá n g lậ p; Là cổ ph iế u do cổ ñ ôn g sá n g lậ p n ắ m gi ữ tạ it hờ iñ iể m th àn h lậ p CT CP th e o qu y ñ ịn h (Lu ậ tD N 20 05 qu y ñ ịn h cá c C ð S L p hả i cù n g n ha u m u a ít n hấ t2 0% tổ n g số CP ph ổ th ôn g và kh ôn g ñ ư ợ c ch u yể n n hư ợ n g ch o n gư ờ ik hô n g ph ải là Cð SL tro n g 3 n ă m ). Cổ ph iế u th ư ở n g: Là lo ạ ic ổ ph iế u ñ ư ợ c ph át hà n h bằ n g n gu ồ n lợ in hu ậ n ñ ể lạ ih o ặ c cá c n gu ồ n vố n ch ủ sở hữ u hợ p ph áp kh ác củ a CT CP ñ ể ph át kh ôn g ch o cá c cổ ñ ôn g hi ệ n tạ it ư ơ n g ứ n g vớ it ỷ lệ cổ ph ầ n hi ệ n có tro n g cô n g ty . Cổ ph iế u qu ỹ: Là lo ạ ic ổ ph iế u ñ ã ph át hà n h và ñ ư ợ c ch ín h CT CP m u a lạ it rê n th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u
ð ịn h n gh ĩa :  Th e o Lu ậ tc hứ n g kh óa n n ă m 20 06 : Tr ái ph iế u là lo ạ ic hứ n g kh o án xá c n hậ n qu yề n và lợ ií ch hợ p ph áp củ a n gư ờ is ở hữ u ñ ố iv ớ im ộ tp hầ n vố n n ợ củ a tổ ch ứ c ph át hà n h.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h – ph áp lu ậ t: Là ch ứ n g kh o án xá c n hậ n qu yề n sở hữ u củ a n gư ờ i n ắ m gi ữ ñ ố iv ớ im ộ t ph ầ n vố n n ợ củ a tổ ch ứ c ph át hà n h, th ể hi ệ n n gh ĩa vụ củ a tổ ch ứ c ph át hà n h ph ả it rả n ợ ch o n gư ờ in ắ m gi ữ trá ip hi ế u kh o ả n tiề n lã in hấ tñ ịn h và ph ả it rả lạ ik ho ả n tiề n gố c kh it rá ip hi ế u ñ áo hạ n . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u
ð ặ c ñ iể m :  Tr ái ph iế u là m ộ tl o ạ ic hứ n g kh o án n ợ có kỳ hạ n và trá ic hủ ñ ư ợ c ho àn vố n và o cu ố ik ỳ.  N gư ờ is ở hữ u trá ip hi ế u ñ ư ợ c ư u tiê n th a n h to án n ợ th e o m ộ tt ỷ lệ tư ơ n g ứ n g trư ớ c n gư ờ is ở hữ u cổ ph iế u tro n g trư ờ n g hợ p cô n g ty gi ả it hể ho ặ c ph á sả n .  Tr ái ph iế u có lợ it ứ c ổ n ñ ịn h (ng o ạ it rừ trư ờ n g hợ p trá ip hi ế u có lã is u ấ tt hả n ổ i).  Tr ái ph iế u cũ n g là m ộ t lo ạ i hà n g ho á trê n th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án và có tín h th a n h kh o ả n kh á ca o .  Tr ái ph iế u có rủ ir o th ấ p. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u
Ph ân lo ạ i:  Că n cứ và o ch ủ th ể ph át hà n h, có : Tr ái ph iế u Ch ín h ph ủ (G o ve rm e n t bo n d): Là trá i ph iế u do Ch ín h ph ủ ph át hà n h, có th ờ ih ạ n , có m ệ n h gi á, có lã i, xá c n hậ n n gh ĩa vụ trả n ợ củ a Ch ín h ph ủ ñ ố iv ớ in gư ờ is ở hữ u , ba o gồ m :  Tí n ph iế u kh o bạ c: có th ờ ih ạ n dư ớ i1 n ă m , ph át hà n h n hằ m m ụ c ñ íc h bù ñ ắ p th âm hụ t tạ m th ờ i củ a n gâ n sá ch và tạ o th êm cô n g cụ ch o th ịt rư ờ n g tiề n tệ .  Tr ái ph iế u kh o bạ c: có th ờ it rê n 1 n ă m ph át hà n h n hằ m hu y ñ ộ n g vố n th e o kế ho ạ ch n gâ n sá ch N hà n ư ớ c ñ ã ñ ư ợ c Qu ố c hộ ip hê du yệ t. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u  Tr ái ph iế u ñ ầ u tư : có th ờ ih ạ n trê n 1 n ă m , ph át hà n h ñ ể hu y ñ ộ n g vố n ch o n hữ n g cô n g trì n h, dự án ñ ầ u tư ñ ã ñ ư ợ c Ch ín h ph ủ ph ê du yệ tn hư n g ch ư a ñ ư ợ c bố trí vố n n gâ n sá ch ho ặ c hu y ñ ộ n g vố n ch o Qu ỹ hỗ trợ ph át tri ể n th e o kế ho ạ ch tín dụ n g ñ ầ u tư ph át tri ể n hà n g n ă m ñ ư ợ c Ch ín h ph ủ ph ê du yệ t. Tr ái ph iế u cô n g ty (C o rp o ra te bo n d):  Tr ái ph iế u có th ế ch ấ p (M o rtg a ge bo n ds ).  