Luật dân sự 1 và câu hỏi đáp án

høc tån t¹i -§îc tæ chøc díi h×nh thøc céng ®ång, h«n nh©n *C¬ së h×nh thµnh -Quan hÖ h«n nh©n, huyÕt thèng, céng ®ång #Së h÷u chung (SHC) *Chñ së h÷u -Së h÷u cña nhiÒu chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n *TÝnh chÊt cïng chung së h÷u -Mçi mét ®ång chñ së h÷u trong SHC cã vÞ trÝ ®éc lËp vµ tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt d©n sù víi t c¸ch lµ mét chñ së h÷u ®éc lËp *Gi¸ trÞ tµi s¶n -Tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín ®a d¹ng phong phó vÒ c¸c hht tån t¹i *Môc ®Ých -Môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh thu lîi nhuËn *H×nh thøc tån t¹i -C¸c ®¬n vÞ ®îc tæ chøc díi c¸c h×nh thøc do luËt ®Þnh *C¬ së h×nh thµnh -Quan hÖ hîp t¸c b×nh ®¼ng tho¶ thuËn C©u 17: ThÕ nµo lµ thõa kÕ - thÕ vÞ trong tr­êng hîp bè vµ «ng néi cïng chÕt trong mét tai n¹n m¸y bay th× ch¸u cã ®­îc thay cha nhËn thõa kÕ cña «ng ®Ó l¹i kh«ng? ThÕ vÞ lµ viÖc con (hoÆc ch¸u) ®­îc thay vµo vÞ trÝ cña bè mÑ (hoÆc «ng bµ) ®Ó h­ëng di s¶n cña «ng, bµ (hoÆc cô) trong tr­êng hîp bè (mÑ) chÕt tr­íc «ng (bµ) hoÆc «ng (bµ) chÕt tr­íc cô. Nh÷ng ng­êi thõa kÕ thÕ vÞ ®­îc h­ëng phÇn di s¶n mµ bè, mÑ m×nh (hoÆc «ng, bµ m×nh) ®¸ng lÏ ®­îc h­ëng nÕu cßn sèng, ®­îc chia ®Òu di s¶n víi nh÷ng ng­êi thõa kÕ kh¸c. "Trong tr­êng hîp «ng (bµ vµ bè (mÑ) chÕt cïng thêi ®iÓm th× ch¸u vÉn ®­îc thõa kÕ cña «ng (bµ) bëi nÕu bè (mÑ) cña ch¸u cßn sèng sÏ ®­îc h­ëng phÇn thõa kÕ"(Gi¸o tr×nh LuËt D©n sù-HVHCQG NXB §HQG-trang178-dßng 7 ). Nh­ vËy, tr­êng hîp «ng vµ bè cïng chÕt trong mét tai n¹n m¸y bay th× ch¸u ®­îc thay cha nhËn thõa kÕ cña «ng ®Ó l¹i. C©u 18: BLDS quy ®Þnh nh­ thÕ nµo vÒ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ ®èi t­îng ®­îc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt lµ mét quan hÖ ph¸p luËt d©n sù nh»m lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ tæ chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn sö dông ®Êt. Theo quy ®Þnh cña BLDS t¹i §iÒu 691 th× cã 5 h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cô thÓ lµ: -ChuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt -ChuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt -ThÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt -Cho thuª quyÒn sö dông ®Êt -Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt ViÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i tu©n theo nh÷ng ®iÒu kiÖn do luËt ®Þnh. Theo ®iÒu 693 - BLDS quy ®Þnh: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n cã quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn: -Cã giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®­îc c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai. -Trong thêi h¹n cßn ®­îc SD§ -§­îc phÐp chuyÓn quyÒn SD§ theo quy ®Þnh cña BLDS vµ ph¸p luËt ®Êt ®ai. -§Êt kh«ng cã tranh chÊp Khi chuyÓn quyÒn SD§ c¸c bªn ph¶i lµm nh÷ng thñ tôc: -Ký kÕt hîp ®ång gi÷a c¸c bªn (®èi víi h×nh thøc chuyÓn ®æi, chuyÓn nh­îng, cho thuª, thÕ chÊp quyÒn SD§). Hîp ®ång chuyÓn quyÒn SD§ ph¶i ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n cã chøng thùc cña UBND cÊp cã thÈm quyÒn. -§¨ng ký vµ lµm thñ tôc t¹i c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. +Thñ tôc chuyÓn ®æi quyÒn SD§ ë n«ng th«n lµm t¹i UBND x·; ë ®« thÞ lµm t¹i UBND huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh. +Thñ tôc chuyÓn nh­îng quyÒn SD§ ë n«ng th«n lµm t¹i UBND huyÖn, ë ®« thÞ lµm t¹i UBND tØnh thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng. +§èi víi thõa kÕ quyÒn SD§ th× viÖc sang tªn chuyÓn quyÒn sö dông ®¸t tõ ng­êi chÕt cho ng­êi sèng, nép lÖ phÝ tr­íc b¹ t¹i n¬i cÊp GCN quyÒn SD§ ®ã. §èi t­îng ®­îc chuyÓn quyÒn SD§: kho¶n 1 - §iÒu 695 - BLDS : chØ ng­êi sö dông ®Êt mµ ph¸p luËt cho phÐp chuyÓn quyÒn SD§ míi cã quyÒn chuyÓn quyÒn SD§ cô thÓ lµ hé gia ®×nh, c¸ nh©n, tæ chøc cã quyÒn SD§ vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn chuyÓn quyÒn. C©u 19: ThÕ nµo lµ giao dÞch d©n sù. Ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù vµ hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng. §iÒu130-BLDS quy ®Þnh: Giao dÞch d©n sù lµ hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng hoÆc hîp ®ång d©n sù lµ hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng hoÆc hîp ®ång cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c nh»m ph¸t sinh thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù. Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng lµ giao dÞch trong ®ã thÓ hiÖn ý chÝ cña mét bªn nh»m lµ ph¸t sinh, thay ®æi hay chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. Hîp ®ång d©n sù lµ giao dÞch d©n sù trong ®ã thÓ hiÖn ý chÝ cña hai hay nhiÒu bªn nh»m lµ ph¸t sinh thay ®æi hay chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. Ph©n biÖt hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng vµ hîp ®ång d©n sù trªn mét sè tiªu chÝ c¬ b¶n sau ®©y: 1.ý chÝ chØ tiªu. -Giao hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña mét bªn. -Hîp ®ång d©n sù bao giêb còng lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ vµ thèng nhÊt ý chÝ cña Ýt nhÊt hai bªn. 2. §iÒu hiÖn cã hiÖu lùc. -Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng cã hiÖu lùc hay kh«ng cã hiÖu lùc nhiÒu khi cßn phô thuéc vµo sù tiÕp nhËn ý chÝ cña mét bªn kh¸c theo nh÷ng yªu cÇu, ®iÒu kiÖn thùc hiÖn mµ mét bªn ®­a ra. -Mét hîp ®ång d©n sù hîp ph¸p cã hiÖu lùc thùc hiÖn ®èi víi tÊt c¶ c¸c bªn tham gia hîp ®ång. 3.C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn. -Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng kh«ng cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn. -Hîp ®ång d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång. 4.H×nh thøc. -Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng khi ®­îc thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc v¨n b¶n lµ nh÷ng quyÒn nghÜa ®· ®­îc x¸c lËp theo ý chÝ cña mét bªn. - Hîp ®ång d©n sù thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt tho¶ thuËn vÒ quyÒn vµ nghÜa vô. C©u 20. ViÖc ký kÕt hîp ®ång d©n sù cÇn b¶o ®¶m nh÷ng yªu cÇu g×, néi dung cô thÓ cña nh÷ng yªu cÇu ®ã. -ViÖc ký kÕt hîp ®ång d©n sù cÇn b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu cô thÓ sau ®©y: 1.Yªu cÇu víi chñ thÓ giao kÕt hîp ®ång: Chñ thÓ tham gia ký kÕt hîp ®ång cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. Hîp ®ång d©n sù sÏ v« hiÖu nÕu chñ thÓ giao kÕt kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ. §ã lµ tr­êng hîp chñ thÓ bÞ mÊt trÝ, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc ng­êi ch­a thµnh niªn thùc hiÖn mµ theo quyÕt ®Þnh cña ph¸p luËt hä kh«ng ®­îc giao kÕt. 2.Yªu cÇu vÒ néi dung hîp ®ång d©n sù: Néi dung hîp ®ång d©n sù kh«ng ®­îc tr¸i ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi. §Ó hîp ®ång d©n sù cã hiÖu lùc ph¸p luËt th× môc ®Ých vµ néi dung cña hîp ®ång d©n sù kh«ng ®­îc tr¸i ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc x· héi, cô thÓ lµ kh«ng vi ph¹m vµo ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt kh«ng x©m ph¹m quyÒn vµ nghÜa vô hîp ®ång cña ng­êi kh¸c, cña Nhµ n­íc, x· héi. Nh÷ng hîp ®ång nh»m trèn tr¸nh ph¸p luËt hoÆc tr¸i ph¸p luËt lµ nh÷ng hîp ®ång cã môc ®Ých vµ néi dung kh«ng hîp ph¸p v× thÕ kh«ng lµm ph¸t sinh hiÖu lùc ph¸p luËt cña hîp ®ång ®ã. 3.Yªu cÇu vÒ ý chÝ cña ng­êi tham gia hîp ®ång. Ng­êi tham gia hîp ®ång hoµn toµn tù nguyÖn bao gåm 2 yÕu tè t¹o thµnh lµ tù do ý chÝ vµ bµy tá ý chÝ. Kh«ng cã hoÆc thiÕu mét trong hai yÕu tè ®ã hoÆc kh«ng thèng nhÊt gi÷a hai yÕu tè còng kh«ng thÓ cã sù tù nguyÖn. 