Luận văn - Cổ phần hóa DN nhà nước tại Hà Nội

đó v n nhà n c là 55.879 tri u đ ng ( chi m 22,27% t ng v n đ uố ướ ệ ồ ế ổ ố ầ t ), v n do c đông trong doanh nghi p n m gi là 136.811tri u đ ngư ố ổ ệ ắ ữ ệ ồ ( chi m 54,5%), s v n do c đông ngoài doanh nghi p n m gi là 58.347ế ố ố ổ ệ ắ ữ tri u đ ng ( chi m 23,2%). S lao đ ng trong các doanh nghi p đã c ph nệ ồ ế ố ộ ệ ổ ầ hoá trong năm là 3119 ng i. S c đông trong doanh nghi p là 3097ườ ố ổ ệ ng i, còn c đông ngoài doanh nghi p là 428 ng i. Nh v y h u h tườ ổ ệ ườ ư ậ ở ầ ế các doanh nghi p thì c đông trong doanh nghi p đ u n m gi đa s cệ ổ ệ ề ắ ữ ố ổ phi u c a doanh nghi p.ế ủ ệ Th i kỳ 2000 - 2003 tình hình tri n khai c ph n hoá có ph n ch ngờ ể ổ ầ ầ ữ l i. So v i k ho ch thành ph đ t ra là c ph n hoá 60 doanh nghi p nhàạ ớ ế ạ ố ặ ổ ầ ệ n c thì thành ph ch ti n hành c ph n hoá đ c 18 doanh nghi p (2ướ ố ỉ ế ổ ầ ượ ệ doanh nghi p đang trong quy trình chuy n giao) đ t 30%, th p h n hai nămệ ể ạ ấ ơ tr c. Trong 18 doanh nghi p c ph n có s v n là 46.634 tri u đ ngướ ệ ổ ầ ố ố ệ ồ (trung bình m i doanh nghi p có s v n là 2.591 tri u đ ng), trong đó nhàỗ ệ ố ố ệ ồ n c góp s v n là 6.800 tri u đ ng (chi m 14,6% t ng v n đ u t ), cướ ố ố ệ ồ ế ổ ố ầ ư ổ đông trong doanh nghi p n m gi 31.672 tri u đ ng (chi m 68 % cệ ắ ữ ệ ồ ế ổ ph n), ngoài doanh nghi p ch có 8.162 tri u đ ng (chi m g n 17,5 % cầ ệ ỉ ệ ồ ế ầ ổ ph n), s c đông trong doanh nghi p có 1.646 ng i (96%), ngoài doanhầ ố ổ ệ ườ nghi p ch có 68 ng i (4%).ệ ỉ ườ Tính đ n nay, toàn thành ph đã c ph n hoá đ c 90 doanh nghi pế ố ổ ầ ượ ệ nhà n c; trong đó có 74 doanh nghi p nhà n c đ c l p và 16 doanhướ ệ ướ ộ ậ nghi p b ph n c a nhà n c ti n hành c ph n hoá. T ng v n c ph nệ ộ ậ ủ ướ ế ổ ầ ổ ố ổ ầ - 31 - c a các công ty c ph n này là 297.672 tri u đ ng. Trung bình m i doanhủ ổ ầ ệ ồ ỗ nghi p có s v n đ u t là 3.800 tri u đ ng trong đó nhà n c n m giệ ố ố ầ ư ệ ồ ướ ắ ữ 22,6 % s c ph n c a doanh nghi p còn l i c đông n m gi 77,4 % số ổ ầ ủ ệ ạ ổ ắ ữ ố c ph n còn l i, trong đó c đông trong doanh nghi p n m 56,6 % s cổ ầ ạ ổ ệ ắ ố ổ ph n c a doanh nghi p, còn c đông bên ngoài doanh nghi p n m 30,8%ầ ủ ệ ổ ệ ắ c ph n.ổ ầ So v i tr c c ph n: v n tăng 18%; Doanh thu tăng 43,08%; L iớ ướ ổ ầ ố ợ nhu n tăng 25,05%; N p ngân sách tăng 56,21%; Lao đ ng tăng 15,78%;ậ ộ ộ Thu nh p trên đ u ng i tăng 0,52%; C t c đ t 6-24%.ậ ầ ườ ổ ứ ạ 2.2.2. Đánh giá th c tr ng c ph n hoá doanh nghi p nhà n c Hàự ạ ổ ầ ệ ướ ở N iộ . T th c tr ng c ph n hoá doanh nghi p nhà n c Hà N i 1996 –ừ ự ạ ổ ầ ệ ướ ở ộ 2003, có th rút ra nh ng nh n xét, đánh giá sau:ể ữ ậ - Th nh t, s l ng doanh nghi p c ph n hóa và v n đi u lứ ấ ố ượ ệ ổ ầ ố ề ệ tăng lên. - Th hai, ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi pứ ạ ộ ả ấ ủ ệ sau c ph n hoá đã n đ nh và hi u qu h n.ổ ầ ổ ị ệ ả ơ - Th ba, sau c ph n hoá s l ng lao đ ng thu hút tăng lên.ứ ổ ầ ố ượ ộ - Th t , ti n trình c ph n hoá doanh nghi p nhà n c Hàứ ư ế ổ ầ ệ ướ ở N i v n còn m t s h n ch :ộ ẫ ộ ố ạ ế * Vi c chuy n giao b t đ ng s n nhà x ng và v t ki n trúc cònệ ể ấ ộ ả ưở ậ ế nhi u b t c p: nhi u c quan và cá nhân cùng qu n lý s d ng chung trề ấ ậ ề ơ ả ử ụ ụ s làm vi c v i doanh nghi p c ph n hoá. Doanh nghi p c ph n hoá đãở ệ ớ ệ ổ ầ ệ ổ ầ đ u t xây d ng c b n trên đ t đi thuê c a doanh nghi p nhà n c khácầ ư ự ơ ả ấ ủ ệ ướ ch a c ph n hoá ho c t ch c khác.ư ổ ầ ặ ổ ứ * Gi i quy t công n tr c khi c ph n hoá là c m t v n đ nanả ế ợ ướ ổ ầ ả ộ ấ ề gi i ch a th c hi n đ c m t cách tri t đ :ả ư ự ệ ượ ộ ệ ể có đ n 80% s doanh nghi pế ố ệ trong di n c ph n hoá đ u có tình tr ng n ph i thu khó đòi mà con nệ ổ ầ ề ạ ợ ả ợ - 32 - v n t n t i c n ph i x lý tr c khi xác đ nh giá tr doanh nghi p đ cẫ ồ ạ ầ ả ử ướ ị ị ệ ể ổ ph n hoá: con n v n t n t i và còn đ a ch pháp nhân đang chu n b gi iầ ợ ẫ ồ ạ ị ỉ ẩ ị ả th ho c phá s n, hàng năm v n có xác nh n n và h a tr , nh ng khôngể ặ ả ẫ ậ ợ ứ ả ư tr ho c tr r t ít; con n đang b truy nã, b tù không còn tài s n, hay đangả ặ ả ấ ợ ị ị ả trong quá trình đi u tra đ đ a ra xét x ; con n là nh ng nông dân, ngề ể ư ử ợ ữ ư dân, mua v t t đ s n xu t do thiên tai, do làm ăn thua l ch m tr kéo dàiậ ư ể ả ấ ỗ ậ ả ... * Ch a x lý t t v tình hình tài s n, tình hình tài chính ph c t p.ư ử ố ề ả ứ ạ Ch ng h n: công n t n đ ng nh ng không l p h s , n ph i thu khó đòiẳ ạ ợ ồ ọ ư ậ ồ ơ ợ ả chi m t tr ng l n trong ngu n v n. Doanh nghi p có liên doanh v i n cế ỷ ọ ớ ồ ố ệ ớ ướ ngoài nh ng liên doanh thua l ch a có c ch x lý. V n còn m t s giámư ỗ ư ơ ế ử ẫ ộ ố đ c doanh nghi p trong di n c ph n hoá ch a mu n làm, l n l a nêu lýố ệ ệ ổ ầ ư ố ầ ự do đ xin rút tên đ có th i gian “c ng c l i” tr c khi c ph n hoá ... ể ể ờ ủ ố ạ ướ ổ ầ * Tri n khai ch tr ng c ph n hoá còn ch m:ể ủ ươ ổ ầ ậ U ban nhân dânỷ thành ph đã giao k ho ch c ph n hoá cho các qu n huy n, s banố ế ạ ổ ầ ậ ệ ở ngành, t ng công ty 90 theo ch tiêu s l ng doanh nghi p nhà n c cổ ỉ ố ượ ệ ướ ổ ph n hoá c a chính ph giao, nh ng các c quan ch qu n ch m tri n khaiầ ủ ủ ư ơ ủ ả ậ ể nh t là doanh nghi p nhà n c tr c thu c là thành viên c a các t ng côngấ ệ ướ ự ộ ủ ổ ty 90, vì t ng công ty s b m t v n.ổ ợ ị ấ ố CH NG 3ƯƠ M T S GI I PHÁP Đ Y M NH TI N TRÌNH Ộ Ố Ả Ẩ Ạ Ế C PH N HOÁ DOANH NGHI P NHÀ N C T I HÀ N IỔ Ầ Ệ ƯỚ Ạ Ộ 3.1. QUAN ĐI M, M C TIÊU C PH N HOÁ DOANH NGHI P NHÀ N CỂ Ụ Ổ Ầ Ệ ƯỚ C A HÀ N I Đ N CU I NĂM 2005.Ủ Ộ Ế Ố 3.1.1. Quan đi m ti n hành c ph n hoá doanh nghi p nhà n cể ế ổ ầ ệ ướ C ph n hoá doanh nghi p nhà n c ph i góp ph n quan tr ng nângổ ầ ệ ướ ả ầ ọ cao hi u qu , s c c nh tranh c a doanh nghi p; t o ra lo i doanh nghi pệ ả ứ ạ ủ ệ ạ ạ ệ - 33 - có nhi u ch s h u trong đó có đông đ o ng i lao đ ng; t o đ ng l cề ủ ở ữ ả ườ ộ ạ ộ ự m nh m và c ch qu n lý năng đ ng cho doanh nghi p đ s d ng cóạ ẽ ơ ế ả ộ ệ ể ử ụ hi u qu v n, tài s n c a nhà n c và c a doanh nghi p.ệ ả ố ả ủ ướ ủ ệ Ph i huy đ ng đ c ngu n v n c a toàn xã h i, bao g m: cá nhân,ả ộ ượ ồ ố ủ ộ ồ các t ch c kinh t , các t ch c xã h i trong và ngoài n c đ đ u t đ iổ ứ ế ổ ứ ộ ướ ể ầ ư ổ m i công ngh , phát tri n doanh nghi p.