Tr ái ph iế u kh ôn g th ế ch ấ p (D e be n tu re ).  Tr ái ph iế u có th ể ch u yể n ñ ổ it hà n h cổ ph iế u th ư ờ n g (C o n ve rti bl e bo n ds ). I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u  L u ý: Cá c yế u tố củ a trá ip hi ế u ch u yể n ñ ổ ib a o gồ m : tỷ lệ ch u yể n ñ ổ i, gi á ch u yể n ñ ổ iv à th ờ iñ iể m ch u yể n ñ ổ i. VD c th  : M ộ t T P C ð c ủ a cô n g ty A có m ệ n h gi á là 1. 00 0. 00 0 VN D có th ể ñ ư ợ c ch u yể n ñ ổ it hà n h 10 0 CP th ư ờ n g củ a cô n g ty A và o th ờ i ñ iể m 1/ 1/ 20 10 . Tứ c là có : tỷ lệ ch u yể n ñ ổ il à 1/ 10 0; gi á ch u yể n ñ ổ i là 1 . 00 0. 00 0 VN ð /1 00 CP = 10 . 00 0V N ð ; t hờ iñ iể m ch u yể n ñ ổ il à 1/ 1/ 20 10 .  Tr ái ph iế u th u n hậ p (In co m e bo n ds ): là lo ạ it rá i ph iế u ch ỉ ñ ư ợ c th a n h to án lã i kh i cô n g ty ki n h do a n h có lã i. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2 . Ph ân lo  ic h n g kh o án - Tr ái ph iế u  Că n cứ và o lợ it ứ c: Tr ái ph iế u trả lã iñ ịn h kỳ (C o u po n bo n ds ). Tr ái ph iế u ch iế tk hấ u (Z e ro co u po n bo n ds ). Tr ái ph iế u có lã is u ấ tt hả n ổ i(F lo a tin g ra te bo n ds ).  Că n cứ và o ph ạ m vi lư u th ôn g: Tr ái ph iế u n ộ iñ ịa . Tr ái ph iế u qu ố c tế . Tr ái ph iế u Ch âu Âu , Ch âu Á. SO SÁ N H CỔ PH IẾ U, TR ÁI PH IẾ U ð ư ợ c th a n h to án cu ố ic ùn g ð ư ợ c ư u tiê n th a n h to án trư ớ c cổ tứ c Th ứ tự th a n h to án kh ic ôn g ty gi ả it hể ho ặ c ph á sả n Kh ôn g có th ờ ih ạ n Có th ờ ih ạ n n hấ tñ ịn h, sa u th ờ ih ạ n ñ ó tổ ch ứ c ph át hà n h ph ả it ha n h to án ch o trá i ch ủ Th ờ ih ạ n Qu yề n bi ể u qu yế tv à hư ở n g cổ tứ c th e o kế tq u ả ki n h do a n h Qu yề n ñ òi hỏ it ha n h to án cả gố c và lã i Qu yề n củ a n gư ờ i sở hữ u ñ ố iv ớ it ổ ch ứ c ph át hà n h Cổ tứ c và lã it ừ ch ên h lệ ch gi á m u a và gi á bá n Lã it rá ip hi ế u Th u n hậ p củ a n gư ờ is ở hữ u R ủ ir o ca o R ủ ir o th ấ p M ứ c ñ ộ rủ ir o Vố n cổ ph ầ n Tà ic hí n h qu a va y n ợ ð ặ c ñ iể m vố n Cô n g ty cổ ph ầ n Ch ín h ph ủ , ch ín h qu yề n ñ ịa ph ư ơ n g, do a n h n gh iệ p Tổ ch ứ c ph át hà n h Cổ ph iế u Tr ái ph iế u ð ặc ñ iể m củ a cổ ph iế u v à tr ái ph iế u I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g ch ỉq u ỹ ñ ầ u tư
K há in iệ m :  Th e o Lu ậ t ch ứ n g kh o án n ăm 20 06 : Ch ứ n g ch ỉq u ỹ là lo ạ ic hứ n g kh o án xá c n hậ n qu yề n sở hữ u củ a n hà ñ ầ u tư ñ ố iv ớ im ộ t ph ầ n vố n gó p củ a qu ỹ ñ ạ ic hú n g.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h: Là ch ứ n g kh o án do cô n g ty qu ả n lý qu ỹ th a y m ặ t qu ỹ cô n g ch ún g ph át hà n h, xá c n hậ n qu yề n sở hữ u hợ p ph áp củ a n gư ờ iñ ầ u tư ñ ố i vớ i m ộ t ho ặ c m ộ t số ñ ơ n vị qu ỹ. CÁ C TH ÀN H PH Ầ N TH A M G IA Qð TC K N H À ð Ầ U TƯ Qu ỹ ñ ầu tư ñ ại ch ún g N gâ n hà n g gi ám sá t Cô n g ty Qu ản lý Qu ỹ N ắ m gi ữ ch ứ n g ch ỉ Th ự c hi ệ n lư u ký , qu ả n lý tà is ả n Th ự c hi ệ n qu ả n lý qu ỹ, ñ ư a ra cá c qu yế tñ ịn h ñ ầ u tư Ki ể m tra gi ám sá tv iệ c qu ả n lý qu ỹ th e o ho ạ t ñ ộ n g gi ám sá t I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g ch ỉq u ỹ ñ ầ u tư
