Internship report

Nha Trang University General Sciences Faculty Major English Department INTERNSHIP REPORT Name: Lê Thị Thanh Thùy Class: 47 TAPD Code: 47137071 At: Khanh Hoa Radio and Television Station Internship Period: Feb 9th 2009 to Mar 7th 2009 Nha Trang, March, 2009 PREFACE An internship is a pre_professional work that provides students with the opportunity to gain experience in a particular area field. It also supplements academic classes and, in some areas, earns college credits. As students, we need to use the things we have learned in school and put it in practice. This is also a good chance for us to get to know our future jobs and to try our strengths. It was my good luck to take my internship at Satellite Crew, Program Production Centre, Khanh Hoa Radio and Television Station, a prestigious place that gave me many advantages. The purpose of this report is to explain what I did and learned during my internship period. The report focuses primarily on the working environment, my job and benefits that I get. I also enclosed with my translated materials that I had done. ACKNOWLEDGEMENTS I want express my great attitude to Ms. Hong and Ms. Vinh who helped me to contact to Khanh Hoa Radio and Television Station. Their guidance has contributed to my success in the internship. I wish to thank those at Khanh Hoa Radio and Television Station, especially the Program Production Centre where I had taken my internship. I also wish to thank those working at Satellite Crew, Program Production Centre for their assists, hospitality, and friendliness. In particular, I wish to give my special thanks to Ms. Huong, Ms. Lan and Ms. Hanh for their instructions and counsels on my translated texts. Last, I wish to thank Hao, Tra, Uyen. They are my fellows who were always beside me, gave me many good advises and encouragements during that time so that I could overcome all the obstacles and finished my internship. TABLE OF CONTENTS Chapter 1: Khanh Hoa Radio and Television Station……………………………5 General information Structure Activities Achievements Chapter 2: Program Production Centre…………………………………………...7 Structure Strengths and Challenge Chapter 3: My job description……………………………………………………9 International News Nature and Science Chapter 4: Internship Summary………………………………………………….11 Good practice Short comings Future orientation Chapter 5: Evaluations……………………………………………………………13 Self-evaluation Supervisor’s evaluation APPENDIX Chapter 1: KHANH HOA RADIO AND TELEVISION STATION General information: Address: 70 Tran Phu Street, Nha Trang City, Khanh Hoa Province Proprietor: The People Committee of Khanh Hoa Province Established: January 1st, 1995 Director: Ho Hong Son Deputy Director: Nguyen Huu Sau Structure: Including 2 blocs: Administrative Bloc: -Director Board -Official Organizing Chamber -Financial Plan Office b. Content Bloc: -Literature and Arts Office -Current Events Office -Program Production Centre -Editorial Secretary Office -Technique Office -Advertisement and Service Office Activities: -Making programs and broadcast them on TV and radio in Khanh Hoa province. -Organizing art and cultural activities for local people in the community. -Organizing some of the national and international programs. 4. Achievements: Khanh Hoa Radio and Television Station has maintained and increased the broadcasting time of local programs. Recently, it continues improving programs’ quality, form and content. Besides, they pay attention to modernize equipments that contributes to enhance the rate of working progress. Many of its programs have reflected most of controlversially hot issues in our society. At the same time, they do not forget to propagandize the government’s policies as well as the good way of living for the local residents. They also take care of the local people’s life by doing many charitable programs to help the poor to have a better life. In the year of 2003, Khanh Hoa Radio and Television Station was recognized as the leading one among the Radio and Television Stations in Coastal Middle of Viet Nam. It was the host of 2001’s and 2008’s National Television Festivals which were considered two of the most successful ones. The 2009 International Television Film Fair was organized here. It attracted public cares and many experts in this field. This was a chance for contact and cooperation between Television Stations and units specializing in film supply. Chapter 2: PROGRAM PRODUCTION CENTRE Director: Vo Quoc Thanh Deputy Director: Tran Chan Uy Deputy Director: Nguyen Chi Hoai 1. Structure: 5 crews: 1.1. Editorial Crew: Its commander is Mr. Tran Chan Uy. This crew undertakes news report and other programs. Their jobs are to edit, rectify and censor programs done by other departments. 1.2. Displaying Crew: Nguyen Minh Duc is the commander. People who work here often go outside to film. 1.3. Technique Crew: The commander is Nguyen Hai Dang. 1.4. Accounting Crew: Its commander is Dang Thi My Hong. 1.5. Satellite Crew: It is commanded by Thi Thi Ngoc Phuong. I had taken my internship here. Being a section of Program Production Centre, its duty is to exploit programs including: International News, Animal Planet, National Geographic, sports, cartoons, circus, Nature and Science. They exploit these programs from International Satellite. People who work here are all female translators. They record programs on Satellite then watch and translate them from English, French, Chinese, and Russian into Vietnamese. Each translator has their own working desk with a television, a video player and a head phones. Some translators who do the International News have computers connected with the Internet. In this section, it is normal to ask the other more experienced colleagues for help. They often help each other to finish their works. This shows their solidarity in working. 