ớ ệ ể ệ Phát huy vai trò làm ch th c s c a ng i lao đ ng, c a các củ ự ự ủ ườ ộ ủ ổ đông, tăng c ng s giám sát c a nhà đ u t đ i v i doanh nghi p, đ mườ ự ủ ầ ư ố ớ ệ ả b o hài hoà l i ích c a nhà n c, doanh nghi p nhà đ u t và ng i laoả ợ ủ ướ ệ ầ ư ườ đ ng.ộ T o l p nh ng ti n đ c b n toàn di n đ doanh nghi p nhà n cạ ậ ữ ề ề ơ ả ệ ể ệ ướ phát huy quy n t ch trong kinh doanh, huy đ ng ngu n v n và ngu n n iề ự ủ ộ ồ ố ồ ộ l c phát tri n s n xu t kinh doanh b o toàn v n.ự ể ả ấ ả ố C ph n hoá giúp t ch c s p x p l i m t b c c b n c a doanhổ ầ ổ ứ ắ ế ạ ộ ướ ơ ả ủ nghi p nhà n c hình thành c c u h p lý trong khu v c kinh t nhà n cệ ướ ơ ấ ợ ự ế ướ nh m tích t t p trung s n xu t hình thành m t s t p đoàn, t ng công ty,ằ ụ ậ ả ấ ộ ố ậ ổ doanh nghi p l n, có s c c nh tranh và phát huy vai trò ch đ o c a kinhệ ớ ứ ạ ủ ạ ủ t nhà n c c a khu v c th đô.ế ướ ủ ự ủ Tách ch c năng qu n lý nhà n c v kinh t ra kh i ch c năng qu nứ ả ướ ề ế ỏ ứ ả lý s n xu t kinh doanh doanh nghi p nhà n c. Thúc đ y c i cách hànhả ấ ở ệ ướ ẩ ả chính đ i m i s p x p l i b máy chính quy n các c p thu c thành phổ ớ ắ ế ạ ộ ề ở ấ ộ ố Hà N i nh m nâng cao hi u qu qu n lý nhà n c đ y nhanh ti n đ , nângộ ằ ệ ả ả ướ ẩ ế ộ cao hi u qu c ph n hoá doanh nghi p nhà n c.ệ ả ổ ầ ệ ướ 3.1.2. M c tiêu.ụ M c tiêu c ph n hoá doanh nghi p Nhà n c c a Hà N i là đ nụ ổ ầ ệ ướ ủ ộ ế năm 2005 s chuy n đ i s p x p 45% s doanh nghi p hi n nay (là m t sẽ ể ổ ắ ế ố ệ ệ ộ ố doanh nghi p hi n đang làm ăn có lãi nh ng nhà n c không c n s h uệ ệ ư ướ ầ ở ữ hoàn toàn n a ho c nh ng doanh nghi p hi n đang t m th i l ), ti n hànhữ ặ ữ ệ ệ ạ ờ ỗ ế - 34 - gi i th 5% s doanh nghi p nhà n c làm ăn th ng xuyên thua l và chả ể ố ệ ướ ườ ỗ ỉ duy trì 50% s doanh nghi p nhà n c hi n có, đây là nh ng doanh nghi pố ệ ướ ệ ữ ệ nhà n c làm ăn có lãi trong th i gian dài và nh ng doanh nghi p gi vaiướ ờ ữ ệ ữ trò đ nh h ng, tr ng y u không th ti n hành c ph n hoá, nh ng doanhị ướ ọ ế ể ế ổ ầ ữ nghi p s n xu t nh ng m t hàng ít lãi nh ng thi t y u. Trong giai đo nệ ả ấ ữ ặ ư ế ế ạ 2003 - 2005 s ti n hành c ph n hoá 63 doanh nghi p nhà n c có đẽ ế ổ ầ ệ ướ ủ đi u ki n đ ti n hành c ph n hoá. Trong đó, Nhà n c n m gi h nề ệ ể ế ổ ầ ướ ắ ữ ơ 50% s c ph n đ i v i các doanh nghi p kinh doanh sau:ố ổ ầ ố ớ ệ * Doanh nghi p kinh doanhệ có v n t 10 t đ ng tr lên, n p ngânố ừ ỷ ồ ở ộ sách nhà n c bình quân 3 năm tr c li n k là h n 1 t đ ng nh : khaiướ ướ ề ề ơ ỷ ồ ư thác l c n c s ch thành ph (Công ty kinh doanh n c s ch s 2), côngọ ướ ạ ố ướ ạ ố nghi p và xây d ng (Công ty c đi n Tr n Phú, Công ty bê tông và xâyệ ự ơ ệ ầ d ng Th nh Li t, Công ty v t li u C u Đu ng, Công ty kinh doanh và phátự ị ệ ậ ệ ầ ố tri n nhà Thanh Trì, Công ty kinh doanh và phát tri n nhà Đ ng Đa, Công tyể ể ố tu t o và phát tri n nhà, Công ty xây d ng s 1, Công ty xây d ng côngạ ể ự ố ự nghi p, Công ty xây d ng giao thông s 3, Công ty đ u t xây l p th ngệ ự ố ầ ư ắ ươ m i)ạ * Doanh nghi p ho t đ ng khai thác: ệ ạ ộ In các lo i (Công ty in t ng h pạ ổ ợ Hà N i), D ch v h p tác lao đ ng (Công ty lao đ ng h p tác qu c t ), ộ ị ụ ợ ộ ộ ợ ố ế * Các doanh nghi p nhà n c ho t đ ng công ích:ệ ướ ạ ộ nh s n xu tư ả ấ gi ng cây tr ng v t nuôi (Công ty gi ng cây tr ng Hà N i, Công ty gi ngố ồ ậ ố ồ ộ ố gia súc), qu n lý khai thác công trình thu nông đ u ngu n, công trình thuả ỷ ầ ồ ỷ nông quy mô l n (Công ty khai thác công trình thu nông Đông Anh, Côngớ ỷ ty khai thác công trình thu nông T Liêm, Công ty khai thác công trình thuỷ ừ ỷ nông Sóc S n, Công ty khai thác công trình thu nông Thanh Trì).ơ ỷ Ph ng án s p x p doanh nghi p nhà n c t 2003 - 2005 sau khiươ ắ ế ệ ướ ừ s p x p thì Hà N i ch còn kho ng 100 doanh nghi p nhà n c. Trong đóắ ế ộ ỉ ả ệ ướ t ng ngu n v n thu c s h u c a nhà n c là 2.491.177 tri u đ ng. Nhổ ồ ố ộ ở ữ ủ ướ ệ ồ ư - 35 - v y trung bình m i doanh nghi p nhà n c s có s v n trung bình làậ ỗ ệ ướ ẽ ố ố kho ng 24.198 tri u đ ng.ả ệ ồ T tr ng doanh nghi p nhà n c gi l i là 45,5 % ỷ ọ ệ ướ ữ ạ T tr ng c a v n nhà n c c a 100 doanh nghi p nhà n c c n duyỷ ọ ủ ố ướ ủ ệ ướ ầ trì 100 % s h u nhà n c so v i tr c khi s p x p là 74,4 % ở ữ ướ ớ ướ ắ ế T tr ng s doanh nghi p th c hi n c ph n hoá là 24,3% ỷ ọ ố ệ ự ệ ổ ầ T tr ng v n nhà n c c a doanh nghi p s th c hi n c ph n hoáỷ ọ ố ướ ủ ệ ẽ ự ệ ổ ầ là 10,5% T tr ng s doanh nghi p đ c giao bán là 1%ỷ ọ ố ệ ượ T tr ng v n trong các doanh nghi p đ c giao bán là 0,21 %ỷ ọ ố ệ ượ T tr ng doanh nghi p sát nh p, h p nh t là 14,4% ỷ ọ ệ ậ ợ ấ T tr ng v n c a doanh nghi p nhà n c h p nh t là 6,7% ỷ ọ ố ủ ệ ướ ợ ấ T tr ng doanh nghi p gi i th , phá s n là 3,6% ỷ ọ ệ ả ể ả T tr ng v n c a doanh nghi p nhà n c phá s n là 0,14%ỷ ọ ố ủ ệ ướ ả Lao đ ng trong các doanh nghi p là 68.139 ng i (trong đó lao đ ngộ ệ ườ ộ ch s p x p là 316 ng i).ờ ắ ế ườ Trong s h n 100 doanh nghi p gi l i phát tri n u tiên các ngànhố ơ ệ ữ ạ ể ư ngh s n xu t công nghi p, xây d ng th ng m i d ch v . Áp d ng thíề ả ấ ệ ự ươ ạ ị ụ ụ đi m 5 doanh nghi p theo mô hình công ty m công ty con và 10 doanhể ệ ẹ nghi p chuy n thành công ty trách nhi m h u h n 1 thành viên, trong nămệ ể ệ ữ ạ 2003 đã gi i th doanh nghi p ho t đ ng theo mô hình liên hi p đ chuy nả ể ệ ạ ộ ệ ể ể sang hình th c ho t đ ng khác.ứ ạ ộ - 36 - 3.2. M T S GI I PHÁP Đ Y M NH TI N TRÌNH C PH N HOÁ DOANHỘ Ố Ả Ẩ Ạ Ế Ổ Ầ NGHI P NHÀ N C HÀ N I.Ệ ƯỚ Ở Ộ 3.2.1. Nâng cao nh n th c c a cán b , công nhân viên v c ph n hoáậ ứ ủ ộ ề ổ ầ doanh nghi p nhà n cệ ướ Nhà n c đã ti p t c xây d ng nhi u chính sách m i, đ c bi t là NĐướ ế ụ ự ề ớ ặ ệ 64/2002/NĐ-CP. Tuy nhiên, v tác đ ng thúc đ y c ph n hoá doanhề ộ ẩ ổ ầ nghi p nhà n c c a ngh đ nh m i, đi u này là ch a rõ ràng. Đi m m uệ ướ ủ ị ị ớ ề ư ể ấ ch t v n là t t ng trong các b , ngành, cho dù chính sách m i có nh ngố ẫ ư ưở ộ ớ ữ thay đ i thông thoáng đ n bao nhiêu, nh ng n u c quan ch qu n v n cònổ ế ư ế ơ ủ ả ẫ c tình níu kéo đ gi l i doanh nghi p thành viên thì khó mà nói t iố ể ữ ạ ệ ớ chuy n hi u qu đ c. C n tích c c th c hi n vi c ph bi n, tuyên truy nệ ệ ả ượ ầ ự ự ệ ệ ổ ế ề ch tr ng, chính sách c ph n hóa doanh nghi p Nhà n c v i nh ngủ ươ ổ ầ ệ ướ ớ ữ hình th c đa d ng h n, coi tr ng hi u qu c a công tác này.