N hà ñ ầu tư có cá c qu yề n sa u ñ ây :  H ư ở n g lợ i từ ho ạ t ñộ n g ñ ầ u tư củ a qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh o án t ư ơ n g ứ n g vớ it ỷ lệ vố n gó p;  H ư ở n g cá c lợ ií ch và tà is ả n ñ ư ợ c ch ia hợ p ph áp từ vi ệ c th a n h lý tà is ả n qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh o án ;  Yê u cầ u cô n g ty qu ả n lý qu ỹ ho ặ c n gâ n hà n g gi ám sá tm u a lạ ic hứ n g ch ỉq u ỹ m ở ;  Kh ở ik iệ n cô n g ty qu ả n lý qu ỹ, n gâ n hà n g gi ám sá th o ặ c tổ ch ứ c liê n qu a n n ế u tổ ch ứ c n ày vi ph ạ m qu yề n và lợ ií ch h ợ p ph áp củ a m ìn h;  Th ự c hi ệ n qu yề n củ a m ìn h th ôn g qu a ð ạ ih ộ in hà ñ ầ u tư - ;  Ch u yể n n hư ợ n g ch ứ n g ch ỉ qu ỹ th e o qu y ñ ịn h tạ ið iề u lệ qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh o án ;  Cá c qu yề n kh ác qu y ñ ịn h tạ ið iề u lệ qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh o án I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g ch ỉq u ỹ ñ ầ u tư
N hà ñ ầ u tư có cá c n gh ĩa v ụ sa u ñ ây :  Ch ấ p hà n h qu yế tñ ịn h củ a ð ạ ih ộ in hà ñ ầ u tư - ;  Th a n h to án ñ ủ tiề n m u a ch ứ n g ch ỉq u ỹ;  Cá c n gh ĩa vụ kh ác qu y ñ ịn h tạ ið iề u lệ qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh o án . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n m u a cổ ph ầ n (R ig ht )
K há in iệ m :  Th e o lu ậ tc hứ n g kh óa n n ă m 20 06 : Qu yề n m u a cổ ph ầ n là lo ạ ic hứ n g kh o án do cô n g ty cổ ph ầ n ph át hà n h kè m th e o ñ ợ t ph át hà n h cổ ph iế u bổ su n g n hằ m bả o ñ ả m ch o cổ ñ ôn g hi ệ n hữ u qu yề n m u a cổ ph iế u m ớ it he o n hữ n g ñ iề u ki ệ n ñ ã ñ ư ợ c xá c ñ ịn h.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h: Là qu yề n ư u tiê n m u a trư ớ c dà n h ch o cổ ñ ôn g hi ệ n hữ u củ a m ộ t cô n g ty cổ ph ầ n ñ ư ợ c m u a m ộ ts ố lư ợ n g cổ ph ầ n tro n g m ộ t ñ ợ t ph át hà n h cổ ph iế u ph ổ th ôn g m ớ i tư ơ n g ứ n g vớ it ỷ lệ cổ ph ầ n hi ệ n có củ a họ tro n g cô n g ty , tạ im ộ t m ứ c gi á xá c ñ ịn h, th ấ p hơ n m ứ c gi á ch ào m ờ ir a cô n g ch ún g và tro n g m ộ tt hờ ih ạ n n hấ tñ ịn h, th ư ờ n g là và it u ầ n . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n m u a cổ ph ầ n (R ig ht )
ð ặ c ñ iể m củ a R ig ht :  M ụ c ñ íc h ph át hà n h qu yề n n hằ m hạ n ch ế sự ph a lõ a n g cổ ph iế u kh ic ôn g ty cổ ph ầ n hu y ñ ộ n g th êm vố n .  M ứ c gi á th ự c hi ệ n qu yề n th ấ p hơ n m ứ c gi á hi ệ n hà n h và o th ờ iñ iể m ph át hà n h ho ặ c th ờ iñ iể m th ự c hi ệ n .  M ỗ im ộ tc ổ ph ầ n ñ a n g lư u hà n h có m ộ tq u yề n . Số lư ợ n g qu yề n cầ n ñ ể m u a m ộ t cổ ph ầ n m ớ i= số lư ợ n g cổ ph ầ n cũ ñ a n g lư u hà n h/ số lư ợ n g cổ ph ầ n m ớ i. Tr o n g ñ ó, số lư ợ n g cổ ph ầ n m ớ i= m ứ c vố n cầ n hu y ñ ộ n g/ gi á ñ ă n g ký m u a . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n m u a cổ ph ầ n (R ig ht )  Vi ệ c sử dụ n g Qu yề n dư ớ i2 hì n h th ứ c: N ộ p tiề n ch o cô n g ty ñ ể m u a cổ ph iế u th e o số lư ợ n g và m ứ c gi á ñ ã ấ n ñ ịn h. Ch u yể n n hư ợ n g Qu yề n ch o n gư ờ ik há c. G ía củ a Qu yề n ph ụ th u ộ c và o n hi ề u yế u tố , tro n g ñ ó qu a n trọ n g n hấ t là gi á ch ứ n g kh óa n cơ sở và th ờ ih ạ n th ự c hi ệ n củ a qu yề n . VÍ D Ụ VỀ R IG H T Cô n g ty AB C có V ð L 1 tỷ ñ ồ n g vớ is ố cổ ph iế u ñ a n g lư u hà n h là 10 0. 