2. Strengths and challenge: 2.1 Strengths: It has a personnel staff with capacity, experience, enthusiasm and passion in their jobs. They are all hard working and many of them even go to work on their days of rest. People working here often take some training courses so that they can update the knowledge in their fields that ensures effectiveness in working. The station always makes favorable conditions and provides sufficient modern equipments for workers in the section. 2.2 Challenge: The number of programs that they can exploit from the international satellite is limited because of program copyrights. The expense of buying these programs is so high and they cannot afford. It will be more difficult for them in the future when the number of programs having copyrights is increasing. Chapter 3: MY JOB DESCRIPTION When I took the internship there, I did two kinds of programs: International News: How an International News program is made: Each program includes from nine to ten pieces of news. International News programs are broadcasted two times a day. One is at 10.50 am and another is at 8 pm. The translators must go to the office early in the morning then watch and record news on ABC, BBC or CNN channels. Next, they will choose the typical news among a day and translate them into Vietnamese. After that, the translators will type then print the news out. The translated news will go to the Editorial Crew. People working in this crew will edit the news. Then Mr. Tran Chan Uy, the Deputy Director of the Program Production Centre and the commander of this crew, signs his name on the translated text. Mr. Ho Hong Son also gives his signature on it. Last, the translated text and the recorded video will go to the Technique Crew. The program is completed here before it is broadcasted on TV. My work: I had worked as a translator though the news video is already recorded. I had done four pieces of news: three from BBC channel and one from ABC channel. The news in the video were rather long, I didn’t have to translate all the information but just the important ones so that viewers could catch the main things that we want to convey through the news. ٭My problem: The speakers often delivered the news very fast; I sometimes even didn’t understand what they said. At that time, I needed to watch it again and again. Because they spoke so fast so I was not sure that the information that I got was true or not. I had used the Internet to solve this kind of problem. I can check the accuracy of the information I heard by searching on the Internet. Nature and Science: I had done a program named “Wolf attacks” on Nature and Science. Doing this program took most of my time. Every day, I went to the office, put on my headphones, listened and wrote down every word that I heard until I got all. Then I translated it. When doing this kind of program, the translators’ duties are just like when they do the International News. The biggest difference here is that they have to listen and translate exactly every word, every sentence being said in the video. It is very difficult and it is also my problem. I had to listen sentence by sentence and listened for many times. There were several new words that I didn’t know. So I listened to them very carefully then I looked up in the dictionary to find out the new words. However, there were still some words that even I had listened for many times and I had looked up in the dictionary, I couldn’t find them. The last way I could do was to ask for my supervisor’s help. She will listen and help me find these words. She was more experienced and was familiar with these words; it would be easy for her to get it. Chapter 4: INTERNSHIP SUMMARY Good practice: I have obtained many benefits from my internship at Khanh Hoa Radio and Television Station. This was a good opportunity for me to gain experience in translation field. I had worked as a real translator and not just a student. I acquired many new skills and developed many already existing skills including translating skill, listening skill, and communicating skill. Of these skills, the most worth-saying is listening one. I had listened most of my time and I could listen as much as I can. So that I had improved my listening ability a lot. Besides, working in such full of updated news environment also helped me improve my knowledge. I could know most of the current events happened around the world during that time. In addition, it was a chance for me to get used to the working environment that I might be in the future. I could know how the work of a translator in such position is. Short comings: One thing that I feel regret is that the internship period was rather short so I could not try in other programs such as cartoons, sports, national geographic, circus which the other translators in this section could do. One disadvantage that I had to face was that I could not do my job without a video player. However, each translator have their own one, there was only one spare video player which the translator being on pass left for us. We had four people who took the internship at the same time there. So we had to share it and took advantage of the other translator days of rest to do our jobs. That was why the amount of programs I did was not much. Future orientation: In future, I will continue maintaining the improvement of the skills that I had got during my internship period. The main thing I should do is to continue to practice translating everyday. I will also practice listening through the tape or by watching cable TV. One thing that I should not forget is to read books and search information on the Internet to update information and to improve my knowledge as well. Chapter 5: EVALUATION Self-evaluation: During my internship period, I had worked very hard; I even went to the office on the weekend. I had taken many efforts to do my job and to solve problems generating unexpectedly. I also took much time to translate the program “Wolf attacks” carefully. Lastly, I feel satisfied with what I had done. Supervisor’s evaluation: APPENDIX I enclosed with the translated materials that I had done including “Wolf attacks” (Nature and Science Program) and four pieces of news in International News Program. 1. International News: 1.1 Máy bay rơi xuống sông Hudson Rạng sáng hôm qua theo giờ Hà Nội, máy bay Airbus A320 đã cất cánh từ sân bay La Guardina, bang New York đến Charlotte, bang Bắc Carolina, Mỹ. Chỉ sau khi cất cánh một phút, chiếc máy bay này đã “đáp” xuống sông Hudson. Nguyên nhân ban đầu được cho biết là do máy bay đã đâm phải một đàn ngỗng. Thông thường máy bay có thể tiếp tục hoạt động sau khi va chạm với chim nặng tối đa hai kilogram nhưng vì những chú ngỗng trên có trọng lượng quá lớn đã gây ra vụ tai nạn. Ngay sau khi máy bay rơi, những tàu chở khách và cảnh sát đã kịp thời tiếp ứng. Nhiều hành khách mặc áo cứu sinh chen chúc trên hai cánh máy bay với nước ngập đến mắc cá chân và thời tiết lạnh cóng để chờ giải cứu. Thật may mắn khi toàn bộ 155 hành khách cùng phi hành đoàn đều được an toàn, trong đó chỉ có một số người bị thương nhẹ. 1.2 Kho lương thực Liên Hợp Quốc bên trong dải Gaza chìm trong biển lửa Khu liên hợp chính của Liên Hiệp Quốc bên trong Dải Gaza chìm trong biển lửa sau đợt tấn công đạn pháo của Israel vào ngày hôm qua. Đây là trung tâm cứu trợ nhân đạo của Liên Hiệp Quốc, chuyên phân phát thực phẩm cho khoảng một triệu người tị nạn Palestine tại Dải Gaza. Lính cứu hoả đã nổ lực dập lửa nhằm cứu vớt phần nào lương thực trong kho. Bên cạnh đó, Liên Hiệp Quốc cũng đã liên hệ với quân đội Israel yêu cầu ngừng bắn để trấn áp ngọn lửa nhưng không thành công. Ngọn lửa đã nuốt chửng hàng tấn lương thực và hang cứu trợ. Tuy vậy, xe tăng của Israel vẫn đang tiếp tục tiến sâu hơn vào Dải Gaza. Cuộc chiến Israel phát động tại khu vực này kéo dài hơn nửa tháng nay và đã làm thiệt mạng hơn 1000 người. Trước tình hình đó, tổng thư kí Liên Hiệp Quốc ông Ban Ki-Moon đã bày tỏ phẫn nộ và lên án vụ tấn công này. Ông Ban Ki-Moon cho hay, phía Israel nói rằng đây là sai lầm nghiêm trọng của họ. 1.3 Hillary Clinton được phê chuẩn làm ngoại trưởng Mỹ Hôm qua, Uỷ Ban Đối Ngoại Thượng Viện Mỹ đã phê chuẩn bà Hillary Clinton, đệ nhất phu nhân cựu tổng thống Mỹ ông Bill Clinton làm ngoại trưởng mới dưới thời tổng thống mới đắc cử Barack Obama. Quyết định này vượt lên trở ngại về những rắc rối lien quan đến hoạt động từ thiện của ông Clinton. Với số phiếu ủng hộ áp đảo 16/1 cho thấy bà Hillary nhận được nhiều ủng hộ từ các thành viên trong Uỷ Ban Đối Ngoại Thượng Viện. Quyết định bổ nhiệm chính thức sẽ được ông Obama tuyên bố trong lễ nhận chức vào ngày 20 tháng 1 sắp tới. 1.4 Phát hiện khí mêtan trên sao Hoả Liệu sự sống có tồn tại trên sao Hỏa? Đây là một vấn đề gây nhiều tranh cải được đặt ra cho các nhà khoa học. Đáp án cho câu hỏi trên gần như sáng tỏ khi một số lượng lớn khí Metan được phát hiện ở hành tinh đỏ này. Có hai giả thiết được đặt ra cho việc xuất hiện khí trên. Thứ nhất về địa hoá học, đây la phản ứng đơn giản giữa các chất khoáng trong lòng núi lửa tác dụng với nước và giải phóng ra khí Metan. Giả thiết thứ hai được quan tâm nhiều hơn thuộc về sinh học, lien quan đến các vi khuẩn sống. Khí Metan có thể là chất thải hoặc là thực phẩm của các sinh vật này. Giáo sư Michio Kaku, đại học New York cho biết, ngày nay có lẽ sự sống đang tồn tại dưới lòng đất ở sao Hỏa. Trên Trái Đất, khí Metan là một trong những chất khí gây nên hiệu ứng nhà kính và dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu. Khí này có thể làm cho sao Hỏa trở thành một hành tinh nhiệt đới như ba tỷ năm trước đây. 2. Nature and Science: WOLF ATTACKS The attack took place early in 2008 in a county of Balikun, east of TianShan Mountain in Xinjiang. Visitors to herdsman’s house where the attack had occurred were shocked by what they saw, the body of calculus sheep lying around killed by wolves. On January 15th, 2008 we came to the place where the wolves attack had occurred. Balikun County is located east of the TianShan Mountain range where it’s very cold in winter. January is the coldest time on the year. The next day, Nature and Science drove to Kuisu Town, 30 km away from the county seat. It snowed