ứ ạ ơ ọ ệ ả ủ Các c quan qu n lý c n ph i hi u rõ theo Lu t doanh nghi p thì cơ ả ầ ả ể ậ ệ ơ quan quy n l c cao nh t c a doanh nghi p nhà n c sau khi chuy n sangề ự ấ ủ ệ ướ ể công ty c ph n là Đ i h i c đông và gi a kỳ đ i h i là h i đ ng qu n tr ,ổ ầ ạ ộ ổ ữ ạ ộ ộ ồ ả ị theo đó đ xác đ nh đúng đ i t ng trong các quan h hành chính c a mình,ể ị ố ượ ệ ủ không can thi p vào ch c năng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p sauệ ứ ả ấ ủ ệ c ph n hóa nh m t doanh nghi p Nhà n c tr c đây. Cũng v y, khiổ ầ ư ộ ệ ướ ướ ậ công ty đã có ph ng án s n xu t kinh doanh, ph ng án đ u t xây d ngươ ả ấ ươ ầ ư ự đ c đ i h i c đông ho c h i đ ng qu n tr phê chu n thì c quan c pượ ạ ộ ổ ặ ộ ồ ả ị ẩ ơ ấ gi y phép cũng không nên đòi h i các th t c khác, ch ng h n nh ph iấ ỏ ủ ụ ẳ ạ ư ả đ c "c quan ch qu n phê duy t". Tránh tình tr ng không rõ ràng trongượ ơ ủ ả ệ ạ quan h gi a t ng công ty và các công ty thành viên đã c ph n hoá nhệ ữ ổ ổ ầ ư nhi u doanh nghi p v n b d i xu ng các văn b n ch đ o t T ng công tyề ệ ẫ ị ộ ố ả ỉ ạ ừ ổ qu n lý tr c đây. ả ướ - 37 - 3.2.2. Hoàn thi n c ch chính sách v c ph n hoá doanh nghi p nhàệ ơ ế ề ổ ầ ệ n c ướ 3.2.2.1. C n hoàn ch nh chính sách bán c ph n cho đ i tác n c ngoàiầ ỉ ổ ầ ố ướ V m c tiêu c a vi c bán c ph n cho nhà đ u t n c ngoài, quyề ụ ủ ệ ổ ầ ầ ư ướ ch quy đ nh 3 m c tiêu đó là: huy đ ng v n, công ngh (tiên ti n) và trìnhế ị ụ ộ ố ệ ế đ qu n lý. Trong 3 m c tiêu đó thì m c tiêu nâng cao trình đ qu n lý c aộ ả ụ ụ ộ ả ủ các nhà qu n lý doanh nghi p là ch y u, nh ng mu n nâng cao trình đả ệ ủ ế ư ố ộ qu n lý c a các nhà qu n lý doanh nghi p Vi t Nam thì nên đ nhà đ u tả ủ ả ệ ệ ể ầ ư n c ngoài tham gia qu n lý công ty c ph n, t đó ta h c đ c cách qu nướ ả ổ ầ ừ ọ ượ ả lý, đi u hành c a h . Đi u này có v nh mâu thu n v i vi c quy đ nh nhàề ủ ọ ề ẻ ư ẫ ớ ệ ị đ u t n c ngoài ch đ c s h u không v t 30% v n đi u l c a côngầ ư ướ ỉ ượ ở ữ ượ ố ề ệ ủ ty c ph n, trong khi lu t đ u t n c ngoài l i cho phép các nhà đ u tổ ầ ậ ầ ư ướ ạ ầ ư n c ngoài liên doanh v i m c v n góp không d i 30% và đ c quy nướ ớ ứ ố ướ ượ ề thành l p các doanh nghi p 100% v n n c ngoài Vi t Nam.ậ ệ ố ướ ở ệ V giá bán c ph n cho nhà đ u t n c ngoài cũng là đi u c n bànề ổ ầ ầ ư ướ ề ầ thêm. C th : m t m t quy ch quy đ nh giá bán c ph n cho nhà đ u tụ ể ộ ặ ế ị ổ ầ ầ ư n c ngoài và nhà đ u t trong n c th ng nh t chung m t giá, m t khácướ ầ ư ướ ố ấ ộ ặ l i quy đ nh trong tr ng h p nhi u nhà đ u t n c ngoài đăng ký mua cạ ị ườ ợ ề ầ ư ướ ổ ph n v t quá 30% s v n đi u l c a công ty thì t ch c đ u giá. V yầ ượ ố ố ề ệ ủ ổ ứ ấ ậ khi đ u giá mà nhà đ u t n c ngoài tr giá cao h n nhà đ u t trongấ ầ ư ướ ả ơ ầ ư n c thì có đi u ch nh giá mua c ph n c a nhà đ u t trong n c không?ướ ề ỉ ổ ầ ủ ầ ư ướ trong th c t các doanh nghi p đã bán c ph n cho các nhà đ u n c ngoàiự ế ệ ổ ầ ầ ướ đ u có m c giá cao h n giá bán cho nhà đ u t trong n c. V y quy đ nhề ứ ơ ầ ư ướ ậ ị nh v y là can thi p quá sâu vào doanh nghi p.ư ậ ệ ệ S không th ng nh t trong c ch chính sách v c ph n hoá doanh nghi pự ố ấ ơ ế ề ổ ầ ệ Nhà n c cùng v i bi n pháp phân c p m nh m trong công tác t ch cướ ớ ệ ấ ạ ẽ ổ ứ th c hi n c ph n hoá nh thi u s ki m tra giám sát và ch n ch nh k pự ệ ổ ầ ư ế ự ể ấ ỉ ị th i c a Chính ph và trách nhi m rõ ràng c a c quan đ c u quy n đãờ ủ ủ ệ ủ ơ ượ ỷ ề - 38 - d n đ n s không th ng nh t trong vi c tri n khai c ph n hoá doanhẫ ế ự ố ấ ệ ể ổ ầ nghi p Nhà n c các đ a ph ng và các b , ngành. Vì v y đã có bi uệ ướ ở ị ươ ộ ậ ể hi n tuỳ ti n ho c trây ỳ trong vi c xúc ti n th c hi n ch tr ng c ph nệ ệ ặ ệ ế ự ệ ủ ươ ổ ầ hoá m t b ph n doanh nghi p Nhà n c.ộ ộ ậ ệ ướ 3.2.2.2. S a đ i m t s chính sách đ i v i doanh nghi p nhà n c vàử ổ ộ ố ố ớ ệ ướ ng i lao đ ng khi th c hi n c ph n hoá.ườ ộ ự ệ ổ ầ * Chính sách u đãi h p lý đ i v i doanh nghi p c ph n hoá ư ợ ố ớ ệ ổ ầ Theo quy đ nh, doanh nghi p Nhà n c chuy n sang công ty c ph nị ệ ướ ể ổ ầ đ c h ng 6 u đãi, trong đó ch y u là u đãi v m t tài chính.ượ ưở ư ủ ế ư ề ặ Tuy v y, cho đ n nay nh ng u đãi v tài chính c a doanh nghi pậ ế ữ ư ề ủ ệ v n còn m t s n i dung c n ph i đ c ti p t c hoàn thi n. ẫ ộ ố ộ ầ ả ượ ế ụ ệ V u đãi đ c "ti p t c vay v n t i ngân hàng th ng m i, công tyề ư ượ ế ụ ố ạ ươ ạ tài chính, các t ch c tín d ng khác c a Nhà n c theo c ch và lãi su tổ ứ ụ ủ ướ ơ ế ấ nh đã áp d ng đ i v i doanh nghi p Nhà n c". Th c t nhi u doanhư ụ ố ớ ệ ướ ự ế ề nghi p đã g p ph i khó khăn khi th c hi n u đãi này vì thông t h ngệ ặ ả ự ệ ư ư ướ d n c a ngân hàng Nhà n c Vi t Nam l i quy đ nh ch nh ng doanhẫ ủ ướ ệ ạ ị ỉ ữ nghi p mà Nhà n c n m gi c ph n đ c bi t, c ph n chi ph i m iệ ướ ắ ữ ổ ầ ặ ệ ổ ầ ố ớ đ c ti p t c vay v n theo c ch và lãi su t hi n hành áp d ng đ i v iượ ế ụ ố ơ ế ấ ệ ụ ố ớ doanh nghi p Nhà n c, còn nh ng doanh nghi p khác (nhà n c khôngệ ướ ữ ệ ướ n m gi c ph n chi ph i, c ph n đ c bi t) ch đ c h ng u đãi nàyắ ữ ổ ầ ố ổ ầ ặ ệ ỉ ượ ưở ư trong vòng 2 năm liên ti p sau khi doanh nghi p chuy n chính th c sangế ệ ể ứ ho t đ ng theo Lu t công ty, còn sau đó thì theo c ch tín d ng hi n hànhạ ộ ậ ơ ế ụ ệ áp d ng cho các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t khác.ụ ệ ộ ầ ế V n đ t l c ph n u đãi cho nh ng doanh nghi p Nhà n c cóấ ề ỷ ệ ổ ầ ư ữ ệ ướ ph n v n t tích lu nhi u, quy đ nh hi n hành v n ch a h p lý, và khôngầ ố ự ỹ ề ị ệ ẫ ư ợ th th c hi n đ c vì n u so sánh gi a ph n v n t tích lu v i giá trể ự ệ ượ ế ữ ầ ố ự ỹ ớ ị doanh nghi p thì khó có doanh nghi p nào đ m b o đ c t l 10% chệ ệ ả ả ượ ỷ ệ ứ ch a nói đ n t l trên 40% nh ch đ Nhà n c đã quy đ nh.ư ế ỷ ệ ư ế ộ ướ ị - 39 - Đ i v i m t s doanh nghi p trong di n c ph n hoá có tình hình tàiố ớ ộ ố ệ ệ ổ ầ s n, tài chính ph c t p ch a có c ch x lý nh : do quá trình tr c đ l iả ứ ạ ư ơ ế ử ư ướ ể ạ công n nh ng không l p h s đ y đ , n ph i thu khó đòi chi m tợ ư ậ ồ ơ ầ ủ ợ ả ế ỷ tr ng l n trong ph n v n nhà n c t i doanh nghi p, công n c a giaiọ ớ ầ ố ướ ạ ệ ợ ủ đo n I còn t n đ ng ch a x lý xong... T n đ ng này v n kéo dài ch a thạ ồ ọ ư ử ồ ọ ẫ ư ể gi i quy t đ c.ả ế ượ Doanh nghi p liên doanh v i n c ngoài nh ng liên doanh thua lệ ớ ướ ư ỗ ch a có c ch x lý.ư ơ ế ử Doanh nghi p đang làm đ án c ph n hoá nh ng ph i ti n hành diệ ề ổ ầ ư ả ế d i, ho c nhà c a, kho, đ t đai đang tranh ch p.