00 0 CP , m ệ n h gi á là 10 . 00 0ñ /C P. Ôn g X là n gư ờ i sở hữ u 1. 00 0C P AB C (ch iế m tỷ lệ 1% , tứ c qu yề n ki ể m ki ể m só a tl à 1% ). Sa u 3 n ă m , Ct y AB C qu yế t ñ ịn h tă n g V ð L th êm 1 tỷ ñ ồ n g bằ n g vi ệ c ph át hà n h th êm 10 0. 00 0C P. Ct y AB C ph át hà n h R ig ht vớ i m ỗ i R ig ht ch o ph ép m u a m ộ tc ổ ph iế u m ớ i. Bi ế tr ằ n g gi á CP AB C th ự c hi ệ n th e o qu yề n là 12 . 50 0ñ /C P và gi á th ị trư ờ n g hi ệ n hà n h củ a cổ ph iế u AB C là 17 . 50 0ñ /C P. Qu yề n có hi ệ u lự c tro n g 30 n gà y, kể từ n gà y ph át hà n h. Tí n h gi á trị củ a R ig ht hi ệ n tạ i? I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g qu yề n (W ar ra n ts )
K há in iệ m :  Th e o Lu ậ tc hứ n g kh óa n n ă m 20 06 : Ch ứ n g qu yề n là lo ạ ic hứ n g kh o án ñ ư ợ c ph át hà n h cù n g vớ iv iệ c ph át hà n h trá i ph iế u ho ặ c cổ ph iế u ư u ñ ãi , ch o ph ép n gư ờ is ở hữ u ch ứ n g kh o án ñ ư ợ c qu yề n m u a m ộ ts ố cổ ph iế u ph ổ th ôn g n hấ tñ ịn h th e o m ứ c gi á ñ ã ñ ư ợ c xá c ñ ịn h trư ớ c tro n g th ờ ik ỳ n hấ tñ ịn h.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h: Ch ứ n g qu yề n là m ộ t lọ a i ch ứ n g kh óa n ch o ph ép n gư ờ i n ắ m gi ữ ñ ư ợ c m u a m ộ t kh ố i lư ợ n g xá c ñ ịn h cổ ph iế u th ư ờ n g vớ i m ộ t m ứ c gi á xá c ñ ịn h va àt ro n g m ộ t th ờ ih ạ n n hấ tñ ịn h. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2 . Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g qu yề n (W ar ra n ts )
ð ặ c ñ iể m củ a Ch ứ n g qu yề n :  Th ư ờ n g ñ ư ợ c ph át hà n h kh it ổ ch ứ c lạ ic ôn g ty ho ặ c ñ ể kh u yế n kh íc h n hà ñ ầ u tư m u a trá ip hi ế u ho ặ c cổ ph iế u ư u ñ ãi có n hữ n g ñ iề u ki ện ké m th u ậ n lợ i.  Ch o ph ép n gư ờ in ắ m gi ữ ñ ư ợ c m u a cổ ph iế u th ư ờ n g vớ im ộ t m ứ c gi á xá c ñ ịn h và tro n g m ộ t kh ỏ a n g th ờ i gi a n n hấ t ñ ịn h (th ư ờ n g và it há n g, và in ă m ho ặ c vĩ n h vi ễ n ).  N gư ờ in ắ m gi ữ ch ứ n g qu yề n hy vọ n g và o sự tă n g gi á củ a cổ ph iế u th ư ờ n g tro n g tư ơ n g la i. N ế u tă n g hơ n m ứ c gi á th ự c hi ệ n th ìn hà ñ ầ u tư có lờ iv à sẽ th ự c hi ện qu yề n (m u a cổ ph iế u th ư ờ n g ho ặ c ch u yể n n hư ợ n g ch ứ n g qu yề n ch o n gư ờ ik há c). N gư ợ c lạ i, th ìn hà ñầ u tư sẽ kh ôn g th ự c hi ệ n qu yề n m u a cổ ph iế u th ư ờ n g. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2 . Ph ân lo  ic h n g kh o án - Ch ứ n g qu yề n (W ar ra n ts )  G ía trị củ a ch ứ n g qu yề n ph ụ th u ộ c và o 2 yế u tố : G ía tr ị ñ ầu tư (gi á tr ị n ộ i tạ i) = (gi á cổ ph iế u tr ên th ị tr ư ờ n g – gi á th ự c hi ện th eo ch ứ n g qu yề n ) x số cổ ph iế u ñ ư ợ c m u a. VD : 1 ch ứ n g qu yề n ch o ph ép m u a 10 CP tạ i m ứ c gi á 2 0 . 00 0ñ và gi á th ị trư ờ n g củ a cổ ph iế u là 3 0. 00 0ñ th ìc h ứ n g qu yề n sẽ có gi á trị n ộ it ạ il à 1 0 0 . 00 0ñ = (30 . 00 0ñ - 20 . 00 0 ñ ) x 10 . Ch ứ n g qu yề n sẽ ñ ư ợ c bá n th ấ p n hấ tở m ứ c 10 0. 00 0ñ . G ía trị th ờ ig ia n ha y ñ ộ dà ic ủ a ch ứ n g qu yề n (th ờ ig ia n ñ áo hạ n củ a ch ứ n g qu yề n cà n g dà it hì gi á trị củ a ch ứ n g qu yề n cà n g t ă n g. N gò a ir a , gi á củ a ch ứ n g qu yề n cũ n g ph u ụ th u ộ c và o m ộ ts ố yế u tố kh ác n hư : tâ m lý, m ứ c cổ tứ c, th ôn g tin về họ a tñ ộ n g c ủ a cô n g ty , lã is u ấ tt hị trư ờ n g, lạ m ph át … I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g kỳ hạ n