the whole way but we eventually arrived then found TianRongHong, the correspondent who reported the wolf attack. TianRongHong; Public Secretary, Kuisu Town, Balikun County: “After learning a little more about what had happened, we set out with Mr.Li, the town head, and Mr.Ha, another town head in charge of animal husbandry. Around 9 o’clock, we arrived at the herdsman’s home. I was shocked by the sight that greeted me when I arrived. There were so many sheep that had been killed by wolves. I had never seen a real wolf before, although I had certainly heard about them.” As our request, Tian took us to the settlement of the herdsman in question. The place is over 20 km from the town seat. The heavy snow and the strong wind so it took us more than an hour to reach the village. “Let’s have a look”, TianRongHong. The home of HuSaYin, the herdsman who had been attacked by the wolves looked no difference than any other farm house, but upon entering the house, it would be easy to see that this was a home of a Kazak. Recalling the horrible night, it would be easy to see that HuSaYin still felt very much afraid. HuSaYin:”I saw 1 or 2 injured sheep could hardly stand up. They were bleeding from various wound and it seemed quite clear that they were victims of a wolf attack.” We tried to understand HuSaYin accented Chinese. What seemed clear though was that on November 10th, the herdsman drove the herds out and by midnight they decided to take a rest. Wolves are nocturnal animals. They could the herdsman completely by surprise. Liugou village is not the first place where wolves had attacked. HuSaYin’s herds were attacked by wolves at the wintry pasture on North Mount which is nearly 30 km away from the village. Not wound after the last wolf attack, HuSaYin moved down hill into the village. “HuSaYin, where do you stay for winter?” “Just in that mountain. Now there are wolves there and we dare not stay any longer. We moved away out of fear of them.” It’s hard to calculate how many wolves there are in the mountains. Some say there are about a dozen and some say over 20. Now the herdsmen often run into wolves in packs of 3 or 4. They typically attack the livestock. HaYiDo, a deputy head of Kuisu Town Government in charge of animal husbandry showed us a report on wolves attacks which indicated that in the months of November and December 2007 alone, livestock get the wintry pastures on the North Mount were attacked about a dozen times with 183 sheep being killed. According to incomplete statistics, during winter, nearly 1,000 domestic animals, large and small, were killed by the wolves. However, Balikun County is not the only place affected by wolves’ attacks. YuanGuoYing, President, Xinjiang Ecological Association: “There was an investigation done which shows that just in Wensu County; nearly 10,000 domestic animals have been killed by wolves.” It’s so surprising that just in 1 county; almost 10,000 live stocks had been killed by wolve in the winter. The frequent wolf attacks around Xinjiang indicate that there are quite a few wolves packs active in Xinjiang right now. From interviews, we also got to know a shocking fact: only 7 wolves took part in the attacks reported in Balikun County but they killed 97 sheep from which on can get a rough idea of how efficient they are. What is more appalling in such a killing spree is not the most serious. YuanGuoYing:”There are some statistics. Recently, a pack of wolves rushed into a herd and killed some 20 or 30 sheep. This is just normal. In 1 attack, 90 were killed, and in another, 190 killed.” According to folklore, wolves enjoy drinking blood and foreign legends, vampires are even depicted of having a wolf head. But this has not been scientifically verified. JiangRong, the author of Wolf Token believes that wolves are very intelligent animals. They hunt and kill more frequently in winter so to save food, for they know that food doesn’t go bad in the cold weather. This theory has yet though to be proven. YuanGuoYing:” They are unlike snow leopards or grizzly bears, which attack a herd but are content killing just 1 or 2 sheep and pulling them away.” Some other people even believe that because human beings has been continued with the extending pastures to raise more sheep that intruding on the habitats of the wolves. They are acting out of revenge. In the months of December and January, wolves’re going to heat. They flock together to form large groups. Only a few dominant male and female wolves can mate freely while most of the others don’t have the right to reproduce. Moreover, the snow seals the mountain passim and food is scarce so the livestocks on the pastures becom a natural choice for the wolves. YuanGuoYing:” It’s just their nature. Very strange indeed. They certainly pose a serious threat to animal husbandry.” No matter what the reasons, in the vast western wilderness, this winter has witnessed a more cruel disaster than simple extreme weather. During mid January, people are busy celebrating the ice and snow festival in Balikun County. The whole county seat becomes quiet and serene. Even in Xinjiang, it has been a long time since people last heard about wolves. PengXingLi, Former Head, Balikun Administrative Office of Cultural Relics: “Since the 1960’s, we have been hearing less and less about wolf attacks.” Why have