ờ ặ ử ấ ấ Doanh nghi p tr c đây b thua l và đã chi âm qu phúc l i khenệ ướ ị ỗ ỹ ợ th ng, g p khó khăn trong ph ng h ng phát tri n, nên ch a th xâyưở ặ ươ ướ ể ư ể d ng đ án c ph n hoá.ự ề ổ ầ Nên ph ng h ng gi i quy t cho doanh nghi p lo i này trong quáươ ướ ả ế ệ ạ trình c ph n hoá là:ổ ầ V công n thì các kho n n ph i thu đã quá h n thanh toán t 3 nămề ợ ả ợ ả ạ ừ tr lên (tr c đây là 5 năm), tuy con n đang t n t i nh ng không có khở ướ ợ ồ ạ ư ả năng tr n , đ c phép x lý b ng cách tr vào k t qu kinh doanh, ho cả ợ ượ ử ằ ừ ế ả ặ cu i cùng không còn ngu n nào thì tr vào ph n v n nhà n c t i doanhố ồ ừ ầ ố ướ ạ nghi p c ph n hoá.ệ ổ ầ N ph i thu quá h n thanh toán có th đ c bán cho các t ch c kinhợ ả ạ ể ượ ổ ứ t có kh năng mua bán n .ế ả ợ N ph i tr đ n h n đ c tho thu n v i ch n đ x lý ho cợ ả ả ế ạ ượ ả ậ ớ ủ ợ ể ử ặ chuy n thành v n góp c ph n.ể ố ổ ầ N thu và n ngân sách c a doanh nghi p nhà n c c ph n hoáợ ế ợ ủ ệ ướ ổ ầ đ c xem xét cho x lý nh khoanh n , giãn n , xoá n .ượ ử ư ợ ợ ợ - 40 - N đ ng vay ngân hàng th ng m i doanh nghi p nhà n c c ph nợ ọ ươ ạ ệ ướ ổ ầ hoá đ c quy n tho thu n v i ngân hàng đ giãn n , khoanh n , xoá nượ ề ả ậ ớ ể ợ ợ ợ gi m lãi su t vay ho c chuy n n thành v n góp c ph n.ả ấ ặ ể ợ ố ổ ầ N n c ngoài doanh nghi p t vay có th tho thu n v i ch nợ ướ ệ ự ể ả ậ ớ ủ ợ chuy n thành v n góp trong công ty c ph n. ể ố ổ ầ Các kho n l lu k tr c đây c a doanh nghi p nhà n c c ph nả ỗ ỹ ế ướ ủ ệ ướ ổ ầ hoá đ c dùng thu nh p tr c thu có đ n th i đi m c ph n hoá đ bùượ ậ ướ ế ế ờ ể ổ ầ ể đ p.ắ Đ i v i tài s n liên doanh n c ngoài doanh nghi p nhà n c cố ớ ả ướ ệ ướ ổ ph n hoá đ c tho thu n đ mua bán l i v n góp liên doanh. N u đ aầ ượ ả ậ ể ạ ố ế ư v n góp liên doanh vào c ph n hoá thì đã có quy đ nh h ng d n xác đ nhố ổ ầ ị ướ ẫ ị giá tr góp v n liên doanh v i n c ngoài, theo t giá chuy n đ i ngo i tị ố ớ ướ ỷ ể ổ ạ ệ bình quân trên th tr ng ti n t t i th i đi m đ nh giáị ườ ề ệ ạ ờ ể ị Đ i v i doanh nghi p liên doanh v i n c ngoài n u làm ăn thua lố ớ ệ ớ ướ ế ỗ có th cho k t thúc h p đ ng liên doanh, r i ti n hành gi i th doanhể ế ợ ồ ồ ế ả ể nghi p đó theo quy đ nh c a pháp lu t. Ho c có th ti n hành c ph n hoáệ ị ủ ậ ặ ể ế ổ ầ theo h ng c ph n hoá đ i v i doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài.ướ ổ ầ ố ớ ệ ố ầ ư ướ C n có c ch thích h p đ i v i doanh nghi p có v n đ u t n cầ ơ ế ợ ố ớ ệ ố ầ ư ướ ngoài. Có th cho phép các doanh nghi p này ti n hành c ph n hoá vìể ệ ế ổ ầ chính nh ng công ty này s làm phong phú h n các hình th c thu hút v nữ ẽ ơ ứ ố đ u t n c ngoài vào Vi t Nam. Đ i v i nh ng doanh nghi p này thì nênầ ư ướ ệ ố ớ ữ ệ quy đ nh kh ng ch t l c ph n thích h p v i bên n c ngoài và bênị ố ế ỷ ệ ổ ầ ợ ớ ướ Vi t Nam, tr c h t c n thí đi m đ rút kinh nghi m tránh vi c m c saiệ ướ ế ầ ể ể ệ ệ ắ l m. Vi c đ u tiên là ti n hành b sung s a đ i lu t đ u t n c ngoài vàầ ệ ầ ế ổ ử ổ ậ ầ ư ướ ch ti n hành c ph n hoá nh ng doanh nghi p làm ăn kém hi u qu , c nỉ ế ổ ầ ữ ệ ệ ả ầ có nh ng b c đi thích h p.ữ ướ ợ - 41 - *Đ m b o l i ích c a ng i lao đ ng trong doanh nghi p c ph n hoá.ả ả ợ ủ ườ ộ ệ ổ ầ Theo quy đ nh thì m i 1 năm làm vi c cho Nhà n c ng i lao đ ngị ỗ ệ ướ ườ ộ trong doanh nghi p th c hi n c ph n hoá đ c mua t i đa 10 c ph n (trệ ự ệ ổ ầ ượ ố ổ ầ ị giá 1 c phi u 100.000 đ ng) v i m c gi m giá 30% so v i các đ i t ngổ ế ồ ớ ứ ả ớ ố ượ khác. S l ng c ph n đ c mua v i giá u đãi tuỳ thu c vào s nămố ượ ổ ầ ượ ớ ư ộ ố công tác c a t ng ng i nh ng t ng giá tr u đãi cho ng i lao đ ng trongủ ừ ườ ư ổ ị ư ườ ộ doanh nghi p không đ c v t quá 20% ho c 30% (đ i v i nh ng doanhệ ượ ượ ặ ố ớ ữ nghi p có v n t tích lu t 40% giá tr doanh nghi p tr lên) giá tr v nệ ố ự ỹ ừ ị ệ ở ị ố Nhà n c t i doanh nghi p. Riêng ng i lao đ ng nghèo còn đ c Nhàướ ạ ệ ườ ộ ượ n c cho tr ch m ti n mua c ph n u đãi trong gi i h n 10 năm.ướ ả ậ ề ổ ầ ư ớ ạ V c b n, ch đ u đãi cho ng i lao đ ng đã đ c c i thi nề ơ ả ế ộ ư ườ ộ ượ ả ệ nhi u so v i tr c đây. Tuy nhiên, vi c quy đ nh th ng nh t t l giá trề ớ ướ ệ ị ố ấ ỷ ệ ị đ c u đãi t ng ng v i ph n v n c a Nhà n c t i doanh nghi p màượ ư ươ ứ ớ ầ ố ủ ướ ạ ệ không xét đ n m c v n th c t và lao đ ng hi n có doanh nghi p làế ứ ố ự ế ộ ệ ở ệ không h p lý và không công b ng, s d n t i tình tr ng n i nhi u v n Nhàợ ằ ẽ ẫ ớ ạ ơ ề ố n c thì ng i lao đ ng đ c h ng m t ph n m c đã quy đ nh. Nh t làướ ườ ộ ượ ưở ộ ầ ứ ị ấ nh ng doanh nghi p có giá tr tài s n th p và đông lao đ ng, u đãi nàyữ ệ ị ả ấ ộ ư ch a th t h p d n ng i lao đ ng. Vì th c t bình quân ng i lao đ ng ư ậ ấ ẫ ườ ộ ự ế ườ ộ ở nh ng doanh nghi p này ch mua đ c 2-3 c ph n theo giá u đãi cho m iữ ệ ỉ ượ ổ ầ ư ỗ năm công tác trong khu v c Nhà n c mà thôi.ự ướ M t khác, ch đ u đãi này m i ch khuy n khích m t b ph nặ ế ộ ư ớ ỉ ế ộ ộ ậ ng i lao đ ng nh ng doanh nghi p c ph n hoá, không công b ng đ iườ ộ ở ữ ệ ổ ầ ằ ố v i nh ng ng i lao đ ng đã làm vi c cho Nhà n c các khu v c khácớ ữ ườ ộ ệ ướ ở ự ho c đã h u trí. Ch a th t s t o ra đ c đ ng l c thúc đ y đông đ oặ ư ư ậ ự ạ ượ ộ ự ẩ ả qu n chúng quan tâm và nhi t tình tham gia h ng ng ch ng trình cầ ệ ưở ứ ươ ổ ph n hoá doanh nghi p Nhà n c c a Chính ph .ầ ệ ướ ủ ủ Nên chăng áp d ng t ng h p các gi i pháp sau đây trong quá trình cụ ổ ợ ả ổ ph n hoá:ầ - 42 - Doanh nghi p nhà n c c ph n hoá đ c mi n l phí c p gi yệ ướ ổ ầ ượ ễ ệ ấ ấ ch ng nh n đăng ký kinh doanh khi chuy n t doanh nghi p nhà n c sangứ ậ ể ừ ệ ướ công ty c ph n.ổ ầ Doanh nghi p nhà n c c ph n hoá đ c duy trì các h p đ ng thuêệ ướ ổ ầ ượ ợ ồ nhà c a, v t ki n trúc c a các c quan nhà n c và các doanh nghi p khác,ử ậ ế ủ ơ ướ ệ ho c đ c u tiên mua theo giá th tr ng t i th i đi m c ph n hoá đ nặ ượ ư ị ườ ạ ờ ể ổ ầ ể ổ đ nh s n xu t kinh doanh. ị ả ấ S d b ng ti n c a qu khen th ng phúc l i đ c chia cho ng iố ư ằ ề ủ ỹ ưở ợ ượ ườ lao đ ng đang làm vi c t i doanh nghi p đ mua c ph n, không ph i n pộ ệ ạ ệ ể ổ ầ ả ộ thu thu nh p cá nhân. ế ậ Ng i lao đ ng trong danh sách th ng xuyên c a doanh nghi p nhàườ ộ ườ ủ ệ n c c ph n hoá đ c nhà n c bán c ph n theo giá u đãi cho m t nămướ ổ ầ ượ ướ ổ ầ ư ộ làm vi c th c t t i khu v c nhà n c v i giá gi m 30% so v i m nh giáệ ự ế ạ ự ướ ớ ả ớ ệ ban đ u. Tr giá m t c ph n là 100.000 đ ng. Ng i lao đ ng nghèo đ cầ ị ộ ổ ầ ồ ườ ộ ượ mua tr d n 10 năm không lãi su t v i c ph n không quá m c kh ng chả ầ ấ ớ ổ ầ ứ ố ế trên t ng s c ph n bán u đãi. T ng giá tr u đãi không v t quá ph nổ ố ổ ầ ư ổ ị ư ượ ầ v n nhà n c t i doanh nghi p. T t c c ph n u đãi này đ u là c phi uố ướ ạ ệ ấ ả ổ ầ ư ề ổ ế ghi tên và và ch đ c chuy n nh ng sau m t th i gian nh t đ nh k tỉ ượ ể ưọ ộ ờ ấ ị ể ừ khi mua. Xoá b t l kh ng ch t ng m c giá tr u đãi cho ng i lao đ ng.