ð ịn h n gh ĩa : Là th ỏ a th u ậ n gi ữ a n gư ờ im u a và n gư ờ i bá n th ự c hi ệ n m ộ t gi a o dị ch hà n g hó a (ch ứ n g kh óa n cơ sở ) ở m ộ tt hờ iñ iể m ch ắ c ch ắ n tro n g tư ơ n g la iv ớ ik hố il ư ợ n g và m ứ c gi á xá c ñ ịn h tạ it hờ iñ iể m th ỏ a th u ậ n . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g kỳ hạ n
ð ặ c ñ iể m :  Là hợ p ñ ồ n g so n g vụ , gi á cả , kh ố il ư ợ n g do 2 bê n th ỏ a th u ậ n .  Th ờ iñ iể m th a n h tó a n di ễ n ra tro n g tư ơ n g la i, có th ể bằ n g ch u y ể n gi a o th ự c tế ha y ch ỉc ầ n th a n h tó a n kh ỏ a n ch ên h l ệ ch gi á th e o n gu yê n tắ c bù trừ do 2 bê n th ỏ a th u ậ n .  N ế u tạ it hờ iñ iể m th ự c hi ệ n hợ p ñ ồ n g, gi á ch ứ n g kh óa n c ơ sở th ấ p hơ n gi á th ự c hi ệ n th ìb ên m u a sẽ th iệ th ạ i; n g ư ợ c lạ i, bê n bá n sẽ th iệ th ạ i. Bê n m u a (ho ặ c bá n ) tr án h th i ệ th ạ ib ằ n g cá ch ký so n g so n g m ộ th ợ p ñ ồ n g m u a (ho ặ c bá n ) m ộ tl ư ợ n g ch ứ n g kh óa n cơ sở vớ im ộ tñ ố it ác kh ác vớ ic ùn g ñ iề u ki ệ n .  Là cô n g cụ ñ ể ñ ầ u cơ , bả o vệ lợ in hu ậ n và gi ớ ih ạ n rủ ir o . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i (F ut u re co n tr ac ts )
K há in iệ m :  Th e o Lu ậ t ch ứ n g kh óa n n ă m 20 06 : H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la il à ca m kế tm u a ho ặ c bá n cá c lo ạ ic hứ n g kh o án , n hó m ch ứ n g kh o án ho ặ c ch ỉ số ch ứ n g kh o án n hấ tñ ịn h vớ im ộ ts ố lư ợ n g và m ứ c gi á n hấ t ñ ịn h và o n gà y xá c ñ ịn h trư ớ c tro n g tư ơ n g la i.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h: Là hợ p ñ ồ n g ch o ph ép m u a ho ặ c bá n m ộ t lo ạ i ch ứ n g kh o án n hấ t ñ ịn h vớ im ộ tk hố il ư ợ n g và m ứ c gi á n hấ tñ ịn h và o n gà y xá c ñ ịn h trư ớ c tro n g tư ơ n g la i. H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la ib ắ tb u ộ c n gư ờ im u a , n gư ờ ib án ph ả it hự c hi ệ n m u a , bá n th e o hợ p ñ ồ n g, trừ kh ih ợ p ñ ồ n g ñ ư ợ c bá n ch o n gư ờ ik há c trư ớ c n gà y th a n h to án . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i (F ut u re co n tr ac ts )
ð ặ c ñ iể m :  Là cô n g cụ ñ ể rà o ch ắ n rủ ir o tro n g ñ iề u ki ệ n gi á cả ch ứ n g kh óa n bi ế n ñ ộ n g bấ tl ợ i, tìm ki ế m lợ in hu ậ n …  Kh ác hợ p ñ ồ n g kỳ hạ n ở ch ỗ : ð ư ợ c n iê m yế tở SG D CK . ð ư ợ c ch u ẩ n hó a : ñ ố iv ớ ih àn h hó a cụ th ể , yê u cầ u về số lư ợ n g, ch ấ tl ư ợ n g, m ẫu bi ể u … . D o ñ ư ợ c n iê m yế tv à gi a o dị ch th ôn g qu a hệ th ố n g gi a o dị ch củ a SG D CK n ên ki ể m só a tñ ư ợ c rủ ir o tro n g th a n h tó a n . ð ư ợ c m u a ñ ib án lạ it rê n th ịt rư ờ n g n ên gi á trị cũ n g n hư vi ệ c hạ ch tó a n lã i, lỗ di ễ n ra hà n g n gà y. Có tín h th a n h kh ỏ a n ca o . ð ư ợ c th ự c hi ệ n th ôn g qu a gi a hà n h và trả tiề n ho ặ c bù trừ trả ph ầ n ch ên g lệ ch . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i (F ut u re co n tr ac ts )  Có cơ ch ế lin h họ a tñ ể cá c bê n th óa tk hỏ iv ịt hế th ôn g qu a 2 cá ch : Th óa t kh ỏ it rư ớ c th ờ ih ạ n th a n h tó a n : bê n bá n (ho ặ c bê n m u a ) s ẽ m u a (ho ặ c bá n ) s ố lư ợ n g hợ p ñ ồ n g tư ơ n g la it ư ơ n g tự . ð ợ iñ ế n kh iñ áo hạ n , th ự c hi ệ n hợ p ñ ồ n g. I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - H ợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i (F ut u re co n tr ac ts )
Ví dụ v ề hợ p ñ ồ n g tư ơ n g la i: N gà y 01 /0 1/ 05 , m ộ t H ð T L m u a bá n 10 0C P XY Z vớ i gi á 2 5 . 00 0ñ /C P, n gà y th a n h tó a n là 31 /0 3/ 05 . Số tiề n ký qu ỹ là 10 % (tứ c 2 5 0 . 00 0ñ ). G iả sử ñ ế n n gà y th a n h tó a n , gi á cổ ph iế u XY Z trê n th ị trư ờ n g là 3 0 . 00 0ñ /C P th ìn gư ờ im u a sẽ lờ i 5 0 0 . 00 0ñ và n gư ờ ib án lỗ 5 0 0 . 00 0ñ . N ế u ñ ế n n gà y th a n h tó a n , gi á cổ ph iế u XY Z là 20 . 00 0ñ /C P th ì n gư ờ i bá n sẽ lờ i 5 0 0 . 00 0ñ và n gư ờ im u a bị lỗ 5 0 0 . 00 0ñ .  N hư vậ y, n gư ờ i m u a H ð T L ñ ứ n g trê n qu a n ñ iể m gi á lê n và n gư ợ c lạ iñ ố iv ớ in gư ờ ib án . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n ch ọ n (O pt io n s)
K há in iệ m :  Th e o Lu ậ t ch ứ n g kh óa n n ă m 20 06 : Qu yề n ch ọ n m u a , qu y ề n ch ọ n bá n là qu yề n ñ ư ợ c gh it ro n g hợ p ñ ồ n g ch o ph ép n gư ờ im u a lự a ch ọ n qu yề n m u a ho ặ c qu yề n bá n m ột s ố lư ợ n g ch ứ n g kh o án ñ ư ợ c xá c ñ ịn h trư ớ c tro n g kh o ả n g th ờ ig ia n n hấ tñ ịn h vớ im ứ c gi á ñ ư ợ c xá c ñ ịn h trư ớ c.  Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà i ch ín h: Là m ộ t ca m kế t củ a n gư ờ ip há th àn h ch o ph ép n gư ờ in ắ m gi ữ ñ ư ợ c m u a (nế u là qu y ề n ch ọ n m u a – ca ll o pt io n s) ho ặ c ñ ư ợ c bá n (nế u là qu y ề n ch ọ n bá n – pu t o pt io n s) m ộ t kh ố i lư ợ n g ch ứ n g kh o án n hấ tñ ịn h, tạ im ộ tm ứ c gi á xá c ñ ịn h tro n g m ộ tt hờ i gi a n n h ấ t ñ ịn h (qu yề n ch ọ n ki ể u M ỹ) ho ặ c tạ i m ộ t th ờ i ñ iể m n hấ t ñ ịn h (qu yề n ch ọ n ki ể u Ch âu Âu ). M ộ t qu yề n ch ọ n có cá c yế u tố cấ u th àn h n hư : ph íq u yề n ch ọ n , lo ạ i qu y ề n , gi á th ự c hi ệ n , n gà y ñ áo hạ n . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n ch ọ n (O pt io n s)
ð ặ c ñ iể m củ a Qu yề n ch ọ n :  Lọ a iq u yề n : Qu yề n ch ọ n m u a ha y ch ọ n bá n .  Tê n ch ứ n g kh óa n cơ sở .  N gà y ñ áo hạ n (th ờ ig ia n ñ áo hạ n ).  G ía th ự c hi ệ n .  Ph íq u yề n ch ọ n : là kh ỏ a n tiề n n gư ờ im u a qu yề n trả ch o n g ư ờ ib án qu yề n .  G ía th ự c hi ệ n qu yề n : là gi á ch ứ n g kh óa n m à n gư ờ ip há t hà n h ca m kế tm u a (ñố iv ớ iq u yề n ch ọ n m u a ) h o ặ c bá n (ñố i v ớ iq u yề n ch ọ n bá n ).  Qu yề n ch ọ n có 2 lọ a i: ki ể u M ỹ (ñư ợ c th ự c hi ệ n bấ tc ứ kh i n ào tro n g th ờ ih ạ n hi ệ u lự c củ a qu yề n ) v à ki ể u Ch âu Âu ( ñư ợ c th ự c hi ệ n kh iñ áo hạ n ). I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n ch ọ n (O pt io n s)