the wolves extinct for nearly a half century suddenly reappeared in groups? MengYuQiang, Director, Hami Region Forestry Bureau: “I think the 1st reason is that the society now has a stronger desire to promote the protection of wild animals. Everyone is paying attention to it. The second reason is that we are stepping up protective measures for such animals. Our forestry police and laws enforcement teams have been severely cracking down on poaching.” As the predator at the upper end of the food chain, the wolves had no natural enemy in China Wild West except the grizzly bears and the snow leopards both have smaller in number now. In Xinjiang, there is even special some snow leopards we’ve never seen them. YuanGuoYing:” Since the 1980’s, there has been a state policy of confiscating personal weapons. The work has been so thorough that all shotguns and small-caliber rifles have virtually disappeared.” At the Balikun Public Security Bureau, the policemen showed us the guns and ammunitions the had collected over the past years. ChenXueJun, Captain, Public Security Corps, Balikun Public Security Bureau: “Since we implemented various violence-control measures and banned gun-collecting, we have been collecting heavy-caliber shotguns and this kind of tranquilizer guns used on breeding farms; there are also obsolete signal guns like these.” Among the firearms and ammunitions collected by Balikun Public Security Bureau, there’re even tranquilizer guns and signal guns. In China Western Regions, human are the last natural enemy of the wolves. Now with the closing place to protect the wolves, human are less effectively on armed and the wolves have nothing to fear. Winter is the season when food is hardest to combine. In the wiriness, hungry wolves’re scaring around in such afraid. The flock of sheep represents an easy target because they run so slowly and they’re not very quick quitted so the wolves have no hesitation in longing an attack. Early the next morning, Nature and Science drove to the scene of the attack by the wolves. Moring light bumped its way along winding mountain road. Our car drove this way of the mountain side and the right of the scene by noon. On the snow, there were traces left by the wolves and body parts of the dead sheep. “How many sheep were killed?” “Altogether 24.” “Were you present when the wolves attacked the sheep?” Tusubieke, Herdsman, Company III, Muye Village: “Yes, I was. I just couldn’t hold on. They got in… 3 of them, from 3 directions. I drove 1 out, but another got back in. A lot of sheep were wounded.” “Aren’t wolves afraid of humans?” “No, they are not. Even we were too tired to walk any longer. Ain’t nothing can be done about that.” Tusubieke had driven the sheep there just 1 week before. He’s never expected that 3 wolves which suddenly rushed the herd in broad day light. The wolves hit the sheep fall on rush, within moment 24 sheep laid dead in a pool of blood. WangHaiYu, Commander, Company III, Muye Village, No.1 Hongxing Pasture” “The loss is big. Almost all the dead sheep were females. Most were pregnant.” After the wolves attack, the herdsman skinned the 24 dead sheep to reduce their losses. Body parts of the dead sheep scattered all around. The heads of the dead sheep were piled up, some still with their eyes wide open. Tusubieke:” They are all female sheep with lambs. Then the loss is great. We can do nothing about it either. We hope our government leaders can give us some solutions, telling us what to do before a wolf attack. Now we can’t even graze safely. You can’t stop them. They are not afraid of human beings any more.” At the scene, Tusubieke kept grumbling telling us what the female sheep meant to the herdsman. One female sheep is equivalent to more than 2 since you have to include the future baby lambs to be born the next year and the year after. There is a proverb in the grassland, it goes something like this:” A you lives today, a herd will run tomorrow.” Another 5 km futher from the place of the wolf attack is the habitat of Tusubieke and his herd. It located at a small cold consisting of a small cabin for shepherd and a sheep pen surrounded by a low stone wall. For the 3 months in winter, Tusubieke and his herd will stay here. Thinking of the unfortunate experience, Tusubieke is very sad: “Now there are too many wolves. It’s difficult to take the sheep out of graze, and we suffer a lot from the wolf attacks. The loss has become bigger and bigger year after year. Nowadays, the wolves are so fierce. Now, many other herdsmen are not willing to take their sheep out to graze. We have no guns or weapons to stop the wolves from attacking our sheep. They are just too fierce.” Knowing the hardship of Tusubieke, the Hongxing Police station on the pasture set out the policeman to bring them double kicks- a kind of firecracker to keep the wolves away. BaHaGen, Policemen, Hongxing Police Station: “Wolf attacks are bad in our area. However, we are not allowed to kill them because they are state-level protected animals. We now use firecracker to drive them away; and the herdsmen have their own trandition of making dummies or set up bonfires to protect their herds.” A little while later, BaHaGen got to the hillock on the other side. They light the firecrackers to drive off the wolves. It said that wolves will stay away from