4.Yªu cÇu vÒ h×nh thøc hîp ®ång: HÝnh thøc cña hîp ®ång ph¶i phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C©u 21. T¹i sao nãi quyÒn së h÷u lµ chÕ ®Þnh truyÒn thèng trung t©m cña LDS . QuyÒn së h÷u ®­îc x¸c lËp trªn nh÷ng c¨n cø nµo. Cho vÝ dô minh ho¹. Víi ý nghÜa lµ mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt, quyÒn së h÷u lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt do Nhµ n­íc ban hµnh ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi vÒ viÖc chiÕm h÷u vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n. QuyÒn së h÷u lµ chÕ ®Þnh truyÒn thèng, trung t©m cña LDS bëi c¸c c¬ së c¨n b¶n. -Lµ mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt, quyÒn së h÷u ra ®êi tõ khi cã Nhµ n­íc vµ nã lµ chÕ ®Þnh hiÖn diÖn ®Çu tiªn ë tÊt c¶ BLDS cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi dï lµ ë thêi cæ ®¹i hay hiÖn ®¹i: Bé LuËt D©n sù La M·, Bé LuËt D©n sù Ph¸p… -ë ViÖt Nam, ngµy sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn, chÝnh quyÒn nh©n d©n ®· quan t©m ngay ®Õn vÊn ®Ò së h÷u, ra s¾c lÖnh b·i bá c¸c h×nh thøc së h÷u cña chÕ ®é thùc d©n phong kiÕn. Tõ ®ã ®Õn nay chÕ ®Þnh vÒ së h÷u kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. -ChÕ ®Þnh quyÒn së h÷u chi phèi m¹nh mÏ c¸c chÕ ®Þnh kh¸c cña LuËt D©n sù. QuyÒn thõa kÕ lµ chÕ ®Þnh cã c¬ së tõ quyÒn së h÷u. VÊn ®Ò së h÷u quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, ®Õn viÖc tham gia vµo c¸c hîp ®ång d©n sù, thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù. QuyÒn së h÷u ®­îc x¸c lËp dùa trªn c¸c c¨n cø sau ®©y: 1.QuyÒn së h÷u ®­îc x¸c lËp dùa trªn c¨n cø hîp ®ång d©n sù hoÆc giao dÞch mét bªn. Hîp ®ång d©n sù lµ tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn theo ®ã lµm dÞch chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c. VÝ dô: A b¸n cho B mét c¨n nhµ kÓ tõ thêi ®iÓm hîp ®ång mua b¸n cã hiÖu lùc c¨n nhµ trªn thuéc quyÒn së h÷u cña B. QuyÒn së h÷u còng ®­îc x¸c lËp ®èi víi tµi s¶n chñ thÓ nhËn tõ tµi s¶n thõa kÕ theo di chóc. Tµi s¶n trong høa th­ëng, c¸c cuéc thi gi¶i còng lµ c¨n cø x¸c lËp quyÒn së h÷u. 2.QuyÒn së h÷u x¸c lËp trªn c¨n cø ph¸p luËt. -Di s¶n thõa kÕ theo ph¸p luËt. VÝ dô: A ®­îc chia di s¶n thõa kÕ theo hµng thõa kÕ thø nhÊt th× di s¶n ®­îc chia cho A thuéc quyÒn së h÷u cña A. -QuyÒn së h÷u x¸c lËp ®èi thu nhËp hîp ph¸p cã ®­îc do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p kÓ tõ thêi ®iÓm cã thu nhËp ®ã. VÝ dô: A b¸n toµn bé c¸ trong vô c¸ ®­îc 100 triÖu ®ång tõ thêi ®iÓm nhËn tiÒn thanh to¸n A cã quyÒn së h÷u sè tiÒn ®ã. -X¸c lËp quyÒn së h÷u do c¸c sù kiÖn s¸p nhËp trén lÉn, chÕ biÕn t¹o nªn sù hîp nhÊt tµi s¶n cña nhiÒu chñ së h÷u. VÝ dô: A vµ B cïng gãp mçi ng­êi 50 triÖu ®ång ®Ó mua mét « t« t¶i. A vµ B lµ ®ång chñ së h÷u ®èi víi « t« nµy. -X¸c lËp quyÒn së h÷u do sù kiÖn kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chñ së h÷u hoÆc do bÞ ch«n giÊu, ®¸nh r¬i, bá quªn. -X¸c lËp quyÒn së h÷u do sù kiÖn gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c vËt nu«i d­íi n­íc bÞ thÊt l¹c. VÝ dô: A b¾t ®­îc mét con bß l¹c, sau s¸u th¸ng kÓ tõ ngµy b¾t ®­îc A cã quyÒn së h÷u nÕu nh­ ®· th«ng b¸o c«ng khai chiÕm h÷u liªn tôc. 3.QuyÒn së h÷u tµi s¶n ®­îc x¸c lËp theo nh÷ng c¨n cø kh¸c. -X¸c lËp quyÒn së h÷u theo thêi hiÖu khi cã c¸c ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh. Ng­êi chiÕm h÷u, ng­êi ®­îc quyÒn lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nh­ng ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai trong thêi h¹n 10 n¨m ®èi víi ®éng s¶n, 30 n¨m ®èi víi B§S th× trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n ®ã kÓ tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu chiÕm h÷u. Tuy nhiªn quy ®Þnh vÒ thêi hiÖu kh«ng ¸p dông ®èi víi ng­êi chiÕm h÷u tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n. -X¸c lËp quyÒn së h÷u th«ng qua ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. VÝ dô: viÖc chia tµi s¶n theo quyÕt ®Þnh ly t©m cña Toµ ¸n… C©u 22. Ph©n biÖt thõa kÕ theo di chóc víi thõa kÕ theo ph¸p luËt? Nh÷ng tr­êng hîp nµo ®­îc h­ëng thõa kÕ kh«ng phô thuéc vµo di chóc? T¹i sao? #Thõa kÕ theo di chóc -Thõa kÕ theo di chóc lµ viÖc dÞch chuyÓn di s¶n thõa kÕ cña ngêi ®· chÕt cho nh÷ng ngêi cßn sèng thÓ hiÖn trong di chóc mµ hä ®Ó l¹i *Sù dÞch chuyÓn quyÒn së h÷u -Di s¶n ®îc dÞch chuyÓn theo ý chÝ cña c¸ nh©n thÓ hiÖn trong di chóc *Ngêi thõa kÕ -Ngêi ®îc chØ ra trong di chóc hîp ph¸p kh«ng kÓ quan hÖ th©n thuéc, hä hµng hay kh«ng. -C¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc *Tr×nh tù ¸p dông. -Thõa kÕ theo di chóc ®îc thùc hiÖn tríc #Thõa kÕ theo ph¸p luËt -Thõa kÕ theo ph¸p luËt lµ ph¬ng thøc dÞch chuyÓn tµi s¶n tõ ngêi ®· chÕt cho ngêi kh¸c cßn sèng kh¸c theo hµng thõa kÕ ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù thõa kÕ mµ ph¸p luËt ®· quy ®Þnh *Sù dÞch chuyÓn quyÒn së h÷u -DÞch chuyÓn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ sù phãng ®o¸n ý chÝ cña ngêi ®Ó l¹i di s¶n. *Ngêi thõa kÕ -Ngêi cã quan hÖ th©n thuéc víi ngêi ®· chÕt -ChØ cã thÓ lµ c¸ nh©n *Tr×nh tù ¸p dông -ChØ ¸p dông khi kh«ng cã di chóc kh«ng hîp ph¸p, c¸c trêng hîp thõa kÕ theo di chóc kh«ng ¸p dông ®­îc §iÒu672-BLDS quy ®Þnh "Nh÷ng ng­êi sau ®©y vÉn ®­îc h­ëng phÇn di s¶n b»ng hai phÇn ba suÊt cña mét ng­êi thõa kÕ theo ph¸p luËt nÕu nh­ di s¶n chia theo ph¸p luËt, trong tr­êng hîp hä kh«ng ®­îc ng­êi lËp di chóc cho di s¶n hoÆc chØ cho h­ëng phÇn di s¶n Ýt h¬n hai phÇn ba suÊt ®ã, trõ khi hä lµ nh÷ng ng­êi tõ chèi h­ëng di s¶n hoÆc hä lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã quyÒn h­ëng di s¶n theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 645 hoÆc kho¶n 1 ®iÒu 646 cña Bé LuËt nµy. 1.Con ch­a thµnh niªn, cha, mÑ, vî, chång. 2.Con ®· thµnh niªn mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng". Ph¸p luËt quy ®Þnh nh÷ng tr­êng hîp trªn ®­îc h­ëng thõa kÕ kh«ng phô thuéc vµo di chóc v× râ rµng ®©y lµ nh÷ng ng­êi th©n thiÕt nhÊt cña ng­êi chÕt cÇn ®­îc b¶o vÖ quyÒn lîi Ých hîp ph¸p vµ ph¸p luËt kh«ng cho phÐp ng­êi ®Ó l¹i di s¶n trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi ng­êi ®ã. C©u 23. Ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm hîp ®ång D©n sù, nghÜa vô D©n sù, tr¸ch nhiÖm D©n sù, mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh¸i niÖm, cho vÝ dô minh ho¹. NghÜa vô D©n sù lµ viÖc mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ (gäi lµ ng­êi cã nghÜa vô) ph¶i lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®­îc lµm mét viÖc v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c (gäi lµ ng­êi cã quyÒn). NghÜa vô D©n sù lµ mét quan hÖ ph¸p luËt d©n sù. Nã cã ®Çy ®ñ c¶ 3 yÕu tè: Chñ thÓ, kh¸ch thÓ, vµ néi dung quan hÖ. -Chñ thÓ cña nghÜa vô d©n sù lµ nh÷ng ng­êi mµ gi÷a hä tån t¹i mét quan hÖ nghÜa vô. C¸c chñ thÓ cña nghÜa vô d©n sù bao gåm: C¸ nh©n, Ph¸p nh©n, Hé gia ®×nh, Tæ hîp t¸c, Nhµ n­íc CHXHCNVN. +Trong quan hÖ nghÜa vô d©n sù cã thÓ cã nhiÒu ng­êi tham gia nh­ng ph¶i cã Ýt nhÊt lµ 2 ng­êi chia lµm 2 bªn chñ thÓ cã quyÒn lîi ®èi lËp. +Quan hÖ nghÜa vô lµ quan hÖ ®èi nh©n. -Kh¸ch thÓ cña nghÜa vô d©n sù lµ hµnh vi mµ quyÒn yªu cÇu cña chñ thÓ quyÒn vµ nghÜa vô cña chñ thÓ nghÜa vô nh»m vµo. Trong kh¸ch thÓ cña nghÜa vô d©n sù th× ®èi t­îng lµ quan träng. §èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù lµ tµi s¶n, c«ng viÖc ph¶i lµm hoÆc kh«ng ®­îc lµm. §èi t­îng cña nghÜa vô ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn: -§èi t­îng cña nghÜa vô ph¶i ®­îc chØ ®Þnh chÝnh x¸c. -ChØ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ ®em giao dÞch ®­îc vµ nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®­îc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi míi lµ ®èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù. 2.Hîp ®ång d©n sù. Lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ viÖc x¸c lËp thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn nghÜa vô d©n sù. C¸c yÕu tè cèt lâi cña hîp ®ång d©n sù. -Sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn. -Nh»m ph¸t sinh mét hËu qu¶ ph¸p lý nhÊt ®Þnh ®ã lµ sù ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù gi÷a hai bªn. -Néi dung cña hîp ®ång d©n sù chÝnh lµ tæng hîp c¸c quyÒn vµ nghÜa vô mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn ®Ó liªn kÕt c¸c chñ thÓ l¹i víi nhau, nã ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ b»ng c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång. Hîp ®ång d©n sù cã thÓ x¸c lËp b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau tuú theo tÝnh chÊt, néi dung cña hîp ®ång. -Hîp ®ång miÖng. -Hîp ®ång b»ng v¨n b¶n. -Hîp ®ång b»ng hµnh vi. 3.Tr¸ch nhiÖm d©n sù. Lµ c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh chÊt c­ìng chÕ ®­îc ¸p dông nh»m kh«i phôc t×nh tr¹ng ban ®Çu cña mét quyÒn d©n sù bÞ vi ph¹m tr¸ch nhiÖm d©n sù xuÊt hiÖn khi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt mµ biÓu hiÖn cô thÓ lµ kh«ng thùc hiÖn, thùc hiÖn kh«ng ®óng, kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña ng­êi cã nghÜa vô d©n sù. Tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ yÕu thÓ hiÖn tån t¹i chñ yÕu d­íi h×nh thøc ph¹t vµ båi th­êng thiÖt h¹i. C¸c kh¸i niÖm trªn cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. -Hîp ®ång d©n sù lµ c¨n cø ph¸t sinh ra nghÜa vô d©n sù trong c¸c c¨n cø lµm ph¸t sinh nghÜa vô d©n sù th× hîp ®ång d©n sù lµ c¨n cø phæ biÕn nhÊt. VÝ dô: A vµ B giao kÕt hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n. Khi hîp ®ång cã hiÖu lùc A cã nghÜa vô giao tµi s¶n ®· tho¶ thuËn cho B; B cã nghÜa vô thanh to¸n tiÒn. -NghÜa vô d©n sù lµ c¬ së ®Ó tån t¹i hîp ®ång d©n sù. Hîp ®ång d©n sù lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn nh»m lµm ph¸t sinh thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. Néi dung cña hîp ®ång d©n sù lµ tæng hîp c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn. Nh­ vËy nghÜa vô lµ thµnh tè ®Ó cÊu thµnh nªn hîp ®ång. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ®ãng vai trß nh­ mét ph­¬ng tiÖn b¶o ®¶m b»ng ph¸p luËt, b»ng Nhµ n­íc cho viÖc thùc hiÖn ®óng nghÜa vô d©n sù vµ hîp ®ång d©n sù. Nã sÏ xuÊt hiÖn khi cã sù vi ph¹m nghÜa vô, vi ph¹m hîp ®ång d©n sù. C©u 24. Nªu kh¸i niÖm hîp ®ång d©n sù. Ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù víi hîp ®ång kinh tÕ. Hîp ®ång d©n sù lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn nh»m lµm ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. §Ó ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù víi hîp ®ång kinh tÕ chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh néi hµm cña kh¸i niÖm. Hîp ®ång kinh tÕ lµ sù tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n, tµi liÖu giao dÞch gi÷a c¸c bªn ký kÕt vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc s¶n xuÊt, trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô, nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c¸c tho¶ thuËn kh¸c cã môc ®Ých kinh doanh víi sù quy ®Þnh râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô mçi bªn ®Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña m×nh. Hîp ®ång kinh tÕ ®­îc ký kÕt nh»m môc ®Ých kinh doanh kiÕm lêi. Chóng ta cã thÓ ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù víi hîp ®ång kinh tÕ trªn mét sè tiªu chÝ c¬ b¶n. 1.Chñ thÓ hîp ®ång. -Chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù lµ c¸c chñ thÓ cña LuËt D©n sù: C¸ nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c. -Chñ thÓ cña hîp ®ång kinh tÕ chñ yÕu lµ c¸c ph¸p nh©n. Trong mèi quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ cã Ýt nhÊt mét bªn ph¶i lµ ph¸p nh©n cßn bªn kia cã thÓ lµ ph¸p nh©n, c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Quan ®iÓm nhiÒu LuËt gia cho r»ng c¬ së ®Ó ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ mµ chñ thÓ tham gia. NÕu mét hîp ®ång chñ thÓ lµ 2 doanh nghiÖp th× hîp ®ång ®ã lµ hîp ®ång kinh tÕ. 2.Môc ®Ých x¸c lËp, thùc hiÖn hîp ®ång. Môc ®Ých cña viÖc x¸c lËp, thùc hiÖn hîp ®ång chÝnh lµ lîi Ých mµ c¸c bªn mong muèn ®¹t ®­îc khi tham gia hîp ®ång. Môc ®Ých cña hîp ®ång d©n sù lµ môc ®Ých tiªu dïng (chñ yÕu). Môc ®Ých cña hîp ®ång kinh tÕ lµ s¶n xuÊt kinh doanh, thu lîi nhuËn. C©u 25. So s¸nh nghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù. #Tr×nh bµy kh¸i niÖm nghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù -kh¸i niÖm nghÜa vô d©n sù NghÜa vô D©n sù lµ viÖc mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ (gäi lµ ngêi cã nghÜa vô) ph¶i lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®îc lµm mét viÖc v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c (gäi lµ ngêi cã quyÒn). NghÜa vô D©n sù lµ mét quan hÖ ph¸p luËt d©n sù. Nã cã ®Çy ®ñ c¶ 3 yÕu tè: Chñ thÓ, kh¸ch thÓ, vµ néi dung quan hÖ. -kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm d©n sù Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh chÊt cìng chÕ ®îc ¸p dông nh»m kh«i phôc t×nh tr¹ng ban ®Çu cña mét quyÒn d©n sù bÞ vi ph¹m tr¸ch nhiÖm d©n sù xuÊt hiÖn khi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt mµ biÓu hiÖn cô thÓ lµ kh«ng thùc hiÖn, thùc hiÖn kh«ng ®óng, kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña ngêi cã nghÜa vô d©n sù. Tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ yÕu thÓ hiÖn tån t¹i chñ yÕu díi h×nh thøc ph¹t vµ båi thêng thiÖt h¹i. #So s¸nh hai kh¸i niÖm: 1.Gièng nhau: -NghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, nghÜa lµ nã cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè chñ thÓ, kh¸ch thÓ vµ néi dung quan hÖ. -NghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù ®Òu x¸c ®Þnh râ chñ thÓ quyÒn, chñ thÓ nghÜa vô. 2.Kh¸c nhau: *C¨n cø ph¸t sinh: NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh trªn c¸c c¨n cø c¬ b¶n sau ®©y: -Hîp ®ång d©n sù. -Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng. -ChiÕm h÷u, sö dông, ®­îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt. -G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. -Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù lu«n ph¸t sinh trªn c¬ së hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, vi ph¹m hîp ®ång. *TÝnh chÊt: -NghÜa vô d©n sù thùc chÊt lµ quan hÖ gi÷a chñ thÓ quyÒn vµ chñ thÓ nghÜa vô. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù liªn quan ®Õn mËt thiÕt ®Õn nghÜa vô sù c­ìng chÕ Nhµ n­íc lµ sù thùc hiÖn chÕ tµi cña Nhµ n­íc ®èi víi hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt th«ng qua c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ quan hÖ ®Æc biÖt gi÷a Nhµ n­íc vµ chñ thÓ vi ph¹m ph¸p luËt. *C¬ së : -Chñ thÓ tham gia quan hÖ d©n sù ®­¬ng nhiªn ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. -C¬ së ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ quyÕt ®Þnh cã hiÖu lùc cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. Tãm l¹i cã thÓ thÊy ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n nhÊt gi÷a tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ nghÜa vô d©n sù lµ sù hiÖn diÖn cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn trong tr¸ch nhiÖm d©n sù nh­ng ë nghÜa vô d©n sù chØ cã chñ thÓ quyÒn vµ nghÜa vô. C©u 26. Ph©n biÖt tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång. 1.Chñ thÓ quyÒn vµ chñ thÓ nghÜa vô. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ph¸t sinh trong tr­êng hîp gi÷a hai bªn cã quan hÖ nghÜa vô, mét bªn do kh«ng thùc hiÖn, thùc hiÖn kh«ng ®óng, kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô mµ ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi Ých hîp ph¸p cña bªn kia. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngo¹i hîp ®ång ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng cã quan hÖ nghÜa vô, quan hÖ hîp ®ång ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc. 2.C¬ së ph¸t sinh. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ph¸t sinh trªn c¬ së vi ph¹m nghÜa vô hîp ®ång. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång ph¸t sinh trªn c¬ së vi ph¹m ph¸p luËt. 3.Lçi. - Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô lçi lµ yÕu tè ®Ó quy tr¸ch nhiÖm. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång lçi lµ yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é tr¸ch nhiÖm. 4.ChÕ tµi: -ChÕ tµi tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ®· ®­îc Ên ®Þnh, x¸c ®Þnh tr­íc trong c¸c hîp ®ång d©n sù (dù liÖu tr­íc). -ChÕ tµi tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång lµ sù tho¶ thuËn ch­a cã sù dù liÖu tr­íc. C©u 27. Ph©n biÖt n¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n víi ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. 1.Ph¹m vi. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n lµ n¨ng lùc tæng hîp nghÜa lµ c¸ nh©n cã quyÒn tham gia vµo mäi quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, mäi giao dÞch d©n sù. -N¨ng lùc chñ thÓ cña ph¸p nh©n, hé gia ®×nh lµ n¨ng lùc chuyªn biÖt. Ph¸p nh©n chØ ®­îc phÐp tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ. -Hé gia ®×nh tham gia vµo quan hÖ sö dông ®Êt vay vèn Ng©n hµng ®Ó s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp. 2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n kh«ng ®Çy ®ñ khi ®­îc sinh ra, cô thÓ lµ khi sinh ra c¸ nh©n chØ cã n¨ng lùc ph¸p luËt mµ ch­a cã NLHV. -Ph¸p nh©n, hé gia ®×nh n¨ng lùc chñ thÓ cã ®Çy ®ñ khi h×nh thµnh n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi ®­îc h×nh thµnh ®ång thêi víi nhau. 3.TÝnh æn ®Þnh. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n ®­îc æn ®Þnh, x¸c ®Þnh cô thÓ kh«ng thay ®æi. -N¨ng lùc chñ thÓ cña ph¸p nh©n cã thÓ thay ®æi theo môc ®Ých ho¹t ®éng. C©u 28: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù nghÜa vô d©n sù ph¸t sinh vµ chÊm døt trong nh÷ng tr­êng hîp nµo? *NghÜa vô d©n sù lµ viÖc mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ (gäi lµ ng­êi cã nghÞa vô ) ph¶i lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®­îc lµm mét c«ng viÖc v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiªï chñ thÓ gäi kh¸c (gäi lµ ng­êi cã quyÒn) Theo luËt d©n sù th× ®èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù cã thÓ lµ tµi s¶n (gåm vËt cã thùc, tiÒn, c¸c giÊy tê trÞ gi¸ ®­îc b»ng tiÒn vµ c¸c quyÒn tµi s¶n); c«ng viÖc ph¶i lµm vµ c«ng viÖc kh«ng ph¶i lµm §èi t­îng cña nghÜa vô ph¶i ®­îc chØ ®Þnh ®Ých x¸c §èi t­îng ph¶i lµ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ ®em giao dÞch ®­îc hay nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ thÓ hiÖn ®­îc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi. NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh dùa trªn nh÷ng c¨n cø ( §iÒu 286) 1.Hîp ®ång d©n sù: 2.Hµnh vi ®¬n ph­¬ng: lµ hµnh vi thÓ hiÖn ý chÝ cña mét bªn chñ thÓ víi môc ®Ých lµ ®æi lÊy mét hµnh vi hay mét c«ng viÖc cô thÓ mµ kh«ng cÇn bªn kia ph¶i cam kÕt, nÕu sù thÓ hiÖn ý chÝ ®ã cã kÌm theo mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, th× chØ khi nµo nh÷ng ng­êi kh¸c thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kiÖn ®ã míi lµm ph¸t sinh nghÜa vô gi÷a c¸c bªn. 3.ChiÕm h÷u sö dông, ®­îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng c¨n cø ph¸p luËt. Lo¹i nghÜa vô h×nh thùc tõ c¨n cø nµy xuÊt hiÖn khi cã sù v¾ng mÆt viÖc tho¶ thuËn ý chÝ cña c¶ hai bªn, c¶ bªn cã quyÒn lÉn bªn cã nghÜa vô ®Òu kh«ng thÓ hiÖn ý chÝ vµ kh«ng cã c¬ së ph¸p lý cho bªn cã nghÜa vô h­ëng thô c¸c lîi Ých mµ bªn cã nghÜa vô cã ®­îc ( VÝ dô: mua nhÇm tµi s¶n do kÎ trém b¸n l¹i) nghÜa vô hoµn tr¶ do ®­îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ph¸t sinh kÓ tõ khi ng­êi ®­îc lîi cã kho¶n lîi ®ã trong tay. Tõ thêi ®iÓm ®ã biÕt hoÆc biÐt viÖc ®­îc lîi, th× ph¶i hoµn tr¶ kho¶n lîi mµ m×nh thu ®­îc. 4.G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt: lo¹i nghÜa vô ph¸t sinh tõ c¨n cø nµy cßn gäi lµ tr¸ch nhiÖm båi th­êng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång bëi v× nã xuÊt hiÖn cã sù v¾ng mÆt ý chÝ cña c¶ hai bªn vµ hµnh vi lµm ph¸t sinh thiÖt h¹i ph¶i lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt (VÝ dô: Båi th­êng thiÖt h¹i tai n¹n giao th«ng do l¸i xe phãng nhanh v­ît Èu) 5.Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn: cã thÓ nãi thùc hiªn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn lµ mét d¹ng cô thÓ cña hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph­¬ng ®ã lµ viÖc mét ng­êi kh«ng cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc, nh­ng ®· tù nguyÖn thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã v× lîi Ých cña ng­êi kh¸c khi ng­êi cã c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn kh«ng biÕt hoÆc biÕt mµ kh«ng ph¶n ®èi 6. Nh÷ng c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh *nghÜa vô d©n sù chÊm døt dùa trªn nh÷ng c¨n cø BLDS tõ ®iÒu 380-393 quy ®Þnh c¨n cø chÊm døt nh÷ng vô d©n sù 1.nghÜa vô ®­îc hoµn thµnh 2.Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn 3.Bªn cã quyÒn miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô 4.nghÜa vô ®­îc thay thÕ b»ng nh÷ng vô d©n sù kh¸c 5.nghÜa vô ®­îc bï trõ 6.Bªn cã quyÒn vµ bªn cã nghÜa vô hoµ nhËp lµm mét 7.nh÷ng vô d©n sù chÊm døt khi thêi h¹n khëi kiÖn ®· kÕt thøc 8.nh÷n vô d©n sù chÊm døt khi mét bªn trong quan hÖ nghÜa vô chÕt 9.nh÷ng vô d©n sù chÊm døt khi ®èi t­îng lµ vËt ®Æc dÞnh kh«ng cßn 10.chÊm døt nghÜa vô trong tr­êng hîp ph¸ s¶n C©u 29: Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ g×? ph©n biÖt tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång *Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh chÊt cìng chÕ ®îc ¸p dông nh»m kh«i phôc t×nh tr¹ng ban ®Çu cña mét quyÒn d©n sù bÞ vi ph¹m. tr¸ch nhiÖm d©n sù xuÊt hiÖn khi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt mµ biÓu hiÖn cô thÓ lµ viÖc kh«ng thùc hiÖn. *Tr¸ch nhiÖm d©n sù bao giê còng liªn quan ®Õn tµi s¶n, cô thÓ lµ bªn vi ph¹m nghÜa vô ph¶i bï ®¾p cho bªn bÞ vi ph¹m nh÷ng lîi Ých v/c nhÊt ®Þnh. 1.Chñ thÓ quyÒn vµ chñ thÓ nghÜa vô. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ph¸t sinh trong tr­êng hîp gi÷a hai bªn cã quan hÖ nghÜa vô, mét bªn do kh«ng thùc hiÖn, thùc hiÖn kh«ng ®óng, kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô mµ ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi Ých hîp ph¸p cña bªn kia. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngo¹i hîp ®ång ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ ng­êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng cã quan hÖ nghÜa vô, quan hÖ hîp ®ång ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc. 2.C¬ së ph¸t sinh. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ph¸t sinh trªn c¬ së vi ph¹m nghÜa vô hîp ®ång. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång ph¸t sinh trªn c¬ së vi ph¹m ph¸p luËt. 3.Lçi. - Tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô lçi lµ yÕu tè ®Ó quy tr¸ch nhiÖm. -Tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång lçi lµ yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é tr¸ch nhiÖm. 4.ChÕ tµi: -ChÕ tµi tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô ®· ®­îc Ên ®Þnh, x¸c ®Þnh tr­íc trong c¸c hîp ®ång d©n sù (dù liÖu tr­íc). -ChÕ tµi tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång lµ sù tho¶ thuËn ch­a cã sù dù liÖu tr­íc. *Trong mét sè trêng hîp, tr¸ch nhiÖm d©n sù kh«ng ¸p dông trùc tiÕp ®èi víi vi ph¹m +Tr¸ch nhiÖm d©n sù do vi ph¹m nghÜa vô -TiÕp tôc thùc hiÖn nghÜa vô -Båi thêng thiÖt h¹i +cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt chØ ph¸t sinh khi cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt vµ chØ ¸p dông ®èi víi ngêi thùc hiÖn hµnh vi ®ã, cô thÓ lµ khi bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn, kh«ng ®óng, kh«ng ®Çy ®ñ th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i v× ®ã lµ nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm mµ c¸c bªn ®· cam kÕt víi nhau hoÆcdo ph¸p luËt x¸c ®Þnh vµ b¶o vÖ. +Cã thiÖt h¹i x¶y ra trong thùc tÕ: §©y lµ yÕu tè b¾t buéc ®Ó xem xÐt tr¸ch nhiÖm båi thêng .ThiÖt h¹i x¶y ra do vi ph¹m nghÜa vô d©n sù trªn thùc tÕ bao gåm: -Tµi s¶n bÞ h háng mÊt m¸t. -Mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi vi ph¹m vµ thiÖt h¹i thùc tÕ. -Hµnh vi vi ph¹m lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp cña thiÖt h¹i thùc tÕ x¶y ra vµ chØ khi thiÖt h¹i x¶y ra lµ hËu qu¶ tÊt yÕu cña hµnh vi vi ph¹m th× ngêi vi ph¹m míi ph¶i g¸nh chÞu tr¸ch nhiÖm b×nh thêng. +Lçi cña ngêi vi ph¹m: lµ mét trong nh÷ng c¨n cø c¬ b¶n ®Ó xem xÐt tr¸ch nhiÖm d©n sù. Lçi ®îc hiÓu lµ viÖc mét ngêi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, tøc lµ cã kh¶ n¨ng hiÒu vµ lµm chñ hµnh vi mµ vÉn thùc hiÖn hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt th× ®îc coi lµ cã lçi ( Lçi cè ý vµ lçi v« ý)+Tr¸ch nhiÖm b×nh thêng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång. -Hµnh vi g©y thiÖt h¹i lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt: Hµnh vi g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn ph¶i lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt chñ thÓ g©y ra thiÖt h¹i lÏ ra kh«ng ®îc thùc hiÖn hµnh vi ®ã nhng l¹i cè t×nh thùc hiÖn hoÆc v« ý thùc hiÖn cã nh÷ng hµnh vi tuy g©y ra thiÖt h¹i cho nh÷ng ngêi kh¸c nhng l¹i kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù bëi v× ngêi ®ã thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi nµy theo mÖnh lÖnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn. -Cã thiÖt h¹i x¶y ra: +ThiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng søc khoÎ dÉn ®Õn thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt. +ThiÖt h¹i vÒ danh dù nh©n phÈm thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, vËt chÊt. +ThiÖt h¹i vÒ tµi s¶n. +Ph¶i cã quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi tr¸i ph¸p luËt vµ thiÖt h¹i thùc tÕ x¶y ra thiÖt h¹i x¶y ra ph¶i lµ kÕt qu¶ cña hµnh vi tr¸i ph¸p luËt, ngîc l¹i hµnh vi tr¸i ph¸p luËt ph¶i lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp chñ yÕu dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ thiÖt h¹i. §Þnh nghÜa: Tr¸ch nhiÖm båi thêng ngoµi hîp ®éng: Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång chÝnh lµ hËu qu¶ vËt chÊt bÊt lîi mµ Nhµ níc buéc c¸c bªn cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i ph¶i g¸nh chÞu, biÓu hiÖn cô thÓ b»ng viÖc bªn g©y thiÖt h¹i ph¶i båi thêng thiÖt h¹i mét kho¶n tiÒn hay tµi s¶n nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc theo tho¶ thuËn cña hai bªn. Môc ®Ých cña tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång lµ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi cã lîi Ých hîp ph¸p bÞ x©m ph¹m ®îc kh«i phôc l¹i t×nh tr¹ng ban ®Çu cña tµi s¶n hoÆc ®èi víi nh÷ng lîi Ých kh«ng thÓ kh«i phôc ®îc (danh dù, nh©n phÈm) th× ®îc bï ®¾p phÇn nµo nh÷ng tæn thÊt do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt g©y ra. CÊu 30: Di chóc lµ ? Ng­êi nµo cã quyÒn lËp di chóc, ng­êi lËp di chóc cã quyÒn g×? *Di chóc lµ viÖc thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸ nh©n nh»m chuyÓn tµi s¶n cña m×nh cho ng­êi kh¸c sau khi chÕt. *Ng­êi cã quyÒn lËp di chóc: Ng­êi lËp di chóc lµ ng­êi th«ng qua di chóc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh cho ng­êi kh¸c sau khi chÕt. Ng­êi lËp di chøc ph¶i lµ ng­êi cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn lËp di chóc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt -Ng­êi ®· thµnh niªn, kh«ng m¨c bÖnh t©m thÇn hoÆc c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc hoÆc lµm chñ ®ù¬c hµnh vi cña m×nh -ng­êi ®ñ 15 ®Õn d­íi 18 tuæi cã thÓ lËp di chóc nÕu ®­îc cha mÑ hoÆc ng­êi gi¸m hé ®ång ý. ViÖc ®ång ý nµy lµ cÇn thiÕt nh­ng viÖc ®ång ý chØ trong viÖc lËp di chóc chø kh«ng ph¶i néi dung di chóc v× hä cã quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n riªng cña hä, nh­ng viÖc ®Þnh ®o¹t ®ã kh«ng ®­îc tr¸i ph¸p luËt vµ ®Æc ®iÓm x· héin. *Ng­êi lËp di chøc cã quyÒn 1.chØ ®Þnh ng­êi thõa kÕ, truÊt quyÒn h­ëng di s¶n thõa kÕ. Hä cã quyÒn ®Ó l¹i tµi s¶n cho bÊt cø c¸ nh©n c¬ quan tæ chøc nµo, ë diÖn trong hay ngoµi diÖn thõa kÕ. Cã thÓ truÊt quyÒn h­ëng di s¶n cña nh÷ng ng­êi thõa kÕ theo ph¸p luËt mµ kh«ng cÇn nªu râ lý do cña viÖc truÊt quyÒn ®ã. Cã thÓ chØ râ tªn ng­êi bÞ truÊt quyÒn thõa kÕ hoÆc in lÆng bá qua b»ng c¸ch ®Þnh ®o¹t toµn bé tµi s¶n cña m×nh cho ng­êi kh¸c mµ bá quªn ng­êi trong diÖn thõa kÕ. 2.ph©n ®Þnh phÇn di s¶n cho tõng ng­êi thõa kÕ. Cã thÓ chØ ®Þnh ng­êi thõa kÕ vµ tµi s¶n cô thÓ mµ hä ®­îc h­ëng, cã thÓ chØ ®Þnh phÇn mµ ng­êi thõa kÕ ®­îc h­ëng trong tæng sè di s¶n. nÕu hä chØ ®Þnh nh÷ng ng­êi thõa kÕ mµ kh«ng nãi râ phÇn hä ®­îc h­ëng th× c¸c phÇn cña nh÷ng ng­êi thõa kÕ nµy ®­îc sang ®o¸n lªn b»ng nhau. 3.Dµnh mét phÇn tµi s¶n trong khèi di s¶n ®Ó ®i tÆng thê cóng 4.giao nghÜa vô cho ng­ëi thõa kÕ trong ph¹m vi di s¶n. ng­êi thõa kÕ ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ng­êi ®Ó l¹i di s¶n thõa kÕ ®· giao trong ph¹m vi di s¶n ®· nhËn 5.chØ ®Þnh ng­êi di chóc, qu¶n lý di s¶n, ph©n chia di s¶n 6.ng­êi lËp di chóc cã quyÒn söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc C©u 31: §Ó trë thµnh chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt d©n sù c¸ nh©n cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×, néi dung nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã ®îc quy ®Þnh nh thÕ nµo trong BLDS *Quan hÖ ph¸p luËt lµ quan hÖ x· héi ®îc c¸c quy ph¹m ph¸p luËt d©n sù ®iÒu chØnh, trong ®ã c¸c bªn tham gia ®éc lËp vÒ tæ chøc vµ tµi s¶n, b×nh ®¼ng vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý, quyÒn vµ nghÜa vô c¸c bªn ®îc Nhµ níc b¶o ®¶m thùc hiÖn th«ng qua c¸c biÖn ph¸p cìng chÕ mang tÝnh chÊt tµi s¶n. *C¸ nh©n khi tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËn d©n sù ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn: 1.n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n cã quyÒn d©n sù vµ nghÜa vô d©n sù. Néi dung n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n bao gåm: QuyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n liÒn víi tµi s¶n' quyÒn nhan th©n kh«ng g¾n liÒn víi tµi s¶n , quyÒn së h÷u, quyÒn thõa kÕ vµ c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n; quyÒn tham gia quan hÖ d©n sù vµ cã nghÜa vô ph¸t sinh tõ quan hÖ ®ã ( §iÒu 17. mäi c¸ nh©n ®Òu cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù nh nhau. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n ph¸t sinh tõ khi ngêi ®ã sinh ra vµ chÊm døt khi ngêi ®ã chÕt. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n kh«ng thÓ bÞ h¹n chÕ, trõ trêng hîp ®ã ph¸p luËt quy ®Þnh ( vÝ dô cã b¶n ¸n cña toµ ¸n cÊm mét ngêi c tró ë mét ®Þa ph¬ng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, hoÆc cÊm lµm mét nghÒ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh) 2.n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n b»ng hµnh vi cña m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn nghÜa vô d©n sù. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n phô thuéc vµo løa tuæi, thÓ chÊt cña mçi c¸ nh©n do ph¸p luËt quy ®Þnh. ngêi tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn cã n¨ng lùc d©n sù , trõ trêng hîp mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ( nh ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc nh÷ng hµnh vi cña m×nh ) hoÆc h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù (nh ngêi nghiÖn ma tuý hoÆc nghiÖn c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ t¸n tµi s¶n cña gia ®×nh ) Ngêi cha ®ñ 6 tuæi th× kh«ng cã n¨ng lùc hµnhvi d©n sù. Mäi giao dÞch d©n sù cña ngêi cha ®ñ 6 tuæi ®Òu ph¶i do ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt x¸c lËp thùc hiÖn Ngêi tõ ®ñ 6 tuæi ®Õn cha ®ñ 18 tuæi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cha ®Çy ®ñ, hä cã quyÒn giao dÞch d©n sù nhng ph¶i ®îc ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ nh÷ng giao dich nh»m ®¸p øng nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngay. Riªng ngêi tõ ®ñ 15 tuæi ®Õn cha ®ñ 18 tuæi, nÕu cã tµi s¶n riªng ®ñ ®Ó b¶o ®¶m thanh to¸n nghÜa vô th× cã thÓ tù m×nh x¸c lËp thùc hiÖn giao dÞch d©n sù mµ kh«ng cÇn ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸ch. C¨n cø ph¸t sinh nghÜa vô d©n sù H§ DS Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng : . viÖc nh÷ng vô cã ph¸t sinh hay khong phô thuéc vµo viÖc tiÕp nhËn ý chÝ cña bªn kia theo ®óng c¸c yÕu cÇu vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn mµ 1 bªn ®a ra -chiÕm h÷u, sö dông, ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt: viÖc chiÕm h÷u sö dông kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt do ®ã sÏ lµm ph¸t sinh mét quan hÖ nghÜa vô d©n sù ph¶i båi thêng thiÖt h¹i. -G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt. -Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn. *C¨n cø chÊm døt: -NghÜa vô ®îc hoµn thµnh -Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn -Bªn cã quyÒnm miÔn cho bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn nghÜa vô. C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó c¸ nh©n trë thµnh chñ thÓ cña luËt d©n sù. *N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n: -NL Ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. NL ph¸p luËt d©n sù cã c¸c ®Æc ®iÓm: +Do nhµ níc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt mµ néi dung cña nã phô thuéc vµo h×nh th¸i kinh tÕ x· héi vµo c¸c ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh HT Kinh tÕ X· héi kh¸c nhau dÉn ®Õn nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù kh¸c nhau. Cïng HT kinh tÕ x· héi nhng chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c nhau, nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù cña c«ng d©n còng kh¸c nhau. Mét níc nhng thêi ®iÓm kh¸c nhau nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù kh¸c nhau. +Mäi c¸ nh©n ®Òu b×nh ®¼ng vÒ n¨ng lùc ph¸p luËt. Nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n kh«ng h¹n chÕ bëi bÊt cø lý do nµo. +Nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n do nhµ níc quy ®Þnh th× nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n chØ cã thÓ bÞ h¹n chÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. +TÝnh b¶o ®¶m cña nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù. Nh©n lùc ph¸p luËt d©n sù míi chØ lµ kh¶ n¨ng ®Ó c¸ nh©n cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù ®Ó trë thµnh quyÒn vµ nghÜa vô cô thÓ cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ kinh tÕ ph¸p lý. -Thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ chÊm døt n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n. " N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n b¾t ®Çu tõ khi ngêi ®ã sinh ra vµ chÊm døt khi ngêi ®ã chÕt". -Néi dung N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù. +QuyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n víi tµi s¶n vµ quyÒn nh©n th©n g¾n víi tµi s¶n. +QuyÒn së h÷u vµ c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n, quyÒn thõa kÕ. +QuyÒn tham gia vµo c¸c quan hÖ d©n sù vµ c¸c quyÒn, nghÜa vô ph¸t sinh tõ quan hÖ ®ã. *N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n. §iÒu 19BLDS: N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n b»ng hµnh vi cña m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. Nh vËy n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù míi lµ kh¶ n¨ng, lµ tiÒn ®Ò c¸ nh©n cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù; cßn n¨ng lùc hµnh vi d©n sù míi lµ kh¶ n¨ng thùc tÕ ®Ó c¸c chñ thÓ thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù. -C¨n cø vµo kh¶ n¨ng nhËn thøc, ®iÒu khiÓn hµnh vi ph¸p luËt d©n sù ph©n biÖt møc ®é n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n. +N¨ng lùc hµnh vi ®Çy ®ñ: tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn. +N¨ng lùc hµnh vi kh«ng ®Çy ®ñ: tõ ®ñ 6 tuæi ®Õn díi 18 tuæi. +Kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi: Ngêi díi 6 tuæi. +MÊt n¨ng lùc hµnh vi; Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù nÕu nh ngêi ®ã bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc c¸c bÖnh kh¸c mµ hä kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh. +H¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi: ngêi nghiÖm ma tuý vµ c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ t¸n tµi s¶n cña gia ®×nh. Tãm l¹i, n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n lµ hai ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó c¸ nh©n cã thÓ trë thµnh chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt d©n sù trong ®ã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù lµ ®iÒu kiÖn cÇn cßn n¨ng lùc hµnh vi d©n sù lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó c¸ nh©n tham gia c¸c giao dÞch d©n sù. C©u 32: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh viÖc tuyªn bè c«ng d©n mÊt tÝch, c«ng d©n chÕt ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo. HËu qu¶ ph¸p lý cña quyÕt dÞnh tuyªn bè mÊt tÝch, tuyªn