ỏ ỷ ệ ố ế ổ ứ ị ư ườ ộ Qui đ nh c ph n đ c mua theo giá u đãi c a ng i lao đ ng trongị ổ ầ ượ ư ủ ườ ộ doanh nghi p là lo i c phi u ghi tên và ch đ c chuy n nh ng sau 3ệ ạ ổ ế ỉ ượ ể ượ năm k t ngày mua, và đ c quy n th a k thì m i khuy n khích ng iể ừ ượ ề ừ ế ớ ế ườ lao đ ng tham gia nhi t tình trong vi c mua c phi u. Tr ng h p đ c bi tộ ệ ệ ổ ế ườ ợ ặ ệ n u có v n đ nghiêm tr ng x y ra thì h i đ ng qu n tr công ty c ph nế ấ ề ọ ả ộ ồ ả ị ổ ầ xem xét và u tiên mua l i theo giá th tr ng t i th i đi m bán.ư ạ ị ườ ạ ờ ể Không b t bu c ph i s d ng h t s lao đ ng hi n có t i th i đi mắ ộ ả ử ụ ế ố ộ ệ ạ ờ ể c ph n hoá, ch yêu c u s d ng t i đa s lao đ ng hi n có. S lao đ ngổ ầ ỉ ầ ử ụ ố ố ộ ệ ố ộ - 43 - còn l i s đ c Qu h tr lao đ ng dôi d do s p x p l i doanh nghi pạ ẽ ượ ỹ ỗ ợ ộ ư ắ ế ạ ệ nhà n c gi i quy t. Ng i lao đ ng dôi d đ c h ng chính sách đãiướ ả ế ườ ộ ư ượ ưở ng theo quy đ nh c a pháp lu t và có h ng d n c th cho t ng doanhộ ị ủ ậ ướ ẫ ụ ể ừ nghi p trong t ng ngành, lĩnh v c.ệ ừ ự Còn v bán c ph n cho lãnh đ o, qu n lý, nghi p v và ng i thânề ổ ầ ạ ả ệ ụ ườ c a h cùng làm vi c t i doanh nghi p nh m đ m b o tính công b ng choủ ọ ệ ạ ệ ằ ả ả ằ cán b công nhân viên, đ ng th i không phân bi t cán b lãnh đ o hay laoộ ồ ờ ệ ộ ạ đ ng bình th ng, n u có th i gian thâm niên công tác nh nhau thì ph nộ ườ ế ờ ư ầ u đãi cũng ph i đ c h ng nh nhau. Nên b sung chính sách u đãi đ iư ả ượ ưở ư ổ ư ố v i ng i lao đ ng trong m t s doanh nghi p không có tích lu qu phúcớ ườ ộ ộ ố ệ ỹ ỹ l i khen th ng đ phân ph i cho công nhân mua c ph n, c th nh choợ ưở ể ố ổ ầ ụ ể ư công nhân mua ch u tr ch m ph n c ph n theo giá u đãi (ngoài danhị ả ậ ầ ổ ầ ư m c công nhân nghèo đ c mua tr ch m).ụ ượ ả ậ 3.2.2.3. M r ng quy n c a cán b lãnh đ o doanh nghi p c ph n hoáở ộ ề ủ ộ ạ ệ ổ ầ trong vi c mua c phi u.ệ ổ ế Đ ngh m r ng chính sách quy đ nh t i pháp l nh ch ng thamề ị ở ộ ị ạ ệ ố nhũng, cho phép cán b lãnh đ o và cán b qu n lý t i doanh nghi p cộ ạ ộ ả ạ ệ ổ ph n hoá đ c mua c ph n nh các c đông khác (ngoài ph n mua theoầ ượ ổ ầ ư ổ ầ giá u đãi), n u h có kh năng tài chính có th mua đ c cao h n, đ t oư ế ọ ả ể ượ ơ ể ạ ni m tin cho t p th ng i lao đ ng trong doanh nghi p và các c đôngề ậ ể ườ ộ ệ ổ ngoài doanh nghi p mua nhi u và nhanh s c ph n bán ra.ệ ề ố ổ ầ Vai trò c a cán b lãnh đ o doanh nghi p có m t ý nghĩa quan trong,ủ ộ ạ ệ ộ nó quy t đ nh s thành công trong th c hi n c ph n hoá c a t ng doanhế ị ự ự ệ ổ ầ ủ ừ nghi p, th nh ng h l i th y r ng quy n l i cu h b kìm l i b i nhi uệ ế ư ọ ạ ấ ằ ề ợ ả ọ ị ạ ở ề quy đ nh. C th nh ngh đ nh 44/CP (ngày 29-06-1998) không gi i h n cị ụ ể ư ị ị ớ ạ ổ ph n mà giám đ c trong doanh nghi p đ c mua, nh ng trong pháp l nhầ ố ệ ượ ư ệ ch ng tham nhũng thì giám đ c ch đ c mua không quá s c phi u u đãiố ố ỉ ượ ố ổ ế ư bình quân c a ng i lao đ ng trong công ty.ủ ườ ộ Vi c kh ng ch ng i lãnhệ ố ế ườ - 44 - đ o, ng i qu n lý doanh nghi p ch đ c mua c ph n theo giá u đãi t iạ ườ ả ệ ỉ ượ ổ ầ ư ố đa b ng m c bình quân c a c đông trong doanh nghi p đã là m t đi uằ ứ ủ ổ ệ ộ ề thi u bình đ ng khi n cho các đ i t ng này thi u hăng hái trong vi c ti nế ẳ ế ố ượ ế ệ ế hành c ph n hoá. Và đi u làm cho các v giám đ c tâm t h n n a là theoổ ầ ề ị ố ư ơ ữ các quy đ nh t i ngh đ nh 73/CP (06-12-2000) thì giám đ c s m t quy nị ạ ị ị ố ẽ ấ ề qu n lý v n doanh nghi p n u n m gi dù ch m t c phi u c a doanhả ố ệ ế ắ ữ ỉ ộ ổ ế ủ nghi p.ệ Th c t đã cho th y doanh nghi p nào mà ng i lãnh đ o vàự ế ấ ở ệ ườ ạ ng i qu n lý không hăng hái nhi t tình tham gia thì qu n chúng n i đóườ ả ệ ầ ơ cũng không tin t ng, nhi t tình tham gia ch ng trình c ph n hoá, và ti nưở ệ ươ ổ ầ ế trình c ph n hoá các doanh nghi p đó th ng b kéo dài m t cách khôngổ ầ ở ệ ườ ị ộ c n thi t, th m chí c c u v n đi u l c a công ty c ph n cũng khôngầ ế ậ ơ ấ ố ề ệ ủ ổ ầ đ m b o đúng nh ph ng án c ph n hoá đã đ ra vì g p nh ng tr ng iả ả ư ươ ổ ầ ề ặ ữ ở ạ trong quá trình bán c ph n. Nhi u doanh nghi p đã c ph n hoá khôngổ ầ ề ệ ổ ầ thu c di n Nhà n c ph i n m gi c ph n chi ph i, th nh ng s cộ ệ ướ ả ắ ữ ổ ầ ố ế ư ố ổ ph n do Nhà n c và các doanh nghi p Nhà n c n m gi còn khá l nầ ướ ệ ướ ắ ữ ớ (kho ng trên 30%) do không bán h t. Đi u đó cho th y c n ph i xem xét,ả ế ề ấ ầ ả s a đ i, b sung l i các quy đ nh v vi c kh ng ch quy n mua c ph nử ổ ổ ạ ị ề ệ ố ế ề ổ ầ sao cho h p lý và linh ho t đ vi c th c hi n c ph n hoá doanh nghi pợ ạ ể ệ ự ệ ổ ầ ệ Nhà n c đ c thu n l i h n, công b ng h n, đ m b o ho t đ ng cướ ượ ậ ợ ơ ằ ơ ả ả ạ ộ ổ ph n hoá doanh nghi p Nhà n c đáp ng tri t đ h n các m c tiêu đãầ ệ ướ ứ ệ ể ơ ụ đ c đ t ra.ượ ặ 3.2.3. L a ch n doanh nghi p nhà n c c ph n hoá đ ng th i c ngự ọ ệ ướ ổ ầ ồ ờ ủ c l i doanh nghi p tr c khi ti n hành c ph n hoá.ố ạ ệ ướ ế ổ ầ * L a ch n doanh nghi p nhà n c c ph n hoáự ọ ệ ướ ổ ầ . Theo tinh th n c a NĐ 44/1998/NĐ-CP ngày 29/6/1998 c a Chính phầ ủ ủ ủ thì đ i t ng c ph n hoá đã đ c quy đ nh thông thoáng h n, rõ ràng h n,ố ượ ổ ầ ượ ị ơ ơ m t khác, c ph n hoá không còn là t nguy n c a doanh nghi p mà theoặ ổ ầ ự ệ ủ ệ s phân đ nh c a Chính ph trên c s ph ng án s p x p và chuy nự ị ủ ủ ơ ở ươ ắ ế ể - 45 - chuy n đ i s h u doanh nghi p Nhà n c c a các b , ngành và các đ aể ổ ở ữ ệ ướ ủ ộ ị ph ng, đ ng th i doanh nghi p ph i đ các đi u ki n c a c ph n hoáươ ồ ờ ệ ả ủ ề ệ ủ ổ ầ nh quy đ nh t i ngh đ nh 64/2002/NĐ-CP. Do thi u các tiêu th c c n thi tư ị ạ ị ị ế ứ ầ ế quy đ nh và h ng d n vi c l a ch n doanh nghi p đ th c hi n c ph nị ướ ẫ ệ ự ọ ệ ể ự ệ ổ ầ hoá nên đã d n t i tình tr ng các b , ngành, đ a ph ng quy đ nh vi c l aẫ ớ ạ ộ ị ươ ị ệ ự ch n doanh nghi p đ c ph n hoá r t khác nhau.