Cá c bộ ph ận cấ u th àn h n ên gi á Qu yề n ch ọ n :  G ía trị n ộ it ạ ic ủ a qu yề n : Là kh ỏ a n lợ in hu ậ n m à n gư ờ in ắ m gi ữ sẽ n hậ n ñ ư ợ c bằ n g cá ch th ự c hi ệ n qu yề n n ga y lậ p tứ c: ð ố iv ớ iq u yề n ch ọ n m u a n ế u gi á trị th ự c hi ệ n th e o qu yề n th ấ p hơ n gi á củ a ch ứ n g kh óa n cơ sở th ìq u yề n ñ ó ñ ư ợ c xe m là có lã i( in t he m o n ey ); n ế u bằ n g bằ n g gi á ch ứ n g kh óa n c ơ sở th ìx e m là hò a vố n (at th e m o n ey ) v à n ế u ca o hơ n th ìx e m là lỗ (o u t t he m o n ey ). ð ố iv ớ iq u yề n ch ọ n bá n th ìn gư ợ c lạ i.  G iá th ị trư ờ n g va àg iá th ự c hi ệ n th e o qu yề n củ a ch ứ n g kh óa n c ơ sở .  Th ờ ig ia n ñ áo hạ n : Th ờ ig ia n ñ áo hạ n củ a qu yề n cà n g dà i th ìq u y ề n cà n g hấ p dẫ n và gi á củ a qu yề n sẽ cà n g ca o . I. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A CH Ứ N G K H ÓA N 2. Ph ân lo  ic h n g kh o án - Qu yề n ch ọ n (O pt io n s)
Ứ n g dụ n g củ a qu yề n c họ n :  Tă n g lợ in hu ậ n .  Ph òn g n gừ a rủ ir o .  N gư ờ im u a qu yề n ch ọ n m u a ñ ứ n g trê n qu a n ñ iể m gi á lê n ; n gư ờ im u a qu yề n ch ọ n bá n ñ ứ n g trê n qu a n ñ iể m gi á xu ố n g. II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 1. K há in i m
Th eo Lu ậ tc hứ n g kh óa n n ă m 20 06 : Th ịt rư ờ n g gi a o dị ch ch ứ n g kh o án là ñ ịa ñ iể m ho ặ c hì n h th ứ c tra o ñ ổ it hô n g tin ñ ể tậ p hợ p lệ n h m u a , bá n và gi a o dị ch ch ứ n g kh o án .
Tr o n g kh o a họ c ki n h tế - tà ic hí n h: TT CK là bấ t kỳ hì n h th ứ c cầ u n ố i n ào gi ữ a cu n g và cầ u ch ứ n g kh óa n n hằ m th ự c hi ệ n gi a o dị ch ch ứ n g kh óa n .
H o ặ c TT CK là n ơ id iễ n ra ca á họ a t ñ ộ n g m u a bá n ch ứ n g kh óa n th e o n hữ n g n gu yê n tắ c n hấ t ñ ịn h, la àn ơ ig ặ p gỡ cu n g cầ u ch ứ n g kh óa n . II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 2. Ph ân l ai
Că n cứ v ào tín h ch ấ tl u ân ch u yể n c ủ a n gu ồ n v ố n :  Th ịt rư ờ n g sơ cấ p.  Th ịt rư ờ n g th ứ cấ p.
Că n cứ v ào hì n h th ứ c tổ c hứ c gi ao dị ch :  Th ịt rư ờ n g gi a o dị ch tậ p tru n g (S ở gi a o dị ch ch ứ n g kh óa n , Tr u n g tâ m G ia o dị ch ch ứ n g kh óa n ).  Th ịt rư ờ n g gi a o dị ch ph i t ậ p tru n g (O ve r th e Co u n tre – O TC ) II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 2. Ph ân l ai
Că n cứ v ào th ờ ih ạ n th an h tó an :  Th ịt rư ờ n g gi a o n ga y.  Th ịt rư ờ n g kỳ hạ n .
Că n cứ v ào hà n g hó a:  Th ịt rư ờ n g cổ ph iế u .  Th ịt rư ờ n g trá ip hi ế u .  Th ịt rư ờ n g cá c cô n g cụ ph ái si n h. II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 3. N gu yê n t c h at ñ n g c a TT CK
N gu yê n tắ c tru n g gi a n .
N gu yê n tắ c ñ ấ u gi á.
Cô n g bằ n g, cô n g kh a i, m in h bạ ch .
Bả o vệ qu yề n , lợ ií ch hợ p ph áp củ a n hà ñ ầ u tư .
Tự ch ịu trá ch n hi ệ m về rủ ir o .
Tu ân th ủ qu y ñ ịn h củ a ph áp lu ậ t.
Tô n trọ n g qu yề n tự do m u a , bá n , ki n h do a n h và dị ch vụ ch ứ n g kh o án củ a tổ ch ứ c, cá n hâ n . II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 4. Cá c ch  th  c  a TT CK
Ủ y ba n Ch ứ n g kh óa n N hà n ư ớ c.
Sở gi a o dị ch ch ứ n g kh óa n , Tr u n g tâ m gi a o dị ch ch ứ n g kh óa n .
Tổ ch ứ c ph át hà n h và n iê m yế tc hứ n g kh óa n .
Cô n g ty ch ứ n g kh óa n .
Qũ y ñ ầ u tư , Cô n g ty qu ả n lý qu ỹ ñ ầ u tư ch ứ n g kh óa n và N gâ n hà n g gi ám sá t.