the sound of guns and the smell of gunpowder. The wolf attack has left the herdsmen extremely busy this year. In the day, they dare not stay away from their herds. At night, they light fire or prop up dummies around the sheep pen to keep the wolves away. HuSaYin:” In the night, we stay up and in the day, we take the sheep out to graze. For the whole day, we do nothing but look after the sheep.” The herdsmen don’t have any weapons any more and the wolves are protected by laws. In the struggle with the wolves, the herdsmen’re although very cautious in every aspect arranged the passive position. Tiekai, Head, Muye Village, Kuisu Town: “The wolves have eaten our sheep. That’s it. But if we eat the wolves, it’s against the law. What should we do?” According to Hasatihan, a Kazak writer from Balikun County, in the past, the herdsmen would take a nap on the grassland when sleepy. When they woke up, none of their sheep would be missing.” MaKuan, Former Party Secretary, Saerqiaoke Township, Balikun County: “At the founding of the People’s Community, we have special Wolf Hunting Squads. There were 7 production corps in the Township, and each corps had one Wolf Hunting Squad.” But without wolves, all kinds of other problems were arriving. One after another. YuanGuoYing:” The wolf is a very important animal in the ecological system. As far as we know, it has some merit in controlling the number of herbivorous animals.” Without wolves, Mongolian gazelles, marmots and rats will reproduce very quickly. They will eat up the grass and the grassland will become desert. Hasatihan, Kasak writer:” If wolves go extinct, other animals, especially sheep, will get diseases. There’ll be more mentally retarded sheep as well. With wolves, domestic animals will not catch so many diseases.” YuanGuoYing:” Some old herdsmen even say that without wolves chasing the sheep, their meat (mutton) will not be as good.” Wolves can naturally improve the ecological system on the grasslands; the animals which are full preys to wolves are usually those old, weak, psyco-disabled. This is conducive to the prevention of genetic degeneration and weakening among animal groups. But for most herdsmen, they can’t see this logic. Spring comes again and the herdsmen are going search of the wolves’ lairs. They want to keep their numbers down by stealing the cubs. It’s clearly not an ideal solution but there would appear to be no easy way for human beings and wolves to live together. NHỮNG CUỘC TẤN CÔNG CỦA SÓI Cuộc tấn công này xảy ra vào đầu năm 2008 tại quận Balikun nằm về phía đông núi Thiên Sơn, thuộc Tân Cương, Trung Quốc. Đến ngôi nhà của người chủ đàn gia súc bị tấn công, mọi người đều sốc bởi cảnh tượng trước mắt, xác cừu bị sói cắn chết nằm la liệt khắp nơi. Ngày 15 tháng 1 năm 2008, chúng tôi đến nơi xảy ra vụ việc. Quận Balikun nằm ở phía đông dãy núi Thiên Sơn. Thời tiết nơi đây rất lạnh giá vào mùa đông, nhất là vào tháng 1. Ngày hôm sau, chúng tôi lái xe đến thị trấn Kuisu cách trụ sở quận 30 km. Tuyết rơi trên suốt chặn đường nhưng cuối cùng chúng tôi đã đến nơi và tìm thấy cô Thiên Dung Hồng, phóng viên đã tường thuật vụ tấn công của sói. Thiên Dung Hồng; Thư ký cộng đồng, thị trấn Kuisu, quận Balikun: “Sau khi tìm hiểu thêm về những gì đã xảy ra, chúng tôi đã sắp xếp với thị trưởng Lý và ông Cáp, một nhà lãnh đạo khác của thị trấn, những người phụ trách vấn đề quản lý động vật. Khoảng 9 giờ,chúng tôi đặt chân đến ngôi nhà của người chăn cừu. Lúc vừa đến,tôi đã bị sốc bởi cảnh tượng chào đón trước mắt. Có rất nhiều cừu đã bị sói cắn chết. Trước đây, tôi chưa được tận mắt nhìn thấy một con sói nào mặc dù tôi đã được nghe kể về chúng.” Theo yêu cầu của chúng tôi, cô Thiên dẫn đoàn đến nơi người chủ ấy định cư trong sự nghi ngờ. Nơi này cách trụ sở thị trấn 20 km. Tuyết rơi dày đặc, gió thổi mạnh làm chúng tôi phải mất hơn một tiếng đồng hồ mới đến được ngôi làng. “Chúng ta vào trong xem nào!”, Thiên Dung Hồng. Ngôi nhà của người chủ đàn cừu bị tấn công HuSaYin bên ngoài trông không khác gì so với những ngôi nhà trang trại khác. Nhưng khi bước vào, chúng tôi dễ dàng nhận thấy đây là ngôi nhà của người Kazắc. Cũng dễ nhận ra rằng ông HuSaYin vẫn rất sợ hãi khi nhớ lại buổi tối khủng khiếp hôm đó. HuSaYin:” Tôi nhìn thấy một hay hai con cừu đứng lên rất khó khăn. Trên người chúng đầy những vết thương đang chảy máu. Rõ ràng chúng đã bị sói tấn công.” Chúng tôi cố gắng hiểu tiếng Trung Quốc của HuSaYin. Ngày 10 tháng 11, ông chăn đàn cừu ra ngoài. Đến nửa đêm thì họ quyết định dừng lại nghỉ ngơi. Sói là động vật hoạt động về đêm, chúng đã bất thình lình tấn công ông. Làng Liugou không phải là nơi đầu tiên bị sói tấn công. Những đàn cừu của HuSaYin đã bị sói “đột kích” trên đồng cỏ lạnh giá ở núi Bắc, cách làng gần 30 km. Không bị thương sau đợt tấn công cuối cùng của sói, HuSaYin rời ngọn đồi đi xuống làng. “HuSaYin, mùa đông này ông ở đâu?” “Trên ngọn núi kia. Ở đó bây giờ có sói, chúng tôi không dám ở lại nữa. Chúng tôi đi xa để không còn phải sống sợ hãi vì chúng.” Khó mà thống kê được có bao nhiêu sói trên núi. Một số người nói rằng có khoảng một tá, số khác lại nói có đến 20 con. Hiện tại, những người chăn cừu thường gặp phải sói đi theo từng đàn khoảng từ 3 đến 4 con. Chúng thường tấn công các vật nuôi. Ông HaYiDo, phó thị trưởng Kuisu đảm trách việc quản lý động vật đã cho chúng tôi xem bản