bè chÕt *Tuyªn bè mÊt tÝch. NÕu mét c¸ nh©n v¾ng mÆt ë n¬i cø tró kh«ng cã tin tøc g× trong thêi gian dµi mµ kh«ng thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh th× ngêi cã quyÒn lîi liªn quan cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n t×m kiÕm, tuyªn bè chÕ. -BiÖt tÝch ®· 6 th¸ng th× ngêi cã quyÒn lîi Ých liªn quan cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n t×m kiÕm vµ cã biÖn ph¸p qu¶n lý tµi s¶n. -BiÖt tÝch ®· 2 n¨m th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n tuyªn mÊt tÝch ( thêi h¹n 2 n¨m tÝnh tõ ngµy biÕt tin tøc cuèi cïng cña ngêi ®ã). ViÖc tuyªn bè mét ngêi mÊt tÝch kÐo theo nh÷ng hËu qu¶ ph¸p lý nhÊt ®Þnh. tµi s¶n cña ngêi mÊt tÝch ®îc qu¶n lý theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n nÕu vî hoÆc chång cña ngêi mÊt tÝch xin ly h«n th× toµ ¸n xö cho ly h«n. *Tuyªn bè chÕt: Theo ®iÒu 91 BLDS toµ ¸n cã thÓ tuyªn bè mét ngêi ®· chÕt trong bèn trêng hîp sau: -Sau 3 n¨m kÓ tõ ngµy tuyªn bè mÊt tÝch cña toµ ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt mµ vÉn kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng hay ®· chÕt. -BiÖt tÝch ®· 5 n¨m vµ kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng hay ®· chÕt. -BiÖt tÝch sau 5 n¨m kÓ tõ ngµy chiÕn tranh kÕt thóc mµ vÉn kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng. -BÞ tai n¹n hoÆc th¶m ho¹, hoÆc thiªn tai mµ sau 1 n¨m kÓ tõ ngµy bÞ tai n¹n hoÆc th¶m ho¹ ®ã x¶y ra mµ kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng. Khi quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n tuyªn bè mét ngêi ®· chÕt cã hiÖu lùc ph¸p luËt th× c¸c quan hÖ vÒ h«n nh©n gia ®×nh vµ c¸c quan hÖ kh¸c vÒ nh©n th©n cña ngêi ®ã ®îc gi¶i quyÕt nh ®èi víi mét ngêi ®· chÕt. Tµi s¶n cña ngêi ®ã ®îc gi¶i quyÕt theo ph¸p luËt vÒ thõa kÕ. Vî hoÆc chång cña ngêi ®ã cã quyÒn kÕt h«n víi ngêi kh¸c. C©u 34: Ph©n biÖt n¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n víi ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. *c¸ nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh lµ nh÷ng chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt d©n sù. C¸ nh©n lµ chñ thÓ ®Çu tiªn, chñ thÓ quan träng nhÊt cña luËt d©n sù. N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n bao gåm n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. -N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n b¾t ®Çu tõ khi ngêi ®ã sinh ra vµ chÊm døt khi ngêi ®ã chÕt. Nh vËy n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n lµ thuéc tÝnh g¾n liÒn víi c¸ nh©n lµ thuéc tÝnh g¾n liÒn víi c¸ nh©n suèt ®êi vµ kh«ng chÞu ¶nh hëng bëi tuæi t¸c, hoµn c¶nh, tµi s¶n, kh¶ n¨ng nhËn thøc. -N¨ng lùc ph¸p luËt lµ kh¶ n¨ng cña ph¸p nh©n cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù phï hîp víi ho¹t ®éng cña m×nh. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc cho phÐp thµnh lËp ph¸p nh©n. -Hé gia ®×nh lµ chñ thÓ trong quan hÖ ph¸p luËt d©n sù chØ lµ nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t ®éng kinh tÕ chung trong quan hÖ sö ®Êt, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng l©m ng nghiÖp vµ trong mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh. C©u 35. Ph©n biÖt n¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n víi ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. 1.Ph¹m vi. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n lµ n¨ng lùc tæng hîp nghÜa lµ c¸ nh©n cã quyÒn tham gia vµo mäi quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, mäi giao dÞch d©n sù. -N¨ng lùc chñ thÓ cña ph¸p nh©n, hé gia ®×nh lµ n¨ng lùc chuyªn biÖt. Ph¸p nh©n chØ ®­îc phÐp tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ. -Hé gia ®×nh tham gia vµo quan hÖ sö dông ®Êt vay vèn Ng©n hµng ®Ó s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp. 2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n kh«ng ®Çy ®ñ khi ®­îc sinh ra, cô thÓ lµ khi sinh ra c¸ nh©n chØ cã n¨ng lùc ph¸p luËt mµ ch­a cã NLHV. -Ph¸p nh©n, hé gia ®×nh n¨ng lùc chñ thÓ cã ®Çy ®ñ khi h×nh thµnh n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi ®­îc h×nh thµnh ®ång thêi víi nhau. 3.TÝnh æn ®Þnh. -N¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n ®­îc æn ®Þnh, x¸c ®Þnh cô thÓ kh«ng thay ®æi. -N¨ng lùc chñ thÓ cña ph¸p nh©n cã thÓ thay ®æi theo môc ®Ých ho¹t ®éng. C©u 36: §¹i diÖn lµ g, cã mÊy lo¹i ®¹i diÖn, ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn ®­îc phÊp luËt hiÖn hµnh quy ®Þnh nh­ thÕ nµo? §¹i diÖn lµ viÖc mét ngêi (gäi lµ ngêi ®¹i diÖn) nh©n danh mét ngêi kh¸c (gäi lµ ngêi ®îc ®¹i diÖn) x¸c lËp thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn. *ChÕ ®Þnh ®¹i diÖn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm: -Chñ thÓ tham gia quan hÖ ®¹i diÖn bao gåm ngêi ®¹i diÖn vµ ngêi ®îc ®¹i diÖn. Ngêi ®¹i diÖn lµ c¸ nh©n cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, cßn ngêi ®îc ®¹i diÖn cã thÓ lµ c¸ nh©n (bao gåm ngêi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi, n¨ng lùc hµnh vi kh«ng ®Èy ®ñ hoÆc cã n¨ng lùc hµnh vi ®Çy ®ñ) ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c. *c¸c lo¹i ®¹i diÖn: -§¹i diÖn theo ph¸p luËt: lµ ®¹i diÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. +§¹i diÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh nh÷ng ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt bao gåm .Cha mÑ ®èi víi con vÞ thµnh niªn .Ngêi ®îc gi¸m hé víi ngêi gi¸m hé. .Ngêi ®îc toµ ¸n chØ ®Þnh ®èi víi ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi .Ngêi ®øng ®Çu ph¸p nh©n .Chñ hé gia ®×nh víi hé gia ®×nh .Tæ trëng tæ hîp t¸c víi tæ hîp t¸c .Nh÷ng ngêi kh¸c .§¹i diÖn theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, chØ xuÊt hiÖn khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc. -§¹i diÖn theo uû quyÒn : Lµ ®¹i diÖn ®îc x¸c lËp theo sù uû quyÒn gi÷a ngêi ®¹i diÖn vµ ngêi ®îc ®¹i diÖn. +Lµ mét giao dÞch d©n sù ®îc x¸c lËp theo ý chÝ cña hai bªn +Song song tån t¹i hai mèi quan hÖ : quan hÖ gi÷a ngêi uû quyÒn víi ngêi ®îc uû quyÒn vµ quan hÖ gi÷a ngêi ®îc uû quyÒn víi ngêi thø ba. +Ngêi ®¹i diÖn uû quyÒn ph¶i lµ c¸ nh©n cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. *Ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn Ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn lµ giíi h¹n quyÒn vµ nghÜa vô theo ®ã ngêi ®¹i diÖn nh©n danh ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn mäi giao dÞch d©n sù víi ngêi thø ba. -Víi lo¹i ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, th× ngêi ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn x¸c lËp thùc hiÖn mäi hµnh vi giao dÞch d©n sù v× lîi Ých cña ngêi ®îc ®¹i diÖn, trõ nh÷ng trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c. -§¹i diÖn theo uû quyÒn th× ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn ®îc x¸c lËp theo v¨n b¶n uû quyÒn. -Ngêi ®¹i diÖn chØ ®îc thùc hiÖn giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn. Mäi giao dÞch d©n sù ®îc x¸c lËp, thùc hiÖn vît qua thÈm quyÒn ®¹i diÖn ®Òu kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn nghÜa vô d©n sù ®èi víi ®¹i diÖn, trõ trêng hîp ®îc ngêi ®¹i diÖn chÊp thuËn C©u 37: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù. NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh vµ chÊm døt trong nh÷ng tr­êng hîp nµo. NghÜa vô d©n sù lµ viÖc mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ ( gäi lµ ng­êi cã nghÜa vô ) ph¶i lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®­îc lµm mét c«ng viÖc v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c ( gäi lµ ng­êi cã quyÒn) §èi t­îng cña nghÜa vô d©n sù chÝnh lµ kh¸ch thÓ cña nghÜa vô d©n sù. §èi t­îng lµ tµi s¶n, c«ng viÖc ph¶i lµm hoÆc kh«ng lµm. §èi t­îng cña nghÜa vô cã thÓ lµ tµi s¶n hoÆc hµnh vi nh­ng ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn: - §èi t­îng cña nghÜa vô ph¶i lµ hµnh vi hay tµi s¶n ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng. - Ph¶i lµ hµnh vi tµi s¶n mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi. C©u 38:Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña ph¸p nh©n, doanh nghiÖp t­ nh©n cã ph¶i lµ ph¸p nh©n hay kh«ng ? *Ph¸p nh©n lµ mét tæ chøc cã ®Çy ®ñ bèn ®iÒu kiÖn sau: -§­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp ®¨ng ký hoÆc c«ng nh¹n: -Cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ -Cã tµi s¶n ®éc lËp víi c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c vµ tù chÞu tr¸ch nhiªm b¨ng tµi s¶n ®ã. -Nh©n danh m×nh tham gia c¸c quan hÖ ph¸p luËt mét c¸ch ®éc lËp. Muèn tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, ph¸p nh©n d©n ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù c¶u ph¸p nh©n lµ kh¶ n¨ng cña ph¸p nh©n cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô phï häp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña m×nh . n¨ng lùc ph¸p luËt dÉn sù cña ph¸p nh©n ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc cho phÐp thµnh lËp ph¸p nh©n Néi dung n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n phô thuéc vµo chøc n¨ng nhiÖm vô thÈm quyÒn cô thÓ cña tõng ph¸p nh©n. n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm ph¸p nh©n ®ã bÞ gi¶i thÓ ( hoÆc bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n) C©u hái C©u 1. Chøng minh r»ng LuËt d©n sù lµ mét ngµnh luËt ®éc lËp trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam. C©u 2. C¸c nguyªn t¾c cña LuËt d©n sù ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong c¸c chÕ ®Þnh d©n sù ®· häc ë phÇn mét cña Bé LuËt D©n sù. C©u 3: Cho vÝ dô minh hoµ vÒ ¸p dông ph¸p luËt vµ ¸p dông t¬ng tù ph¸p luËt. C©u 4: C¨n cø lµm ph¸t sinh quan hÖ ph¸p luËt cho vÝ dô minh häa? C©u 5: Ph©n tÝch sù h¹n chÕ trong n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi cña c«ng d©n. Cã ý kiÕn cho r»ng c¸ nh©n cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù tõ khi cßn lµ thai nhi ®iÒu ®ã cã ®óng kh«ng, t¹i sao? C©u 6: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù th× nh÷ng ai cÇn ®îc gi¸m hé vµ ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cã cÇn ®îc gi¸m hé kh«ng nh÷ng ai cã kh¶ n¨ng trë thµnh ngêi gi¸m hé vµ ngêi ®¹i diÖn. C©u 7: §Þa vÞ ph¸p lý cña c¸ nh©n ®îc quy ®Þnh nh thÕ nµo trong BLDS? C©u 8: T¹i sao nãi hé gia ®×nh lµ chñ thÓ h¹n chÕ cña LuËt D©n sù C©u 9: §Ó mét tæ chøc cã t c¸ch cña mét ph¸p nh©n th× tæ chøc ®ã ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo h·y ph©n tÝch yÕu tè cã tµi s¶n ®éc lËp cña ph¸p nh©n. C©u 10: Trong c¸c ®iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña giao dÞch d©n sù ®iÒu kiÖn nµo lµ quan träng nhÊt, t¹i sao? C©u 11. Cho vÝ dô vÒ c¸c trêng hîp x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù kh«ng cã sù tù nguyÖn. ý chÝ c¸c bªn tham gia giao dÞch d©n sù vµ ¶nh hëng cña nã ®Õn giao dÞch d©n sù. C©u 12: §¹i diÖn lµ g×? BLDS quy ®Þnh nh÷ng lo¹i ®¹i diÖn nµo? C©u 13: Thêi h¹n lµ g×? nªu c¸ch tÝnh thêi gian b»ng giê, ngµy, th¸ng, n¨m theo quy ®Þnh cña BLDS cho vÝ dô minh ho¹? C©u 14: N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¨n cø nµo? T¹i sao? Ph©n biÖt n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n. C©u 15: Anh (chÞ) h·y ph©n tÝch c¸c h×nh thøc së h÷u ®ang tån t¹i ë níc ta hiÖn nay. Cho biÕt tµi s¶n cña c¸c C«ng ty cæ phÇn, tµi s¶n chuyªn cña vî chång, tµi s¶n cña hé kinh tÕ c¸ thÓ thuéc h×nh thøc së h÷u nµo? t¹i sao? C©u 16: Ph©n biÖt së h÷u chung vµ së h÷u hçn hîp C©u 17: ThÕ nµo lµ thõa kÕ - thÕ vÞ trong trêng hîp bè vµ «ng néi cïng chÕt trong mét tai n¹n m¸y bay th× ch¸u cã ®îc thay cha nhËn thõa kÕ cña «ng ®Ó l¹i kh«ng? C©u 18: BLDS quy ®Þnh nh thÕ nµo vÒ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ ®èi tîng ®îc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. C©u 19: ThÕ nµo lµ giao dÞch d©n sù. Ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù vµ hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng. C©u 20. ViÖc ký kÕt hîp ®ång d©n sù cÇn b¶o ®¶m nh÷ng yªu cÇu g×, néi dung cô thÓ cña nh÷ng yªu cÇu ®ã. C©u 21. T¹i sao nãi quyÒn së h÷u lµ chÕ ®Þnh truyÒn thèng trung t©m cña LDS . QuyÒn së h÷u ®îc x¸c lËp trªn nh÷ng c¨n cø nµo. Cho vÝ dô minh ho¹. C©u 22. Ph©n biÖt thõa kÕ theo di chóc víi thõa kÕ theo ph¸p luËt? Nh÷ng trêng hîp nµo ®îc hëng thõa kÕ kh«ng phô thuéc vµo di chóc? T¹i sao? C©u 23. Ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm hîp ®ång D©n sù, nghÜa vô D©n sù, tr¸ch nhiÖm D©n sù, mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh¸i niÖm, cho vÝ dô minh ho¹. C©u 24. Nªu kh¸i niÖm hîp ®ång d©n sù. Ph©n biÖt hîp ®ång d©n sù víi hîp ®ång kinh tÕ. C©u 25. Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó giao dÞch d©n sù cã hiÖu lùc vµ cho biÕt nh÷ng tr­êng hîp giao dÞch d©n sô v« hiÖu C©u 26. Nh÷ng c¨n cø lµm ph¸t sinh vµ chÊm døt nghÜa vô d©n sù. so s¸nh nghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù. C©u 27. Tr×nh bµy néi dung nguyªn t¾c ¸p dông tËp qu¸n vµ nguyªn t¾c ¸p dông t­¬ng tù ph¸p luËt, cho vÝ dô minh häa. Ý nghÜa cña nguyªn t¾c nµy trong ®êi sèng d©n sù C©u 28: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®èi tîng cña nghÜa vô d©n sù nghÜa vô d©n sù ph¸t sinh vµ chÊm døt trong nh÷ng trêng hîp nµo? C©u 29: Tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ g×? ph©n biÖt tr¸ch nhiÖm d©n sù trong quan hÖ nghÜa vô d©n sù vµ tr¸ch nhiÖm d©n sù ngoµi hîp ®ång C©u 30: Di chóc lµ ? Ngêi nµo cã quyÒn lËp di chóc, ngêi lËp di chóc cã quyÒn g×? C©u 31: §Ó trë thµnh chñ thÓ cña quan hÖ ph¸p luËt d©n sù c¸ nh©n cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×, néi dung nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã ®îc quy ®Þnh nh thÕ nµo trong BLDS C©u 32: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh viÖc tuyªn bè c«ng d©n mÊt tÝch, c«ng d©n chÕt ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo. HËu qu¶ ph¸p lý cña quyÕt dÞnh tuyªn bè mÊt tÝch, tuyªn bè chÕt C©u 33. ViÖc thõa kÕ theo ph¸p luËt ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng yªu cÇu nµo. C¸c c¨n cø ®Ó chia thõa kÕ theo ph¸p luËt, vî chång ®· chia tµi s¶n chung nh­ng ch­a ly h«n nÕu cã mét ng­êi chÕt th× ng­êi kia cã ®­îc h­ëng thõa kÕ hay kh«ng, t¹i sao? C©u 34: Ph©n biÖt n¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n víi ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. C©u 35. Ph©n biÖt n¨ng lùc chñ thÓ cña c¸ nh©n víi ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. C©u 36: §¹i diÖn lµ g, cã mÊy lo¹i ®¹i diÖn, ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn ®îc phÊp luËt hiÖn hµnh quy ®Þnh nh thÕ nµo? C©u 37: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®èi tîng cña nghÜa vô d©n sù. NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh vµ chÊm døt trong nh÷ng trêng hîp nµo. C©u 38:Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña ph¸p nh©n, doanh nghiÖp t nh©n cã ph¶i lµ ph¸p nh©n hay kh«ng ?