ọ ệ ể ổ ầ ấ Cho nên vi c ch n doanh nghi p nhà n c đ c ph n hoá là: b t cệ ọ ệ ướ ể ổ ầ ấ ứ doanh nghi p nào không thu c di n nhà n c ph i đ u t ho c ti p t cệ ộ ệ ướ ả ầ ư ặ ế ụ gi 100% v n, đ u s cho c ph n hoá, trong s này không có tiêu chu nữ ố ề ẽ ổ ầ ố ẩ cho doanh nghi p nào mu n thì c ph n hoá, doanh nghi p nào khôngệ ố ổ ầ ệ mu n thì thôi.ố Tiêu chu n đ i v i doanh nghi p nhà n c c ph n hoá là b ph nẩ ố ớ ệ ướ ổ ầ ộ ậ ph thu c c a doanh nghi p nhà n c ph i có đ đi u ki n h ch toán đ cụ ộ ủ ệ ướ ả ủ ề ệ ạ ộ l p và không gây khó khăn hay nh h ng x u đ n s n xu t kinh doanhậ ả ưở ấ ế ả ấ c a doanh nghi p và các b ph n còn l i. ủ ệ ộ ậ ạ Ngoài ra doanh nghi p h ch toán đ c l p có v n < 5 t , n u khôngệ ạ ộ ậ ố ỷ ế c ph n hoá thì ti n hành giao bán, khoán kinh doanh, cho thuê.ổ ầ ế * C ng c doanh nghi p tr c khi c ph n hoá.ủ ố ệ ướ ổ ầ Thành l p công ty đ u t tài chính c a nhà n c theo mô hình c aậ ầ ư ủ ướ ủ Trung Qu c. Công ty này qu n lý các v n đ kinh doanh và đ i di n choố ả ấ ề ạ ệ chính ph làm ch s h u v n c a doanh nghi p nhà n c, còn các bủ ủ ở ữ ố ủ ệ ướ ộ ngành ch làm nhi m v qu n lý nhà n c.ỉ ệ ụ ả ướ Tách quy n s h u tài s n ra kh i quy n qu n lý và khai thác c aề ở ữ ả ỏ ề ả ủ doanh nghi p. Nhà n c dùng các ch tiêu v doanh s , l i nhu n, khệ ướ ỉ ề ố ợ ậ ả năng thanh toán n đ qu n lý doanh nghi p nhà n c, còn l i giao cho h iợ ể ả ệ ướ ạ ộ đ ng qu n tr ho c giám đ c toàn quy n quy t đ nh các v n đ c thồ ả ị ặ ố ề ế ị ấ ề ụ ể trong quá trình s n xu t, kinh doanh nh : mua s m thanh lý, c m c , thả ấ ư ắ ầ ố ế ch p tài s n, quy n quy t đ nh t l kh u hao, đ u t phát tri n, tr l ngấ ả ề ế ị ỷ ệ ấ ầ ư ể ả ươ - 46 - công nhân, tính toán chi phí s n xu t... Thu nh p c a công nhân, giám đ cả ấ ậ ủ ố doanh nghi p tính theo hi u qu kinh doanh không kh ng ch đ nh m c màệ ệ ả ố ế ị ứ ch quy đ nh m c l ng t i thi u nh c a nhà n c là đ c, không kh ngỉ ị ứ ươ ố ể ư ủ ướ ượ ố ch m c t i đa.ế ứ ố Giám đ c doanh nghi p là m t ngh , không ph i là m t ch c v , nênố ệ ộ ề ả ộ ứ ụ ph i đ c đào t o theo ch ng trình khoa h c. Th c hi n thuê giám đ cả ượ ạ ươ ọ ự ệ ố đ đi u hành doanh nghi p nhà n c, nh ng tr c h t phân đ nh rõ m iể ề ệ ướ ư ướ ế ị ố quan h gi a giám đ c và h i đ ng qu n tr , gi a giám đ c và c p u t iệ ữ ố ộ ồ ả ị ữ ố ấ ỷ ạ doanh nghi p. ệ H n ch đ a các chi phí xã h i vào doanh nghi p nhà n c. Khôngạ ế ư ộ ệ ướ dùng ti n thu c a dân và các thành ph n kinh t khác đ c p v n hay đ uề ế ủ ầ ế ể ấ ố ầ t cho doanh nghi p nhà n c, gây thói chây ỳ l i các doanh nghi pư ệ ướ ỷ ạ ở ệ nhà n c gây th t thoát lãng phí kém hi u qu .ướ ấ ệ ả 3.2.4. Hoàn thi n c ch đ nh giá doanh nghi p nhà n c ệ ơ ế ị ệ ướ Cho phép áp d ng nhi u ph ng pháp xác đ nh giá tr doanh nghi pụ ề ươ ị ị ệ đ c ph n hoá, đ ng th i quy đ nh t ch c xác đ nh giá tr doanh nghi pể ổ ầ ồ ờ ị ổ ứ ị ị ệ c ph n hoá nh c quan có th m quy n quy t đ nh c ph n hoá doanhổ ầ ư ơ ẩ ề ế ị ổ ầ nghi p s ch đ nh ng i đ i di n làm ch t ch h i đ ng, c quan tài chínhệ ẽ ỉ ị ườ ạ ệ ủ ị ộ ồ ơ (cung c p) c ng i đ i di n làm ch t ch h i đ ng; ho c l a ch n công tyấ ử ườ ạ ệ ủ ị ộ ồ ặ ự ọ ki m toán và t ch c kinh t có ch c năng đ nh giá.ể ổ ứ ế ứ ị Giá tr quy n s đ ng đ t đ c tính vào giá tr doanh nghi p đ i v iị ề ử ụ ấ ượ ị ệ ố ớ di n tích đ t nhà n c giao cho doanh nghi p đ kinh doanh nhà và hệ ấ ướ ệ ể ạ t ng ; doanh nghi p nhà n c c ph n hoá đ c h ng các quy n s d ngầ ệ ướ ổ ầ ượ ưở ề ử ụ đ t theo quy đ nh c a lu t đ t đai.ấ ị ủ ậ ấ Xác đ nh l i th kinh doanh c a doanh nghi p nhà n c c ph n hoáị ợ ế ủ ệ ướ ổ ầ đ c so v i lãi su t c a trái phi u chính ph kỳ h n 10 năm th i đi mượ ớ ấ ủ ế ủ ạ ở ờ ể g n nh t. Cho phép tính giá tr th ng hi u vào giá tr doanh nghi p, n u rõầ ấ ị ươ ệ ị ệ ế ràng thì đ c th tr ng ch p nh n.ượ ị ườ ấ ậ - 47 - K t qu xác đ nh giá tr doanh nghi p là c s xác đ nh m c giá sànế ả ị ị ệ ơ ở ị ứ đ t ch c bán c ph n cho các đ i t ng bên ngoài doanh nghi p .ể ổ ứ ổ ầ ố ượ ệ Toàn b giá tr doanh nghi p nhà n c đ c ph n hoá do b tr ngộ ị ệ ướ ể ổ ầ ộ ưở các b , ch t ch UBND t nh thành ph quy t đ nh, tr tr ng h p giá trộ ủ ị ỉ ố ế ị ừ ườ ợ ị doanh nghi p th c t nh h n so v i trên s sách k toán c a doanh nghi pệ ự ế ỏ ơ ớ ổ ế ủ ệ t 500 tri u đ ng tr lên, thì c n ph i tho thu n b ng văn b n c a b tàiừ ệ ồ ở ầ ả ả ậ ằ ả ủ ộ chính. Cách xác đ nh giá tr doanh nghi p cũng có nhi u quy đ nh thoángị ị ệ ề ị h n, v i đi u kho n cho áp d ng nhi u ph ng pháp khác nhau đ xácơ ớ ề ả ụ ề ươ ể đ nh giá tr và có th thuê các công ty ki m toán ho c các t ch c kinh t cóị ị ể ể ặ ổ ứ ế ch c năng đ đ nh giá doanh nghi p. Giá tr đ c xác đ nh này dùng đ bánứ ể ị ệ ị ượ ị ể c ph n cho ng i lao đ ng, còn đ i v i c ph n bán ra ngoài (đ c quyổ ầ ườ ộ ố ớ ổ ầ ượ đ nh ph i bán ra ngoài t i thi u 30%) thì đó ch là "giá sàn" đ làm c sị ả ố ể ỉ ể ơ ở bán đ u giá. Vi c bán đ u giá này đ c quy đ nh th c hi n thông qua cácấ ệ ấ ượ ị ự ệ t ch c tài chính trung gian. Cách làm nh v y nh m m c đích đ a giá bánổ ứ ư ậ ằ ụ ư doanh nghi p sát h n v i giá tr th t, h n ch nh ng ph n ánh đ nh giáệ ơ ớ ị ậ ạ ế ữ ả ị doanh nghi p th p, gây th t thoát tài s n nhà n c.ệ ấ ấ ả ướ Giá tr th c t c a doanh nghi p là giá tr toàn b tài s n hi n có c aị ự ế ủ ệ ị ộ ả ệ ủ doanh nghi p t i th i đi m c ph n hoá có tính đ n kh năng sinh l i c aệ ạ ờ ể ổ ầ ế ả ờ ủ doanh nghi p mà ng i mua, ng i bán c ph n đ u ch p nh n đ c. Giáệ ườ ườ ổ ầ ề ấ ậ ượ tr th c t ph n v n nhà n c t i doanh nghi p là giá tr th c t c a doanhị ự ế ầ ố ướ ạ ệ ị ự ế ủ nghi p sau khi dã tr các kho n n ph i tr và s d Qu khen th ng,ệ ừ ả ợ ả ả ố ự ỹ ưở qu phúc l i.ỹ ợ Giá tr tài s n c a doanh nghi p còn ph thu c vào ch t l ng tàiị ả ủ ệ ụ ộ ấ ượ s n, giá tr quy n s d ng đ t, giá tr l i th kinh doanh c a doanh nghi p.