báo cáo về vấn đề này. Bản báo cáo chỉ ra rằng chỉ trong tháng 11 và tháng 12 năm 2007, vật nuôi di chuyển đến các đồng cỏ băng giá ở núi Bắc bị tấn công đến 12 lần và 183 con cừu đã bị giết chết. Theo những thống kê chưa hoàn chỉnh, trong suốt nùa đông này có gần 1000 súc vật lớn nhỏ bị sói cắn chết. Tuy nhiên, quận Balikun không phải là nơi duy nhất chịu ảnh hưởng bởi những đợt tấn công của sói. Nguyên Quốc Anh, Chủ Tịch, Hiệp hội Sinh Thái Tân Cương: “Một cuộc điều tra đã được thực hiện và cho thấy, chỉ tính riêng ở quận Wensu, gần 10000 súc vật đã bị sói giết chết.” Thật đáng ngạc nhiên khi chỉ tính trong một quận mà có đến 10000 vật nuôi bị sói giết chết trong mùa đông. Những trận công kích thường xuyên của sói quanh quẩn ở Tân Cương cho thấy hiện nay chỉ có một vài đàn sói đang hoạt động nơi này. Qua phỏng vấn, chúng tôi còn biết thêm được một sự thật đáng kinh ngạc. Theo báo cáo, chỉ có 7 con sói tham gia tấn công ở quận Balikun nhưng chúng đã giết chết đến 97 con cừu. Từ đây, chúng ta có thể mường tượng được chúng săn mồi hiệu quả như thế nào. Nguyên Quốc Anh:” Có một vài thống kê gần đây cho biết, một đoàn sói xông vào đàn cừu và giết chết khoảng 20 đến 30 con. Đây chỉ mới là bình thường thôi. Trong cuộc tấn công nọ, có khoảng 90 con cừu bị giết và con số này lên đến 190 trong cuộc tấn công khác.” Theo văn học dân gian, chó sói thích uống máu. Thậm chí truyền thuyết nước ngoài còn miêu tả Ma Cà Rồng với một cái đầu sói. Nhưng những điều này chưa được khoa học chứng minh. Tác giả những bộ truyện về chó sói, bà Giang Dung tin rằng, sói là những động vật rất thông minh. Chúng săn bắt thường xuyên hơn vào mùa đông để lưu trữ thức ăn. Vì chúng biết, con mồi không hề khan hiếm đi trong thời tiết giá lạnh. Và lý thuyết này đã được chúng chứng minh. Nguyên Quốc Anh:” Sói không giống như báo tuyết hay gấu xám. Những động vật này thường tấn công một đàn cừu và chỉ giết từ một đến hai con rồi kéo đi.” Một số người khác lại còn tin rằng, vì con người đang tiếp tục mở rộng những đồng cỏ để chăn thả thêm nhiều cừu. Điều này đang xâm phạm đến môi trường sống của sói và chúng đang hoạt động để trả thù.. Tháng 12 và tháng 1, sói đã sẵn sàng cho thời kỳ giao phối, chúng tụ tập lại thành những đám đông. Chỉ một số ít sói đực và sói cái vượt trội có thể tự do giao phối. Trong khi đó, hầu hết những con khác không có quyền sinh sản. Hơn nữa, tuyết bao phủ khắp nơi trên núi, thức ăn trở nên khan hiếm. Vì vậy, vật nuôi trên những đồng cỏ trở thành sự lựa chọn tự nhiên cho sói. Nguyên Quốc Anh:” Đây chỉ là bản năng của chúng. Quả thực là rất lạ. Chắc chắn chúng đe doạ nghiêm trọng đến việc quản lý động vật.” Cho dù lý do là gì, mùa đông trên vùng hoang vu rộng lớn này đã chứng kiến một thảm họa khủng khiếp hơn bất kỳ hiện tượng thời tiết khắc nghiệt nào. Vào giữa tháng một, người dân Balikun đang bận rộn tổ chức lễ hội Băng Tuyết. Cả quận dường như trở nên yên tĩnh và thanh bình. Thậm chí đã lâu lắm rồi người dân Tân Cương không nghe nói về sói. Bành Hạnh Lý, Nguyên Chủ Tịch, Văn phòng quản lý di tích văn hoá Balikun: “Kể từ những năm của thập niên 60, chúng tôi ngày càng ít nghe thấy việc sói tấn công.” Tại sao chó sói đã tuyệt chủng gần nửa thế kỷ qua, nay lại đột nhiên xuất hiện theo đàn? Mạnh Vũ Tường, giám đốc, chi cục quản lý rừng vùng Cáp Mật: “Tôi nghĩ lý do đầu tiên là vì xã hội ngày nay đã có ý thức mạnh mẽ hơn về việc bảo vệ động vật hoang dã. Mọi người đang để tâm đến vấn đề này. Lý do thứ hai là vì chúng ta đang tăng cường thêm nhiều biện pháp để bảo vệ loài động vật này. Cảnh sát quản lý rừng và những đội cưỡng chế thi hành luật của chúng tôi đã nghiêm khắc xử lý việc săn trộm.” Sói đã không còn kẻ thù nào ở thế giới hoang dã miền Tây Trung Quốc, ngoại trừ gấu xám và báo tuyết. Cả hai hiện nay chỉ còn lại một số lượng nhỏ. Thậm chí, có vài con báo tuyết ở Tân Cương mà chúng tôi chưa từng nhìn thấy. Nguyên Quốc Anh:” Kể từ thập niên 80, đã có chính sách quốc gia tịch thu vũ khí cá nhân. Việc thực thi chính sách này hoàn hảo đến mức tất cả súng ngắn và súng trường đường kính nhỏ gần như biến mất.” Tại chi cục An ninh công cộng Balikun, người cảnh sát này cho chúng tôi xem tất cả súng và đạn dược mà họ thu thập được trong những năm qua. Trần Học Quân, đội trưởng, quân đoàn An ninh công cộng, chi cục An ninh công cộng Balikun: “Từ khi tiến hành hàng loạt biện pháp trấn áp bạo lực, chúng tôi đã tịch thu súng ngắn đường kính lớn, và đây là một loại súng an thần dùng trong các trang trại chăn nuôi; cũng có những khẩu súng hiệu đã lỗi thời như những chiếc này.” Trong số súng ngắn và đạn dược do chi cục An ninh công cộng Balikun thu thập còn có cả súng an thần và súng hiệu. Ở các vùng phía tây Trung Quốc, con người là kẻ thù tự nhiên cuối cùng của sói. Hiện nay với nhiệm vụ khép lại để bảo vệ sói,con người không còn vũ khí nên sói cũng không có gì để lo sợ. Mùa đông, quá trình hoá hợp thức ăn diễn ra khó khăn nhất. Trong tình trạng yếu ớt, những con sói đói khát đang rình mò đe doạ xung quanh. Đàn cừu dường như là mục tiêu khá dễ dàng. Vì cừu rất chậm chạp nên sói không hề do dự tấn công cừu. Sáng sớm hôm sau, Tự nhiên và Khoa học lái xe đến hiện trường vụ tấn công của sói. Ánh sáng ban mai chan hoà trên suốt con đường núi uốn lượn. Xe chúng tôi đi trên con đường của sườn núi ngay bên phải hiện trường. Trên tuyết có nhiều dấu chân sói để lại và xác cừu đã chết. “Có