N gâ n hà n g ch ỉñ ịn h th a n h tó a n .
Cô n g ty ñ ầ u tư ch ứ n g kh óa n .
Tr u n g tâ m Lư u ký ch ứ n g kh óa n .
Tr u n g tâ m tin họ c và th ố n g kê .
H iệ p hộ ic ác n hà ki n h do a n h ch ứ n g kh óa n .
N hà ñ ầ u tư và cá c ch ủ th ể kh ác . II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 5. Va it rò c a TT CK
Là m ộ tb ộ ph ậ n củ a th ịt rư ờ n g tà ic hí n h.
Là kê n h hu y ñ ộ n g vồ n bổ su n g ch o n ề n ki n h tế .
Tạ o tín h th a n h kh o ả n ch o ch ứ n g kh o án .
Cu n g cấ p m ôi trư ờ n g ñ ầ u tư ch o cô n g ch ún g.
Là cô n g cụ gi úp Ch ín h ph ủ th ự c hi ệ n cá c ch ín h sá ch vĩ m ô.
Kh u yế n kh íc h do a n h n gh iệ p tu ân th ủ ph áp lu ậ t, qu ả n trị cô n g ty th e o th ôn g lệ tố tn hấ t.
Là ñ ộ n g lự c củ a qu a át rìn h cổ ph ầ n ho a 1d o a n h n gh iệ p N hà n ư ớ c. II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 6. Ch ín h sá ch ph át tr i n TT CK  Vi  tN am
N hà n ư ớ c có ch ín h sá ch kh u yế n kh íc h, tạ o ñ iề u ki ệ n th u ậ n lợ i ñ ể tổ ch ứ c, cá n hâ n th u ộ c cá c th àn h ph ầ n ki n h t ế , cá c tầ n g lớ p n hâ n dâ n th a m gi a ñ ầ u tư và ho ạ t ñ ộ n g trê n th ị tr ư ờ n g ch ứ n g kh o án n hằ m hu y ñ ộ n g cá c n gu ồ n vố n tru n g hạ n và dà i h ạ n ch o ñ ầ u tư ph át tri ể n .
N hà n ư ớ c có ch ín h sá ch qu ả n lý, gi ám sá t bả o ñ ả m th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án ho ạ t ñ ộ n g cô n g bằ n g, cô n g kh a i, m in h b ạ ch , a n to àn và hi ệ u qu ả .
N hà n ư ớ c có ch ín h sá ch ñ ầ u tư hi ệ n ñ ạ ih o á cơ sở hạ tầ n g ch o ho ạ t ñ ộ n g củ a th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án , ph át tri ể n n gu ồ n n hâ n lự c ch o n gà n h ch ứ n g kh o án , tu yê n tru y ề n , ph ổ bi ế n ki ế n th ứ c về ch ứ n g kh o án và th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án . II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 7. Qu  n lý N hà n  c v  TT CK t iV i tN am
Ch ín h ph ủ th ố n g n hấ tq u ả n lý n hà n ư ớ c về ch ứ n g kh o án và th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án .
Bộ Tà i ch ín h ch ịu trá ch n hi ệ m trư ớ c Ch ín h ph ủ th ự c hi ệ n qu ả n lý n hà n ư ớ c về ch ứ n g kh o án và th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án và có cá c n hi ệ m vụ , qu yề n hạ n sa u ñ ây :  Tr ìn h Ch ín h ph ủ , Th ủ tư ớ n g Ch ín h ph ủ ba n hà n h ch iế n l ư ợ c, qu y ho ạ ch , ch ín h sá ch ph át tri ể n th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án ;  Tr ìn h cấ p có th ẩ m qu yề n ba n hà n h ho ặ c ba n hà n h th e o th ẩ m qu yề n cá c vă n bả n qu y ph ạ m ph áp lu ậ tv ề ch ứ n g kh o án và th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án ;  Ch ỉñ ạ o Uỷ ba n Ch ứ n g kh o án N hà n ư ớ c th ự c hi ệ n ch iế n l ư ợ c, qu y ho ạ ch , ch ín h sá ch ph át tri ể n th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án và cá c ch ín h sá ch , ch ế ñ ộ ñ ể qu ả n lý và gi ám sá t ho ạ tñ ộ n g về ch ứ n g kh o án và th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án . II. QU Y CH Ế PH ÁP LÝ CỦ A TT CK 6. Qu  n lý N hà n  c v  TT CK t iV i tN am
Cá c bộ , cơ qu a n n ga n g bộ tro n g ph ạ m vi n hi ệ m vụ , qu yề n hạ n củ a m ìn h có trá ch n hi ệ m ph ố ih ợ p vớ iB ộ Tà ic hí n h th ự c hi ệ n qu ả n lý n hà n ư ớ c về ch ứ n g kh o án và th ịt rư ờ n g ch ứ n g kh o án .
Uỷ ba n n hâ n dâ n cá c cấ p tro n g ph ạ m vi n hi ệ m vụ , qu yề n hạ n củ a m ìn h có trá ch n hi ệ m th ự c hi ệ n qu ả n lý n hà n ư ớ c về ch ứ n g kh o án và th ị trư ờ n g ch ứ n g kh o án tạ iñ ịa ph ư ơ n g.