ả ị ề ử ụ ấ ị ợ ế ủ ệ Ch t l ng tài s n c a doanh nghi p căn c vào kh năng b o đ m an toànấ ượ ả ủ ệ ứ ả ả ả trong v n hành và s d ng tài s n; b o đ m ch t l ng s n ph m và môiậ ử ụ ả ả ả ấ ượ ả ẩ tr ng. Giá tr quy n s d ng đ t, tr c m t v n áp d ng chính sách thuêườ ị ề ử ụ ấ ướ ắ ẫ ụ - 48 - đ t và giao đ t theo quy đ nh hi n hành. y ban nhân dân t nh, thành phấ ấ ị ệ Ủ ỉ ố tính l i giá thuê đ t nh ng v trí thu n l i đ áp d ng chung cho m i lo iạ ấ ở ữ ị ậ ợ ể ụ ọ ạ hình doanh nghi p. Đ i v i di n tích đ t Nhà n c giao cho doanh nghi pệ ố ớ ệ ấ ướ ệ đ kinh doanh nhà và h t ng thì ph i tính giá tr quy n s d ng đ t vàoể ạ ầ ả ị ề ử ụ ấ giá tr doanh nghi p c ph n hoá. Giá tr l i th kinh doanh c a doanhị ệ ổ ầ ị ợ ế ủ nghi p đ c xác đ nh trên c s t su t l i nhu n sau thu thu nh p doanhệ ượ ị ơ ở ỷ ấ ợ ậ ế ậ nghi p trên v n nhà n c t i doanh nghi p bình quân trong 3 năm li n kệ ố ướ ạ ệ ề ề tr c khi c ph n hoá so v i lãi su t c a trái phi u Chính ph kỳ h n 10ướ ổ ầ ớ ấ ủ ế ủ ạ năm th i đi m g n nh t nhân v i giá tr ph n v n nhà n c t i doanhở ờ ể ầ ấ ớ ị ầ ố ướ ạ nghi p t i th i đi m đ nh giá. N u doanh nghi p có giá tr th ng hi uệ ạ ờ ể ị ế ệ ị ươ ệ đ c th tr ng ch p nh n thì xác đ nh căn c vào th tr ng.ượ ị ườ ấ ậ ị ứ ị ườ K t qu xác đ nh giá tr doanh nghi p là c s đ xác đ nh c c u cế ả ị ị ệ ơ ở ể ị ơ ấ ổ ph n bán l n đ u, th c hi n chính sách đ i v i ng i lao đ ng trong doanhầ ầ ầ ự ệ ố ớ ườ ộ nghi p, ng i s n xu t và cung c p nguyên li u, xác đ nh m c giá "sàn"ệ ườ ả ấ ấ ệ ị ứ đ t ch c bán c ph n cho các đ i t ng bên ngoài doanh nghi p. Giá trể ổ ứ ổ ầ ố ượ ệ ị doanh nghi p ch đ c c quan có th m quy n đi u ch nh l i trong tr ngệ ỉ ượ ơ ẩ ề ề ỉ ạ ườ h p doanh nghi p có khó khăn trong vi c bán c ph n và trong tr ng h pợ ệ ệ ổ ầ ườ ợ xác đ nh l i giá tr doanh nghi p t th i đi m đ nh giá đ n th i đi m doanhị ạ ị ệ ừ ờ ể ị ế ờ ể nghi p chính th c chuy n thành công ty c ph n.ệ ứ ể ổ ầ Tr c khi xác đ nh giá tr doanh nghi p c n ph i x lý tài s n thuê,ướ ị ị ệ ầ ả ử ả m n, góp v n liên doanh, liên k t, tài s n không c n dùng, tài s n đ cượ ố ế ả ầ ả ượ đ u t b ng Qu khen th ng, Qu phúc l i.ầ ư ằ ỹ ưở ỹ ợ 3.2.5. C n có c ch phân b và t ch c bán c phi u h p lý h n.ầ ơ ế ổ ổ ứ ổ ế ợ ơ 3.2.5.1. C ch phân b vi c bán c phi uơ ế ổ ệ ổ ế Không h n ch s l ng c ph n đ c mua l n đ u t i các doanhạ ế ố ượ ổ ầ ượ ầ ầ ạ nghi p nhà n c c ph n hoá đ i v i nhà đ u t trong n c (tr tr ngệ ướ ổ ầ ố ớ ầ ư ướ ừ ườ h p doanh nghi p thu c di n nhà n c gi c ph n chi ph i, c ph n đ cợ ệ ộ ệ ướ ữ ổ ầ ố ổ ầ ặ bi t). C n quy đ nh các đi u ki n đ xác đ nh c đông sáng l p c a doanhệ ầ ị ề ệ ể ị ổ ậ ủ - 49 - nghi p c ph n hoá là: C đông sáng l p trong doanh nghi p nhà n c cệ ổ ầ ổ ậ ệ ướ ổ ph n hoá ph i tho mãn các đi u ki n tham gia thông qua đi u l l n đ uầ ả ả ề ệ ề ệ ầ ầ c a công ty c ph n; cùng nhau n m gi ít nh t m t s l ng c ph nủ ổ ầ ắ ữ ấ ộ ố ượ ổ ầ đ c quy n chào bán; s h u s l ng c ph n đ m b o m c t i thi uượ ề ở ữ ố ượ ổ ầ ả ả ứ ố ể c a c đông sáng l p do đ i h i đ ng c đông quy t đ nh và ghi vào đi uủ ổ ậ ạ ộ ồ ổ ế ị ề l công ty. ệ C c u c ph n l n đ u c a doanh nghi p nhà n c c ph n hoáơ ấ ổ ầ ầ ầ ủ ệ ướ ổ ầ đ c dành đ bán theo giá u đãi (gi m giá 30% trên 100.000 đ ng m nhượ ể ư ả ồ ệ giá ban đ u c a m t c ph n) cho ng i lao đ ng trong doanh nghi p, choầ ủ ộ ổ ầ ườ ộ ệ ng i s n xu t và cung c p nguyên li u nh ng doanh nghi p ch bi nườ ả ấ ấ ệ ở ữ ệ ế ế hàng nông lâm thu s n; ngoài ra, ph i theo m t th t u tiên khi bán cỷ ả ả ộ ứ ự ư ổ ph n là:ầ - Nhà n c, n u v n ti p t c n m gi c ph n.ướ ế ẫ ế ụ ắ ữ ổ ầ - Ng i lao đ ng trong doanh nghi p đ c mua theo giá u đãi.ườ ộ ệ ượ ư - Ng i s n xu t và cung c p nguyên li u cho doanh nghi p, đ cườ ả ấ ấ ệ ệ ượ phép mua theo giá u đãi.ư - M i ng i, đ c mua s c ph n còn l i, nh ng ph i dành t iọ ườ ượ ố ổ ầ ạ ư ả ố thi u 30% đ bán ra ngoài doanh nghi p, trong đó u tiên cho các nhà đ uể ể ệ ư ầ t ti m năng. ư ề Cán b qu n lý t i doanh nghi p nhà n c, t phó phòng nghi p vộ ả ạ ệ ướ ừ ệ ụ tr lên không b kh ng ch m c mua c ph n theo giá u đãi bình quânở ị ố ế ứ ổ ầ ư trong doanh nghi p. Ng i lao đ ng trong doanh nghi p nhà n c c ph nệ ườ ộ ệ ướ ổ ầ hoá đ u có quy n và nghĩa v nh nhau d a theo s năm tháng th c t làmề ề ụ ư ự ố ự ế vi c t i khu v c nhà n c tr c khi c ph n hoá. Tuy nhiên đi u này c nệ ạ ự ướ ướ ổ ầ ề ầ ph i đ c kh ng đ nh l i, vì doanh nghi p nhà n c đ c c ph n hoáả ượ ẳ ị ạ ệ ướ ượ ổ ầ v n ph i ch u s chi ph i c a đi u 1 pháp l nh ch ng tham nhũng.ẫ ả ị ự ố ủ ề ệ ố Theo quy đ nh thì vi c mua c ph n l n đ u t i các doanh nghi p cị ệ ổ ầ ầ ầ ạ ệ ổ ph n hoá đ c kh ng ch nh sau:ầ ượ ố ế ư - 50 - - Lo i doanh nghi p mà Nhà n c n m gi c ph n chi ph i, c ph nạ ệ ướ ắ ữ ổ ầ ố ổ ầ đ c bi t thì m i pháp nhân đ c mua không quá 10%, m i cá nhân đ cặ ệ ỗ ượ ỗ ượ mua không quá 5% t ng s c ph n c a doanh nghi p. ổ ố ổ ầ ủ ệ - Lo i doanh nghi p mà Nhà n c không tham gia c ph n thì khôngạ ệ ướ ổ ầ h n ch s l ng c ph n c a m i pháp nhân và cá nhân nh ng ph i b oạ ế ố ượ ổ ầ ủ ỗ ư ả ả đ m s c đông t i thi u theo Lu t doanh nghi pả ố ổ ố ể ậ ệ Vi c kh ng ch nh trên còn quá ch t ch , c ng nh c, đã h n chệ ố ế ư ặ ẽ ứ ắ ạ ế nh ng nhà đ u t mu n mua s l ng c ph n l n đ đ c tham gia qu nữ ầ ư ố ố ượ ổ ầ ớ ể ượ ả lý công ty, mà nh ng nhà đ u t lo i này th ng mong mu n thay đ i h nữ ầ ư ạ ườ ố ổ ẳ ph ng pháp qu n lý c a công ty. Do đó, th ng d n t i hi n t ng ng iươ ả ủ ườ ẫ ớ ệ ượ ườ đ c quy n mua thì không có đ ti n còn ng i có đ ti n mu n mua thìượ ề ủ ề ườ ủ ề ố l i không đ c mua. Chính đi u này đã làm cho doanh nghi p khó có thạ ượ ề ệ ể thu hút đ c v n t nhi u ngu n khác nhau, đ ti n hành m r ng s nượ ố ừ ề ồ ể ế ở ộ ả xu t kinh doanh thu l i nhu n. Các nhà đ u t ti m năng ch có th s h uấ ợ ậ ầ ư ề ỉ ể ở ữ đ c t i đa 30% s c phi u nên không th ti n hành m r ng doanhượ ố ố ổ ế ể ế ở ộ nghi p theo h ng kinh doanh s n xu t nh ng m t hàng có l i nhu n caoệ ướ ả ấ ữ ặ ợ ậ đ c. Chính vì th vi c kh ng ch s l ng ch có 30% s c phi u đ cượ ế ệ ố ế ố ượ ỉ ố ổ ế ượ phép bán ra ngoài doanh nghi p s là h n ch r t l n nên chăng t l này làệ ẽ ạ ế ấ ớ ỷ ệ 50% thì c đông bên ngoài doanh nghi p n u có ti n thì có th n m quy nổ ệ ế ề ể ắ ề quy t đ nh nh ng v n đ quan tr ng trong doanh nghi p c ph n hoá thìế ị ữ ấ ề ọ ệ ổ ầ h p lý h nợ ơ Trong nh ng tr ng h p nh t đ nh, c ch trên đã có nh ng nhữ ườ ợ ấ ị ơ ế ữ ả h ng không t t đ n ti n trình bán c ph n cũng nh ti n trình c ph nưở ố ế ế ổ ầ ư ế ổ ầ hoá doanh nghi p nói chung; đ ng th i còn là m t trong nh ng nguyên nhânệ ồ ờ ộ ữ gây nh h ng cho vi c th c hi n các m c tiêu: huy đ ng v n và thay đ iả ưở ệ ự ệ ụ ộ ố ổ ph ng th c qu n lý c a ch ng trình c ph n hoá doanh nghi p Nhàươ ứ ả ủ ươ ổ ầ ệ n c.