bao nhiêu con cừu đã bị giết?” “Tất cả là 24 con.” “Lúc bọn sói tấn công đàn cừu, ông có ở đó không?” Tusubieke, chủ đàn cừu, đội 3, làng Muye: “Có chứ. Tôi không thể đương đầu nổi. Chúng gồm ba con xông vào từ ba hướng. Tôi đuổi được một con chạy ra thì con khác lại xông vào. Nhiều cừu của tôi đã bị thương.” “Sói không sợ người à?” “Chúng không hề sợ. Chúng tôi thậm chí mệt mỏi đến nổi không đi bộ được nữa rồi. Tôi đã không làm được gì.” Tusubieke đã dẫn đàn cừu đến đó chỉ cách đây một tuần. Ông không hề nghĩ rằng ba con sói lại đột nhiên xông vào đàn cừu ngay cả ban ngày. Bọn sói xô tới đàn cừu và chỉ trong chốc lát 24 con cừu nằm chết trong vũng máu. Vương Hải Vũ, Sỹ quan, đội 3, làng Muye: “Tổn thất là rất lớn. Hầu hết những con bị giết đều là cừu cái và đa số lại đang có mang.” Sau khi bị sói tấn công, Tusubieke lột da 24 con cừu chết để giảm bớt thiệt hại. Xác cừu chết nằm rải rác khắp nơi. Đầu của chúng bị dồn thành đống, một số đầu mắt vẫn mở to. Tusubieke:” Tất cả đều là cừu cái với cừu con trong bụng nên mất mát là vô cùng lớn lao. Chúng tôi cũng không thể làm được gì. Chúng tôi hy vọng các vị lãnh đạo chính phủ có thể đưa ra một số giải pháp, nói cho chúng tôi biết nên làm gì trước khi bị sói tấn công. Bây giờ thậm chí đàn cừu không thể đi gặm cỏ an toàn. Ta không thể chặn sói lại. Chúng không hề sợ con người nữa rồi.” Tại hiện trường, Tusubieke làu bàu nói cho chúng tôi biết cừu cái có ý nghĩa thế nào đối với người chăn cừu. Một con cừu cái tương đương với hai con trở lên khi bao gồm những cừu non sẽ được sinh ra trong năm tới và năm tiếp nữa. Có một thành ngữ trên thảo nguyên nói rằng:” Một con người sống cho hôm nay, một đàn cừu sẽ chạy vì ngày mai.” Chỗ cư ngụ của Tusubieke và đàn cừu cách nơi sói tấn công 5 km. Nơi đây bao gồm một ngôi nhà gỗ nhỏ cho ông và một chuồng cừu với bức tường đá thấp xung quanh. Tusubieke và đàn cừu của ông sẽ ở đây trong ba tháng mùa đông. Nghĩ về những trải nghiệm không may, Tusubieke rất buồn: “Bây giờ có rất nhiều sói. Làm sao không dắt cừu ra đồng ăn cỏ được. Thế nên chúng tôi phải chịu đựng sói tấn công rất nhiều. Mất mát đã lớn dần lên từ năm này sang năm khác. Ngày nay chó sói rất hung dữ. Những anh chăn cừu khác cũng không muốn dẫn cừu ra ngoài gặm cỏ. Chúng tôi không hề có súng hay vũ khí để ngăn chặn sói tấn công đàn cừu của mình. Chúng thật là quá dữ tợn.” Biết được những khó khăn của Tusubieke, đồn cảnh sát trên đồng cỏ Hongxing đã phân công cảnh sát mang một số pháo đến giúp những người chăn cừu xua đuổi sói. BaHaGen, cảnh sát, đồn cảnh sát Hongxing: “Tình hình sói tấn công ở vùng này rất tồi tệ. Tuy nhiên, chúng tôi không được phép giết sói vì chúng là động vật được bảo vệ cấp quốc gia. Hiện nay, chúng tôi chỉ sử dụng pháo để đuổi chúng đi xa. Người chăn cừu cũng có tập tục của riêng họ như làm người nộm hay đốt lửa thật to để bảo vệ đàn cừu của mình.” Một lát sau, BaHaGen đi lên mô đất phía bên kia. Họ đốt pháo để xua đuổi đàn sói. Người ta nói rằng sói sẽ tránh xa tiếng súng nổ và mùi thuốc súng. Năm nay việc sói tấn công làm cho những người chăn cừu trở nên vô cùng bận rộn. Ban ngày, họ không dám rời xa đàn cừu. Ban đêm, họ đốt lửa và dựng người nộm xung quanh chuồng cừu để sói không thể xâm phạm. HuSaYin:” Buổi tối, chúng tôi không ngủ và ban ngày chúng tôi dẫn cừu đi gặm cỏ. Cả ngày, chúng tôi không làm được gì khác ngoài việc trông nom đàn cừu.” Những người chăn cừu không hề có vũ khí, sói lại được luật pháp bảo vệ. Và trong cuộc chiến với sói, tuy rất cẩn trọng ở mọi việc nhưng người chăn cừu vẫn ở thế bị động. Tekai, chủ tịch, làng Muye, thị trấn Kuisu: “Sói đã ăn cừu của chúng tôi. Vậy đó. Nhưng nếu chúng tôi ăn thịt sói là vi phạm luật pháp. Chúng tôi nên làm gì đây?” Theo Hasatihan, một nhà văn Kazắc ở quận Balikun thì ngày xưa người chăn cừu khi buồn ngủ có thể nghỉ trưa ngay trên cánh đồng. Khi thức dậy, không một con cừu nào biến mất. Makuan, bí thư Đảng bộ, huyện Saerqiaoke, quận Balikun: “Lúc thành lập Hội Đồng Nhân Dân, chúng tôi có các đội chuyên săn sói. Huyện bao gồm bảy quân đoàn sản xuất và mỗi quân đoàn có một đội săn sói.” Nhưng nếu không có sói, chắc hẳn đã có nhiều vấn đề rắc rối khác, vấn đề này tiếp nối vấn đề kia. Nguyên Quốc Anh:” Sói là loài động vật có vai trò quan trọng trong hệ thống sinh thái. Theo chúng ta đã biết, sói đóng góp một phần công lao trong việc không chế số lượng động vật ăn cỏ.” Không có sói, linh dương Mông Cổ, Mác Mốt và chuột sẽ sinh sản nhanh chóng. Chúng sẽ ăn hết cỏ và đồng cỏ sẽ biến thành sa mạc. Hasatihan, nhà văn Kazắc:” Nếu sói bị tuyệt chủng thì những động vật khác, đặc biệt là cừu sẽ mắc bệnh. Cũng sẽ có nhiều cừu bị chậm phát triển trí tuệ. Có sói, các vật nuôi sẽ ít bị nhiễm bệnh hơn.” Nguyên Quốc Anh:” Vài bác chăn cừu lớn tuổi còn nói rằng, nếu không có sói rượt đuổi thì thịt cừu sẽ không ngon như vậy.” Chó sói có thể tự nhiên cải thiện hệ thống sinh thái ở đồng cỏ, con mồi của sói thường là những động vật già, yếu hay có vấn đề về tâm lý. Điều này có ích cho việc ngăn chặn sự thoái hoá và yếu đi trong di truyền của các nhóm động vật. Nhưng hầu hết những người chăn cừu không thể nhìn thấy được lôgic này. Mùa xuân lại đến và những người chăn cừu đang săn lùng hang ổ sói. Họ muốn bắt trộm sói con để giảm bớt số lượng loài sói. Rõ ràng đây không phải là một giải pháp hay. Chắc hẳn sẽ không hề dễ dàng để con người và sói cùng tồn tại.