ướ - 51 - 3.2.5.2. T ch c bán c phi uổ ứ ổ ế C ph n đ c bán công khai t i doanh nghi p nhà n c c ph nổ ầ ượ ạ ệ ướ ổ ầ hoá, ho c t i các t ch c tài chính trung gian theo c c u c ph n l n đ uặ ạ ổ ứ ơ ấ ổ ầ ầ ầ đã đ c c quan có th m quy n phê duy t trong ph ng án c ph n hoá vàượ ơ ẩ ề ệ ươ ổ ầ s đ c th c hi n theo ph ng th c bán đ u giá .ẽ ượ ự ệ ươ ứ ấ Vi c bán c ph n t i các doanh nghi p này tr c h t s đ c ti nệ ổ ầ ạ ệ ướ ế ẽ ượ ế hành bán cho c đông trong doanh nghi p, theo các quy đ nh c a nhà n cổ ệ ị ủ ướ cho các đ i t ng khác nhau đó. S c phi u còn l i ít nh t 30% m i đ cố ượ ố ổ ế ạ ấ ớ ượ bán ra ngoài cho các c đông khác theo hình th c công khai t i doanhổ ứ ạ nghi p hay trên th tr ng thông qua t ch c tài chính trung gian. Trongệ ị ườ ổ ứ tr ng h p doanh nghi p phát hành thêm c phi u thì n p b n gi i trình vườ ợ ệ ổ ế ộ ả ả ề nhu c u m r ng doanh nghi p đã đ c thông qua t i đ i h i đ ng cầ ở ộ ệ ượ ạ ạ ộ ồ ổ đông c a công ty, r i m i đ c phép phát hành c phi u ra bên ngoài vàủ ồ ớ ượ ổ ế đ c đ nh giá theo giá th tr ng.ượ ị ị ườ Doanh nghi p nhà n c c ph n hoá có tình hình tài chính phù h pệ ướ ổ ầ ợ v i đi u ki n niêm y t trên th tr ng ch ng khoán, thì ph ng án bán cớ ề ệ ế ị ườ ứ ươ ổ ph n ra bên ngoài ph i đ m b o các đi u ki n đ đ c niêm y t trên thầ ả ả ả ề ệ ể ượ ế ị tr ng ch ng khoán, sau khi chuy n thành công ty c ph n.ườ ứ ể ổ ầ Ti n thu t bán c ph n thu c v n nhà n c t i các doanh nghi pề ừ ổ ầ ộ ố ướ ạ ệ thành viên c a t ng công ty nhà n c (không phân bi t t ng công ty 90 hayủ ổ ướ ệ ổ t ng công ty 91) s đ c chuy n v qu h tr s p x p và c ph n hoáổ ẽ ượ ể ề ỹ ỗ ợ ắ ế ổ ầ t ng công ty nhà n c.ổ ướ Ti n thu t bán ph n v n nhà n c t i doanh nghi p nhà n c cề ừ ầ ố ướ ạ ệ ướ ổ ph n hoá đ c s d ng đ h tr doanh nghi p thanh toán tr c p choầ ượ ử ụ ể ỗ ợ ệ ợ ấ ng i lao đ ng thôi vi c m t vi c t i th i đi m c ph n hoá ho c sau khiườ ộ ệ ấ ệ ạ ờ ể ổ ầ ặ ng i lao đ ng chuy n sang làm vi c t i công ty c ph n ườ ộ ể ệ ạ ổ ầ - 52 - Ti n thu t bán ph n v n nhà n c t i doanh nghi p nhà n c cề ừ ầ ố ướ ạ ệ ướ ổ ph n hoá nên đ c s d ng đ h tr doanh nghi p có khó khăn v khầ ượ ử ụ ể ỗ ợ ệ ề ả năng thanh toán và đ x lý các kho n n quá h n, n b o hi m xã h i.ể ử ả ợ ạ ợ ả ể ộ 3.2.6. G n s phát tri n th tr ng ch ng khoán v i c ph n hoáắ ự ể ị ườ ứ ớ ổ ầ doanh nghi p nhà n c.ệ ướ Mu n có thêm hàng hoá cho th tr ng ch ng khoán, theo nhi uố ị ườ ứ ề chuyên gia ph i đ y m nh ti n trình c ph n hoá các doanh nghi p và đ aả ẩ ạ ế ổ ầ ệ ư nhanh các doanh nghi p này lên sàn giao d ch. Có nhi u nguyên nhân d nệ ị ề ẫ đ n vi c các doanh nghi p h i đ đi u ki n nh ng không tham gia thế ệ ệ ộ ủ ề ệ ư ị tr ng ch ng khoán, nhà n c có u đãi v thu và phí nh ng các công tyườ ứ ướ ư ề ế ư e ng i ki m toán, công b thông tin và ch cho th tr ng ch ng khoánạ ể ố ờ ị ườ ứ ho t đ ng r i m i niêm y t, m t s công ty mu n niêm y t nh ng vì h nạ ộ ồ ớ ế ộ ố ố ế ư ạ ch v quy n chuy n nh ng c phi u do đi u l công ty quy đ nh.ế ề ề ể ượ ổ ế ề ệ ị Vì th c n có c ch chính sách thông thoáng h n cho doanh nghi pế ầ ơ ế ơ ệ khi tham gia th tr ng ch ng khoán đ th tr ng ch ng khoán là m c tiêuị ườ ứ ể ị ườ ứ ụ h ng t i c a các doanh nghi p khi ti n hành c ph n hoá, nh m thu hútướ ớ ủ ệ ế ổ ầ ằ v n đ u t thông qua th tr ng ch ng khoán, và c n t o d ng quy chố ầ ư ị ườ ứ ầ ạ ự ế th ng nh t cho các công ty khi mu n tham gia vào th tr ng ch ng khoánố ấ ố ị ườ ứ đ c d dàng h n, không c n ti n hành các th t c r m rà. Xây d ng thượ ễ ơ ầ ế ủ ụ ườ ự ị tr ng ch ng khoán phát tri n đ th tr ng ch ng khoán là kênh thu hútườ ứ ể ể ị ườ ứ v n h u hi u cho các doanh nghi p, trong tr ng h p mu n m r ng s nố ữ ệ ệ ườ ợ ố ở ộ ả xu t kinh doanh.ấ - 53 - K T LU NẾ Ậ T th c t cho th y ch tr ng c a Đ ng và nhà n c ta v cừ ự ế ấ ủ ươ ủ ả ướ ề ổ ph n hoá là hoàn toàn đúng đ n. C ph n hoá mang l i hi u qu kinh tầ ắ ổ ầ ạ ệ ả ế cao góp ph n hoàn thi n c ch th tr ng, huy đ ng v n d dàng, thu hútầ ệ ơ ế ị ườ ộ ố ễ đ c nhi u nhà đ u t và ti t ki m c a dân c , có kh năng m r ng quyượ ề ầ ư ế ệ ủ ư ả ở ộ mô nhanh; t o đi u ki n ra đ i th tr ng ch ng khoán, t p h p nhi u l uạ ề ệ ờ ị ườ ứ ậ ợ ề ư l ng khác nhau vào ho t đ ng chung nh ng v n tôn tr ng quy n s h uượ ạ ộ ư ẫ ọ ề ở ữ riêng đ c v quy n và l i ích c a c đông theo v n. Đ c bi t là ng iủ ả ề ề ợ ủ ổ ố ặ ệ ườ lao đ ng, là cách đ h tham gia vào công ty ch không ph i là h làm thuêộ ể ọ ứ ả ọ nên tăng trách nhi m c a h đ i v i công vi c...ệ ủ ọ ố ớ ệ Góp ph n quan tr ng cho s thành công trong ch tr ng c ph nầ ọ ự ủ ươ ổ ầ hoá doanh nghi p nhà n c c a c n c, Hà N i là m t trong nh ng đ aệ ướ ủ ả ướ ộ ộ ữ ị ph ng d n đ u v doanh nghi p nhà n c đ c c ph n hoá. Tuy ti nươ ẫ ầ ề ệ ướ ượ ổ ầ ế trình c ph n hoá doanh nghi p nhà n c Hà N i còn nhi u khó khănổ ầ ệ ướ ở ộ ề nh ng nhìn chung v i s n l c l n c a U ban nhân dân thành ph cũngư ớ ự ỗ ự ớ ủ ỷ ố nh các chính sách đúng đ n và h p lý c a Chính ph , Thành ph đã t ngư ắ ợ ủ ủ ố ừ b c th c hi n công tác c ph n hoá có hi u qu .ướ ự ệ ổ ầ ệ ả Tuy nhiên đ thúc đ y tăng tr ng kinh t b n v ng chúng ta c nể ẩ ưở ế ề ữ ầ tích c c h n n a trong ti n trình c ph n hoá v chính sách cũng nh côngự ơ ữ ế ổ ầ ề ư tác qu n lý. Có v y m i đáp ng đ c đòi h i nh ng quy lu t kh t khe c aả ậ ớ ứ ượ ỏ ữ ậ ắ ủ n n kinh t th tr ng và h i nh p n n kinh t c a Vi t Nam v i th gi i.ề ế ị ườ ộ ậ ề ế ủ ệ ớ ế ớ - 54 - TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 1. Báo đ u t ch ng khoán s 26 – 92/2002ầ ư ứ ố 2. Ban đ i m i qu n lý doanh nghi p trung ngổ ớ ả ệ ươ 3. Công báo chính ph 7/1998 - 6/2003ủ 4. Di n đàn doanh nghi p s 15 - 17, 23 – 28/2003ễ ệ ố 5. Gi i pháp kh c ph c và h tr các doanh nghi p nhà n c CPH.ả ắ ụ ỗ ợ ệ ướ 6. M t s t li u c a ban chính sách t ng h p - c c TCDNộ ố ư ệ ủ ổ ợ ụ 7. Tìm hi u lu t kinh t , NXB Th ng kê 11/1995ể ậ ế ố 8. T p chí CN s 14, 8/1999 - 5/2001, 7/2002, 5/2004ạ ố 9. Th i báo kinh t Vi t Nam 7/1998 - 6/ 2003ờ ế ệ 10.U ban ch ng khoán nhà n cỷ ứ ướ 11.Vietnam economics 12.Vietnam net 13.Vietnam news 14.Vnexpreess - 55 -